O TRAXE TRADICIONAL GALEGO

O TRAXE ENGALIZA, COMA NORESTO DOMUNDO, XURDIU COMAUNHA NECESIDADEPARA PROTEXERSE DOFRÍO, PARA MÁISTARDE TORNARSENUNHA FORMA DEAMOSAR ASCARÁCTERÍSTICAS DETODO UN POBO.

DE COTÍO OU DO TRABALLO.

O DE IR Á VILA, FEIRA OU O DOS DOMINGOS.

O DE GALA, PARA IR A UNHA CELEBRACIÓN IMPORTANTE.

• Había prendas de liño, lá, sedae picote e de orixe industrialcoma o algodón, o veludo e asteas estampadas e brocadas.

• As cores eran naturais, dasmaterias primas e outrasconseguíanse por medio detinturas.

As medias eran de uso xeral, eestaban confeccionadas en liñoou en lá para os meses máisfríos.

Fabricábanse en moitoslugares, pero tiñan especialaprecio as de Mondoñedo,Santiago, Padrón e Lugo.

Recibían tamén o nome decalcetas e cubrían o pé e aperna. As máis estimadas eranas caladas.

Estas tres pezas estabanrealizadas con teas de liño,estopa… elaboradas en tearestradicionais que se tiñan nascasas.

Podían ir adornadas conpuntillas ou encaixes, e nocaso da camisa podía levarademais bordados.

Forma parte do traxe galegofeminino e poñíao a mullercampesiña. É unha saia que sepon por riba da enagua paraabrigarse.

Ás veces, utilizábase comounha prenda exterior, e candoera así, adornábase confranxas ou bordados develudo.

A cor máis común era semprevermello ainda que taménamarelo e marrón.

O mantón é de importación deseda natural e de cores moivariadas, predominando ostons claros. Adoitan serestampados.

O mantón colócase sobre oshombros e crúzase, coma odengue, atándoo na espalda áaltura da cintura.

Especie de capa pequena quecobre as costas ata a cintura.Os seus extremos crúzansepor diante e cérranse polaparte traseira con un ou dousbroches de ouro ou prata.

Trátase dunha peza desala, confeccionada en xénerode boa calidade.

É unha prenda do traxegalego feminino, parecido a unchaleco pero cos tirantesmáis finos e cun escotexeneroso.

Axusta o talle da muller cuncordón situado na partedianteira ou traseira.

Pode ser de diferentes cores,aínda que o máis usado é onegro.

É unha prenda exterior que vai dende a cintura ósxeonllos. Pode ter varias cores(vermella, amarela, etc.). Teñen moito voo e multitudede dobras.

Con ela ía a faldriqueira, que era unha bolsiña onde se gardaban as pertenzas.

É unha prenda de lucimentoen forma de mandil, un poucomáis curto e con menos vó quea saia e o refaixo. Vai abertopor detrás para deixar ver aprenda que se leva pordebaixo.

O mantelo pecha detrás dacintura con broches que nostraxes máis ricos eran deprata labrada ou incluso deouro.

De uso corrente foron osaderezos e os pendentes deouro e prata dourada.

O peiteado é un complementoindispensable da vestimenta.A muller galega leva o pelolongo e tirante cara atrás conraia ao medio e habitualmenteunha longa trenza cunha granlazada de seda negra noremate.

Está confeccionado enliño, algodón ou seda dedistintas e vistosascores, dependendo da zonae, tras dobralo formando untriángulo, ponse sobre acabeza.

Podíase atar por debaixo doqueixo ou na parte traseira dacabeza.

Normalmente a camisa estabaconfeccionada en liño oufío, sendo a de diario. Asmangas, igual que namuller, eran frouxas eaxustadas nos puños.

A cor máis habitual era abranca, aínda que tamén seconfeccionaban camisasnoutras cores. Ademais, ascamisas podían incluírdiversos adornos.

Son prendas interioressemellantes ós calzóns. Estánfeitos de tea de liño. Namaioría de ocasións colócansepor debaixo dos calzóns echegan ata os xeonllos.

Normalmente, no verán, oshomes que se dedicaban áagricultura, levan as cirolaspara traballar no campo variashoras á exposición do sol. Noslugares montañososempregábanse para combatero frío.

É unha peza confeccionada enpano ou pana, e a súa cor varíaduns lugares a outros, aínda quea feitura soe ser parecida.

Algúns levan bordados e podenterminar rematados con botóns,que case nunca se cerran, xaque se trata máis ben dunadorno. Teñen un peto forradode liño, e se este leva botóns,van a xogo cos da chaqueta.

Son unha protección para as pernas, cuxa misión é proporcionar abrigo ás mesmas.

Van desde os xeonllos ata os pés, xa que teñen unha especie de viseira que cobre a parte superior do zapato.

Nas festas sóese colocar unpompón na punta e dous nos xeonllos, suxeitados cunha fita.

É unha fita de 20 ou 30centímetros confeccionada enla, cuxa misión é protexer óshomes do frío.

Envólvese por enriba dacamisa e o calzón, e podelevar algún adorno bordado.Nas zonas costeiras recibe onome de chicote e estárealizada en coiro.

É unha das prendas máisimportantes do traxemasculino de gala.

A chaqueta confecciónase enpano azul, verde ou castaño,aínda que tamén pode ser develudo ou de pano negro.

Adórnase con botóns e assúas mangas son estreitas ecurtas.O colo é alto.

É unha prenda moi vistosa

Pódese facer de panilla,terciopelo, baeta verde,vermella ou amarela, e podelevar o colo alto e as lapelasen pico, de tamaño medio.

A espalda soe ser de liño, eestá salpicada de diversosadornos.

Pode levar petos, un delespara o reloxo.

Están normalmentecalcetadas en lá e van pordebaixo das polainas.

Na montaña lucense podíanlevarse como peza exteriorestiradas na perna, pero noverán dobrábanse adaptandoas dobras á parte superiordos zocos.

É o tocado masculino porexcelencia, e ten diferenteforma dependendo da zona.

Confeccionada en pano, podeir adornada con veludo ouseda que en ocasións podenser de ata tres diferentescores.

En toda Galiza usábanse adiario os feitos de palla.

O sombreiro consta de copa,á, forro e trenzas, e nalgúnscasos, fitas e adornos.

O forro é case sempre de liñobranco e as trenzas poden serbrancas ou negras. A formada copa pode ser cilíndrica.Para as grandes celebraciónsusábase o sombreiro de panocon forma idéntica ao depalla.

É unha capa de xunco ou de palla, e, xunto co sombreiro e as polainas, constitúe unha das mellores defensas contra a auga da chuvia.

A zoca usouse en moitos lugaresde Galiza. É un calzado demadeira. Poden ser redondeadasou rematadas en punta.

A zoca séguese usando hoxe endía, sobre todo en zonas con moitahumidade.

Os zocos son zapatos con sola demadeira, e a pel en xeral debecerro, acostuma ser de cornatural ou tinguido de negro.

Tamén se usaban as chinelas, queson zocas sen tacón.

Tocaban as

gaitas

ó son das

pandeiras

bailaban os

mozos

coas mozas

modestas.

Que cofias tan

brancas!

Que panos con

freco!

Que dengues de

grana!

Que sintas! Que

adresos!

Que ricos

mandiles!

Que verdes

refaixos!

Que feitos

xustillos

de cor colorada!

Tan vivos

colores

a vista

turbaban;

de velos tan

váreos

o sol se folgaba.