Saúde e enfermidade

SAÚDE E ENFERMIDADE

CIENCIAS PARA O MUNDO CONTEMPORÁNEO1º BACHARELATO

LORENA DEL PALACIO RODRÍGUEZ

QUE É A SAÚDE?

ESCRIBE UNHA DEFINICIÓN DO QUE ENTENDES TI POR SAÚDE.

QUE É A SAÚDE?

‘A SAÚDE É O ESTADO DE COMPLETO BENESTAR FÍSICO, MENTAL E SOCIAL’

(OMS, 1948)

Que é a OMS? Cal é a súa función?

QUE É A SAÚDE?BENESTAR FÍSICO = Alimentación equilibrada + Hábitos saudables (exercicio físico, hixiene)

BENESTAR MENTAL = Aceptación dun mesmo + Transmisión dos propios sentimentos + Afrontar os

problemas que formula a vida

BENESTAR SOCIAL = Capacidade para relacionarse + Compartir con outras persoas algúns aspectos da

vida

ESTADO DE SAÚDE

Os niveis máis baixos de saúde implican a necesidade de axuda por parte doutras persoas, mentres que no outro extremo, as persoas responsabilízanse do seu estado de saúde e adoptan decisións para mantelo e melloralo.

CALIDADE DE VIDACALIDADE DE VIDA: Grao de benestar, felicidade e satisfacción dunha persoa que lle permite

actuar e sentir a súa vida de forma positiva.

ESPERANZA DE VIDAESPERANZA DE VIDA (EV): Estimación da media de anos que viviría un grupo de persoas nacidas

nun ano se non variasen as condicións sanitarias e sociais na zona de estudo.

ESPERANZA DE VIDA LIBRE DE DISCAPACIDADE (EVLD): Estimación da media de anos que viviría

un grupo de persoas en bo estado de saúde.

ESPERANZA DE VIDA NO MUNDO

ACTIVIDADESObserva a seguinte gráfica e contesta.

a. En que época se aprecia un cambio brusco na taxa de mortalidade infantil?

b. A que cres que é debido?

ACTIVIDADES

A gráfica amosa como aumentou a vida media nun período de 30 anos.

a. Onde é maior a esperanza de vida e por que?

b. Onde se produciu un maior incremento desta? A que cres que é debido?

c. Onde é máis baixa a esperanza de vida e, ademais, menor en incremento? A que cres que se debe?

ACTIVIDADESLe o seguinte texto e contesta ás preguntas que se plantean a

continuación:

1. A que posibles causas se atribúe o aumento nas expectativas de vida?

2. Sinala a que se deben as diferencias que se poden dar nun mesmo país respecto ás expectativas de vida.

DE QUE CRES QUE DEPENDE A SAÚDE DAS PERSOAS?

EN PARELLAS, FACEDE UNHA LISTA DE FACTORES QUE INFLÚEN NA SAÚDE DAS PERSOAS.

FACTORES DETERMINANTES DA SAÚDE

FACTORES XENÉTICOS

FACTORES BIOLÓXICOS

FACTORES AMBIENTAIS

FACTORES PERSOAIS

FACTORES XENÉTICOS

ENFERMIDADES DE ORIXE XENÉTICA: Orixinadas por mutacións que afectan a algún xene, ós cromosomas ou ó xenoma do individuo. Afectan á estructura do

corpo (ex: acondroplasia), á fisioloxía xeral (ex: Síndrome de Down) ou ó metabolismo (ex:

alcaptonuria).

MALFORMACIÓNS CONXÉNITAS: Están presentes ó nacer o individuo e poden ter orixe xenética ou

ambiental.

PREDISPOSICIÓN XENÉTICA A ENFERMIDADES: Algunhas enfermidades aparecen entre os membros dunha mesma familia, ainda que os factores que as

desencadenan son ambientais.

FACTORES BIOLÓXICOSSEXO: As diferencias que existen entre homes e mulleres

reflíctense tamén na saúde, ben sexa nos procesos naturais (menstruación, embarazo, menopausa) ou

patolóxicos (cancro de mama e útero en mulleres, cancro de próstata en homes).

PROCESO DE AVELLENTAMENTO: A morte natural é o resultado dun longo proceso de avellentamento que ten

os seus fundamentos a nivel celular e que está condicionado xenéticamente e influenciado por factores

ambientais. Causas do avellentamento:

- Erros nos procesos de replicación, reparación ou transcrición do ADN

- Avellentamento e morte celular- Formación de radicais libresConsecuencias do avellentamento:

- Atrofia progresiva de órganos e tecidos- Descenso do rendemento cardíaco, muscular e mental

- Deficiencia inmunolóxica- Aumento de vulnerabilidade fronte ós traumatismos.

FACTORES AMBIENTAISCALIDADE DA AUGA: A auga limpa libre de xermes,

parásitos e contaminantes químicos é imprescindible para a saúde.

ATENCIÓN SANITARIA: É necesaria unha atención sanitaria integral, baseada na prevención, a vacinación da

poboación e o control epidemiolóxico para manter o nivel de saúde.

CALIDADE DO MEDIO: Existen riscos globais (contaminación atmosférica) e riscos locais (presenza

de industria, ruídos, xestión dos residuos, pesticidas, metais pesados, etc.).

EXPOSICIÓN A AXENTES INFECCIOSOS E PARÁSITOS: Depende doutros factores como a calidade do medio, da auga, da

alimentación e os hábitos de vida.

EXPOSICIÓN A AXENTES CANCERÍXENOS: Producen mutacións que inducen o desenvolvemento do cancro. Ex:

radiactividade, radiación ultravioleta, substancias químicas, etc.

OUTROS: Clima, dispoñibilidade de alimentos en bo estado, guerra, terrorismo, tráfico rodado, etc.

FACTORES PERSOAIS

ASPECTOS ECONÓMICO-SOCIAIS

-Situación socioeconómica-Cultura: condiciona a conduta das persoas en aspectos que poden afectar a súa saúde.-Vida familiar e social-Estrés: provoca cambios físicos e psíquicos que afectan gravemente á saúde

ACTITUDE E CONDUTA

-Hábitos de alimentación-Exercicio físico regular e moderado-Alcolismo, tabaquismo e drogadicción-Hixiene e coidado persoal

ACTIVIDADESRESOLVE AS SEGUINTES CUESTIÓNS:1. Analiza o seguinte caso de cancro de mama e

razóao.a. Que tipo de factores afectan á saúde desta

familia?b. Cal é o patrón de transmisión da

enfermidade?c. Que medidas debería tomar esta familia?

2. Como poden influir os condicionantes socioeconómicos sobre a saúde?

ESTILOS DE VIDA SAUDABLES

Un estilo de vida saudable é aquel que inclúe hábitos de prevención fronte ós factores de risco

para a saúde e é compatible coa calidade do medio.

DECÁLOGO DE ESTILO DE VIDA SAUDABLE (OMS)

1. Vacinarse2. Ter coidado coa alimentación3. Realizar exercicio físico4. Evitar o consumo de drogas5. Controlar o estrés6. Coñecer o propio corpo e os seus

riscos7. Manter unha vida afectiva sexual

sana8. Adoptar medidas de seguridade e de

protección9. Practicar hábitos de hixiene10.Dar prioridade ás conductas

preventivas

ALIMENTACIÓN E SAÚDEDIETA EQUILIBRADA: Suministrar todos os nutrientes que

precisa o corpo nas proporcións axeitadas ás características de cada persoa (idade, sexo,

actividade).

EXEMPLO DE DIETA EQUILIBRADA

A DIETA MEDITERRÁNEAALIMENTOS BÁSICOS

- Pan e pasta como principal fonte de

glícidos

- Aceite de oliva como principal fonte de graxa

- Viño en cantidades moderadas durante as

comidas

- Hortalizas, froitas, froitos secos e legumes como fonte de fibra e

antioxidantes

- Pescado, aves de corral, productos lácteos e ovos como fonte de proteínas.

CARACTERÍSTICAS

-Baixa en graxas saturadas (carnes vermellas)

- Alta en graxas monoinsaturadas (aceite de

oliva)

- Balanceada en ácidos graxos poliinsaturados (omega-6 e omega-3)

- Baixa en proteína animal.- Rica en antioxidantes (froitas, froitos secos,

verduras e legumes)

- Rica en fibras (froitas, verduras, legumes e

cereais)

ACTIVIDADEWEBQUEST: A DIETA

EQUILIBRADA(Deseñada por Águeda Wattenberg, IES Villaviciosa)

INTRODUCCIÓN Sabemos o que comemos? A nosa actividade física é

suficiente? Eres o teu propio nutricionista, vas descubrir a

enerxía que aportas e a que realmente necesitas. Hai un bo equilibrio entre o teu aporte e o teu gasto

calórico?

TAREFA Tes que calcular o teu metabolismo basal. Calcular o número de calorías que gasta o teu

organismo semanalmente. Calcular o número de calorías que aportas ó teu

organismo semanalmente. O traballo redactarase nun documento word que poderás

enviar por correo electrónico ou entregar impreso.

(Deseñada por Águeda Wattenberg, IES Villaviciosa)

PROCESO O traballo é individual. Consta de dúas partes: a primeira parte ten tres

pasos, mentres que a segunda consiste nun cuestionario de preguntas. Utiliza os enlaces do apartado RECURSOS para buscar a

información.

PRIMEIRA PARTESegue estes pasos e responde ás seguintes preguntas:

Primeiro paso- Que é o metabolismo basal?- Calcula o teu METABOLISMO BASAL.- Calcula o que gastas semanalmente en

diferentes actividades (METABOLISMO ACTIVO).- Suma o metabolismo basal semanal e o

metabolismo activo para saber o teu METABOLISMO TOTAL.


EQUILIBRADA


PRIMEIRA PARTE (continuación) Segundo paso

- Que é o IMC?- Calcula o teu IMC.- Calcula as calorías que aportas semanalmente

cos alimentos e bebidas que inxires.

Terceiro paso: elabora un informe no que desenvolvas estes tres puntos:

- Comparación do teu metabolismo total semanal co aporte semanal.- Análise sobre se a túa dieta é equilibrada en hidratos, graxas, proteínas e minerais.- Conclusións con respecto á túa alimentación, a túa actividade física e ó teu estilo de vida.


EQUILIBRADA


SEGUNDA PARTEDa unha resposta razoada ás seguintes preguntas do cuestionario nutricional utilizando a información que atoparás na Web. 1. Que aceite é o máis recomendado para freír os alimentos? 2. Que é a fibra dietética? 3. Como se consegue unha dieta equilibrada? 4. As froitas e verduras conteñen colesterol? E calcio? 5. Que froito seco contén máis ácidos poliinsaturados omega 3: pistacho, noz ou cacahuete? 6. Que lugar ocupan os cereais na pirámide alimentaria? 7. Que parte do ovo é a que contén graxa e colesterol? 8. Cantas racións de lácteos se recomendan consumir ó día? 9. Cal crees que é o número ideal de comidas ó día? 10. O leite desnatado ten menos calorías que o enteiro? Ten o mesmo calcio?


EQUILIBRADA


SEGUNDA PARTE (continuación)11. Dos seguintes alimentos cal deles ten máis proteínas? Cal ten máis graxas? Cal ten máis carbohidratos?Cereais, marmelo de amorodo, xamón serrano, tortilla francesa12. Que nutrientes dos alimentos conteñen propiedades antioxidantes?13. Cal é a frecuencia de exercicio físico recomendado semanalmente?14. Que alimentos se recomenda evitar en caso de hipertensión: aceite de oliva, cereais, sopas e caldos concentrados ou froita fresca.15. Que ten máis potasio, o plátano ou a alcachofa?16. Por que é aconsellable tomar cereais integrais?17. As verduras conxeladas perden vitaminas?18. Os suplementos de vitaminas engordan?19. É mellor o peixe branco ou o peixe azul?


EQUILIBRADA


RECURSOShttp://www.bedca.net/ (base de datos española de composición de alimentos)http://www.fen.org.es/home.asp (fundación española de nutrición)http://pendientedemigracion.ucm.es/info/nutri1/carbajal/

manual/manual.htm (programa online para consultar a composición dos alimentos, valorar e programar dietas)

http://www.saludalia.com/nutricion/alimentacion-y-adolescencia (alimentación e adolescencia)http://www.consumer.es/seguridad-alimentaria/ (consulta de múltiples

artigos sobre o tema)

http://www.health-calc.com/diet/energy-expenditure-advanced (calculadora de gasto enerxético e metabolismo basal)

http://www.pulevasalud.com/ps/subcategoria.jsp?ID_CATEGORIA=100803 (calculadoras e información)http://www.enfemenino.com/fitness/menuminceur/

fmenuminceur2.asp?orig=menu&energ=2000 (deseño de menús diarios)http://www.perseo.aesan.msssi.gob.es/es/familia/

subseccionesDetalle/calculadora.shtml (programa Perseo do ministerio de sanidade)

http://www.vitalimentos.es/ (información variada acerca de alimentación e dieta)http://www.dietasan.com/ (calculadora dietética)


EQUILIBRADA


AVALIACIÓNO traballo valórase sobre 10 puntos: - Metabolismo basal…………… 1 punto - IMC ……………………………………………… 1 punto - Metabolismo activo ……… 1 punto - Metabolismo total ………… 1 punto - Aporte calórico ……………… 1 punto - Informe paso 3 ………………… 3 puntos - Test nutricional …………… 2 puntos

CONCLUSIÓNSOs bos hábitos de alimentación e exercicio preveñen as alteracións cardiovasculares, metabólicas e osteomusculares que están sendo cada día máis comúns. É moi importante o noso estilo de vida para manter unha boa saúde.


EQUILIBRADA

ACTIVIDADE FÍSICA E SAÚDE

BENEFICIOS DA ACTIVIDADE FÍSICA SOBRE A SAÚDE

- Diminución do risco de mortandade por enfermidades cardiovasculares.- Prevención da hipertensión arterial.- Reducción de triglicéridos e aumento de colesterol HDL (bo) en sangue.- Diminución do risco de padecer diabete.- Mellora a dixestión e regula o ritmo intestinal.- Mellora o control do peso corporal.- Axuda a manter e mellorar a forza e resistenia muscular.- Axuda a manter a estructura e función das articulacións.- É esencial para o desenvolvemento normal do óso durante a infancia.- Axuda a conciliar e mellorar a calidade do sono.- Mellora o manexo do estrés porque axuda a liberar tensións.- Mellora os síntomas da ansiedade e a depresión.- Aumenta o entusiasmo e o optimismo.- Atrasa o avenllentamento celular.- Potencia o sistema inmunolóxico.

ACTIVIDADE FÍSICA E SAÚDE

http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789243599977_spa.pdf

TABAQUISMOÉ responsable do 20% das mortes nos paises

desenvolvidos, e do 90% dos casos de cancro de pulmón.

ACTIVIDADESNa seguinte gráfica amósase a relación que existe

entre o número de cigarros fumados a diario e o risco de morte por cancro de pulmón para os tres grupos de idade nos homes.

a. En que proporción aumenta o risco entre os homes maiores de 55 anos ó pasar de fumar 5 cigarros a fumaren 15?

b. Como inflúe a idade sobre a mortalidade entre os homes que fuman 10 cigarros diarios?

ACTIVIDADESÓs 25 anos o volume de aire que os pulmóns

expulsan nun segundo (VEMS) será o máximo (100%). Observa a seguinte figura e contesta ás preguntas que se propoñen a continuación:

a. Que ocorre co paso dos anos nos fumadores e nos non fumadores?

b. Unha persoa de 70 anos que deixou de fumar ós 45, que porcentaxe de aire é capaz de espirar? E se deixase o hábito ós 65?

c. Ademais da insuficiencia respiratoria, que outros efectos relevantes produce o tabaco?

ALCOLISMO

RESOLVE AS SEGUINTES CUESTIÓNS:

1. Que tasa de alcolemia terá un home de 75 kg de peso que bebeu case media botella (250 ml) de viño de 13 º de alcohol, sabendo que a densidade do alcohol é de 0.8 g/ml?

2. É unha muller de 55 kg que tomou dous botellíns de cerveza de 0.2 l cada un de 9º de alcohol? Poderán conducir tras inxerir esas bebidas? Quen está en mellores condicións para conducir?

ACTIVIDADES

CONSUMO DE DROGASDROGA: toda substancia que, introducida no organismo, é

capaz de producir cambios no cerebro que implican alteracións de comportamento, conducen a procesos de

abuso e dependencia e provocan un impulso irreprimible a tomar a substancia, xa sexa para poder obter os seus

efectos ou para evitar o malestar da abstinencia.

CLASIFICACIÓN SEGUNDO OS SEUS EFECTOS

- Depresoras do Sistema Nervioso: producen somnolencia, enlentecemento das reaccións e redución das frecuencias cardíaca e respiratoria. Ex. alcol, pastillas para durmir…

- Estimulantes do Sistema Nervioso: fan aumentar a atención, reducen o sono, proporcionan unha sensación de maior rendemento físico e mental e reducen o apetito. Ex. Anfetaminas, cocaína, cafeína…

- Perturbadoras do Sistema Nervioso: alteran as funcións psíquicas básicas, de modo que dificultan a concentración, a atención, o razonamento e a memoria, e alteran as percepcións espaciais e temporais. Ex. Cannabis, LSD, éxtase…

O DEREITO Á SAÚDEARTIGO 25 DA DECLARACIÓN UNIVERSAL DOS DEREITOS HUMANOS

1. Toda persoa ten deereito a un nivel de vida axeitado que lle asegure, así como á súa familia, a saúde e benestar e, en especial, a alimentación, o vestido, a vivenda, a asistencia médica e os servicios sociais necesarios; ten, asimesmo, dereito ós seguros en caso de desempleo, enfermidade, invalidez, viudez, vellez e outros casos, como pérdida dos seus medios de subsistencia por circunstancias independientes da súa vontade.

2. A maternidade e a infancia teñen dereito a cuidados e asistencia especiais. Todos os nenos, nacidos de matrimonio ou fora de matrimonio, teñen dereito a igual protección social.

ARTIGO 43 DA CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

1. Recoñécese o dereito á protección da saúde.

2. Compete ós poderes públicos organizar e tutelar a saúde pública a través de medidas preventivas e das prestacións e servicios necesarios. A lei establecerá os dereitos e deberes de todos ó respecto.

3. Os poderes públicos fomentarán a educación sanitaria, a educación física e o deporte. Asimismo, facilitarán a axeitada utilización do ocio.

O SISTEMA SANITARIO

É a forma na que cada país organiza e financia a protección da saúde e a prestación da atención médica.

Enfermo

INSS

Sistemas de saúde paralelos

Atención primaria

Atención especializada

ACTIVIDADE: MODELOS DE SISTEMAS SANITARIOS

BUSCA INFORMACIÓN ACERCA DOS DISTINTOS MODELOS SANITARIOS QUE EXISTEN E ELABORA UN INFORME NO

QUE INDIQUES AS SÚAS CARACTERÍSTICAS, VANTAXES E INCONVENIENTES, E EXEMPLOS DE PAÍSES NOS QUE SE

APLICAN.

RECURSOS

http://ocw.uam.es/cursos/estebaninmersion/Tema_7_texto.pdf

http://www.politicaspublicas.uncu.edu.ar/articulos/index/caracterizacion-de-modelos-sanitarios-y-sistemas-sanitarios

http://torrefdz.es/antropusi41.htm

O SISTEMA SANITARIO ESPAÑOL

Sistema Nacional de

Saúde

Cobertura

universal

Financiación a través de impostos

(Financiación pública)

Garantía de igualdade de acceso ós recursos e servicios

en España caracterízas

e por

A SEGURIDADE SOCIAL ESPAÑOLA

Garante ós cidadáns españoles, e no seu caso, ós extranxeiros residentes no noso país, a asistencia e

prestacións sociais suficientes.

QUE É A ENFERMIDADE?

ESCRIBE UNHA DEFINICIÓN DO QUE ENTENDES TI POR ENFERMIDADE. CANTOS TIPOS DE ENFERMIDADES COÑECES?


Perturbación do estado de saúde debida a unha disfunción física ou mental que se caracteriza por unha serie de síntomas observables polo

paciente e polo médico.


ENFERMIDADES AGUDAS: desenvólvense e acadan a súa máxima intensidade nun curto espazo de

tempo. ENFERMIDADES CRÓNICAS: desenvólvense devagar e

perduran durante moito tempo.

EPIDEMIA: prodúcese cando unha enfermidade afecta a un número elevado de individuos dun

núcleo habitado.PANDEMIA: afecta a todo o mundo ou gran parte do

mundo.

ENFERMIDADE ENDÉMICA: afecta a unha área ou rexión concreta do mundo.

Escribe un exemplo de enfermidade de cada un destes tipos, explicando razoadamente por que o

son.

CLASIFICACIÓN DAS ENFERMIDADES

ENFERMIDADES INFECCIOSAS

Están causadas por un axente biolóxico tamén chamado microorganismo patóxeno (bacterias,

virus, protozoos e fungos).

ORIXE MICROBIANA DAS ENFERMIDADES INFECCIOSAS:

POSTULADOS DE KOCH

INFECCIÓN: resultado do establecemento e

multiplicación dos microorganismos no

organismo, o que pode producir danos que dan lugar ós síntomas que

caracterizan a enfermidade infecciosa.

ETAPAS DO DESENVOLVEMENTO DAS ENFERMIDADES

INFECCIOSAS

INFECCIÓN

• O microorganismo chega ó corpo, penetra no seu interior e comeza a reproducirse

INCUBACIÓN

• Tempo que transcorre desde a infección ata que comezan a aparecer síntomas. Pode ser moi curto ou moi longo.

PERÍODO AGUDO

• A enfermidade maniféstase plenamente con síntomas como febre, dor, calafríos, etc…

PERÍODO DE

DECLIVE

• Os síntomas da enfermidade van cedendo ben porque o noso corpo vai vencendo, ben porque tomamos algún medicamento.

CONVALE-CENCIA

• Tempo que transcorre ata recuperar a situación previa á enfermidade.

ETAPAS DO DESENVOLVEMENTO DAS ENFERMIDADES

INFECCIOSAS

TRANSMISIÓN DAS ENFERMIDADES INFECCIOSAS

• O microorganismo pasa dunha persoa enferma a outra sa.

• Ex: Gripe, ETS’s, SIDA

Por contacto directo

• Ocorre sobre todo se a auga está contaminada por feces de persoas ou animais.

• Ex: Cólera, Hepatite A

Por medio da auga

• As froitas e verduras pódense contaminar se se regan con auga contaminada.

• Outros alimentos pódense contaminar se se manipulan de forma desaxeitada.

• Ex: Salmonelose, Botulismo

Por medio dos alimentos

• Os animais que poden transmitir enfermidades chámanse vectores.

• Ex: Malaria, Ántrax

Por medio de animais

TRANSMISIÓN DAS ENFERMIDADES INFECCIOSAS

ENFERMIDADES BACTERIANASTUBERCULOSE• Producida pola bacteria Mycobacterium tuberculosis, coñecida como

bacilo de Koch. Transmítese a través do aire, por medio da tose e o esbirro, e produce graves lesións pulmonares e óseas. É unha enfermidade oportunista que afecta doadamente a persoas inmunodeficientes, como son as afectadas pola SIDA.

CÓLERA• A bacteria causante, Vibrio cholerae, produce unha toxina que afecta

ó epitelio intestinal e produce vómitos, diarrea e grande deshidratación. A auga e os alimentos contaminados con feces debido a unhas condicións sanitarias deficientes e á falta de auga potable son causa de epidemias, favorecidas por guerras e catástrofes naturais.

MENINXITE MENINGOCÓCICA• Producida polo meningococo Neisseria meningitidis, que dá lugar á

inflamación das meninxes, que son as membranas que envolven ó encéfalo e á médula espinal. Afecta principalmente a nenos e mozos e os seus síntomas son febre alta, dores de pescozo e pequenas ronchas no pel. É unha grave enfermidade que pode producir a morte.

PNEUMONÍA• É unha enfermidade pulmonar grave que pode ser debida a diferentes

microorganismos. Unha das máis graves é a producida porlo pneumococo Streptococcus pneumoniae, unha bacteria que coloniza o tecido pulmonar e produce febre, do e dificultade para respirar.

• http://www.madrimasd.org/blogs/microbiologia/2009/08/23/123595 TÉTANOS• É unha enfermidade moi grave, a miúdo mortal, provocada pola

bacteria Clostridium tetani, que se atopa no chan e en metais oxidados, polo que se pode contraer a través de feridas. A bacteria produce unha exotoxina que entra nas fibras nerviosas e chega ate o sistema nervioso central producindo contraccións musculares violentas.

http://www.madrimasd.org/blogs/microbiologia/2009/08/23/123595

ENFERMIDADES FÚNXICASINFECCIÓN FÚNXICA = MICOSE

Hai varios tipos

Micoses superficiai

sAfectan ó pel

Ex: tiñas, pé de atleta

Micoses subcutáneas

Micoses sistémicasAfectan

a órganos internos do corpoEx: candidos

e, asperxil

ose

ENFERMIDADES PROTOZOARIAS

Busca información sobre o Dr. Patarroyo e explica cal foi a súa contribución na loita

contra a malaria.

ENFERMIDADES VÍRICAS

DENGUE (Axente infeccioso: Flavivirus)• Produce febre, dor intensa nas articulacións e músculos, inflamación

dos gánglios linfáticos e erupción ocasional do pel.• http://es.wikipedia.org/wiki/Dengue

ÉBOLA (Axente infeccioso: Filovirus)• Da lugar a febre, postración, mialxia, artralxias, dor abdominal,

cefalea e erupcións hemorráxicas por todo o corpo.• http://es.wikipedia.org/wiki/Fiebre_hemorr%C3%A1gica_de_%C3%89bola

HEPATITES A, B, C (Axentes infecciosos: VHA, VHB, VHC)• Produce inflamación do fígado, febre, cansancio, náuseas e diarrea.• http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_A

http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_B http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_C

HERPES (Axente causante: Herpesvirus)• Da lugar a ampoias cutáneas na boca (herpes labial), nos xenitais

(herpes xenital) ou no pel (herpes zóster).• http://es.wikipedia.org/wiki/Herpes

RABIA (Axente causante: Rhabdovirus)• Produce febre, vómitos, confusión, agresividade, alucinacións,

convulsións, parálise, hidrofobia, coma e morte.• http://es.wikipedia.org/wiki/Rabia

SARAMPELO (Axente infeccioso: Morbillivirus)• Causa febre, erupcións no pel, tos, rinite, diarrea, neumonía e

encefalite.• http://es.wikipedia.org/wiki/Sarampi%C3%B3n

http://www.johnkyrk.com/virus.esp.html

http://es.wikipedia.org/wiki/Dengue

http://es.wikipedia.org/wiki/Fiebre_hemorr%C3%A1gica_de_%C3%89bola

http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_A

http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_B

http://es.wikipedia.org/wiki/Hepatitis_C

http://es.wikipedia.org/wiki/Herpes

http://es.wikipedia.org/wiki/Rabia

http://es.wikipedia.org/wiki/Sarampi%C3%B3n

ENFERMIDADES VÍRICAS: SIDA

ENFERMIDADES VÍRICAS: GRIPE

ACTIVIDADE: GRIPE PORCINA OU NOVA GRIPE A H1N1

CONSULTA A INFORMACIÓN ACERCA DA GRIPE A QUE APARECE NAS SEGUINTES PÁXINAS WEB E RESOLVE AS

CUESTIÓNS QUE SE PROPOÑEN A CONTINUACIÓN:

http://www.elpais.com/graficos/internacional/Pandemia/Gripe/mundo/elpepuint/20090427elpepuint_1/Ges/

http://www.elmundo.es/elmundo/2009/graficos/abr/s4/index.html

http://www.consumer.es/web/es/salud/problemas_de_salud/2009/04/28/184997.php

http://noticias.terra.com/fotos/Refuerzan_medidas_para_combatir_la_gripe_porcina/178297

ACTIVIDADE: GRIPE PORCINA OU NOVA GRIPE A H1N1

CUESTIÓNS:

1. Segundo o mapa, en que paises é maior o número de mortes, de casos confirmados e de casos sospeitosos de persoas contaxiadas pola nova gripe A na actualidade?

2. Cando se detectou por primeira vez a enfermidade entres os cerdos? E entre humanos?

3. Como se transmite entre cerdos?4. Como se denominan os tipos de virus causantes da

enfermidade? Que é o virus A H1N1?5. Como se propaga? Como se transmite entre humanos?6. Cales son os síntomas causantes da enfermidade?7. Existe vacuna para a nova gripe A?8. Existe tratamento? Cal? Indica as diferencias coa gripe

estacional e coa gripe aviar.9. A que se denominou gripe española de 1918?10. Que é unha epidemia? E unha pandemia? Cal é a fase 2 de

alerta de pandemia declarada pola OMS? E a fase 6 declarada tamén pola OMS? Explica as características de cada fase.

ENFERMIDADES PRIÓNICAS

PRIÓN: proteínas con diferente configuración (forma) á proteína normal, con capacidade de

“transmitir” esta anomalía a outras proteínas do tecido.

ENFERMIDADES PRIÓNICAS

ENFERMIDADE DE CREUTZFELDT-JAKOB (ECJ): variante humana da Encefalopatía Esponxiforme Bovina (EEB) ou

mal das “vacas tolas”. É a forma máis frecuente. Aparece de forma esporádica a partires dos 50-60 anos.

Tamén é transmisible debido ás malas prácticas quirúrxicas ou por vía serolóxica. Só un 10-15 % dos

casos ten orixe xenética.

ENFERMIDADES CAUSADAS POR ANIMAIS PARÁSITOS

ECTOPARÁSITOS: Viven sobre a superficie do corpo e supoñen un risco engadido ó poder transmitir

enfermidades infecciosas. Exemplos: piollos, pulgas, carrachas.

ENDOPARÁSITOS: Viven en cavidades internas do corpo. A meirande parte deles son vermes, planos como a tenia,

ou cilíndricos como o Anisakis.

ACTIVIDADE: ANISAKIS

CONSULTA A SEGUINTE INFOGRAFÍA SOBRE O ANISAKIS E RESPONDE ÁS CUESTIÓNS QUE APARECEN A CONTINUACIÓN:

http://www.consumer.es/web/es/alimentacion/guia-alimentos/pescados-y-mariscos/

2006/12/27/158507.php

CUESTIÓNS:1.De que parásito se trata?2.Cal é a súa morfoloxía?3.De que forma se atopa o parásito no peixe cru?4.Como se infecta o ser humano?5.En que lugar se aloxa o parásito no ser humano?6.Que efectos produciría este parásito se chegase

a desenvolverse no noso organismo?7.Indica as accións necesarias para previr unha

infección por este organismo en humanos.

ENFERMIDADES DE TRANSMISIÓN SEXUAL

Son aquelas que se adquiren por ter relacións sexuais con alguén que estea infectado.

ENFERMIDADEAXENTE

INFECCIOSOCARACTERÍSTICAS DA ENFERMIDADE

Clamidia BacteriaSensación de ardor ó orinar ou secreción anormal pola vaxina ou pene.

Gonorrea BacteriaAsintomática principalmente en mulleres; en homes pode provocar molestias ó orinar ou secrecións anómalas polo pene.

Herpes xenital VirusIagas na área xenital ou rectal, nádegas e muslos.

Papiloma VirusVerrugas xenitais; algúns tipos asócianse cun maior risco de padecer cancro no colo do útero, ano ou pene.

Sífilis Bacteria

Inicialmente causa unha iaga única, pequena e indolora; ás veces inflamación dos ganglios linfáticos cercanos. Se non se trata, produce erupción cutánea que non pica.

Tricomaniosis ParásitoSecreción vaxinal verdosa ou amarillenta, picazón na vaxina e molestias para orinar; inflamación dentro do pene.

ENFERMIDADES EMERXENTES E REEMERXENTES

ENFERMIDADES EMERXENTES: son enfermidades infecciosas con incidencia en aumento nas últimas décadas e

causadas por axentes biolóxicos ata agora descoñecidos.

ENFERMIDADES REEMERXENTES: son enfermidades que se crían erradicadas pero que están a afectar duramente

en certas rexións do planeta.

ENFERMIDADES EMERXENTES E REEMERXENTES

DEFENSA CONTRA AS INFECCIÓNS

Mecanismos de defensa

Inespecíficos

Pel Mucosas Inflamación

Específicos

Sistema inmunitario

SISTEMA INMUNITARIO

Formado por un conxunto de órganos, tecidos e células repartidos por todo o organismo, cuxa función é elaborar respostas para protexelo de

infeccións.

SISTEMA INMUNITARIO

GLÓBULOS BRANCOS: Son as células encargadas de executar as respostas do sistema inmunitario.

LINFOCITOS B: producen anticorpos

LINFOCITOS T: recoñecen proteínas

de substancias alleas ó organismo

e ás destrúen; regulan o

funcionamento de outros elementos do

sistema inmunitario.

A RESPOSTA INMUNITARIA

MECANISMO DA RESPOSTA INMUNITARIA

INMUNIZACIÓN ADQUIRIDA: VACINAS

VACINA: material preparado artificialmente a partir de microorganismos atenuados ou mortos, ou ben dos seus constituíntes ou produtos, que poden dar lugar a unha resposta inmunolóxica no

organismo.

INMUNIZACIÓN ADQUIRIDA: VACINAS

ACTIVIDADES

A gráfica representa un modelo de vacinación fronte a unha enfermidade infecciosa.

a. Que efectos teñen as tres primeiras doses da vacina sobre o nivel de seguridade fronte á infección?

b. Como evoluciona o nivel de anticorpos entre a 3ª dose e as vacinas de lembranza dos 4 e os 15 anos?

c. Por que son necesarias as vacinas de lembranza?

TRASTORNOS DO SISTEMA INMUNITARIO

ENFERMIDADES AUTOINMUNES: o sistema inmunitario actúa contra compoñentes do propio organismo.

Ex: esclerosis múltiple, lupus, artrite reumática, diabete tipo I, enfermidade de

Addison, etc.

ALERXIAS: respostas esaxeradas fronte a substancias inocuas. Poden ser localizadas e

leves (Ex: rinite alérxica, asma) ou xeneralizadas e moi graves podendo producir un

shock anafiláctico e a morte.

INMUNODEFICIENCIAS: o sistema inmunitario non desenvolve a súa función ben por causas

conxénita ou adquiridas, como ocorre no SIDA.

ENFERMIDADES TUMORAIS E CANCRO

TUMOR: masa de tecido

desorganizado e cun crecemento

descontrolado. É benigno se crecen

localmente, é dicir, queda no lugar no que se

formou. É maligno cando está formado por células que se poden desprazar desde o lugar inicial e dar lugar a novos

tumores noutras partes do corpo.

O CANCRO EN ESPAÑA

TRATAMENTO DO CANCRO

CIRURXÍA: extirpación da masa tumoral con parte do tecido san para evitar que queden restos de células cancerosas.

RADIOTERAPIA: utilización de radiacións para destruir as células cancerosas.

QUIMIOTERAPIA: administración de fármacos que causan a morte das células cancerosas (tamén afectan ás células sans).

TRATAMENTOS HORMONAIS: utilización de fármacos que contrarrestan a acción de certas hormonas necesarias para o desenvolvemento de certos tipos de cancro como é o cancro de mama, de ovarios ou de próstata.

INMUNOTERAPIA: utilización de axentes que reforzan o sistema inmunitario para que elimine o tumor.

NOVOS TRATAMENTOS CONTRA O CANCRO

A VACINA CONTRA O PAPILOMAVIRUS

ENFERMIDADES ENDOCRINAS, NUTRICIONAIS E METABÓLICAS

DIABETES MELLITUS: É unha enfermidade

crónica que se produce pola

deficiencia total ou parcial de insulina, unha

hormona que regula a cantidade de

glicosa no sangue.

ENFERMIDADES ENDOCRINAS, NUTRICIONAIS E METABÓLICASOBESIDADE: exceso de graxa corporal causado por

factores hereditarios (5%), endocrinos, metabólicos ou ambientais.

PREVENCIÓN DA OBESIDADE: http://www.mapfre.com/salud/es/cinformativo/prevencion-obesidad.shtml

ENFERMIDADES CARDIOVASCULARES (ECV)ATEROESCLEROSE: engrosamento das paredes das arterias debido ó depósito de colesterol,

plaquetas e tecido fibroso, que forman placas de ateroma, provocando a perda de elasticidade das

arterias.

COLESTEROL BO E COLESTEROL MALO

ENFERMIDADES CARDIOVASCULARES (ECV)

TROMBO: coágulo sanguíneo que se produce nunha arteria ou nunha vea provocando a súa obstrucción (TROMBOSE). A trombose arterial está favorecida pola ateroesclerose. Cando o trombo se forma nunha vea pode liberarse e desprazarse doadamente cara outro punto dando lugar a unha EMBOLIA.

ANEURISMA: estreitamento da parede arterial, o que favorece a dilatación da arteria, que pode romper e producir unha hemorraxia. É especialmente grave cando afecta á aorta ou a arterias cerebrais.

INFARTO DE MIOCARDIO: falta de irrigación sanguínea dunha parte do músculo cardíaco debida normalmente á oclusión das arterias coronarias que o irrigan.

ACCIDENTE CEREBROVASCULAR: interrupción da circulación sanguínea dunha parte do cerebro por oclusión dunha arteria cerebral, pola presencia dun coágulo ou debido a un aneurisma cerebral.

FACTORES DE RISCO DAS ECV

NON MODIFICABLES

• Idade avanzada• Sexo masculino• Antecedentes familiares• Raza branca

MODIFICABLES

• Tabaquismo• Alcolismo• Hipertensión arterial• Diabetes• Hipercolesterolemia• Dieta desequilibrada• Sedentarismo• Obesidade• Estrés• Anticonceptivos hormonais

PREVENCIÓN DAS ECV

1. Practicar exercicio físico de forma regular.2. Non inxerir máis calorías das que se

necesitan.3. Limitar o consumo de sal, azucre, carner

vermellas, xemas de ovo e alcol.4. Aumentar o consumo de cereais, legumes, peixe

azul, ensaladas e froita fresca.5. Evitar abusar do consumo de graxas de orixe

animal e empregar aceites vexetais, preferiblemente de oliva, para cociñar.

6. Substituir o leite enteiro por leite desnatado ou leite de soia.

7. Tomar alimentos integrais ricos en fibra.8. Esquecer as comidas precociñadas.9. Descansar o suficiente e organizar o tempo e

as actividades.

ACTIVIDADESAnaliza a seguinte gráfica e responde ás preguntas

que aparecen a continuación:

a. En que países se consomen máis graxas?b. En que países hai máis casos de mortalidade cardiovascular?c. Hai relación entre as dúas variables? Cal é a causa?

ENFERMIDADES MENTAIS

•Trastorno da personalidade no que se perde o sentido da realidade e o pensamento desorganízase, o que vai acompañado de delirios, alucinacións e alteracións afectivas e da conducta.

Esquizofrenia

•Caracterízase por un estado de preocupación desproporcionada e persisente en relación con situacións que se formulan na vida diaria.

Trastornos de ansiedade

•É a enfermidade mental máis común, con síntomas como a tristeza excesiva e a desinterese polas actividades lúdicas.

Depresión

•ANOREXIA NERVIOSA: Perda continuada apetito o que da lugar a unha desnutrición grave que pode conducir á morte. As causas son psicolóxicas, debido a unha distorsión da concepción estética do corpo.

•BULIMIA: Alternancia dunha inxesta excesiva de alimentos coa eliminación deles mediante o vómito provocado, laxantes, exercicio excesivo, etc.

Trastornos da conducta

alimentaria

•Caracterízase por unha conducta impulsiva, cunha actividade excesiva, así como falta de interese e de atención na escola.

Déficit de atención e

hiperactividade

•Caracterízase por bruscos cambios no estado de ánimo, desde etapas dunha grande enerxía e actividade mental e física caracterizada por novos proxectos, euforia ou irritabilidade a etapas de depresión, tristura e pensamentos de suicidio.

Trastorno bipolar

MITOS SOBRE AS ENFERMIDADES MENTAIS

ENFERMIDADES DEXENERATIVAS

OSTEOPOROSE: Perda de tecido ósseo, o que produce molestias, cansancio e unha grande fraxilidade dos ósos.


ALZHEIMER: Proceso dexenerativo das neuronas que ten como consecuencia a perda progresiva da memoria e das facultades intelectuais e físicas até causar a dependencia total

Debido ó aumento da esperanza de vida están aumentando os casos de Alzhéimer. Explica por que ocorre isto.


PARKINSON: Enfermidade dexenerativa caracterizada pola morte das neuronas nunha parte do cerebro denominada sustancia negra pars compacta causando a disfunción das estructuras cerebrais implicadas no control dos movementos.


ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA): Destrucción progresiva das neuronas cerebrais e medulares, o que causa unha dexeneración dos movementos musculares que remata coa morte do paciente por insuficiencia respiratoria.

DIÁGNOSTICO DAS ENFERMIDADES

O DIAGNÓSTICO É O PROCEDEMENTO POLO QUE SE IDENTIFICA A ENFERMIDADE QUE AFECTA Ó PACIENTE.

A HISTORIA CLÍNICA

Documento que se vai elaborando ó longo do tempo na relación entre o médico e o paciente. é o único

documento válido desde o punto de vista clínico e legal, e a información que contén é confidencial.

COMPOÑENTES PRINCIPAIS

- Datos subxectivos proporcionados polo paciente (síntomas)

- Datos obxectivos obtidos da exploración física e das exploracións complementarias (signos)

- Diagnóstico- Predicción baseada na experiencia sobre o

desenvolvemento da enfermidade, a súa posible duración e as posibilidades (pronóstico)

- Tratamento

PROBAS COMPLEMENTARIASDETERMINACIÓN DA PRESIÓN

SANGUÍNEA

Consiste na determinación da presión que exerce o sangue sobre as paredes das arterias; mídese cun

esfigmomanómetro.

Presión sistólica: máxima presión na parede da

arteria nomomento en que

o corazón se contrae.

Presión diastólica: presión mínima na parede da

arteria cando o corazón está relaxado.

PROBAS COMPLEMENTARIASANÁLISE DE SANGUE

Consiste na extracción de sangue do paciente para realizar unha medición de distintos

parámetros.

ACTIVIDADE: INTERPRETACIÓN DUNHA ANÁLISE DE SANGUE

NA SEGUINTE PÁXINA WEB ATOPARÁS A INFORMACIÓN PARA APRENDER A INTERPRETAR OS DATOS MÁIS HABITUAIS QUE APARECEN NAS ANÁLISES DE

SANGUE.

http://www.elmundo.es/elmundosalud/especiales/2005/05/analisis_sangre/index.html

AGORA OBSERVA AS 6 ANÁLISES DE SANGUE QUE SE ADXUNTAN A CONTINUACIÓN E CON CADA UNHA DELAS REALIZA AS SEGUINTES ACTIVIDADES:

1. COMPLETA UNHAS TÁBOAS COMO AS QUE APARECEN A CONTINUACIÓN:

2. INTENTA DAR UN DIAGNÓSTICO BASEADO NOS DATOS QUE APORTA CADA UNHA DELAS.

BIOQUÍMICA Que mide? Valores normais

Valores nas análises problema

ANÁLISE 1

ANÁLISE 2

ETCBIOQUÍMICA Que mide? Valores

normaisValores nas análises problema

ANÁLISE 1

ANÁLISE 2

ETC

ACTIVIDADE: INTERPRETACIÓN DUNHA ANÁLISE DE SANGUE

PROBAS COMPLEMENTARIASTÉCNICAS DE DIAGNÓSTICO POR

IMAXE

PROBAS COMPLEMENTARIASTÉCNICAS DE DIAGNÓSTICO POR

IMAXE

INFORMACIÓN ADICIONAL:http://www.consumer.es/web/es/salud/atencion_sanitaria/2010/06/22/193883.phphttp://www.elmundo.es/elmundosalud/documentos/2005/11/tac.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundosalud/documentos/2008/05/pet/pet.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundosalud/documentos/2003/10/mri.html

PROBAS COMPLEMENTARIASCATETERISMO CARDÍACO

Consiste na introducción dun catéter (tubo fino e

flexible) a través dunha arteria, normalmente da ingua, e vaise levando coidadosamente cara o

corazón con axuda dunha guía e unha máquina de raios X que proporciona imaxes a tempo real.

Cando o catéter chega ó corazón inxéctase un

material de contraste e tómanse imaxes

(anxiografías) que nos proporcionan información sobre o estado do corazón e dos vasos sanguíneos.

PROBAS COMPLEMENTARIASELECTROCARDIOGRAMA

Rexistra de maneira gráfica a actividade eléctrica da musculatura do corazón.

PROBAS COMPLEMENTARIASELECTROENCEFALOGRAMA

Rexistra de maneira gráfica a actividade eléctrica das neuronas do cerebro.

PROBAS COMPLEMENTARIASTÉCNICAS ENDOSCÓPICAS

Consisten na introducción dun endoscopio* a través dun orificio natural ou dunha pequena incisión cirúrxica.

*ENDOSCOPIO: instrumento en forma de tubo cunha fonte de luz e un sistema óptico, de modo que capta a imaxe do interior

de cavidades corporais ou órganos ocos.

TÉCNICA ENDOSCÓPICA

ÓRGANO VISUALIZADO

Toracoscopia Cavidade torácica ou pleural

Laparoscopia Cavidade abdominal ou peritoneal

Artroscopia Cavidade articular

Fibrobroncoscopia Bronquios

Colonoscopia Colon

Gastroscopia Estómago

Histeroscopia Útero

PROBAS COMPLEMENTARIASBIOPSIA

Consiste na extracción dunha pequena porción de tecido para examinala posteriormente no laboratorio coa

axuda dun microscopio. Empréganse, por exemplo, para determinar se un tumor é benigno ou maligno.

PROBAS COMPLEMENTARIASTÉCNICAS DE DIAGNÓSTICO

PRENATALO seu obxectivo é valorar o estado do feto e descartar

a existencia de malformacións conxénitas.

AMNIOCENTESE: análise do

líquido amniótico

http://www.elmundo.es/elmundosalud/documentos/2006/11/amniocentesis.html

TRATAMENTO DE ENFERMIDADES: FÁRMACOS E

MEDICAMENTOS

MEDICAMENTOS: produtos que se empregan para curar, aliviar, previr ou diagnosticar unha

enfermidade.FÁRMACOS: substancias que fan que os

medicamentos teñan as súas propiedades; é dicir, os fármacos son os PRINCIPIOS ACTIVOS

dos medicamentos.Os medicamentos poden ser:a. PREVENTIVOS: como as vacinasb. CURATIVOS: como os antibióticosc. SUPRESIVOS (eliminan síntomas): como os

antihistamínicos.d. SUSTITUTIVOS: como as hormonas.

INFORMACIÓN ADICIONAL:http://www.vademecum.eshttp://www.larebotica.es/larebotica/secciones/medicamentos/index.htmlhttp://www.portalfarma.com/home.nsf

COMPOSICIÓN DOS MEDICAMENTOS

PRINCIPIO(S) ACTIVO(S)• Son aqueles que producen o efecto medicinal deseado sobre o organismo.

EXCIPIENTES• Son o vehículo ó que se incorpora o principio activo para poder administralo, xa que na maioría dos casos a cantidade de principio activo que se debe suministrar é tan pequena que non poderiamos nin collela.

COADXUVANTES• Son substancias que melloran a disponibilidade biolóxica do principio activo, por exemplo, facilitando a súa absorción. Non sempre son necesarios.

DOSE: cantidade de medicamento necesaria para tratar unha enfermidade en particular.

O PROSPECTO DOS MEDICAMENTOS

ACTIVIDADE: ENTENDENDO OS PROSPECTOS DOS MEDICAMENTOS

ANALIZA O PROSPECTO DOS SEGUINTES MEDICAMENTOS E REALIZA UNHA FICHA DE CADA UN DELES ONDE INDIQUES

OS SEGUINTES ASPECTOS:

Fármaco (DCI)Acción

IndicaciónsPosoloxía

ContraindicaciónsPrecaucións

Efectos secundariosInteraccións

Actuación fronte á intoxicación


PROSPECTO #1


PROSPECTO #2


PROSPECTO #3

COMO LER A CAIXA DOS MEDICAMENTOS

ACTIVIDADE: ENTENDENDO A CAIXA DOS MEDICAMENTOS

COLLE UNHA CAIXA DE MEDICAMENTOS QUE ATOPES NA TÚA CASA E TRATA DE IDENTIFICAR TODOS OS ASPECTOS QUE

SE COMENTARON ANTERIORMENTE.

RECORTA AS DIFERENTES PARTES DA CAIXA ONDE SE ILUSTREN OS DIFERENTES ASPECTOS E COMÉNTAOS.

PRESENTACIÓN DOS MEDICAMENTOS

COMPRIMIDOS• Feitos por compresión de polvos

GRAXEAS• Comprimidos recubertos dunha substancia edulcorante

CÁPSULAS• Polvos nunha cápsula de xelatina

SUPOSITORIOS

• Por vía rectal

COLIRIOS • Por vía ocular

INHALADORES• Por vía nasal

INXECTABLES• Para introducir no organismo coa agulla

SOLUCIÓNS• Principio activo disolto en auga

ELIXIR• Principio activo disolto en alcohol

UNGÜENTOS E POMADAS

• Para ser absorbido polo pel

TIPOS DE MEDICAMENTOS

•Empréganse para destruir os microorganismos que poden atoparse en obxectos.

•Ex: alcois, aldehidos, formol, hipocloritos (lixivia), fenois.

DESINFECTANTES

•Empréganse para eliminar os microorganismos que opden coloniar tecidos vivos para evitar que se produza a infección cando se produciu unha ferida ou se vai realizar unha intervención.

•Ex: alcol, iodo, auga osixenada.

ANTISÉPTICOS

•Utilízanse para destruir os microorganismos, sobre todo as bacterias, ou deter o seu crecemento no corpo.

ANTIBIÓTICOS

•Impiden a replicación dos virus.

•Ex: aciclovir, antirretrovirais

ANTIVIRAIS

•Bloquean a síntese dalgunhas substancias responsables da inflamación; teñen un efecto analxésico e antipirético.

•Ex: ácido acetilsalicílico (aspirina), diclofenaco, ibuprofeno.

ANTIINFLAMATORIOS NON ESTEROIDEOS E ANTIRREUMÁTICOS

•Teñen como obxectivo combater a dor, ainda que algúns son tamén antiinflamatorios.

•Ex: Narcóticos (morfina, codeína) e non narcóticos (paracetamol)

ANALXÉSICOS

•Anticoagulantes, antihistamínicos, antidiabéticos, antiulcerosos, vasodilatadores, antidepresivos, psicoestimuladores, ansiolíticos, antiepilépticos, hormonas (tiroideas, hipofisarias, antitiroideas, andróxenos, estróxenos, xestáxenos)

OUTROS

OS ANTIBIÓTICOS

Substancias químicas que permiten destruir os microorganismos, sobre todo as bacterias, ou deter o

seu crecemento no organismo. Moitos deles son producidos por outros microorganismos, fungos e bacterias principalmente, mentres que outros

sintetízanse artificialmente mediante procedementos químicos.

A PENICILINA, UN DESCUBRIMENTO CASUAL

O bacteriólogo Alexander Fleming interesouse moito polo tratamento das infeccións producidas polas feridas, e investigaba sobre estes procesos. En 1929, despois de volver dunhas vacacións de 3 semanas, decatouse de que nunha pila de placas esquecidas antes da súa marcha, onde estaba cultivando unha bacteria, Staphylococcus aureus, crecera tamén un fungo contaminante. Observou que onde medraba o fungo, non medraban as bacterias, indicando que producía algunha substancia que inhibía o crecemento bacteriano. Como o fungo pertencía á especie Penicillium, Fleming denominou penicilina á substancia que producía, descubrindo así o primeiro antibiótico da historia.

TIPOS DE ANTIBIÓTICOS

ANTIBIÓTICO ACCIÓN

BACTERICIDAS: destrúen os

microorganismos mediantes distintos mecanismos.

PENICILINA Producen a rotura da parede das

células bacterianas

CEFALOSPORINA

ESTREPTOMICINAInterfiren coa síntese de proteínas.

NEOMICINA

XENTAMICINA

BACTERIOSTÁTICOS: impiden a

reproducción das bacterias.

ERITROMICINA

Interfiren coa síntese de proteínas

TETRACICLINA

CLORANFENICOL

SULFAMIDAS

ANTIBIOGRAMA

Proba que se utiliza para cuantificar a efectividade dos antibióticos sobre o

crecemento das bacterias nun cultivo in vitro.

Se se coloca un disco impregnado en diferentes

antibióticos sobre unha placa que conteña

un cultivo dunha especie de bacteria

patóxena, os antibióticos

difundiranse desde o disco cara ó cultivo e inhibirán o crecemento das bacterias máis ou menos dependendo da

súa efectividade sobre elas.

ACTIVIDADE

RESISTENCIA ÓS ANTIBIÓTICOS

Os antibióticos matan ás bacterias sensibles e prodúcese unha selección das resistentes,

favorecendo o seu crecemento. Este problema agrávase co mal emprego dos antibióticos.

ACTIVIDADES

LE O SEGUINTE TEXTO E RESOLVE AS CUESTIÓNS QUE SE PROPOÑEN A CONTINUACIÓN:

Hoxe Marta levantouse, como tódolos días, para ir ó instituto, pero non se atopa ben: dóenlle a

garganta e a cabeza. Coméntallo á súa nai e esta dille que ten gripe e

que non vaia ó instituto. Como a súa nai ten que ir traballar e se lle fai tarde, non a pode levar ó medico. Por iso dalle o

xarabe que lle sobrou ó seu irmán, que estivo tamén con gripe a semana pasada; e os antibióticos que ten no botiquín, que lle sobraron de cando ela

estivo enferma hai un mes.Finalmente, coméntalle que, se lle sigue a dor de

cabeza a media mañá, se tome unha aspirina; e marcha cara ó traballo

ACTIVIDADES

CUESTIÓNS:1. Que che parece a historia? Sínteste identificado?2. Estás de acordo con que: “parece ser que moitos de

nos temos algo de médicos e ademais somos capaces xa non so de diagnosticar a enfermidade, senón de medicala”?

3. Que son os antibióticos?4. Cando debe unha persoa tomar os antibióticos?5. Que ocorre cando se toman antibióticos sen

necesitalos?6. Como deben tomarse os antibióticos?7. É importante completar o tratamento ou deben deixarse

de tomar cando nos atopemos ben? Por que?8. Debes tomar antibióticos cando tes unha enfermidade

causada por un virus? Por que?9. Cal sería a forma correcta de actuar da nai de Marta?

Deberíalle ter dado antibióticos? Razoa a resposta.

INFORMACIÓN ADICIONAL:http://es.wikipedia.org/wiki/Antibi%C3%B3ticohttp://www.textoscientificos.com/antibioticos/http://www.tufts.edu/med/apua/Patients/spanishAntibioticUse.htmlhttp://www.msc.es/campannas/campanas07/antibioticos7.htm

DESENVOLVEMENTO DE NOVOS FÁRMACOS

A meirande parte da investigación farmacolóxica lévase a cabo nas industrias farmacéuticas (a cambio de beneficio económico na venda dos

fármacos desenvolvidos).

PATENTES

PATENTE: título outorgado polo estado que confire ó seu propietario o monopolio da

explotación industrial e comercial do invento da patente durante un período de tempo, que

foi marcado pola Organización Multilateral de Comercio (OMC) para os medicamentos, nun

máximo de 20 anos.

ACORDOS DE DOHA: firmáronse no 2003 e permiten atenuar ou eliminar o sistema de patentes a medicamentos esenciais para os países en desenvolvemento. Un dos acordos que contempla é que un país podería emitir unha licencia obrigatoria, é dicir, saltarse a patente e fabricar ou importar xenéricos, sen sufrir ningún tipo de sanción, en caso de ‘emerxencia sanitaria’.

MEDICAMENTOS XENÉRICOS

Son medicamentos que conteñen un principio activo cuxa protección por patente finalizou, o que permite a producción do medicamento a

un coste máis reducido, permitindo tratamentos máis económicos para os pacientes

que acceden a eles.

Teñen a mesma calidade, seguridade e eficacio que os medicamentos de marca.

Os envases das Especialidades Farmacéuticas Xenéricas están etiquetados co nome da

substancia química que o compón, seguido das siglas EFG.

Vantaxe: abaratamento do gasto sanitario.

ACTIVIDADES

LE O SEGUINTE TEXTO E CONTESTA ÁS CUESTIÓNS QUE APARECEN A CONTINUACIÓN:

1. Cales son os argumentos da industria farmacéutica para defender as súas patentes?

2. Cres que as patentes axudan á investigación de novos fármacos? Razóao.

3. Se o mercado do medicamento está sometido só ás leis do mercado, haberá interese en investigar en enfermidades minoritarias?

4. Que son os medicamentos orfos?

TRATAMENTO DE ENFERMIDADES: CIRURXÍA

Consiste na manipulación directa do organismo para establecer un diagnóstico preciso ou para reparar os danos anatómicos producidos nos órganos coa fin de

currar a enfermidade.

ESPECIALIDADE CIRÚRXICA DESCRIPCIÓN

CIRURXÍA XERALIntervencións cirúrxicas sobre o tracto gastrointestinal, fígado, bazo, páncreas e mamilas.

CIRURXÍA CARDÍACACorrección das patoloxías cardíacas orixinadas pola disfunción das válvulas cardíacas ou da circulación coronaria.

NEUROCIRURXÍATratamento cirúrxico das afeccións do sistema nervioso e das cubertas protectoras (columna e cranio).

CIRURXÍA VASCULAR Intervención sobre os vasos sanguíneos e linfáticos danados.

CIRURXÍA ORAL E MAXILOFACIALTratamento das afeccións da boca, a cara e o pescozo, incluidas a reconstructiva e a relacionada coas pezas dentais.

CIRURXÍA PLÁSTICA E REPARADORAReparación dos danos producidos por accidentes ou traumatismos e modificación por razóns estéticas do aspecto físico.

CIRURXÍA ORTOPÉDICA E TRAUMATOLOXÍA

Tratamentos dos danos sobre os ósos, as articulacións e os músculos, xa sexan crónicos ou causados por un traumatismo.

CIRURXÍA PEDIÁTRICACorrección das enfermidades ou alteracións que poden presentar os nenos desde o momento do seu nacemento.

NOVAS TÉCNICAS DE TRATAMENTO DE ENFERMIDADES

TERAPIA CELULAR: tratamento da enfermidade mediante a implantación no organismo de células diferenciadas e cultivadas a partir de células nai embrionarias ou

adultas.


TERAPIA XÉNICA: inserción dun xene funcional en células nas que ese xene é defectuoso

(principalmente para enfermidades de orixe hereditaria, ou para algunhas adquiridas coma o

cancro)

NOVAS TÉCNICAS DE TRATAMENT

O DE ENFERMIDAD

ES

NANOMEDICIÑA: utilización de nanopartículas

(pequenas partículas formadas por

distintos polímeros) para enxertar os

xenes ou drogas nas células.


TERAPIA XÉNICA FETAL: aplicación da terapia xénica mediante a intervención no feto ou nos anexos

embrionarios.

TÉCNICAS DE REPRODUCCIÓN ASISTIDA

Consisten en axudar, transformar ou sustituir os procesos que ocorren de forma espontánea no aparato

xenital feminino mediante a manipulación xinecolóxica.


INSEMINACIÓN ARTIFICIAL: Depósito do seme previamente preparado (selección e concentración de

espermatozoides) no útero da muller tras estimular o ovario mediante substancias que inducen a ovulación


INSEMINACIÓN DOANTE: Lévase a cabo cando non se pode utilizar o seme da parella ou en caso de mulleres

sen parella que desexan ter un fillo.


FECUNDACIÓN IN VITRO (FIV): Consiste en xuntar óvulos e espermatozoides nun medio de cultivo para que se fecunden cando existe algún problema que impide que

ocorra de forma natural.

ACTIVIDADE


MICROINXECCIÓN ESPERMÁTICA: Consiste na inxección dun só espermatozoide dentro do ovocito coa axuda de

finísimos microcapilares.

DIAGNÓSTICO XENÉTICO PREIMPLANTACIONAL (DXP)

Consiste no estudio parcial da constitución xenética dun embrión

antes de este se trasfira ó útero

materno coa finalidade de detectar embrións afectados por unha

alteración xenética ou cromosómica concreta.

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=-IxHLawwuOE

TELEMEDICINA

Aproveita os avances das tecnoloxías da información e as comunicacións,

principalmente Internet, como apoio para facilitar a atención médica ós pacientes.

Aplicacións:

- Diagnóstico e comunicación do tratamento en tempo real.

- Cooperación entre equipos médicos mediante a transmisión de información e imaxes.

- Cirurxía robótica: emprega dispositivos automatizados de grande precisión que son controlados de forma remota por equipos de cirurxía especializados

http://www.elmundo.es/elmundosalud/documentos/2004/09/robodoc.html

TERAPIAS ALTERNATIVAS E NATURAIS

Intentan potenciar a resposta do organismo fronte á enfermidade en lugar de recorrer ós

medicamentos ou á cirurxía.

• Fundaméntase na importancia dos alimentos e do ambiente externo e interno na saúde das persoas.

MEDICINA NUTRICIONAL E AMBIENTAL

• Foi posta en práctica no S. XVII polo médico alemán Samuel Hahnemann. Baséase na crenza de que algunhas subtancias que poden producir síntomas semelantes ós da enfermidade, poden ter efectos curativos se se administran en disolucións moi diluidas.

HOMEOPATÍA

• Baséase na inserción de finas agullas en puntos moi específicos do corpo para previr ou curar a enfermidade mediante a restauración dos fluxos de enerxía do corpo.

ACUPUNTURA

• Baséase no principio do holismo, segundo o cal o corpo funciona como unha unidade, polo queo trastoro dun sistema pode afectar todo o corpo. Empregan a manipulación manual do aparato osteolocomotor para establecer diagnósticos e aplicar tratamentos.

OSTEOPATÍA E QUIROPRÁCTICA

• Fundaméntase na estimulación do corpo mediante a manipulación, a presión e a masaxe sobre puntos específicos do pé, da man ou da orella.

REFLEXOLOXÍA OU TERAPIA ZONAL

• Teñen como obxectivo a interacción entre o corpo, o cerebro, a mente e a conduta na influencia directa que teñen sobre a saúde física os factores emocionais, mentais e sociais. Son por exemplo, a meditación ou a hipnose.

TERAPIAS CORPO-MENTE

MEDICINA SOLIDARIATRANSPLANTE DE ÓRGANOS: é unha técnica cirúrxica que

ten como obxectivo substituir un órgano ou tecido danado de maneira irreversible por outro procedente

dun doador.TIPOS DE TRANSPLANTES

- Autotransplantes: os tecidos transplantados proceden dun mesmo individuo. Ex: autotransplante de pel en persoas queimadas.

- Isotransplantes: os tecidos ou órganos transplantados proceden dun individuo da mesma especie xenéticamente idéntico, como un xemelgo univitelino.

- Alotransplantes: o individuo doador e o receptor son os dous da mesma especie, pero xenéticamente diferentes.

- Xenotransplantes: o doador e o receptor son individuos pertencentes a especies diferentes.

ACTIVIDADES

CONSULTA A INFORMACIÓN SOBRE DOAZÓN DE ÓRGANOS QUE TES NAS SEGUINTES PÁXINAS WEB E CONTESTA ÁS

PREGUNTAS QUE APARECEN A CONTINUACIÓN:

http://www.ont.eshttp://www.bioeticanet.info/trasplante/index.htmhttp://www.unesco.org/courier/2000_03/sp/somm/

intro.htm

1.Que son os transplantes?2.Que é a histocompatibilidade?3.Escribe o nome dos antíxenos implicados no

rexeitamento de transplante.4.Nomea os tres tipos de rexeitamento-5.Cales son os principais obxectivos da

inmunosupresión?6.Que é a ONT?7.Que son as células nai e de que tipo son?

PROBLEMAS SANITARIOS NO TERCEIRO MUNDO

A CUMBRE DO MILENIOEn setembro do 2000, a Cumbre do Milenio congregou na

sede das Nacións Unidas, en NY, ós representantes dos 189 estados membros para reflexionar acerca do

destino común da humanidade. Estes dirixentes firmaron a Declaración do Milenio, comprometéndose a

traballar conxuntamente para conseguir un mundo mellor para todos antes do ano 2015.

TRABALLO FINAL: ESTUDIO DUNHA ENFERMIDADE

Elixe unha enfermidade de interés (infecciosa ou non infecciosa), que comentamos ó longo do tema ou que coñezas ti, e elabora unha ficha informativa completa acerca dela. Debes incluir a seguinte información:

Clasificación da enfermidade segundo os criterios estudiados no tema. Axentes causais da enfermidade (etioloxía). Síntomas e signos (cadro clínico). Detección e técnicas de diagnóstico. Tratamento. Factores de risco. Formas de prevención. Incidencia. Outros comentarios.

Saúde e enfermidade

Education

Transcript of Saúde e enfermidade