2009
Jasangarritasun Txostena
2009ko Jasangarritasun Txostena 1
AURKIBIDEA
JASANGARRITASUN-TXOSTENA EGIAZTATZEA ............................................................... 2
LEHENDAKARIAREN ETA KONTSEILARI ZUZENDARI NAGUSIAREN ADIERAZPENA .......... 3
TXOSTENAREN AURKEZPENA ETA IRISMENA................................................................... 4
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA ........................................................................................ 5
2.ERANTZUKIZUN SOZIALA EUSKALTELEN .................................................................... 13
3.BEZEROEKIKO HARREMANA ...................................................................................... 20
4. SAREA ....................................................................................................................... 24
5. INGURUMENA ............................................................................................................ 29
6. HORNITZAILEEKIKO HARREMANA ............................................................................. 39
7.GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA .................................................................... 42
8.GURE KONPROMISO SOZIALA .................................................................................... 50
9.ADIERAZLEAK............................................................................................................. 55
MEMORIA EGIAZTATZEA
2 2009ko Jasangarritasun Txostena
JASANGARRITASUN-TXOSTENA EGIAZTATZEA
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 3
LEHENDAKARIAREN ETA KONTSEILARI ZUZENDARI NAGUSIAREN ADIERAZPENA(1.1)
Gure bosgarren jasangarritasun-txostena idaztera goaz, eta inoiz baino sendoagoa da gure zerbitzuak
eskaintzeko egunero-egunero hurbiltzen garen gizartearekiko dugun konpromisoa.
Egoera ekonomikoa oso konplexua izan arren, eta diru-sarreren bilakaerari dagokionez, 2009. urtea
sektorea liberalizatu zenetiko txarrena izan arren, Euskaltelek gainerako merkatuak baino diru-sarrera
handiagoak izan ditu, eta emaitza ekonomiko horiek gure enpresa-proiektua jasangarriagoa egiten
dute.
Ingurumen- eta gizarte-dimentsioei dagokienez, 2009an, CO2-aren emisio baliokideak murrizteko
konpromiso bat sinatu genuen, STOP CO2 Euskadi proiektuaren barruan (Ihobe, Eusko Jaurlaritzaren
Sozietate Publikoak sustatutako proiektua). Konpromiso horrek gure eraginkortasun energetikoaren
plana indartu du. Hala, urte amaieran Munduko Itunaren 10 printzipioekiko konpromisoa berritu
genuen, Munduko Itunaren Espainiako Sareko kide eginda. Hori guztia nabarmen ikusten da gure
Aurrerapen Txostenaren aurkezpenean.
2009an, gizarteari eta gure bezeroei egiten dizkiegun pertzepzio-inkesten bidez, haiekin dugun
harremanaren ikuspegia berrikusi dugu, eta ekintza-plan berriak garatu ditugu. Horiei esker, EAEn
telekomunikazio finkoen bezeroen merkatu-kuotan estatu mailako lehen operadore alternatiboa izaten
jarraitzen dugu.
2010. urtea bereziki zalantzazkoa eta konplexua dator, maila orokorrean (egoera ekonomiko txarrean
jarraitzen dugulako), zein sektore mailan; hori dela eta, Euskaltelek lanean dihardu bere kudeaketa-
sisteman jasangarritasun-alderdi guztiak txertatzeko. Horretarako, Bikaintasunaren EFQM eredua
hartzen dugu erreferentziatzat, eta erantzukizun sozialaren arloan argitaratuta dauden eta gai horri
buruzko gure politika hedatzen lagunduko diguten erreferentziazko arauak betetzen ditugu, ardura
soziala duen enpresa-ikuspegia sustatzeko.
Enpresak bikaintasunarekin konprometitutako ibilbide bat jada egina duenez, jasangarritasuna lortzeko
konpromiso berriak hartzea ez da eragozpen bat, hazkunde ekonomikoaren eredu berria finkatzen
laguntzeko hobekuntza-erronka bat baizik. Eredu berri horrek, lan egiteko modu berriekin eta garapen
jasangarria bilatuz, lagunduko digu krisiaren erasoari aurre egiten eta gure Misioa erdiesteko lehiatzen.
2011-2013ko ziklo estrategikoan gainditu beharreko bilakaera-elementuei buruz hausnar egiten
jarraituko dugu 2010ean. Prozesu horretan kontuan hartuko ditugu gure negozio-jarduerak eragiten
dituen ondorio positibo eta negatiboak, eta gure interes-taldeek jasangarritasunari lotuta dituzten
itxaropenak.
Jarraian aurkezten dizuegun adierazpenaren xedeak hauek dira, beraz: alde batetik, GRIen eskakizunei
erantzutea; eta bestetik, gure interes-taldeekiko dugun gardentasun-konpromisoa areagotzea.
José Antonio Ardanza Garro Alberto García Erauzkin
Lehendakaria Kontseilari zuzendari nagusia
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
4 2009ko Jasangarritasun Txostena
PRESENTACIÓN Y ALCANCE DE LA MEMORIA
TXOSTENAREN AURKEZPENA ETA IRISMENA
Euskaltelek Jasangarritasun Txostena aurkezten du, honelako memoriak aurkezteko ezarritako urteroko
zikloa betez. Hala, laugarren Jasangarritasun Memoria honetan, 2009. urteari dagokion informazioa
argitaratzen du Euskaltelek Txosten honetan sartzen dira erakundeak lantoki guztietan egindako
jarduera guztiak; haien artean, Euskaltelen hornitzaileen eta banatzaileen gaineko eta gizartearen
aurreko trakzio-egintzak.
Txosten hau egiteko, Global Reporting Iniciative (GRI) erakundeak 2006ko Gidan jasangarritasun-
txostenetarako emandako irizpideak eta Telekomunikazioen Sektoreko GRI gehigarria (2003) erabili
ditugu. Horrenbestez, gida horretako adierazle guztiak jasotzen dira, horien edukia garatuz, edo horiek
kontuan ez hartzeko arrazoiak adieraziz.
Txosten honen edukiak aukeratzeko abiapuntua Euskaltelek duen jasangarritasun kontzeptua da,
gizarte-erantzukizuna duen enpresa den aldetik, bere misioaren eta ikuspegiaren ondorioz dituen
enpresa-helburuak interes-taldeen igurikimenekin bateratzen saiatzen dena; kontuan hartu dira, orobat, aurreko urteetako edukiak eta esperientzia eta Euskaltelek gure erkidegoaren garapen
ekonomiko eta sozialarekiko konpromisoaren haritik garatutako jarduera.
Nolanahi ere, trazabilitateari eusteko eta Euskaltelen jardueraren bilakaera aztertu ahal izateko, azken
hiru urteetako datuak ematen dira, ahal den neurrian.
Lehendakariaren eta kontseilari zuzendari nagusiaren adierazpenez gain, beste bost kapitulu ditu
txostenak. Lehenengo kapituluan, adierazten da zein den Euskaltel proiektuaren orientazioa, zein den
gure ibilbidea, eta 2009an zer neurri eta emaitza nagusi lortu diren eremu ekonomiaren,
ingurumenaren eta gizartearen aldetik, eta zer konpromiso hartzen diren ekitaldi honi begira.
Hurrengo kapituluetan, eremu hauetako gure jarduera jasotzen da: gizarte-erantzukizuna, bezeroekiko
harremana, sarea, ingurumena, hornitzaileekiko harremana, pertsonekiko konpromisoa eta
gizartearekiko konpromisoa; kapitulu bakoitzaren amaieran, adierazle kualitatiboen koadro adierazgarri
bat ageri da.
Eranskinen atalean, alde batetik, GRI gidan ezarritako zenbait adierazle eta GRIren Telekomunikazioei
buruzko gehigarria gure txostenean non dauden adierazten dugu, eta, bestetik, GRI adierazleen eta
Munduko Hitzarmenaren Printzipioen erkaketa egin dugu, koherentzia-test gisa.
Txosten honetan aurkeztutako informazio ekonomikoa Euskaltelek egindako kostuen kontabilitatean
oinarritzen da, eta informazio analitikoa sailka eta negozio-lerroka lortzera bideratuta dago, indarrean
dagoen merkataritza-legedia eta Kontabilitate Plan Orokorrean ezarritako arauak betez.
Txosten honetan aurkeztutako ingurumen-informazioa gure Ingurumen Adierazpenean jasotako
informazioan oinarritzen da. EMAS araudiaren arabera egin dugu Ingurumen Adierazpena, eta kanpoko
egiaztatze-prozesu bat izan du, AENORek bideratua.
Orrialde hauetan dagoen informazio guztia barnean —Euskaltelek— nahiz kanpoan —AENORek—
kontrastatu eta egiaztatu dute. AENORek ziurtatzen du 2006ko GRI gidako jarraibideen arabera egin
dela, eta dagokion Egiaztatze Ziurtagiria igorri du (testuan sartuta dago).
Euskaltelen 2009ko Jasangarritasun Txostena, 2008koa bezala (3.2), ez da paperean argitaratzen; gure
enpresaren web orrian (www.euskaltel.com) dago ikusi nahi duten guztien eskura.
Txosten honetako informazioa argitzeko edo zabaltzeko, [email protected] helbidean jar zaitezke
gurekin harremanetan.
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 5
Euskaltel, S.A. CIF A-48766695
Parke Teknologikoa, 809 48160 DERIO (BIZKAIA)
www.euskaltel.com
Helbide elektronikoa: [email protected]
Hauek dira 2010erako ezarritako helburuak:
AREA 2010EKO HELBURUA HELBURU-BALIOA
EK
ON
OM
IK
OA
(*
) H
ELBU
RU
BA
KO
ITZAREN
PO
ND
ERAZ
IOA,
GU
ZTIZ
KO
AREK
IKO
Kudeaketako diru-sarrerak, guztira % 10,0 (*)
Zuzeneko Sarbideko diru-sarrerak % 10,0 (*)
Telefonia Mugikorreko diru-sarrerak % 10,0 (*)
EBITDA % 20,0 (*)
Kudeaketako guztizko diru-sarreren EBITDAren % % 10,0 (*)
Cash Flow librea % 20,0 (*)
Zuzeneko Sarbideko lineak, guztira (urteko igoera garbia) % 5,0 (*)
Banda Zabaleko produktuak, guztira (urteko igoera garbia) % 5,0 (*)
TB Digitaleko produktuak, guztira (urteko igoera garbia) % 5,0 (*)
Mugikorreko lineak, guztira (urteko igoera garbia) % 5,0 (*)
IN
GU
RU
ME
NA
809 eraikineko pertsonei dagokien elektrizitate-kontsumo
erlatiboa pertsonako zatituta
< 3.500 kWh/pertsona 809
eraikinean.
226 eraikineko elektrizitate-kontsumo erlatiboa Zuzeneko Sarbideko linea bakoitzeko
= 14,00 kWh / AD linea
Fakturetako paper-kontsumo erlatiboa, sortutako faktura
bakoitzeko
< 0,0148 kg/faktura
―Erosketa berde‖rako trakzionatutako sektoreen kopurua 3
CO2-aren zuzeneko emisioak < 535 t CO2
EMAS IIIra egokitutako ingurumen-deklarazio egiaztatua % 100
LA
N-
PR
AK
TIK
AK
Arrisku-ebaluazioen berrikuspenen ondoriozko AM-itxierak. % 90
Kontraten eta lantokien ikuskapenen ondoriozko AM-itxierak.
% 90
Euskaltelen entregatutako NBE guztien berrikuspena. % 100
Kanpoko Langileen Akreditazio Protokoloaren ezarpen-
maila
% 90 Euskaltel barruan
GIZ
A
BA
LIA
BID
EA
K 2010-2011ko Trebakuntza Plana Langileen arteko
hedapen-maila % 90
2010-2011ko Trebakuntza Plana Betetze-maila, diagnostikoarekiko
% 80
2010-2011ko Trebakuntza Plana Gogobetetze-maila 4,5 puntu
Gaitasun Teknikoen Sistemaren garapena: definizio-maila postuen % 85
GIZ
A
ES
KU
BID
EA
K
Liderren EESko barne-prestakuntza bultzatzea % 100
AR
LO
SO
ZIA
LA
EES kudeatzeko sistema bat ezartzea % 100
Boluntario-ikuspegia garatzea % 100
Gure produktu eta zerbitzuen erabilera arduratsuaren komunikazioa indartzea
% 100
EES zabaltzeko erakunde-lankidetza (Red Española del
Pacto Mundial, unibertsitatea, Izaite…)
% 100
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
6 2009ko Jasangarritasun Txostena
EAEko telekomunikazioen operadore globala da Euskaltel, eta zerbitzu hauek eskaintzen ditu bere sare
finko eta mugikorren bidez: Telefonia Finkoa, Internet, Telebista Digital Interaktiboa eta Telefonia
Mugikorra.
Taula honetan adierazita daude erakundearen neurriaren berri ematen duten datu batzuk.
2009 2008 2008arekiko
aldaketa
Eragiketen ondoriozko diru-sarrerak
(mila €)
338.892 339.884 % -0,29
Kudeaketa-emaitzak (mila €) 26.281 25.384 % 3,53
Internet BZko bezeroak (milakoak) 213.209 197.389 % 8,01
TB Digitaleko bezeroak (milakoak) 83.230 46.584 % 78,67
Telefonia finkoko bezeroak (milakoak) 335.199 334.378 % 0,25
Langile-kopurua 553 548 % 0,91
1.1. ARLO EKONOMIKO-FINANTZARIOA: PROIEKTU JASANGARRIA
Euskaltelen, ekonomia-kudeaketa Ekonomia-Finantza Funtziotik koordinatzen da, eta handik garatu da,
halaber, enpresa-reporting sistema bat, erabakiguneen kudeaketa errazten duena eta konpainia
gardena izatea ahalbidetzen duena, informazioa interes-taldeekin partekatzen denez.
2009. urte honetan, Euskaltel 26.281 mila eurora iritsi da etekin garbian, eta 339 milioi euroko
zenbateko garbia lortu du negozio-zifran; eutsi egin dio negozio-bolumenari aurreko urtearekin
alderatuta, merkatu-ingurunean bolumen hori asko jaitsi bada ere. Horren eraginez, 2009an,
Euskaltelek % 4ko hazkundea izan zuen; merkatuan, berriz, hazkunde-zifra negatiboak izan dira,
hiruhilekoz hiruhileko, Euskaltelek garatzen dituen jardueretan.
Euskaltelek, 2009a ixtean, 115,8 milioi euroko EBITDA zuen (% 1,4 gehiago 2008an baino), eta
ekitaldia ixtean 60 milioi euroko cash-flow libre positiboa zuen, 2008koa baino % 130 handiagoa.
Arrisku-kudeaketari dagokionez, kontuan izanik zer jarduera duen eta zer sektoretan ari den, jarduerari
eta lan-eremuari dagozkion finantza-arriskuen ebaluazio-metodoak erabiltzen ditu, eta haien kudeaketa
egokia egiten du. Hauek dira arrisku nagusiak:
- Kreditu-arriskua. Arrisku hauei aurre egiteko erabiltzen dituen tresnen eta jardunbideen artean
daude: ―scoring‖ politikak, bezero potentzialei (edo zerbitzu gehigarri batzuk eskatzen dituzten
lehengo bezeroei) zerbitzuak saltzeko onarpen-irizpideak erregulatzeko; erabilgarri dagoen
bezero-kredituaren monitorizazio etengabea; ordaindu gabeen jarraipena eta kudeaketa,
zuzenean edo zeharka (birkobraketa-enpresa baten bidez) erreklamatuz. Horretaz gain, une
batean saldo adierazgarriak dituzten zordunentzat, abal-politika bat dago, eta ordaintzeko
saldoak izan ditzaketen zordunentzat, saldoen konpentsazio automatikoko klausula bat
mantentzen da kontratazioan.
- Likidezia-arriskua. Horri aurre egiteko, kutxa-fluxuak izateko gaitasunera egokitzen du
Euskaltelek bere zorraren profila, muga-egunei erantzuteko, hiru urteko finantzaketa-planak
eginez, urteroko berrikuspenekin eta finantza-posizioaren hamabosteroko analisiekin, banku-
saldoen eta transakzioen eguneroko jarraipenarekin.
- Merkatu-arriskua. Euskaltelek ezarriak ditu hainbat erosketa- eta kontratazio-politika, lurralde-
eremua indartzeko; halaber, baditu saldo eta transakzioen kontzentrazioa (ahal den neurrian)
arintzeko politikak, eragiketak agente gutxi batzuetan egitea saihesteko.
Epe luzeagoko arriskuen azterketa (ikuspuntu estrategikoarekin eta negozio-ikuspuntuarekin, ez du
ekonomikoa izan beharrik) Plan Estrategikoa egitean eta etengabe berrikustean kudeatzen da.
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 7
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
DATU EKONOMIKO BATERATUAK (mila euro)
Diru-sarrerak guztira 342.264 345.654 343.404
Eragiketa bidezko diru-sarrerak 330.709 339.884 338.892
Finantza-zorra 500.956 470.793 423.588
Cash-Flow operatiboa 108.944 113.318 117.615
Emaitza garbia 33.039 25.384 26.281
Ordaindutako zergen bolumen osoa 62.713 67.298 67.346
Hona hemen 2009ko helburu eta emaitza ekonomikoak.
2009KO HELBURUA Ehuneko-balioa
(1) Emaitza
Betetze-
mailaren balorazioa
Kudeaketako diru-sarrerak, guztira % 8,3 % 7,9 % 95
Zuzeneko Sarbideko diru-sarrerak % 8,3 % 8,0 % 96
Telefonia Mugikorreko diru-sarrerak % 8,3 % 7,4 % 89
EBITDA % 25 % 22,1 % 88
Emaitza garbia % 8,3 % 7,8 % 94
Cash Flow librea % 16,8 % 20,8 % 124
Banda zabaleko produktu garbiak etxeko bezeroentzat
% 5 % 2,7 % 54
Banda Zabaleko produktu garbiak enpresa bezeroentzat
% 5 % 4,8 % 96
Zuzeneko sarbidea duten etxeko bezero garbiak % 5 % 2,1 % 42
Zuzeneko sarbidea duten enpresa bezero garbiak
% 5 % 6,3 % 126
TB digitaleko bezero garbiak % 5 % 6,3 % 126
(1) Helburu bakoitzaren pisu ponderatua, guztizkoarekiko.
1.2. EUSKALTELEN PRODUKTUAK ETA ZERBITZUAK
Nabarmentzekoak dira, 2009an, Euskaltelen zerbitzuekin loturiko ekintza komertzial eta merkaturatze
hauek:
Telefonia finkoa
Telefonia finkoko ekintzak bezero berriak erakartzera eta bezeroei produktu gehiago saltzera bideratu
dira: tarifa finkoak eta deiak egiteko bonuak.
Telefonia mugikorra
Telefonia mugikorrean, sare propioa duen OMB baten posiziotik, ekintza gehienak tarifa eta zerbitzu
berriak martxan jartzekoak izan dira, gure eskaintza lehen mailako operadoreenari hurbiltzeko,
teknologia berriek eskaintzen duten mugikortasuna bultzatuz Internet mugikorraren bitartez: Euskaltel
bulegoa. Internet mugikorraren eskaintza eta Internet finkoa konbinatuz, teknologien erabilera
arduratsu bati loturiko tarifa finkoak garatuz eta kontsumo-kontrolerako, blokeo-zerbitzuetarako eta
murrizketetarako tresnekin lagunduz. Horrekin guztiarekin, gure bezeroen beharrei erantzuna eman
nahi izan zaie, leialtze-politika lagun; zerbitzu horrek zerikusi handia du bezeroen terminalak
berritzearekin, eta nabarmen gutxitu ditugu bezero-galerak.
Halaber, ZSko bezeroei mugikorrak saltzeko telesalmenta-ekintzak ere indartu ditugu, eta iaz baino
emaitza hobeak lortu. Eta merkataritza-plataforma berri bat sortu dugu, balio handieneko mikroETEei
arreta pertsonalizatua emateko. MikroETEen, ETEen eta Kontu Handien segmentuetan, merkataritza-
agerpena eta –presioa da merkataritza-arrakastaren funtsezko ardatza.
2009an, aurretiazko ordainketaren merkataritza-eredua eta puntu-plana aldatu ditugu, ezkutuko
renoverik ez izateko, eta terminalen berrikuntzari balioa emateko, baita balio txikiko lineetan ere.
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
8 2009ko Jasangarritasun Txostena
Ekintza horien emaitza konbinatua ikus daiteke alta garbietan, 2009an joera-aldaketa garrantzitsu bat
izan baita eta ehunka batzuk alta garbi positibo gertatu baitira urteko azken hilabeteetan. Viva Mobileri
dagokionez —Levante aldean diharduen enpresa filiala—, Euskaltelek eusten dio hartan duen
partaidetzari, nahiz 2009an asko jaitsi den jarduera.
Internet
Interneten arloan, mugarri hauek bete dira 2009an zehar:
a) Konektibitatea: Banda Zabaleko sarrera-abiadurak areagotzea
Banda Zabalera kable-modem bidez konektatzeko produktu guztien abiadurak areagotu egin ditu
Euskaltelek. 2 M eta 12 M-ko abiadura berriek orain arte eskainitako abiadurak bikoizten dituzte
hurrenez hurren, baita merkatuko estandarrak ere. Abiadura areagotuta, Euskaltel EAEko Banda
Zabalaren eragile izan zen berriro ere, ADSL teknologiak bezero gehienei eskain diezazkiekeen
oinarrizko sarrera-abiadurak areagotuz.
200.000 bezero baino gehiago izan dira abiadura-igoera horren onuradunak. Bezeroek ez zuten ezer
egin behar izan migrazioa egiteko. Kasu honetan, aldaketak bezero guztiei aplikatu zitzaizkien aldi
berean, eta beti mailarik onenean mantendu zen zerbitzuaren kalitatea.
b) Zerbitzuak: euskaltel.net posta-zerbitzu berria
Teknologian liderrak diren Euskaltelek eta Microsoftek Europan aitzindaria den itun bat sinatu zuten
2009an, eta, hala, Windows Live teknologian oinarritutako komunikazio-zerbitzu esklusibo eta osoa
eskaintzen zaie doan Euskaltelen Internet zerbitzuaren bezero guztiei.
Zerbitzu horrek mugarik gabeko postontzidun posta elektronikoa, berehalako mezularitza, bloga,
argazki-galeria, fitxategiak biltegiratzeko aukera, agenda pertsonala eta egutegia eskaintzen ditu, eta,
hala, Euskaltelek on line zerbitzuen katalogoa berritu ahal izan du, eta bezeroei bermatu on line
zerbitzu onenak erabiltzeko aukera, kalitatezkoa den eta etengabe eboluzionatzen ari den plataforma
bati esker.
c) Sustapenak:
Egoera ekonomiko zailari erantzuteko, modalitate merkeenen eskaintzak zabaldu ditu Euskaltelek, alta
berrientzat. Hala, Interneteko bezero aurreratuek nahiz bezero berriek Interneterako sarbide
ekonomikoagoa baliatu ahal izan dute (Zuntz bidezko 2 M-ko Duoa).
d) Sustapenak ordenagailuetan
Interneten erabilerak oztopo handi bat du oraindik ere: ordenagailuen prezioa. Inklusio digitala
errazteko, netbooketan eta ordenagailu eramangarrietan beherapen handiak eskaini dituzten
sustapenak egin ditu Euskaltelek 2009an
e) Segurtasun-zerbitzuak eskaintzen dituzten sustapenak
Interneten segurtasunik eza hazten ari denez, eta kontuan izanik enpresen informazio garrantzitsua
dabilela sarean, Interneterako segurtasun-irtenbide bat prestatu da enpresen kable-modem
produktuetan.
Telebista Digitala
2009an, ekintza garrantzitsuak egin dira telebista digitalaren negozioan: pirateria behin betiko
desagerraraztea, eta, bereziki, bezeroen digitalizatzeari bultzada ematea.
Lortutako mugarri nagusiak hauek izan dira:
a) Teknologia
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 9
Sarrera baldintzatuko sistema berria. 2009 hasieran, pirateriaren aurkako ekintza garrantzitsu bat
abiatu zen, sarrera baldintzatuko sistema aldatuz. Hala, behin betiko babestu zen ordainpeko telebista
digitalaren zerbitzua. 30.000 txartel baino gehiago aldatu ziren epe oso laburrean, eta bezeroen
gogobetetze-maila handia izan zen.
b) Eduki berriak
Gure eskaintzari ia 20 kate gehitu dizkiogu: gaikako kanalak, nazioarteko kateak eta tokikoak.
Gaikako kanalak: TNT, Fama, OT 24 horas, Aprende Inglés, Disney XD, Hogar Util eta Iberalia.
Gainera, hainbat kanal arrakastatsuren bertsio diferituak gehitu dira; esaterako, Fox+2, Dcine+2 eta
Discovery+2.
Nazioarteari erreparatuz, France 2 eta France 3 kateak txertatu ditugu Donostialdean.
Azkenik, tokiko ia hamar kate gehitu ditugu: Teledonosti, Hamaika, Goiena, Goierri, 28 kanala,
Gipuzkoa 8 eta Txingudi TV, esaterako.
c) Digitalizatze-sustapenak
Mehatxu erreala ez izan arren (oinarrizko telebista-zerbitzua ez da epe laburrean itzaliko), itzaltze
analogikoak zalantza ugari sortu ditu gure bezeroen artean, eta deskodetzaile bat erosi eta oinarrizko
telebista digitalaren zerbitzua ezagutzea erabaki dute askok, Kuotarik Gabeko Telebista Digitala, alegia.
Digitalizazio hori sustatzeko, ekipoen sustapenak ere egin dira, eta ekipo bat doan eman zaie Zuntz
Optikoan alta eman duten guztiei.
Euskaltelen produktuei eta zerbitzuei buruzko informazio gehiago izateko, kontsultatu web-orri
korporatiboa (www.euskaltel.com).
1.3. MERKATUKO PRESENTZIA
Etxeetako Komertziala, Enpresa Komertziala eta Garapen Korporatiboa sailetako zuzendaritzetatik
kudeatzen da bezeroekin harremana duten gai guztiak.
2009ko ekitaldia ixtean, telefonia finkoko 392.782 linea zituen Euskaltelek (Zuzeneko sarbidea, horren
% 94,5); beraz, % 0,5 hazi da urte batetik bestera (zuzeneko sarbidean, % 2,6), bigarren urtez behera
egin duen merkatu batean, oraingoan % 2,0. Bestalde, 2009aren amaieran Euskaltelekin
kontratatutako Banda Zabaleko lineak 218.213ra iritsi ziren; beraz, % 7,67 egin zuten gora, merkatu
osoa % 7,6 hazi bazen ere. Azkenik, 2009a Euskaltelen Telebista Digitalaren urtea izan da. 84.697
produktu aktibatuko errekor historikora iritsi zen 2009ko abenduaren 31n; beraz, aurreko urtetik
% 77,5 hazi zen, merkatu osoa % 3 jaitsi bazen ere.
EAEko telekomunikazio finkoen merkatu-kuotei dagokienez, Estatuko lehen operadore alternatiboa da,
eta, beste zenbait negoziotara hedatzeari dagokionez, sare propioa duen Estatuko lehen operadore
alternatiboak baino maila altuagoa lortu du. Hala, Euskaltel aitzindaria da telefonia finkoko merkatuan
Telefónicarekin batera, Euskaltelen sare propioa duen EAEko merkatu-kuotaren % 40 baino gehiago
baitu; Banda Zabalean, Euskaltel aitzindaria da EAEko merkatu-kuotaren % 46-48 baitu; Telebista
Digitalean, berriz, Euskaltel aitzindaria da, Sogecable-Digital Plus-ekin batera, merkatu-kuotaren % 44
baitu.
Euskaltelek telefonia mugikorreko 224.671 linea aktiborekin amaitu zuen 2009. urtea, estatu osoan
ezarritako operadoreentzat bereziki zaila izan zen urtea. 2009an, operadore horiek bezeroak galdu
dituzte eramangarritasunaren ondorioz, zeina aurreko urtearekin alderatuta % 15 handitu baita; sartu
diren operadore berrientzat onuragarria izan da hori, batez ere Yoigorentzat, OMB berrientzat eta,
gutxixeago, baita Orangerantzat ere azken hiruhilekoan.
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
10 2009ko Jasangarritasun Txostena
Taula honetan duzue Euskalteleko bezeroen 2009ko banaketa, kontratatutako zerbitzu-motaren
arabera:
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
TELEFONIA FINKOKO BEZEROAK 326.551 334.378 335.199
ZUZENEKO SARBIDEKO TELEFONIA FINKOKO BEZEROAK
299.018 315.220 321.776
SARBIDE PARTEKATUKO TELEFONIA FINKOKO LINEAK
27.533 19.158 13.423
TELEFONIA MUGIKORREKO BEZEROAK - TERMINAL AKTIBOAK
248.244 235.055 224.671
INTERNETEKO BEZEROAK 281.413 296.242 301.672
BANDA ZABALEKO BEZEROAK 169.465 197.389 213.209
BANDA ESTUKO BEZEROAK 111.948 98.853 88.463
KABLE BIDEZKO TELEBISTAKO BEZEROAK
278.201 289.846 297.258
TELEBISTA DIGITALEKO BEZEROAK 40.412 46.584 83.230
1.4. INGURUMEN-ARLOA
Antolamendu eta Kalitate Zuzendaritzak, Baliabide Operatiboen Erabaki Zentroan sartuta dagoenak,
koordinatzen du ingurumenarekin lotura duen guztia.
Euskaltelek, bere jardueren izaeraren arabera, oso ingurumen-inpaktu txikia eragiten du bere inguruan,
eta horrek baldintzatu egiten du ingurumen-helburuak zer arlotan ezartzen dituen. Hona hemen
2009rako ezarritako ingurumen-helburuen definizioa, segimendua eta itxiera:
2009KO HELBURUA HELBURU-BALIOA
EMAITZA BETETZEA
Matxurengatik sortutako berun azidozko baterien hondakinen pisua
< 5.200 kg. 8.600 % 35
Bizitza erabilgarria amaitzeagatik sortutako
berun azidozko baterien hondakinen pisua
< 9.800 kg. 0 % 100
Sare-zentroetan matxuragatik sortutako fluoreszente-hondakinen kopurua
< 360 ale. 94 % 100
Merkaturatutako paperezko/kartoizko ontzien pisua (ECOEMBES)
< 21.500 kg. 29.511 % 76
Merkaturatutako AEESen pisua (bezeroen ekipoak) (ECOTIC)
< 97.000 kg. 120.409 % 75
809 eraikineko elektrizitate-kontsumo globala < 4.400 mila
kWh
4.534 % 97
Sare-zentroetako elektrizitate-kontsumo globala
< 17.430 mila kWh
16.841 % 100
809 eraikineko ur-kontsumo globala < 3.664 m3 3.725 % 98
226 eraikineko ur-kontsumo globala < 987 m3 1.489 % 49
Autoetan murriztutako CO2 emisioen pisua >= 25 t 38 % 100
Bete gabeko helburuei dagokienez, azalpen hauek eman behar dira:
Kudeatzaileari entregatzen zaizkion ―berun azidozko baterien (matxurengatik sortutakoen) hondakinen
pisua‖ helburuari dagokionez, azken urteotan berunezko baterien bizitza luzatzeko ahaleginak egin dira,
eta, horregatik, bizitza baliagarria amaitu izanagatiko bateria-aldaketak atzeratzen dira. Ikuspegi horrek
kostuak aurrezteko eta halako hondakinak oro har gutxiago sortzeko abantailak ematen ditu, baina ezin
esan daiteke noiz matxuratuko diren.
―Merkaturatutako paperezko/kartoizko ontzien pisua‖ eta ―Merkaturatutako AEESen pisua (bezeroen
ekipoak)‖ helburuei dagokienez, bezeroei saltzen zaizkien ekipoekiko proportzionalak dira, eta Telebista
Digitaleko bezero-kopurua handitu denez, markatutako helburuak gainditu egin dira.
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 11
Hala ere, jakinarazten dugu ontzien prebentzio-plan bat definitu eta ezarri dela, ontzi jakin batzuen
aleko pisua murrizteko.
809 eraikineko elektrizitate-kontsumoari dagokionez, elektrizitate-kontsumoa 4,5 milioi kWh-koa izan
da 2009an. Beraz, aurreko urtearekin alderatuta, % 2,2ko igoera izan da termino orokorretan, baina %
0,5eko jaitsiera termino erlatibotan; pertsonako kontsumoan, alegia. Bestalde, iaz planifikatutakoaren
arabera, lehen aldiz kalkulatu da 809 eraikineko elektrizitate-kontsumoaren zer zati dagokion CPDri
(sareko kontsumoa) eta zer zati dagokion eraikinaren gainerako parteari (giza kontsumoa).
Ur-kontsumoari dagokionez, ez dira lortu ezarri genituen helburuak, batez ere udako hiletan. Egindako
azterketaren arabera, ur-kontsumoaren hazkundea 226 eraikinean gertatu da batez ere, airea hozteko
gailuen errendimenduaren ondorioz, udan ur gehiago behar baitute Datuak Prozesatzeko Zentroa behar
bezala hozteko.
1.5. ARLO SOZIALA
Idazkaritza Nagusian eta Kanpo Harremanetan jarduera hauek kudeatzen dira: mezenasgo- eta
babesletza-jarduerak, harreman publikoak, bazkideekiko harremanak, jarduera instituzionala,
pertsonen segurtasuna eta osasuna, Euskaltelen langileentzako trebakuntza, garapena eta jarduerak
eta jarduerak, bai eta euskararen erabilera eta hizkuntza-kalitatea ere. Arlo horretan, Euskaltelen
bezero gomendatzaileei arreta komertziala ematen zaie.
Idazkaritza Nagusiaren eta Kanpo Harremanen Erabaki Zentroan dagoen Harreman Instituzionalen
Zuzendaritza da Gizarte Erantzukizuneko Politikaren zabalkundea bultzatzeko arduraduna.
Bestalde, gizartearekiko atxikimena eta zenbait alorretako hobekuntza helburu ditugula bultzatu ditu
Euskaltelek zenbait proiektu I+Gn eta euskararen sustapenean, besteak beste. Bultzatutako proiektuen
eraginaren eta hazkundearen adierazgarri dira haiek egiteko jaso ditugun diru-laguntzen zenbatekoak.
2009an, bolumen ekonomiko hori 598.538 eurokoa izan da. I+G alorrak jasotzen ditu laguntza
horietatik gehienak (2009an, guztizko zenbatekoaren % 55); euskararen sustapenak % 33 jaso du, eta
% 12 trebakuntzak.
Hona hemen xehatuta arlo horretan 2009rako zehaztutako helburuak:
2009KO HELBURUAK HELBURU-
BALIOA EMAITZA BETETZEA
Laneko arriskuen prebentzioa
Itxitako ACen (AP) ratioa, egiteke daudenekin alderatuta.
% 90 % 81,25 % 90,28
SSTren inguruan egindako jardueren ratioa,
programatutako jarduerekin alderatuta.
% 90 % 73,47 % 81,63
Kanpoko langileak kudeatzeko tresna martxan jartzea.
BAI/EZ % 62,50 EZ
Bideko segurtasunari eta osasunari buruzko sentsibilizazio-kanpainak.
BAI/EZ % 100,00 BAI
Giza Eskubideak
―Arrisku handia‖ duten hornitzaileak identifikatzea. % 100 % 100 BAI
Lehen berdintasun-plana gauzatzea. % 100 Hitzarmen Kolektiboan negoziatuko
da
Hitzarmen Kolektiboan
negoziatuko da
Arlo soziala
Teknologien erabilera egokia zabaltzeko kanpainak. % 100 % 80 EZ
Behar gehiena dutenen kolektiboei laguntzea % 100 % 100 BAI
Helburu sozialak dituzten merchandising-jarduerak.
% 100 % 100 BAI
1. EUSKALTELEN AURKEZPENA
12 2009ko Jasangarritasun Txostena
Gure langileen artean borondatezko lan
korporatiboa sustatzea.
% 100 % 20 EZ
Bete gabeko helburuei dagokienez, azalpen hauek eman behar dira:
―Itxitako hobekuntza-ekintzen ratioa, egiteke daudenekin alderatuta‖ helburuari dagokionez, esan
beharra dago aurreko urtetik egiteke zeuden hobekuntza-ekintza guztiak itxi direla hiru izan ezik; hiru
horiek 2010eko programaziora aldatu dira antolamendu-arrazoiak direla eta (antolamendu-aldaketak,
kokapenak, etab.).
―Laneko Segurtasun eta Osasunaren inguruan egindako jardueren ratioa, programatutako jarduerekin
alderatuta‖ helburuari dagokionez, adierazi behar da 2008an lortutako balioek markatutako helburua
gainditzen zutela kontuan hartuta asmo handiko programazio bat definitu zela eta handitu egin zela
2009an lortu beharreko helburua. Nolanahi ere, ez dugu ezarritako helburua lortu.
―Kanpoko langileak kudeatzeko tresna martxan jartzea‖ helburuari dagokionez, adierazi behar da urte
osoan aritu dela lankidetzan Sistemak Sailarekin, definitutako aplikazio informatikoa hobetzen, eta
2009an ez da lana amaitu. 2010eko lehenbiziko hiruhilekoan, kanpoko enpresa bat arituko da
lankidetzan tresna doitzeko eta behin betiko martxan jartzeko.
Teknologien erabilera egokiaren dibulgazio-kanpainei dagokienez, mugikorraren erantzukizuneko
erabilerari buruzko eskuliburu bat prestatu behar da.
Borondatezko lan korporatiboak ezartzeari buruz, zenbait urrats egin dira barnera begirako zenbait
ekintza eginez; adibidez, Eguberrietako feria solidarioa, oraindik garatu gabe dagoen alor horretan
pertsonek parte hartzeko duten borondatea ebaluatzeko balio duena.
2. LA RESPONSABILIDAD SOCIAL EN EUSKALTEL
2009ko Jasangarritasun Txostena 13
2.LA RESPONSABILIDAD SOCIAL EN EUSKALTEL
2.1. EESren IKUSPUNTUA
Euskaltelek bere enpresa-jardueraren oinarrizko alderditzat hartzen du gure komunitatearen garapen
ekonomiko eta sozialari laguntzea, eta hala jaso du bere xedean (ikus hurrengo atala).
Euskaltelek bere estrategiaren osagaitzat hartzen du EES, bikaintasunerako bidean ditugun zutabeetako
bat balitz bezala. Horretarako, interes-taldeekiko gardentasuna aplikatzen da, eta helburu sozialak,
ingurumenekoak eta ekonomikoak jartzen dira konpainiaren prozesu guztietan zeharka. Aldi berean,
kanpoko erakundeekin konpromisoak hartzen dira; esaterako, Mundu Hitzarmeneko printzipioak
sinatzea.
Xedea, ikuspegia eta balioak
Gure xedea balioak sortzera bideratuta dago:
"Pertsonen komunikazio-behar guztiei erantzutea eta enpresei ahalik eta produktibitate handiena izaten
laguntzea, eta, horretarako, komunikatzeko eta informazioa kudeatzeko tresnak eskaintzea. Horrekin,
gure komunitatearen garapen ekonomiko eta soziala bultzatu nahi da."
Etorkizunera begira dugun ikuspegia asmo handikoa da, eta konpromiso handia hartzea eskatzen du:
―EAEn eskaintzen dituen zerbitzuetan enpresa aitzindaria, bezeroen beharretatik hurbil dagoena eta
arreta eta zerbitzu ezin hobeak eskaintzen dituena; eta, aldi berean, balio-katean eta beste merkatu
geografiko batzuetan hazten eta garatzen jarraitzeko aukerei adi egoten dena‖
Balio korporatiboak: gure identitate-ikurrak
―Gure balioek bideratzen dute barne-jarduera esparru guztietan, eta estrategia definitzeko funtsezko
elementuak dira‖
- Bezeroa, gure izatearen arrazoia.
- Pertsonak ditugu aktibo nagusi
- Sormena eta berrikuntza dira gure ezaugarriak
- Zintzotasuna, gardentasuna eta leialtasuna
- Enpresaren erantzukizun soziala
- Gure interes-taldeei balioa ematea
- Enpresa-bikaintasuna, gure bitartekoa
EESren POLITIKA
Euskaltelek EES politika du, Erantzukizun Sozialarekin duen konpromisoa barne hartzen duena
(www.euskaltel.com). EESren politikaz gain, Euskaltelek politiken eta jokabide-kodeen multzo zabala
du, balioak eguneroko lanean aplikatzen direla ziurtatzeko. Besteak beste, politika hauek hartzen dira
kontuan:
- Kalitate-politika
- Ingurumen-politika
- Lan-arriskuak prebenitzeko politika
- Ingurumeneko jokabide-kodea
2. ERANTZUKIZUN SOZIALA EUSKALTELEN
14 2009ko Jasangarritasun Txostena
- Langileen kode etikoa
- Hizkuntza Politika
2.2. EUSKALTELEN PROFILA
Gure akziodunak
2009ko abenduaren 31n, Euskaltelen kapital soziala 325 milioi eurokoa zen, eta jaulkipen-saria, berriz,
65 milioikoa. Konpainiaren funts propioak 422,8 milioi eurora iristen ziren.
2009an, ekitaldiaren emaitzaren konturako eskudirutako dibidendua
banatu du konpainiaren akziodunen artean. Konpainiaren akzioak
banatu dira akziodunen artean.
Zuzendaritza- eta aginte-organoak
Akziodunen Batzar Nagusia eta Administrazio Kontseilua dira Euskaltelen zuzendaritza- eta aginte-
organoak.
Akziodunen Batzar Nagusia
Aurreko ekitaldiko urteko kontuak onartzeko, kudeaketa soziala zentsuratzeko, emaitzaren aplikazioa
ebazteko, Akziodunen Batzar Nagusiak ohiko bilera egiten du urtero, urteko lehen sei hilabeteetan.
Ezohiko batzarrak ere egiten dira, egoerak hala eskatzen duenean.
Administrazio-kontseilua (4.9)
Administrazio Kontseiluak enpresaren jarduera kontrolatzen eta ikuskatzen du nagusiki. Kapitalaren
% 100ak presentzia fisikoa du organo horretan, % 96k ahotsa eta botoa dute. Sortu zenetik, garrantzi
handia eman dio Kontseiluak erabakiak hartzeko mekanismoari, eta, funtzionatzeko arau gisa,
ahalegina egin du kideen artean adostasuna lortzeko.
Euskaltelen Estatutuetan jasotakoaren arabera, Administrazio Kontseiluak gutxienez 5 kontseilari eta
gehienez 15 izan behar ditu, eta Akziodunen Batzar Nagusiari dagokio behin betiko osaera zehaztea.
Euskaltelen Administrazio Kontseilua 13 kontseilarik osatzen dute, eta horietatik 11k dituzte ahotsa eta
botoa. Hala, Euskaltelen Administrazio Kontseiluak kapital sozial osoaren % 100eko ordezkaritza du,
baina % 95,90ek soilik dute ahotsa eta botoa.
Ahotsa eta botoa dituzten 11 kontseilarietatik, lehendakaria eta kontseilari zuzendari nagusia ez beste
guztiak (betearazlea ere bada bigarren hori, enpresaren jardueraren kudeaketa-funtzioak baititu)
kanpoko kontseilari ahaldunak dira, enpresaren akziodunak ordezkatzen baitituzte.
Kontseiluan ez dago kontseilari independenterik, hau da, enpresaren kudeaketari eta kapitalari lotu
gabekorik.
33,99%
23,57%11,43%
10,26%
7,95%
5,13%3,56%
2,05%
2,05%
Accionariado de Euskaltel
BBK
KUTXA
IBERDROLA
ENDESA
ARABA GERTU
EITB
EUSKALTEL
MCC
EVE
Euskaltelen akziodunak
2. LA RESPONSABILIDAD SOCIAL EN EUSKALTEL
2009ko Jasangarritasun Txostena 15
Kontseilariez gain, idazkari bat dago Kontseiluan, kontseilari ez dena.
Kontseilari-karguak ez du ordainsaririk.
Bestalde, kontseilariei gaitasuna eta esperientzia eska diezaiekeen prozedurarik ez dago, akziodunek
beren prozeduren arabera izendatzen baitituzte kanpoko kontseilari guztiak.
Akziodunek, Administrazio Kontseiluarekin harremanetan jartzeko, Kontseiluko idazkariaren bidez
egiten dituzte iradokizunak.
Kontseiluak Batzorde Betearazle bat eta Kontseilari Zuzendari Nagusia izendatu ditu bere baitan.
Zuzendaritza eta zuzendaritza-taldeko batzordea
Kontseilari zuzendari nagusiak eta erabaki-zentroen zuzendariek osatzen dute Zuzendaritza Batzordea.
Horien mende daude funtzio-zuzendaritzak; komunitate lokalekoak dira denak, bat salbu (Europako
Batasuna du jatorri hark ere).
Bestalde, Euskaltelen zuzendaritza-taldea hauek osatzen dute: lehendakaria, kontseilari zuzendari
nagusia, erabaki-zentroetako zuzendariak eta funtzio-zuzendariak.
Organigrama
2009ko abenduaren 31n, hau da organigrama exekutiboa:
LEHENDAKARITZA
ZUZENDARITZA NAGUSIA
Azterketa Zerbitzua eta Zuzendaritza Nagusiko
kideakEloy López-Para
Enpresa Negozioaren Arloa
Aitor Marcaida
Baliabide OperatiboakIñaki Barrio
Idazkaritza Nagusia eta Kanpo HarremanakFrancisco Javier Allende
Etxeko Negozioaren Arloa
Manuel Arco
Estrategia, Garapena eta BerrikuntzaManuel Salaverría
Ekonomiko-finantzarioaAlberto Santamaría
Estrategia eta BerrikuntzaNatxo Molinos
Garapen KorporatiboaGoio Abaunza
MarketinaKoldo Unanue
Sarearen Ingeniaritza eta
ZerbitzuakIdoia Uriarte
Sare Plangintza eta Proiektuak
César Aguirre
Sare EraikuntzaNorberto Ojinaga
Sare Kudeaketa eta Zerbitzuaren
BermeaPedro Calvillo
Bezeroen Instalazioak
Borja Saiz
SistemakJosu del Álamo
Proiektuen KudeaketaIker de Irala
Antolakuntza eta Kalitatea
José Félix Gonzalo
Enpresa Bezeroentzako Zerbitzuak eta
ArretaTomás Urquidi
Bezeroen IngeniaritzaGotzon Iturrioz
Enpresetarako Merkataritza
Javier García Montoya
Etxeko Bezeroen KudeaketaCristina Rey
Etxeetarako Merkataritza
Ismael Pérez del Pecho
Negozio ProiektuakMario Alayo
Finantzak eta Kontrola
Alberto Santamaría
Erosketak eta Zerbitzu Orokorrak
Iñigo Chapa
Harreman InstituzionalakNerea Lupardo
KomunikazioaJoseba San Nicolás
Giza BaliabideakMario Bilbao
Aholkularitza Juridikoa eta Bulego
TeknikoaAurelio Campo
Euskaltel FundazioaMikel Astorkiza
Lehendakaritza Kabinetea
2. ERANTZUKIZUN SOZIALA EUSKALTELEN
16 2009ko Jasangarritasun Txostena
2.3. EESren KUDEAKETA
Erantzukizun Soziala konpainia osoan zeharka hedatu beharreko politika denez, Euskaltelen Idazkaritza
Nagusiaren eta Kanpo Harremanen Erabaki Zentroak koordinatzen du.
Euskaltelek prozesukako kudeaketa-sisteman oinarritzen du bere lan-estrategia. Konpainiako politika
guztiak sartzen dira hor, baita haren negozio eta zerbitzu guztiekin zerikusia duten jarduera guztiak
ere. Zortzi planotan multzokatutako 28 prozesu ditu Euskaltelen prozesu-mapak (Kudeaketa
estrategikoa, Gizartearekiko harremanen kudeaketa, Merkatuaren azterketa eta eskaintzaren
kudeaketa, Faktoria, Merkaturatzea eta hornidura, Bezeroen kudeaketa, Baliabide korporatiboen
kudeaketa eta Segurtasuna eta kontrola) eta Euskalteleko interes-talde guztiak identifikatuta daude
horietan.
Prozesu-mapa horretan dago EES prozesua. Horren funtzioa da Euskaltelek egindako ekintzak eta
politika hobetzea, gainbegiratzea eta dinamizatzea, konpainian definitutako planak bultzatuz.
Prozesua kudeatzen duen taldean, sail hauek parte hartzen dute (enpresako interes-talderen bat edo
EESren politikaren garapenean funtsezkoa den alderdiren bat ordezkatzen dute).
Hartara, talde horren bidez, enpresan EESaren politika hobeto ezartzeko modua dute Euskalteleko
liderrek. Prozesu Taldearen funtzioak hauek dira:
- Prozesua eta dagozkion jarduerak definitzea, bai oro har, bai xehetasun-mailan.
- Prozesuaren segimendua egitea, helburuak betetzen dituen jakiteko eta hobekuntza-alorrak
detektatzeko.
- Prozesuari buruzko informaziorik garrantzitsuena partekatzea.
- Prozesuaren etengabeko hobekuntza bultzatzea, prozesurako zehaztutako hobekuntza-
jarduerak eta -planak sustatuz.
Egindako ekintzen emaitzak
Hauek izan dira 2009an lortutako helburu garrantzitsuenak:
2008ko Aurrerapen Txostena egin eta argitaratzea
2002an sinatutako Nazio Batuen Mundu Hitzarmenarekin duen konpromisoa berritu du Euskaltelek.
Horretarako, Aurrerapen Txostena egin du beste behin ere, eta Mundu Hitzarmenaren 10 printzipioak
zabaldu ditu.
2008ko Jasangarritasun Txostena
GRIren arabera (Global Reporting Initiative) egin da Euskaltelen Jasangarritasun Txostena, eta, gainera,
hirugarren ezagun batek A+ gisa egiaztatu du (AENOR).
EFQM ereduaren arabera autoebaluazioa egitea
Urtero bezala, ekintza-lerroak eta hobetzeko ekintzak identifikatzeko aukera eman digu autoebaluazio
horrek, EESko politika garatzen eta ezartzen jarraitzeko, eta, hartara, EESa gure kudeaketa-sisteman
sartzeko.
Lankidetza Bizkaiko Foru Aldundiaren Xertatu programarekin
2. LA RESPONSABILIDAD SOCIAL EN EUSKALTEL
2009ko Jasangarritasun Txostena 17
Bizkaiko Foru Aldundiaren Xertatu programarekin izandako lankidetzari
esker, EESari buruzko proiektu pilotua eginda Bizkaiko hainbat
enpresatan.
Saltoki txikiak bultzatzea
Bezeroaren gogobetetzeari begirako Euskaltelen enpresa-filosofian, 2009an ere Saltokietako
Zerbitzuaren Kalitateko UNE 175001 arauan oinarritutako kudeaketa-sistema saltokietan ezartzen
jarraitu da.
EESrekiko konpromisoa
Euskaltelek EESrekiko duen konpromisoa dela eta, jasangarritasunerako jardunbide egokien
topaguneetan, ikasketan eta partekatzean parte hartzen du Euskaltelek. Mundu Hitzarmenaren
Espainiako Sarea, Izaite, Bizkaiko foroa, Bizkaiko Parke Teknologikoko Jasangarritasun Foroa, etab.
Sariak, aintzatespenak eta ziurtagiriak
Euskaltel, bere jardueraren eremu bakoitzean, aldian behin ikuskatzen
dute erakunde ezagunek, eta lehendik dituen ziurtagiriak berritu ditu:
- Kalitatearen Kudeaketa Sistemaren Ziurtagiria (ISO 9001)
- Ingurumen Kudeaketaren Sistemaren Ziurtagiria (ISO 14001)
- Ingurumen Kudeaketako Sistema Komunitarioko Erregistroan
izena ematea (EMAS II)
- Laneko Segurtasun eta Osasunaren Kudeaketa Sistemaren
Ziurtagiria (OHSAS 18001)
Ziurtagiri horiek eskuragai daude gure web orrian (www.euskaltel.com)
Euskaltelek sari eta aintzatespen hauek jaso ditu 2009an:
- ―Urteko euskal enpresa‖ izendatu du Euskaltel, Ramon Rubial Fundazioak
- Ukan Publizitate Saria
- Publizitate-sormenari saria, C de C sariak (Club de Creativos)
- Ordainpeko TB Digitalaren Bezeroei emandako Zerbitzuaren Bikaintasuneko Liderraren SAria
- COME 09, SPANISH BATTERED IDEAS delakoan
Halaber, aldeko iritziak jaso ditu internauten aldetik, esaterako:
- (http://www.adslzone.net/velocidad-euskaltel-2008.html) ―Euskaltel da 20-25 megako
modalitatean batazbesteko abiadurarik handiena ematen duen telekomunikazio-operadorea. 12
eta 6 Mb-eko modalitateetan, emaitza oso onak ematen ditu, lehiakideek lortu dituztenak baino
hobeak‖. (2009ko iraila)
2. ERANTZUKIZUN SOZIALA EUSKALTELEN
18 2009ko Jasangarritasun Txostena
- ADSLayuda.com-ek egindako inkesta, haien web orrian argitaratua:
(http://www.adslayuda.com/n2919-Ninguna-operadora-de-ADSL-llega-a-la-puntuacion-de-6-5-
sobre-10-segun-los-espanoles.html) “Adslayuda.com-en azterketaren arabera, Euskaltel da
erabiltzaileek gehien baloratzen duten konpainia.” (2009ko otsaila)
2.4. EESren JARRAIPENA
EESren jardueren eta horien eraginen segimendua hainbat tresnaren bidez egiten da:
- Aginte Koadro Estrategikoaren segimendua: Euskaltelen Aginte Koadro Estrategikoak helburu
estrategiko hau du: ―Erantzukizun Soziala duen Enpresa gisa aurrera egitea‖. Horretarako,
EESri dagokionez gure jarduerek duten balorazioa egiteko adierazlea definitu da, eta hala
ikusiko da proiektu jasangarriagoaren bidean gauden edo ez. Interes-taldeei zuzenean lotutako
faktoreen balorazioaren emaitza da adierazle horren balioa.
- Enpresen Erantzukizun Sozialaren prozesuari Aginte Koadroak egiten dion segimendua.
- Arlo ekonomikoan, sozialean eta ingurumenekoan definitutako helburuen segimendua (ikus
Euskaltelen Aurkezpenaren 1. kapitulua).
- Gizarte-inkesta.
- Gogobetetze-azterketak (bezeroei inkestak egitea).
Interes-taldeen pertzepzioaren analisia.
Euskaltelek bere kudeaketa-sistemaren bidez hedatzen duen ikuspegiak baliozkotu egiten du interes-
taldeen ikuspegiaren ezagutza, kudeaketan kontuan hartuz etengabeko hobekuntza bultzatu nahi baitu.
Horretarako, interes-taldeen pertzepzioak identifikatzeko eta ezagutzeko definituta dauden hainbat
erraminta ditu eskura.
Euskaltelentzat nahitaezkoa da lankidetzan aritzen den interes-taldeen ikuspegia ezagutzea eta
neurtzea, hala, lortutako emaitzekin hobekuntza-eremuak ezar daitezke, gure ingurune sozialeko
konpromiso-politikak bultzatzeko hobekuntza-eremuak ezartzeko.
INTERES-TALDEA PERTZEPZIO-ERREMINTA EGUNAK
Sozietatea Gizarte-inkesta Urtean behin
pertsona Langilearen gogobetetze-inkesta Bi urtean behin
Hornitzaileak Gizarte-inkesta Urtean behin
Banatzaileak Gizarte-inkesta Urtean behin
Bezeroak Bezeroen gogobetetze-azterketa Urtean behin
Bazkideak
Kontseiluaren bilera Hilekoa
Akziodunen Batzordearen bilera Sei hilean behin
Gizarte-inkesta Urtean behin
Gizarte-inkesta
Euskaltelek hainbatean behin egiten du gizarte-inkesta, Euskaltelek Euskadiren garapen
sozioekonomikoari egiten dion ekarpenari buruz zenbait gizarte-eragilek duten gogobetetze-maila
ezagutzeko, eta Euskaltelen kokapena eta inguruko beste erreferente batzuekiko portaera aztertzeko.
2009an, inkesta berrikusi egin zen, eta atributu bakoitzerako Euskaltel erreferente nagusi gisa nola
ikusten den galdetu zen.
Interes-talde hauei luzatu die inkesta Euskaltelek:
2. LA RESPONSABILIDAD SOCIAL EN EUSKALTEL
2009ko Jasangarritasun Txostena 19
Bazkideak/akziodunak Kontratak eta instalatzaileak
Erakunde publikoak Banatzaileak
Eragile ekonomikoak Hornitzaileak
Sektore-eragileak Enpresa-sektorea
Erakunde sozialak Herritarrak (bezeroak ez direnak eta bezero ohiak)
2009an, 2.318 inkesta egin dira: 600 enpresei, 1.200 herritarrei eta 518 interes-taldeei.
Hauek dira azterketaren ondorio nagusiak:
Enpresa gisa, Euskaltelek balorazio ona jaso du. % 90ak ―ongi‖ edo ―oso ongi‖ baloratzen du
konpainiak gizartearekin duen inplikazioa.
o Balorazio hobea jaso du bezeroen artean, bezero ez direnen artean baino.
o Balorazio hobea jaso du interes-talde jakinetan, Euskadiko enpresa-sektorean baino.
o Bizkaian gainerako probintzietan baino balorazio hobea jaso du.
Gizarteari enpresa gisa dituen estrategia eta helburuak azaltzeko neurrizko gaitasuna du.
Eta eskaera oso argi eta zehatzak jaso ditu, interes-talde bakoitzaren zehaztasunetatik haratago.
Besteak beste, hauek dira eskaerak:
o Prezioak, tarifak eta kostua hobetu eta merkatzea, batez ere herritarrei dagokienez.
o Bezeroari arreta ona ematen jarraitzea eta hobetzea
o Produktuak eta zerbitzuak berritzea
o Estaldura hedatzea eta hobetzea
o Zerbitzu ona ematea
o Eta lehiakorrak izatea
Inkestaren ondorio horietatik abiatuz, prozesu bakoitzean hobetu beharreko eremuak identifikatu dira,
atributu bakoitzari emandako garrantziaren eta Euskaltelek duen betetze-mailaren arteko tartea
hobetzera bideratuta.
Bezeroei egindako inkestak (gogobetetze-azterketak)
Bezeroekiko Harremana deritzon 3. kapituluan deskribatzen dira, Euskaltelek bezeroengandik datorren
informazioa jasotzeko erabiltzen dituen bide nagusiak.
2009an bezeroei egindako gogobetetze-azterketetatik ondorio hauek aipa ditzakegu:
Etxeko bezeroen segmentuan eskainitako zerbitzu guztiei esker, Euskaltel da oraindik ere balorazio
onena jaso duen operadore globala. Are gehiago, igoera txiki bat izan du balorazioak, eta, beraz,
operadore lider gisa finkatzen da. Bereziki nabarmentzekoak dira telefonia finkoko eta telebista
digitaleko zerbitzuak.
Enpresa-bezeroei dagokienez, Euskaltelek eta bere lehiakide zuzenak antzeko balorazioa jaso dute.
Nabarmentzekoa da, batez ere, Euskaltelen telefonia finkoak izan duen balorazioa.
Gizarte-inkestaren kasuan gertatu den bezala, kasu honetan ere, gogobetetze-azterketaren ondorioz
lortu diren emaitzak hobetzeko ekintzak abian jarri dira.
3. RELACIÓN CON LOS CLIENTES
20 2009ko Jasangarritasun Txostena
3.RELACIÓN CON LOS CLIENTES
Zerbitzuak merkaturatzeko estrategia bezeroei zuzendua da; izan ere, Euskaltelek telekomunikazio-
zerbitzu guztiak kudeaketaren ikuspuntutik bateratuta eta faktura bakarrean ematen ditu. Bere
estrategia komertziala prezioa-kalitatea-balio erantsia erlaziorik onena mantentzean oinarritu izan du
beti, bere telekomunikazio-sarearen aurrerapen-mailarekin batera.
Euskaltel ziklo-aldaketa argi bati aurre egiten ari da merkatuan. Zuntz Optikoaren hedapena azken
fasera iritsi da, eta, gainera, sare propioa duen operadore mugikor birtual gisa finkatu da Euskaltel
telefonia mugikorraren merkatuan.
Ziklo-aldaketa hori dela eta, merkataritza-jarduera sakon hausnartu da, alde batetik, bezeroak
erakartzeko espezializazio handia izateko, eta, bestetik, ―Upselling‖ (bezeroak kontratatutako
produktuen balioa handitzea), ―Crosseling‖ (bezeroak kontratatuta dituen produktuak baino gehiago
kontratatzea) eta leiatzeko teknikak garatzeko.
Azken urtebetean, Bezeroen Kudeaketan hobekuntza hauek egin dira:
- Antolakuntza-aldaketak.
- Merkaturatze-teknika berriak garatu dira.
- Leialtze/gogobetetze-planak garatu dira.
3.1. BEZEROAREKIKO ARRETA
Bezeroaren arretarako prozesuan bezeroarekiko garrantzitsutzat jotzen diren jarduera guztiak
kudeatzen dira, oro har: eskariak, matxura-oharrak, erreklamazioak, laguntza teknikoko eta
administratiboko jarduerak, etab.
Prozesu horrek bezeroen eskariei erantzuten die, eta, halaber, beharrezkoak diren laguntza tekniko,
administratibo eta komertzialeko jarduera guztiak hartzen ditu.
Bezeroarekiko hurbiltasuneko balio korporatiboa bultzatzeko, Euskaltelek hainbat baliabide ditu
bezeroarentzako arretarako: Contact Center (telefono bidezko arreta), saltokiak, web orria, posta
elektronikoa, faxa, gutunak, arreta presentziala enpresaren bulegoetan eta enpresa-banatzaileak.
2009an, 2.512.773 dei erantzun ditu call centerrak. Gainera, Kontu Handiko eta Kanal Zuzeneko
bezeroen artean, bezero bakoitzari esleitutako kudeatzaile komertziala da bezeroen arretarako kanal
nagusia.
Bezeroaren eskaria bideratu ondoren, konponbidea bilatzen zaio zuzenean, kasu bakoitzean jarraitu
beharreko pausoak definitzen dituzten argumentarioak eta prozedurak erabiliz. Eskaria jaso duenak
arazoa ebatzi edo gauzatu ezin duenean, dagokion sailera birbideratzen da, eta lehenbailehen ebazten
da. Matxura-abisuen jasuan, beharrezkoa bada, teknikaria bidaliko da bezeroaren etxera.
Matxura-kasuetan, bezero-mota bakoitzaren beharretara egokitzen da Euskaltel, eta bezero-segmentu
bakoitzerako plataforma espezifikoak ditu:
- Bezero partikularrak: matxura-oharrak telefono bidez arretako plataformak hartzen ditu;
gertakariak on line kudeatzeko adituak daude han.
- SOHO bezeroak: plataforma espezifiko bat dago mota horretako bezeroen oharrak hartzen
dituzten adituak dituena.
- ETE bezeroak: plataforma espezifiko bat dago mota horretako bezeroen oharrak hartzen
dituzten adituak dituena.
3. BEZEROEKIKO HARREMANA
2009ko Jasangarritasun Txostena 21
- Kontu handiko bezeroak: Kontu handien zerbitzuko gertakarientzat Lehentasunezko Euskarriko
eta CGRC (Sare Korporatiboak Kudeatzeko Zentroa) zerbitzuak daude, eta zehazki kontu
handien arretarako trebatutako espezialista-talde batek ematen ditu, zerbitzu horiek teknikoki
konplexuak baitira. 24x7 eskuragarritasuna dute.
Euskaltelen sare komertzialak 88 saltoki eta arreta espezializatuko gune ditu (8, Araban; 51, Bizkaian;
21, Gipuzkoan; eta 8, Nafarroan), enpresentzako zuzeneko salmenta-sareaz gain.
Euskaltelek egiten dituen komunikazio publiko komertzialen testua kontsumitzailea eta konkurrentzia
babesteko lege-irizpideekin alderatu dugu, Aholkularitza Juridikoaren eta Bulego teknikoaren bidez, eta
ez da inongo urratzerik atzeman.
Bezeroentzako beste komunikazio- eta informazio ekimen ohiko bat da Euskaltelek ematen dituen
zerbitzuen tarifei buruzkoa. Web orrian dago horren gaineko informazio guztia, edo Bezeroaren Arreta
Zerbitzuaren bidez eskura daiteke. Tarifetan aldaketarik izan bada, indarrean sartu baino hilabete
lehenago —gutxienik— jakinarazten zaio bezeroari.
Erreklamazioei dagokienez, call center-aren eta Euskaltelen saltoki-sarearen bitartez bideratzen ditugu
gehienbat. Arazoak ahalik eta azkarren konpontzea eta gorabehera-iturriak ezabatzea da gure
kudeaketaren ardatza. Halaber, berariazko harremanak ditu gure enpresak udaletako kontsumo-
bulegoekin eta kontsumitzaile-elkarteekin galderak eta erreklamazioak direla eta. Bestalde, Eusko
Jaurlaritzako Kontsumo Zuzendaritzaren arbitraje-sistemari atxikiak gaude.
Jatorriari erreparatuz gero, 683 kontsumo-erakundeen bidez jaso ziren, honela banatuta:
100 Euskal Autonomia Erkidegoko Kontsumoko Arbitraje Batzordetik iritsi ziren, izapideak han egin
ondoren (Euskaltel Eusko Jaurlaritzaren arbitraje-sistemari atxikia dago eskaintzen dituen zerbitzuen
erreklamazioetarako). Horietatik 49tan jo da arbitrajera; 21 kasutan, emaitza Euskaltelen aldekoa izan
da, eta 19tan bezeroaren aldekoa. 9 aldiz, erabakiak bi aldeen asmoak onartu ditu, partzialki. 51
kasutan, akordioak egin dira, arbitraje batzordera joatea saihesteko.
- Gainerako erreklamazioak (583), nagusiki, udaletako kontsumitzaileen informazio-bulegoetatik
iritsi ziren.
Erreklamazio gehienak (% 86) arrazoi hauengatik egin dira:
ERREKLAMAZIO-MOTA ERREKLAMAZIO-KOP.:
Okerreko kontsumoak 187
Desadostasunak kuotak kobratzean 150
Baja aurrez emateagatiko penalizazioa 83
Sustapena/deskontua oker aplikatzea 36
Desadostasunak EKTren prozeduran 34
Tarifa okerra aplikatzea 29
Desadostasuna: zerbitzu teknikoa / Matxura 28
Deficiencia en la venta 20
Eskaera behar bezala ez kudeatzea 17
Bezeroaren pribatutasunari eta datu pertsonalen babesari dagokienez, Bezeroarentzako Arreta
Zerbitzuan 1.870 kontsulta, iradokizun eta erreklamazio kudeatu dira. Erreklamazio bat ere ez da jaso
kontsumo-erakundeen bidez.
3. RELACIÓN CON LOS CLIENTES
22 2009ko Jasangarritasun Txostena
3.2. BEZEROAREN IRITZIA EZAGUTZEA
Bezeroengandik berengandik (merkaturatze-jardueraren ondoriozko zuzeneko edo zeharreko azalpenen,
talde-dinamiken, erreklamazioen, iradokizunen, pertzepzio-inkesten bidez), langileek egindako
proposamenetatik, merkatutik oro har (konpetentzia behatzearen bidez), merkatuaren behatokitik,
behatoki teknologikotik eta teknologia-hornitzaileen ideietatik datorren informazioa erabiltzen da
beharrak, itxaropenak eta aukerak biltzeko informazio-iturri gisara.
Hala, Euskaltelek zenbait kanal ditu bezeroengandik informazio egituratua biltzeko. Hauek dira:
- Publizitate-irudia eta –inpaktua neurtzeko azterlanak. 2000tik egiten dira, marka-irudiaren
pertzepzioa neurtzen duten elkarrizketa pertsonaletan oinarrituta, eta publizitatean eginiko
inbertsioaren errendimendua ezagutzeko balio dute. 2009tik aurrera, hileroko tracking-a egiten
hasi da; izan ere, telebistan agertzen zenean soilik egindako azterketak ez zituen islatzen
Euskaltelen irudiak bezeroaren buruan izan ditzakeen hutsuneak.
- Azterlan horren aldaera bat da babesen segimendua; hau ere aldian-aldian egiten dugu, lau
hilabetean behin. Aurrekoaren antzekoa da, baina era guztietako gizarte, kultura eta aisialdiko
ekintzen babesari buruzko pertzepzioa eta beharrak neurtzea du helburu, babes-estrategiaren
errendimendu optimoa, marka-oroitzapenari dagokiona, zehazteko.
- Etxeko merkatuko eta enpresen merkatuko bezeroen gogobetetasuna neurtzeko azterlanak:
Bezeroaren Gogobetetzearen Kudeaketa Prozesuaren barruan, bezeroen asebetetze-mailaren
etengabeko neurketa-eredu bat du Euskaltelek, alor horretako jarduera-lerroa finkatzeko
helburuarekin eta jarduera-lerro horietan bezeroa bera agente aktibo bilaka dadin. Eredu
jarraitu horrek, gainera, bezeroari buruzko alderdi garrantzitsuen inguruko aldizkako
informazioa eskuratzea ahalbidetzen dio Euskalteli, eta hori guztia bere zerbitzu-estrategia
egokitzeko xedearekin. Teknika kuantitatiboak eta kualitatiboak konbinatzen dituen ikerkuntza-
eredu bat diseinatu dugu.
Zerbitzuak eskaintzen ditugun merkatu bakoitzerako (enpresen merkaturako eta etxeko merkaturako)
eta eskaintzen dugun produktu-lerro bakoitzeko (ahots finkoa, Internet, telebista eta telefonia
mugikorra) egiten dira azterlanak. Erabilitako metodologiari dagokionez, ez da aldaketarik izan
Hornitzaileen Kudeaketako prozesuetan; beraz, 2008ko jasangarritasun-memoriaren 3.2 atalean
(hornitzaileekiko harremana) deskribatutako sistematika mantendu da (43-49 orrialdeetan jasotzen da).
Enpresa Komertziala saileko gestore komertzialek bezeroekin duten harreman zuzenari dagokionez, ez
da aldaketarik izan Hornitzaileen Kudeaketako prozesuetan; beraz, 2008ko jasangarritasun-memoriaren
3.2 atalean (hornitzaileekiko harremana) deskribatutako sistematikari eutsi zaio (43-49 orrialdeetan
jasotzen da).
3.3. DATU PERTSONALEN BABESA
Kontrola eta Arrisku Korporatiboa prozesuaren bidez, Datuak Babesteko politika du Euskaltelen
Kudeaketa Sistema Integratuak. Aipatutako euskarrian daude politika hori behar bezala egiteko
berariazko prozedurak.
Prozedura horien xedea da datu pertsonalak kudeatzea eta haien mantentze-lana egitea —kontuan
izanik betiere horri buruzko legediak agintzen duen kalitate-printzipioa, bezeroei dagozkien eskubideak
(datuak eskuratu, aldatu eta ezabatzeko eskubidea, interesdunaren onespen-printzipioari jarraiki)—,
baita hirugarren batzuek zerbitzuak emateko bezeroen datu pertsonalak kontrolpean ematea ere.
Politika horretan, nahitaezkoa da segurtasun-neurriak legeriak eskatutako mailan betetzea.
Datuak babesteko politikak —intimitatea babesteko politikaren ardatz— baditu mekanismoak Datuak
Babesteko Espainiar Agentziarekin harremanetan jarduteko, betiere Euskaltel titular den fitxategien
erregistro, kudeaketa eta mantentze-lanei dagokienez. Gai horri dagokionez, 2009an gure bezeroek
3. BEZEROEKIKO HARREMANA
2009ko Jasangarritasun Txostena 23
egin dituzten 1.870 kontsulta, iradokizun eta erreklamazioetatik bakarrak izan du Agentziaren zigorra.
Zigor hori 60.000 €-koa izan da.
2009an bezero ―potentzialen‖ fitxategia Espainiako Agentzian inskribatu da, konpainian ezarri den
intimitatea babesteko politikaren ondorioz. Fitxategi horretan daude jasota konpainiaren bezero izan ez
arren, produktu eta zerbitzuen promozio komertziala jasotzeko onespena eman duten pertsonak.
Halaber, kontuan izan behar da komunikazioak sekretuak izatea bete behar dela, sektoreko legerian
aurreikusiari jarraituz.
2009an nabarmentzekoa da Euskaltelek ―Bezeroen eskubideen gutuna‖ betetzeko egin duen lana
(maiatzaren 22ko 899/2009 Errege Dekretua, komunikazio elektronikoen zerbitzuen erabiltzailearen
eskubideen gutuna onartzen duena).
2009an, abenduaren 21eko 1720/2007 Errege Dekretuak (zeinak abenduaren 13ko 15/1999 Lege
Organikoa, datu pertsonalak babesteari buruzkoa, garatzeko Araudia onartzen baitu) egiten dituen
aurreikuspenei moldatzeko lanetan, Euskaltelek, kanpoko aholkulari baten bidez, kontrastatu egin ditu
konpainiak dituen betebeharrak. Oso emaitza onak lortu dira aipatu Araudi hori betetze aldera.
Konfidentzialtasuna da Euskaltelen portaera-kodeko balioetako bat. Horrez gain, gure lantaldearen lau
jarduera-printzipioetako bat ere bada.
3.4. JARDUERAREN BALANTZEA
BEZEROAREKIKO ARRETA
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
JASOTAKO DEIAK ETA KONTSULTAK
Call Center bidez 3.153.874 2.436.262 2.512.773
Bezeroengandik jasotako iradokizunak 370 365 412
KONTSUMO-ERAKUNDEEN BIDEZ EGINDAKO ERREKLAMAZIOAK
Erreklamazioak, guztira 1.798 820 756
Arbitraje Batzordearen bidez 208 115 100
Arbitraje bidez ebatzitako erreklamazioak 42 69 49
Euskaltelen alde ebatzitako arbitrajeak 13 23 21
Bezeroaren alde ebatzitako arbitrajeak 6 20 19
Bi aldeen helburuen onarpen partziala 23 26 9
BEZEROAREKIKO ARRETA
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
SARE FINKOKO PRODUKTUEN OINARRIKO ERREKLAMAZIO-RATIOA (*)
Enpresa 4,88 4,57 7,01
Etxekoa 4,74 4,12 4,59
SARE MUGIKORREKO PRODUKTUEN OINARRIKO ERREKLAMAZIO-RATIOA (*)
Enpresa 15,59 4,99 3,60
Etxekoa 21,02 5,25 4,08 (*) Telefonia finkoa, Internet eta telebista sartzen dira.
4. SAREA
24 2009ko Jasangarritasun Txostena
4. SAREA
4.1. GURE SAREA
Ahalmen eta kapilaritate handiko sare propioaren zabalkuntzan oinarritzen du Euskaltelek
etorkizunerantz aurrera egiten duen telekomunikazio-operadore integralaren bokazioa eta ikuspegia;
sare horri esker lortzen baita balio handiko zerbitzu bereizgarriz hornitzea.
Sare zabal hori puntako teknologia duten eta zuntz optikoaren erabilera intentsiboan oinarritzen diren
azpiegiturez eta ekipoz osatuta dago. Euskaltelek sarbide zuzeneko zerbitzua eskaintzen duen udalerri
guztietan zabaltzen da, eta herriak haien artean eta zentro nodalekin konektatzen ditu.
Sare horrek gure bezeroek eskatutako zerbitzu guztiak eskaintzeko beharrezkoak diren teknologiak
onartzen ditu. Hauek dira zerbitzu horietako batzuk: banda zabala, telefonia finkoa, kable bidezko
telebista eta telefonia mugikorra.
Azken bezeroengana iristeko erabiltzen dituen azpiegitura propioez gain, Euskaltelek hainbat
interkonexio ditu estatuko eta nazioarteko beste operadore askorekin; horrela, bezeroak munduko
edozein tokirekin herrikoekin bezala konekta daitezke.
Euskaltelen Baliabide Operatiboen Erabakitze Zentroak kudeatzen du sarea.
Euskaltelek interes-taldeen gogobetetze-maila
ezagutzeko galderak sartzen ditu gizarte-inkestetan;
hala, lortutako emaitzen bidez, hobekuntza-arloak ezar
ditzake.
4.2. FIDAGARRITASUNA
Euskaltelek, sarearen diseinuari dagokionez, betidanik eman dio garrantzi handia zerbitzuaren
segurtasunari, komunikazio pertsonalak eta komertzialak kalitatezko hornitzaile baten esku uzteak gure
bezeroentzat duen garrantzia (geroz eta handiago dena) ezagutzen baitugu.
Hala, Euskaltelen zuntz optikoko sarearen topologiak eraztun-motako diseinua du. Eraztun horien bidez,
sareko zati bat eroriz edo moztuz gero (istripuak, sabotajeak, edo sarea hobetzeko mozketa
programatuak direla eta), zerbitzua babestuta geldituko da. Bideen erredundantzia fisiko horretaz gain,
sareko ekipo eta elementu aktibo asko sare-formako eskemetan bikoiztuta eta/edo interkonektatuta
daude; hala, horietako bat matxuratuz edo saturatuz gero, trafikoa beste sare batera edo batzuetara
birbideratzen da automatikoki, eta zerbitzua ez da erortzen.
Gainera, ―sareko segurtasuna‖ izeneko proiektuak gauzatzen dira urtero, sareko arrisku-puntuak
kentzeko.
Bestalde, Euskaltelek mundu mailako aitorpena duten konpainiak aukeratu ditu ekipoen eta instalazioen
hornitzaile gisara. Horrek, kasu askotan, ahalegin ekonomiko izugarria eskatzen du. Hala eta guztiz,
Euskaltelek nahiago du zerbitzuaren kalitatea bermatzea, eta etorkizunean sareak bilakaera eta
eguneratze hobea izatea.
Euskaltelek, urtero, inbertsio handiak egiten ditu sarbide-sarea etxebizitza eta enpresa berrietara
zabaltzeko; inbertsio handiak egiten ditu, halaber, sareko elementu nagusiak eguneratuta edukitzeko;
hala, arlo bakoitzean teknologikoki puntakoenak diren estandarretara egokitzen ditu elementu horiek,
Euskalteleko bezeroek telekomunikazio-zerbitzurik onenaz gozatzen jarrai dezaten.
1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
2008
2009
Zure ustez, zer-nolako ekarpena egiten dio Euskaltelek
teknologia berrien erabilerari buruzko lan didaktiko eta arduratsuaren garapenari?
4. SAREA
2009ko Jasangarritasun Txostena 25
2007 2008 2009
Sarearen hedapenean eta operazioan egindako
inbertsioak
42,3 M€ 27,1 M€ 19,9 M€
Sarearen mantentze-lanak 9,0 M€ 9,0 M€ 13,0 M€ (*) (*) Baliabide Operatiboen Erabakitze Zentroan matxurak tratatzeko eta konpontzeko plataforma berri bat sartzeak
eragindako hazkundea.
4.3. SAREA GARATZEA ZERBITZUAK HOBETZEKO
2009an banda zabaleko zerbitzuentzako datu-sareak asko zabaldu baziren ere, 2010ean jauzi
kualitatiboa egingo da, eta sare guztian EuroDOCSIS 3.0 teknologia ezarriko da. Horren bidez, oso
abiadura handiko banda zabaleko produktuak (50 Mb-etik gorakoak) murrizketa geografikorik gabe
eskaini ahal izango dira. Produktu horiek oraindik ez daude eskuragarri gure merkatu geografikoan,
etxebizitza eta negozio guztientzako.
Telefonia mugikorreko sarean ere hobekuntzak eta zabalkuntzak egingo dira gure bezeroek eskatutako
banda zabaleko produktuek eragiten duten datu-trafikoaren hazkundea jasateko.
Bestalde, telebista-sarean aldaketak egin dira, zuntz optikoko sarearen bidez gure bezeroei helarazten
diegun TDT kanalen eskaintza berria sartzeko; hala, inori ez die eragin eremu geografikoka egin diren
itzalaldi analogikoek. 2010ean hobekuntza horiekin jarraituko dugu, eta kanal berriak (horietako asko
tokikoak) eta definizio altuko edukiak (HDTV) sartuko ditugu.
4.4. BALIO ERANTSIKO ZERBITZU AURRERATUAK EMATEA
Euskaltelek, bere negozioaren zati gisara, informazio-sistemen mapa bat du, datu integratuen bi
prozesu-zentrotatik funtzionatzen duena. Mapa horren bidez, sarearen balio intrintsekoa handitu egin
da, balio erantsiko zerbitzu aurreratuak ematea ahalbidetzen baitu:
- Bezero partikularrentzako posta elektronikoko eta sareko biltegiratze-zerbitzuak.
- Enpresako mezularitza-, lankidetza- eta produktibitate-zerbitzuak.
- Azpiegiturak aterperatzeko zerbitzuak, kualifikazio handiko talde batek etenik gabeko ordutegian
kudeatutako eta monitorizatutako datu-zentroetan, segurtasun fisikoari eta diseinuari buruzko
merkatuko arauak betetzen dituzten ekipoekin: lurzoru altxatua, suteak itzaltzeko sistema
automatikoak, hozte-sistema automatikoak, etenik gabeko elikatze-sistemak, backup sistemako
sorgailu bikoiztuak, eta zuntz optikoko konexio erredundanteak. Ekipoen ostatatzea osatzen da
segurtasun perimetralerako, backup sistemarako eta datuak berreskuratzeko zerbitzu kudeatuekin
eta sistemen teknika aurreratuarekin: gorabeheren, aldaketen eta konfigurazioaren kudeaketa.
- Gainerako operadoreen negozio-prozedurak kanporatzea, egindako inbertsioa eta lortutako
ezagutza errentagarri eginda, eta sektoreko gainerako konpainiei lan-fluxu kritikoak ezartzeko
aukera emanez (bezeroaren arreta, produktuen kontratatzio, aktibazio eta fakturazioa, kobrantzen
kudeaketa eta abar), eraginkortasunez eta kalitatearekin, zerbitzu-parametroak ezarrita, kostu
finkoak aldakor bihurtuta, eta Euskaltelek prozesu horietan duen esperientziatik eta ezagutzatik
eratorritako arriskuak kontrolatuta.
4.5. SARBIDE ZUZENEKO SAREAREN ESTALDURA
Euskaltelek argi du bere bezeroentzako telekomunikazio operadore globala izateko ahalmena duela;
asmo horrekin, zuntz optikoko sarea nodoetatik bezeroen eta bezeroak izan daitezkeenen
etxebizitzetara eta kokalekuetara zabaltzen du.
Estrategia hori merkatuko ia beste operadore guztien estrategiatik bereizten da. Operadore horiek
hirugarrenen azpiegituratan edo sareetan oinarritzen dira. Egia da horrek inbertsioa, lana eta denbora
eskatzen dituela; baina, eskaintzen ditugun zerbitzuek bilakaera egokia izateko modu bakarra da;
4. SAREA
26 2009ko Jasangarritasun Txostena
bestalde, beste operadoreek eskaini ezin ditzaketen zerbitzu aurreratuak eskain ditzakegu. Horrela,
EAEko lehen operadore bihurtu gara banda zabalean eta ordaindutako telebistan.
2009ko amaieran, Euskalteleko sareak 3.984 km zuntz optikoko kable zituen jarrita (gutxi gora-behera
340.000 km zuntz optiko), eta azpiegitura horren onuradunak EAEko 820.000 etxe eta 170.000 enpresa
eta merkataritza-lokalek izateko aukera dute. Sarea hiriburu eta udalerri handietara zabaltzeaz gain,
5.000 biztanle baino gutxiagoko udalerri askotara (1.000 biztanle baino gutxiagoko herri batzuetara
barne) hedatzen da. Egun, 89 udalerritan zabaltzen da sarea; beraz, EAEko biztanleriaren % 92k
sarerako sarbidea du, egoera sozioekonomiko eskasa bizi duten sektore handiek barne.
Nahiz eta une hauetan Euskalteleko zuntz optikoko sarea EAEko etxe eta negozio-lokal askotara iritsi,
sarea sustapen berriko nahiz finkatutako eremu berrietara zabaltzera bultzatzen gaitu gure filosofiak.
Biztanle gutxiko udalerrietara ere iritsi nahi dugu, horiek jasotzen duten telekomunikazio-zerbitzuaren
eskaintza ez baitator bat egungo egoerarekin.
Zabalkuntza-prozesu horretan, Euskaltelek ez du biztanleen maila sozioekonomikoan bereizketarik
egiten; Euskaltelentzat biztanle guztiak dira garrantzitsuak.
Hiriguneez gain, Euskaltelen sarea EAEko industriagune nagusietara zabaltzen da. Industriaguneek
eskatzen dituzten zerbitzuak etxebizitza-eremuetan eskatzen dituztenetik bereizten dira askotan.
Bestalde, berariazko zabalkuntzak egiten ditugu hiriguneetatik kanpo kokatutako enpresetara iristeko;
sarritan sarbide delikatuko ekipamendua instalatu behar izaten da horietan.
Datozen urteetan ere zabalkuntza horrekin jarraituko dugu, egiaztatu baitugu telekomunikazio-
zerbitzuaren eskaera ase gabe dagoela. Bestalde, ikusi dugu sarbide-sare alternatiboa ezartzeak hobetu
egiten duela, ordura arte benetako alternatibarik ez zuten edo gutxieneko baldintzarik ez zuten
eremuetako bizi-kalitatea. Horren harira, lanen programa zabaldu egin da; hala, 2010eko zabalkuntza
lau udalerri berritara egingo da, eta proiektuak diseinatzeko atariko lanak egin dira 28 udalerritan.
udalerri berri horiek, guztira EAEko biztanlearen % 3,2 osatzen dute; oso zati txikia, beraz.
4.6. SARE MUGIKORRAREN ESTALDURA
Euskaltelek telefonia mugikorrari (ahotsa eta datuak banda zabalarekin) lotutako zerbitzuak eskaintzeko
eta bere produktuak garatzeko beharrezkoak dituen sareko elementu guztiak ditu, eta, bezero-
kopuruari dagokionez, Estatuko operadore mugikor birtual (OMB) handiena da.
Estatu barruko sarbidearen estaldura geografikoa lortzeko, maiztasun horretako zerbitzua eskaintzen
duten lau operadoreetako baten sarea partekatzen du Euskaltelek. Gainerako herrialdeetan, tokiko
operadoreekin egindako roaming akordioak lortu dira, eta, horri esker, gure bezeroek haien terminalak
erabiltzen jarraitu dezakete, arrazoi pertsonalengatik edo lan-kontuengatik bidaiatzen ari direnean.
4.7. WIMAX SAREAREN ESTALDURA
Eusko Jaurlaritzak Itelazpi S.A.-ren bidez egindako eskaintza publikoaren ondoren lortutako kontratuari
esker, 2006tik aurrera banda zabaleko eta ahots-zerbitzuak eskaintzen ditu Euskaltelek EAEko 251
udalerrietako eremu sakabanatuetan —batez ere, landa-eremuetan—, WIMAX haririk gabeko teknologia
erabilita 3,5 GHz-ko frekuentzia baimenduan.
Zerbitzu horiek jasotzen dituzten bezeroak (2009aren amaieran 5.100 bat ziren) bizi diren edo lan
egiten duten tokietan ez zegoen aukerarik banda zabaleko zerbitzuez baliatzeko.
4. SAREA
2009ko Jasangarritasun Txostena 27
4.8. ZABALTZE ARDURATSUA
Zabaltze-proiektuei lotutako lanetan, EUSKALTELek obra-lizentzia eta -baimenei, eta lan arriskuei
lotutako lege-eskakizun guztiak betetzen ditu.
Bestalde, bezeroak izan daitezkeenen etxebizitzetarako eta lokaletarako sarbidea ahalbidetzen duen
sarearen azken zatia eraikitzeko, Euskaltelek instalazio-proposamen bat aurkezten die bezeroei, eta
obra-proposamen horren arabera gauzatzeko baimen formala eskatzen du. Alegia, auzotarrek aurretiaz
dakite zein obra egingo den, eta lan horren kostua bere gain hartzen du Euskaltelek.
4.9. PARTEKATUTAKO JARDUERAK
Euskaltelek sarearen zabaltze- eta aldaketa-prozesuetan ahalik eta eraginik txikiena izan nahi du
udalerrien eta biztanleen bizitzan. Horretarako, obratako baliabide materialen kontsumoak, zaratak,
kale-mozketek, hondakinek, lurzoru publikoaren okupazioak eta abarrek eragindako ingurumen-
inpaktua murrizten saiatzen da.
Hala, beren sarea zabaltzea nahi duten beste operadoreekin, eraikuntza-, sustatze- eta higiezin-
enpresekin, eta udaleko edo foru-aldundietako beste zerbitzu teknikoekin lankidetza-hitzarmenak
sustatu eta lortzen ditu.
Hitzarmen horien bidez, obra asko modu koordinatuan eta aldi berean egin daitezke; hala, lehen
aipatutako helburuak lortzeaz gain, obren gauzatzean dirua aurrezten da.
Beste enpresa batzuekin aldebiko prozedurak definitzeaz gain, Euskaltelek zuzenean parte hartzen du
zenbait udalek (Bilbokoak eta Donostiakoak, adibidez) enpresen eta zerbitzu-erakundeen
koordinaziorako sortu dituzten batzordeetan. Halaber, IKOLANen sartuta dago telekomunikazioko,
gaseko, elektrizitateko eta beste sektore batzuetako operadoreekin batera. Euskaltel IKOLANen bazkide
sortzailea da. Enpresa hori hirugarren interesatuei informazioa emateaz arduratzen da, interesatuak
jardun nahi duen eremuan zerbitzu-sarerik badagoen jakin nahi duen kasuan; bestalde, bazkideen
arteko jarduerak koordinatzen ditu.
4.10. ZERBITZU-EMATEAREN KALITATEA
Produktuen eta zerbitzuen kalitatearen kudeaketarako erraminta bat da Zerbitzuaren Kalitate Adierazle
deritzenen segimendua egitea.
Telekomunikazio-zerbitzuaren funtzioak (kontratazioaren kudeaketa, mantentze-lanak, konexioa,
fakturazioa...) eta haiek ebaluatzeko bezeroek erabiltzen dituzten irizpideak elkarrekin lotuz, zenbait
parametro finkatzen ditu Euskaltelek. Parametro horien bidez kudeatzen du erabiltzaileari ematen zaion
zerbitzuaren kalitatea, baita horren irudi objektibo eta alderagarria eskuratzen ere.
Hainbatean behin neurtzen ditugu parametro horiek (Zerbitzu Kalitateari buruzko Ministerio Agindu
batek arautuak), eta Industria, Turismo eta Merkataritza Ministeriora bidaltzen ditugu emaitzak, eta
ministerio horrek baimendutako erakunde independente batek urtero ikuskatzen ditu. Orien artean, ez
dugu demandarik jaso gure produktuek segurtasun- edo osasun-arazorik eragiteagatik, ezta Zerbitzu
Kalitateari buruzko Agindu hori ez betetzeagatik isunik jaso ere.
Halaber, Euskaltelen produktu guztiak homologatuta daude eta estatu espainiarreko nahiz nazioarteko
erakundeen baldintzak betetzen dituzte. Produktuak eta ontziak etiketatzeko lege-baldintzak betetzen
ditu enpresak, aparatu elektriko eta elektronikoei buruzko 208/2005 Errege Dekretuak eta ontziei eta
ontzi-hondakinei buruzko 11/1997 Legeak agintzen dutenez. Etiketan adierazten da enpresak legea
4. SAREA
28 2009ko Jasangarritasun Txostena
betetzen duela, eta produktu eta ontzi horietatik sortzen diren hondakinen kudeaketari laguntzen diola.
Ecoembes-ez gain, hondakin-mota horiek kudeatzeko Ecotic Sistema Integratuko partaide da gure
enpresa.
Hainbat babes-sistemaren bidez zaintzen ditugu jabetza intelektualeko eskubideak: kontratuak ditugu
jabetza intelektualeko eskubideak babesteko zenbait erakunderekin, telebista-kanaletan ematen diren
eduki babestuengatik eskubide horiek ordaintzeko; Erabilera Onargarriko Politikan, berriz, sartuta
daukagu hau: hirugarren baten jabetza intelektualari kalterik egiten dion zeinahi jarduera debekatuta
dago Interneten erabileran; berariazko klausulak ditugu erabiltzaileekiko kontratuetan; gure diseinuak
babestu egiten ditugu…
Bezeroei ematen zaizkien komunikazio-zerbitzuen kalitateari zuzenean edo zeharka eragiten dieten
ekipamendu, sistema eta terminal guztiak Zerbitzuaren Bermea prozesuaren bitartez ikuskatzen eta
kontrolatzen dira, baita mantentze- eta zuzentze-lanak egin ere. Sareko hutsegiteek sortzen dituzten
alarmen azterketa, berriz, zentralizatua da, ahalik eta azkarrena erantzuteko eta gure bezeroen
zerbitzuei ahalik eta eragozpenik gutxiena eragiteko. Horrez gain, sareko hutsegiteak prebenitzearren,
etengabe aritzen da Euskaltel prebentziozko mantentze-lanetan.
4.11. JARDUERAREN BALANTZEA
AZPIEGITURAK ETA EKIPAMENDUAK
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
TELEKOMUNIKAZIO-SAREEN GARAPENA
Kapital-inbertsioak 61.312 65.410 44.587
Jarritako zuntz-kable kilometroak 3.497 3.771 3.984
Puntu-kopurua (hedapen generikoko nodoak) 1.325 1.343 1.366
Telefonia finkoko lineak 380.997 390.733 392.782
Sarbide zuzeneko telefonia finkoko lineak 343.591 363.085 372.096
Sarbide partekatuko telefonia finkoko lineak 37.406 27.648 20.686
AZPIEGITUREN ESKURAGARRITASUNA
ESTALDURA 2007 2008 2009
EUSKALTEL SAREAREN ESTALDURA-MAILA
Sare-estaldura duen udalerri-kop. 82 83 (1) 89
Sare-estaldura duen biztanle-kop. 1.840.726 1.864.621 1.972.682
Sare-estaldura duen etxe-kop. 777.342 (1) 798.765 (1) 818.357
Sare-estaldura duen enpresa-kop. 138.596 (1) 147.209 (1) 151.904
Helburuaren betetze-maila, behin-behineko
etxebizitza-kopuruan
% 100,66 % 104,98 % 139,85
POPULAZIO TXIKIKO EREMUETAKO ESTALDURA-MAILA
Sare-estaldura duen udalerri-kop. 147 172 172
Sare-estaldura duen biztanle-kop. 79.123 80.078 80.078
Irrati-sarearen estaldura duen etxe-kop. 43.962 (1) 48.456 (1) 48.625
(1) Aurreko memorietan argitaratutakoaren ezberdina da, kalkulatzean egindako kontabilizazio-
akats baten ondorioz.
5. INGURUMENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 29
5.MEDIO AMBIENTE
5.1. INGURUMEN-ERANTZUKIZUNA (4.11)
Euskaltelek, Ingurumen Plan Gidatzaile baten bidez, ingurumenarekiko konpromisoari eusten dio. Plan
horrek biodibertsitatearen gaineko inpaktua kudeatzeko ezarri eta garatu beharreko programak eta
estrategia ezartzen ditu. 2009ko ekitaldian 2007-2010eko Ingurumen Plan Gidatzailean planifikatutako
ekintza asko abian jarri ditu Euskaltelek. Era berean, Nazio Batuen Munduko Hitzarmenari atxikita,
ingurumenarekiko errespetuaren eta ingurumen-erantzukizunaren konpromisoa berritu du. Hala, Nazio
Batuen Munduko Hitzarmenaren Espainiako Sareak konpromiso horren froga eta berme gisara
eskatutako Aurrerakuntza Txostena egin du.
Ingurumen Kudeaketa eta Ikuskaritzako Europako Sisteman (EMAS) erregistratu da Euskaltel; gure
enpresak ingurumenarekin duen konpromisoa adierazten du horrek. Memoria hau idazten ari garen
unean, Euskaltelek 2009ko Ingurumen Adierazpena egiaztatu du jada, araudiaren bertsio berriari (EMAS
III.) jarraiki.
Euskaltelek egiten dituen Gizarte Inkestetan, enpresak
ingurumenarekiko konpromisoari egiten dion ekarpenari
buruz interes-taldeek duten gogobetetze-maila
ezagutzeko galderak sartzen dira; horrela, lortutako
emaitzen bidez, hobekuntza-arloak ezar daitezke.
Ingurumen-politika eta -estrategia
―Ingurumen Gidaplanak‖, Euskaltelen Plan
Estrategikoarekin lerrokatuta, helburu orokor hauek
ditu:
- Kudeaketa Integratuko Sistemaren eta Euskaltelen Plan
Estrategikoaren printzipioekin koherentzia lortzea.
- Identifikatutako ingurumen-arazoari erantzuna ematea.
- UNE-EN ISO 14001 eta EMASen eskakizunak betetzea.
- Euskaltelen jasangarritasun-konpromisoak betetzeko laguntza
ematea.
- Euskaltelen jardueretan parte hartzen duten eragile guztien
artean (kontratetako langileak barne) ingurumenarekiko
kontzientzia eta erantzukizuna sustatzea.
- Ingurumen-portaera etengabe hobetzea.
- Ingurumen-portaerari buruzko informazioaren kanpo-
komunikazioa.
Helburu horiek guztiek kontuan hartzen dute hauekiko koherentzia: ingurumen-inpaktuak, ingurumen-
arloek izan dezaketen bilakaera, zerikusia duten eragileen erantzuna, gure enpresa-estrategiarekiko
lotura, jasangarritasuna eta Garapen Iraunkorraren Euskal Ingurumen Estrategiarekin (2002-2020) eta
hura garatzen duten esparru-programekin bat etortzea.
Ingurumen-kudeaketak sortutako kostuak ez dira bereizita kontabilizatzen, baizik eta alor bakoitzaren
aurrekontu-partidei gehitzen zaizkie.
Antolakuntza eta Kalitate Zuzendaritza arduratzen da konpainiako ingurumen-politika definitzeaz eta
bultzatzeaz.
1 1,5 2 2,5 3 3,5 4
2007
2008
2009
Zure ustez, zer-nolako ekarpena egiten dio Euskaltelek
ingurumenarekiko konpromisoari?
5. INGURUMENA
30 2009ko Jasangarritasun Txostena
Ingurumen-inpaktuen kontrola
Hasiera-hasieratik, Euskaltelek arreta berezia jarri die produktu berriek ingurumenean dituzten eraginei,
produktu horien inpaktua minimiza dadin, merkaturatu aurreko etapatik bertatik.
Ingurumen-inpaktuak kontrolatzeko, ingurumenean eragin dezaketen jarduera eta zerbitzuak hartzen
dira kontuan. Ondoren, ingurumen-inpaktuak identifikatzen dira, eta zer egoeratan sortu diren hartzen
da kontuan (ohiko egoeran, ohiz kanpoko egoeran edo larrialdi-egoeran), baita inpaktu horien zuzeneko
eta zeharkako izaera ere.
Zuzeneko edo zeharkako gisa identifikatutako ingurumen-alderdi bakoitza hari lotutako ingurumen-
inpaktuaren kritikotasunaren arabera ebaluatzen da. Zuzeneko alderdien kasuan, ohiko egoerak
kritikotasun hori larritasun-irizpideen eta kantitate- edo maiztasun- edo garrantzi-irizpideen arabera
balioesten dira. Ezohiko egoeren edo larrialdi-egoeren kasuan, berriz, larritasun-irizpideak eta
maiztasun- edo probabilitate- eta garrantzi-irizpideak hartzen dira kontuan. Zeharkako alderdiei
dagokienez, ikuskapenetan eta egindako kontroletan izandako ezadostasun-kopuruaren eta haien
inguruan jasotako erreklamazio-kopuruaren arabera balioesten da kritikotasuna. Ebaluazio horren
emaitza gisa, ingurumen-alderdiak sailkatzen dira, eta alderdi esanguratsutzat hartzen direnak
zehazten dira.
Inguruko jabetzei eragozpen gutxiago sortzeko, Euskaltelek, bere
sarea zabaltzeko, abaguneko obrak (hirugarrenek sustatutako
jarduerak dituzten proiektuak) egitea lehenesten du. Horrez gain,
Euskaltelek lurpeko kanalizazioen bidez egiten du sare horizontalaren
kableen azpiegitura guztia. Ez du erabiltzen aireko linearik, eta beraz,
ikusizko inpaktua askoz ere txikiagoa da. Sare bertikalari dagokionez,
barne-kanalizazioak egiten dira eraikinetan edo, bestela, ez da kable
beltzik erabiltzen, baizik eta eraikinetako fatxaden koloreen antzeko
beste batzuk (marfil kolorea, grisa edo adreilu-kolorea).
Halaber, Euskaltel INKOLANen bazkide sortzaileetako bat da. INKOLAN EAEn zerbitzu publikoak (ura,
gasa, elektrizitatea eta telekomunikazioak) ematen dituzten enpresa nagusien interes ekonomikoko
taldea da, eta bazkide bakoitzaren lurpeko sareen plano-hornikuntza koordinatzen du enpresa-
bazkideekin, udalekin, proiektugileekin eta eraikuntza-enpresekin. Hala, obrak ondo egitea bermatzen
da, lehendik dauden sareak ez dira matxuratzen eta, ondorioz, obrak egiteak sortzen duen ingurumen-
inpaktua murriztu egiten da. (EN26)
Azpimarratu behar da Euskaltelen jabetzan ez dagoela biodibertsitate handiko habitatak dituen
lurzorurik, eta, beraz, ez duela inpakturik sortu ez biodibertsitatean ezta ondare unibertsaleko edo
biosfera-erreserbetako eremu babestuetan ere. Bestalde, ez zaie kalterik eragiten desagertzeko
arriskuan dauden espezieak dituzten habitatak dauden eremuei.
Hirugarrenek fabrikatutako ekipoen merkaturatzearen erabiltzaile eta arduraduna da Euskaltel; oro har,
azken horiek egiten dituzte eremu elektromagnetikoen inguruko inbertsio garrantzitsuak. Erosten dituen
eta merkaturatzen dituen ekipoek eremu elektromagnetikoen inguruko legeria betetzen dutela
egiaztatzen du Euskaltelek.
Emisio irrati-elektrikoei dagokienez, ahalegin berezia egiten du Euskaltelek landa-eremuetan haririk
gabeko banda zabalaren kokapenari buruz indarrean dagoen legeria betetzeko (WiMAX sarea). Ziurtatu
da kokaleku horiek guztiak emisio irrati-elektrikoek sortutako eremu elektromagnetikoen esposizio-
mugen barruan daudela. Halaber, Euskaltel fabrikatzaile ez den arren, merkaturatzen diren mugikorren
terminalen modelo guztiek homologazio-prozesua jasaten dute. Prozesu horren barruan sartzen da
Europako R&TTE Direktibak ezarritako eginbeharrak betetzea (1999/5/EE Direktiba); horren arabera,
xurgapen-tasa espezifikoa eta bateragarritasun elektromagnetikoko EMC testak bete behar dira,
besteak beste.
2009an, 81 abaguneko obra hasi
dira, eta 54.881 km kanalizatu
dira.
5. INGURUMENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 31
Gure enpresak, gainera, kanpoko zerbitzu bat du ingurumenarekin eta laneko arriskuen
prebentzioarekin lotutako legeria guztia identifikatzeko eta zaintzeko. Hori dela eta, Laneko
Segurtasuna eta Osasuna Kudeatzeko Sistemak arreta berezia eskaintzen die altueran —edozein
instalazio-motatan— lan egiten duten langileei; beraz, horrelako lanak egiteko kondizioak zehazten
dituen dokumentu bat definitu eta horren berri eman dugu.
Euskaltelek erabat betetzen du arlo horretako legeria, eta ez dugu isunik jaso ingurumenaren arloan
indarrean dauden araudiak (tokikoak, eskualde mailakoak nahiz estatu mailakoak) ez betetzeagatik.
5.2. INGURUMEN-JARRERA
Euskaltelek operazio-kontrolak eta segimenduak zehaztu ditu, gure jardueraren izaeraren arabera
garrantzitsutzat hartzen diren kontsumoak, hondakinak eta emisioak —ingurumen-alderdi
garrantzitsuetatik datozenak nahiz ez datozenak— kontrolatzeko. Hala, hainbat ekintza lantzen ari gara,
Europako Erkidegoko direktibak eta Euskal Autonomia Erkidegoan ezarritako ingurumen-politika
betetzeko: Prebentzio-ekintzak (jatorrian minimizatzea eta berrerabiltzea), baliaraztea (birziklatzea eta
berreskuratze energetikoa) eta ezabatzea (isuri kontrolatua). 2009an, batez ere, prebentzio-ekintzak
bultzatzen jarraitu dugu, eta, zehazki, hauek: energia-kontsumoak eta baliabide naturalak (energia
elektrikoak, gasolioa eta ura) kontrolatzea eta murriztea; materialen kontsumoa murriztea (batez ere,
paperaren kontsumoa); ekipamenduak eta materialak berrerabiltzea (terminal mugikorrak, telefono
finkoak eta ordenagailu pertsonalak dohaintzan ematea edota saltzea, berrerabiltzeko); eta material
birziklatu gehiago erabiltzea (paper birziklatua).
2009an, Euskaltel STOP CO2 Euskadi ekimenari atxiki zaio, ―Kide
Berezi‖ gisa. Hori dela eta CO2-isurien kalkulua egin du, aitortutako
hirugarren batek kalkulua egiaztatu du, eta isuriak murrizteko plan bat
zehaztu du. 2009an, energia-kontsumoa murrizteko ekintzak egin dira,
baita kontsumoa murrizteko sentsibilizazio kanpainak eta
mugikortasunari buruzko kanpainak ere.
Energiaren eta uraren kontsumoa
Elektrizitatearen kontsumoa
Euskaltelen, sare-zentroetan (nodoak) eta eraikin korporatiboetan
kontsumitzen da energia gehien.
2009an kontsumoa murrizteko, urtean zehar, besteak beste, neurri
hauek ezarri dira:
- Eraikinetan, pizte- eta itzaltze-denborak optimizatu dira, ordu jakin batzuetan argiak
automatikoki itzalita, eta horren inguruko informazio- eta sentsibilizazio-berriak
argitaratu dira.
- Sareko energia-kontsumoari dagokionez, zentraletan freecooling sistemak instalatzeko
proiektu bat egin da, eta 2010ean jarriko da martxan.
6.315 6.265
8.009 7.899
0
10.000
2006 2007 2008 2009
Kilo
wat
ios-
ho
ra
Consumo de E.E. en edificios por persona
2009an % 1,6
murriztu da energia-
kontsumo osoa
92%
8%
Energia elektrikoaren banaketa 2009an
Kontsumoa
SAREA
BULEGOAK
6.315 6.265
8.009 7.899
0
10000
2006 2007 2008 2009
Kilo
wat
t o
rdu
ko
Eraikinerako energia elektrikoaren kontsumoa,
pertsonako
5. INGURUMENA
32 2009ko Jasangarritasun Txostena
Bestalde, Euskaltelek energia-eraginkortasuneko helburuak ezarri ditu 2007-2010eko Ingurumen
Gidaplanean, eta Energia Eraginkortasuneko Plan bat garatu du 2008-2010erako.
Ingurumen Kudeaketako Sistemaren bidez, elektrizitate-kontsumoaren azterketa zehatza egin da, eta
murrizketa-helburuak definitu dira. Horretarako kontuan hartu da ergainkortasun energetikoa, eta
negutegi-efektuko gasen emisioa murrizteko aukera neurtu da (ikus ―Oinarrizko Adierazleak‖ taula).
Erregaien kontsumoa
Gasolioaren kontsumoa lortuta dago enpresako ibilgailuekin eta multzo elektrogenoekin. Eraikinetako
eta zentro nodaletako energia nagusiaren elikadurak huts egiten duenean jartzen dira martxan multzo
elektrogenoak. Taldeen kontsumoa ez da esanguratsua; beraz, ez da aurreikus daitekeen kontsumoa.
2009an, igo egin da autoen gasolio-kontsumoa, laneko joan-etorrientzat enpresako ibilgailuen erabilera
sustatu baita, ibilgailu pribatuen ordez.
Ur-kontsumoa
2009an, kontsumo osoa igo egin da 2008koarekin alderatuz gero. Azterketari esker ondorioztatu da 226
eraikineko CPDa behar bezala hozteko dauden airea hozteko gailuen kontsumoak eragin duela ur-
kontsumoaren igoera.
Kontsumitutako ur guztia Bilbo Handiko Ur Partzuergoak eta beste udal-sare batzuek hornitzen dute. Ez
da erabiltzen ur birziklaturik.
Euskaltelek inoiz ez du erauzten lur azpiko urik, eta ez du ukitzen ekosistema babesturik, ezta Ramsar
zerrendako hezegunerik ere.
Materialen kontsumoa
Bezeroentzako materialen eta ekipamenduen kontsumoa
Euskaltelen jardueraren izaera dela-eta, hauek dira kontsumorik adierazgarrienak: sarea zabaltzeko
behar diren kable-motak, bezeroentzako zerbitzuen hornikuntza eta bezeroentzako terminal eta
ekipamenduak (ikus ―Oinarrizko Adierazleak‖ taula).
Kontsumitutako papera eta paper birziklatuaren erabilera
Paper-kontsumoaren inpaktua murrizteko programarekin jarraitzen du Euskaltelek, bi helburu
nagusirekin: pertsonako paper-kontsumoa murriztea eta paper birziklatua erabiltzea. Urteko kontsumoa
8.925 kg izan da; 2008tik % 17 murriztu da. Kontsumitu den paperaren % 100 birziklatua da.
61
62
59
0 20 40 60
2007
2008
2009
Kilo
wat
t o
rdu
ko
ZSko bezero bakoitzaren energia
elektrikoaren kontsumoa sarean
57.069
65.156
69.797
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
2007
2008
2009
Ibilgailuen kontsumoa (litroak)
16,6
14,69
11,9
0 5 10 15 20
2007
2008
2009
Paper-kontsumoa pertsonako (kg)
4323
4858
5273
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000
2007
2008
2009
Uraren kontsumoa (m3)
5. INGURUMENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 33
Hondakinen kontrola
Obra-hondakinak
Hirugarrenek Euskaltelentzat egiten dituzten obrek eragiten dituzte gure jardueraren ondorioz sortzen
diren hondakin gehienak. Euskaltelek sortzen dituen hondakin guztiak hondakin geldo gisa katalogatuta
daude, eta obrak egiten dituzten kontratek kudeatzen dituzte. Hauek dira hondakinik ohikoenak: obra-
hondakinak (lurrak, asfaltoak,…) eta kable-hondakinak (zuntz optikoa, ardazkidea eta pare-kablea).
Euskaltelek eskatzen du obra zibiletako hondakin geldoak obran bertan berrerabili behar direla betegarri
gisa, edo, bestela, baimendutako hondakindegira bidali behar direla.
Berun azidozko bateriak
Hondakin horiek arriskutsuak direnez, bateria gelifikatuak eta itxiak ezarri dira, bainu elektrolitikoa
dutenak eta birkargatu beharrekoak erabili beharrean. Hala, azido-isuria izatea saihesten da, eta,
beraz, bateriek eta haien hondakinen sortutako eragina ikaragarri murrizten da. Modu horretan, ez da
isuririk izaten, eta, gainera, bertikalean nahiz horizontalean jar daitezke; beraz, leku txikietan errazago
erabil daitezke. Bateria gelifikatuen hondakinen kudeaketak legezko betebehar guztiak betetzen ditu.
Hondakin horiek baimendutako kudeatzaileari ematen zaizkio beti.
Ekipamendu horretarako, mantentze-lan prediktiboa du Euskaltelek, bere ekipoen balio-bizitza
luzatzeko, aldagai bakoitzerako adierazleei helduta (matxuragatik eta balio-bizitza amaitzeagatik
kendutako bateriak).
Mugikorren hondakinak eta bezeroen ekipamendua
Mugikorren hondakinei dagokienez, Euskaltelek berrerabiltzeko
ekintzak bultzatu ditu. Izan ere, mugikorren osagaien % 100
birziklagarria da.
ALBOAN eta GURUTZE GORRIA GKEek abian jarritako EMAN ZURE
MUGIKORRA kanpainarekin lanean dihardu Euskaltelek
(http://www.donatumovil.org/), eta Saltokietan mugikor erabiliak
jasotzen jarraitzen du.
Bestalde, bezeroen ekipamenduen gainerako hondakinak (telefono
finkoak, set top box-ak, cable-modemak, ADSLak eta abar) RAEEn
kudeatzaileei ematen die (PA11) (ikus ―Bezeroen ekipoen helburua,
bizitza erabilgarriaren amaieran‖ taula).
Euskaltelek ekoberrikuntzako ―Methodology for practical deployment of ErP Directive in the BAC and
assessment of its environmental & economical costs-benefits‖ proiektuan parte hartu du. IHOBEk
garatutako proiektu hori hainbat aholkularitza espezializatuk egin dute, energia erabiltzen duten EAEko
produktu nagusien ingurumen-inpaktua ebaluatzeko eta euskal enpresetan ErP direktibaren
proposamena modu praktikoan ezartzeko metodologia garatzeko. Ezarpen horretarako, proiektu pilotu
bat egin da bi enpresa laguntzailerekin, merkaturatutako hainbat ekipo/produktutan ErP direktibak
(2005/32 direktibak) duen eragina zehazteko. Euskaltel izan da parte-hartzaileetako bat.
8.253
15.070
8.070
0 5.000 10.000 15.000
2007
2008
2009
Kilo
gram
o
Pb azidozko baterien kondakinak
Alboanek bildutako mugikorren banaketa
Jasotako mugikorrak Euskaltelek jasotako mugikorrak
5. INGURUMENA
34 2009ko Jasangarritasun Txostena
Beste zenbait hondakin
Euskaltelen egiten diren jardueren ondorioz, hondakin hauek ere sortzen dira: hodi fluoreszenteak,
eraikin korporatiboetako eta sare-zentroetako argiztapen-sistemetakoak (bereizita kudeatzen eta
kontabilizatzen dira) eta botoi-pilak eta pila alkalinoak, langileen etxebizitzetakoak, batez ere, eta
jarduera administratibotik sortutakoak. Bi hondakin-mota horiek baimendutako hondakin-kudeatzaile
bati ematen zaizkio edo Garbigunera eramaten dira, hondakinaren jatorriaren arabera (ikus
―Entregatutako hondakinak‖ taula).
Legedi berriari jarraituz, ECOPILAS Pilen eta Metagailuen Kudeaketa Sistema Integratuari atxikia dago
Euskaltel. Adlian behin halabeharrezko aintzatespenak egiten ditu, merkaturaturatutako pilen eta
metagailuen hondakinak ongi kudeatzen direla ziurtatzeko.
Bestalde, azpimarratu behar da Euskaltelek ez duela hondakin arriskutsurik eraman mugaz bestalde.
Beraz, Basileako Hitzarmenak ez dio eragiten gure jarduerari.
Merkaturatutako ontzi eta bilgarriak
Euskaltel Ontzi eta Bilgarrien Kudeaketa Integraturako Sistemara (ECOEMBES) atxikita dago, eta,
urtero, eskatutako ontzien deklarazioak egiten ditu, merkaturatutako ontzi eta bilgarrien hondakinak
modu egokian kudeatzen direla ziurtatzeko.
2009an merkaturatu diren ontziek eta bilgarriek 29,5 tona zelulosa-hondakin (papera eta kartoia) eta
1,3 tona plastiko zituzten (LDPE).
2009an hondakinen prebentzio-plan bat aurkeztu zaio Ecoembesi, ontzia osatzen duten osagaien
murrizketako ekintzak biltzen dituena.
Emisioen eta isurien kontrola
Gas-emisioak eta isurketak
Euskaltelen jarduerari esker, oso produktu kaltegarri gutxi isurtzen dira atmosferara. Batez ere, CO2-
emisioak sortzen dira, enpresako ibilgailuen erregaiaren eta multzo elektrogenoen ondorioz, eta
klimatizazio-sistemen gas hozgarrien emisioak, isurien ondorioz.
Emisio horiek minimizatzeko, hainbat neurri hartu dira: katalizatzaileak dituzten ibilgailuak erabiltzen
dira; ibilgailuen mantentze-lanak fabrikatzailearen aginduen arabera eta tailer ofizialetan egiten dira;
2004az geroztik, HFC motako hozgarriak erabiltzen dira HCFCren ordez ekipamendu berrietan eta
ordezkatzen direnetan; klimatizazio-sistemen prebentziozko mantentze-lanak gehitu dira, ahal den
neurrian, isuririk ez izateko. (ikus ―Oinarrizko adierazleak‖ taula).
Euskaltelen negozio-jarduera dela eta, atmosferara zuzenean egindako gas-emisioak ez dira oso
esanguratsuak, baina, jasangarritasuna zaintzeko hartutako konpromisoa betetzeko, emisioak
minimizatzeko bereziki diseinatutako ekintzak jasotzen ditugu gure Ingurumen Gidaplanean. Horri
jarraituz, STOP CO2 EUSKADI ekimenari atxiki zaio Euskaltel.
0 5 10 15 20 25 30
2006
2007
2008
2009
Merkatuko ontziak eta bilgarriak
LDPE Plastikoak
Papera/Kartoia
5. INGURUMENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 35
2009an, ustekabeko gasolio-isuri bat gertatu zen, ekipo elektrogeno baten depositua kargatzean.
Larrialdietarako jarduera-programan aurreikusitakoaren arabera jokatu zen, eta, gerora, ez da jaso
isunik edo neurri zuzentzaileak hartzeko eskaerarik. Ez dute kalte esanguratsurik jaso ez ur-iturriek, ez
ekosistemek.
Kontraten ingurumen-portaera
Kontratatutako lan eta zerbitzuak ikuskatzeko eta zaintzeko, Euskaltelek Kudeaketa Sistema
Integratuan barneratzen ditu jarduera horiek kontrolatzeko metodologia deskribatzen duten prozedurak
eta jarraibideak, kontrata bakoitzari egin beharreko ikuskapenak planifikatzen ditu urtero eta
ikuskapenak egiten ditu, aurrez ezarritako maiztasunarekin.
Hala, zerbitzuak kalitatez gauzatzen direla, erakundeak ezarritako jarraibideak betetzen dituztela eta
ingurumen-politika ez dela urratzen ziurtatzen du Euskaltelek.
5. INGURUMENA
36 2009ko Jasangarritasun Txostena
5.3. JARDUERAREN BALANTZEA
OINARRIZKO ADIERAZLEAK (*)
(*) Oinarrizko Adieralzeak (EMAS IIIren arabera), hauek dira:
A: eremuko inpaktu/kontsumo osoa urteko B: erakundearen tamaina, langile-kopuruaren bidez adierazita R: A/B erlazioa.
A B R A B R A B R
Guztira GJ / langile-kop. 88.329 530 166,58 97.342 541 179,85 95.746 552 173,37
Enpresaren eraikina
(809)GJ / langile-kop. 15.134 530 28,54 15.974 541 29,51 16.323 552 29,56
Sare-eraikina (226) GJ / langile-kop. 18.861 530 35,57 18.585 541 34,34 18.796 552 34,04
Gainerako (zentralak
eta nodoak)GJ / langile-kop. 54.335 530 102,47 62.783 541 116,00 60.628 552 109,78
GJ / langile-kop. 0 530 0,00 0 541 0,00 0 552 0,00
Zuntz Optikoaren t / langile-kop. 37,52 530 0,071 38,91 541 0,072 32,76 552 0,059
Kable pareak t / langile-kop. 211,84 530 0,400 89,13 541 0,165 106,32 552 0,193
kable ardazkidea t / langile-kop. 144,64 530 0,273 86,82 541 0,160 104,52 552 0,189
Kable siamesa t / langile-kop. 46,17 530 0,087 8,25 541 0,015 17,05 552 0,031
Banda Zabaleko ekipoak
(kablemodemak, ADSL
modema, bideratzailea,
eta abar)
t / langile-kop. 55,93 530 0,105 56,47 541 0,104 58,22 552 0,105
TB ekipamendu digi ta la
(Set Top Box, Zapperak)t / langile-kop. 72,68 530 0,137 49,81 541 0,092 75,81 552 0,137
Telefonia-ekipoak t / langile-kop. 10,74 530 0,020 8,37 541 0,015 17,01 552 0,031
fakturak t / langile-kop. --- 530 --- 75,05 541 0,139 75,33 552 0,136
aldizkariak t / langile-kop. --- 530 --- 98,87 541 0,183 119,59 552 0,217
bulegoan t / langile-kop. 14,58 530 0,03 10,73 541 0,02 8,93 552 0,02
Guztira m3 / langile-kop 4.323 530 8,15 4.858 541 8,98 5.273 552 9,55
809 eraikina m3 / langile-kop 3.484 530 6,57 3.778 541 6,98 3.725 552 6,75
226 eraikina m3 / langile-kop 763 530 1,44 1.018 541 1,88 1.489 552 2,70
ZELULOSA-HONDAKINAK t / langile-kop. 70,05 530 0,13 63,09 541 0,12 60,28 552 0,11
GEEak t / langile-kop. 29,24 530 0,06 65,61 541 0,12 20,675 552 0,04
PILA ALKALINOAK t / langile-kop. 0,319 530 0,001 0,170 541 0,000 0,321 552 0,001
LITIO IOIZKO MUGIKOR-
BATERIAKt / langile-kop. 0,131 530 0,000 0,120 541 0,000 0,060 552 0,000
BOTOI PILAK kg / langile-kop. 0,080 530 0,000 0,073 541 0,000 0,075 552 0,000
FLUORESZENTEAK t / langile-kop. 0,619 530 0,001 0,569 541 0,001 0,317 552 0,001
PB AZIDOZKO BATERIAK t / langile-kop. 8.253 530 15,56 15.070 541 27,84 8.600 552 15,57
2007
Ekipoak
Hondakinak
Hondakin arriskutsuak
EREMUA R UNITATEAK
Paper
UR
A
UR-KONTSUMOA
HO
ND
AK
IN
AK
OINARRIZKO ADIERAZLEAK
ADIERAZLE
ENERGIA BERRIZTAGARRIAREN
Kablea
EN
ER
GIA
-
ER
AG
IN
KO
RTA
SU
NA
2008 2009
ENERGIA - ZUZENA
MA
TER
IA
LEN
KO
NTS
UM
OK
O E
RA
GIN
KO
RTA
SU
NA
5. INGURUMENA
2009ko Jasangarritasun Txostena 37
(*) 2007ko balioek partzialki neurtzen dituzte emisioak (CO2, SO2, NOX, PM) eta enpresako autoenak eta talde
elektronogenoenak dira. 2008an, beste emisio-iturri batzuen datuak biltzen hasi ziren (auto partikularrak, taxiak,
hegazkinak eta abar).
2009tik aurrera, STOP CO2 tresna erabiltzen da CO2 emisioak kalkulatzeko (bai eta CH4 eta N2O emisioak
kalkulatzeko ere). 2008ko eta 2009ko datuak erabiltzen dira.
INGURUMEN-GASTUAK
ZEHAZPENA 2007 2008 2009 UNITATEA
Bulegoko papera eta materiala
297.110 236.679 216.261 €
Energia elektrikoa 2.396.593 2.836.065 3.041.403 €
Gasolioa 68.844 90.769 87.864 €
Ura eta saneamendua 6.992 8.087 9.364 €
Kableak 2.375.670 1.214.541 1.308.601 €
Bezeroentzako materialak eta ekipamenduak (kableak
izan ezik)
9.685.294 6.963.725 8.032.830 €
Hondakinen kudeaketa 1.459 1.374 13.628 €
Hondakinentzako ekipamendua
9.927 5.799 18.961 €
Aholkularitzak eta ikuskaritzak
20.118 59.109 39.719 €
A B R A B R A B R
BIO
DIB
ER
TS
ITA
TEA
m2 / langile-kop. 7.150 530 13,48 7.150 541 13,21 7.150 552 12,95
CO2 (*)CO2 t
baliok./langile-kop.161,69 530 0,305 490,48 541 0,906 462,87 552 0,838
CH4 (*)CO2 t
baliok./langile-kop.--- 530 --- 0,61 541 0,001 0,57 552 0,001
N2O (*)CO2 t
baliok./langile-kop.--- 530 --- 47,27 541 0,087 40,71 552 0,074
HFCCO2 t
baliok./langile-kop.265,97 530 0,502 79,30 541 0,147 155,29 552 0,281
PFCCO2 t
baliok./langile-kop.0 530 0,000 0 541 0,000 0 552 0,000
SF6CO2 t
baliok./langile-kop.0 530 0,000 0 541 0,000 0 552 0,000
SO2 (*) t / langile-kop. 0,26 530 0,000 0,75 541 0,001 0,68 552 0,001
NOX (*) t / langile-kop. 1,95 530 0,004 5,68 541 0,010 5,17 552 0,009
PM (*) t / langile-kop. 0,20 530 0,000 0,57 541 0,001 0,52 552 0,001
GASEN ZEHARKAKO
EMISIOAK CO2 (*)
CO2 t
baliok./langile-kop.--- 530 --- 12.436,1 541 22,977 12.207,7 552 22,105
Lurraren erabilera
URTEKO AIRE-GUZTIRA
EM
IS
IO
AK
BEROTEGI EFEKTUKO
GASEN URTEKO
EMISIOAK, GUZTIRA
(ZUZENEKO EMISIOAK)
EREMUA ADIERAZLE R UNITATEAK2007 2008 2009
5. INGURUMENA
38 2009ko Jasangarritasun Txostena
BESTE ZENBAIT HONDAKIN
ZEHAZPENA 2007 2008 2009 UNITATEA
Botoi-pilak 80 73 75 gramoak
Fluoreszenteak (eraikinak + sarea)
1.216 (1) 1.072 619 aleak
Berun azidozko bateriak Azidoa
8.253 15.070 8.600 kilogramoak
Pila alkalinoak 319,2 169,9 320,5 kilogramoak
Biltegitik ateratako
hondakin zelulosikoak (papera eta kartoia)
56,45 49,27 40,88 tonak
Biltegitik ateratako
hondakin zelulosikoak (papera eta kartoia)
13,60 13,82 19,40 tonak
Hondakin elektriko eta elektronikoak
29.240 (2) 65.610 20.675 kilogramoak
(1) Aurreko memorietan, mantentze-lanen zerbitzua egiten zuen kontratak balio partzialak bidali zituen.
Errore hori konpondu da, eta, orain, matxuratutako eta bildutako fluoreszenteen kantitate errealak
kontatzen dira.
(2) Kontabilizazio-akatsa gertatu zen aurreko urtean horren kalkulua egitean.
BEZEROEN EKIPOEN HELBURUA, BIZITZA ERABILGARRIAREN AMAIERAN
EKINTZA / HONDAKINA HELBURUA 200
7 2008 2009
MUGIKORRAK
Erabilitakoak enpresa espezializatuei saltzea
Berrerabiltzea 386 3.754 1.026 aleak
Erabilitakoak biltzeko kanpaina (ALBOAN GKEa/Gurutze Gorria)
Berrerabiltzea 3.608 2.529 2.135 aleak
TELEFONO FINKOAK
Erabiliak GKEei ematea Berrerabiltzea 1.931 864 0 aleak
Kudeatzaile baimenduari ematea Birziklatzea 5.698 7.549 10.951 aleak
BEZEROEN EKIPOAK
Berritzea
Berrerabiltzea
Set Top Box 5.911 5.663 5.327 aleak
Cable-modemak 8.367 15.257 9.791 aleak
Bideratzaileak 401 556 385 aleak
Kudeatzaile baimenduari ematea
Birziklatzea
29.240
65.610 20.675 kg
Set Top Boxes 4.737 11.910 144 aleak
Cable-modemak 742 460 17.894 aleak
Bideratzaileak 64 28 2.018 aleak
6. HORNITZAILEEKIKO HARREMANA
2009ko Jasangarritasun Txostena 39
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Q
MA
SyST
EFQM
RSE
Kudeaketa-sistema ziurtaturen bat (kalitatea, ingurumena,
etab.) duten Euskaltelen enpresa hornitzaileak
2008 2009
6.RELACIÓN CON PROVEEDORES
6.1. HORNITZAILEEKIKO HARREMANA
Kalitatea, elkarrizketa, gardentasuna eta hautaketa-prozesuen inpartzialtasuna, horra Euskaltelek
hornitzaileekin dituen harremanetarako irizpideak.
Horiek oinarri harturik, Euskaltelen asmoa da elkarrekiko erantzukizuneko harremanak finkatzea
hornitzaileekin, denoi onuragarri izan dakizkigun (hornitzaileei, bezeroei eta gure enpresari). Finantzak
eta Kontrola Saileko Erabaki Zentroak
koordinatzen du hornitzaileekiko harremana.
Euskaltelek interes-taldeen gogobetetze-maila
ezagutzeko galderak sartzen ditu gizarte-
inkestetan; hala, lortutako emaitzen bidez,
hobekuntza-arloak ezar ditzake.
2009an, gainera, zerbitzu logistikoari buruzko
lehen gogobetetze-inkesta egin du. 6tik 4,50eko
puntuazioa lortu da.
Gure enpresako hornitzaileen kudeaketa egiteko, pauso hauek eman behar izaten dira: alta eta
homologazioa; erosketa-prozedura; ebaluazioa eta balorazioa; trebakuntza-jarduerak, eta
azpikontraten kontrola eta jarraipena, Sarearen eraikuntzatik eta mantentze-lanetatik eratorritako
jardueretarako.
Euskaltelek bere politikak garatzeko
garrantzizkotzat jotzen du hornitzaileek
kudeaketaren sistematizazio-filosofia
partekatzea, kalitatea, ingurumena, laneko
segurtasuna eta osasuna eta abar kudeatzeko
finkatu diren estandarren arabera. Erosketa
sailetik sustatzen da hori, homologazio-
prozesuan, eta, hornitzailea denean, Kalitate
Sailak urtero egiten duen ebaluazioan azaltzen
zaio ebaluazioaren emaitza eta hobetze-plana.
Horrez gain, aldian behin, Euskaltelen politikekin
bat datorren kudeaketa-sistema izatearen
abantailei buruzko oharrak bidaltzen zaizkie
Kalitate Sailetik.
Hornitzaile nagusietatik (erosketen % 85 haiei egiten zaie) eta hondakinen kudeatzaileetatik, kudeaketa
sistema ziurtatuta dutenen ehunekoa hurrengo tauldan ikus daiteke.
2009an, 961 hornitzaileri egin zizkien erosketak Euskaltelek, eta horietatik 466 garrantzizkotzat jo
daitezke (6.000 eurotik gorako erosketak egin zitzaizkien). Kontratuen % 100 ordaindu ziren
hitzartutakoaren arabera. Euskal Autonomia Erkidegoko hornitzaileei egin zitzaizkien erosketen % 71,63
2009an; % 28,37, berriz, beste lurralde batzuetakoei. 2009ko ekitaldian, hornitzaile bati egindako
erosketek erosketa-bolumen osoaren % 10a gainditu dute.
1,0 2,0 3,0 4,0
Kontratak eta instalatzaileak
Banatzaileak
Hornitzaileak
Zure ustez, zer-nolako ekarpena egiten dio Euskaltelek hornitzaile eta
kolaboratzaileekin duen lankidetzarako, egonkortasunerako eta elkarren hazkunderako esparruari?
2008 2009
6. HORNITZAILEEKIKO HARREMANA
40 2009ko Jasangarritasun Txostena
2009an ez da aldaketarik izan Hornitzaileen Kudeaketako prozesuetan; beraz, 2008ko jasangarritasun-
memoriaren 3.3 atalean (hornitzaileekiko harremana) deskribatutako sistematika mantendu da (49-50
orrialdeetan jasotzen da).
2009ko hornitzaile nagusiak, guztiak bat izan ezik, EBkoak edo AEBkoak dira. Horregatik, ez da
beharrezkotzat jo giza eskubideei buruzko azterketa egitea. Azken hornitzaile hori Hegoafrikakoa da.
Fabrika hainbatetan bisitatu da produkzio-prozesua gainbegiratzeko. Hornitzaile horrek hornitutako
ekipoen bilakaera teknologikoa azkarra denez, 2010erako beste hornitzaile bat bilatu da Europan.
Horrenbestez, ez da ekintzarik bideratuko eremu horretan EESari dagokionez.
6.2. TREBAKUNTZA-JARDUERAK
Euskaltelek hainbat trebakuntza-programa antolatu ditu 1999tik, bai prozesuren batean Euskaltelentzat
lan egiten duten kontratupeko langileentzat, bai sektorean lanean hasi nahi duten esperientzia
praktikorik gabeko beste pertsona batzuentzat. Ekimen horien helburua da langileen gaitasun teknikoa
eta profesionala hobetzea, batetik, eta lan-merkatuko telekomunikazioetako profesionalen kopurua
areagotzea, bestetik.
2009an trebakuntza-lerro horri jarraitu zaio ―Euskaltel Eskolan‖, eta horren helburu nagusia da
Euskaltelen prozesuetako trebakuntza-beharrak eta –aukerak ikertzea, identifikatzea eta koordinatzea
eta gizartearen bizitza digitalaren garapena bultzatzea. Horretarako, 2009an hainbat trebakuntza-
ikastaro egin dira Euskaltelentzat lan egiten duten kontratetako pertsonentzat (salmenta-teknikak, lan-
arriskuak, erakusleiho-apaintzea, produktua…); eta Internet Zuretzat proiektuaren bidez, eta Eusko
Jaurlaritzako Etengabeko Ikasketa Sailarekin lankidetzan, Interneten erabilerari buruzko sentsibilizazio-
eta trebakuntza-ikastaroak eman dira EAEko 177 ikastetxetan eta 140 udalerritan (200 ikastaro baino
gehiago egin dira, eta 1.500 pertsona inguruk parte hartu dute).
6.3. AZPIKONTRATEN KONTROLA ETA SEGIMENDUA
Obretarako eta mantentze-lanetarako azpikontratatzen duen jardueran Euskaltelek egiten duen
kudeaketa arautzeko, Kanpoko Langileen Akreditazio Protokoloa erabiltzen da. Euskaltelek laneko
segurtasuneko eta osasuneko lege-baldintzak betetzeko gutxienekotzat jotzen dituen betebeharrak
jasotzen ditu protokolo horrek
Erreferentzia da protokolo hori Sare Eraikuntzan eta Kudeaketan eta Zerbitzuaren Bermean
dihardutenentzat, prebentzio-irizpideak finkatzen baititu kontratetan osasuna eta segurtasuna
ziurtatzeko. Halaber, irizpide horiek azpikontratazio-kate osora zabaltzea exijitzen du protokoloak.
Kanpoko langileen ziurtapena bezain tresna garrantzitsua da haiek lan egiteko dituzten baldintzen
ikuskapena.
2009an, kontraten lanen 437 ikuskapen egin dira, 2008an baino % 25 gehiago. Horrez gain, 109
jarraipen-bilera egin dira, eta zerbitzuaren kalitatea, segurtasuna eta osasuna, eta antzeko gaiak landu
dira.
6. HORNITZAILEEKIKO HARREMANA
2009ko Jasangarritasun Txostena 41
6.4. JARDUERAREN BALANTZEA
HORNITZAILEAK
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
BANAKAPENA, EREMU GEOGRAFIKOKA
EAE-ko hornitzaileei egiten zaizkien erosketen % 72,3 75,81 71,63
Beste inguru batzuetako hornitzaileei egiten
zaizkien erosketen %
27,7 24,19 28,37
EROSKETAK HORNITZAILEEI
Kontratatutako hornitzaile-kopurua 929 877 961
Kontratatutako hornitzaile esanguratsuen kopurua 486 479 466
BANAKAPENA, GASTU-MOTAREN ARABERA (mila euro)
Hornikuntzak 87.387 83.175 66.712
Ekipoen kontsumoa 23.175 22.067 26.350
Errentamenduak 6.228 6.866 7.115
Sareko mantentze-lanak 18.976 20.619 24.455
Profesional independenteak 33.879 36.276 34.267
Garraioak (1) 0,79 13,92 80
Bestelako aseguruak 531 603 580
Material- eta publizitate-gastuak 10.004 8.348 10.474
Hornikuntzak 2.651 2.878 3.006
Posta 4.346 4.737 4.526
(1) 2009an, erosketei dagozkien 75.000 €-ko partida garraio-gastuei egotzi zaie, hornikuntzei
beharrean (erosketa-balio gisa, egin ohi den bezala).
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
42 2009ko Jasangarritasun Txostena
7.COMPROMETERSE CON LAS PERSONAS
7.1. GURE LANTALDEA: KUDEAKETA-PROFILA ETA -EREDUA
Euskaltelen Giza Baliabideen Sailak (Zuzendaritza Nagusiaren eta Harreman Instituzionalen Sailaren
Erabaki Zentroaren barruan dago) koordinatzen du Euskaltelen lan egiten duten pertsonekin zerikusia
duen oro.
2009ko abenduaren 31n, Euskaltelen lantaldea 553 pertsonak osatzen zuten.
Euskaltelek, sorrerako irizpideei jarraituz, langileen egonkortasunaren eta jarraipenaren alde egiten
jarraitzen du. Langileen % 98,37k kontratu finkoa, mugagabea eta lanaldi osokoa dute. Bestalde,
lantaldearen konpromiso eta atxikimenaren adierazgarri dira kanpoko txandakatzearen indize txikia
(2007an, % 3,17; 2008an, % 2,74, eta, 2009an, berriz, % 0,72) eta langileen batez besteko
antzinatasuna (zazpi urtetik gora). Kontuan hartzeko moduko datua da antzinatasunarena, urte gutxi
baitira Euskaltelen proiektua martxan jarri genuela.
Bestalde, errotazioa agertzen da taula hauetan, adinaren eta sexuaren arabera xehatuta.
38 urte dituzte, batez beste, gure langileek, baita prestakuntza-maila ona ere (% 65 unibertsitate-
tituludunak dira; % 25,8, teknikariak; gainerako % 9,2ak, berriz, bestelako tituluren bat du).
Ordainketa-politika
Lansari finkoaz gain, Euskalteleko langile guztiei aplikatzen zaie soldata finkoaren portzentaje baten
gaineko lansari aldakorreko sistema. Ekitaldirako enpresari eta langile bakoitzari jarritako helburuen
betetze-mailaren arabera kalkulatzen da portzentajea.
Komertzialek, berriz, bono bat dute, salmentetan ezarritako helburuen betetze-mailaren arabera.
Euskaltelen ez dago kategoria profesionalik. Pertsonen kudeaketaren inguruan erabiltzen dugun
politikaren arabera, banakakoak dira soldatak; hau da, arduraren, lanaren eta enpresari emandako
balioaren arabera ordaintzen zaio pertsona bakoitzari, eta ez dago desberdintasunik gizonen eta
emakumeen artean.
536
548
553
525 530 535 540 545 550 555
2007
2008
2009
ENPRESAKO LANGILEAK
0 2 4 6 8 10 12
2007
2008
2009
TXANDATZEA, ADINAREN ETA SEXUAREN
ARABERA
Emakumea
Gizona
0 2 4 6 8 10 12
G
E
G
E
G
E
G
E
21
-30
31
-40
41
-50
51
-60
LANGILEEN BAJAK
2009
2008
2007
25.000 26.000 27.000 28.000 29.000 30.000
2007
2008
2009
(Mila euro)
SOLDATA-GASTUAK
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
2009ko Jasangarritasun Txostena 43
Laneko bizitza eta bizitza pertsonala uztartzea
Laneko bizitza eta bizitza pertsonala uztartzeko, lan-harremanak malgutasunaren printzipioan
oinarritzen ditu Euskaltelek, bia sarrera eta irteera ordutegietan. Malgutasun hori aplikatzen da sartzeko
eta irteteko ordutegietan, ez etortze kasuetan, eta baimen- eta lizentzia-eskaeretan.
Udako hilabeteetan, urte osoko ostiraletan eta jai-bezperetan lanaldi murriztua egiten dugu.
2009ko abenduaren 31n 80 langilek (langileen % 14k) borondatez murriztutako lanaldia zuten, umeak
zaindu ahal izateko.
Euskaltelek, indarrean dagoen legedian oinarrituta, programa bat jarri du abian, ibilbide profesionalaren
amaierara iristen ari diren langileak lana pixkanaka uztea ahalbidetzen dien lan-modalitatean sar
daitezen; horrela, enpresarekiko duten konpromisoa borondatezko ekintzen bidez osa dezakete;
adibidez, Hartu Emanak (pertsona adindunen etengabeko ikaskuntzarako eta parte-hartze sozialerako
erakundea) Kooperan ―Asko dago egiteko" lemapean antolatutako jardunaldietan lanaldi partziala duen
jubilatu bat izan da enpresaren ordezkari gisara.
Elkarrizketa ordezkaritza sindikalarekin
2009ko martxoan, Bizkaiko lan-zentroan hauteskunde sindikalak egin ziren, eta hauek izan ziren
emaitzak: CCOOko 11 kide, eta ELAko 6.
Ordezkaritza soziala 20 lagunek osatzen dute, horietatik 17k Bizkaiko Enpresa Batzordea osatzen dute,
eta 3 Gipuzkoako ordezkari sindikalak dira.
2009ko ekainaren 19an Bigarren Lan Hitzarmen Kolektiborako negoziazio-mahaia eratu zen, 2008ko
hitzarmen kolektiboaren denuntziaren ondoren. 2009aren amaieran burutzeke zegoen.
Hitzarmen horren baldintzen pean daude langile guztiak, Zuzendariak eta Gerenteak izan ezik,
(langileen % 13,38).
Minusbaliatuen integrazioa
Euskaltelek apirilaren 7ko 13/1982 Legeak (LISMI) ezarritakoa betetzen du, enplegu zuzena sortuz, eta
lege horretan aurrezarritako eta Adecco Fundazioarekiko dohaintzetan oinarritutako neurri alternatiboak
abian jarriz.
Aukera berdintasuna
Euskalteleko langileen % 40 emakumezkoak dira, eta % 60 gizonezkoak.
Erantsitako grafikoetan emakume langileen proportzioak eta zuzendaritza-karguak dituzten emakumeen
(eta tokiko erkidegoetatik datozen) proportzioak izandako bilakaera ikus daiteke.
Euskalteleko langileen adinaren araberako banaketa erantsitako grafikoko organigraman ikus daiteke.
38,62%
40,15%
39,96%
61,38%
59,85%
60,04%
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00%
2007
2008
2009
Langile-multzoaren eboluzioa sexuaren arabera
Emakumea
Gizona
88,46%
88,46%
88,46%
11,54%
11,54%
11,54%
0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00%
2007
2008
2009
Zuzendaritza-karguen eboluzioa sexuaren arabera
Emakunea
Gizona
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
44 2009ko Jasangarritasun Txostena
Euskalteleko gizon-emakumeen kudeaketan, giza eskubideak errespetatzen ditugu eta diskriminazio oro
baztertzen dugu. Gainera, aukera-berdintasuna sustatzen dugu, elkartzeko askatasuna eta negoziazio
kolektiborako eskubidea bideratzen ditugu eta ahalegina egiten dugu gure eragin-eremuan nahitaezko
eta ezinbesteko lan-mota guztiak —bereziki, haurrek egiten dituztenak— ezabatzeko. Horregatik
guztiagatik, esan daiteke ez dela bazterketarik gertatu. Euskaltelek gogoan du kudeaketa-politikak eta
–estrategiak balio-katera bideratu behar direla. Hori dela eta Global Compact-i atxiki zitzaion 2002an.
Horri esker, lan-absentismoaren tasak —ohiko gaixoaldiek, istripuek eta amatasunak eragindakoak
barne— eta 1.000 orduko galdutako lanaldien kopuruak arrazoizko mailetan daude (ikus Arriskuen
Prebentzioa eta Osasuna taula).
Euskalteleko hasierako soldata estandarraren eta lanbide arteko gutxieneko soldataren arteko erlazioa
ikusten da taula honetan.
7.2. TREBAKUNTZA ETA PREBENTZIO-POLITIKA
2009an, trebakuntza-ekintzak 45.330 ordukoak izan dira, gutxi gorabehera; pertsona bakoitzeko 82
ordu baino gehiago. Bost multzo handitan banatzen da trebakuntza-plana, jardueraren hartzaileen eta
helburuen arabera: gaitasun pertsonalei buruzko trebakuntza; negozio-gaitasunei buruzko trebakuntza;
zuzendaritza- eta kudeaketa-gaitasunei buruzko trebakuntza; trebakuntza teknikoa (edo
teknikarientzakoa); teknikari ez direnentzako trebakuntza teknikoa.
Euskalteleko gizon-emakume guztiei duten kategoriaren arabera eskaintzen zaizkien trebakuntza-
orduak jaso ditugu taula horretan.
Horrek esan nahi du zuzendari bakoitzak 21 trebakuntza-ordu, gerente bakoitzak 43 trebakuntza-ordu
eta Euskalteleko gainerako langile guztiek 96 trebakuntza-ordu jaso zituztela, batez beste, 2009an.
Euskara ikastea
2009an, konpainian guztiz finkatuta dagoen Euskara Plana garatzen jarraitu dugu. 2009an gure
lantaldearen % 34ak euskara-ezagutza altua izatea lortu da. Euskararen erabilera sustatzeko 2009an
egin diren ekimenen artean, hauek daude: hitzaldiak, Euskal Jaia, lehiaketak (intranetean, Gabonetan
eta abar), erabilera taldeak eta abar.
0 50 100 150 200
≤25
25<ADINA≤30
30<ADINA≤35
35<ADINA≤40
40<ADINA≤45
45<ADINA≤50
50<ADINA
ADIN-BANAKETA ORGANIGRAMAREN ARABERA
Gainerakoak
Gerentea
Zuzendaria
7.988
8.400
8.736
12.621
15.112
15.540
0 5.000 10.000 15.000 20.000
2007
2008
2009
Soldaten arteko erlazioa
Euskalteleko soldata minimoa
Lanbide arteko gutxieneko soldata
266
540
588
679
1.070
4.650
25.810
49.990
39.872
0 20000 40000 60000
2007
2008
2009
Emandako trebakuntza-orduak
Gainerakoak
Gerenteak eta Liderrak
Zuzendariak
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
2009ko Jasangarritasun Txostena 45
Prebentzio- eta segurtasun-politika
Lanaren Nazioarteko Erakundearen (LANE) gomendio guztiak betetzen ditu laneko segurtasunari eta
osasunari buruzko gure trebakuntza-politika osoak. Bestalde, OHSAS 18001:2007 arauaren ziurtagiria
berritu du gure enpresak. Kudeaketa Sisteman txertatuta dago araua.
Bestalde, Segurtasun eta Osasun Batzorde Paritarioa ere badu Euskaltelek. Langileen ordezkaritzako lau
kidek eta enpresa-zuzendaritzako beste lauk osatzen dute Batzordea. Horiez gain, batzordekide finkoa
da Euskalteleko prebentzio-zerbitzuko ordezkari bat ere (iritzia emateko eskubidea du, baina ez
bozkatzeko eskubidea).
Espezifikoa da prebentzio-alorreko prestakuntza, lanpostuaren araberakoa. Lanpostuari dagozkion
arriskuen berri ematen dio Euskaltelek langileari, baita behar duen trebakuntza ere. Horrez gain,
larrialdi bat eragin dezaketen arriskuak aztertzen dira, eta, urtean behin, ebakuazio-simulazio bat
egiten da Euskalteleko langileek diharduten eraikinetan. Suteak itzaltzen eta lehen sorospenak egiten
ikasteko ikastaroak ere ematen dira. 2009an, 1.866 orduko saioak egin ziren Euskaltelen Laneko
Arriskuen Prebentzioaren alorrean.
Gainera, Langilearen Atarian badaude zenbait gairi buruzko trebakuntza-eremuak: bizkarra nola
babestu, nola lan egin ordenagailuarekin, sute eta bestelako gertakarietatik nola babestu. Bada,
halaber, lanpostu bakoitzari dagozkion arrisku espezifikoei, horiei lotutako prebentziok arauei eta abarri
buruzko informazioa ere.
Laneko ezbeharrak
Lan-arriskuetarako babesaz arduratzen den erakunde kudeatzaileak edo Euskaltel, SAren prebentzio-
zerbitzuko medikuek sekula ez dute egin ez tramitatu 1299/2006 Errege Dekretuan jasotako gaixotasun
profesionalei lotutako parterik. Are gehiago, orain arte ez dute izan laneko gaixotasuntzat har daitekeen
kasu bakar baten berririk.
Gainera, Euskaltel, SAko langile bakar bat ere ez da hil lanaren eraginez enpresa sortu zenetik.
Istripu-kopurua txikia da gure artean, eta, hori dela eta, urtean zehar gertaeraren bat izaten bada,
nabarmen geratzen da hori beste urte batzuetako datuekin alderatuta.
Gizon-emakumeen osasun-zaintza
Prebentzioa, lehen mailako laguntza, eta gaixotasuna edo ezbeharra gertatuz gero eman beharrekoa
dira gizon-emakumeen osasun-zaintzaren atalak. Prebentzioari dagokionez, lanpostu bakoitzeko
arriskuen araberako azterketa medikoak egiten ditu Euskaltelek. Urtero osasun-azterketa egiteko
eskatzen duen langile-portzentajea egonkortu egin da (asistentzia-indizea); % 70 ingurukoa da.
2009an, langileen % 74,27k eskatu du.
753,89
371
181,43
0 100 200 300 400 500 600 700 800
2007
2008
2009
ISTRIPU-INDIZEAK (ehun mila laguneko izaten
den istripu-kopurua)
0,08
0,03
0
0 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1
2007
2008
2009
LARRITASUN-INDIZEA (mila orduko galdutako lanegunak)
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
46 2009ko Jasangarritasun Txostena
Segimendu-indizeak (bi urtez jarraian osasun-azterketa egiten dutenen indizea) antzeko zifrak ditu;
2009an, aurreko urtean egin zutenen % 78,53k egin zuten azterketa. Azkenik, OMEk ematen duen
osasunaren definizioa kontuan hartuta, Euskalteleko langileen ongizate fisiko eta mentala landu dugu.
Bestalde, osasunari buruzko alderdi orokorren inguruko informazio-kanpaina egin da; besteak beste,
elikadura orekatua, sedentarismoa, arteria-presioa eta kolesterol-maila landu dira. Horrez gain, lan-
stressa detektatzeko inkesta landuagoa egin da, eta 2001etik erabiltzen ari ginena baztertu da.
Aurrekotan bezala, gai hauetan ere ez da aurkitu neurriak hartzera behartuko lukeen zantzurik.
7.3. KOMUNIKAZIOA ETA BARNE-HARREMANAK
Barne-komunikazioa
Euskaltelen, komunikazioa ezinbesteko erreminta da erakundeari ideiak eta balio-elementuak emango
dizkion adimen kolektiboaren bidez aldaketa sustatzeko. Pertsonen arteko topaguneak eta kanalak
sortzea ezinbestekoa da, helburu hori betetzeko. Elementu eta komunikabide horiek guztiak era
dinamikoan definitzen ari dira, ez dira estatikoak, eta hala islatzen dira Barne Komunikazioko Politikan.
Horren azken helburua da Euskaltel proiektua osatzen duten pertsonen gogobetetzea eta harrotasuna
lortzea.
2009an ez da aldaketarik egon komunikazioari lotutako prozesuetan. Hori dela eta, 2008ko
Jasangarritasun Memoriako 5.3 kapituluan (Komunikazioa eta Barne-harremanak, 77-78 orriak)
deskribatutako sistematikari eutsi zaio.
Barne-komunikaziorako bide finkatuta du Euskaltelek: korporazioaren intraneta, bilerak (Erabaki Gune
bakoitzaren barne-bilerak, Zuzendaritza Nagusiak liderrekin egiten dituenak, Zuzendaritza Nagusiak
langileekin egiten dituenak), Euskaltel Informazioa (enpresaren jardueraren garabideari buruzko
informazioa hedatzeko bidea, intranetean). Halaber, mekanismo berriak garatzen jarraitzen du, barne-
komunikazioa eta –informazioa ziurtatzeko.
Intraneten aurki daiteke enpresaren Kode Etikoa. 2009an ez da urratzerik egin enpresan ezarritako
jarraibide eta protokoloei dagokienez.
Barneko komunikaziorako eta parte-hartzerako funtsezko tresnetako bat da bi urtez behin egiten den
pertsonen gogobetetze-inkesta. Azkena 2007an egin da. 2009ko ekitaldiari dagokionez, langileek
gehien interesatzen zitzaien gaiei buruz egindako proposamenen diseinua eta egitura prestatu da. Hala
ere, 2009-2011 Hitzarmen Kolektiboaren negozioazioak ez oztopatzearren, Klimaren Inkesta geldituta
dago negoziazioak amaitzen diren arte.
Komunikazio-tresna horien guztien bidez, erakundeko antolaketako aldaketen, merkaturatzen diren
produktu berrien eta Euskaltelek Erantzukizun Sozialaren alorrean hitzaldi, ekitaldi eta bestelakoetan
egindakoen berri eman zaie langileei.
Elkartasun-ekintzak
2009ko ekitaldi osoan jarraitu da konpainiaren jarduera solidarioak sustatzen eta horietan langileen
parte hartzea bultzatzen. Uztailean, kamiseta laranjaren aurkezpenean gauzatu zen konpainia barnean
egindako lana. Ekitaldian aurkeztu zen 2009ko proiektu solidarioa: kamisetak eskuratzeko bidaltzen
ziren SMSekin lortutako dirua GKE batentzat edo behar gehiena dutenei laguntzeko lan egiten duen
erakunde edo elkarte batentzat izango zela. Elkartea erabiltzaileek hautatu zuten, Euskaltelen
webgunean botoa emanda (www.euskaltel.com). Diru-laguntza Chernobil Elkartearentzat izan zen. GKE
horrek Ukrainiako eremu hartan gertatutako isuri erradiaktiboak kaltetutako haurren osasuna
hobetzeko lan egiten du.
Gabonetan, Euskalteleko langileek bigarren urtez Feria Solidarioa egin zuten. Jaso ziren Gabonetako
opariak langilei saldu zitzaien. Langileek ekarritako bigarren eskuko liburuak ere saldu ziren Feria
Solidarioan.
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
2009ko Jasangarritasun Txostena 47
Izaera sozialeko ekimenetan ahalegina egiten jarraitzeko eskatzen dute Euskalteleko langileek; hori
dela eta, aurten lehen aldiz, Gabonetako bazkari bat antolatu dugu langileek proposatutakoen artean
hautatuko den GKE edo elkarte baterako dirua biltzeko (Vicente Ferrer Fundazioa).
Barneko gizarte-ekintza
2009an, Familia Plana garatu zen Euskaltelen langileen artean, Adecco Fundazioarekin batera. Familian
minusbaliotasun-arazoak dituzten langileei laguntzen zaie, lan-sarbideko eta aisialdirako programen
bidez.
Horrez gain, seigarren urtez Euskalteleko langileen umeentzako Olentzero jaia antolatu zen Gabonetan,
ekitaldiaren Gabonetako kutsua eta Euskalteleko langileen eta familien arteko topaketa sustatuz.
Hainbat jarduera antolatzen dira langileen artean (paddlea, golfa, mus-txapelketak, pilota, areto-
futbola, txirrindularitza, etab.), eta, horretarako, pistak, eremuak eta kuotak eskuratzeko diru-
laguntzen sistema martxan jarri da, bai eta merchandisinga eta enpresaren materiala ere.
Hainbat sarrera zozkatzen dira askotariko ekitaldietarako, eta langileek intranet bidez eskura ditzakete.
Langilearen dendaren helburua da Euskaltelek erabiltzen duen edozein merchandising-material eta
enpresaren objektu korporatiboak merkeago eskuratzeko aukera izatea langileek; aurten ere helburu
horri eutsi zaio.
Azkenik, Euskaltelen langileek zenbait onura sozial dituzte; produktuekin edo ematen ditugun
zerbitzuekin lotuta daude batzuk, eta segurtasunarekin eta osasunarekin lotuta daude beste batzuk.
Hona hemen esanguratsuenetako batzuk:
- Gizarte Segurantzaren sariaren soldata-osagarria, zerbaitegatik aldi baterako ezgaitasun-egoeran
dagoenarentzat; 215.325,52 euroko kostua eragin du.
- Istripu-asegurua: 32.860 euroko urteko prima.
- Minusbaliatuen familientzako laguntza: 150 €/hil, familiako kide bakoitzeko. Gehienez, sei familia
egongo dira; beraz, kostu osoa 1.800 €/hilekoa izango da.
- Langileentzako produktuak, Euskaltelek ematen dituen zerbitzuekin lotutakoak; urtean 760,80 euro
langileentzako onuretan.
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
48 2009ko Jasangarritasun Txostena
7.4. JARDUERAREN BALANTZEA
LANTALDEAREN BILAKAERA
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
Lantaldearen ezaugarriak
Langile-kopurua, abenduaren 31n 536 548 553
Emakume-kop. 207 220 221
Gizon-kop. 329 328 332
Zuzendaritzako emakumeen kop. 3 3 3
Zuzendaritzako gizonezkoen kop. 26 26 26
Kontratu mugagabea duten pertsonak 519 527 544
Aldi baterako kontratua duten pertsonak 17 21 9
Lanaldi-murrizketa boluntarioa duten pertsonak
57 66 80
Lantaldeko gizon-emakumeen batezbesteko adina
38 37,7 38,4
Lantaldearen osaera-aldaketak
Alta-kop. 27 22 8
Kontratu mugagabeetako altak 16 2 3
Aldi baterako kontratuetako altak 11 20 5
Bajak, guztira 17 15 4
Eszedentzia boluntarioagatiko bajak 5 8 1
Baja boluntarioak 5 3 0
Beste arrazoi batzuengatiko bajak 7 4 3
Kanpo-errotazioaren indizea % 3,1
7
% 2,7
4
% 0,7
2
Lantaldearen prestakuntza
Goi-mailako titulua duten pertsonak 281 271 275
Maila ertaineko titulua duten pertsonak 129 85 85
Titulu teknikoa duten pertsonak 82 133 143
Bestelako titulua duten pertsonak 44 59 50
Lantaldearen kokapena
Zamudio/Derioko egoitzako langile-kopurua
499 511 516
Donostiako egoitzako langile-kopurua 30 32 32
Gasteizko egoitzako langile-kopurua 3 2 2
Madrilgo egoitzako langile-kopurua 4 3 3
7. GIZON-EMAKUMEEKIKO KONPROMISOA
2009ko Jasangarritasun Txostena 49
TREBAKUNTZA ETA JAKINTZAREN EGUNERATZEA
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
Zenbaketa orokorrak
Trebakuntza-orduak, guztira 26.757 51.600 45.330
Trebakuntza-saioak, guztira 97 186 160
Parte hartu duen pertsona-kopurua 415 505 450
Trebakuntza-orduak langileko 50 95,5 82
Trebakuntza-saioen balorazioa (1etik 10era) 4,86 4,66 4,55
Trebakuntza espezifikoa
Gaitasun pertsonalei buruzko trebakuntza-orduak 14.638 36.060 33.027
Negozio-gaitasunei buruzko trebakuntza-orduak 1.886 481 1.583
Kudeaketa-gaitasunei buruzko trebakuntza-orduak
2.376 5.325 4.651
Teknikarientzako trebakuntza teknikoko orduak 6.299 8.227 5.199
Teknikari ez direnentzako trebakuntza teknikoko orduak
1.558 1.507 871
Euskarako trebakuntza
Trebakuntzako ordu-kopurua 31.040 28.535 24.988
Trebakuntza-saioak, guztira 3.330 3.269 2.666
Parte hartu duen pertsona-kopurua 227 215 170
OSASUNA ETA LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIOA
ZEHAZPENA 2007 2008 2009
Azterketa medikoak, guztira 382 398 410
Parte-hartze indizea (azterketa eskatu duen pertsona-kopurua)
% 71,67 % 72,50 % 74,27
Segimendu-indizea (bigarren urtez jarraian azterketa egin dutenen kopurua)
% 70,42 % 76,13 % 78,53
Prebentzioari buruzko trebakuntza-saioen
kopurua
23 19 11
Istripu-indizea (ehun mila laguneko izaten den
istripu-kopurua)
753,89 371,00 181,43
Larritasun-indizea (mila orduko galdutako lanegunak)
0,08 0,03 0
Absentismo-tasa (*) 2,09 2,33 2,86
(*) Absentismo-tasa kalkulatzeko, ohiko gaixotasunagatiko bajan galdutako orduak (%) hartzen
dira kontuan. Istripuagatiko bajetan galdutako orduan larritasun-indizean kontabilizatzen
dira.
9. ADIERAZLEAK
50 2009ko Jasangarritasun Txostena
8.NUESTRO COMPROMISO SOCIAL
8.1. JARDUERA INSTITUZIONALA
Euskaltelek hainbat jarduera instituzional eta bere taldeei zuzendutako beste hainbat gizarte-jarduera
egiten ditu, bere xedearekin bat eginez.
Hala, Euskaltelek erakundeen bisitak antolatzen ditu bere egoitzara; enpresa-jardueretan parte hartzen
du eta sustatu egiten ditu; ekitaldi eta jarduerak babesten ditu, udaletxe eta elkarteekin batera
egindago jarduera txikienetatik hasi eta mediatikoenetara, esaterako, Euskaltel-Euskadi txirindulari-
taldeari laguntzen dio Frantziako Tourrean, eta nazioarteko surf-txapelketeterako laguntzak ematen
ditu; hainbat mota eta lurralde-ordezkaritzatako elkarte eta erakundeetan ere parte hartzen du.
Ekintza horiek guztiek osatzen dute Enpresaren Erantzukizun Sozialeko Politika Globala. Euskaltelek
urtero berritzen du politika hori, gero eta helburu zorrotzagoak jartzeko, merkatura eta, oro har,
gizartera gehiago hurbiltzen direnak.
Ekintza horien eragina neurtzeko, Euskaltelek interes-
taldeen gogobetetze-maila ezagutzeko galderak sartzen
ditu gizarte-inkestetan; hala, lortutako emaitzen bidez,
hobekuntza-arloak ezar ditzake.
Euskaltelen Idazkaritza Nagusiaren eta Kanpo
Harremanen mendeko Harreman Instituzionalen
Zuzendaritzaren bidez koordinatzen da konpromiso
hori.
Harreman Publikoak
Interes-taldeei (bezeroak, ekonomia- eta politika-eragileak, enpresak eta komunikabideak) Euskaltelen
posizionamendua indartzeko dituen jarduera, medioak eta instalazioak ezagutzera emateko sortu zen
erakunde-bisiten programa. Programa horren bidez, harreman berriak sortu eta harreman estrategikoei
eusten zaie, Euskaltelen helburu komertzialak indartzen laguntzeko.
Komunikabideek, enpresek, alderdi politikoek, clusterrek, unibertsitateek, etab. egin dituzte bisitak
Euskaltelen egoitzara helburu horrekin.
Babesletza-ekimenak
Gazteak
Euskaltelek gazteei zuzendutako jarduerak babesten ditu bereziki. Adibidez, euskal kostaldean egiten
diren surf-txapelketak laguntzen ditu: Galea muturreko olatu handien txapelketa edo Bakioko Billabong
Girls lehiaketa. Horietako batzuk garrantzia hartzen ari dira nazioartean (Zarauzko surf-txapelketa
adibidez). Txapelketa horietan Euskaltel ez da babeslea bakarrik, Interneteko konexioa ezartzen du,
baita WiFi eremuak, "streaming"-ak, "merchandising" banaketak eta Euskaltel atsedenlekuak ezarri ere.
Halaber, hiru hiriburuetako festak babesten ditu (Bilbo, Donostia eta Gasteiz). Horietan, hainbat
jarduera egiten ditu Euskaltelek adin guztietako jendeari zuzenduta, baina izaera gazteari eutsiz beti.
Azkenik, zinemarekin lotutako jardueretan duen parte-hartzea ere aipatu behar da (adibidez,
Donostiako Zinemaldia, Zinegoak jaialdia edo Paramount Comedy-rekin batera antolatutako jarduerak).
Familia-esparrua
Euskaltelek hainbat motatako laguntzak ematen dizkio kolektibo horri. Adibidez, dagoeneko finkatuta
dauden elkarteen jardueretan parte hartzen du: Hirukide Kide Ugariko Familien Elkartea, AFAVI Bizkaiko
Familien Elkartea, Denon Eskola (Euskal Eskola Publikoaren festa), lau lurraldetan euskararen alde
egiten diren festak (Ibilaldia, Kilometroak, Araba Euskaraz eta Nafarroa Oinez) eta haur-ipuinen
lehiaketak (adibidez, Ramón Rubial Fundazioarekin batera antolatutakoak). Bestalde, Euskaltel Familia
1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
2008
2009
Zure ustez, Euskaltel enpresa entzutetsua da?
9. ADIERAZLEAK
2009ko Jasangarritasun Txostena 51
Plana lantzen ari da aspalditik —familian minusbaliotasunen bat duten Euskalteleko langileei zuzendua—
, Olentzeroren festan ere parte hartzen du —600 pertsona baino gehiago elkartzen ditu Euskaltelen
egoitzan—, Donostiako Eguberrietako Haur Parkean ere bai, eta Getxokorako eta BECerako (Bilbao
Exhibition Center) sarrerak banatzen ditu.
Kirolak
Euskaltel erreferentziazko enpresa da Euskadiko kirolen babesletzan. Frantziako Tourrean Euskaltel-
Euskadi taldearekin parte hartuz, nazioartera zabaldu da Euskaltel marka, eta Piriniotako paisaiak
gainezka egoten dira euskal jarraitzaileetan ohiko bihurtu diren elastiko laranjekin.
Horrekin batera, EAEn errotuta dauden beste proba klasiko batzuk ere babesten ditu: Behobia-Donostia,
Herri Krosa, Igorreko ziklokrosa, Pou anaiak, surf-mundua, euskal pilota eta herri-kirolak etab. Hala,
Euskaltelek oso argi adierazi du euskal kirolarien harrobia bultzatzen laguntzeko prest dagoela.
Ekintzarako trebakuntza
Gizarteak eskatzen dituen lehiakortasuna eta ongizatea aurreratu direla kontuan hartuta, Euskaltelek
Deusto Fundazioko Orkestra – Lehiakortasunerako Euskal Instituarekin parte hartzen du. Institutu
horren helburua da administrazio publikoaren, agente sozioekonomikoen eta Euskadiko Unibertsitate
guztien jardueran laguntzea, lehiakortasunari lotutako eremuetan, politika publikoen eta enpresen
agenda pribatuen garapenean orientatuz eta horien garapena azkartuz, oinarrizko hiru funtzio era
bateratuan garatuz: ikerketa, interakzioa eta jarraibideak (www.orkestra.deusto.es).
Arlo soziala
Kanpora begira, gizarteratzen laguntzen duten jarduerak sustatzen ditugu hainbat erakunderekin
lankidetzan (hala nola Gurutze Gorria, Down Sindromea Elkartea, Basauriko Paraolinpikoa,
minusbaliotasuna lantzen duten erakundeekin batera egindako erakusketak, Gizakia Helburu,
Gipuzkoako Kirol Egokituko Federazioa eta abar).
Integrazioa eta Berdintasuna
Euskal gizartea osatzen duten kolektiboekin Euskaltelek duen konpromisoari jarraituz, solidaritatea eta
berdintasuna sustatzen duten adierazpenak eta ekimenak bultzatzen ditugu.
Euskaltelek emakumeek kiroletan parte hartzea sustatzen du, eta halako proba eta ekitalditan
laguntzen du (Uribe-Kostako emakumeentzako II kirol anitzeko lehiaketa, Sopelanako ―Billabong Girls
Days‖ emakumeen surf-proba, Kontxako Banderaren emakumezkoen estropadaren finala), baita kirol
egokitua ere (txirrindularitza egokituko ZUZENAK Criterium-aren X. Ekitaldia, txirrindularitza
paralinpikoko Bizkaiko Bira, Basauriko XI. Meeting paralinpikoa, VI. Nazioarteko maratoi erdi egokitua).
Halaber, Euskaltelek Zinegoak gay-lesbo-trans zinemari buruzko zinema jaialdia babestu du.
Hezkuntza, kultura eta euskara
Euskaltelek euskara, kultura eta hezkuntza sustatzeko konpromiso argia du.
Hasiera-hasieratik, barruan nahiz kanpoan euskara bultzatzeko konpromisoa hartu zuen Euskaltelek.
Kanpoan, ekitaldi-mota ugari egin dira. Esate baterako, telefoniako terminal guztien eskuliburuak
euskarara itzultzen dituen operadore bakarra da Euskaltel.
Euskararen erabilera sustatzeko bidean, egoera guztietara moldatzen da etengabe: bezeroei
zuzendutako testuetan (web orria, aldizkariak, fakturak, publizitatea eta abar) eta bezeroaren
arretarako zerbitzuetan (saltokiak, call centerrak, saldu osteko zerbitzua eta abar). Halaber, 2009an
euskarazko softwarea mugikorretan txertatzeko Eusko Jaurlaritzak abian jarritako kanpainan
(―Telefonoak badaki euskaraz. Anima zaitez!‖ delakoan) parte hartu dugu.
9. ADIERAZLEAK
52 2009ko Jasangarritasun Txostena
Euskaltelek euskararen alde egiten duen lan hori aintzatetsi zen 2009an, Ukan Publizitate Saria jaso
baitzuen.
Beste zenbait alderdi ere aipatzekoak dira euskararen arloan; esate baterako, Euskaltel Ikastolen
Elkartearekin lankidetzan aritzen da euskararen urteroko festak babestuz: Ibilaldia, Araba Euskaraz,
Kilometroak eta Nafarroa Oinez, baita Euskal Eskola Publikoaren festa.
Euskaltel Fundazioak .eus domeinua lortzeko PUNTUEUS elkartean ere parte hartzen du.
Arlo honetan babestutako beste ekitaldi nabarmenak hauek izan dira: Bertsolari Txapelketa eta Nuevas
Claves Educativas Fundazioak antolatutako Askotariko Adimenari buruzko kongresua.
Ingurumena eta Jasangarritasuna
Ingurumenaren zaintza eta jasangarritasuna sustatzen edo hedatzen dituzten ekimenak babesten ditu.
- Garbibide programaren babesletza eta Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen eta Lurralde
Ekintza Sailak antolatutako ingurumen-festarena; horien bidez, herritarrek ingurumenaren
zaintzarekiko duten konpromisoa sustatu nahi da.
- Garraio eta mugikortasun jasangarriaren inguruko hainbat udal-jarduera eta –ekimen sustatu
dira, hauek, adibidez:
o Getxoko Mugikortasun Jasangarriaren Astea
o Garraio jasangarrien aldeko martxa: ―XX. bizikletaren eguna‖, Basaurin.
o XV. Gasteiz Bizikletan ibilaldian parte hartzea. Proba ez da lehiakorra, eta herritarren artean
bide-segurtasuna sustatzea du helburu, bai eta garraiobide jasangarri eta osasungarri gisa
bizikleta hirian erabiltzea bultzatzea ere.
- ―Arabako Marrazki Ekologikoen IV. Lehiaketa: Ura ondasun urria da‖ Lehiaketa hori Lehen
Hezkuntzako 6. mailako ikasleentzat da; garapen jasangarriaren kontzeptua barneratu dezaten
egiten da.
- Erandioko udalak eta Erandioko Txirrindularitza Klubak antolatutako XVII. Erandio-Erandio
Klasika Zikloturista (zaleen artean ―Klasika‖ izenez ezagutzen dena).
- Horrez gain, EAEko hiru hiriburuetako jaietan ere jardun zen Euskaltel, festa-giro arduratsua
sustatzen zenbait ekimenen bidez (esaterako, beira- eta ontzi-jasotzea Gasteizko Ama Birjin
Zuriaren jaietan).
Elkarkidetzak
Enpresen artean jakintza eta esperientziak trukatzeko elkarte hauetan dihardu Euskaltelek:
9. ADIERAZLEAK
2009ko Jasangarritasun Txostena 53
Ekipamenduak eskura izatea
Informazioaren Gizartea garatzeko konpromisoari jarraiki, zenbait erakunde publikorekin elkarlanean
jarduten da Euskaltel, EAEko herritarrak eta enpresak azken belaunaldiko telekomunikazio-teknologiak
eskura izan ditzaten.
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarekin elkarlanean bultzatzen dugun PREMIA Proiektuan —adibidez—
ikusten da lankidetza hori. Proiektu horren xedea da EAEko ikastetxe guztietara hedatzea Informazio
eta Komunikazio Teknologia berriak (IKT).
Halaber, ikastetxeetan IP telefonia-zerbitzua jartzeko proiektu pilotuarekin jarraitu dugu 2009an, baita
bideokonferentzia bidezko konponbideak hedatzen ere.
8.2. EUSKALTEL FUNDAZIOA
Euskaltelen Plan Estrategikoan sartuta eta gaur egungo egoera ekonomiko konplexua kontuan hartuta,
lehendik martxan zeuden proiektuak garatzea izan da batik bat Euskaltel Fundazioaren jarduera, bai eta
barne-baliabideen erabilera ahalik eta handiena izan dadin saiatzea ere.
Hona hemen 2009an egindako proiektuak:
ELKARTE HAUETAN PARTE HARTZEN DU EUSKALTELEK
ADEGI (Gipuzkoako Enpresarien Elkartea)
AETIC (Elektronikako, Informazioaren Teknologiako eta Telekomunikazioetako enpresen elkartea)
AOC (Kable Operadoreen Elkartea)
APD (Zuzendaritzaren Garapenerako Elkartea)
MERKATARITZA ELEKTRONIKOKO ESPAINIAR ELKARTEA
ASTEL (Enpresa Operadore eta Telekomunikazio Zerbitzuetako Enpresen Elkartea)
BILBAO METROPOLI 30
BIZKAIA XEDE
CEBEK (Bizkaiko Enpresarien Konfederazioa)
CLUB FINANCIERO DE BILBAO
EUSKADIKO IKUS-ENTZUNEZKO KLUSTERRA
EZAGUTZAREN CLUSTERRA (Enpresa Kudeaketako Ezagutza)
COTEC (Berrikuntza teknologikorako fundazioa)
ECOEMBALAJES ESPAÑA, S.A ECOEMBES
ESI (Europako Software Institutua)
ETSI (European Telecommunications Standards Institute)
EUSKALIT/KALITATERAKO EUSKAL IRASKUNDEA
FUNKO (Fundazioen Euskal Konfederazioa)
ECOTIC ETA ECOPILAS FUNDAZIOAK
GAIA (Telekomunikazioen Cluster Elkartea)
INKOLAN (Obren informazioa eta koordinazioa)
IZAITE (Iraunkortasunaren Aldeko Euskal Enpresen Elkartea)
NAZIO BATUEN MUNDU HITZARMENAREN ESPAINIAKO SAREA
SEA-ARABAKO ENPRESARIAK
CIRCULO DE EMPRESARIOS VASCOS
9. ADIERAZLEAK
54 2009ko Jasangarritasun Txostena
Trebakuntza-saioak
Euskaltel Eskolan biltzen dira Euskalteleko langile ez direnez osatutako kanpoko interes-taldeei
zuzendutako trebakuntza-jarduerak. Halaber, Euskaltelekiko sinergia guztiak aprobetxatzen ditugu, bai
jakintza ―digitala‖ sustatzeko ekimenetan eta hura bezeroei eta gizarteari helaraztekoetan, bai
Euskaltelek edo hornitzaileek antolatzen dituzten beste trebakuntza-saio batzuetan.
Hona hemen jarduera azpimarragarrienak:
- Internet Zuretzat (IZ) proiektuarekin jarraitu dugu. Proiektu hori 2008an abiatu zen, eta
2009ko irailean amaitu zuen bere bidea. Internet erabiltzen trebatzeko proiektu bat da IZ, gure
ikasgela ibiltarian egiten dena, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarekin batera egiten
duguna. Programaren balorazioa egiteko, hauek dira datu nagusiak: 140 udalerritan baino
gehiagotan egon gara, 200 ikastaro eman ditugu, eta 1.500 bat parte-hartzaile izan dira.
- Euskaltelekoak ez diren kolaboratzaileen trebakuntza koordinatu eta antolatu dugu.
Trebakuntzaren balorazioa egiteko, hauek dira datu nagusiak: 32 ikastaro egin ditugu, 839
kolaboratzaile trebatu ditugu, eta 3.960 ikastaro-ordu eman ditugu.
Euskal Encounter 17
Hona hemen 17. Euskal Encounter ekitaldiaren helburuak:
- Estatu espainiarreko gisa horretako topaketetatik nagusia izatea.
- Iaz media partnerekin abiarazitako lankidetza-hitzarmenak sakontzea.
- Ekitaldiaren publizitatea aprobetxatzeko Euskaltelekin abiarazitako bideari eustea.
- Ekitaldia enpresei irekitzea, bai ikuspegi teknologikotik, bai gizarteko segmentu gazteenak
enpresen errealitatearekin eta ikaskuntzarekin lotzeko ikuspegitik.
Hona hemen azkeneko ekitalditik atera genituen ondorioak:
- Erakarmen eta osasun bikaina ditu topaketak. Esan dezakegu aurtengo ekitaldia oso
arrakastatsua izan dela, nola parte-hartzaile kopuruari dagokionez (3.500 ordenagailu eta 5.500
parte-hartzaile), hala ekintzetako parte-hartzaileen mailari, kalitate teknikoari eta ekitaldian
bertan nahiz ondoren bildutako iruzkinei dagokienez. Parte-hartzaileen artean egindako
gogobetetze-inkestaren arabera, jardunaldi hau izan da orain arteko onenetakoa.
- Komunikabideei eta harremanei dagokienez, ekitaldiak estatu mailan duen posizioa indartzeko
iaz hasitako bideari eutsi diogu.
- Encounterra enpresei eta ikaskuntzaren arloari hurbiltzeko helburuarekin, eta Lan-Ekintzako
Ekin plataformarekin lankidetzan, Euskaltelen erronkak jarri ditugu martxan; horren bidez,
Euskaltelen katalogoan sartu beharreko zerbitzu berrietarako ideiak edota hasierako faseetan
lagundu ditzakegun proiektuei buruzko ideiak emateko proposatu diegu internautei.
Gamezone proiektua
Lehiaketa amateurra da Gamezone. Sarean dauden pertsona bakarreko bideojokoak, kontsolak eta
ordenagailuak izan ohi ditu, talde-laneko lehiakortasuneko eta erreflexuen gaitasunak probatzeko.
Gasteizko Udalak eta Euskaltel Fundazioak lankidetzan babesten dute. Gasteizko Gabonetako Haur
Parkean egin zen, eta Eguberriak amaitu arte iraun zuen.
9. ADIERAZLEAK
2009ko Jasangarritasun Txostena 55
2009ko helburua izan zen ekitaldiari bizirik iraunaraztea eta aisialdiaren alor bati ekarpen teknologikoa
egitea, teknologien alderdirik dibertigarriena eta gazteena sustatuz.
Arabako entretenimendu- eta aisialdi-alorretan goiko postuetan jartzen du Euskaltel.
Gipuzkoa Encounter 3
Hirugarren Gipuzkoa Encounter maiatzaren 1, 2, eta 3an egin zen, Tolosan, eta arrakasta izan zuen, bai
parte-hartzaileen kopuruagatik bai probintziako hedabideetan izan zuen oihartzunagatik.
400 PC eta mila pertsona inguru elkartu ziren asteburuan. Party horretan jarritako sarea mundu osoan
erreferentea dela esan daiteke, Interneterako irteera mila megakoa eta barneko loturak, berriz, 20
gigakoak izan baitziren.
8.3. JARDUERAREN BALANTZEA
JARDUERA-KOPURUA
KOLABORAZIOAK 2007 2008 2009
Ekarpenak guztira* 6.034.000 6.398.000 6.953.000
Ekintzak, guztira 230 180 196
INFORMAZIOAREN GIZARTEAREN GARAPENA
Ekintza-kopurua 84 35 27
KULTURA- ETA INGURUMEN-EKIMENAK
Ekintza-kopurua 69 66 90
KIROL-JARDUERA ETA -EKITALDIAK
Ekintza-kopurua 20 26 45
EUSKARAREN HEDATZEA ETA SUSTATZEA
Ekintza-kopurua 33 41 23
BARNEKO JARDUERA SOZIALA
Ekintza-kopurua 14 12 11
GIZARTEARI EGINDAKO DOHAINTZAK
EKARPENAK GUZTIRA* 65.000 65.000 102.395
* 2006ko eta 2007ko ekitaldietan, elkarrekin kontatzen ziren Euskaltelen eta Euskaltel Fundazioaren
ekarpenak. Kantitateak eurotan daude.
9.INDICADORES GR
9. ADIERAZLEAK
56 2009ko Jasangarritasun Txostena
AIPATUTAKO GRI ADIERAZLEAK
ADIERAZLEA ORRIALDEA ADIERAZLEA ORRIALDEA 1.1 3 EN12 30
1.2 5-7-10-11-16-30 EN13 30
2.1 4 EN14 29-30
2.2 6-7 EN15 30
2.3 8-14 EN16 34-36
2.4 4 EN17 34-36
2.5 6 EN18 34
2.6 4 EN19 34-36
2.7 6 EN20 34-36
2.8 7-9-14 EN21 35
2.9 Ez da aldaketa esanguratsurik
gertatu
EN22 33-34-38
2.10 16 EN23 35
3.1 4 EN24 34
3.2 4 EN25 35
3.3 4 EN26 27-30
3.4 4 EN27 33-38
3.5 4 EN28 31
3.6 4 EN29 32-36
3.7 4 EN30 37
3.8 Ez da memoriaren
alderagarritasunean eragina
duten aldaketa garrantzitsurik
izan.
Laneko praktiken
kudeaketaren eta
laneko etikaren
ikuspuntua
11-12-42-43-44
3.9 4 LA1 42-48
3.10 4 LA2 42-43-48
3.11 4 LA3 43-44-46
3.12 56 LA4 43
3.13 2 LA5 46
4.1 14-15 LA6 45
4.2 14 LA7 44-45-49
4.3. 14 LA8 45
4.4 15-45 LA9 45-46
4.5 15-42 LA10 44-45-49
4.6 15 LA11 43-49
4.7 15 LA12 42
4.8 13 LA13 43
4.9 14-16 LA14 42
4.10 16 Giza eskubideen
kudeaketaren
ikuspuntua
11-12-40-41
4.11 29-31 HR1 1. azalpen-oharra (57. orrialdea)
4.12 31-50 HR2 40-44
4.13 53 HR3 2009an ez da egon lotutako jarduerarik
4.14 18 HR4 44
4.15 16-18 HR5 43
4.16 16-18 HR6 2. azalpen-oharra (57. orrialdea)
4.17 16-18 HR7 3. azalpen-oharra (57. orrialdea)
Kudeaketa ekonomiko-finantzarioko ikuspegia
6-7 HR8 4. azalpen-oharra (57. orrialdea)
EC1 6-7-9-10-41-42 HR9 ED
EC2 35 Kudeaketa Sozialaren
ikuspegia
11-12-50-51-52
EC3 47 SO1 18
EC4 11 SO2 6-46
EC5 44 SO3 46
EC6 39-40-41 SO4 46
EC7 15-40 SO5 5. azalpen-oharra (57. orrialdea)
EC8 26-53 SO6 6. azalpen-oharra (57. orrialdea)
EC9 28 SO7 7. azalpen-oharra (57. orrialdea)
Ingurumen-kudeaketaren ikuspegia
10-11-29 SO8 21-23-31
EN1 32-36 Produktuaren
ikuspegia
7-8-9-10-11-12
EN2 32-36 PR1 28-39
EN3 31-32-36 PR2 21-23-27
EN4 31 PR3 27-28-39
EN5 32 PR4 21-23
EN6 34-35 PR5 22-27
EN7 32-34 PR6 21-27
EN8 32-36 PR7 21
EN9 32 PR8 21-23
EN10 32 PR9 21-23 8. azalpen-oharra (57. orrialdea)
9. ADIERAZLEAK
2009ko Jasangarritasun Txostena 57
EN11 30
OHARRAK
1.- Ez dago inbertsio-hitzarmen garrantzitsurik Giza Eskubideen klausularik duenik edo Giza
Eskubideen arloko azterketaren bat jasan duenik, segurtasun-arloko legea betetzea izan ezik.
2.- Uneko legeriak bermatzen du eskubide hori. Langileen Estatutuaren 6. artikuluak debekatzen
du adin txikikoak lanerako hartzea.
3.- Uneko legeriak bermatzen du eskubide hori. Lana modu librean eskaini behar da, eta langileek
askatasuna eduki behar dute nahi dutenean uzteko. Langileen Estatutuaren 49. artikuluaren
arabera, langileak eskubidea du nahi duenean lana uzteko.
4.- Euskalteleko segurtasun-langileek ez dute jendaurreko funtziorik egiten, behar bezala
identifikatuta daude eta behar bezala trebatuta daude Euskalteleko barne-arauen eta -
prozeduren arloan, erabiltzen diren sistema eta ekipamenduen arloan, eta sorospenetan eta
datuen babesean.
5.- Langileen kode etikoan, eta arriskuak kudeatzeko gure politika orokorrean ezarritakoak dira
mekanismoak.
6. Euskaltelek ez dio dohaintzarik egin inolako alderdi politikori ez eta inolako hautagairi ere.
7.- France Telecom Taldean Euskaltel SAren kontra aurkeztutako demandaren arabera, Parisko
Nazioarteko Merkataritza Ganberak arbitraje bat jarri zuen martxan (Espainiako zuzenbidean
oinarrituta) aipatutako demanda ebazteko, ustez Euskaltelek ez baitzituen bete Auna
Operadores de Telecomunicaciones SAren akzioak salerosteko hitzarmenetan ez lehiatzeko
jasotako klausulak —akzioak France Telecomek erosi zituen eta, besteak beste, Euskaltel SAk
saldu—. Memoria hau berrikusi denean, ebatzi gabe dago oraindik (SO7).
8.- Euskaltel ez dago inolako Borondatezko Koderi atxikita, marketin-komunikazioei dagokienez
(publizitatea barne).TELEKOMUNIKAZIOEI BURUZKO GEHIGARRIA
AIPATUTAKO GRI ADIERAZLEAK
ADIERAZLEA ORRIALDEA
IO1 28 IO2 ED
IO3. 31
IO4 ED
IO5 30
IO6. 30
IO7 30
IO8. 30
PA1 26-28
PA2 54
PA3 17- 27
PA4 26- 28
PA5 26
PA6 28
PA7 2009an ez da egon lotutako jarduerarik
PA8. 30
PA9 30
PA10 21
PA11. 27- 33
TA1. 31-32-33-34
TA2 31- 32- 33-34
TA3 EE
TA4. EE
TA5. 2009an ez da egon lotutako jarduerarik
9. ADIERAZLEAK
58 2009ko Jasangarritasun Txostena
ZUZENDARITZAREN IKUSPEGIA (DMA)
ORRIALDEAK
Ekonomiko-finantzarioa 5-6-8-9-11-15-26-28-35-39-40-41-43-46-53
Ingurumena 9-10-27-29-30-31-32-33-34-35-36-38
Lana 41-42-43-44-45-46-48-49
Giza Eskubideak 39-40-43
Sozietatea 5-10-11-12-18-21-31-45
Produktu-erantzukizuna 21-22-23-27-39
MUNDU ITUNA – GRI HARREMANAREN TAULA
MUNDUKO
ITUNEKO ARLOA PRINTZIPIOA
ZUZENEAN GARRANTZITSUAK
DIREN GRI ADIERAZLEAK
ZEHARKA
GARRANTZITSUAK DIREN ADIERAZLEAK
Giza Eskubideak 1. printzipioa - Nazioartean onartutako oinarrizko giza eskubideen babesa bultzatu eta errespetatu behar dute enpresek, eragina duten eremuan.
HR1-9 LA4,LA13,LA14;SO1
2. printzipioa -Enpresek ziurtatu behar dute haien enpresek ez dutela laguntzen giza eskubideak urratzen.
HR1-2, HR8
Lana 3. printzipioa - Enpresek afiliazio-askatasuna bultzatu eta negoziazio kolektiborako eskubidea onartu behar dute.
HR5; LA4,LA5
4. printzipioa - Enpresek bortxazko lan-forma guztiak edo lan behartuta desagertzearen alde egin behar dute.
HR7 HR1-3
5. printzipioa - Enpresek haurren lana desagertzearen alde egin behar dute.
HR6 HR1-3
6. printzipioa - Enpresek lanean eta okupazioan gertatzen diren diskriminazio-praktikak kentzearen alde egin behar dute.
HR4;LA2,LA13,LA14 HR1-2; EC5,EC7;LA3
Ingurumena 7. printzipioa - Enpresek ingurumenaren aldeko ikuspegi prebentiboa izan behar dute.
4.11 EC2
8. printzipioa - Enpresek ingurumen-ardura handiagoa sustatzen duten ekimenen alde egin behar dute.
EN2, EN5-7,EN10, EN13-14, EN18, EN21-22, EN26-27, EN30
EC2;EN1,EN3-4,EN8- 9,EN11-12, EN15- 17,EN19-20,EN23-25,EN28-29;PR3-4
9. printzipioa – Enpresek ingurumena errespetatzen duten teknologien garapena eta hedapena sustatu behar dute
EN2, EN5-7,EN10, EN18,EN26-27
Ustelkeriaren
aurkako borroka
10. printzipioa - Enpresek ustelkeria-mota guztien kontra (estortsioa eta eroskeria barne) lan egin behar dute.
SO2-4 SO5-6
9. ADIERAZLEAK
2009ko Jasangarritasun Txostena 59
GRI EGIAZTATZE-MAILA
Enpresaz kanpoko ikuskatzaile baten A mailarako ziurtagiria eskuratu du Euskaltelen memoriak,
ematen duen informazio-maila dela eta. Horrenbestez, A* da Euskaltelen egiaztatze-maila.
Aplikazio-
maila C C* B B* A A*
In
form
azio
esta
nd
arra
Profila
Honen berri eman:
1.1
2.1-2.10
3.1-3.8,3.10-3.12
4.1-4.4,4.14-4.15
Kanpoan e
gia
zta
tuta
ko t
xoste
na
C mailako irizpideen berri
eman, gehi1.2
3.9,3.13
4.5-4.13,4.16-4.17
Kanpoan e
gia
zta
tuta
ko t
xoste
na
B mailak bezala
Kanpoan e
gia
zta
tuta
ko t
xoste
na
Kudeaketa-
ikuspegia Ez da behar
Adierazle-multzo
bakoitzerako kudeaketa-
ikuspegia
Adierazle-multzo bakoitzerako
kudeaketa-ikuspegia
Jarduera-
adierazleak
eta
sektoreetako
gehigarrien
adierazleak
Hamar
errendimendu-
adierazleren berri
–gutxienez– eman,
hauetatik bana
sartuz, gutxienik:
soziala,
ekonomikoa eta
ingurumenari
buruzkoa
Hogei errendimendu-
adierazleren berri —
gutxienez— eman, hauetatik
bana sartuz, gutxienik:
ekonomikoa, ingurumenari,
giza eskubideei, laborala,
gizarte-gaiei eta produktu-
erantzukizunari buruzkoak
G·-ko adierazle zentral/nagusi
bakoitzaren eta gehigarrien
berri eman (azken bertsioa
badira), arreta berezia jarriz
egingarritasun-printzipioari:
a) adierazlearen berri emanez
b) zergatik egin ez den
adieraziz
Top Related