1

Aitor Rivas Rodríguezaitorrivas@hotmail.com

As Linguas de España

Cantas linguas hai no mundo?

2

Menos de 1 000

ca. 4 000

ca. 5 000

ca. 6 000

Cantas linguas hai no mundo?

3

Menos de 1 000

ca. 4 000

ca. 5 000

ca. 6 000

Cantos estados hai no mundo?

ca. 50

Entre 100 e 150

Menos de 200

ca. 500

Máis de 1 000

4

Cantos estados hai no mundo?

5

ca. 50

Entre 100 e 150

Menos de 200

ca. 500

Máis de 1 000

Que porcentaxe das linguas do mundo están en Europa?

1 %

3 %

15 %

50 %

75 %

6

Que porcentaxe das linguas do mundo están en Europa?

1 %

3 %

15 %

50 %

75 %

7

Cantas linguas hai en España?

1

4

7

10

8

Cantas linguas hai en España?

1

4

7

10. Castelán, catalán, euskera, galego, asturiano, aragonés, aranés, portugués, árabe, tamazight e romanó

9

O Estado Español

Non é un Estado monolingüe.

É PLURILINGÜE

10

11

Na actualidade

12

13

14

As linguas oficiais

15

★ Todas as persoas deben, entón, poder expresarse, crear e difundir as súas obras na lingua que desexen e en particular na súa lingua materna; toda persoa ten dereito a unha educación e unha formación de calidade que respecte plenamente a súa identidade cultural.

Declaración Universal da UNESCO sobre Diversidade Cultural, Art.5 (2001)

★ Deshalb sollte jeder die Möglichkeit haben, sich selbst in der Sprache seiner Wahl auszudrücken und seine Arbeiten zu erstellen und zu verbreiten, insbesondere in seiner Muttersprache; jeder hat Anspruch auf eine qualitativ hochwertige Bildung und Ausbildung unter voller Achtung seiner kulturellen Identität.

Allgemeine Erklärung zur kulturellen Vielfalt - UNESCO (2001)

16

Constitución Española (1978)

Art. 3.1. El castellano es la lengua española oficial del Estado. Todos los españoles tienen el deber de conocerla y el derecho a usarla.

(1) Kastilisch ist die offizielle Staatssprache. Alle Spanier

haben die Pflicht, sie zu kennen, und das Recht, sie zu

gebrauchen.

17

... Art. 3. 2.

2. Las demás lenguas españolas serán también oficiales en las respectivas Comunidades Autónomas de acuerdo con sus Estatutos.

(2) Die anderen Sprachen Spaniens sind in den

Autonomen Gemeinschaften und gemäß ihren

jeweiligen Statuten ebenfalls Amtssprachen.

18

... Art. 3. 3.

3. La riqueza de las distintas modalidades lingüísticas de España es un patrimonio cultural que será objeto de especial respeto y protección.

(3) Der Reichtum der unterschiedlichen sprachlichen

Gegebenheiten Spaniens ist ein Kulturgut, das

besonders zu achten und zu schützen ist.

19

★ “Un dos máis serios déficits da cultura cívica da España democrática é, sen dúbida, non aceptar como un valor positivo a diversidade lingüística do país, correlato da súa realidade multicultural e plurinacional.”

★ “Un dos máis serios déficits da cultura cívica da España democrática é, sen dúbida, non aceptar como un valor positivo a diversidade lingüística do país, correlato da súa realidade multicultural e plurinacional.”

Henrique Monteagudo

20

1. Castelán★ Lingua iberorrománica

★ Orixe: norte de Burgos e Cantabria, pola superposición do latín vulgar a poboacións euskaroides. Foise estendendo en forma de abano (fächerförmig).

★ 33 000 000 de falantes en España(9 millóns empregan outras linguas)

★ 400 000 000 de falantes no mundo

★ Entre as 5 linguas máis faladas do planeta21

2. Catalán

★ Lingua románica orixinada no Pirineo oriental

★ Espallouse polo Levante e as illas mediterráneas nos S. X-XIV

★ 7 000 000 falantes

★ Cooficialidade en 3 dos 5 territorios nos que se fala

22

... catalán

★ Fálase en 4 estados: Francia, España, Italia e Andorra

★ É a lingua minorizada con máis falantes en Europa

★ Ten + falantes ca 8 das linguas oficiais europeas

23

Lingua minorizada VS. Lingua minoritaria

24

★ Unha lingua minorizada é aquela que non cobre todas as funcions posibles na súa comunidade.

★ Unha lingua minoritaria é a que ten un número relativamente pequeno de falantes.

3. Galego

25

3. Galego

26

★ Lingua románica orixinada no Pirineo oriental

★ 7 000 000 falantes

★ Cooficialidade en 3 dos 5 territorios nos que se fala

27

4. Éuscaro (Euskara)

★ Orixe: descoñecida (conexións co íbero, co tamazight e algunhas linguas caucásicas)

★ 700 000 falantes

★ Tres comunidades autónomas: Euskadi, Navarra e Castela-León

★ No Iparralde (Francia, Pirineos Occidentais)

★ Na Comunidade Autónoma Vasca estanse a recuperar falantes

28

5. a) Asturiano –asturleonés–

★ Lingua iberorrománica

★ 300 000 falantes (+ 150 000 posíbeis)

★ Principado de Asturias

★ Algúns falantes en León, montañas de Seabra e Zamora

29

5. b) Mirandés

★ Variedade lingüística do asturleonés

★ 15 000 falantes

★ Miranda de Douro e Bimioso (nordeste portugués)

★ Recoñecemento oficial en Portugal

30

6. Tamazight

★ Conxunto lingüístico da familia afroasiática

★ 12 000 000 – 18 000 000 falantes

★ Norte de África

★ Marrocos, Sahara Occidental, Alxeria, Mauritania, Mali, Burkina Fasso, Nixeria, Níxer, Tünez, Libia, Exipto e España

31

★ España: fálase en Melilla. Variante tarifit. 50 000 falantes

★ Alfabeto propio: o tifinagh, empregado polos tamahaq ou tuaregs na nación amazight

★ Nome despectivo: bérber

32

... tamazight

7. Árabe

★ O árabe dialectal marroquino é lingua autóctona na Cidade de Ceuta

★ 25.000-30.000 ceutís

★ Ningún recoñecemento nin protección en Ceuta, aínda que no Estatuto pon:

33

... árabe

Las instituciones de la ciudad de Ceuta, dentro del marco de sus competencias, ejercerán sus poderes con los siguientes objetivos básicos:(...)h) La promoción y estímulo de los valores de comprensión, respeto y aprecio de la pluralidad cultural y lingüística de la población ceutí.

Las instituciones de la ciudad de Ceuta, dentro del marco de sus competencias, ejercerán sus poderes con los siguientes objetivos básicos:...h) La promoción y estímulo de los valores de comprensión, respeto y aprecio de la pluralidad cultural y lingüística de la población ceutí.

34

8. Aragonés

35

★ Lingua iberorrománica

★ 15 000 falantes

★ Vales pirenaicos do alto Aragón

★ Trilingüismo socialmente recoñecido en Aragón: aragonés-catalán-castelán

★ Pero non hai cooficialidade das linguas neste territorio

... aragonés

★ Conto en aragonés:

“Las granotas en la pinta”

36

... aragonés

★ Conto en aragonés:

“Las granotas en la pinta”

36

9. Portugués

★ Variedade histórica meridional do antigo galego

★ Lingua oficial de Portugal, Brasil e varias repúblicas africanas

★ 200 000 000 falantes

★ 5 000 falantes en España

37

... portugués

★ Castela-León: A Bouça e Alamedilha

★ Estremadura: Ferreira de Alcântara, Cedilho, A Codosera, Jola e a zona de Olivença e Taliga

★ Ningún recoñecemento estatutario no estado español

38

10. Aranés

★ Variedade lingüística do gascón occitano

★ 4 700 falantes

★ Val de Arán

★ O occitano é unha lingua galorrománica con 60 000 falantes (Francia-Italia-España)

★ En Cataluña está protexido polo Estatuto e é lingua cooficial.

39

11. Romanó

★ Nome xenérico para as distintas variedades indoeuropeas indo-iranias dos xitanos en Europa

★ 12 000 000 falantes no mundo

★ Sen área lingüística determinada

★ 600 000 xitanos na península Ibérica

★ ca. 100 poden falar romanó

★ O resto falan caló ou “gitañol”

40

CASTELÁN

Nosotros

Traer

Reír

Negro

Rojo

Hombre grande, mujer grande

ROMANÓ

Amé

An

As

Kaló

Yakh

Rom baro,romni barí

41

O “caló”

★ Caló: variedades iberorrománicas faladas por xitanos casteláns, portugueses e cataláns con estrutura neolatina.

★ Ten como base o castelán meridional con léxico romanó:

(Linguas xitanas europeas: contribucións eslavas, romenas, turcas, húngaras, gregas, alemás etc.)

42

43

Moitas grazas pola atención!

Muchas gracias - Moltes gràcies - Ezkerrik Asko! - Muito obrigado -