Uraren kutsaduraUraren kutsadura

Uraren kutsadura uraren berezko Uraren kutsadura uraren berezko ezaugarrien eraldaketa da, tenperaturak, ezaugarrien eraldaketa da, tenperaturak, gai kimikoek edo gai biologikoek sortua.gai kimikoek edo gai biologikoek sortua.

Uraren egoera naturala prozesu naturalen Uraren egoera naturala prozesu naturalen bitartez alda daiteke. Adibidez, azpian bitartez alda daiteke. Adibidez, azpian dituen lur edo arroken, intsektuen edo dituen lur edo arroken, intsektuen edo animalien hondakinen eraginez.animalien hondakinen eraginez.

Artifizialki,ordea, gizakiaren eraginez. Artifizialki,ordea, gizakiaren eraginez. Adibidez, meategietako aktibitateak uraren Adibidez, meategietako aktibitateak uraren azidotasuna edo gazitasuna alda dezake.azidotasuna edo gazitasuna alda dezake.

kutsatzaileakkutsatzaileak

Naturaren arabera Jatorriaren arabera

Fisikoak Biologikoak Kimikoak

Termi-

koak Solido

esekiak Erradiak-

tibitatea Ez-organikoak Organikoak

Iturri puntualak Iturri ez-puntualak

Naturaren araberaNaturaren arabera

FisikoakFisikoak Termikoak: Uraren tenperaturaren Termikoak: Uraren tenperaturaren

aldaketak eragiten dituztenak dira, aldaketak eragiten dituztenak dira, gehienbat industriak eta hainbat zentralen gehienbat industriak eta hainbat zentralen hozketa zirkuituak eraginda.hozketa zirkuituak eraginda.

Solido esekiak: Uraren zikintasuna igotzen Solido esekiak: Uraren zikintasuna igotzen da eta, ondorioz,fotosintesia zailtzen da.da eta, ondorioz,fotosintesia zailtzen da.

Erradiaktibitatea: Partikula erradioaktiboen Erradiaktibitatea: Partikula erradioaktiboen igorpenak organismoen ehunetan pila igorpenak organismoen ehunetan pila daiteke, gaixotasunak, heriotza eta daiteke, gaixotasunak, heriotza eta geneetan mutazioak sortuz.geneetan mutazioak sortuz.

BiologikoakBiologikoak

Organismo kutsatzaileak birusak, algak, Organismo kutsatzaileak birusak, algak, protozooa,onddoak... dira. Ur zikinen protozooa,onddoak... dira. Ur zikinen isurketa zuzenak edo materia organikoa isurketa zuzenak edo materia organikoa dagoen giroetan biderkatzen direlako dagoen giroetan biderkatzen direlako agertzen dira. agertzen dira.

kimikoakkimikoak

Inorganikoak: Uretan substantzia Inorganikoak: Uretan substantzia inorganikoak askatzean datza. Azidoak, inorganikoak askatzean datza. Azidoak, baseak, gatzak edo metal astunak izan baseak, gatzak edo metal astunak izan daitezke. daitezke.

Organikoak: Substantzia organikoen Organikoak: Substantzia organikoen isurketa ere kutsadura da. isurketa ere kutsadura da.

Jatorriaren araberaJatorriaren arabera

Iturri puntualakIturri puntualak

Etxeko eta industrako hondakin-urak dira. Etxeko eta industrako hondakin-urak dira. Hoditeri eta kanalen bidez batzen dira eta Hoditeri eta kanalen bidez batzen dira eta huste puntu bakarra daukate. Gehienetan huste puntu bakarra daukate. Gehienetan kutsadura mota hau, ura sistema kutsadura mota hau, ura sistema naturalera bueltatu aurretik urari naturalera bueltatu aurretik urari tratamendu egoki bat emanez gutxi edo tratamendu egoki bat emanez gutxi edo desagerraraz daiteke. desagerraraz daiteke.

Iturri ez-puntualakIturri ez-puntualak

Hiriko eta nekazaritzako isuriak dira eta Hiriko eta nekazaritzako isuriak dira eta isuri puntu askotakoak dituzte. Batzutan isuri puntu askotakoak dituzte. Batzutan isuri hauek horren handiak dira ibaien isuri hauek horren handiak dira ibaien fluxuaren berdinak direla. Garraiatuak dira fluxuaren berdinak direla. Garraiatuak dira eta urtaroaren emariaren arabera diluitzen eta urtaroaren emariaren arabera diluitzen dira. Hori dela eta, haien tratamendua ez dira. Hori dela eta, haien tratamendua ez da ekonimikoki bideragarria. da ekonimikoki bideragarria.

Itsasoaren kutsadura

Itsasoa gaur egun Itsasoa gaur egun munduko zabortegiamunduko zabortegia da. Gehien kutsatuak dauden itsasoak da. Gehien kutsatuak dauden itsasoak Bangladesh, India, Pakistan, Indonesia, Bangladesh, India, Pakistan, Indonesia, Malaysia, Tailandia eta Filipinak dira. Malaysia, Tailandia eta Filipinak dira.

Marea beltzak

Itsasontzien istripuak edo lurrean bertan Itsasontzien istripuak edo lurrean bertan isurtzen den petrolio hondakinek itsasoa isurtzen den petrolio hondakinek itsasoa kutsatzen du. Itsasora heltzen den kutsatzen du. Itsasora heltzen den petrolioa bakterien bidez degradatu edo petrolioa bakterien bidez degradatu edo lurrundu egiten da, petrolioaren lurrundu egiten da, petrolioaren hidrokarburo organikoak animaliak hiltzen hidrokarburo organikoak animaliak hiltzen dituzte. dituzte.

Beste substantzia kimiko batzuk itsas Beste substantzia kimiko batzuk itsas azalean egoten dira eta burbuilak osatzen azalean egoten dira eta burbuilak osatzen dira hegaztien lumak estaliz. Petrolioaren dira hegaztien lumak estaliz. Petrolioaren konposatu astunenak itsasoaren hondoan konposatu astunenak itsasoaren hondoan kokatuko dira, eta bertako fauna hiltzen kokatuko dira, eta bertako fauna hiltzen du. du.

Tratamendua

Ur araztegietan ura arazteko prozesuan Ur araztegietan ura arazteko prozesuan kaltzio hidroxidoa eta aluminio sulfatoa kaltzio hidroxidoa eta aluminio sulfatoa gehitzen zaio urari eta hauek uretan igeri gehitzen zaio urari eta hauek uretan igeri dagoen aluminio hidroxidoa eratzen dute dagoen aluminio hidroxidoa eratzen dute baina araztegi batzuetan ur beltzak eta baina araztegi batzuetan ur beltzak eta industri hondakinak ez dira tratatzen.industri hondakinak ez dira tratatzen.

Etxe, enpresa eta fabriketako uretatik Etxe, enpresa eta fabriketako uretatik garraiatutako hondakinak, sare hodi baten garraiatutako hondakinak, sare hodi baten estolderiatik jariatzen da eta ur estolderiatik jariatzen da eta ur tratamenduzko hondakin mailetara joaten tratamenduzko hondakin mailetara joaten da. da.

Ur beltzak tratatzeko 3 arazketa maila Ur beltzak tratatzeko 3 arazketa maila daude: daude: Hondakinak banatzeko, harria, egurra, Hondakinak banatzeko, harria, egurra,

trapuak... prozesua da.trapuak... prozesua da. Bigarren mailako tratamendua, prozesu Bigarren mailako tratamendua, prozesu

biologikoa da bakteria aerobikoak erabiltzen biologikoa da bakteria aerobikoak erabiltzen dituena. dituena.

tratamendu aurreratua, prozesu kimiko eta tratamendu aurreratua, prozesu kimiko eta fisiko serie espezializatua da, hondakin fisiko serie espezializatua da, hondakin espezifikoen kantitatea murrizten duena lehen espezifikoen kantitatea murrizten duena lehen eta bigarren mailako tratamendu ostean. eta bigarren mailako tratamendu ostean.

EgileakEgileak:: Alaitz Vangeneberg eta Amaia Rocha