Argitaraldia: 1.a, 2012ko azaroa
Ale-kopurua: 1.500 ale
© argitaraldi honena: Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorra
Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco Donostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Internet: www.euskara.euskadi.net/euskalterm
Inprimaketa: XXXXXXXXXXXXXXXXXXX
ISBN: XXXXXXXXXXXXXX
Lege gordailua: XXXXXXXXX
Lan honen bibliografia-erregistroa Eusko Jaurlaritzaren Liburutegi Nagusiaren katalogoan aurki daiteke:
http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka
3
HITZAURREA
Hizkuntza eroso eta erraz hitz egin eta erabiliko bada, baliabide eta tresna egokiak beharrezkoak dira, eta eginkizun horretan leku garrantzitsua betetzen dute hiztegiek. Hizkuntzak etengabe aldatzen dira bizirik badaude, garai eta behar berrie-tara egokitzeko, eta, horrenbestez, hizkuntza baten moderniza-zioaren eta eguneratzearen prozesua ez da inoiz amaitzen. Ho-rregatik, hizkuntzaren altxor lexikoa etengabe elikatu behar da, hizkuntza bera normalizatzeko batetik eta erabiltzaileen beharrei erantzuteko bestetik. Horregatik, helburu horri jarraituta argita-ratzen dugu eskuartean duzun hiztegi hau, zalantzarik gabe, eus-kararen erabilera erraztuko duena.
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak, corpus-plangintzari eta euskararen kalitateari dagokienez, Hiztegi Batua amaitu eta argi-taratzea, eta datozen urteotarako terminologia-lanaren plangin-tza egitea agindu zuen (EBPN VI.3.3.a).
Hori horrela, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak (HPS) EBPNk agindutakoa gauzatzeko, hainbat ekimen jarri zuen mar-txan: batetik, “EUSKALTERM Euskal Terminologia Banku Publi-koa” sortu zuen 2001ean; bestetik, Terminologia Batzordea era-tu zuen Euskararen Aholku Batzordearen barruan.
4
EUSKALTERM erabilera publikoko bankua da, Eusko Jaurlaritzak bideratu eta sustatu nahi duen terminologiaren produkzioaren, ku-deaketaren eta hedapenaren muina. Banku hori metodologia eta irizpide jakin batzuen arabera eguneratu eta elikatzen da, beti ere Terminologia Batzordeak onartutako jarduketa-planak jarraituz.
Beraz, EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa etengabe elikatzen eta zabaltzen ari gara Hizkuntza Politikarako Sailbu-ruordetzatik IVAPekin lankidetzan, euskal terminologiaren nor-malizazioari eta zabalkundeari ekin eta eusteko. Terminologia Batzordeari dagokio, bestalde, terminologia-alorrean dauden lehentasunak finkatzea, lan-proposamenak egin, terminologia-la-nerako irizpideak ezartzea eta abar.
Lan horren guztiaren emaitza da eskuartean duzuen hiztegi hau. Hiztegia jorratzen duen eremuko erabiltzaileen premiak asetze-ko baliagarri izatea nahi genuke, bai eta gure hizkuntzaren nor-malizazio eta eguneraketaren bidean urrats garrantzitsua izatea ere. Hiztegi hau eta honekin batera argitaratzen ditugun guztiak eguneroko jardunean erabiltzera animatzen zaituztegu guztiok, euskaldunok lexiko gero eta aberatsagoa izan dezagun gure egu-neroko bizitzan ere.
Vitoria-Gasteiz, 2012ko urriaren 1a
Lourdes Auzmendi AyerbeHizkuntza Politikarako sailburuordea
5
HiztegiaRi BURUzKO aRgiBiDeaK
Hiztegi hau UZEI Terminologia eta Lexikografia Zentroak egin du EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa (www.euskara.euskadi.net/ euskalterm) eguneratzeko eta elikatzeko entitate horrek Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarekin (HPS) izenpetutako kontratuen barruan. Kontratuok HPSk eta IVAPek finantzatu dituzte, bi erakunde horiek si natutako hitzarmenen bidez.
EUSKALTERM Terminologia Banku Publikoa da Terminologia Batzordeak finkatutako terminologialana zabaltzeko ardatza. Aldi berean esan behar da Terminologia Batzordeak onartutako jarduketaplanen barruan ezarritako lehentasunen arabera eguneratzen dela Terminologia Banku Publikoa.
Euskararen Aholku Batzordeko Terminologia Batzordeak1 euskarazko terminologialanerako finkatu zuen metodologiari jarraituta, hiztegi hau, lehenengoz, hizkuntzalariez eta eremuko adituez osatutako batzorde teknikoak aztertu eta landu zuen, Terminologia Batzordeari behin betiko proposamena luzatzeko. Normalizazioprozesuaren azken urratsa Terminologia Batzordeak onartzea izan da.
Beraz, hemen duzue eremu honetako terminologiaren erabiltzaileei Termi- nologia Batzordeak gomendatzen dien terminologia.
1 176/2007 DEKRETUA, urriaren 16koa, Euskararen Aholku Batzordeari buruzkoa
6
Hiztegian erabilitako ponderazio-markak:
(4) Termino normalizatua / gomendatua(3) Termino onartua (baina ez lehenetsia, beste bat gomendatzen delako)
Hiztegian erabilitako laburtzapenak:
eu euskaraes españolfr françaisen english
Sin. sinonimoaIk. ikus
7
NORmalizaziOa
Batzorde teknikoa
Jexux Aizpurua (Goierri Eskola)Alfontso Mujika (Elhuyar)Iker Etxebeste (UZEI)Koordinatzailea: Jone Agirregoikoa (HPS)
terminologia Batzordea
Lourdes Auzmendi Ayerbe, Hizkuntza Politikarako sailburuordeaMª Encarnacion Echazarra Huguet, IVAPeko zuzendari nagusiaIvan Igartua Ugarte, EABko idazkariaAraceli Díaz de Lezana Fernández de Gamarra, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzako ordezkariaMaite Imaz Leunda, IVAPeko ordezkariaAndoni Sagarna Izagirre, Euskaltzaindiaren ordezkariaIker Etxebeste Zubizarreta, Unibertsitate Zerbitzuetarako Euskal Ikastetxeko (UZEIko) ordezkariaXabier Alberdi Larizgoitia, Euskal Herriko Unibertsitateko Euskara Institutuko ordezkariaIbon Olaziregi Salaberria, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren Euskara Zerbitzuaren ordezkariaMertxe Olaizola Maiz, adituaAlberto Atxabal Rada, adituaJoseba Erkizia Itoitz, adituaMiel Loinaz Beristain, adituaAsier Larrinaga Larrazabal, adituaAlfontso Mujika Etxeberria, aditua
9
eRemU - zUHaitza
1 Materialak eta lehengaiak
2 Ezaugarriak, alterazioak, kontzeptu teorikoak
3 Tresnak, aparatuak, makinak
aURKiBiDea
Bokabularioa sailka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111. Materialak eta lehengaiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122. Ezaugarriak, alterazioak, kontzeptu teorikoak. . . . . . 223. Eragiketak, prozedurak eta tratamenduak. . . . . . . . . 304. Tresnak, aparatuak, makinak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Euskarazko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Gaztelaniazko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Frantsesezko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Ingelesezko aurkibidea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Erreferentzia bibliografikoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
12
Metalurgia
1. MATERIALAK ETA LEHENGAIAK
4aleazio eutektiko (4)Metalnahastura edo aleazio mota: aleazio horren urtzepuntua txikiagoa da nahastura osatzen duten osagaietako bakoitzak berez duena edo osagai horietako beste batzuekin egindako nahasturak duena baino.es aleación eutécticafr alliage eutectiqueen eutectic alloy
5aleazio eutektoide (4)es aleación eutectoidefr alliage eutectoïdeen eutectoid alloy
6aleazio ez-burdinazko (4)es aleación no férreafr alliage non ferreuxen nonferrous alloy
7aleazio handiko altzairu (4)Aleazioko elementuetako batek gutxienez % 5etik gorako edukia duen aleazioaltzairua.es acero de alta aleaciónfr acier fortement alliéen high alloy steel
8aleazio hipereutektiko (4)es aleación hipereutécticafr alliage hypereutectiqueen hypereutectic alloy
9aleazio hipereutektoide (4)es aleación hipereutectoidefr alliage hypereutectoïdeen hypereutectoid alloy
1alanbre (4)es alambrefr fil métalliqueen wire
2alanbre-burdina (4)Sin. hariburdina (3)Berotan ijeztutako produktu bukatua; sekzio trinko eliptikoa, biribila edo poligonala izaten du, gutxienez 5 mmko diametroa, eta hariletan bilduta egoten da. Beste bigarren eraldaketaren bat egiten zaio, normalean, erabili ahal izateko.es alambrónfr fil machineen wire rod
3aleazio arin (4)Aluminiozko edo magnesiozko aleazioa, adizioelementuren bat edo gehiago (hala nola kobrea, silizioa, magnesioa, zinka, nikela, manganesoa edo titanioa) izaten dituena. 2,6 kg/dm³ eta 3 kg/dm³ bitarteko dentsitatea izaten du, eroankortasun handia, atmosferako korrosioaren kontrako erresistentzia eta mekanizagarritasun ona, baina elastikotasunmodulu ahula.es aleación ligerafr alliage légeren light alloy
13
Metalurgia
16altzairu baretu (4)Karbonooxigenoaren erreakziotik sortutako gasik askatzen ez duen altzairua. Egoera likidoan dagoen bitartean, tratamendu bat aplikatzen zaio; hala, ez solidotu aurreko eta ondorengo hozketan, ez solidotzeprozesuan, ez du gasik askatzen.es acero calmadofr acier calméen killed steel
17altzairu baretugabe (4)Baretu gabeko edo aski baretu gabeko altzairua; oraindik oxidoproportzioren bat dauka, beraz, eta hoztean eta solidotzean karbono oxido pixka bat aska dezake, burbuilak sortuz, agian.es acero efervescentefr acier effervescenten unkilled steel; wild steel;
rimming steel
18altzairu estragogor (4)% 0,700 eta % 1,200 bitarteko karbonoedukia eta 75 kg/mm2tik gorako erresistentzia duen altzairua. Malgukiak, erremintak, zerrak eta labanak egiteko erabiltzen da.es acero extradurofr acier extraduren extrahard steel
19altzairu ferritiko (4)Kromoa eta % 0,1etik beherako karbonoproportzioa dituen altzairua; material magnetikoa da, eta korrosioaren kontrako erresistentzia handia du.es acero ferríticofr acier ferritiqueen ferritic stainless steel; ferritic steel
10aleazio hipoeutektiko (4)es aleación hipoeutécticafr alliage hypœutectiqueen hypoeutectic alloy
11aleazio hipoeutektoide (4)es aleación hipoeutectoidefr alliage hypœutectoïdeen hypoeutectoid alloy
12aleazio homogeneo (4)es aleación homogéneafr alliage homogèneen homogeneous alloy
13aleazio-altzairu (4)Sin. altzairu aleatu (3)es acero aleadofr acier alliéen alloy steel
14aleazio-burdinurtu (4)Sin. burdinurtu aleatu (3)Aleazioelementuen muga jakin batzuetatik gorako edukia (Ni eta Cu > % 0,30; Cr > % 0,20; Ti, V, Mo eta Al > % 0,10) duen burdinurtua.es fundición aleadafr fonte alliéeen alloy cast iron
15alpaka (4)Zinkez, kobrez eta nikelez osatutako aleazioa. Zilarraren antzeko kolorea eta distira ditu.es alpaca; plata alemanafr alpacaen nickel silver; german silver
altzairu aleatuIk. aleazioaltzairu
14
Metalurgia
24altzairu martensitiko (4)Sin. martensitaaltzairu (3)Tenplaketa garaian austenitaren eraldaketaprozesua erabat bukatu gabe geratu den karbonoaltzairua, edo bere austenitafasea, gutxiago edo gehiago, martensita bihurtua duen altzairua.es acero martensíticofr acier martensitiqueen martensitic steel
25altzairu mikroaleatu (4)es acero microaleadofr acier microalliéen microalloyed steel
26altzairu normalizatu (4)es acero normalizadofr acier normaliséen normalized steel
27altzairu tenplatu eta iraotu (iz.) (4)es acero bonificado; acero templado
y revenidofr acier trempé et revenuen quenched and tempered steel
28altzairurtu (4)Altzairu arrunta edo aleatua, baina bereziki moldekatzeko erabiltzen dena, ijezteko, forjatzeko edo estanpatzeko erabiltzen denari kontrajarria.es acero moldeado; acero fundido;
acero coladofr acier moulé; acier couléen cast steel
29altzairuzko xafla (4)es chapa de acerofr tôle d’acieren steel sheet; steel plate
20altzairu herdoilgaitz (4)Girotenperaturan edo tenperatura nahiko apaletan korrosiorik ez duen altzairua. Kromo edo nikel ugari edukitzen du, eta, sarritan, beste zenbait elementu ere bai, hala nola molibdenoa eta titanioa.es acero inoxidablefr acier inoxydable; acier inoxen stainless steel
21altzairu hipereutektoide (4)Altzairu eutektoideak baino karbonoeduki handiagoa duen altzairua, hau da, % 0,85 baino karbono gehiago baina % 1,5 baino gutxiago duena.es acero hipereutectoidefr acier hypereutectoïdeen hypereutectoid steel
22altzairu hipoeutektoide (4)Altzairu eutektoideak baino karbonoeduki txikiagoa duen altzairua, hau da, % 0,85 baino gutxiago duena.es acero hipoeutectoidefr acier hypœutectoïdeen hypoeutectoid steel
23altzairu laster (4)Erremintaaltzairua, aleazioelementuen eduki eta karbonoeduki handiak dituena eta 600 ºC arteko tenperaturak onartzen dituena.es acero rápidofr acier rapideen highspeed steel
15
Metalurgia
35bainita (4)Altzairuen osagai mikroskopikoa, ferritakristalen eta burdin karburozko kristalen agregatu batez eratua. Austenitatik sortzen da altzairuak hoztean, perlitaren azaltzetenperaturaren eta martensitaren kristaltzetenperaturaren tarteko tenperaturan.es bainitafr bainiteen bainite
36bauxita (4)es bauxitafr bauxiteen bauxite
37behe-bainita (4)Tenperaturarik baxuenetan eratzen den bainita.es bainita inferior; bainita acicularfr bainite inférieureen lower bainite
38berdeko pieza (4)Hautsmetalurgian, trinkotua baina oraindik sinterizatu gabe dagoen pieza.es pieza en verdefr pièce à verten green piece; greenstate compact
39beroan ijeztutako altzairu (4)es acero laminado en calientefr acier laminé à chauden hotrolled steel
40berun (4)es plomofr plomben lead
30aluminio (4)es aluminiofr aluminiumen aluminum
31aluminio oxido (4)es óxido de aluminiofr oxyde d’aluminiumen aluminum oxide
32arrabio (4)Labe garaitik ateratzen den lehen galdaketako burdina. % 2,5etik % 5era bitarteko karbonoedukia izaten du, eta silizioa, manganesoa, sufrea eta fosforoa ere bai, gutxiago edo gehiago. Altzairugintzan eta burdingintzan erabiltzen den lehengaia da.es arrabiofr fonte brute; fonte crueen pig iron; pig cast iron
33austenita (4)Gamma burdinan disolbatutako karbonosoluzio solidoa; disolbatutako karbonoproportzioak % 1,7koa izan behar du 1.145 ºCan.es austenitafr austéniteen austenite
34azal (4)Sin. herdoilazal (4)Burdin aleazioen gainazalean oxidazioaren eraginez sortzen den geruza.es cascarillafr battitureen scale
16
Metalurgia
47burdinurtu (4)es fundición de hierro; hierro
colado; hierro fundidofr fonte de fer; fer de fonteen cast iron
burdinurtu aleatuIk. aleazioburdinurtu
48burdinurtu ferritiko (4)es fundición ferríticafr fonte ferritiqueen ferritic cast iron
49burdinurtu gris (4)es fundición grisfr fonte griseen gray cast iron
50burdinurtu nodular (4)es fundición nodular; hierro
nodular; fundición dúctil; fundición con grafito esferoidal
fr fonte nodulaire; fonte ductile; fonte à graphite sphéroïdal
en ductile cast iron; nodular cast iron; spheroidal graphite cast iron
51burdinurtu pikart (4)es fundición atruchadafr fonte truitéeen mottled iron
52burdinurtu zuri (4)es fundición blancafr fonte blancheen white cast iron
41brontze (4)Kobre eta eztainuzko aleazioa. Beste osagai batzuk ere izan ditzake; adibidez, zinka, beruna edo fosforoa.es broncefr bronzeen bronze
42burdin hauts (4)Galdaketa egiten den lantegien inguruetan sortzen den hautsa; autoaren gainean itsasten bada, erre egiten du.es polvo de hierrofr poudre de feren iron powder
43burdin mea (4)es mineral de hierrofr minerai de feren iron ore
44burdin metal (4)Sin. burdinazko metal (3)Burdinatik ateratako edo kimikoki burdinarekin erlazionatutako metala.es metal férreofr métal ferreuxen ferrous metal
45burdin oxido (4)es óxido de hierrofr oxyde de feren iron oxide
46burdina pudelatu (4)es hierro pudeladofr fer puddléen wrought iron
burdinazko metalIk. burdin metal
17
Metalurgia
59esteadita (4)es esteaditafr stéatiteen steadite
60eztainu (4)es estañofr étainen tin
61ferrita (4)es ferritafr ferriteen ferrite
62ferroaleazio (4)Burdina eta karbonozko aleazioa, beste elementu bereziren bat gehituz egindakoa; adibidez, manganesoa, kromoa, molibdenoa, tungstenoa edo banadioa gehitutakoa.es ferroaleaciónfr ferroalliageen ferroalloy
63ferrokromo (4)es ferrocromofr ferrochromeen ferrochrome
64ferromanganeso (4)es ferromanganesofr ferromanganèseen ferromanganese
65ferrosilizio (4)es ferrosiliciofr ferrosiliciumen ferrosilicon
ferrotungstenoIk. ferrowolfram
53cermet (4)Material metalikoz eta zeramikoz osatutako material konposatua.es cermetfr cermeten cermet
54constantan (4)Erresistentzia handiko eta oso tenperaturakoefiziente txikiko kobrenikel aleazioa; termopareetan asko erabiltzen da.es constantanfr constantanen constantan
55dendrita (4)es dendritafr dendriteen dendrite
56duraluminio (4)es duraluminiofr duraluminen duralumin; duraluminium
57duranikel (4)es duraníquelfr duranickelen duranickel
58esponja-hauts (4)Esponja metaliko bat birrinduz sortzen diren partikula porotsuez osatutako hautsa; erredukzioz lortutako metalmasa koherente oso porotsua izaten da esponja metalikoa.es polvo de esponjafr poudre d’épongeen sponge powder
18
Metalurgia
71hauts elektrolitiko (4)Metaketa elektrolitikoz lortutako hautsa.es polvo electrolíticofr poudre électrolytiqueen electrolytic powder
72hauts metaliko (4)Sin. metalhauts (4)es polvo metálicofr poudre métalliqueen metal powder; metallic powder
herdoil-azalIk. azal
73inconel (4)Nikel, kromo eta burdinazko aleazio konplexu baten markaizena; karbono, silizio eta manganesokantitate txikiak ere baditu, eta korrosioaren kontrako erresistentzia handia eta ezaugarri mekaniko oso onak ditu.es inconelfr inconelen inconel
74inhibitzaile (4)es inhibidorfr inhibiteuren inhibitor
75karbono (4)es carbonofr carboneen carbon
66ferrowolfram (4)Sin. ferrotungsteno (4)es ferrowolframio; ferrotungstenofr ferrotungstèneen ferrotungsten
67ganga (4)Mineral baten metalik gabeko partea, metala ateratzean baztertuta uzten dena.es gangafr gangueen gangue
68goi-bainita (4)Tenperatura altuenetan eratzen den bainita.es bainita superior; bainita
arborescentefr bainite supérieureen upper bainite
hari-burdinaIk. alanbreburdina
69hauts atomizatu (4)Galdatutako metal edo aleazio bati gasezko edo urezko zurrusta bat aplikatzen zaionean grabitatez barreiatu eta erortzen den hauts metalikoa.es polvo atomizadofr poudre atomiséeen atomized powder
70hauts aurrealeatu (4)Urtutako aleazio baten atomizazioz lortzen den aleaziohautsa.es polvo prealeadofr poudre préalliéeen prealloyed powder
19
Metalurgia
81kobre-nikel aleazio (4)Kobre eta nikelezko aleazioa; normalean, % 50 baino nikel gutxiago izaten du, eta burdina eta manganeso pixka bat, gainera.es cuproníquelfr cupronickelen cupronickel
82koke (4)Erregai artifizial solidoa, gutxiasko porotsua; materia lurrunkor askoko harrikatz koipetsuak tenperatura altuan destilatuz ateratzen da.es cok; coquefr cokeen coke
83konposatu erregogor (4)Korrosioarekiko eta tenperaturarekiko oso erresistentea den konposatua. Adibidez, oxidoak, boruroak, karburoak, nitruroak, siliziuroak, cermetak eta Pyrocerama.es compuesto refractariofr composé réfractaireen refractory composite; refractory
compound
84konposatu intermetaliko (4)Bi metalez edo gehiagoz osatutako konposatua, metal puruenak ez diren ezaugarri fisikoak eta kristalegitura dituena.es compuesto intermetálicofr composé intermétalliqueen intermetallic compound
76karbono konbinatu (4)Altzairuan edo burdinurtuan burdinarekin edo beste elementu batzuekin konbinatuta egoten den karbonoa (burdinazkoa zementita, eta bestelakoak karburoak izaten dira); beraz, grafitoa bezala libre egoten ez dena. Konposatu kimiko oso gogorrak eta hauskorrak osatzen ditu.es carbono combinadofr carbone combinéen combined carbon
77karbono-altzairu (4)es acero al carbonofr acier au carboneen carbon steel
78karburo metaliko (4)Karbonoa beste metal batzuekin (W, Mo, Co, V, Cr) aglomeratuz edo moldekatuz egiten den konposatu gutxiasko konplexua; nagusiki, ebaketaerremintak egiteko erabiltzen da.es carburo metálicofr carbure métalliqueen carbide
79kastina (4)Nagusiki kaltzio karbonatoz osatutako harri sedimentarioa; urgarri gisa erabiltzen da, urtu nahi den meak buztinkantitate handia duenean.es castinafr castineen castine
80kobre (4)es cobrefr cuivreen copper
20
Metalurgia
es lingotefr lingoten ingot
91magnesio oxido (4)es óxido de magnesiofr oxyde de magnésiumen magnesium oxide
92manganeso (4)es manganesofr manganèseen manganese
93manganeso oxido (4)es óxido de manganesofr oxyde de manganèseen manganese oxide
94martensita (4)Altzairu tenplatuaren osagai solidoa, karbonoz eta burdinaz osatua, austenita batbatean hoztuz sortzen dena.es martensitafr martensiteen martensite
martensita-altzairuIk. altzairu martensitiko
95material zeramiko sinterizatu (4)es material cerámico sinterizadofr matériau céramique frittéen sintered ceramic material
96mazarota (4)Soberako metalmasa, oso pieza handiak galdatzen direnean molde bertikaletan (moldearen ahoan) kontrakzioak konpentsatzeko uzten dena.
85konposatu interstizial (4)Trantsiziometalek hidrogenoarekin, oxigenoarekin, karbonoarekin, boroarekin eta nitrogenoarekin osatzen dituzten konposatuetako bakoitza. Bost elementu horien atomoak diametro txikikoak direnez, metalaren sare espazialeko tarteetan edo hutsuneetan sartzen dira.es compuesto intersticialfr composé interstitielen interstitial compound
86korindoi (4)Aluminio oxido purua, Mohs eskalako 9 gogortasunmaila duena.es corindónfr corindonen corundum
87kromo (4)es cromofr chromeen chromium
88ledeburita (4)es ledeburitafr ledeburiteen ledeburite
89letoi (4)es latónfr laitonen brass
90lingote (4)Ondorengo prozeduretarako (hau da, forjatzeko edo beroan ijezteko) egokia den molde batean galda likidoa isuriz lortutako produktua. Erdiproduktua edo produktu bukatua izan daiteke.
21
Metalurgia
102mikroalezio (4)es microaleaciónfr microalliageen microalloy
103molibdeno (4)es molibdenofr molybdèneen molybdenum
104nikel (4)es níquelfr nickelen nickel
105nikel-kobre aleazio (4)es aleación de base níquelcobrefr alliage de cuivre et nickelen copper nickel alloy; nickelcop
per base alloy
106oinarrizko metal (4)es metal basefr métal de base; métal baseen base metal; parent metal
107osmio (4)es osmiofr osmiumen osmium
108paladio (4)es paladiofr palladiumen palladium
109perlita (4)es perlitafr perliteen perlite; pearlite
es mazarotafr masselotteen riser
97mea (4)Gai metalduna, eta batez ere burdinaduna, meategitik ateratzen den egoeran, inola garbitu gabea.es menafr mineraien ore
98mekanizazio errazeko altzairu (4)es acero de fácil mecanizaciónfr acier de décolletageen free cutting steel
99metal (4)es metalfr métalen metal
100metal erre (4)Atmosfera oxidatzailean ia solidus tenperaturaraino berotutako metala; horren ondorioz, pikor arteko oxidazioa sortzen da, eta erresistentzia eta plastikotasuna galtzen.es metal quemadofr métal brûléen burnt metal
101metal ez-burdinazko (4)Burdinurtua, altzairua edo bi horien arteko aleazioren bat ez den bestelako metala.es metal no férreofr métal non ferreuxen nonferrous metal
metal-hautsIk. hauts metaliko
22
Metalurgia
118rutenio (4)es ruteniofr ruthéniumen ruthenium
119solutu (4)es solutofr solutéen solute
120sorbita (4)Altzairuen eta burdinurtuen osagaia; martensitaren 450650 ºC bitarteko tenplaketa eta iraoketazko tratamendu termikoz edo elementu bereziak (kromoa, nikela, manganesoa) gehituz lortzen da.es sorbitafr sorbiteen sorbite
121totxo (4)Galdategitik ateratzen den altzairuzko lingote aurreijeztua edo erdiproduktua; ijezketaren hasierako faseak bakarrik pasatu ditu, eta, ondoren, lortu nahi den produktu bukatuaren arabera, xaflak, barrak, erreiak edo habexkak egiteko makinan sartuko da.es tochofr bloomen bloom
122totxo karratu (4)Sekzio karratuko erdiproduktua, 120 mmtik gorako lodiera duena.es desbaste cuadradofr bloom carré; ébauché carréen square bloom
110perlita fin (4)es perlita finafr perlite fineen fine pearlite
111perlita globular (4)es perlita globularfr perlite globulaireen globular pearlite
112perlita larri (4)es perlita bastafr perlite grossièreen coarse pearlite
113perlita orritsu (4)es perlita laminarfr perlite lamellaireen lamellar pearlite
114pieza sinterizatu (4)es pieza sinterizadafr pièce frittéeen sintered compact
115platinita (4)es platinitafr platiniteen platinite
116platino (4)es platinofr platineen platinum
117rodio (4)es rodiofr rhodiumen rhodium
23
Metalurgia
130zementatzaile (4)es cementantefr poudre à cémenteren cementation powder
131zementita (4)Burdinaren eta karbonoaren konposatu kristalinoa, oso gogorra (700800 Brinell) eta hauskorra. Burdinurtu zurietan, tenplatuetan, altzairu zementatuetan eta altzairu hipereutektoideetan azaltzen den osagai nagusia da.es cementitafr cémentiteen cementite
132zepa (4)es escoriafr scorie; laitier; crasseen slag; cinder; dross
133zilar (4)es platafr argenten silver
134zink (4)es cincfr zincen zinc
135zirkonio (4)Titanioaren antzeko metal gris argia; iturgintzan erabiltzen da korrosioaren kontra duen erresistentzia handiarengatik eta ezaugarri mekaniko onengatik.es circoniofr zirconiumen zirconium
123totxo lau (4)50 mmko edo gehiagoko lodiera duen erdiproduktua, eta 4tik gorako zabalera/lodiera proportzioa duena.es desbaste planofr brame plateen flat slab
124troostita (4)es troostitafr troostiteen troostite
125txatar (4)Burdina, altzairu edo burdinurtuzko pieza eta piezazatien multzoa; oro har, metalezko objektu baztertuen multzoa.es chatarrafr ferraille; riblonen scrap; junk
126urgarri (4)es fundentefr fondanten flux
127urre (4)es orofr oren gold
128zain (4)es vetafr veineen vein
129zamak (4)es zamakfr zamaken zamak
24
Metalurgia
2. EZAUGARRIAK, ALTERAZIOAK, KONTZEPTU TEORIKOAK
141aurpegietan zentraturiko sare kubiko (4)es red cúbica centrada en las caras;
red cúbica de caras centradas; f.c.c.fr réseau cubique à faces centréesen facecentred cubic lattice
142berdeko dentsitate (4)es densidad en verdefr densité à verten green density
143berotze-abiadura (4)es velocidad de calentamientofr vitesse de chauffageen heating rate
144biskositate (4)Fluido baten barruan molekulen kohesioarengatik sortzen den barnemarruskadura; elkarren ondoan aurkitzen diren fluidoaren geruzen artean higidura erlatibo bat sortzeko aurkitzen den eragozpena.es viscosidadfr viscositéen viscosity
Brinell gogortasun-saiakuntzaIk. Brinell saiakuntza
145Brinell saiakuntza (4)Sin. Brinell gogortasunsaiakuntza (4)es ensayo Brinell; ensayo de dureza
Brinellfr essai de dureté Brinell; essai
Brinellen Brinell hardness test; Brinell test
afinitate elektronikoIk. elektroafinitate
136ale-egitura (4)es estructura de grano; estructura
granularfr structure granulaireen granular structure
137ale-ertz (4)es contorno de granofr bord du grainen grain boundary
138ale-tamaina (4)Metal baten pikorren edo kristalen batez besteko neurria.es tamaño de granofr grosseur de grainen grain size
139alotropia (4)Gorputz batek era bateko baino gehiagoko egoera kristalinoetan kristaltzeko duen ezaugarria; ondorioz, hartzen duen egituraren arabera, ezaugarri fisiko desberdinak izan ditzake.es alotropíafr allotropieen allotropy
140altzairu gainberotu (4)es acero sobrecalentadofr acier surchaufféen overheating steel
25
Metalurgia
152elastikotasun (4)Kanpoko indarren aplikazioz eragindako deformazioaren ondoren gorputz batek edo sistema batek indar horien eragina mozten denean berriro jatorrizko neurrietara itzultzeko duen gaitasuna.es elasticidadfr élasticitéen elasticity
153elastikotasun-muga (4)es límite de elasticidadfr limite d’élasticité; limite élastiqueen elastic limit
154elektroafinitate (4)Sin. afinitate elektroniko (3)Elementu neutro batek elektroi bat onartzen duenean, hau da, atomoak karga negatiboa hartzen duenean askatzen den energia. Ionizazioenergiaren kontrako kasua da.es electroafinidad; afinidad
electrónicafr électroaffinité; affinité électroni
queen electroaffinity; electron affinity
155elektrometalurgia (4)es electrometalurgiafr électrométallurgieen electrometallurgy
156enbutizio-saiakuntza (4)es ensayo de embuticiónfr essai d’emboutissageen dishing test; cup test
146burbuila (4)Sin. poro (4)Galdaketaz egindako edo soldatutako piezetan, solidotzean harrapatuta geratu diren gasburbuilek utzitako zuloetariko bakoitza.es poro; sopladura; burbuja de
fundiciónfr pore; soufflureen pore; blowhole
147deformazio (4)es deformaciónfr déformationen deformation
148deskarburazio (4)es descarburaciónfr décarburationen decarburization
149difusibitate (4)es difusividadfr diffusivitéen diffusivity
150dislokazio (4)Kristalsarearen nahasmendu edo asaldu lokala ematen duen akats lineala.es dislocaciónfr dislocationen dislocation
151egitura polikristalino (4)es estructura policristalinafr structure polycristallineen polycrystalline structure
26
Metalurgia
163forjaketa-saiakuntza (4)es ensayo de forjafr essai de forgeabilitéen forgeability test; forge test
164fusio-puntu (4)Sin. galdatzepuntu (3)es punto de fusiónfr point de fusionen melting point
165galdaketa (4)Mea edo metalmaterial bat oso tenperatura altuan urtzean datzan eragiketa; ezpurutasunak baztertuz metal galdatua bereiztea edo egoera likidoko metal sulfuroen nahastura bat lortzea da helburua.es fusiónfr fusionen smelting
galdatze-puntuIk. fusiopuntu
166garraztasun (4)Hotzeko deformazio baten ondorioz gogortasun, hauskortasun eta erresistentzia handiagoa duen metalaren ezaugarria.es acritudfr fragilisation; fragilité à froiden embrittlement; coldshortness
167gogortasun (4)Material batek marraduraren edo urraduraren kontra duen erresistentzia.es durezafr duretéen hardness
157energia aske (4)es energía librefr énergie libreen free energy
158eroankortasun termiko (4)es conductividad térmicafr conductivité thermiqueen thermal conductivity
159erresilientzia (4)es resilienciafr résilienceen resilience
160eutektiko (iz.) (4)Bi fase solido edo gehiago aldi berean tenperatura konstantez elkarren ondoan solidotzen direnean azaltzen den aleazioen osagai heterogeneoa.es eutécticofr eutectiqueen eutectic
161eutektoide (iz.) (4)Eutektikoaren antzeko egitura. Solidotzetenperatura baino tenperatura apalagoan sortzen da, soluzio solido batetik. Altzairuen eta burdinurtuen perlita izeneko osagaia, adibidez, ferritaz eta zementitaz osatutako eutektoide bat da.es eutectoidefr eutectoïdeen eutectoid
162fluidotasun (4)Sin. jariakortasun (3)es fluidezfr fluiditéen fluidity
27
Metalurgia
172haustura harikor (4)Sin. zizailadurahaustura (3)Aurpegietan zentraturiko sare kubikoko kristalegitura duten materialen ezaugarria: harikortasuna mailaka eta modu jarraituan galtzen joaten dira, erabat galdu gabe; beraz, zizailaduraz bakarrik hausten dira.es fractura por cizallamiento;
fractura dúctilfr fracture de cisaillement; fracture
ductileen ductile fracture
173hauts-metalurgia (4)es metalurgia de polvos; pulvimeta
lurgiafr métallurgie des poudresen powder metallurgy
174herdoil (4)Sin. uger (4)Burdin oxidoa, kolore gorrikoa, hezetasunarekin kontaktuan dauden burdinazko materialen gainean ateratzen dena babesik gabe edo gaizki babestuta daudenean.es herrumbre; roñafr rouilleen rust
175hozte-abiadura (4)es velocidad de enfriamientofr vitesse de refroidissementen cooling rate
176hozte-denbora (4)es tiempo de enfriamientofr temps de refroidissementen cooling time
168gogortasun-saiakuntza (4)es ensayo de durezafr essai de duretéen hardness test
169gorputzean zentraturiko sare kubiko (4)es red cúbica centrada en el cuerpo;
red cúbica de cuerpo centrado; b.c.c.
fr réseau cubique centré; réseau cubique à maille centrée
en bodycentred cubic lattice
170harikortasun (4)Metal batek edo aleazio batek hotzean deformatua edo tenkatua izateko duen gaitasuna; hari bihurtzeko duen erraztasuna.es ductilidadfr ductilitéen ductility
171haustura (4)Metal batek jasaten duen deformazio iraunkorra; muga elastikoaren gainetik dagoen tentsio bat aplikatzen denean gertatzen da, iritsitako lehenengo balio kritikoa tentsio normalari dagokiona baldin bada. Horren ondorioz, deformaziogaitasun txikia edo nulua duen plano batetik pitzatzen da kristala.es fracturafr fracture; ruptureen rupture
28
Metalurgia
181inklusio (4)Galdaldia egiteko unean halabeharrez metalean dauden eta, metala solidotzean, mekanikoki metalarekin nahasita geratzen diren ezpurutasunpartikulen multzoa (zikinak, oxidoak, sulfuroak, silikatoak...).es inclusiónfr inclusionen inclusion
182inokulazio (4)Metal likidoari kristalizazionukleo edo hozilana egiten duten hautspikorrak gehitzea, pikorra fintzeko.es inoculaciónfr inoculationen inoculation
183interstizio (4)Kristalsare bateko atomoen edo molekulen arteko tarteak edo hutsuneak.es intersticiofr intersticeen interstice
184iraoketako hauskortasun (4)Tenplatu eta iraotutako zenbait altzairutan azaltzen den hauskortasun itzulgarria; gutxi gorabehera 450525 ºC bitarteko tenperaturan edukitzen direnean edo, tenperaturabitarte horretan, oso mantso hozten direnean azaltzen da.es fragilidad de revenidofr fragilité de revenuen reversible temper embrittlement
177hozte-kurba (4)Lagin baten hozteprozesuan, denboraren eta tenperaturaren arteko erlazioa ematen duen kurba.es curva de enfriamientofr courbe de refroidissementen cooling curve
178hurrupadura (4)Uzkurduraren ondorioz edo behar adina elikadurametal ez izateagatik geratzen den hutsunea. Metala egoera likidotik solidora pasatzen den bitartean gertatzen da akats hori, azkeneko solidotzen diren moldekatzeguneetan.es rechupefr retassureen shrink hole
179idi-begi egitura (4)Sin. idibegi motako egitura (3)es estructura de ojo de bueyfr structure à œil de bœufen bull’s eye structure
idi-begi motako egituraIk. idibegi egitura
180ihintz-puntu (4)Sinterizaziolabeetako puntu kritikoa, atmosferak urlurrun gehiago eduki ezin duenean lehenengo tanta likidoak azaltzen hasten diren unea.es punto de rocíofr point de roséeen dew point
29
Metalurgia
190klibaje-haustura (4)Gorputzean zentraturiko sare kubiko eta hexagonaleko kristalegitura duten materialen ezaugarria: girotenperaturaren inguruan harikortasunmaila aski handia izaten dute, baina beira edo zeramika bezain hauskor bihurtzen dira tenperatura baxuetan.es fractura por clivaje; fractura frágilfr fracture par clivageen cleavage fracture
191konformagarritasun (4)Metal batek deformazio plastikoak jasateko duen gaitasuna.es conformabilidadfr aptitude au formage; formabilitéen formability
192korrosio lokalizatu (4)es corrosión localizadafr corrosion localiséeen local corrosion; localized corrosion
193koskadura-korrosio (4)Gainazaleko puntu jakin batzuetan azaltzen den korrosio lokalizatua, krater moduko zulogune edo mokokaden tankerakoa.es corrosión por picaduras;
corrosión selectivafr corrosion par piqûresen pitting corrosion
194luzapen (4)Trakzioindar aski handia aplikatzen zaienean metalek eta metalaleazioek indarraren norabidean duten neurrihazte nabaria.es alargamientofr allongementen elongation
185isurpen (4)Material batek, gutxi gorabehera bere urtzepuntuari dagokion tenperaturaren erdiraino berotu eta zama konstante bat ezartzen bazaio, denboraren arabera izaten duen deformaziogehikuntza.es fluenciafr fluageen creep
186isurpen-puntu (4)es punto de fluenciafr point de fluageen yield point
187isurpen-saiakuntza (4)es ensayo de fluencia; ensayo de
fluencia lenta; ensayo de creep; ensayo de fluencia serpeante
fr essai de fluage; essai de résistance au fluage
en creep test
188itxurazko dentsitate (4)es densidad aparentefr densité apparenteen apparent density
jariakortasunIk. fluidotasun
189Jominy saiakuntza (4)es ensayo Jominyfr essai Jominyen Jominy test
30
Metalurgia
200neke-saiakuntza (4)es ensayo de fatigafr essai de fatigueen fatigue test; endurance test
201norabide kristalografiko (4)es dirección cristalográficafr direction cristallographiqueen crystallographic direction
202oxidazio (4)es oxidaciónfr oxydationen oxidation
203pikor arteko korrosio (4)Metal edo aleazio baten aleen arteko tarteetan sortzen den korrosioa.es corrosión intergranularfr corrosion intergranulaireen intergranular corrosion
204pitzadura (4)Deformazio mekanikoek edo efektu termikoek eragindako barnetentsioen ondorioz pieza baten gainazalean zartatu meheak sortzea.es fisuraciónfr fissurationen stress cracking; crazing
poroIk. burbuila
205puntu kritiko (4)es punto críticofr point critiqueen critical point
195maklaketa (4)Sistema baten plano kristalografikoak plano jakin batekiko (maklaketaplanoarekiko) paralelo lerratuz sortzen den deformazio plastikoa; orientazio desberdineko bi partetan zatituta geratzen da sarea.es macladofr maclageen twinning
196makroegitura (4)es macroestructurafr macrostructureen macrostructure
197mekanizagarritasun (4)Material batek makinaerreminta batez landua izateko duen gaitasuna.es maquinabilidadfr usinabilitéen machinability
198mekanizagarritasun- saiakuntza (4)es ensayo de maquinabilidadfr essai d’usinabilitéen machinability test
199mikroegitura (4)Material baten egitura osatzen duten elementuen ezaugarri geometrikoen multzoa, mikroskopioarekin edo bestelako teknika bereziekin bakarrik ikus daitekeen eskalan hartuta.es microestructurafr microstructureen microstructure
31
Metalurgia
213solidotze-puntu (4)es punto de solidificaciónfr point de solidificationen freezing point
214spring-back (4)Trinkotutako piezak matrizetik ateratzen denean jasaten duen deformazio elastikoa.es springbackfr détenteen springback
215tenplagarritasun (4)Altzairu batek tenplaketapiezaren barruraino sartzen uzteko duen gaitasuna.es templabilidad; capacidad de
templefr trempabilitéen hardenability
216tenplagarritasun-kurba (4)es curva de templabilidad; curva de penetración del templefr courbe de trempabilitéen hardenability curve
217tenplaketa eta iraoketa (4)Altzairua lehenengo tenplatuz (disoluzio solido gainasea lortzeko) eta ondoren iraotuz (osagarri gogortzaileak prezipitatzeko) egiten den tratamendu termikoa.es templado y revenidofr trempe et revenuen quenching and tempering; harde
ning and tempering
206sare hexagonal trinko (4)es red hexagonal compactafr réseau hexagonal compacten hexagonal closepacked lattice
207segregazio (4)Galdaketako akatsa, aleazio solido (ez eutektiko) bateko hainbat punturen konposizio kimikoan heterogeneotasuna azaltzean datzana; bi fasetako orekaeremuak eta tenperaturarekin aldatzen den konposizioa dira horren eragileak.es segregaciónfr ségrégationen segregation
208siderurgia (4)es siderurgiafr sidérurgieen siderurgy
209sinterizagarritasun (4)es sinterabilidadfr frittabilitéen sinterability
210sinterizazio-atmosfera (4)es atmósfera de sinterizaciónfr atmosphère de frittageen sintering atmosphere
211sinterizazio-dentsitate (4)es densidad de sinterizaciónfr densité de frittageen sintering density
212soldagarritasun (4)es soldabilidadfr soudabilitéen weldability
32
Metalurgia
ugerIk. herdoil
222X izpi bidezko saiakuntza (4)X izpiak edo gamma izpiak erabiliz egiten den saiakuntza ezsuntsitzailea.es ensayo radiográficofr essai radiographiqueen xray test
223xaflakortasun (4)es maleabilidadfr malléabilitéen malleability
224zailtasun (4)es tenacidadfr ténacitéen toughness
zizailadura-hausturaIk. haustura harikor
218tenplaketa-ingurune (4)es medio de templefr milieu de trempeen quenching medium
219tenplaketa-zorroztasun (4)Hozteko ingurune baten eraginkortasuna neurtzen duen ezaugarria. Piezaren gainazaleko hozteabiadura erregulatzen duen H = M/2K erlazioaz kalkulatzen da, M izanik aurpegitarteko mintzkoefizientea edo eroankortasun termikoa eta K piezaren metalak duen eroankortasun termikoa.es severidad de templefr sévérité de trempeen hardening intensity
220trakzio-saiakuntza (4)es ensayo de tracciónfr essai de tractionen tensile test; tension test
221transformazio isotermiko (4)Austenitaren eraldaketaprozesua, eraldaketako tenperatura azpikritikoen eremuan sartzen den tenperaturetako batean gertatzen dena.es transformación isotérmicafr transformation isothermeen isothermal transformation
33
Metalurgia
3. ERAGIKETAK, PROZEDURAK ETA TRATAMENDUAK
229austempering (4)Sin. tenplaketa bainitiko (4)Burdin aleazioari eraldaketapuntuaren gainetik geratzen den tenperaturan hoztuz ematen zaion tratamendu termikoa; egitura bainitikoa lortzea izaten da helburua, hau da, austenita bainita bihurtzea.es austempering; temple bainíticofr trempe bainitiqueen austempering
230austenizazio (4)Burdin aleazio bat eraldaketatenperaturaren gainetik berotu eta egoera austenitikora eramatea.es austenizaciónfr austénisationen austenitizing
231autoiraoketa (4)Martensitak tenplaketa bitartean jasaten duen iraoketa espontaneoa.es autorrevenidofr autorevenuen selftempering; autotempering
beroan egindako forjaIk. beroko forjaketa
beroan egindako konformazioIk. beroko konformazio
232beroko forjaketa (4)Sin. beroan egindako forja (3)es forjado en calientefr forgeage à chauden hot forging
225aireko tenplaketa (4)es temple al airefr trempe à l’airen air quenching
226aluminizazio (4)Altzairua edo burdinurtua aluminiogeruza mehe batekin babestea; aluminio urtuzko bainu batean tenplatuz egiten da (tenplaketazko aluminizazioa) edo hutsean egindako lurrunketaz (hutseko aluminizazioa).es aluminizaciónfr aluminisation; aluminiageen aluminizing; aluminization
227aluminotermia (4)Metalak lortzeko prozedura, xeheki zatitutako aluminioak metaloxido askotan duen erredukzioahalmen handia baliatzen duena. Errailak soldatzeko ere erabiltzen da, adibidez.es aluminotermiafr aluminothermieen aluminothermy
228aurresinterizazio (4)Pieza presio txikian trinkotu ondoren, prentsaketa normala eta behin betiko sinterizazioa egin aurretik egiten den sinterizazio ezosoa.es presinterizaciónfr préfrittageen presintering
34
Metalurgia
238egonkortze-suberaketa (4)Sin. tentsioak baretzeko suberaketa (3)Altzairuzko piezetan tenplaketaren edo tratamendu mekanikoen (forja, ijezketa, artezketa, etab.en) ondorioz sortu diren barnetentsioak kentzeko eta altzairuaren egitura orekatzeko tratamendua.es recocido de alivio de tensiones;
recocido de estabilizaciónfr recuit de stabilisation; recuit de
détenteen stabilizing annealing; stressan
nealing
239ehotze (4)es moliendafr broyageen milling; grinding
240enbutizio (4)Orriformako metalak hotzean, deformazio plastikoz, eraldatzeko prozedura. Nahi den formarekin ebakitako xafla mehe bat matrize batean puntzoi mugikor baten bidez sarraraziz egiten da.es embuticiónfr emboutissageen diestamping; drawing
241estaldura (4)Material bati gainazalean jartzen zaion geruza ia beti metalikoa; materiala babesteko, itxura jakin bat emateko edo ezaugarri fisiko jakin batzuk gehitzeko ezartzen da.es revestimientofr revêtementen coating
233beroko konformazio (4)Sin. beroan egindako konformazio (3)Metala berotuz lortutako deformaziobaldintza eta tenperaturetan egiten den konformatzeeragiketa.es conformación en calientefr façonnage à chaud; formage à
chauden hot forming
234beroko prentsaketa (4)es prensado en calientefr pressage à chauden hot pressing
235berregituratze-suberaketa (4)Pieza muga kritikoaren gainetik dagoen tenperaturan berotu, tenperatura hori aldi batean mantendu eta, ondoren, mantsomantso hozten utziz egiten den tratamendu termikoa. Deformatutako altzairupikorrei beren jatorrizko kristalegitura itzultzeko egiten da.es recocido de regeneraciónfr recuit de régénérationen regenerative annealing
birkristaltze-suberaketaIk. garraztasunaren aurkako suberaketa
236birrinketa mekaniko (4)es triturado mecánicofr trituration mécaniqueen mechanical grinding
237destenplatu (4)es destemplarfr détremperen anneal
35
Metalurgia
246gainazal-tratamendu (4)Metalezko piezen gainazaleko egitura aldatzeko ematen den tratamendua. Estaldurak ez dira, oro har, kontzeptu honetan sartzen.es tratamiento superficialfr traitement de surfaceen surface treatment
247gainazaleko tenplaketa (4)es temple superficialfr trempe superficielle; trempe de
surfaceen case hardening; surface hardening
248gainberotu (iz.) (4)Gehiegizko tenperatura jasan duen eta nahi ez den pikoregitura duen pieza baten egoera. Metal gainberotua ez da, nahitaez, behin betiko kaltetuta geratzen; erretako metalaren kasuan ez bezala, zuzendu egin daiteke tratamendu termiko egoki bat aplikatuz, lanketa mekanikoz edo bi prozeduren konbinazioz.es sobrecalentadofr surchaufféen overheated
249galbanizazio (4)Burdin metal bat (burdina, altzairua edo burdinurtua) geruza batez babesteko prozedura; metala zink urtuan sartuz eratzen da geruza hori.es galvanizado; galvanizaciónfr galvanisationen galvanizing; galvanization
242estrikzio (4)Trakzioesfortzu bat aplikatzen zaionean pieza batek zeharkako sekzioan izan dezakeen mehartze lokalizatua.es estricciónfr strictionen necking; striction
243finketa (4)Prozesu metalurgikoa, helburu hauek dituena: galdaketatik ateratzen den produktu gordin landugabeari kendu behar zaizkion ezpurutasunak kentzea edo, gutxienez, ezpurutasun horiek ahalik eta kalte gutxien egin dezatela lortzea.es afinofr affinageen refining
244gainazal-akabera (4)es acabado superficialfr fini de surfaceen surface finish
245gainazal-gogortze (4)Metalezko piezen gainazalean gogortasuna edo higadurarekiko erresistentzia hobetzeko eta, aldi berean, muinean metalaren jatorrizko ezaugarriak kontserbatzeko egiten den tratamendua.es endurecimiento superficialfr durcissement superficielen surface hardening
36
Metalurgia
253granailaketa (4)Burdinurtu edo altzairuzko pikor txiki eta zorrotzak pieza baten gainazalaren kontra indar handiz jaurtiz (aire konprimatuz edo indar zentrifugoz) egindako gainazaltratamendua.es granalladofr grenaillageen grit blasting; shot blasting
hauts-nahasteIk. hautsnahastura
254hauts-nahastura (4)Sin. hautsnahaste (4)Konposizio kimiko desberdineko bi hauts edo gehiago ahalik eta modurik uniformeenean nahasiz lortutako hautsa.es mezcla de polvosfr mélange de poudresen mix
255hotzeko forjaketa (4)es forjado en fríofr forgeage à froiden cold forging
256hotzeko konformazio (4)es conformado en fríofr formage à froiden cold forming
257hotzeko prentsaketa (4)es prensado en fríofr pressage à froiden cold pressing
250galdaketa (4)Metal urtu batez molde erregogor bat betez piezak fabrikatzeko prozedura. Eragiketa hauek egiten dira galdaketan: eredugintza, hareen prestaketa, arren fabrikazioa, moldekatzeak, moldearen muntaketa, urtzea, isurketa, moldearen desmuntaketa edo desmoldekatzea, harea kentzea, batzuetan tratamendu termikoa, bizarrak kentzea eta akabera.es fundiciónfr fonteen casting
251garraztasunaren aurkako suberaketa (4)Sin. birkristaltzesuberaketa (3)Karbonokantitate txikia (% 0,3 baino gutxiago) duten altzairuei aplikatu ohi zaien tratamendu termikoa, altzairua beheko tenperatura kritikoen azpitik berotuz kristalen egitura berrantolatzean datzana. Materiala hotzean egindako ijezketaz edo tenkaketaz deformatu denean erabiltzen da, hau da, kristalen deformazioz metala asko gogortu denean eta harikortasuna eta luzatzeko gaitasuna galdu dituenean.es recocido contra acritud; recocido
de recristalizaciónfr recuit de recristallisationen recrystallization annealing
252gatz-bainuko tenplaketa (4)Pieza berotu eta jarraian gatzbainu batean edo urtutako gatznahastura batean hoztuz egiten den tenplaketa.es temple en baño de sal; temple en
salmuerafr trempe en bain de selen salt bath hardening
37
Metalurgia
263iraoketa (4)Metal bati tenplaketaren ondoren ematen zaion tratamendu termikoa. Batzuetan, tenpleak eman dion gogortasuna neutralizatzeko izaten da, eta, beste batzuetan, gogortasuna handitzeko. Lortu nahi den gogortasunaren eta erresilientziaren arteko konbinazioak mugatu ohi ditu altzairuaren iraoketadenbora eta tenperatura.es revenidofr revenuen tempering
264isurketa (4)Urtzeko labean galdatutako altzairu likidoa labearen beheko aldean dagoen galdaisurbidetik ateratzea; ondoren, isurketazalira pasatzen da, eta adreilu erregogorrez egindako kanal batera husten.es coladafr couléeen casting
265kadmioztaketa (4)Korrosiotik babesteko, metal bat kadmiogeruza batez estaltzea. Elektrolisiz egiten da.es cadmiadofr cadmiageen cadmium plating
258hozte (4)Fluidoak aplikatuz, berotutako pieza batek beroa galtzea.es enfriamientofr refroidissementen cooling
259hutseko tratamendu (4)es tratamiento al vacíofr traitement sous videen vacuum treatment
260ijezketa (4)es laminado; laminaciónfr laminageen rolling
261ilunketa (4)Altzairu leunduaren edo burdinurtuaren gainean oxidogeruza urdin mehe bat eratzea, dela airean berotuz, dela disoluzio oxidatzaile kontzentratuetan murgilduz.es pavonadofr bleuissageen blueing
262injekziozko moldekatze (4)Metal galdatua presiopean injektatuz molde batean sartzea; berotutako zilindro baten bidez hodi batetik (edo kanal edo sarrera batetik) pasaraziz sartzen da gai hori molde itxiaren barruan.es moldeo por inyecciónfr moulage par injectionen injection moulding
38
Metalurgia
270lehergai bidezko prentsaketa (4)es prensado por explosiónfr pressage par explosionen explosive pressing
271lurrun-tratamendu (4)es tratamiento al vaporfr traitement à la vapeuren vapour treatment
272martempering (4)Sin. tenplaketa martensitiko (3)Burdin aleazio austenitiko baten tenplaketa mailakatua: austenizaziotenperaturatik abiatuz, aurrena piezak gatzbainu batean edo metal urtuzko bainu batean hozten dira, eraldaketa martensitikoa hasteko tenperatura baino goraxeagoko tenperatura bateraino; gero, tenperatura horretan mantentzen dira pieza guztian tenperatura hori lortu arte, baina austenita eraldatzen hasten utzi gabe; ondoren, bainutik atera eta girotenperaturan hozten dira batbatean.es martempering; temple martensí
ticofr trempe martensitiqueen martempering; martensitic
hardening
273metalizazio (4)Metalezkoa ez den bestelako euskarri egoki baten gainean metalezko geruza mehe bat ezartzea; tenplaketaz, proiekzioz, hutseko lurrunketaz edo elektrolisi bidez egin daiteke.es metalización; metalizadofr métallisationen metallizing
266karbonitrurazio (4)Sin. nitrokarburazio (4)Altzairua karbonoz eta nitrogenoz zementatzeko tratamendu termokimikoa. Zementazio klasikoaren antzekoa da, baina gasatmosfera karbono oxidoz, hidrokarburoz eta amoniakoz osatuz egiten da. 700850 ºCko tenperaturabitartean egiten da.es carbonitruración; nitrocarbura
ciónfr carbonitruration; nitrocarbura
tionen carbonitriding; nitrocarburizing
267karburazio (4)Metalezko produktu baten gainazaleko karbonokontzentrazioa handitzeko tratamendu termokimikoa.es carburaciónfr carburationen carburizing
268kobreztaketa (4)Objektu bat kobrezko geruza batekin estaltzea, korrosioaren kontra babesteko. Elektrolisiz, prozedura kimikoz, pistola bidezko metalizazioz edo plakatze bidez egiten da.es cobreadofr cuivrageen copper plating
269kromoztaketa (4)es cromadofr chromageen chromium plating; chromium
coating
39
Metalurgia
278oliotako tenplaketa (4)es temple en aceitefr trempe à l’huileen oil quenching
279plakatze (4)Metala korrosioaren kontra babesteko prozedura: gainazalean babesgeruza bat ezartzea, oinarrizko materialarekin bat eginez. Galdaketaz edo beroan ijeztuz egin daiteke.es placado; plaqueadofr placageen cladding
280prentsaketa isostatiko (4)es prensado isostáticofr pressage isostatiqueen isostatic pressing
281presiozko moldekatze (4)es moldeo por presiónfr moulage par pressionen pressure moulding
282sherardizazio (4)Barreiadurako prozedura termikoa erabiliz altzairua zinkarekin babesteko metodoa. Piezak kutxa itxi batean jartzen dira, zinkhauts finarekin eta beste produktu inerte eta erreduzitzaileen nahastura batekin egindako zementu batekin batera, eta atmosfera erreduzitzailea sortzen da 330400 ºCko tenperaturan.es sherardizadofr shérardisationen sherardizing
274moldekatze zentrifugo (4)Metal galdatua molde birakari edo zabukari batera isuriz egiten den moldekatzea.es moldeo centrífugofr coulée centrifugeen centrifugal casting
275nikeleztaketa (4)Gainazal baten gainean nikelezko estaldura metaliko bat eratzea. Elektrolisiz (oinarrizko metala izanik katodoa), prozedura kimikoz (nikelgatz baten erredukzio katalitikoz), pistola bidezko metalizazioz edo plakatze bidez egiten da.es niqueladofr nickelageen nickel plating
nitrokarburazioIk. karbonitrurazio
276nitrurazio (4)Nitrogenoarekin egindako zementaziotratamendu termokimikoa. Piezak amoniakokorronte baten barruan 500550 ºCan berotuz egiten da.es nitruraciónfr nitrurationen nitriding
277normalizazio (4)Altzairuei ematen zaien tratamendu termikoa; tenperatura kritiko gorenaz goitik 55 ºC berotuz eta ondoren aire barean, girotenperaturan, hoztuz egiten da.es normalizadofr normalisationen normalizing
40
Metalurgia
287sulfinizazio (4)Gainazalean sufre, nitrogeno eta karbonozko geruza bat sortzeko egiten den tratamendu termokimikoa. Tratamendu horrekin lubrifikazioa eta higaduraren kontrako erresistentzia hobetzen dira, bai eta ikadura saihesten.es sulfinizaciónfr sulfinisationen sulfinu process
288tenplaketa (4)Tratamendu termikoa, pieza bat oreka egonkorrekoa ez den bestelako egoera batean uzteko egiten dena. Horretarako, pieza, berotu ondoren, oso azkar hoztu behar da, eta zenbait hozteingurune eta prozedura erabiltzen dira.es templefr trempeen quenching; hardening
tenplaketa bainitikoIk. austempering
tenplaketa martensitikoIk. martempering
tentsioak baretzeko suberaketaIk. egonkortzesuberaketa
289tratamendu termiko (4)es tratamiento térmicofr traitement thermiqueen heat treatment
290tratamendu termiko selektibo (4)es tratamiento térmico selectivofr traitement thermique sélectifen selective heat treatment
283siliziurazio (4)Burdin aleazioen gainazalean silizioz aberastutako geruza bat lortzeko egiten den tratamendu termokimikoa.es siliciuraciónfr siliciurationen siliconizing
284sinterizazio (4)Aurretik hotzean metalezko molde batean konprimatu diren partikula finak nahasturaren osagai nagusiaren urtzepuntuaren azpitik dagoen tenperaturan berotu eta aglomeratzea. Partikulak elkarrekin bat egitea izaten da helburua, konprimatuari eman zaion forma izango duen masa solido bat lortzeko.es sinterización; sinterizadofr frittage; sintérisationen sintering
285soldadura (4)es soldadurafr soudageen welding
286suberaketa (4)Berotu ondoren oso astiro hoztuz produktu metalurgikoei ematen zaien tratamendu termikoa. Beste tratamendu termiko batzuengatik edo mekanikoki lantzeagatik propietate naturalak galdu dituen metal bati propietate horiek itzultzea da tratamendu honen helburua.es recocidofr recuiten annealing
41
Metalurgia
296uretako tenplaketa (4)es temple en aguafr trempe à l’eauen water hardening; water
quenching
297urreztaketa (4)Metalezko pieza bati gainetik urrezko estaldura metalikoa egitea.es doradofr dorureen gilding; gold coating; gold plating
298zahartze artifizial (4)Metal baten ezaugarriak aldaraztea, dela tenperatura txikian berotuz, hoztuz, tenperaturaoszilazio bidez, ekintza mekaniko bidez edo baliabide horietako bat baino gehiago elkarrekin konbinatuz.es envejecido artificialfr vieillissement artificielen artificial ageing
299zementazio (4)Metalezko pieza baten gainazaleko konposizio kimikoa aldatzeko egiten den tratamendu termokimikoa.es cementaciónfr cémentationen cementation
300zepagabetze (4)Altzairugintzan, altzairu urtuari isurketa egin aurretik zepa kentzea.es desescoriadofr décrassageen slagging off; removal of slag
291tratamendu termokimiko (4)Metalaren gainazalaren konposizio kimikoa aldatzeko egiten den tratamendu termikoa.es tratamiento termoquímicofr traitement thermochimiqueen thermochemical treatment
292tratamendu termomekaniko (4)es tratamiento termomecánicofr traitement thermomécaniqueen thermomechanical treatment
293trinkotze (4)Hautsmetalurgian, presioa aplikatzea metalhautsezko masa konpaktu bat lortzeko, forma eta bolumen jakineko objektu manipulagarri bihur dadin. Sinterizazioaren aurretik egiten den eragiketa da.es compactado; comprimidofr compression; compactionen pressing; compaction
294trinkotze-presio (4)es presión de compactaciónfr pression de compactionen compacting pressure
295txigorketa (4)Beroa aplikatuz eta oxidazioko erreaktibo baten eraginaz baliatuz (adibidez, aireaz), mineral bat edo kontzentratu bat oxido edo sulfato bihurtzeko prozesua. Galdaketaren aurreko prozesua izaten da, norma-lean, txigorketa.es tostaciónfr torréfactionen roasting
42
Metalurgia
303zinkeztaketa (4)Xafla bat edo altzairu gozozko pieza bat zinkgeruza mehe batekin estaliz babestea; urtutako zinkbainu batean murgilduz (galbanizazioa), jalkin elektrolitikoz (zinkeztaketa elektrolitikoa), zinkhautsetan berotuz (sherardizazioa) edota pistolarekin birrinduz (metalizazioa) egiten da.es cincadofr zingageen zinc coating
301zianurazio (4)Altzairua karbonoarekin eta nitrogenoarekin gatzbainu batean zementatzeko tratamendua.es cianuraciónfr cyanurationen cyaniding; cyanidation; cyanide
hardening
302zilarreztaketa (4)es plateadofr argentureen silver plating; silvering
43
Metalurgia
4. TRESNAK, APARATUAK, MAKINAK
309lingote-ontzi (4)es lingoterafr lingotièreen ingot mould
310maskor (4)Metalezko molde iraunkorra, gehienetan bi zati dituena (bata finkoa eta bestea higikorra); barnean, hustuta, piezaren formari dagokion hutsunea izaten du zehaztasun guztiekin, eta behar diren isurbide eta arnasbide guztiak gainera. Piezaserie handiak ± 0,2 mmko doitasunarekin ateratzeko erabiltzen da presiopeko moldekatzelanetan.es coquillafr coquilleen child; child mould
sinterizatzeko labeIk. sinterizaziolabe
311sinterizazio-labe (4)Sin. sinterizatzeko labe (3)es horno de sinterizarfr four de frittage; four à fritteren sintering furnace
312zeharzulo (4)es bigotera; piquera de escoriarfr trou à crasse; trou à laitieren floss hole; slag notch; slag hole
304arragoa (4)es crisolfr creuseten melting pot; crucible
305Bessemer bihurgailu (4)es convertidor Bessemerfr convertisseur Bessemeren Bessemer converter
306galdategi (4)es fundiciónfr fonderieen foundry
307haizebide (4)es toberafr tuyèreen tuyere; nozzle
308labe garai (4)Upel sakoneko labe bertikala, oso neurri handikoa (2032 mko altuera eta 710 mko diametroko sabela); burdin mea kastinarekin eta ikatzarekin txandakatuz kargatzen da, eta jarraian lan egiten du, kargan zehar indar handiz putz egindako aire beroarekin.es alto hornofr haut fourneauen blast furnace
46
Metalurgia
aluminio oxido, 31aluminizazio, 226aluminotermia, 227arrabio, 32arragoa, 304aurpegietan zentraturiko sare
kubiko, 141aurresinterizazio, 228austempering, 229austenita, 33austenizazio, 230autoiraoketa, 231azal, 34
Bbainita, 35bauxita, 36behebainita, 37berdeko dentsitate, 142berdeko pieza, 38beroan egindako forja, 232beroan egindako konformazio, 233beroan ijeztutako altzairu, 39beroko forjaketa, 232beroko konformazio, 233beroko prentsaketa, 234berotzeabiadura, 143berregituratzesuberaketa, 235berun, 40Bessemer bihurgailu, 305birkristaltzesuberaketa, 251birrinketa mekaniko, 236biskositate, 144Brinell gogortasunsaiakuntza, 145Brinell saiakuntza, 145brontze, 41burbuila, 146
Aafinitate elektroniko, 154aireko tenplaketa, 225alanbre, 1alanbreburdina, 2aleegitura, 136aleertz, 137aletamaina, 138aleazio arin, 3aleazio eutektiko, 4aleazio eutektoide, 5aleazio ezburdinazko, 6aleazio handiko altzairu, 7aleazio hipereutektiko, 8aleazio hipereutektoide, 9aleazio hipoeutektiko, 10aleazio hipoeutektoide, 11aleazio homogeneo, 12aleazioaltzairu, 13aleazioburdinurtu, 14alotropia, 139alpaka, 15altzairu aleatu, 13altzairu baretu, 16altzairu baretugabe, 17altzairu estragogor, 18altzairu ferritiko, 19altzairu gainberotu, 140altzairu herdoilgaitz, 20altzairu hipereutektoide, 21altzairu hipoeutektoide, 22altzairu laster, 23altzairu martensitiko, 24altzairu mikroaleatu, 25altzairu normalizatu, 26altzairu tenplatu eta iraotu, 27altzairurtu, 28altzairuzko xafla, 29aluminio, 30
47
Metalurgia
Eegitura polikristalino, 151egonkortzesuberaketa, 238ehotze, 239elastikotasun, 152elastikotasunmuga, 153elektroafinitate, 154elektrometalurgia, 155enbutizio, 240enbutiziosaiakuntza, 156energia aske, 157eroankortasun termiko, 158erresilientzia, 159esponjahauts, 58estaldura, 241esteadita, 59estrikzio, 242eutektiko, 160eutektoide, 161eztainu, 60
Fferrita, 61ferroaleazio, 62ferrokromo, 63ferromanganeso, 64ferrosilizio, 65ferrotungsteno, 66ferrowolfram, 66finketa, 243fluidotasun, 162forjaketasaiakuntza, 163fusiopuntu, 164
burdin hauts, 42burdin mea, 43burdin metal, 44burdin oxido, 45burdina pudelatu, 46burdinazko metal, 44burdinurtu, 47burdinurtu aleatu, 14burdinurtu ferritiko, 48burdinurtu gris, 49burdinurtu nodular, 50burdinurtu pikart, 51burdinurtu zuri, 52
Ccermet, 53constantan, 54
Ddeformazio, 147dendrita, 55deskarburazio, 148destenplatu, 237difusibitate, 149dislokazio, 150duraluminio, 56duranikel, 57
48
Metalurgia
herdoil, 174herdoilazal, 34hotzeko forjaketa, 255hotzeko konformazio, 256hotzeko prentsaketa, 257hozte, 258hozteabiadura, 175hoztedenbora, 176hoztekurba, 177hurrupadura, 178hutseko tratamendu, 259
Iidibegi egitura, 179idibegi motako egitura, 179ihintzpuntu, 180ijezketa, 260ilunketa, 261inconel, 73inhibitzaile, 74injekziozko moldekatze, 262inklusio, 181inokulazio, 182interstizio, 183iraoketa, 263iraoketako hauskortasun, 184isurketa, 264isurpen, 185isurpenpuntu, 186isurpensaiakuntza, 187itxurazko dentsitate, 188
Ggainazalakabera, 244gainazalgogortze, 245gainazaltratamendu, 246gainazaleko tenplaketa, 247gainberotu, 248galbanizazio, 249galdaketa, 165, 250galdategi, 306galdatzepuntu, 164ganga, 67garraztasun, 166garraztasunaren aurkako
suberaketa, 251gatzbainuko tenplaketa, 252gogortasun, 167gogortasunsaiakuntza, 168goibainita, 68gorputzean zentraturiko sare
kubiko, 169granailaketa, 253
Hhaizebide, 307hariburdina, 2harikortasun, 170haustura, 171haustura harikor, 172hauts atomizatu, 69hauts aurrealeatu, 70hauts elektrolitiko, 71hauts metaliko, 72hautsmetalurgia, 173hautsnahaste, 254hautsnahastura, 254
49
Metalurgia
Llabe garai, 308ledeburita, 88lehergai bidezko prentsaketa, 270letoi, 89lingote, 90lingoteontzi, 309lurruntratamendu, 271luzapen, 194
Mmagnesio oxido, 91maklaketa, 195makroegitura, 196manganeso, 92manganeso oxido, 93martempering, 272martensita, 94martensitaaltzairu, 24maskor, 310material zeramiko sinterizatu, 95mazarota, 96mea, 97mekanizagarritasun, 197mekanizagarritasunsaiakuntza, 198mekanizazio errazeko altzairu, 98metal, 99metal erre, 100metal ezburdinazko, 101metalhauts, 72metalizazio, 273mikroalezio, 102mikroegitura, 199moldekatze zentrifugo, 274molibdeno, 103
Jjariakortasun, 162Jominy saiakuntza, 189
Kkadmioztaketa, 265karbonitrurazio, 266karbono, 75karbono konbinatu, 76karbonoaltzairu, 77karburazio, 267karburo metaliko, 78kastina, 79klibajehaustura, 190kobre, 80kobrenikel aleazio, 81kobreztaketa, 268koke, 82konformagarritasun, 191konposatu erregogor, 83konposatu intermetaliko, 84konposatu interstizial, 85korindoi, 86korrosio lokalizatu, 192koskadurakorrosio, 193kromo, 87kromoztaketa, 269
50
Metalurgia
Rrodio, 117rutenio, 118
Ssare hexagonal trinko, 206segregazio, 207sherardizazio, 282siderurgia, 208siliziurazio, 283sinterizagarritasun, 209sinterizatzeko labe, 311sinterizazio, 284sinterizazioatmosfera, 210sinterizaziodentsitate, 211sinterizaziolabe, 311soldadura, 285soldagarritasun, 212solidotzepuntu, 213solutu, 119sorbita, 120springback, 214suberaketa, 286sulfinizazio, 287
Ttenplagarritasun, 215tenplagarritasunkurba, 216tenplaketa, 288tenplaketa bainitiko, 229tenplaketa eta iraoketa, 217
Nnekesaiakuntza, 200nikel, 104nikelkobre aleazio, 105nikeleztaketa, 275nitrokarburazio, 266nitrurazio, 276norabide kristalografiko, 201normalizazio, 277
Ooinarrizko metal, 106oliotako tenplaketa, 278osmio, 107oxidazio, 202
Ppaladio, 108perlita, 109perlita fin, 110perlita globular, 111perlita larri, 112perlita orritsu, 113pieza sinterizatu, 114pikor arteko korrosio, 203pitzadura, 204plakatze, 279platinita, 115platino, 116poro, 146prentsaketa isostatiko, 280presiozko moldekatze, 281puntu kritiko, 205
51
Metalurgia
XX izpi bidezko saiakuntza, 222xaflakortasun, 223
Zzahartze artifizial, 298zailtasun, 224zain, 128zamak, 129zeharzulo, 312zementatzaile, 130zementazio, 299zementita, 131zepa, 132zepagabetze, 300zianurazio, 301zilar, 133zilarreztaketa, 302zink, 134zinkeztaketa, 303zirkonio, 135zizailadurahaustura, 172
tenplaketa martensitiko, 272tenplaketaingurune, 218tenplaketazorroztasun, 219tentsioak baretzeko suberaketa, 238totxo, 121totxo karratu, 122totxo lau, 123trakziosaiakuntza, 220transformazio isotermiko, 221tratamendu termiko, 289tratamendu termiko selektibo, 290tratamendu termokimiko, 291tratamendu termomekaniko, 292trinkotze, 293trinkotzepresio, 294troostita, 124txatar, 125txigorketa, 295
Uuger, 174uretako tenplaketa, 296urgarri, 126urre, 127urreztaketa, 297
54
Metalurgia
aleación no férrea, 6alotropía, 139alpaca, 15alto horno, 308aluminio, 30aluminización, 226aluminotermia, 227arrabio, 32atmósfera de sinterización, 210austempering, 229austenita, 33austenización, 230autorrevenido, 231
Bb.c.c., 169bainita, 35bainita acicular, 37bainita arborescente, 68bainita inferior, 37bainita superior, 68bauxita, 36bigotera, 312bronce, 41burbuja de fundición, 146
Ccadmiado, 265capacidad de temple, 215carbonitruración, 266carbono, 75carbono combinado, 76carburación, 267carburo metálico, 78cascarilla, 34
Aacabado superficial, 244acero al carbono, 77acero aleado, 13acero bonificado, 27acero calmado, 16acero colado, 28acero de alta aleación, 7acero de fácil mecanización, 98acero efervescente, 17acero extraduro, 18acero ferrítico, 19acero fundido, 28acero hipereutectoide, 21acero hipoeutectoide, 22acero inoxidable, 20acero laminado en caliente, 39acero martensítico, 24acero microaleado, 25acero moldeado, 28acero normalizado, 26acero rápido, 23acero sobrecalentado, 140acero templado y revenido, 27acritud, 166afinidad electrónica, 154afino, 243alambre, 1alambrón, 2alargamiento, 194aleación de base níquelcobre, 105aleación eutéctica, 4aleación eutectoide, 5aleación hipereutéctica, 8aleación hipereutectoide, 9aleación hipoeutéctica, 10aleación hipoeutectoide, 11aleación homogénea, 12aleación ligera, 3
55
Metalurgia
Ddeformación, 147dendrita, 55densidad aparente, 188densidad de sinterización, 211densidad en verde, 142desbaste cuadrado, 122desbaste plano, 123descarburación, 148desescoriado, 300destemplar, 237difusividad, 149dirección cristalográfica, 201dislocación, 150dorado, 297ductilidad, 170duraluminio, 56duraníquel, 57dureza, 167
Eelasticidad, 152electroafinidad, 154electrometalurgia, 155embutición, 240endurecimiento superficial, 245energía libre, 157enfriamiento, 258ensayo Brinell, 145ensayo de creep, 187ensayo de dureza, 168ensayo de dureza Brinell, 145ensayo de embutición, 156ensayo de fatiga, 200ensayo de fluencia, 187
castina, 79cementación, 299cementante, 130cementita, 131cermet, 53chapa de acero, 29chatarra, 125cianuración, 301cinc, 134cincado, 303circonio, 135cobre, 80cobreado, 268cok, 82colada, 264compactado, 293comprimido, 293compuesto intermetálico, 84compuesto intersticial, 85compuesto refractario, 83conductividad térmica, 158conformabilidad, 191conformación en caliente, 233conformado en frío, 256constantan, 54contorno de grano, 137convertidor Bessemer, 305coque, 82coquilla, 310corindón, 86corrosión intergranular, 203corrosión localizada, 192corrosión por picaduras, 193corrosión selectiva, 193crisol, 304cromado, 269cromo, 87cuproníquel, 81curva de enfriamiento, 177curva de penetración del temple, 216curva de templabilidad, 216
56
Metalurgia
fractura por clivaje, 190fragilidad de revenido, 184fundente, 126fundición, 250, 306fundición aleada, 14fundición atruchada, 51fundición blanca, 52fundición con grafito esferoidal, 50fundición de hierro, 47fundición dúctil, 50fundición ferrítica, 48fundición gris, 49fundición nodular, 50fusión, 165
Ggalvanización, 249galvanizado, 249ganga, 67granallado, 253
Hherrumbre, 174hierro colado, 47hierro fundido, 47hierro nodular, 50hierro pudelado, 46horno de sinterizar, 311
ensayo de fluencia lenta, 187ensayo de fluencia serpeante, 187ensayo de forja, 163ensayo de maquinabilidad, 198ensayo de tracción, 220ensayo Jominy, 189ensayo radiográfico, 222envejecido artificial, 298escoria, 132estaño, 60esteadita, 59estricción, 242estructura de grano, 136estructura de ojo de buey, 179estructura granular, 136estructura policristalina, 151eutéctico, 160eutectoide, 161
Ff.c.c., 141ferrita, 61ferroaleación, 62ferrocromo, 63ferromanganeso, 64ferrosilicio, 65ferrotungsteno, 66ferrowolframio, 66fisuración, 204fluencia, 185fluidez, 162forjado en caliente, 232forjado en frío, 255fractura, 171fractura dúctil, 172fractura frágil, 190fractura por cizallamiento, 172
57
Metalurgia
metal no férreo, 101metal quemado, 100metalización, 273metalizado, 273metalurgia de polvos, 173mezcla de polvos, 254microaleación, 102microestructura, 199mineral de hierro, 43moldeo centrífugo, 274moldeo por inyección, 262moldeo por presión, 281molibdeno, 103molienda, 239
Nníquel, 104niquelado, 275nitrocarburación, 266nitruración, 276normalizado, 277
Ooro, 127osmio, 107oxidación, 202óxido de aluminio, 31óxido de hierro, 45óxido de magnesio, 91óxido de manganeso, 93
Iinclusión, 181inconel, 73inhibidor, 74inoculación, 182intersticio, 183
Llaminación, 260laminado, 260latón, 89ledeburita, 88límite de elasticidad, 153lingote, 90lingotera, 309
Mmaclado, 195macroestructura, 196maleabilidad, 223manganeso, 92maquinabilidad, 197martempering, 272martensita, 94material cerámico sinterizado, 95mazarota, 96medio de temple, 218mena, 97metal, 99metal base, 106metal férreo, 44
58
Metalurgia
Rrechupe, 178recocido, 286recocido contra acritud, 251recocido de alivio de tensiones, 238recocido de estabilización, 238recocido de recristalización, 251recocido de regeneración, 235red cúbica centrada en el cuerpo, 169red cúbica centrada en las caras, 141red cúbica de caras centradas, 141red cúbica de cuerpo centrado, 169red hexagonal compacta, 206resiliencia, 159revenido, 263revestimiento, 241rodio, 117roña, 174rutenio, 118
Ssegregación, 207severidad de temple, 219sherardizado, 282siderurgia, 208siliciuración, 283sinterabilidad, 209sinterización, 284sinterizado, 284sobrecalentado, 248soldabilidad, 212soldadura, 285soluto, 119sopladura, 146sorbita, 120springback, 214sulfinización, 287
Ppaladio, 108pavonado, 261perlita, 109perlita basta, 112perlita fina, 110perlita globular, 111perlita laminar, 113pieza en verde, 38pieza sinterizada, 114piquera de escoriar, 312placado, 279plaqueado, 279plata, 133plata alemana, 15plateado, 302platinita, 115platino, 116plomo, 40polvo atomizado, 69polvo de esponja, 58polvo de hierro, 42polvo electrolítico, 71polvo metálico, 72polvo prealeado, 70poro, 146prensado en caliente, 234prensado en frío, 257prensado isostático, 280prensado por explosión, 270presinterización, 228presión de compactación, 294pulvimetalurgia, 173punto crítico, 205punto de fluencia, 186punto de fusión, 164punto de rocío, 180punto de solidificación, 213
59
Metalurgia
tratamiento térmico, 289tratamiento térmico selectivo, 290tratamiento termomecánico, 292tratamiento termoquímico, 291triturado mecánico, 236troostita, 124
Vvelocidad de calentamiento, 143velocidad de enfriamiento, 175veta, 128viscosidad, 144
Zzamak, 129
Ttamaño de grano, 138templabilidad, 215templado y revenido, 217temple, 288temple al aire, 225temple bainítico, 229temple en aceite, 278temple en agua, 296temple en baño de sal, 252temple en salmuera, 252temple martensítico, 272temple superficial, 247tenacidad, 224tiempo de enfriamiento, 176tobera, 307tocho, 121tostación, 295transformación isotérmica, 221tratamiento al vacío, 259tratamiento al vapor, 271tratamiento superficial, 246
62
Metalurgia
aluminium, 30aluminothermie, 227aptitude au formage, 191argent, 133argenture, 302atmosphère de frittage, 210austénisation, 230austénite, 33autorevenu, 231
Bbainite, 35bainite inférieure, 37bainite supérieure, 68battiture, 34bauxite, 36bleuissage, 261bloom, 121bloom carré, 122bord du grain, 137brame plate, 123bronze, 41broyage, 239
Ccadmiage, 265carbone, 75carbone combiné, 76carbonitruration, 266carburation, 267carbure métallique, 78castine, 79cémentation, 299
Aacier allié, 13acier au carbone, 77acier calmé, 16acier coulé, 28acier de décolletage, 98acier effervescent, 17acier extradur, 18acier ferritique, 19acier fortement allié, 7acier hypereutectoïde, 21acier hypœutectoïde, 22acier inox, 20acier inoxydable, 20acier laminé à chaud, 39acier martensitique, 24acier microallié, 25acier moulé, 28acier normalisé, 26acier rapide, 23acier surchauffé, 140acier trempé et revenu, 27affinage, 243affinité électronique, 154alliage de cuivre et nickel, 105alliage eutectique, 4alliage eutectoïde, 5alliage homogène, 12alliage hypereutectique, 8alliage hypereutectoïde, 9alliage hypœutectique, 10alliage hypœutectoïde, 11alliage léger, 3alliage non ferreux, 6allongement, 194allotropie, 139alpaca, 15aluminiage, 226aluminisation, 226
63
Metalurgia
détente, 214détremper, 237diffusivité, 149direction cristallographique, 201dislocation, 150dorure, 297ductilité, 170duralumin, 56duranickel, 57durcissement superficiel, 245dureté, 167
Eébauché carré, 122élasticité, 152électroaffinité, 154électrométallurgie, 155emboutissage, 240énergie libre, 157essai Brinell, 145essai de dureté, 168essai de dureté Brinell, 145essai de fatigue, 200essai de fluage, 187essai de forgeabilité, 163essai de résistance au fluage, 187essai de traction, 220essai d’emboutissage, 156essai d’usinabilité, 198essai Jominy, 189essai radiographique, 222étain, 60eutectique, 160eutectoïde, 161
cémentite, 131cermet, 53chromage, 269chrome, 87coke, 82compaction, 293composé intermétallique, 84composé interstitiel, 85composé réfractaire, 83compression, 293conductivité thermique, 158constantan, 54convertisseur Bessemer, 305coquille, 310corindon, 86corrosion intergranulaire, 203corrosion localisée, 192corrosion par piqûres, 193coulée, 264coulée centrifuge, 274courbe de refroidissement, 177courbe de trempabilité, 216crasse, 132creuset, 304cuivrage, 268cuivre, 80cupronickel, 81cyanuration, 301
Ddécarburation, 148décrassage, 300déformation, 147dendrite, 55densité à vert, 142densité apparente, 188densité de frittage, 211
64
Metalurgia
fracture de cisaillement, 172fracture ductile, 172fracture par clivage, 190fragilisation, 166fragilité à froid, 166fragilité de revenu, 184frittabilité, 209frittage, 284fusion, 165
Ggalvanisation, 249gangue, 67grenaillage, 253grosseur de grain, 138
Hhaut fourneau, 308
Iinclusion, 181inconel, 73inhibiteur, 74inoculation, 182interstice, 183
Ffaçonnage à chaud, 233fer de fonte, 47fer puddlé, 46ferraille, 125ferrite, 61ferroalliage, 62ferrochrome, 63ferromanganèse, 64ferrosilicium, 65ferrotungstène, 66fil machine, 2fil métallique, 1fini de surface, 244fissuration, 204fluage, 185fluidité, 162fondant, 126fonderie , 306fonte, 250fonte à graphite sphéroïdal, 50fonte alliée, 14fonte blanche, 52fonte brute, 32fonte crue, 32fonte de fer, 47fonte ductile, 50fonte ferritique, 48fonte grise, 49fonte nodulaire, 50fonte truitée, 51forgeage à chaud, 232forgeage à froid, 255formabilité, 191formage à chaud, 233formage à froid, 256four à fritter, 311four de frittage, 311fracture, 171
65
Metalurgia
Nnickel, 104nickelage, 275nitrocarburation, 266nitruration, 276normalisation, 277
Oor, 127osmium, 107oxydation, 202oxyde d’aluminium, 31oxyde de fer, 45oxyde de magnésium, 91oxyde de manganèse, 93
Ppalladium, 108perlite, 109perlite fine, 110perlite globulaire, 111perlite grossière, 112perlite lamellaire, 113pièce à vert, 38pièce frittée, 114placage, 279platine, 116platinite, 115plomb, 40point critique, 205point de fluage, 186
Llaitier, 132laiton, 89laminage, 260ledeburite, 88limite d’élasticité, 153limite élastique, 153lingot, 90lingotière, 309
Mmaclage, 195macrostructure, 196malléabilité, 223manganèse, 92martensite, 94masselotte, 96matériau céramique fritté, 95mélange de poudres, 254métal, 99métal base, 106métal brûlé, 100métal de base, 106métal ferreux, 44métal non ferreux, 101métallisation, 273métallurgie des poudres, 173microalliage, 102microstructure, 199milieu de trempe, 218minerai, 97minerai de fer, 43molybdène, 103moulage par injection, 262moulage par pression, 281
66
Metalurgia
Sscorie, 132ségrégation, 207sévérité de trempe, 219shérardisation, 282sidérurgie, 208siliciuration, 283sintérisation, 284soluté, 119sorbite, 120soudabilité, 212soudage, 285soufflure, 146stéatite, 59striction, 242structure à œil de bœuf, 179structure granulaire, 136structure polycristalline, 151sulfinisation, 287surchauffé, 248
Ttemps de refroidissement, 176ténacité, 224tôle d’acier, 29torréfaction, 295traitement à la vapeur, 271traitement de surface, 246traitement sous vide, 259traitement thermique, 289traitement thermique sélectif, 290traitement thermochimique, 291traitement thermomécanique, 292transformation isotherme, 221trempabilité, 215
point de fusion, 164point de rosée, 180point de solidification, 213pore, 146poudre à cémenter, 130poudre atomisée, 69poudre de fer, 42poudre d’éponge, 58poudre électrolytique, 71poudre métallique, 72poudre préalliée, 70préfrittage, 228pressage à chaud, 234pressage à froid, 257pressage isostatique, 280pressage par explosion, 270pression de compaction, 294
Rrecuit, 286recuit de détente, 238recuit de recristallisation, 251recuit de régénération, 235recuit de stabilisation, 238refroidissement, 258réseau cubique à faces centrées, 141réseau cubique à maille centrée, 169réseau cubique centré, 169réseau hexagonal compact, 206résilience, 159retassure, 178revenu, 263revêtement, 241rhodium, 117riblon, 125rouille, 174rupture, 171ruthénium, 118
67
Metalurgia
Vveine, 128vieillissement artificiel, 298viscosité, 144vitesse de chauffage, 143vitesse de refroidissement, 175
Zzamak, 129zinc, 134zingage, 303zirconium, 135
trempe, 288trempe à l’air, 225trempe à l’eau, 296trempe à l’huile, 278trempe bainitique, 229trempe de surface, 247trempe en bain de sel, 252trempe et revenu, 217trempe martensitique, 272trempe superficielle, 247trituration mécanique, 236troostite, 124trou à crasse, 312trou à laitier, 312tuyère, 307
Uusinabilité, 197
70
Metalurgia
Ccadmium plating, 265carbide, 78carbon, 75carbon steel, 77carbonitriding, 266carburizing, 267case hardening, 247cast iron, 47cast steel, 28castine, 79casting, 250, 264cementation, 299cementation powder, 130cementite, 131centrifugal casting, 274cermet, 53child, 310child mould, 310chromium, 87chromium coating, 269chromium plating, 269cinder, 132cladding, 279cleavage fracture, 190coarse pearlite, 112coating, 241coke, 82cold forging, 255cold forming, 256cold pressing, 257coldshortness, 166combined carbon, 76compacting pressure, 294compaction, 293constantan, 54cooling, 258cooling curve, 177cooling rate, 175
Aair quenching, 225allotropy, 139alloy cast iron, 14alloy steel, 13aluminization, 226aluminizing, 226aluminothermy, 227aluminum, 30aluminum oxide, 31anneal, 237annealing, 286apparent density, 188artificial ageing, 298atomized powder, 69austempering, 229austenite, 33austenitizing, 230autotempering, 231
Bbainite, 35base metal, 106bauxite, 36Bessemer converter, 305blast furnace, 308bloom, 121blowhole, 146blueing, 261bodycentred cubic lattice, 169brass, 89Brinell hardness test, 145Brinell test, 145bronze, 41bull’s eye structure, 179burnt metal, 100
71
Metalurgia
Eelastic limit, 153elasticity, 152electroaffinity, 154electrolytic powder, 71electrometallurgy, 155electron affinity, 154elongation, 194embrittlement, 166endurance test, 200eutectic, 160eutectic alloy, 4eutectoid, 161eutectoid alloy, 5explosive pressing, 270extrahard steel, 18
Ffacecentred cubic lattice, 141fatigue test, 200ferrite, 61ferritic cast iron, 48ferritic stainless steel, 19ferritic steel, 19ferroalloy, 62ferrochrome, 63ferromanganese, 64ferrosilicon, 65ferrotungsten, 66ferrous metal, 44fine pearlite, 110flat slab, 123floss hole, 312fluidity, 162flux, 126
cooling time, 176copper, 80copper nickel alloy, 105copper plating, 268corundum, 86crazing, 204creep, 185creep test, 187critical point, 205crucible, 304crystallographic direction, 201cup test, 156cupronickel, 81cyanidation, 301cyanide hardening, 301cyaniding, 301
Ddecarburization, 148deformation, 147dendrite, 55dew point, 180diestamping, 240diffusivity, 149dishing test, 156dislocation, 150drawing, 240dross, 132ductile cast iron, 50ductile fracture, 172ductility, 170duralumin, 56duraluminium, 56duranickel, 57
72
Metalurgia
hardening intensity, 219hardness, 167hardness test, 168heat treatment, 289heating rate, 143hexagonal closepacked lattice, 206high alloy steel, 7highspeed steel, 23homogeneous alloy, 12hot forging, 232hot forming, 233hot pressing, 234hotrolled steel, 39hypereutectic alloy, 8hypereutectoid alloy, 9hypereutectoid steel, 21hypoeutectic alloy, 10hypoeutectoid alloy, 11hypoeutectoid steel, 22
Iinclusion, 181inconel, 73ingot, 90ingot mould, 309inhibitor, 74injection moulding, 262inoculation, 182intergranular corrosion, 203intermetallic compound, 84interstice, 183interstitial compound, 85iron ore, 43iron oxide, 45iron powder, 42isostatic pressing, 280isothermal transformation, 221
forge test, 163forgeability test, 163formability, 191foundry, 306free cutting steel, 98free energy, 157freezing point, 213
Ggalvanization, 249galvanizing, 249gangue, 67german silver, 15gilding, 297globular pearlite, 111gold, 127gold coating, 297gold plating, 297grain boundary, 137grain size, 138granular structure, 136gray cast iron, 49green density, 142green piece, 38greenstate compact, 38grinding, 239grit blasting, 253
Hhardenability, 215hardenability curve, 216hardening, 288hardening and tempering, 217
73
Metalurgia
martensitic hardening, 272martensitic steel, 24mechanical grinding, 236melting point, 164melting pot, 304metal, 99metal powder, 72metallic powder, 72metallizing, 273microalloy, 102microalloyed steel, 25microstructure, 199milling, 239mix, 254molybdenum, 103mottled iron, 51
Nnecking, 242nickel, 104nickel plating, 275nickel silver, 15nickelcopper base alloy, 105nitriding, 276nitrocarburizing, 266nodular cast iron, 50nonferrous alloy, 6nonferrous metal, 101normalized steel, 26normalizing, 277nozzle, 307
JJominy test, 189junk, 125
Kkilled steel, 16
Llamellar pearlite, 113lead, 40ledeburite, 88light alloy, 3local corrosion, 192localized corrosion, 192lower bainite, 37
Mmachinability, 197machinability test, 198macrostructure, 196magnesium oxide, 91malleability, 223manganese, 92manganese oxide, 93martempering, 272martensite, 94
74
Metalurgia
Rrecrystallization annealing, 251refining, 243refractory composite, 83refractory compound, 83regenerative annealing, 235removal of slag, 300resilience, 159reversible temper embrittlement, 184rhodium, 117rimming steel, 17riser, 96roasting, 295rolling, 260rupture, 171rust, 174ruthenium, 118
Ssalt bath hardening, 252scale, 34scrap, 125segregation, 207selective heat treatment, 290selftempering, 231sherardizing, 282shot blasting, 253shrink hole, 178siderurgy, 208siliconizing, 283silver, 133silver plating, 302silvering, 302sinterability, 209sintered ceramic material, 95
Ooil quenching, 278ore, 97osmium, 107overheated, 248overheating steel, 140oxidation, 202
Ppalladium, 108parent metal, 106pearlite, 109perlite, 109pig cast iron, 32pig iron, 32pitting corrosion, 193platinite, 115platinum, 116polycrystalline structure, 151pore, 146powder metallurgy, 173prealloyed powder, 70presintering, 228pressing, 293pressure moulding, 281
Qquenched and tempered steel, 27quenching, 288quenching and tempering, 217quenching medium, 218
75
Metalurgia
toughness, 224troostite, 124tuyere, 307twinning, 195
Uunkilled steel, 17upper bainite, 68
Vvacuum treatment, 259vapour treatment, 271vein, 128viscosity, 144
Wwater hardening, 296water quenching, 296weldability, 212welding, 285white cast iron, 52wild steel, 17wire, 1wire rod, 2wrought iron, 46
sintered compact, 114sintering, 284sintering atmosphere, 210sintering density, 211sintering furnace, 311slag, 132slag hole, 312slag notch, 312slagging off, 300smelting, 165solute, 119sorbite, 120spheroidal graphite cast iron, 50sponge powder, 58springback, 214square bloom, 122stabilizing annealing, 238stainless steel, 20steadite, 59steel plate, 29steel sheet, 29stress cracking, 204stressannealing, 238striction, 242sulfinu process, 287surface finish, 244surface hardening, 245, 247surface treatment, 246
Ttempering, 263tensile test, 220tension test, 220thermal conductivity, 158thermochemical treatment, 291thermomechanical treatment, 292tin, 60
76
Metalurgia
Zzamak, 129zinc, 134zinc coating, 303zirconium, 135
Xxray test, 222
Yyield point, 186
78
Metalurgia
ARNAU REITG, R. Lèxic terminològic de concentració de menes. Barcelona: Universitat Politècnica de Catalunya. Institut de Ciències de l’Educació, 1989.
ARRASATEKO ESKOLA POLITEKNIKOA. Altzairuen tratamendu termi-koak. Usurbil: Elhuyar, 2000. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/familia/zikloa/moduloa?mod=FMXX9GS903>
ARRASATEKO ESKOLA POLITEKNIKOA. Material metalikoak. Usurbil: Elhuyar, 2003. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/Material_metalikoak?mod=FMXX9GS903>
ARRASATEKO ESKOLA POLITEKNIKOA. Materialen saiakuntza meka-nikoak. Usurbil: Elhuyar, 2003. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/Materialen_saiakuntza_mekanikoak?mod=FMXX9GS903>
AVNER, S.H. Introducción a la Metalurgia Fisica. Larios Aracama, L. [itz.]. Madrid: Ed. del Castillo, 1966.
BESSÉ, B. de. Lexique anglais-français de l’aciérie électrique. Québec: Éditeur officiel du Québec, DL 1975. (Terminologie technique et industrielle)
CLASON, W.E. Elsevier’s dictionary of metallurgy and metal working: in six languages: English/American, French, Spanish, Italian, Dutch and Ger-man. Amsterdam [etc.]: Elsevier Scientific, 1978.
COCA REBOLLEDO P.; INASMET. Moldaketa bidezko konformazioa. Galdaketaren metalurgia. Madril: PIRAMIDE argitaletxea, 2004.[Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/Galdaketa_Prozesuak01?mod=FMPF3GS132>
COLLIGNON, E. Glossaire des normes de l’acier = Steel standards glossary = Stahlnomrmen glossar = Glossario delle normes dell’acciaio = Staalnormen glossarium = Glosar over stalstandarder. Bruxelles; Luxembourg: CECA: CEE: CEEA, 1978.
Dictionary of metal terminology. Valencia, CA.: MTP Incorporated, [2007] [linean]. [Kontsulta: 20070822]. <http://mtpincexporter.com/metals/dictionary/dictlist.htm>
Dictionary of metal terminology. Commerce, CA: MetalMart International, cop. 19962006.[Kontsulta: 20070822]. <http://www.metalmart.com/Dictionary/dictlist.htm>
GERMAN, R.M. A-Z of powder metallurgy. Oxford [etc.]: Elsevier, 2005.
79
Metalurgia
Glossaire. [S.l.]: Canada. Affaires indiennes et du Nord Canada, 2004. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.aincinac.gc.ca/pr/pub/bldg/min/glss_f.html>
Glossary. [S.l.]: Corrosionsource.com, cop. 2000. [Kontsulta: 20070822]. <http://64.224.111.143/handbook/glossary/>
Glossary of pump and seal terms. Sand Key Estates Ct. Clearwater, Fl.: The McNally Institute, 2006. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.mcnallyinstitute.com/Charts/Glossaryhtml/Glossary_index.html>
Glossary of terms. Sandusky, OH: Industrial Nut Corporation, cop. 2002. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.industrialnut.com/glossary_of_terms.htm>
The Glossary section for casting and molding processes terms. [S.l.]: Wynn Danzur Marketing, 2007. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.wynndanzur.com/glossary.htm>
GOIERRI LANBIDE ESKOLA. Materialen soldagarritasuna. Ordizia: Goierri Lanbide Eskola. 2004. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/2_Materialen_soldagarritasuna?mod=FMFU2GM158>
GOIERRI LANBIDE ESKOLA. Hiztegi Bateratua. Galdaragintza eta Metal Eraikuntza. Ordizia: Goierri Lanbide Eskola, [s.d.].
GOIERRI LANBIDE ESKOLA. Fabrikazio Prozesua eta altzairuaren kon-formazioa. Ordizia: Goierri Lanbide Eskola. 2004. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/1_Fabrikazio_prozesua?mod=FMFU2GM158>
GOIERRI LANBIDE ESKOLA. Materiaren ezagutza. Ordizia: Goierri Lanbide Eskola, [s.d.].
GOIERRI LANBIDE ESKOLA. Metalurgia aplikatua. Ordizia: Goierri Lanbide Eskola, 2004.[Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/3_Metalurgia_aplikatua?mod=FMFU2GM158>
HOGANAS PMSchool. Diseinua eta propietate mekanikoak. Usurbil: Elhuyar, [s.d.]. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/3Diseinuaetapropietatemekanikoak?mod=FMPF3GS131>
HOGANAS PMSchool. Materialen propietateak [linean]. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/1_Materialenpropietateak?mod=FMPF3GS131>
80
Metalurgia
HOGANAS PMSchool. Osagai sinterizatuen ekoizpena [linean]. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/2_Osagaisinterizatuenekoizpena?mod=FMPF3GS131>
LLC’s SteelLog glossary. Parsippany, N.J.: All Metals & Forge, LLC, cop. 19962002. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.steelforge.com/infoservices/steellog/step1.asp>
MAKINA ERREMINTAREN INSTITUTUA. Materialen erresistentzia. Elgoibar: Makina Erreminten Institutua. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakinbai.com/lanbideki/edukiak/Materialaren_erresistentzia?mod=FMDP3GS115>
MARQUET i FERIGLE, L. Vocabulari de metal·lúrgia: equivalències català- castellà. Barcelona: Universitat Politècnica de Catalunya. Servei de Publicacions, 1984.
MERCIER, J. Lexique des tours et du tournage des métaux: anglais-français. Québec: Gouvernement du Québec. Office de la langue française, DL 1982.
MERCIER, J.; BÉLANGER, F. Vocabulaire du travail des métaux en feuilles, barres, tubes et profilés: anglais-français. Québec: Gouvernementdu Québec. Office de la langue française, 1984. (Cahiers de l’Office de la langue française. Terminologie technique et industrielle)
OERLIKON SOLDADURA. Glosario de términos [linean]. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.oerlikon.es/comunidad/glosario/index.php?cat=a>
Muntador/a de tancaments metàl·lics i de PVC: català-castellà = Carpintero/ra metálico/ca y de PVC: castellà-català. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Departament de Treball, Indústria, Comerç i Turisme, 2003. (Glossaris ocupacionals; 19. Indústria pesant i construccions metàl·liques). [Kontsulta: 20070822]. <http://www.gencat.net/treballiindustria/doc/doc_16078384_1.PDF>
Principal metals glossary. Woburn, MA: Principal Metals, cop. 19971999. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.principalmetals.com/glossary/step1.asp>
RUIZ, J.M.; GARCÍA L.; TORRALBA, J.M.; VELASCO, F. Galdaketa eta hauts-metalurgia. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid, Universidad Carlos III, 1999. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.jakin
81
Metalurgia
bai.com/lanbideki/edukiak/Galdaketaetahauts_metalurgia?mod=FMPF3GS130>
Steel glossary. Washington: American Iron and Steel Institute, 2004. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.steel.org/Content/NavigationMenu/LearningCenter/SteelGlossary/Steel_Glossary.htm>
TERMCAT, Centre de Terminologia. Lèxic d’indústria bàsica i productes metàl·lics. Barcelona: Enciclopèdia Catalana, 1998. (La Indústria a Catalunya). [Kontsulta: 20070822]. <http://www.gencat.net/ctc/llengua/eines_per_a_lempresa/lexics/basicmet.htm>
TERMCAT, Centre de Terminologia. Lèxic de béns d’equipament. Barcelona: Enciclopèdia Catalana, 1998. (La Indústria a Catalunya). [Kontsulta: 20070822]. <http://www.gencat.net/ctc/llengua/eines_per_a_lempresa/lexics/bensequip.htm>
Terminology related to nuts and bolts. Lancashire: Bolt Science, [2007] [linean]. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.boltscience.com/pages/glossary.htm>
Terms & definitions. [S.l.]: Metal Technologies, cop. 20002005. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.metaltechnologies.com/Terms.aspx>
TOMESCU, M. «L’Usinage des metaux: le tournage (Procédés d’usinage par enlèvement de copeaux: types de tous)». UniTerm (2006), núm. 4. [Kontsulta: 20070822]. <http://www.litere.uvt.ro/documente_pdf/aticole/uniterm/uniterm4_2006/moira_tomescu.pdf>
Tuber/a industrial: català-castellà = Tubero/ra industrial: castellà-català. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Departament de Treball, Indústria, Comerç i Turisme, 2003. [10], [7] p. (Glossaris ocupacionals; 5. Indústria pesant i construccions metàl·liques). [Kontsulta: 20070822]. <http://www.gencat.net/treballiindustria/doc/doc_11974502_1.PDF>
VILA, P. Diccionario inglés-español de siderurgia. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales, [2007]. [Kontsulta: 20070822]. <http://siderurgia.etsii.upm.es/diccionario/Diccio.ASP>
Top Related