armentiberri03berezia

4
Historia Euskararen eguna dugu abenduaren 3a Euskal Herrian zein diasporako herrietan. Euskararen Eguna 1949ko abenduaren 3an ospatu zen lehen al- diz. Baina espaniar estatuko egoera politikoa tarteko, ospakizuna Iparral- dean eta Ameriketako hainbat leku- tan baino ez zen burutu. Jatorrian, ospakizun hau Eusko Ikaskuntzaren sorrerarekin dago oso lotua. Erakunde dinamikoa Eusko Ikaskuntza 1918an sortu zen, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafa- rroako Foru Aldundien eraginez. Urte horretako irailean bertan egin zuen lehen kongresua, eta, bertan, erakun- dearen helburuak zehaztu ziren. Hel- buruetan nagusiena honako hau izan zen: euskal kulturaren sustapena eta iraupena ziurtatu. Garaiko erakunderik dinamikoena izan zen Eusko Ikaskuntza 1918tik 1936ra. Besteak beste, erakundeak etorkizuneko euskal unibertsitatea- ren diseinua egin zuen, autonomia estatutuaren testua idatzi, uda ikas- taroak antolatu, Euskaltzaindiaren sorrera bultzatu, ikastoletarako testu- liburuak argitaratu e.a. Gainera, sei biltzar ere burutu zituen, arrakasta handiz burutu ere, aldian aldiko adi- tu eta ikertzailerik puntakoenak bildu baitzituen kongresu horietan. Giro horretan, Eusko Ikaskuntzak euskal gizartearen arlo denetara za- baldu nahi izan zuen euskal kultura- ri buruzko kezka, eta, Euskaltzaleak Bazkunak bitarte, antzerti eta olerti egunak, bertsolari egunak eta gisakoak antolatzen hasi zen. Nazioarteko Eusko Ikaskuntza Eusko Ikaskuntzaren ekimenak ber- tan behera geratu ziren Espainiako Gerra Zibilaren eta gerra os- tearen ondorioz. Iparraldean, Erakundearen sua pizturik iraunarazten saiatu zen Joxe Miel Barandiaran eta Nazioarteko Eusko Ikaskuntza bultzatu zuen. Horren bi- dez, beste bi biltzar ere egin zituen instituzio honek, bata Miarritzen 1948an eta bestea Baionan 1954ean. 1948an, gainera, Iparraldeko Euskal- tzaleen Biltzarra ere lanean hasi zen eta euskararen aldeko kultur ekital- diak berpiztu egin ziren. Ekimen hauek denek Euskararen Eguna aldarrikatzera bultzatu zu- ten Nazioarteko Eusko Ikaskuntza 1949ko abenduaren 3a. Harrezkero, ospakizunak egun horixe izan du egu- tegian. Lehenengo Euskararen Eguna Lapur- din, Nafarroa Beherean eta Zuberoan ospatu zuten eta on handia egin zion bai euskarari, bai euskal literaturari oro har, idazle belaunaldi berriari ireki baitzion bidea. Idazle horien artean zi- ren, besteak beste, Piarres Lartzabal, Augustin Zubikarai, Piarres Xarriton, Mari Jeanne Minaberry eta Iratzeder. Kanpoko taldeen Mundu Biltzarra Euskal Herrian ez ezik, Parisen, Mexikon, Caracasen, New Yorken eta bestetan ere ospatu zen Euskararen Eguna. Geroztik, urtero egin da egu- naren ospakizuna, Xabierko Frantzis- koren egunean beti ere. 1995ean, Kanpoko Gizataldeen Le- hen Mundu Biltzarrean, Uruguaiko ordezkaritzak eguna berrindartzeko proposamena egin zuen. Diasporako euskaldunek egun handitzat zutena Euskararen Egun ofizial izendatzeko eskatu zuten uruguaiarrek. Eusko Jaurlaritzak eta Euskaltzain- diak ontzat eman zuten proposame- na eta abenduaren 3a, Xabierko Fran- tziskoren eguna, Euskararen Eguna izendatzea erabaki zuten. Aurten ere, egunari berea eman nahi diogu, eta historia apur bat hurbilt- zeaz gain, egun horretan euskarare- kin konpromisoren bat hartzera gonbi- datu nahi zaitugu. Horretarako, hurbildu zaitez Ar- mentxoko pasillora, eta idatzi bertako horman zure konpro- misoa. ABENDUAREN 3a – EUSKARAREN EGUNA euskaraz bizi

description

armentiberri eta euskararen eguna

Transcript of armentiberri03berezia

Page 1: armentiberri03berezia

Historia

Euskararen eguna dugu abenduaren 3a Euskal Herrian zein diasporako herrietan. Euskararen Eguna 1949ko abenduaren 3an ospatu zen lehen al-diz. Baina espaniar estatuko egoera politikoa tarteko, ospakizuna Iparral-dean eta Ameriketako hainbat leku-tan baino ez zen burutu. Jatorrian, ospakizun hau Eusko Ikaskuntzaren sorrerarekin dago oso lotua.

Erakunde dinamikoa

Eusko Ikaskuntza 1918an sortu zen, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafa-rroako Foru Aldundien eraginez. Urte horretako irailean bertan egin zuen lehen kongresua, eta, bertan, erakun-dearen helburuak zehaztu ziren. Hel-buruetan nagusiena honako hau izan zen: euskal kulturaren sustapena eta iraupena ziurtatu.

Garaiko erakunderik dinamikoena izan zen Eusko Ikaskuntza 1918tik 1936ra. Besteak beste, erakundeak etorkizuneko euskal unibertsitatea-ren diseinua egin zuen, autonomia estatutuaren testua idatzi, uda ikas-taroak antolatu, Euskaltzaindiaren sorrera bultzatu, ikastoletarako testu-liburuak argitaratu e.a. Gainera, sei biltzar ere burutu zituen, arrakasta handiz burutu ere, aldian aldiko adi-tu eta ikertzailerik puntakoenak bildu baitzituen kongresu horietan.

Giro horretan, Eusko Ikaskuntzak euskal gizartearen arlo denetara za-baldu nahi izan zuen euskal kultura-ri buruzko kezka, eta, Euskaltzaleak Bazkunak bitarte, antzerti eta olerti

egunak, bertsolari egunak eta gisakoak antolatzen hasi zen.

Nazioarteko Eusko Ikaskuntza

Eusko Ikaskuntzaren ekimenak ber-tan behera geratu ziren Espainiako Gerra Zibilaren eta gerra os-tearen ondorioz. Iparraldean, Erakundearen sua pizturik iraunarazten saiatu zen Joxe Miel Barandiaran eta Nazioarteko Eusko Ikaskuntza bultzatu zuen. Horren bi-dez, beste bi biltzar ere egin zituen instituzio honek, bata Miarritzen 1948an eta bestea Baionan 1954ean. 1948an, gainera, Iparraldeko Euskal-tzaleen Biltzarra ere lanean hasi zen eta euskararen aldeko kultur ekital-diak berpiztu egin ziren.

Ekimen hauek denek Euskararen Eguna aldarrikatzera bultzatu zu-ten Nazioarteko Eusko Ikaskuntza 1949ko abenduaren 3a. Harrezkero, ospakizunak egun horixe izan du egu-tegian.

Lehenengo Euskararen Eguna Lapur-din, Nafarroa Beherean eta Zuberoan ospatu zuten eta on handia egin zion bai euskarari, bai euskal literaturari oro har, idazle belaunaldi berriari ireki baitzion bidea. Idazle horien artean zi-ren, besteak beste, Piarres Lartzabal, Augustin Zubikarai, Piarres Xarriton, Mari Jeanne Minaberry eta Iratzeder.

Kanpoko taldeen Mundu Biltzarra

Euskal Herrian ez ezik, Parisen, Mexikon, Caracasen, New Yorken eta

bestetan ere ospatu zen Euskararen Eguna. Geroztik, urtero egin da egu-naren ospakizuna, Xabierko Frantzis-koren egunean beti ere.

1995ean, Kanpoko Gizataldeen Le-hen Mundu Biltzarrean, Uruguaiko ordezkaritzak

eguna berrindartzeko proposamena egin zuen. Diasporako euskaldunek egun handitzat zutena Euskararen Egun ofizial izendatzeko eskatu zuten uruguaiarrek.

Eusko Jaurlaritzak eta Euskaltzain-diak ontzat eman zuten proposame-na eta abenduaren 3a, Xabierko Fran-tziskoren eguna, Euskararen Eguna izendatzea erabaki zuten.

Aurten ere, egunari berea eman nahi diogu, eta historia apur bat hurbilt-zeaz gain, egun horretan euskarare-kin konpromisoren bat hartzera gonbi-datu nahi zaitugu.

Horretarako, hurbildu zaitez Ar-mentxoko pasillora, eta idatzi bertako horman zure konpro-

misoa.

ABENDUAREN 3a – EUSKARAREN EGUNA

euskaraz bizi

Page 2: armentiberri03berezia

Eta guk gurasook zer egin ahal dugu euskararen aldeko normalizazioan?Jarraian datozen proposamenetatik ziur, bat edo beste egin dezakezuela.Ekintza hauek urte osoan egitera animatu nahi zaituztegu , baina batez ere, aurtengo Nazioarteko Euskararen eguneko astean.

Hona hemen hainbat proposamen:

•Zuenseme-alabakeurenarteanetabes-te kideen artean euskaraz egitera gonbi-datu eta bultzatu, eta egiten dutenean positiboki baloratu.

•Haurrabere lagunekineuskarazegiterabultzatu eta egiten dutenean positiboki baloratu

•Umeenaurreaneuskarariprestigioaetabaliagarritasuna eman, ikastolako toki mugatuei dagokien hizkuntza baino zer-bait gehiago dela ikustaraziz.

•Euskal kulturara hurbildu. Euskarazkoemanaldietara joanez, edo ipuin, musika edo bideo-zintak oparituz. Aukera aparta duzue abenduaren 4tik 8ra Durangoko Euskal liburu eta diskaren azokara zuen seme-alabekin joateko.

•Etxeanditugunirrati,telebistaetaorde-nagailuan , ahal denean, euskarazko pro-gramazioa, joko edo programak aukera-tu.

•Euskarazezbadakizue,animatuetaeus-karaz zerbait ikasi, edota dakizuen apu-rra erabili ( etorri hona! Lo-lo egitera..)

•Zueibururatzenzaizuena....Animatuzai-tezte blogean komentatzen edo ikasto-laren sarreran sortu dugun txokoan idaz-ten!!!

3 de diciembreDía internacional del euskera

El 3 de diciembre es el Día del Euskera tanto en Euskal Herria como en el resto de los paí-ses de la diáspora vasca. Como tal, el primer Día del Euskera se celebró el 3 de diciembre de 1949. Debido a la situación política en el estado español, los actos conmemorativos tu-vieron lugar en Iparralde y en diferentes países del continente americano. En realidad, la cele-bración está estrechamente relacionada con la trayectoria de Eusko Ikaskuntza, la Sociedad de Estudios Vascos.

Una institución dinámica

Eusko Ikaskuntza se constituyó en 1918 por iniciativa de las diputaciones de Alava, Bizkaia, Gipuzkoa y Navarra. En septiembre del mismo año la Sociedad de Estudios Vascos celebró su primer congreso, donde se definieron los principales objetivos de la ins-titución:la crea-ción de un organo encargado de impulsar la promoción de la cultura vasca y garantizar su continuidad.

Eusko Ikaskuntza fue la institución más diná-mica del período comprendido entre los años 1918 y 1936. Entre otras actividades, la Socie-dad de Estudios Vascos realizó el diseño de una futura universidad vasca, redactó el texto de un estatuto de autonomía, organizó diversos cur-sillos de verano, impulsó la creación de Eus-kaltzaindia, fue la responsable de la edición de libros de textos para las ikastolas, etc. Además, llevó a cabo, con gran éxito, seis congresos que reunieron a los expertos e investigadores más avanzados del momento.

La Sociedad de Estudios Vascos quiso hacer extensible su preocupación por la cultura a to-dos los sectores de la sociedad vasca y, por medio de Euskaltzaleak Bazkunak, se dedicó a organizar jornadas de teatro, días dedicados a la poesía, al bersolarismo etc.

La Sociedad Internacional de Estudios Vascos

Las iniciativas de Eusko Ikaskuntza practi-camente se paralizaron a raíz de la guerra civil española y la posguerra. En Iparralde, Jose Mi-

guel Barandiaran intentó mantener vivo el es-píritu de la institución e impulsó la creación de la Sociedad Internacional de Estudios Vascos. Este hecho permitió la celebración de dos con-gresos más, celebrados en Miarritze en 1948, y en Baiona en 1954. Por otra parte, en 1948 Iparraldeko Euskaltzaleen Biltzarra se puso a trabajar, lo que originó la revitalización de las actividades culturales en favor del euskera.

Todas estas iniciativas impulsaron a la la So-ciedad Internacional de Estudios Vascos a ce-lebrar, el 3 de diciembre de 1949, el Día del Euskera, y a instaurar dicha conmemoración como fija en el calendario.

Aquel primer día del euskera celebrado en Lapurdi, Nafarroa Beherea y Zuberoa fue muy beneficioso para el euskera y la literatura vasca en general, ya que dió paso a una nueva ge-neración de escritores entre los que figuraban Piarres Lartzabal, Augustin Zubikarai, Piarres Xarriton, Mari Jeanne Minaberry, Iratzeder, y otros.

El Congreso Mundial de las Colectividades

En el exterior, París, México, Caracas, Nueva York, etc. fueron testigo de festivales en con-memoración de aquel primer Día del Euskera, hecho que se ha venido celebrando practica-mente hasta nuestros días, haciendolo coinci-dir siempre con el día de San Francisco Javier.

En 1995, con motivo de la celebración del primer Congreso Mundial de las Colectivida-des Vascas, la delegación de Uruguay propuso dar un nuevo impulso a ese día ya institucio-nalizado en el calendario de los vascos de la diáspora.

Tanto el Gobierno Vasco como Euskaltzain-dia aprobaron dicha propuesta y decidieron ins-taurar el 3 de diciembre, día de San Francisco Javier, como Día Internacional del Euskera.

Este año también queremos celebrar dicho día, y además de acercaros la historia, os que-remos invitar a tomar un compromiso al favor del eukera.

Para ello, acercaros al mural que hemos puesto en el pasillo de

Armentxo y escribe allí el compro-miso para este año.

Page 3: armentiberri03berezia

Y como Armentxo, en qué andamos…Con el objetivo de apoyar los objetivos del trabajo de la ikastola, desde Armentxo esta-mos dándole vueltas a qué podemos hacer desde las familias para apoyar en la eus-kaldunización de nuestros hijos e hijas y la propia. Nos hemos marcado los siguientes objetivos:

- Sensibilizarnos y hacernos más conscien-tes de la importancia que tenemos las fa-milias como impulsoras en la transmisión y apropiación de los idiomas.

- Debatir y reflexionar en torno al idioma y la diversidad cultural que tenemos a nuestro alrededor.

- Analizar, comprender y consensuar cri-terios sobre cómo convivir en el multilin-güismo: en las reuniones, en el patio...

Conscientes de que es un trabajo a largo plazo, este año hemos querido empezar con algunos talleres y charlas:

- Taller práctico sobre las tareas escolares ¿Cómo ayudarles con las tareas escola-res si no sabemos euskera? (se llevó a cabo el 21 de octubre)

- Eleaniztasuna aztertzen. Zer egin seme-alabak eleanitzak izan daitezen? ¿Qué ha-cer para que nuestros hijos e hijas sean multilingües? (el 3 de noviembre)

- Taller para aprender juegos vascos - Eus-kal jolasak.

- Taller en torno a la diversidad lingüística y cultural, construyendo un mundo distin-to.

- aller sobre el material de Urtxintxa. - Charla sobre qué hay que tener en cuen-

ta para poder vivir en euskera.

Estos últimos los queremos llevar a cabo en los próximos meses, y os envíaremos la información. ¡Estad atentas! De todas maneras, si queréis traba-jar este tema (u otros) y ayudarnos en este proceso, venid a alguna reunión. La próxima reunión del grupo de trabajo de Gurasoak es el 30 de noviembre a las 17.15 en la biblioteca. ¡Estáis invitadas!

Eta Armentxotik,zertan gabiltzaArmentxon, ikastolan eta hizkuntza proiektuan egiten den lana osatu nahian, familiok zer egin dezakegun hausnartzen gabiltza. Horretarako, honako helburu hauek finkatu ditugu lantzen hasteko: - Familiok hizkuntzaren transmisioan eta eskurapenean era-

gile gisa daukagun garrantziaz sentsibilizatu.- Hizkuntza eta kultur aniztasunaren inguruan hausnartu eta

eztabaidatu. - Eleaniztasunaren egunerokotasunak aztertu eta irizpideak

adostu: bileretan, patioan,… erabiliko den hizkuntza.

Epe luzerako lana denez, aurten honako hitzaldi eta tailer hauek antolatu nahi ditugu:- Euskaraz ez dakiten gurasoentzako hitzaldia: Taller práctico

sobre las tareas escolares ¿Cómo ayudarles con las tareas escolares si no sabemos euskera? (Urriaren 21ean izan zen)

- Hitzaldia guraso euskaldunentzat: Eleaniztasuna aztertzen. Zer egin seme-alabak eleanitzak izan daitezen? (Azaroaren 3an izan zen)

- Tailerra Euskal Jolasak ikasteko. - Kultur eta hizkuntz aniztasuna, mundu berria eraikitzen. - Urtxintxa materiala erabiltzeko tailerra. - TELP Hitzaldia: Euskaraz bizitzeko, kontuan izan beharre-

koak.Azkenak hurrengo hilabeteetan antolatuko ditugu eta infor-mazioa bidaliko dizuegu. Egon adi!Hala ere, gurekin batera gai hau jorratu nahi izatekotan, etorri bileretara. Guraso lantaldearen hurrengo bilera aza-roaren 30an izango da, liburutegian 17,15tan. Gonbidatuta zaudete!

armentia

ikastola

guraso

elkartea

bizi

Page 4: armentiberri03berezia

Haur Hezkuntzakoekin:

Goizean zehar, ospakizunak geletan: irudiak, pegatinak..

Arratsaldean (3,4 eta 5 urte):Argitxoren etorrera… Denok zapia aldean!Argitxorekin kontu-kontariPailazoak:Pon ta Pa.

Lehen Hezkuntza:

Goizez:09:30 Girotze saioak Euskararen aldeko zizka-mizka (esal-

diak, marrazkiak, denborapasak eta pegatinak)

9:45 Ikasleen ekitaldia (Ikusleak :LH 1,2 eta 3)11:00 kasleen ekitaldia (Ikuskeak: LH 4, 5 eta 6)

Arratsaldez:15:20 Multizinema (LH 4 ,5 eta 6) Euskaraz kontu-kontari (LH 1,2 eta 3)15:40 Harrera eta bertsoak Argitxori16:00 Abesti saioa 16:20 Euskal Bingoa

DBHn:

10:45 GeletanDBH 1-2: “Hizkuntza Ekologia” dokumentala.DBH 3-4: “Euskararen Berreskuratzea” dokumentala.

12:00 Ariznabarrako Gizarte Etxean Kitarra eta baxua hartuta DBH4ko

ikasleek euskal kantu batzuk eskainiko dizkigute.

12:30 Mihiluze lehiaketa.

En Infantil:

Por la mañana Celebración en las aulas: dibujos, pe-gatinas… ¡todos y todas con el pañuelo en el cuello!

Por la tarde (3, 4 y 5 años)Llegada de ArgitxoPayasos: Pon y Pa.

En Primaria:

Mañana:09:30 Actividades de preparación Lemas, ilustraciones, pasatiempos y

pegatinas a favor del uso del euska-ra

9:45 Actuación del alumnado (Público: EP 1º, 2º y 3º)11:00 Actuación del alumnado (Público: EP 4º, 5º y 6º)

Tarde:15:20 Multicinema (EP 4º, 5º y 6º) Euskaraz kontu-kontari (EP 1º, 2ºy 3 º)15:40 Recibimiento y bertsos dedicados a Argitxo16:00 Sesión de cantos16:20 Euskal Bingoa

En Secundaria: 10:45 En las clasesDBH 1-2: Documental “Hizkuntza Ekologia” (Eco-

logía lingüística)DBH 3-4: Documental “Euskararen Berreskura-

tzea” (Recuperación del Euskara)

12:00 En el Centro Cívico Ariznabarrako Alumnos de DBH4 tocarán canciones con sus guitarras y bajos.

12:30 Concurso Mihiluze.