Século XVIII

Feito xeográfico e cultural

Ampla variedade do traxe

1. As Mariñas: Ten por centro a Betanzos e alcanza a parte meridonial de Pontedeume, sobre todo A Coruña.

2. Ortigueira, Ferrol e a parte septentrional de Pontedeume forman outra comarca para o traxe.

3. Bergantiños: Abarca Carballo e parte de Negreira e Corcubión.4. As Rías: Comprenden Corcubión, Muros, Noya, Padrón, Cambados, Redondela e Vigo.5. Partidos Marítimos: Está formado por Lugo, Viveiro ,Mondoñedo e Ribadeo.6. Partidos centrais:Lugo, Vilalba e Becerrá.7. Partidos do Sur: Sarria, Chantada, Monforte de Lemos e Quiroga.8. Santiago de Compostela9. Ordes e Arzúa10.Labradores de Pontevedra11.Ourense

12

3

4

5

6

7

89

10

11

O liño

A lá

A seda

Outros materiais

Roupa InteriorCamisaXustillo Pantalón ou calza

interiorEnaguaMedias

Roupa exterior

CorpiñoChambra Dengue ChaquetaMantelaManteletaParlamentaSaia Refaixo ManteloMandil

CAMISA: Primeira peza da roupa interior

da mullerEran de liño ou estopaMangas axustadas nos puños

XUSTILLOCoñécese como corpiñoÉ unha especie de chaqueta sen mangas e

remata na cinturaÉ o corpiño armado de baleasPonse por encima da camisa.Facíase de xénero forte (case sempre de

liño)Se axustaba cun cordón Podían ser de diferentes cores

PANTALÓN OU CALZA INTERIOR (POLOLO):

É unha peza de abrigo Principalmente era aberto na entrepernaÉ de cor branco e chega debaixo do

xeonlloExistían dous tipos o de diario e o das

festasO de diario era de xénero máis groso O das festas de tea fina con remate de

encaixesENAGUA É unha especie de saia de cor brancaTen un voo tan grande que pode considerarse esaxerado Moi adornada con encaixes de de Camariña e puntillas de

fabricación caseira

MEDIAS Eran de uso xeral Facíanse de liño moi brancoNo inverno tamén as había de lá Tiñan fama as de Mondoñedo,Santiago,Padrón

e Lugo

Roupa interior de moza solteira, cos lazos vermellos

Roupa interior de muller casada, branca, neste caso con camisa moi elegante, de gala

CORPIÑOO seu nome significa corpo ben feitoÉ unha chaquetilla axustada a cintura É unha peza de gala Pode ter mangas terminadas en puños de

veludo

CHAMBRAPeza moi usada polas mulleres É unha especie de blusa con colo alto, manga longa e

puño fruncidoAdoitaba ser de liño

DENGUEÉ unha pequena capa Cubre dende as costas ata a cintura e crúzase

por diante É unha peza de galaCHAQUETAÉ unha prenda de gala e abrigoMoi usada nos pobos da ría de Muros e NoiaEra de algodón ou liñoPecha cun ou dous botóns e un broche de prata en forma

de cunchas

Chambra e corpiño adornado con pedrería e xoias

MANTELAPrenda moi usada en toda

GalizaServía para cubrir a cabeza Era de pano negro Fai xogo co dengue e o

mantelo MANTELETA

Peza de abrigoDe picote ou de liñoLevábase sobre os

ombros PARLAMENTA

Pequena capa adornada co dúas esclavinas

adornada co dúas esclavinasEra unha prenda de distinción e

elaganciaSAIA Pona a muller como vestido exteriorSuxéitase na cintura Chega máis abaixo dos xeonllosEn moitos casos púñanse dúas saiaA interior chamábase zagal e a exterior basquiñaAs saias mais famosas eran as que usaban as

muradanas (Muros)

PARLAMENTA

TRAXE PONTEVEDRÉS DE GALA(mantela , chaqueta e mantelo a xogo ricamente adornado con pedrería, acibeche, xoias, cofia e mantón bordado)

REFAIXOSimilar a saiaPúñase por riba da enaguaXeralmente de cor vermella e

amarela Adoitaba levar unha franxa de

veludo.

MANTELOÉ unha prenda de

lucimentoTen a mesma forma co

mandilNuncaNunca substitúe o

mandilTen unha confección

esmeradaMANDILUsado por encima da saia e incluso do manteloÁtase por detrás con dúas cintasMoitas veces substituía a mantilla para entrar na igrexaPodían ser de varias cores :brancos, azuis e negros se

eran de loito

CHAPEUS DE PALLAUsábanse sobre todo no veránEran de tecido fino Pode levar un adorno lateral que segundo onde ía indicaba muller

casada ou solteira

CASQUETEPequeno chapeu de forma circuladaVai enganchado ó pano da cabezaA maioría das veces vai decorado con pedrería

de acibeche

COFIAEspecie de velo branco aberto É unha peza de gala Recolle o cabelo da súa caída natural Feitas de liño moi fino,muselina,encaixe ou tule

bordadoSuxéitase por medio dunha cinta

CINTA DO PELOA muller sempre se peiteou con raia o medio e dúas trenzasDende nenas o pelo suxeitábase cunha cinta branca

PANO DA CABEZAEstá feito de liño algodón ou sedaColócase despois de dobralo en tres puntasO vértice bótase cara as costas e átase debaixo do queixo,riba da fronte ou detrásPANO DO PESCOZO

É un pano moi rameado con flocos moi longos

É unha peza de abrigo que substitúe ó dengueMANTÓNTamén chamado pano de cubrirÉ o pano de mais abrigoDiferénciase dos demais en que nunca se ataPode ser de lá ou algodónFoi un poderoso compañeiro da muller para poder

levar os filloPANO DAS MANS OU DAS NARICESTamén chamado “de peto”Ten un pequeno tamaño Pode ser branco o udoutra corO máis bordado era o da voda pois nel ían

as arras

Traxe de ir á feira. Pano na cabeza, pano do pescozo e mantón

As nenas levaban pendentes desde pequechas

De nenas levaban uns pendentes, de mozas outros e de casadas os da voda

Os aros de prata usábanse moito ,pola crenza de que eran bos para non perder vista

Os aros de ouro cun colgante triangular e tres esferiñas eran para vodas e romarías

Adornos dos “ricos”: Os aros de ouro grandes e as medallas colgando dunha cadea ou cinta de veludo

SAPO: adorno moi clásico, de dous ou tres corpos, usado en pendentes, colgantes e broches. Moi elegante polas súas filigranas.

ACIBECHE: usado en xoias e como adorno das roupas de gala

Roupa InteriorCalzoncillosCirolasMedias

Roupa exteriorCamisaChalequeChaquetaCapaXibónCalzasPolinasFaixaPano

CALZONCILLOSPequeno calzón feito de liño

brancoPechado pola cintura cun botón

CIROLASÉ un pantalón longo Ten a mesma tea da camisaFeita de liño brancoUsábase no verán polas tarefas

do sol

MEDIASUsábanse en tódalas épocas do ano Cubrían o pé e a perna por medio

dunha cintaFeitas de liño ou lá

Xornaleiro. Camisa e cirolas brancas, chaleque, calzón e polainas a xogo; faixa negra e chapeu.

CAMISAÉ usada dende épocas moi lonxanas en

GalizaEstá feita de liño ou láÉ de cor branco pero as había doutras

coresCHALEQUEÉ unha prenda moi vistosaPode ser de panilla,veludo e baeta

(de cor verde,amarela ou vemella)As costas era de liño

CHAQUETAEra curta(non pasaba da cintura)Feita de pano de cor castaño,verde,azui ou

vermelloXIBÓN

Especie de chaleque moito máis longo

Ten un pequeño voo

CALZAS OU CALZÓNFeitas de pano ou panaMoi distinta cor e feitura segundo os

lugaresPara o peche ten dous botóns POLAINAS

Prenda que protexe a perna dende o xeonllo ata o tornecelo

Cérrase na parte exterior da perna

FAIXATea rectangular terminada en flocosDa dúas voltas e media a cintura Non se distingue duns lugares a outros.As cores poden variar (dende o vermello

ata negro)Pano

O home tiña sempre un pano de seda Usábase de adorno (colgado do peto do

calzón)

MONTEIRAAs súas orixes datan a finais da Idade

MediaTen diferentes tamaños segundo as

zonasAdornábase con presillas de veludoNunca faltaban as plumas de

galo,pavo real,…CHAPEU

Feitos de palla e algunhas veces de pano

Protexía do sol

Traxe lucense de festa. Camisa e cirolas, chaleque, chaqueta e calzón a xogo, e como adornos, a faixa , o pano no peto e a monteira

ZocasCalzado de madeiraUsáronse durante moitos séculosFeitos de madeira de vidueiro e amieiroA madroña ten ampla entrada para o pé e tres picos para a neveZocos

Zapatos con sola de madeira A parte de arriba adoita ser de pelPel de becerro con cor natural ou tinguida de negro

ChinelasZoca sen talónTamén se denomina así o calzado cunha coa e dúas tiras para recoller o pé

ZapatosEra un elemento de gala e luxoO home usaba calzado como o da muller Os días de festa levaba zapatos finos

Zancos Son dous paus altos con apoios nos pésUsábanse para cruzar camiños con moita auga e para xogar