Orixe evolucion da vida4º

A orixe e evolución da vidaA orixe e evolución da vida

Paleolíticocova de Lascaux

ObxectivosObxectivos Comprender as diversas teorías que explican a orixe dos seres vivos.Comprender as diversas teorías que explican a orixe dos seres vivos. Coñecer e diferenciar os aspectos principais das teorías fixista e Coñecer e diferenciar os aspectos principais das teorías fixista e

evolucionistas.evolucionistas. Analizar as principais teorías sobre a evolución das especies.Analizar as principais teorías sobre a evolución das especies. Explicar as liñas básicas e as probas que demostran a evolución das Explicar as liñas básicas e as probas que demostran a evolución das

especies.especies. Contrastar o gradualismo e o equilibrio puntuado.Contrastar o gradualismo e o equilibrio puntuado. Resumir os principais aspectos do proceso de hominización.Resumir os principais aspectos do proceso de hominización. Recoñecer os factores que interveñen na especiación ou formación de Recoñecer os factores que interveñen na especiación ou formación de

especiesespecies

Comprender a responsabilidade do ser humano no futuro da evolución e da Comprender a responsabilidade do ser humano no futuro da evolución e da extinción de especies.extinción de especies.

Relacionar a xenética coa variabilidade xenética e que, polo tanto, é Relacionar a xenética coa variabilidade xenética e que, polo tanto, é necesaria a súa preservación para conservar a biodiversidade.necesaria a súa preservación para conservar a biodiversidade.

Texto Rigveda X. 190Texto Rigveda X. 190(siglo XIV a.C., India)(siglo XIV a.C., India)

A Verdade e a Orde naceron do Ardor que A Verdade e a Orde naceron do Ardor que se encende.se encende.

De alí naceu a Noite. De alí o Océano e De alí naceu a Noite. De alí o Océano e as suas ondas. as suas ondas.

Do Océano e as súas ondas naceu o Ano, Do Océano e as súas ondas naceu o Ano,

que reparte os días e as noites, que reparte os días e as noites, e goberna todo o que palpita.e goberna todo o que palpita.

Teorías modernas orixe da vidaTeorías modernas orixe da vida

Evolución química (1924)Evolución química (1924)

Orixe da vida: Primeras teoríasOrixe da vida: Primeras teorías

A panspermiaA panspermia , somos todos extraterrestres? , somos todos extraterrestres?

Teorías modernas orixe da vidaTeorías modernas orixe da vida Xénese mineral: Xénese mineral: A hipótese que parece máis A hipótese que parece máis

crible é que estas biomoléculas sinxelas foron crible é que estas biomoléculas sinxelas foron depositándose nunhas arxilas(rocha depositándose nunhas arxilas(rocha sedimentaria)sedimentaria)


Fontes hidrotermaisFontes hidrotermais

Experimento Stanley MillerExperimento Stanley Miller

Evolución químicaEvolución química

Joan Oró, gran amigo de Miller, Joan Oró, gran amigo de Miller, descubriu como a partir do cianuro descubriu como a partir do cianuro

de hidróxeno (un composto de hidróxeno (un composto frecuente na Terra fai 4.000 millóns frecuente na Terra fai 4.000 millóns de anos) podía aparecer a adenina, de anos) podía aparecer a adenina,

un elemento esencial do noso un elemento esencial do noso ADN.ADN.

Por qué somos como somos Eduardo Por qué somos como somos Eduardo Punset. Ed AguilarPunset. Ed Aguilar


O mundo ARNO mundo ARN

C H O N PC H O N P

•COMPLEXIDADE

As primeiras células: evolución celularAs primeiras células: evolución celular

As primeiras células: evolución As primeiras células: evolución celularcelular

Lynn Margulis.Lynn Margulis.

Tiña este aspecto na Tiña este aspecto na túa cabeza?túa cabeza?

Resultado evolución: Resultado evolución: BIODIVERSIDADEBIODIVERSIDADE

Evolución dos seres vivosEvolución dos seres vivos

Teorías:Teorías:

O fixismo ou creacionismoO fixismo ou creacionismo O catastrofismoO catastrofismo Hipótese evolucionista de LamarcKHipótese evolucionista de LamarcK Teoría evolución Darwin-WallaceTeoría evolución Darwin-Wallace

Orixe da vida: Primeiras teoríasOrixe da vida: Primeiras teorías

A creaciónA creación

A XERACIÓN A XERACIÓN ESPONTÁNEA, ESPONTÁNEA,

UNHA HIPÓTESE UNHA HIPÓTESE FALSAFALSA

Orixe da vida: Primeras teoríasOrixe da vida: Primeras teorías

A xeración espontáneaA xeración espontánea Franchesco Redi demostrou (aínda que sen ter demasiado crédito entre os científicos da época) que os insectos non nacen por xeración espontánea

Do fixismo ao evolucionismoDo fixismo ao evolucionismo

LyellLyell. Principio do actualismo, ¿reformulacion posterior do Uniformismo determina que as leis físicas, químicas e biolóxicas que actuaron no pasado son as mesmas que as que actúan no presente; é dicir, os procesos que dan forma ó noso planeta hoxe en día son os mesmos que actuaron no pasado. Gradualidade: cambios de forma lenta

¿Como xurdiron as xirafas?¿Como xurdiron as xirafas?

TeorTeoríía de Lamarcka de Lamarck

Teorías evolucionistasTeorías evolucionistas Hipótese de LamarckHipótese de Lamarck

Foi o primeiro que se opuxo á inmutabilidade Foi o primeiro que se opuxo á inmutabilidade das especies!!!!das especies!!!!

A súa hipótese coñecese como A súa hipótese coñecese como TRANSFORMISMO e supón que as especies TRANSFORMISMO e supón que as especies evolucionan ao se transformaren evolucionan ao se transformaren gradualmente unhas en outras.gradualmente unhas en outras.

Vamos co exemplo típicoVamos co exemplo típico

Teoría de Darwin-WallaceTeoría de Darwin-Wallace

Aclarar que Darwin levou a fama, Aclarar que Darwin levou a fama, pero Wallace colaborou con el, e pero Wallace colaborou con el, e de feito presentaron xuntos a de feito presentaron xuntos a teoría.teoría.

O que acabou de difundir O que acabou de difundir definitivamente esta teoría foi a definitivamente esta teoría foi a publicación por parte de Darwin do publicación por parte de Darwin do seu libro “A orixe das seu libro “A orixe das especiesespecies por por medio da selección natural”medio da selección natural”

Teoría evolucion Darwin e WallaceTeoría evolucion Darwin e Wallace

Elevada capacidade reprodutora dos Elevada capacidade reprodutora dos seres vivos.seres vivos.

Variabilidade das poboacions.Variabilidade das poboacions. Seleccion natural.Seleccion natural. Evolucion das especies.Evolucion das especies.

WallaceWallace

Evolución segundo Evolución segundo Urantia (1939 )Urantia (1939 )

As teorías evolucionistas

Teoría sintética ou neodarwinismo Teoría sintética ou neodarwinismo (Dobzhansky) (Dobzhansky)

1.-Xenética mendeliana1.-Xenética mendeliana

a)a) MutaciónsMutacións

b)b) Recombinación xénica.Recombinación xénica.

2.-Xenética das poboacións2.-Xenética das poboacións

a)a) Selección natural de xenotipos.Selección natural de xenotipos.

b)b) Variabilidade xenética: Combinación alelos. Variabilidade xenética: Combinación alelos.

c)c) Medio cambiante:adaptaciónMedio cambiante:adaptación

d)d) Eficacia biolóxica: reprodución diferencial.Eficacia biolóxica: reprodución diferencial.

Un exemplo de cómo funciona a Un exemplo de cómo funciona a evoluciónevolución

Bolboreta exemplo Bolboreta exemplo evolutivo.evolutivo.

Esta bolvoreta presenta dúas Esta bolvoreta presenta dúas variedadesvariedades

Que sentido ten ter cor negra?Que sentido ten ter cor negra?

E agora?E agora?

Novas teoríasNovas teorías

A) Neutralismo ou teoría neutralista:A) Neutralismo ou teoría neutralista:

Mutacións neutras, azar.Mutacións neutras, azar. B) Equilibrio puntuado ou teoría B) Equilibrio puntuado ou teoría

saltacionista.saltacionista.

b) Teoría dos equilibrios b) Teoría dos equilibrios interrompidos ou puntualismointerrompidos ou puntualismo

(Gould e Eldridge, 1972)(Gould e Eldridge, 1972)

Evolución por saltos:Evolución por saltos:

Períodos sen cambios (éxtase).Períodos sen cambios (éxtase).

Períodos de grandes revolucións xenéticas.Períodos de grandes revolucións xenéticas.

Tipos adaptación ao medioTipos adaptación ao medio Estruturais: ex adaptacións cromáticas Estruturais: ex adaptacións cromáticas

(protectora, advertencia, mimetismo).(protectora, advertencia, mimetismo).

FisiolóxicasFisiolóxicas De comportamento.De comportamento.

Proceso de especiaciónProceso de especiación

BiodiversidadeBiodiversidade

1.- Anatómicas-Morfolóxicas1.- Anatómicas-Morfolóxicas

2.-Paleontolóxicas.2.-Paleontolóxicas. 3.- Bioxeográficas3.- Bioxeográficas

EmbriolóxicasEmbriolóxicas

TaxonómicasTaxonómicas

Probas da evoluciónProbas da evoluciónEVIDENCIAS CLÁSICASEVIDENCIAS CLÁSICAS

1.-Probas morfolóxicas.1.-Probas morfolóxicas.Anatomía comparadaAnatomía comparada

Órganos homólogos: xorden da evolución diverxente Órganos homólogos: xorden da evolución diverxente dun órgano devanceiro común.dun órgano devanceiro común.

Órganos análogos: xorden da evolución converxente.Órganos análogos: xorden da evolución converxente.

AnatomAnatomíía comparadaa comparada órganos homólogos órganos homólogos

Órganos homólogos:Órganos homólogos:Converxencia adaptativaConverxencia adaptativa

fósilesfósiles

2)-Probas paleontolóxicas

2)-Probas paleontolóxicas2)-Probas paleontolóxicas

Datación fósiles: Series filoxenéticas.Datación fósiles: Series filoxenéticas. As formas ponte ou elos.(Ex: As formas ponte ou elos.(Ex:

Archaeopteryx lithographica)

Reptis: dentes, garras nas mans e cola con vértebras…Reptis: dentes, garras nas mans e cola con vértebras… Aves: plumas, ás, pico…Aves: plumas, ás, pico…

Formas ponte: Archaeopteryx lithographica

Probas bioxeográficasProbas bioxeográficas

4) Probas embriolóxicas4) Probas embriolóxicas

Desenvolvemento embrionario.Desenvolvemento embrionario. Principio de recapitulación: similitudes Principio de recapitulación: similitudes

embriónsembrións

d) Taxonómicasd) Taxonómicas

Clasificación seres vivos.Clasificación seres vivos.

VexetalVexetal

Evidencias recentesEvidencias recentes

1.Bioquímica comparada e bioloxía celular1.Bioquímica comparada e bioloxía celular

2.Secuencias de proteínas e de ADN2.Secuencias de proteínas e de ADN

3. Hibridación do ADN3. Hibridación do ADN

4. Estudo do bandeado cromosómico4. Estudo do bandeado cromosómico

5. Análise inmunolóxica e serolóxica5. Análise inmunolóxica e serolóxica

1.- Bioquímica comparada e 1.- Bioquímica comparada e bioloxía celularbioloxía celular

A) Uniformidade nos compoñentes: A) Uniformidade nos compoñentes: ATP,etc.ATP,etc.

B) Código xenético.B) Código xenético.

C) Procesos metabólicos e fisiolóxicos.C) Procesos metabólicos e fisiolóxicos.

2.- Secuencias de proteínas e de ADN2.- Secuencias de proteínas e de ADNÁrbore filoxenética proteína citocromo cÁrbore filoxenética proteína citocromo c

ComparaciComparacióón ADNn ADN

Secuencia de inmunoglobulinaSecuencia de inmunoglobulina

Evidencias recentesEvidencias recentes

3.-Hibridación do ADN tras desnaturalización.3.-Hibridación do ADN tras desnaturalización.

4.-Estudo do bandeado cromosómico: cariotipo4.-Estudo do bandeado cromosómico: cariotipo

5.-Análise inmunolóxica e serolóxica: anticorpos.5.-Análise inmunolóxica e serolóxica: anticorpos.

Clasificación seres vivosClasificación seres vivos

Unha das primeiras cousas que Unha das primeiras cousas que descubrimos- fai catrocentos anos, descubrimos- fai catrocentos anos,

é que nin o planeta nin nós é que nin o planeta nin nós mesmos somos o centro do mesmos somos o centro do

universo.universo.

A revolución científica desatou o cambio máis A revolución científica desatou o cambio máis importante de toda a historia da evolución: importante de toda a historia da evolución:

A prolongación da esperanza de vida nos países A prolongación da esperanza de vida nos países desenvolvidos, que ten xerado máis de corenta desenvolvidos, que ten xerado máis de corenta anos redundantes- en termos evolutivos.anos redundantes- en termos evolutivos.

Por primeira vez a humanidade ten futuro e Por primeira vez a humanidade ten futuro e plantexase, loxicamente, como ser FELIZ aquí e plantexase, loxicamente, como ser FELIZ aquí e agora.agora.

Descendemos dun devanceiro Descendemos dun devanceiro común cos primates sociais e común cos primates sociais e

estos, a sua vez, do peixe estos, a sua vez, do peixe pulmonado que soubo sair do mar pulmonado que soubo sair do mar

e aposentarse na terra.e aposentarse na terra.

A orde primatesA orde primates

Extremidades anteriores de grande mobilidade.Extremidades anteriores de grande mobilidade. Visión esrereoscópicaVisión esrereoscópica Sistema dixestivo pouco especializado.Sistema dixestivo pouco especializado. Descendentes moi limitados.Descendentes moi limitados.

Primates

Cambios xenéticos condicionantes Cambios xenéticos condicionantes

especie humanaespecie humana

PROCESO DE HOMINIZACIÓN PROCESO DE HOMINIZACIÓN

HOMINIZACIÓNHOMINIZACIÓN

CARACTERÍSTICAS:CARACTERÍSTICAS:

BIPEDESTACIÓNBIPEDESTACIÓN

DIVERSIFICACIÓN DIETADIVERSIFICACIÓN DIETA

ENCEFALIZACIÓNENCEFALIZACIÓN

LINGUAXE ARTICULADALINGUAXE ARTICULADA

PrimatesPrimates

BIPEDISMOBIPEDISMO

Permite:Permite:

Visión por riba das plantas herbáceas Visión por riba das plantas herbáceas

da sabanada sabana

Atravesar canles de augaAtravesar canles de auga

Liberación das mans e conseguen Liberación das mans e conseguen

maior precisión.maior precisión.

225a5a.- .- AnatomAnatomíía comparada a comparada humanohumano

BIPEDISMOBIPEDISMO

POSICIÓN CENTRADA DA CABEZA: POSICIÓN CENTRADA DA CABEZA: Foramen Foramen magnummagnum

BIPEDISMOBIPEDISMO

COLUMNA VERTEBRAL: COLUMNA VERTEBRAL: forma en Sforma en S

MORFOLOXÍA DA ARTICULACIÓN DA PERNAMORFOLOXÍA DA ARTICULACIÓN DA PERNA Extremidades inferiores máis longasExtremidades inferiores máis longas Pelve: ensánchase e acurtasePelve: ensánchase e acurtase Fémur diríxese cara a dentroFémur diríxese cara a dentro Articulación do xeonllo modificaseArticulación do xeonllo modificase Cambios no pé: Só para andarCambios no pé: Só para andar

BIPEDISMOBIPEDISMO

VOLUME CORPORAL POR RIBA DA CINTURA PELVICAVOLUME CORPORAL POR RIBA DA CINTURA PELVICA 65-70% PESO TOTAL65-70% PESO TOTAL

BIPEDISMOBIPEDISMO

PROBLEMA: PROBLEMA: MANTEMENTO DO EQUILIBRIO DURANTE MANTEMENTO DO EQUILIBRIO DURANTE

A ZANCADAA ZANCADA

SOLUCIÓN:SOLUCIÓN: O pé como sistema de pancas.O pé como sistema de pancas.

PROCESO HOMINIZACIÓNPROCESO HOMINIZACIÓN

Mans con maior mobilidade.Mans con maior mobilidade.

DIETA diversificada.DIETA diversificada. Remodelación dentadura.Remodelación dentadura. Redución zona facial cranio.Redución zona facial cranio.

AUMENTO ENCEFALIZACIÓNAUMENTO ENCEFALIZACIÓN

Relación entre Relación entre o peso do o peso do encéfalo e o encéfalo e o peso corporal peso corporal (Non o seu volume)(Non o seu volume)

Desenvolve-Desenvolve-mento mento actividades actividades sociais.sociais.

Dieta máis rica.Dieta máis rica.

AUMENTO ENCEFALIZACIÓNAUMENTO ENCEFALIZACIÓN A maior intelixencia é pola maior A maior intelixencia é pola maior

estruturación do cerebroestruturación do cerebroMais volume por:Mais volume por:

PlieguesPliegues

Redución bulbos olfatorios lóbulo frontalRedución bulbos olfatorios lóbulo frontal

ENCEFALIZACIÓNENCEFALIZACIÓN

PROBLEMASPROBLEMAS Estreitamento da pelve impide o proceso de Estreitamento da pelve impide o proceso de

encefalizaciónencefalización

SOLUCIÓNSOLUCIÓN Adiantar parto e continuar o desenrolo Adiantar parto e continuar o desenrolo

encefálico no exterior (crías dependentes)encefálico no exterior (crías dependentes) Pónxidos: 9 mesesPónxidos: 9 meses Homínido: 21 mesesHomínido: 21 meses

CEREBRO HUMANOCEREBRO HUMANO

É o encargado É o encargado das funcións das funcións superiores: superiores: áreas áreas

sensorialessensoriales, ,

motoras, motoras,

asociativas e asociativas e

compoñentes do compoñentes do sistema límbicosistema límbico

Cerebro humanoCerebro humano

Cortiza cerebral ou córtex.Cortiza cerebral ou córtex.

.- Paleocórtex.- Paleocórtex

.-Neocórtex.-Neocórtex

Lateralización:Lateralización:Ex Hemisferio esquerdoEx Hemisferio esquerdo


Áreas responsables da linguaxe:Áreas responsables da linguaxe: Área de Broca e de WernickeÁrea de Broca e de Wernicke

Estas áreas están relacionadas con:Estas áreas están relacionadas con:percepción do son e a percepción táctil, percepción do son e a percepción táctil,

control motor da cara, da boca e da larinxecontrol motor da cara, da boca e da larinxe

Aparello fonadorAparello fonador


A partir dun estímulo auditivo xéranse uns A partir dun estímulo auditivo xéranse uns

impulsos motores e táctiles que se impulsos motores e táctiles que se

traducen nunha resposta oral.traducen nunha resposta oral.

¿ENTÓN…¿ENTÓN…

A evolución homínidosA evolución homínidos

Homo sapiens, única especie viva da familia dos Homo sapiens, única especie viva da familia dos homínidos na orde dos primates.homínidos na orde dos primates.

Gráfico do proceso evolutivo do ser humano: árbore con Gráfico do proceso evolutivo do ser humano: árbore con ramificacións.ramificacións.

Primeiro homínido: coa aparición do andar bípedo.Primeiro homínido: coa aparición do andar bípedo.

Orrorin tugenensisOrrorin tugenensis

Descubriuse en Descubriuse en outubro de 2000 nas outubro de 2000 nas colinas de Tugen -colinas de Tugen -centro de Kenia- os centro de Kenia- os fragmentos do fragmentos do esqueleto duns cinco esqueleto duns cinco simios simios

AustralopithecusAustralopithecus

O Australopithecus afarensis foi atopado (1974) O Australopithecus afarensis foi atopado (1974) en Hadar, no norte de Etiopía, por un equipo de en Hadar, no norte de Etiopía, por un equipo de Donald Johanson. Nesta rexión vive a tribu Donald Johanson. Nesta rexión vive a tribu Afar; de ahí o seu nome.Afar; de ahí o seu nome.

A.anamensis A afarensis A. africanus

A. afarensis.LucyA. afarensis.Lucy

En 1978 Mary Leakey y su En 1978 Mary Leakey y su equipo hacen el más célebre equipo hacen el más célebre descubrimiento de su carrera: descubrimiento de su carrera: las huellas de Laetoli las huellas de Laetoli (Tanzania), un rastro de pisadas (Tanzania), un rastro de pisadas de homínidos de hace 3,5 de homínidos de hace 3,5 millones de años que millones de años que demuestran que aquellos demuestran que aquellos remotos antepasados del remotos antepasados del hombre ya caminaban erguidos. hombre ya caminaban erguidos.

ParantropusParantropus Alan Walker descubriu a Alan Walker descubriu a

orillas del lago Turkana, orillas del lago Turkana, Kenia, o “cráneo negro” Kenia, o “cráneo negro” (cor que presentaba tras (cor que presentaba tras absorber os minerais del absorber os minerais del chan). chan).

O cranio presentaba O cranio presentaba unha elevada cresta unha elevada cresta saxital hacia la parte saxital hacia la parte posterior do cranio e a posterior do cranio e a parte inferior do rostro parte inferior do rostro sobresaía con respecto a sobresaía con respecto a la fronte. la fronte.

H. Habilis e H. rudolfensisH. Habilis e H. rudolfensis

Os restos fósiles encontrados por o matrimonio Leakey, Os restos fósiles encontrados por o matrimonio Leakey, en 1959, nas gargantas de Olduvai (Tanzania) en 1959, nas gargantas de Olduvai (Tanzania)

Rudolfensis só foi atopado nas beiras do lago Turkana, Rudolfensis só foi atopado nas beiras do lago Turkana, antes lago Rodolfo, en Kenia. antes lago Rodolfo, en Kenia. (sp controvertida)(sp controvertida)

H. Habilis H. rudolfensis

H. ergasterH. ergaster

H. erectusH. erectus

Homo erectus deixou os Homo erectus deixou os restos de vivendas restos de vivendas construídas, de obxetos construídas, de obxetos de madeira tallada, a de madeira tallada, a primeira lanza de primeira lanza de madeira y o recipiente madeira y o recipiente máis primitivo, un cunco máis primitivo, un cunco de madeira.de madeira.

Pero o seu maior avance Pero o seu maior avance cultural foi que aprendeu cultural foi que aprendeu a manexar o lume. a manexar o lume.

H. antecessorH. antecessor

800.000 años atrás 800.000 años atrás unha especie común unha especie común os neandertales e os os neandertales e os homo sapiens vivía homo sapiens vivía na Serra de na Serra de Atapuerca (Burgos). Atapuerca (Burgos).

non se atoparon non se atoparon aínda fósiles en África aínda fósiles en África

H. neanderthalensisH. neanderthalensis

Críase un antepasado Críase un antepasado directo noso pero directo noso pero eran unha rama eran unha rama paralela na arbore paralela na arbore evolutiva. evolutiva.

Unha rama que garda Unha rama que garda moitos segredos (non moitos segredos (non sabemos por qué se sabemos por qué se extinguiron, non extinguiron, non sabemos si posuían sabemos si posuían unha linguaxe) unha linguaxe)

Homo sapiensHomo sapiens

Cando aparece o seres Cando aparece o seres humanos: humanos:

cando atopamos os cando atopamos os primeiros indicios de primeiros indicios de actividade artística, como actividade artística, como nas famosas covas de nas famosas covas de Lascaux y Altamira, feitas Lascaux y Altamira, feitas por o home de Cro-por o home de Cro-Magnon, primeriro Homo Magnon, primeriro Homo Sapiens europeo. Sapiens europeo.

InvestigamosInvestigamos

Orixe evolucion da vida4º

Education

Transcript of Orixe evolucion da vida4º