EUSKADITIK EUSKADITIK VENEZUELARAINO:VENEZUELARAINO:

PROIEKTUA ETA PROIEKTUA ETA ESPERIENTZIAESPERIENTZIA

NORTZUKNORTZUK• ALBOAN

– Euskaditik eta Nafarroatik 10 ikastetxe– 8 konzertatuak (2 Ikastola eta erlijiosoak) – 2 publikoak: Mungia BHI eta Barañain CP (Nafarroa)

• FE Y ALEGRIA (Jesuiten antolakuntza)– Venezuelako 10 ikastetxe

NOIZ?NOIZ?• 2009ko apirilaren 9an irteera• LOS TEQUES-en 4 egun jardunaldietan

– Apilaren 11tik 14ra bitartean

• GUAYANA, MARAKAIBO ETA KARAKAS-en artean bananduta, esperientziak bere tokian ezagutzen– Apirilaren 15etatik 18ra arte– 19 bueltatzeko bidaia (Guayana-Karakas-Madril-Loiu)– 20an 14:00etan Loiun

TESTUINGURUATESTUINGURUA

KARAKAS

Venezuelarekin lehenengo kontaktua eta ikuspegia

Aireportutik Los Teques-eraino

JENDE PILAKETA , ESPAZIO FALTAK ETA POBREZIAK BIOLENTZIA SORTZEN DU

LOS TEQUES (Bizi eta lan lekua)

MARISTEN ETXEA – Carretera Panamericana

JARDUNALDIAK

Venezuelako egoeraVenezuelako egoera

• Ekonomikoa• Politikoa• Instituzionala

• Biolentzia

Esperientzien aurkezpenaEsperientzien aurkezpena

Marakaiboko ordezkaria

TRINO bere “Cuatro”-rekin

Irakasle indigena wayúu

MUNGIAKO PROIEKTUA

Komunitate indigeneen Komunitate indigeneen presentziapresentzia

• Indio Karinak• Materialak irakurtzen irakasteko

MINTEGIA Apirilaren 13 eta 14MINTEGIA Apirilaren 13 eta 14“Elkarbizitza eta pakea”“Elkarbizitza eta pakea”

Dr. ROBERTO BRICEÑO LEON – UCV – Coordinador del Observatorio de la Violencia (Biolentziaren Behatokiaren koordinatzailea)

VENEZUELAKO BIOLENTZIAREN KLABEAKVENEZUELAKO BIOLENTZIAREN KLABEAK

ARRISKUA: BIOLENTZIA HAZKORRAREN AURREAN BANALIZAZIOA

FRANCISCO J. VIRTUOSO(Ctro. Gumilla)

Venezuelako Koiuntura: “Oztopoak eta alternatibak hiritartasunaren jarduerarako”

MARITZA MONTERO (UCV)

“Familia, Eskola eta Komunitatea”Garai kolonialaren klabeak

GLORIA PERDOMO

“Educación para la Paz”

Escuela de Circo PROMETEOEscuela de Circo PROMETEODizzi SJ

VENEZUELAKO IRAKASLEENTZAKO KEXKA

• Testuinguru marginal eta biolentoetan Nola lortu hiritartasuna eraikitzea?

– Konpromisua

– Komunitatearen partehartzea

– Ekin, hausnartu, ekin (FREIRE)

NOLA EGITEN DUTE?• Konbentzimendua eratzen (asertibitatea

sustatzeko)• Elkarbizitzarako arauak komunitatearekin egiten. • Ikasgelako asanbladak egiten• Diziplina humanizatzen• Konfliktoak kudeatzen• Praktika arrakastatsuak sistematizatzen• Komunitatearen denborak errespetatzen• Tratu ona zabaltzen • Familiei formakuntza ematen

Petare-Sucre Mirandako Estatatua

• Denon artean adostatutako arauak 1. mailatik

• Gatazken behatzaileak (ikasleak)– Koadernoa daramate– Ikusten dituzten gatazka

guztiak apuntatzen dituzte– Haiek irtenbideak proposatu

behar dituzte– Gatazka-behatzaileentzako

formakuntza

Aisira eta elkarbizitzarako momentuak

CIUDAD GUAYANACIUDAD GUAYANA

Apiliraren 14tik-19ra arte.

GUAYANA -CIUDAD PTO. ORDAZGUAYANA -CIUDAD PTO. ORDAZ

1960KO HAMARKADAN SORTUA OINARRIZKO INDUSTRIA GARATZEKO.

CIUDAD GUAYANAREN ERDIGUNEACIUDAD GUAYANAREN ERDIGUNEA

EGOITZALDEA (Klase Goi-ertainak)

1960-1970 urte bitartean egindako langileentzako etxebizitzak

PTO. ORDAZ –eko alde industriala eta taileretakoa

GUNE MARGINALAK

FE Y ALEGRIAK ESKOLAK DITUEN LEKUAK

INBASIOGUNEAK

-Autoeraikuntzako etxeak-Argindarra-ren lotura ilegala-Ur falta-Zerbitzu falta-Biolentzia

Eskola batean amak eta irakaslea talde-dinamika bat egiten. Gero, haien esperientziak kontatuko dituzte. Familientzat eskola pakegunea da eta pozik parte hartzen dute eskolako jardueretan.Hunkigarria izan zen oso ama gazte bati entzutea: “esperientzia honek nire paradigma (horrela berak esanda) aldatu egin duela, lehen nire senarrak eta nik ohiuz hitz egiten genuen eta gure seme-alabek zer egingo zuten? Ulertu dugu biolentzia, lehenengo eta behin, etxean amaitu behar dela”

IKASTETXEAK

Komunitateek espazio bat errebeserbatzen dute F y A-ren eskolarako. Haiek deitzen diote erakundeari. Txabolen artean eskola espazio duin bat izaten da. Nes-mutilak txukun jantzita joaten dira eskolara. Arazoa da eskola denbora ostean, zer egin auzo horietan?

Ama laguntzaileakAma laguntzaileak

Eskola eta umeak

Luisa Pernalete Guayanako ikasleekin dantzatzen.

Ama laguntnzaileak festa baterako kamisetak margozten

Irakasleen batzarra

Irakasleen inplikazioa eta

ahaleginak mirasgarriak dira.

Amatxoek eskolan duten

konfidantza osoa da.

Ikastetxean inbasioguneen erdian daude kokaturik hainbeste.

INBASIOGUNEKO ESKOLAINBASIOGUNEKO ESKOLA

Eskolatxo hau “galpon” bat

besterik ez zen. Duen ur

guztia plastikozko ontzi

urdinean dago.

San Felix auzoan, leku

arriskutsuenetariko batean

Dago.

Ama laguntzaileekinKurtso amaieran amek izandako

esperientzien ondorioak ateratzen

dituzte. Ekintza honekin haien

itxaropenak sendotzen dituzte.

Kurtsoan zehar emek, material xumeekin, material didaktikoak egin dituzte irakasleentzat

Gran Sabanan indio karinen herri txiki batean F y A-k eskola bat mantentzen du. Irakasleak indioak dira, kariñak eta pemoneak

Harrera egiteko neskek guretzat dantzatu zuten

Kazikek hitz batzuk botatzen.

Irakasleak opariak, haiek eskuz eginda, banatzeko prest.

Nafarroako gobernuak emandako eguzki-panelak

Ume kariñak

• Beraien hizkuntza: wayuunaiki

• Ahozko hizkuntza, ez dute grafiaren tradiziorik.

• Eskolan hizkuntz idatzia eta eta irakurmenekoa lantzen hasi da.

Radio Paraguaipoa (Marakaibo)Radio Paraguaipoa (Marakaibo)

• Komunitatearen berriak ematen dira.

• wayuunaiki hizkuntza erabiltzen da.

•Eskola baliabide bat bihurtzen da hizkuntza ikasteko eta umeen hainbeste gaitasun garatzeko.

• Gure kezkak: elkarbizitza, kulturartekotasuna, baloreak,…

• Gure irtenbideak: instituzionalak gehien bat

• Adituen garrantzia.

• IKT-en garrantzia.

• Haien kezkak: biolentzia instituzionala, familiena, kalekoa

• Biolentzia, marginazio eta pobreziaren lekuetako komunitatearen indarra eta boterea testuingura eraldatzeko ezinbestekoa da.

• Venezuelako irakasleen inplikazioa.

• Sormenaren kapazitatea baliabideak eta metodologiak erabiltzeko.

Euskadi eta Venezuelako testuinguruak oso desberdinak dira.

EDUCACIÓN EDUCACIÓN CIUDADANA E CIUDADANA E INMIGRACIÓNINMIGRACIÓN

Planteo clásico de la ciudadaníaPlanteo clásico de la ciudadanía

• Significado:

– Condición del individuo como miembro de una comunidad política a la que está jurídicamente vinculado por el mero hecho de la pertenencia.

Deberes morales del Estado para Deberes morales del Estado para con la comunidadcon la comunidad

• La ciudadanía da derecho al disfrute:– De derechos políticos y

económicos reconocidos por la colectividad

– Recíprocamente la relación ciudadano-Estado también implica obligaciones para éste.

• Los Derechos Civiles:– Capacidad legal para disputar las cosas que

le gustaría poseer pero no garantiza la posesión de ninguno de ellos

• Derecho a la propiedad• Derecho al trabajo• Derecho a la vivienda,…

• Los Derechos Sociales:– Permiten vivir la vida de la civilidad acorde a

los standar prevalecientes en la sociedad:• Sistema Educativo• Servicios Sociales

¿Cómo afecta la cuestión migratoria ¿Cómo afecta la cuestión migratoria al ejercicio de la ciudadanía?al ejercicio de la ciudadanía?

• Cuestión migrante afecta al conjunto de la ciudadanía y la sociedad– Legislación de extranjería– Políticas locales y municipales de convivencia

intercultural– Políticas sociales

• La cuestión migratoria es uno de los procesos mundiales que reta y altera las concepciones “clásicas” de la ciudadanía

El ejercicio de la ciudadanía El ejercicio de la ciudadanía en un mundo multiculturalen un mundo multicultural

• Exige:– Ejercicio de habilidades y competencias de

tipo social para la mediación y negociación.

– Irrupción de las personas comunes en el plano del escenario político y público (M-15)

– La ciudadanía se construye y transforma por la acción de los propios ciudadanos

En contextos de gran En contextos de gran desigualdad socialdesigualdad social

• Son necesarios:– La consolidación de la democracia,

– La reducción de la desigualdad social• Ahondar en la igualdad de oportunidades

– Aumentar las competencias de socialización

Retos de la Cuestión MigranteRetos de la Cuestión Migrante• La nueva diversificación sociocultural, lingüística,

religiosa• La expansión de valores como:

– Respeto– Tolerancia activa– Hospitalidad

• Formas emergentes de exclusión• Vías de lucha contra el racismo y la xenofobia,• Educación en derechos humanos y culturas, etc.

Nuevos componentes en la Nuevos componentes en la reformulación de Ciudadaníareformulación de Ciudadanía

• La ciudadanía político jurídica se ha visto complementada por la formulación de la ciudadanía social, local o cívica:

– Expresa esferas más amplias que lo nacional– Se refiere a la sociedad civil en su conjunto

• Ligada a la idea de ciudadanía social se ha planteado la ciudadanía de residencia

Y ante la crisis, ¿qué hacer?

• Ahondar en la democracia participativa• Entrada en el contexto político del ciudadano

corriente• Luchar porque todas las voces sean oídas y

tenidas en cuenta.• Vigilantes y activos contra las actitudes

xenófobas.