Nekazaritza
Transcript of Nekazaritza
NE
KA
ZA
L
JAR
DU
ER
A
JerrandoToki Ona BHI
Bera
NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA ESPAINIAN
Iturria: Banco de Imágenes CNICE
Azkeneko urteotan gertatu diren aldaketen arrazoiak hauek dira :
- Nekazal sektorearen hiru osagaien gertatutako aldaketak. Nekazaritzak pisua galdu du,abeltzaintzak irabazi eta basogintza mantendu da.
-Erabilera berriak agertu dira : egoitza,industria,aisialdia edo zerbitzuetarakoa.
SARRERA
ESPAINIA: NEKAZARITZA
NEKAZARITZA TRADIZIONALA
-Polilaborantza-Teknika arruntak-Lan esku asko-Produkzio urria-Kontsumo handia
XX. Mendeko aldaketa
GAURKO NEKAZARITZA
-Monolaborantza-Teknika berriak-Lan esku gutxi-Errendimendu handia-Merkatura begira
Nekazal egitura Laboreak
NEKAZARITZA-GUNEAK BALDINTZATZEN DITUZTEN FAKTORE FISIKO ETA GIZA FAKTOREAK
FISIKOAK - Erliebea %12a (200 m. azpitik eta %5eko pendientea)
azaleraren %40 landua. - Klima
– ozeanikoa– kontinentalizatua– mediterranearra– kanariarra
- Hidrografia / Landaretza - Luzorua
NEKAZARITZA-GUNEAK BALDINTZATZEN DITUZTEN FAKTORE FISIKO ETA GIZA FAKTOREAK
SOZIOEKONOMIKOAK– Garapen historikoa: Trilogiatik fruitondoetara.– Zenbait Egitura
- Lurjabetza- Pribatua
- latifundismoa (100 ha) / minifundismoa (10 ha)- Ez pribatua
- kooperatibak - Usturiakuntza errejimenak
- Usturiakuntza zuzena %75- Zeharkakoa %25
- errentamentua (maiztergoa)- gasaila
NEKAZARITZA-GUNEAK BALDINTZATZEN DITUZTEN FAKTORE FISIKO ETA GIZA FAKTOREAK
- Merkaturatzea EB Populaketa aktiboaren %4,7 / PIB %3,zahartzen Teknologia:
– lugorria, errotazioak.– Ekologikoa/transgenikoak, ekintza antropikoa.– Hidroponia.– Are gainekoa.
NEKAZARITZA-GUNEAK BALDINTZATZEN DITUZTEN FAKTORE FISIKO ETA GIZA FAKTOREAK
Politika :PAC * Jatorria. 1962
- prezioak igo- produkzioa handitu- merkatuak orekatu- FEOGA
* Erreforma 2003 produkzioa gehitu nekazaritzako-elikadura industria bultzatu Ingurumena hobetu
Tierras de Cultivo
28%
53%
19%
Cultivosherbáceos
Barbechos
Cultivos leñosos
GAURKO EGOERA.
NEKAZARITZALANDAKETAK
Prof. Isaac Buzo Sánchez
Superficies de grandes grupos de cultivos (España)
51%
3%9%
18%
10%
9%Cereales grano
Hortalizas
Frutales
Olivar
Viñedo
Cultivos industriales
Landeketen hedadura gaur egun.
NEKAZARITZALANDAKETAK
NEKAZARITZALaboreen aldaketa
NEKAZARITZAZEREALAK
-Landutako lurraren % 51 dira.
-Giza elikadurara bideratuak galtzen ari dira (garia, arroza), abereen elikadurarabideratuak berriz gora egin du (garagarra,artoa,oloa eta zekalea).
-Penintsularen barrenean, lugorria edo lekadunak tartekatuz, artoa eta arroza berriz Espainia Hezean edo Guadianan.
- Produkzioak gora egin baino EBak kuotak jarri ditu.
Artoa. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZA
NEKAZARITZALekadunak
-Lehortuta ala gordinik kontsumitzeko (babarrunak, babak, dilistak, garbantzuak).
-Zereal eremuarekin bat egiten dute (nitrogenatzaileak).
-Dilistak eta ilarbilak ezik behera egin dute.
Lekadunak. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZAMAHASTIAK
-Batez ere ardoa produzitzeko, baita jateko ere.
-Gaztela-Mantxa, Errioxa, Ribera del Duero, Rías Baixas Gallegas, Cariñena, Jerez, Montilla, Extremadura, Kataluña, Huelva).
-Orokorrean errendimendu txikia. -EB-ak birmoldaketa eta barietate berriak bultzatzen (errentagarriagoak)
Mahats bilketa. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZA
NEKAZARITZAOLIBONDOAK
-Batez ere olioa egiteko, baita jateko ere .
-Penintsularen hegoaldean Extremadura eta Andaluzian.
-Laborea hobetzeko izurriteak gutxitu dira eta tantaz tantako ureztapenak erabiltzen dira (bi urtetik behinekoa).
-Espainia munduko lehen ekoizlea da (40 %) ,baino prezio garestia.
-EB-ak kuotak jarri ditu, laguntza handiak eman ondotik.
Olibadia. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZA
NEKAZARITZABARAZKIAK ETA FRUITONDOAK
-Industriarako eta kontsumo zuzenerako.
-Almendroa ezik, ureztapenetan. -Barazkiak Mediterraneoko ureztapenetan edo hiri inguruetan aire librean ala negutegietan.
- Fruitondoak mediterranear kostaldean (zitrikoak);Ebroko bailaren eta mediterraneoan (hezurdunak); Asturias, Lerida, eta Bartzelonan (pipitadunak) eta Kanarietan ( platanoa).
-Esportaziorako.
Fuitondoa. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZA
NEKAZARITZA
NEKAZARITZALOREAK ETA INDUSTRIA-LABOREAK
-Loreak, Kanarietan eta Katalunian.
-Industria-laboreak :azukre erremolatxa, ekilorea, kotoia eta tabakoa, hegoaldean ematen dira erremolatxa ezik.
-Ekiloreak laguntzak jaso ondotik kuotak ditu.
- Tabakoak lege mugak izanen ditu.
Lore negutegia. Banco de Imágenes CNICE
NEKAZARITZABAZKA LABOREAK
- Alpalpa, bazka artoa...
-Ipar aldean eta ureztapenetan
-Gora egin du
Belarra mozten . Banco de Imágenes CNICE
Prados y Pastos
78%
22%
Prados Naturales
Pastizales
ABELTZAINTZA
ABELTZAINTZA
ABELTZAINTZA TRADIZIONALA
- Abere espezie bat baino gehiago elkarrekin.-Bertako arrazak.-Esplotazio txikiak-Teknika arruntak-Sistema estentsiboak (bazka naturala, trashumantzia)-Lan esku anitz-Ekoizpen txikia-Autokontsumorako
XX.Mendeko aldaketa
GAURKO ABELTZAINTZA
-Espezializapena-Teknika berria-Intentsifikazioa-Errendimiendu handia-Merkatura begira
Abeltzaintza egitura Abereak
ABELTZAINTZA
Abereak
-El Behi hazienda, esnetakoa eta haragitakoa.
-Esnetakoa iparraldean batez ere. (estentsiboa edo mixtoa) eta hirietan intentsiboa.-Haragitarakoa mendietan batez ere.
-Kuotak mugatzen dute.
Behi hazienda. Banco de Imágenes CNICE
ABELTZAINTZA
ABELTZAINTZA
ABEREAK
-Ardi hazienda, haragitarako,gazta egiteko eta zerbait artiletarako.
-Barne aldeko lehorrekoan. -Usturiakuntza: trashumantea, estantea eta ikuilaratua.
-EB-eko laguntzak batez ere estentsiborako.
Ardi hazienda. Banco de Imágenes CNICE
ABELTZAINTZA
ABELTZAINTZA
ABEREAK
-Txerri hazienda, freskoa ala txerrikia bezala kontsumitzeko.
-Intentsiboki Katalunian estentsi-boki, (iberikoa) Extremaduran eta Salamankan. -Gora behera handiak prezioan
Txerri hazienda. Banco de Imágenes CNICE
ABELTZAINTZA
ABELTZAINTZA
ABEREAK
-Hegazti hazienda erruleak eta haragitarako.
-Katalunian, Gaztela eta Leon, eta Aragoin (intentsiboa eta industriala).
-Ahateak.
Ganado avícola. Banco de Imágenes CNICE
ABELTZAINTZA
JARDUERA BERRIAK LANDA INGURUAN
1. - Egoitza erabilerak.
3. - Industria erabilera
5. - Erabilera tertziarioak
7. - Paisaia kultura kontserbazionistak