-1-
ARRIGORRIAGAKO
KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO
HIZTEGIA
Gaztelania-Euskara
-2-
Arrigorriagako Udaleko Euskara Zerbitzua
Arrigorriagan, 2014ko apirilean
-3-
OHARRAK
Kodeak ........................................................................................................................................ 4
Bilaketa zelan egin ................................................................................................................... 4
Garrantzitsua ............................................................................................................................ 5
-4-
Kodeak:
1. EZ*: Ez dago zuzen. Ez da gomendagarria. Ez erabili.
2. (a) / -A bereizketaren arrazoia: Zerrenda honetako edozein hitz erabiltzean begiratu ondo artikulua (-a) duen ala ez. Hitz hori bera bakarrik behar badugu, beti “–a”rekin erabiliko dugu.
Adibidez: Izenburua (eta EZ *Izenburu) GazteguneA (eta EZ *Gaztegune)
(a): Artikulua da eta deklinatzerakoan aldagarria. Adibidez: maiatz(a) � maiatzean eta EZ *maiatzan
-A: Ez da artikulua, a itsatsia edo organikoa baino. Deklinatzean GelA edo HormA bezala deklinatuko dugu.
Adibidez:AnaiA� Anaia asko eta EZ *anai asko OrdenA� Ordenan jarri eta EZ *ordenean jarri
3. (-): Horrek esan nahi du bietara erabil daitekeela. Adibidez: Kontu(-)hartzailea � kontu-hartzailea edo kontu hartzailea, baina
EZ *kontuhartzailea 4. Oharrak:
Denetarik dago. Batzuetan adibidea baino ez da izango. Beste batzuetan, azalpen gramatikala. Besteetan, bi terminoren arteko aukeraketa, ...
BILAKETA ZELAN EGIN: a) Euskarri digitalean: PDF formatuan zabalduz gero, goiko tresnen artean EDICIĎN-BUSCAR-en ondoko laukitxoan nahi dugun hitza idatzi eta “intro” sakatuta, bilaketa egingo digu behar dugun hitza markatuta. Adib. “CASCO” idatzita, hitz hori markatuta ageriko zaigu dokumentuan eta gezitxoak erabilita hurrengo “CASCO” bilatuko digu.
-5-
b) Paperezko euskarrian: Ohi bezala, edozein hiztegitan bezala.
-7-
Abril Apiril(a) -Apirilean, apirileko, apiriletik, ... -Forma laburra: Apr./Abr. -Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)
Acampada Kanpaldi(a) Urtero bezala, maiatzaren hirugarren asteburuan mendian kanpaldia egingo dute.
Accesibilidad Irisgarritasun(a) - Izena. -“Indarrean dagoen irisgarritasunerako legea bete beharko genuke”.
Accesible (que es posible acceder)
Irisgarri(a) - Adjektiboa. -“Pertsona guztientzako hiri irisgarria eta atsegina lortzea izango da helburua”
Acceso (al edificio) (Eraikinerako) Sarbide(a) SarrerA
Acceso (gratuito) a Internet
Internetarako sarbide(a) (doan)
Acceso (prueba de) Sarrera-probA Sarbide-probA
Ikus. “Prueba de entrada / Sarrera-proba”
Acceso de banda ancha Banda zabaleko sarbide(a)
Acceso prohibido Sartzea debekatuta
Acceso rápido a Internet
Interneterako sarbide arin(a)
Aceptación Admisión
Onespen(a) “Los libros del programa EIMA requieren la aprobación del Departamento de Educación”: EIMAko liburuek Hezkuntza Sailaren onespena behar dute.
Acervo cultural Kultura tradizio(a) Kultura ondare(a)
Ikus. amaierako oharra i
Acompañante Ayudante
Laguntzaile(a)
-8-
Acompañar Ayudar
Lagundu
(Nor-nori-nork edo
Nor-nork)
Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: 1. Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari = etxeraino lagundu diot adiskideari = etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut).
Acompañar Ayudar Colaborar Cooperar
Parte izan Parte hartu
“Quiero dar las gracias a todos los que han participado en este homenaje”: Eskerrak eman nahi dizkiet/dizkizuet omenaldi honetan parte izan duten/duzuen guztiei. “Gracias a todos y todas las que nos habéis acompañado en este feliz día”: Zorion-egun honetan gurekin parte hartu duzuen guztioi, eskerrik asko.
Acompañar (Zerekin) batera “La solicitud debe acompañarse del carné de identidad”: Eskaera nortasun-agiriarekin batera bidali behar da.
Acordeón diatónico TrikitixA
Actividad JarduerA EkintzA
EZ *Iharduera
Actividad agrícola Nekazaritzako jarduerA
Actividad alimentaria Elikagai jarduerA
Actividad artesanal Eskulangintzako jarduerA
Actividad artística Jarduera artistiko(a)
Actividad creadora Jarduera sortzaile(a)
Actividad cultural Kultura-jarduerA Kultura jarduerA Kultur jarduerA
Ikus. amaierako oharra
Actividad de formato medio
Neurri ertaineko jarduerA
-9-
Actividad de tiempo libre
Astialdiko ekintzA
Actividad física Jarduera fisiko(a)
Actividad físico-deportiva
Kirol-jarduera fisiko(a)
Actividad físico-recreativa
Jolas-jarduera fisiko(a)
Actividad industrial Jarduera industrial(a)
Actividad intelectual Adimen-jarduerA
Actividad manual Eskulan-jarduerA
Actividad para jóvenes Gazteentzako jarduerA
Actividad para niños/-as Umeentzako jarduerA
Actividad para personas adultas
Helduentzako jarduerA
Actividad psíquica Jarduera psikiko(a)
Actividad recreativa Jolas-jarduerA
Actividad subvencionada Diruz lagundutako jarduerA
Actividad vital Bizi-jarduerA
Actividad(es) de fomento, potenciación y fortalecimiento de los valores tradicionales de la cultura vasca
Euskal kulturaren usadiozko baloreak sustatu, indartu, bultzatu edo sendotzeko jarduerA(k)
Actividades para todos los públicos en diferentes zonas del barrio
Denontzako jarduerak auzoko alde desberdinetan
Acto Ekitaldi(a)
Acto público Jendaurreko ekitaldi(a)
Acto sujeto a previa licencia municipal
Aurretiaz udal-lizentzia beharreko egintza
Actor/Actriz Aktore(a) Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “Charlize Theron; emakumezko aktorerik onena”, “Sean Penn: gizonezko aktorerik onena”
Actos programados Programatutako ekitaldi(ak)
Actriz/Actor Aktore(a) Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “emakumezko aktore(a)”
Actuación Emanaldi(a)
Acuarela AkuarelA
-10-
Acuse de recibo Jaso izanaren agiri(a)
Adjunto remito ... Honekin batera (ZER 1) bidaltzen dizut (ZER 2)
(1) ZER laburra denean (2) ZER luzea denean
(1) Honekin batera aurtengo azken txostena bidaltzen dizut. (2) Honekin batera bidaltzen dizut, 2008-2012 Gizarte Berrikuntzako Planaren 2008-2009 jarraipen-txostena.
Adjunto te/os envío (Dokumentu honi) erantsita (zer) bidaltzen dizut/dizuet ... Honekin batera (zer) bidaltzen dizuet erantsita.
Adolescencia Nerabezaro(a) Nerabezaro ertainean, gaztea introspekzio garai batean murgiltzen da. Nerabezaro berantiarrean, gaztea lagun talde baten partaide izan arren, nortasun bakar eta pribatu batekin definitzen du bere burua.
Adolescente Nerabe(a)
Adquirir Eskuratu
Aficionado a la música Musikazale(a)
Aforo EdukierA “Aforo limitado para 20 personas”: Gehienez 20 lagunentzako edukiera. “Hasta completar aforo”: Edukiera bete arte. “Aforo de 160 personas”: 160 lagunentzako edukiera.
Aforo autorizado Baimendutako edukierA
Aforo disponible Gehieneko edukierA
Aforo legal Legezko edukierA
Aforo limitado Edukiera mugatu(a)
Africano (jentilizioa) afrikar(ra)
Agente juvenil Gazte eragile(a)
Agosto Abuztu(a) Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)
Alavés/Alavesa (jentilizioa)
arabar(ra)
Albergue Aterpetxe(a)
Albergue (Dar...) Ostatu eman Aterpe eman
Albergue de montaña Mendi-aterpe(a)
Albergue juvenil Gazte-aterpetxe(a)
-11-
Alberguista Aterpekide(a)
Alcalde-presidente del Ayuntamiento de Arrigorriaga
Arrigorriagako Udaleko alkate-udalburu jaun(a) / andre(a)
Allá películas! Allá “cuidaus”!
Hor konpon!
Almacén Biltegi(a) Biltoki(a)
Almuerzo Hamarretako(a) Hamaiketako(a)
Alquiler Alokairu(a)
Alquiler (En...) Errentan (dago)
Alquiler de equipos Ekipoen alokairu(a)
Alquiler de vehículos Ibilgailu-alokairu(a)
Alternativa de ocio Aisialdirako aukerA
Ámbito municipal Udal mailako eremu(a) Americano amerikar(ra)
Amor, enamoramiento, sexualidad y pareja: una visión psicológica actual
Maitasuna, maitemintzea, sexualitatea eta bikotea: egungo ikuspuntu psikologikoa
Andalucía (herria) AndaluziA EZ *Andaluziko ohiturak
Andaluz (jentilizioa) andaluziar(ra)
Animación de calle para toda la familia
Familiarentzako kale animazio(a)
Animación de ocio y tiempo libre
Aisiako eta astialdiko animazio(a)
Año Urte(a) -2009ko uda /2009. urteko uda -20010ean / 2010. urtean -2011tik aurrera /2011. urtetik aurrera
Antes de efectur el pago
Ordainketa egin baino lehen
Antigua costumbre Antzinako ohiturA “Queriendo recuperar una antigua costumbre, segarán, recogerán y trillarán el trigo”: Antzinako ohiturak berreskuratu nahian garia igitatu, bildu eta jo egingo dute.
Antigua tradición Antzinako tradizio(a) Antzinako ohiturA
“En casa tenemos la tradición de comer pavo en Navidad”: Gure etxean Gabonetan indioilarra jateko ohitura dago.
Antiguamente AntzinA EZ *Aintzina
-12-
Hace tiempo Antigüedad Antzinatasun(a) “Mi padre recibe un plus de
antigüedad”: Gure aitak antzinatasun-saria jasotzen du.
Antigüedad (época) Antzinateko ... “Los escritores de la antigüedad”: Antzinateko idazleak.
Antigüedad (objeto) Antigoaleko gauzA /altzari(a) Antzinako gauzA /altzari(a)
“Tengo una tienda de antigüedades”: Antigoaleko gauzen denda bat daukat.
Antigüedad (temporal) Antzina Aspaldi Behinola Behiala
“En la antigüedad los europeos desconocían América”: Antzina europarrek ez zuten Amerika ezagutzen.
Antiguo Antzinako ... EZ *Aintzinako ohiturak
Anuncio en prensa Prentsa iragarki(a)
Anuncio en prensa y radio
Prentsa eta irratiko iragarki(a)
Anuncio luminoso Argi-iragarki(a)
Aplaudir Txalotu “Aplaudamos a este genial grupo!: Txalotu dezagun musika-talde itzel hau! “Recibió un largo aplauso”: Denbora luzez txalotu zuten.
Aplauso Txalo(ak) Esku-zarta(k) Txalotze(a) Txalo-jotze(a) Txalo-zaparradA
“Un fuerte aplauso”: Txalo beroa(k). “Aplausos fuertes”: Txalo-jotze zaratatsua. “María Callas recibió siempre el aplauso del público”: Maria Callasek entzuleen txaloak jaso zituen beti. “Al terminar la obra de teatro se oyó un aplauso cerrado”: Antzerkia amaitutakoan txalo-zaparrada aditu zen. “Ofrecieron un largo aplauso a la conferenciante”: Hizlaria denbora luzez txalotu zuten.
Apoyo escolar Eskolarako laguntzA
Apuntarse/Apúntate en los locales del club
Eman izena elkartearen egoitzan
Árabe (hizkuntza) arabierA
Árabe (jentilizioa) arabiar(ra)
Archivo adjunto Eranskin(a)
Área de Cultura Kultura Sail(a)
Área de Cultura y Kultura eta Kirol Sail(a)
-13-
Deportes Área de Deportes Kirol Sail(a)
Área de Educación Hezkuntza Sail(a)
Área de Empleo Enplegu Sail(a)
Área de Euskera Euskara Sail(a)
Área de Hacienda Ogasun Sail(a)
Área de Igualdad Berdintasun Sail(a)
Área de Medio ambiente Ingurumen Sail(a)
Área de Servicios Sociales (de base)
(Oinarrizko) Gizarte Zerbitzuen Sail(a)
Área de Urbanismo Hirigintza Sail(a)
Área Juventud Gazteria Sail(a)
Área metropolitana bilbaína
Bilboko metropoli-areA
Área recreativa Atsedenleku(a) Jolas-gune(a)
Arrendar Errentan hartu Errentan utzi
Arte decorativas Arte dekoratzaile(a)
Arte escénico Arte eszeniko(a)
Arte floral Lore-arte(a)
Arte popular Herri(-)arte(a)
Arte teatral Arte teatral(a)
Arte visual Ikus-arte(a)
Artesanía ArtisautzA EskulangintzA Artisau-lan(a) Eskulan(ak)
“Artesanía vasca”: Euskal artisautza. “He ido a la feria de artesanía”: Artisautza azokara joan naiz. “He comprado una artesanía china”: Txinako artisau-lan bat erosi dut.
Artesanía (obra) Artisau-lan(a) Eskulan(a)
“He comprado una artesanía china”: Txinako eskulan bat erosi dut.
Artesanía del encaje Enkaje artisautzA
Artesanía del hilo Hari artisautzA
Artesanía madera Zur-artisautzA
Artesanía textil Ehun-artisautzA
Asamblea de personal Langileen batzar(ra)
Asamblea general Batzar orokor(ra)
Asesoramiento lingüístico
Hizkuntza-aholkularitzA
Asesoramiento técnico- Aholkularitza tekniko-
-14-
económico ekonomiko(a) Asiático (jentilizioa) asiar(ra)
Asignatura Irakasgai(a) Erabili ikasgai (lección) edo irakasgai (asignatura) euskara batuan.
Asistentes (los/las) Lekuturiko(ak) Etorritako(ak)
Asociación Club
Elkarte(a)
Asociación cultural Kultura elkarte(a) Ikus. amaierako oharra
Asociación cultural Madalen
Madalen kultur elkarte(a)
Asociación de Municipios Vascos
Euskadiko Udalen Elkarte(a) EUDEL (forma laburra)
Asociación de tiempo libre
Aisialdi elkarte(a)
Asociación de vecinos Auzo elkarte(a)
Asociacionismo Asoziazionismo(a)
Atención (att.) Nori
Atentamente, Adeitasunez,
Atracciones infantiles Haurren atrakzio(ak)
Audiolibro Audioliburu(a)
Aula / Sala de informática
Informatika gelA
Aula de aprendizaje Ikaskuntzarako gelA
Aula de estudio IkasgelA
Aula de música Musika-gelA
Aula de política y sociedad
Politika eta gizarte-gelA
Aula móvil Ikasgela mugikor(ra)
Aula(s) polivalente(s) Erabilera anitzeko gelA(k)
Aurresku de honor Ohorezko aurresku(a) EZ *Aurrezkoa
Ohorezko aurreskua gure folklorearen dantzarik esanguratsuena da.
Autobus escolar Eskola-autobus(a)
Auto-choques (Pista de ...)
Txoke-autoen pistA
Autor/-a Egile(a)
Autorización previa Aldez aurreko baimen(a) Autovía a Vitoria- Vitoria-Gasteizerako
-15-
Gasteiz autobide(a) Auxiliar de Biblioteca Liburutegiko laguntzaile(a)
Avenida Etorbide(a) Forma laburra: etorb.
Aviso Nota
Ohar(ra)
Ayudante Acompañante
Laguntzaile(a)
Ayudante de dirección de cine
Zinema-zuzendaritzako laguntzaile(a)
Ayudar Acompañar
Lagundu
(Nor-nori-nork edo
Nor-nork)
Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak
onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: - Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari= etxeraino lagundu diot adiskideari =etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut).
Ayuntamiento / Consistorio
Udaletxe(a) (Ikus. Udal(a))
Hitzak esaten duen legez “etxeari” berari deritzo udaletxea.
Bachiller Batxilergo(a) 1. eta 2.mailak (17 eta 18 urte)
Bagaje cultural de un pueblo
Herri baten kultura ondare(a)
Baile DantzA Dantzaldi(a)
“El vals es un baile elegante”: Balsa dantza dotorea da. “El baile de fin de curso”: Ikasturte-amaierako dantzaldia.
Baile moderno Dantza moderno(a)
Bailes de salón Saloi-dantzA(k)
Baja por enfermedad Gaixotasun-bajA
Banda de música Musika(-)bandA
Barbacoa Barbako(a) Ikus. Kanporamartxo(a)
Barra(s) para montaje de exposiciones
Erakusketak muntatzeko barrA(K)
Barraca(s) BarrakA(k)
Barrio residencial Bizitegi-auzo(a)
Barrio, barriada, vecindad,
Auzo(a) Forma laburra: auz.
Base(s) Oinarri(ak)
Bastón MakilA
B
-16-
Batalla de Padura Padurako gudu(a)
Bautismo Bataio(a)
-17-
Biblioteca BibliotekA Euskaltzaindiak bereari Azkue Biblioteka deritzo
Biblioteca del casco Herriguneko bibliotekA
Biblioteca de Abusu Abusuko bibliotekA
Biblioteca municipal Udal-bibliotekA
Bibliotecario/-a Liburuzain(a) EZ *Bibliotekari(a)
Bien de interés cultural Interes kulturaleko ondasun(a)
Bienvenido(s) Bienvenida(s)
Ongi etorri EZ *Ongi etorriak
Agurra egitean ongi etorri! Esan behar da, eta EZ *ongi etorria! Edo *ongi etorriak!, hauxe baita euskararen tradizioa. Hala ere, erabilgarriak dira ondorengo forma hauek: - Ongi etorria zara gurean (izan aditzarekin –a hartzen du). - Ongietorria eman diogu zuzendari berriari (izena denean loturik idazten da).
Bilbao Bilbao/Bilbo
Biak euskarazko izenak dira: “Bilbo” eta “Bilbao”. Hala ere, “Bilbao” ere euskal izena izan arren, Euskaltzaindiak erabaki zuen “Bilbo” dela gure hiri nagusiaren euskal izen ofiziala, eta horrelaxe eman zuen argitara bere Euskal Herriko Udalen Izendegia delakoan, 1979an. Euskaltzaindiak “Bilbo” erabaki izana zertan oinarritu zen jakiteko, ikus Euskera aldizkaria (1983-1 alea, 125.-129. or.). Horiek horrela izanik ere, Bilboko Udalak, dirudienez, “Bilbao” erabiltzea erabaki zuen hiri horren izena euskaraz aditzera emateko ere (baina deklinatzerakoan “Bilbo” erabiltzekotan). Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena: “Bilbao, Bilboko, Bilbotik, Bilbora, Bilbon” eta abar erabiltzea euskaraz.
Bilingüe Elebidun(a) Elebidunak gara
Bilingüe (En...) Ele bitan Ele bietara
Bilingüísmo Elebitasun(a) “Han organizado un seminario sobre el bilingüismo en la escuela”:
-18-
Eskolako elebitasunari buruzko mintegia antolatu dute.
Billete de ida Joateko txartel(a)
Billete de ida y vuelta Joan-etorriko txartel(a)
Bloque Bloke(a) Forma laburra: bl.
Boletín Buletin(a)
Boletín de actividades Jardueren buletin(a)
Boletín de novedades Berrien buletin(a)
Boletín de sumarios de las publicaciones periódicas
Aldizkako argitalpenen aurkibideen buletin(a)
Bolillos Ehoziri(a) Bolilloak
Bolsa PoltsA EZ *Boltsa
Erabili poltsa euskara batuan. Burtsa ere badago, baina akzio-merkatua adierazteko. Ikus. “Lan-poltsA/Bolsa de trabajo”
Bonificación Hobari(a)
Bonificación a beneficiarios de renta básica
Oinarrizko errentan onuradun ateratzen diren entzako hobari(a)
Botellón Kale-zurrut(a) Botila-zurrut(a) EZ * Botilatzar(ra)
Kontuan hartuta gaztelaniazko botellón hitzak edana edo zurruta eta kalea uztartzen dituela (kalean zurrut egitea da, hitz batean esanda), guk kale-zurruta edo horrelako zerbait erabiliko genuke. Anjel Lertxundi idazleak botila-zurrut erabili zuen, kontzeptu hori izendatzeko.
Brocheta (de carne) Txitxi(-)burruntzi(a) Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego.
Bruja Sorgin(a) EZ *Sorgiña
Ñ ahoskatu arren, -in- idatzi.
Buscador Bilatzaile(a)
Búsqueda BilaketA
Búsqueda (Resultados de la...)
Bilaketaren emaitzA(k)
-19-
Búsqueda avanzada Bilaketa aurreratu(a)
Búsqueda de información Informazio bilaketA
Buzón Postontzi(a)
C.I.F. IFZ
Caballete Asto(a)
Cabina de teléfono Telefono-kabinA
Café-teatro Kafe-teatro(a) Kafe-antzoki(a)
Cajero Kutxazain(a)
Calderilla Un duro
Txakur handi(a) (pezetaren 10 zentimo) Txaku txiki(a) (pezetaren 5 zentimo)
-Iaz ez zuen inork txakur txikirik ematen talde honen alde, eta aurten, ostera, asko dira irabaziko duela iragarri dutenak. -Zelan sartu eskolan txakur handirik balio ez zuen hizkuntza? Etxean erabiltzeko bakarrik balio zuen hizkuntza?
Calendario escolar Eskola-egutegi(a)
Calendario laboral Lan-egutegi(a)
Calle Kale(a) Forma laburra: k.
Cámara de cine Zinema-kamerA
Cámara lenta Kamera geldo(a)
Camerino anexo Aldagela atxikita
Camino de Santiago Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a)
Camino vecinal Auzo-bide(a)
Campeonato de casting Casting txapelketA
Campeonato de mus Mus txapelketA
Campeonato del 4 y ½ Lau eta erdiko pilota txapelketA
Campeonato infantil de ajedrez X. Campeonato infantil de ajedrez
Umeentzako xake txapelketA Umeentzako X. Xake txapelketA
Campeonato manomanista individual
Buruz buruko pilota txapelketA
Campeonato manomanista por parejas
Binakako txapelketA Berasaluze IX eta Urberuaga, bigarren mailako binakako txapeldunak
Campo de trabajo Auzolandegi(a) Auzolandegietan bi astez edo gehiagoz borondatezko lan bat egingo duzu hainbat lekutako gazteekin.
C
-20-
Canción popular Herri(-)kantA
Cantidad -Tza Kopuru(a)
KOPURU beharrik gabe erabiltzen dugu sarri. Gauza bera adierazteko beste modu naturalago batzuk badaude. EZ *Diru-kopuru handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan: Dirutza handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan. EZ *Jende kopuru handia
aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara: Jendetza
handia/lagun asko aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara.
Carácter IzaerA Gaztelaniari orpoz-orpo jarraituz, gehiegi eta beharrik gabe erabiltzen dugun hitza. EZ *Izaera publikoko erakundeak: Erakunde publikoak. EZ *Emango den baimenak behin-behineko izaera izango du: Behin-behineko baimena emango da. - “Fue una celebración de carácter privado”: Ospakizun pribatua izan zen. - “Quiso remarcar el carácter público de su empresa”: Bere enpresaren publikotasuna azpimarratu nahi izan zuen.
Carácter innovador de la propuesta
Proposamenaren izaera berritzaile(a)
Carnaval(es) Inauteri(ak) EZ *Ihauteriak
Carné Txartel(a) Agiri(a)
Carné de alberguista Aterpekide-txartelA
Carné de conducir Gidabaimen(a)
Carné de estudiante Ikasle-txartel(a)
Carné de identidad (Ikus. Documento Nacional de Identidad / Nortasun agiri nazionala)
Nortasun agiri(a)
Carné de lector/-a Irakurle txartelA
Carné de manipulador de Elikagaien manipulatzaile
-21-
alimentos txartel(a) Janari-erabiltzaile txartel(a)
Carné internacional de estudiante
Nazioarteko ikasle txartelA
Carné joven Gazte-txartelA EZ *Gazte karneta
Carrera por equipos Taldekako lasterketA
Carretera Errepide(a) Forma laburra: erp.
Carretilla OrgA
Cartel Kartel(a)
Cartel mural Horma-irudi(a)
Casa de cultura Kultur etxe(a)/ Kultur Etxe(a) Kultura etxe(a) Kultura-etxe(a) EZ *Kultur-etxea, EZ *Kulturetxea
KULTURA hitzak, -a hori gal dezake hitz elkarketan, baina hori gertatzen denean ezin dugu marrarik jarri. Ikus. amaierako oharra
Casa de Olentzero Olentzeroren etxe(a) EZ *OlentzeroAren etxea
Olentzero, Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorekin, ...
Casco (para proteger la cabeza)
Kasko(a) Buru-babes(a)
Adib. Mehatzari-kaskoa
Casco (urbano) Herrigune(a) EZ *Kaskoa
Casco de ciudad: hirigune(a), hiri-erdigune(a), hiriaren erdigune(a). Casco de pueblo: herrigune, herri-erdigune, herriaren erdigune. Hábitat disperso: kale(a) “-Fallece un hombre en accidente en el casco urbano de Vigo”: Gizon bat hil da Vigoren hirigunean izandako istripu batean. -“Muy cerca del casco urbano, se encuentra la ermita de Santa Ana”: Herrigunetik gertu, Santa Ana ermita dago. “-Vive en Dima. –En un caserío? –No, en el casco urbano”: -Diman bizi da. –Non, baserri batean? –Ez, kalean.
Caserío Baserri(a) Forma laburra: bas.
-22-
Castellano GaztelaniA EspainierA EZ *Erdera/Erdara (Ikus Erdara) EZ *Gaztelera
Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.
Castillo hinchable Gaztelu puzgarri(a)
Catálogo Katalogo(a)
Catálogo (Quitar del...) Katalogotik kendu
Catálogo de museo Museoko katalogo(a)
Catálogo de referencias Erreferentzien katalogo(a)
Catálogo de viajes, Catálogo turístico
Bidaia-katalogo(a)
Catálogo ilustrativo Katalogo irudidun(a)
Categoría individual Banakako kategoriA
Ceberio (jentilizioa) Zeberioar(ra) Zeberioztar(ra)
Celebración Conmemoración
Ospakizun(a) “Nos reuniremos en la celebración del aniversario”: Urteurrenaren ospakizunean bilduko gara.
Celebrar - Ospatu (Jaiak eta ospakizunak) - Izan / Egin (Bilerak, txapelketak, jardunaldiak, topaketak, manifestazioak, hiletak...)
EZ *Terminologiari buruzko jardunaldia bihar ospatuko da: Terminologiari buruzko jardunaldia bihar izango da. Celebrar una manifestación: EZ * Manifestazioa ospatu
Centro (Ikus. “Casco”)
Erdi (Ikus.”Casco (urbano) /Herrigunea”)
Forma laburra: erd.
-23-
Centro EgoitzA Etxe(a) -tegi(a) Zentro(a)
Askotan, banco edo centro bezalako hitzak ikusten ditugunean, itzulpen zuzena egin eta banku edo zentro idazten dugu, konturatu gabe, horretarako euskarak badituela bestelako hitzak ere: etxe, -tegi, egoitza, gordailu... EZ *Datu bankua: Datutegia, Datu-gordailua. EZ *Zaharren zentroa: Zaharren egoitza, Zaharren etxea.
Centro Cívico Auzo Etxe(a)
Centro comercial Merkataritza-zentro(a)
Centro cultural y recreativo
Kultura- eta jolas-zentro(a)
Centro de artes aplicadas y oficios artísticos
Arte aplikatu eta lanbide artistikoen ikastegi(a)
Centro de atención a drogodependencias
Droga-mendekoei arreta emateko zentro(a)
Centro de Educación Permanente de personas Adultas (EPA)
Helduen Heziketa Iraunkorrerako Zentroa (HHI)
Centro de estudios Ikas-zentro(a)
Centro escolar Ikastetxe(a) Euskara mintzatuan onartzekoa da ba forma, maila neutroari bada forma dagokion arren. Euskara idatzian, aldiz, hobe bada.
Centro sociocultural Abusu
Abusu Zentro Soziokultural(a)
(Ikus. Centro hitza) Ez *Abusuko Zentro/zentru Soziokulturala Ez *Centro socio-cultural de Abusu
Ceramica ZeramikA
EZ *Keramika
Cerámica de pequeño fuego
Su txikiko zeramikA
Cerámica para fuego Surtako zeramikA
Cerrado Itxita Zarratuta
Itxita erabiliko dugu.
Cerrado los domingos y días festivos
Igande eta jaiegunetan itxita
Cerrado por descanso semanal
Itxita. Atseden-eguna. Atseden-eguna dela eta,
-24-
itxita, Cerrado por fiesta patronal
Itxita. Zaindariaren eguna. Zaindariaren eguna dela eta, itxita.
Cerrado por inventario Itxita. Inbentario-lanak. Inbentario-lanak direla eta, itxita.
Cerrado por obras Itxita. Konpontze lanak. Konpontze lanak direla eta, itxita.
Cerrado por vacaciones Itxita. Oporretan gaude.
Certamen LehiaketA TxapelkeTA SariketA
Certamen de pintura Pintura-lehiaketA
Certamen literario Literatura-sariketA
Certificado de Aptitud de Conocimiento del Euskera
Euskararen Gaitasun Agiri(a) (EGA)
Baliokidetza: Gaur egun HABEko 3. maila, IVAP-en 3.H.E., Hezkuntzako 2.H.E., ...
Certificado de Asistencia y Aprovechamiento
Bertaratzearen eta onuraz parte hartu izanaren ziurtagiria
Ziurtagiri honen bidez egiaztatzen dut (...izen-abizenak) ikastaroan onuraz parte hartu duela eta bertaratu dela
Certificado de buena conducta
Portaera oneko ziurtagiri(a)
Certificado de convivencia
Bizikidetasun-ziurtagiri(a)
Certificado de defunción
Heriotza-ziurtagiri(a)
Certificado de empadronamiento
Errolda-ziurtagiri(a)
Certificado de escolaridad
Eskola-ziurtagiri(a)
Certificado de residencia
Bizileku-ziurtagiria(a)
Certificado médico Osasun-ziurtagiri(a)
Charla (conferencia, coloquio, discurso)
Hitzaldi(a) Solasaldi(a)
Chocolatada Txokolatada
Cine ZinemA EZ *Zinea
Cine cómico Zinema komiko(a)
-25-
Cine de actualidades Albiste-zinemA
Cine de autor Egile-zinemA Autore-zinemA
Cine de marionetas Txotxongilo-film(a)
Cine documental Zinema dokumental(a)
Cine erótico Zinema erotiko(a)
Cine fantástico Fantasiazko zinemA
Cine infantil Haur-zinemA Haurrentzako zinemA
Cine mudo Zinema mutu(a)
Cine negro Zinema beltz(a)
Cine político Zinema politiko(a)
Cine pornográfico Zinema pornografiko(a)
Cine vasco Euskal zinemA “El cine vasco va de capa caída”: Euskal zinema maldan behera doa.
Cineasta Zinemagile(a)
Cineclub Zineklub(a)
Cinefilia Zinemazaletasun(a)
Cinéfilo/-a Zinemazale(a)
Cineforum Cine-forum
Zineforum(a) Zine-forum(a)
Cinemascope Zinemaskope(a)
Cinematografia ZinematografiA
Circuito Besarkada Besarkada zirkuitu(a)
Circuito de los ayuntamientos
Udalen zirkuitu(a)
Circular por correo Posta bidezko zirkular(ra)
Cita Hitzordu(a)
Cita previa Aurretiko hitzordu(a) “Ampliable a otros horarios con cita previa”: Aurretiaz hitzartuz gero, beste ordutegi batzuk ere izan daitezke.
-26-
Ciudadanía Herritar(rak)
Ciudadano/Ciudadana Ciudadanía
Herritar(rak) Gaztelaniaz ciudadano, ciudadanía (de ciudad)... esaten dutenez, geuk ere, euskal hiritarrak, hiritarrentzako argibideak eta horrelakoak erabiltzen ditugu neurri gabe. Baina ez dira naturalagoak euskaraz honako hauek: euskal herritarrak, herritarrentzako argibideak...?
Clase(s) de español Gaztelania eskolA(k) EspainierA eskolA(k)
Clase(s) de euskera Euskara eskolA(k)
Clases de inglés Ingeles eskolA(k) EZ *Ingelera
Clases para personas adultas
Helduentzako ikastaro(ak)
Clasificación por equipos Taldekako sailkapen(a)
Clausura del encuentro Topaketaren amaierA
Clave (adj.) Nagusi(a) “El tema clave de las jornadas fue la alimentación”: Jardunaldien gai nagusia elikadura izan zen.
Claves para la comprensión del mundo contemporáneo
Egungo mundua ulertzeko gako(ak)
Clown Pailazo(a)
Club de ajedrez Endroke Endroke xake elkarte(a)
Club de lectura Irakurketa klub(a)
Club de lectura infantil Haur irakurketa klub(a)
Club de lectura infantil de 7 a 10 años
Haur irakurketa klub(a) 7tik 10 urtera artekoentzat
Club/Asociación Elkarte(a)
Coche Auto(a) Erabili auto edo beribil euskara batuan. Hala ere, kotxe hitza zaldigurdi, bagoi, eta abarren kidea denean edo Hegoaldean haurrak eramatekoa denean bakarrik erabiliko dugu maila jasoan.
Coche de alquiler Errentako auto(a)
Coche patrulla Patrulla auto(a)
-27-
Cocina (Formas de cocinar)
SukaldaritzA
Cocina (Habitación) Sukalde(a)
Cocina y repostería tradicionales
Sukaldaritza eta gozogintza Ynscripción(a)
Cocinas del mundo Munduko sukaldaritzA
Cóctel Koktel(a) NahasketA
“Su biblioteca es un cóctel de libros de diverso origen”: Haren liburutegia jatorri desberdinetako liburuen nahasketa da.
Cóctel de inauguración Inaugurazio koktel(a)
Código postal Posta-kodea Forma laburra: PK
Cohete Txapligu(a) Suziri(a)
“En las fiestas del pueblo lanzan muchos cohetes”: Gure herriko jaietan txapligu mordoa botatzen dute.
Colaboran: Laguntzaileak:
Colectivo de personas a las que va destinada:
Hartzaileen taldea:
Colegio público Herri(-)ikastetxe(a)
Colonias (de verano) Udaleku(ak)
Coloquio (conferencia, charla, discurso)
Hitzaldi(a)
Comedia costumbrista Ohitura-komediA
Comedia de enredo Endredozko komediA
Comedia musical Komedia musikal(a)
Comediante Komediante(a) “Los comediantes recibieron muchos aplausos al final de la representación”: Komedianteek txalo ugari jaso zituzten antzezpena amaitu eta gero. “Esta comedianta nos ha hecho creer que estaba enferma para no ir a clase”: Komediante honek gaixorik zegoela sinestarazi digu eskolara ez joateko.
Comedor escolar Eskola-jantoki(a)
-28-
Comida campestre Landa-bazkari(a)
Comida popular Herri(-)bazkari(a)
Comisaría Polizia-etxe(a) Ertzain-etxe(a) EZ *Komisaldegia, EZ *Komisaria
Erabili polizia-etxe euskara batuan. Euskaltzaindiak *komisaldegi hitza gaitzetsi egin du; eta *komisaria baino polizia-etxe hobetsi. Gure ertzainenak ertzain-etxeak dira.
Comisión de fiestas Jai batzorde(a)
Comisión de Servicios (En...)
Zerbitzu-eginkizun(etan)
Como complemento a ... (zeren) osagarri “Como complemento a los actos en el teatro”: Antzokian egiten diren ekitaldien osagarri.
Comodidad de las instalaciones
Instalazioen erosotasun(a)
Comparando (con) (noren) aldean Ez*(norekin) konparatuta
Batzuetan, gaztelaniak bultzaturik agian, “bestearekin konparatuta” eta halakoetara jotzen dugu bestearen aldean eta antzeko esapide jatorrez baliatu beharrean. Kontuz: EZ *Amaia, zurekin konparatuta, gaztea da: Amaia, zure aldean, gaztea da.
Comparsa KonpartsA KuadrilA Lagun-talde(a)
Compartir lecturas Irakurketa partekatu
Competición LehiaketA TxapelketA PartidA Norgehiagoka (Ikus. “disputa”)
Competición por equipos Taldekako lehiaketA
Compitiendo, Disputando Norgehiagokan
Compositor Musikagile(a)
Comunidad Autónoma del País Vasco
Euskal Autonomia Erkidego(a) Ez *Komunitatea, Ez *Elkartea
Erabili Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroako Foru Erkidegoa.
Con anterioridad a las 12:00 horas del día 12 de julio de 2015
20015eko uztailaren 12ko 12:00ak baino lehen
-29-
Con la colacoración de: (varios)
Hanako hauen laguntzarekin:
Concejal de Juventud Gazteriako zinegotzi(a)
Concejal de Juventud, Deportes y Festejos
Gazteria, Kirol eta Jai zinegotzi(a)
Concejal(a) de Cultura Kultura zinegotzi(a) Ikus. Amaierako oharra
Concejal(a) de Deportes Kirol zinegotzi(a)
Concejal(a) de Servicios Sociales
Gizarte zerbitzuetako zinegotzi(a)
Concejalía Zinegotzigo(a)
Concejalía de Juventud Gazteriako zinegotzigo(a)
Concierto coral Abesbatzen kontzertu(a)
Concierto de Navidad Gabonetako kontzertu(a)
Conciertos de música sacra
Eliz musikako kontzertu(ak)
Conciertos de otoño Udazkeneko kontzertu(ak)
Conciertos de primavera Udaberriko kontzertu(ak)
Concurso LehiaketA
Concurso de carteles Kartel lehiketA
Concurso de carteles de fiestas de Magdalena
Jaietarako kartel lehiketA Madalenetarako kartel lehiaketA
Concurso de cortometrajes/cortos
Film laburren lehiaketA
Ikus. “ Película/Film” EZ *Laburmetraien lehiaketa
Concurso de dibujo Marrazkigintza lehiaketA
Concurso de disfraces Mozorro lehiaketA
Concurso de disfraces de carnaval
Inauterietako mozorro lehiaketA
Conectar a internet Interneten sartu
Conexión a internet Internet konexio(a) EZ *Interneteko konexioa
Conexión con la A-8 A-8 autobidearekiko loturA
Conexión de banda ancha a internet
Banda zabaleko internet konexio(a)
Conexión para ordenador Ordenagailurako konexio(a)
-30-
Conexión sin cables Harigabeko konexio(a) Adingabe, amaigabe, arduragabe, baliogabe, bukatugabe... horrela idazten dira, ez bereizita (EZ *adin gabe) edo marrarekin (EZ *adin-gabe).
Conexión wi-fi (a internet)
Wi-fi bidezko (Internet) konexioa
Conferencia (charla, coloquio, discurso)
Hitzaldi(a) Solasaldi(a)
Conjunto coral Coro
AbesbatzA
Conmemorar Ospatu Ikus. “Celebrar/Ospatu”
Conmover al espectador/-a
Ikuslea inarrosi
Conocimiento(s) informático(s)
Informatikako ezagutzA(k) Ezagutza informatiko(ak)
Conserje Atezain(a)
Conserva KontserbA
Conste a los efectos oportunos (Para que...)
Dagozkion eraginetarako jasota gera dadin Jasota gera dadin eta dagozkion ondorioak izan ditzan
Contacto Kontaktu(a)
Contada KontaketA
Contada de cuentos Ipuin-kontaketA
Contenedor de basura Zabor-edukiontzi(a)
Contexto Testuinguru(a) EZ *Kontestua
Contraportada Atzeko azal(a)
Contraportada Azken orri(a)
Control de avituallamiento
Anoa-postu(a)
Cónyuge Ezkontide(a)
Coordinación Koordinazio(a) -KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Koordinaketa: Koordinazioa
Coordinador/-a Koordinatzaile(a)
-31-
Coral de voces mixtas
Ahots nahasiz osatutako abesbatzA Ahots nahasiko abesbatzA
Coro Conjunto coral
AbesbatzA
Corporación municipal UdalbatzA Alkateak eta zinegotziek osatutako agintea. Udalbatzak aukeratzen du alkatea. Erabakirik garrantzitsuenak ere udalbatzak hartzen ditu.
Corporación y personas empleadas
Udaletxeko(ak)
Correo urgente Presako postA
Cortar Moztu Itxi Eten Kendu
Cortar aditza ez da beti moztu. Zenbaitetan eten, itxi, kendu hitzak egokiagoak izango dira, testuinguruaren arabera. EZ *Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia moztu egin zen: Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia eten egin zen. EZ *Lakuarako bidea moztu egin behar izan dute: Lakuarako bidea itxi egin behar izan dute. EZ *Udaletxean argi-indarra moztu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu: Udaletxean argi-indarra kendu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu.
Corte y confección Ebaketa eta jantzigintzA
-32-
Corte y confección Ebaketa eta jantzigintzA
Corto(metraje) Film labur(ra)
Costo Kostu(a) “El costo de la obra fue superior a lo que pensábamos”: Obraren kostua uste baino handiagoa izan zen.
Costo Haxix(a) “Me ofrecieron costo pero yo lo rechacé”: Haxixa eskaini zidaten baina nik ezetz esan nien.
Costoso Garesti(a) NekezA Neketsu(a) Nekoso(a)
“El abrigo que llevaba era muy costoso”: Soinean zeraman berokia oso garestia zen. “Resulta costoso tener que levantarse todos los días tan temprano”: Oso neketsua da egunero horren goiz jaiki behar izatea.
Creación literaria Sorkuntza literario(a)
Creatividad infantil Haur sorkuntzA
Criterio de búsqueda Bilaketa-irizpide(a)
Crítico de cine Zinema-kritikari(a)
Cuaderno Koaderno(a) “Un cuadernillo de 16 páginas”: 16 orrialdeko koadernotxoa.
Cubierta de libro / Pasta de libro
Liburu-azal(a)
Cubierto (A...) Aterpean Estalpean Babespean
“Cuando empezó a llover nos pusimos a cubierto”: Euria hasi zuenean, aterpean jarri ginen.
Cuenta de acceso a Internet
Interneten sartzeko kontu(a)
Cuenta de correo de Internet
Internet posta elektronikoko kontu(a)
Cuentacuentos (Ikus “Contada de cuentos”)
Ipuin(-)kontalari(a) EZ *Ipuinkontalari(a)
Cuentero/-a Kontalari(a)
Cuento popular Herri-ipuin(a)
Cuentos de aquí y de allí Hemengo eta hango ipuinak
Cuentos en familia Familiares y niños/niñas de 4 a 6 años
Ipuinak etxekoekin 4tik 6 urtera arteko ume eta etxekoentzat
Cuentos para leer Irakurtzeko ipuin(ak)
Cuentos para oir Entzuteko ipuin(ak)
-33-
Cuentos para sentir Sentitzeko ipuin(ak)
Cuentos para ver Ikusteko ipuin(ak)
Cuentos populares para público adulto
Helduentzako herri-ipuin(ak) “Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT
Cuidado con ... Kontuz ...(zerekin/norekin) Kontuz gero ...
“¡Cuidado con las escaleras!”: Kontuz eskailerekin! “¡Cuidado con los traficantes!”: Kontuz gero trafikatzaileekin!
Cultura general Kultura orokor(ra)
Cultura popular Herri(-)kulturA
Cultura y gestión empresarial
Kultura eta kudeaketa enpresarial(a)
Cumplimiento de objetivos
Xedeen betetze(a)
Cuña de radio Irrati-iragarki(a)
Cuota mensual Hileko kuotA
Cursillo de iniciación Oinarrizko ikastaro(a)
Cursillo de prevención de incendios
Suteen prebentziorako ikastaro(a)
Cursillo de socorrismo Sorospen ikastaro(a)
Cursiva (italic) Letra etzan(a)
Curso Cursillo
Ikastaro(a) “Este año voy a hacer un curso de inglés”: Aurten ingeles-ikastaro bat egingo dut.
Curso (escolar)
Ikasturte(a)
“El curso comienza en septiembre y finaliza en junio”: Ikasturtea irailean hasi eta ekainean amaitzen da.
Curso (nivel) MailA “Está estudiando tercer curso de ciencias políticas”: Zientzia politikoen hirugarren mailan dago.
Curso completo Ikasturte oso(a)
Curso de acceso a la universidad
Unibertsitatean sartzeko kurtsoa(a)
Curso de cata de vinos Ardo datatze ikastaro(a)
Curso de cocina básica Oinarrizko sukaldaritza ikastaro(a)
Curso de conducción económica de automóvil
Auto-gidatze merkeari buruzko ikastaro(a)
Curso de dibujo Marrazketa ikastaro(a)
Curso de dietética y alimentación
Dietetika eta elikadura ikastaro(a)
-34-
Curso de formación Prestakuntza ikastaro(a)
Curso de formación para mujeres
Emakumeentzako prestakuntza ikastaro(a)
Curso de jardinería básica
Oinarrizko lorezaintza tailer(ra)
Curso de lenguaje de signos
Zeinuen mintzaira ikastaro(a)
Curso de malabares Malabar ikastaro(a)
Curso de plantas medicinales y cosmética natural
Sendabelar eta kosmetika naturalari buruzko ikastaro(a)
Curso de primeros auxilios
Lehen sorospen ikastaro(a)
Curso de reciclaje Birziklatze ikastaro(a)
Curso de vitivinicultura Mahastizaintza eta ardogintza ikastaro(a)
Curso/cursillo de iniciación a ...
(Zeren) hastapenei buruzko ikastaro(a)
“Cursillo de iniciación a la informática”: Informatikaren hastapenei buruzko ikastaroa.
Curso/Cursillo de txistu Txistu ikastaro(a)
Curso-puente Egokitze ikasturte(a)
Danza(-)jazz Jazz(-)dantzA
Danzas vascas Euskal dantzA(k)
Dar a conocer, hacer saber; publicar, sacar a la luz
Aditzera eman Euskaltzaindiaren esanetan, jakitera eman baino egokiagoa da aditzera eman. EZ *Jakitera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. EZ *Ezagutzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. BAI: Aditzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea.
Datos de quien solicita Eskatzailearen datu(ak)
Datos personales Datu pertsonal(ak) Norberaren datu(ak)
De acuerdo Ados EZ *Adoz
De balde Gratis
Doan, dohain, dohainik, hutsaren truke, musu-truk
EZ *Dohan
De ida (billete) Bakun(a)
De ida y vuelta (billete) Joan-etorriko(a)
D
-35-
De todo Denetik Denetatik Denetarik
De todo corazón Bihotz(-bihotz)ez Bihotz(-bihotz)etik
Década de los 40 (En la...)
40ko hamarkadA(n) 40ko urteetan
EZ *40. hamarkadan
Declaración de la renta Errenta-aitorpenA
Declaración jurada Zinpeko aitormen(a)
Decorador de cine, televisión y teatro
Zinemako, telebistako eta antzerkiko dekoratzaile(a)
Definitiva Behin betiko(a) “Le han dado el permiso definitivo”: Behin betiko baimena eman diote. “La redacción definitiva del certificado”: Agiriaren behin betiko idazketa.
Definitivamente, para siempre, de una vez por todas
Betiko (EZ *betirako) Behin betiko
“Para quitarse de la vista de una vez por todas a ese hombre”: Gizon hura begitatik (behin) betiko kentzeko. “Se fue para siempre”: Behin betiko joan da.
Degustación de quesos Gazta dastaketA
Degustación de tostadas Tostada dastaketA “Tostadas de pan”: Ogizko tostadak. “Tostadas de crema”: Ahizko tostadak.
Degustación de txakoli y olivas
Txakolin eta oliba dastaketA
EZ *Txakolina eta olabaren dastaketa
Dejen paso libre (En señales viales)
Bidea libre utzi Atea libre utzi Aurrea libre utzi (Bide seinaleetan)
Deletrear Letreatu EZ *Deletreatu
Departamento Sail(a) Forma laburra: sl.
Dependencia Mende(ko)tasun(a) Menpe(ko)tasun(a)
Dependencias del hogar de personas jubiladas y pensionistas
Jubilatuen eta pentsiodunen etxeko areto(ak)
Deporte escolar Eskola-kirol(a)
-36-
Deporte recreativo Jolas-kirol(a)
Depósito de fianza Fidantza gordailu(a)
Derecha Eskuin(a) EZ *Eskuma, EZ *Eskubi
Eskuma hitzak Bizkaiko marka du, eta Euskaltzaindiak eskuina hobesten du. Eskubi ez erabili euskara baturako. Forma laburra: esk.
Derecho a suscripción Harpidetza-eskubide(a)
Derecho de admisión Onartzeko eskubide(a)
Derechos humanos Giza eskubide(ak)
Desarrollo y prestación de la actividad de dinamización y gestión del proyecto joven en Arrigorriaga
Arrigorriagan gazte proiektua dinamizatu eta kudeatzeko jardueraren garapena eta prestazioa
Descanso Atsedenladi(a)
Descenso (de río) en canoa
ErrekA jaitsierA kanoan EZ *Kanoa beherapena EZ *Kanoan jaitziera
Descenso de barrancos Amildegi jaitsierA
Descenso de cañón Arroil jaitsierA
Descuento Beherapen(a)
Descuento del 10% %10eko beherapen(a)
Desfile de disfraces Mozorroen desfile(a)
Desmontaje de stands Standak desmuntatze(a)
Despacho Bulego(a) Forma laburra: bul.
Destinatarios: Personas destinatarias:
Norentzat: Ez * Norentzako
Día coral Abesbatzen egun(a)
Día de Europa Europaren egun(a)
Día de los derechos humanos
Giza eskubideen egun(a) (Abenduaren 10ean)
Día del árbol Zuhaitz egun(a)
Día del libro Liburuaren egun(a)
Día europeo sin coches Autorik gabeko Europako egun(a)
(Irailaren 22an)
Día festivo Jaiegun(a)
Día hábil Egun baliodun(a)
Día inhábil Egun baliogabe(a)
Día internacional de la juventud
Gazteriaren nazioarteko egun(a)
(Abuztuaren 12an)
Día internacional de la Emakumearen nazioarteko (Martxoaren 8an)
-37-
mujer eguna Día internacional de las personas con discapacidad
Pertsona desgaituen nazioarteko egun(a) Desgaitasuna duten pertsonen nazioarteko egun(a)
(Abenduaren 13an)
Día internacional del euskera
Euskararen nazioarteko egun(a)
(Abenduaren 3an)
Día internacional del libro infantil
Haur liburuaren nazioarteko eguna
(Apirilaren 23an)
Día internacional del libro infantil y juvenil
Haur eta gazteen liburuaren nazioarteko egun(a)
Día laborable Lanegun(a)
Día mundial del libro Liburuaren munduko egun(a)
Día mundial del SIDA IHESaren munduko egun(a) (Abenduaren 1ean)
Día mundial del trabajo Lanaren munduko egun(a) (Maiatzaren 1ean)
Día natural Egun natural(a) Egutegiko egun(a)
Días festivos (en, durante)
Jaiegunetan “Durante todos los días de fiesta” edo “En los días de fiesta” JaiegunETAN, EZ *Jaiegunak
Días y horarios de consulta:
Kontsultarako egunak eta orduak:
Dibujante Marrazkilari(a)
Dibujo (actividad) MarrazketA
Dibujo (figura) Marrazki(a)
Dibujo animado Marrazki bizidun(a)
Diciembre Abendu(a) Forma laburra: Abe. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Didáctica de la expresión musical, plástica y corporal
Musikaren, plastikaren eta gorputz adierazpenaren didaktikA
Dieta alimentaria Janari-dietA
Dieta mediterránea Dieta mediterraneo(a)
Dieta vegetariana Barazki-dietA
Dieta(s) (de locomoción y translado)
Bidaia-sari(ak) EZ *Bidai-sariak
Dinamizador/-a cultural Kultur dinamizatzaile(a)
Dinamizador/-a deportivo
Kirol dinamizatzaile(a)
Dinamizador/-a Dinamizatzaile
-38-
Sociocultural soziokultural(a) Dinero para el viaje Bidaiarako diru(a)
Diputación Foru Aldundi(a) Diputazio(a)
Diputación Foral (de Bizkaia)
(Bizkaiko) Foru Aldundi(a)
Dirección Helbide(a)
Dirección de internet Interneteko helbide(a)
Director de banda de música
Musika-bandako zuzendari(a)
Director de carrera Lasterketako zuzendari(a) Lasterketa-zuzendari(a)
Lasterketa batean, lehiaketa aurreko planifikazioaren eta proba osoa behar bezala burutzearen ardura eta erantzukizuna duen pertsona, epaile edo arbitroen lana albo batera utziz.
Director de coros y orfeones
Abesbatzetako eta orfeoietako zuzendari(a)
Director de fotografía (películas)
Argazki-zuzendari(a) (filmetan)
Director de laboratorio foto-cine
Zinema-argazkiko laborategiko zuzendari(a)
Director de museo Museo-zuzendari(a)
Director de orquesta Orkestra-zuzendari(a)
Director de producción Ekoizpen-zuzendari(a) Produkzio-zuzendari(a)
Director de teatro y espectáculos
Antzerki eta ikuskizun-zuzendari(a)
Director gerente (en calidad de)
Zuzendari kudeatzaile (gisa)
Director teatral y/o de escena
Antzerkiko nahiz eszenako zuzendari(a)
Director/-a de centro educativo
Ikastetxeko zuzendari(a)
Director/a de Medio Ambiente
Ingurumen-zuzendari(a)
Director-realizador de cine
Zinema-zuzendari(a)
Dirigido a ... Norentzat/norentzako... EZ *(Nori) Zuzenduta
-Norentzat + (aditza): antzerkia umeentzat da
Aditzik erabiltzen ez dugunean ere : Umeentzat
-39-
-Norentzako + izena: umeentzako antzerkia Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa. BAI: Alkateentzako ikastaroa.
Dirigido a niños y niñas de 4 y 5 años que quieran tener un primer contacto con el mundo mágico de la narración oral y los cuentos
Ahozko kontaketa eta ipuinen mundu magikoa lehenengoz ezagutu nahi duten 4tik 5 urtera arteko umeentzat
Dirigido a: Norentzat:
Dirigir/Dirigirse - Zuzendu - Gidatu, eraman - Bidali, igorri - Bota [hitzaldia]; hitz
egin, berba egin, mintzatu; esan
- Joan, abiatu
KONTUZ!
- “Dirigió la luz hacia el techo”: argia sabairantz zuzendu zuen.
- “El alcalde del pueblo nos dirigió por un atajo”: herriko alkateak bide-zidor batetik gidatu gintuen.
- “Dirigir una película”: filma zuzendu.
- “Dirige esta carta al alcalde”: gutuna alkateari bidal iezaiozu.
- “Dirigió un discurso a los nuevos alumnos”: ikasle berriei hitzaldia bota zien.
- “Se dirigió a los presentes”: bertan zeudenei hitz egin zien.
- “Nos dirigió unas palabras de ánimo”: adoretzeko hitzak esan zizkigun.
- “No me dirige la palabra”: ez dit berbarik egiten.
- “¿Hacia dónde te diriges?”: norantz zoaz?
Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Telegrama zuzendu zion: Telegrama bidali zion. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa: Alkateentzako ikastaroa.
Discapacidad física Desgaitasun fisiko(a)
-40-
Discapacidad física de movilidad reducida
Mugikortasun urriko desgaitasun fisiko(a)
Discapacidad intelectual Desgaitasun intelektual(a)
Discapacidad lectora Irakurtzeko desgaitasun(a)
Discapacidad psíquica Adimen-desgaitasun(a)
Discapacidad sensorial Zentzumenezko desgaitasun(a)
Discapacidad visual Ikusteko desgaitasun(a)
Discapacitado/-a social Desgaitu sozial(a)
Disculpen / Disculpad las molestias
Barkatu eragozpenak EZ *Parkatu
Discurso Hitzaldi(a)
Diseño Diseinu(a)
Disponible Erabilgarri(a) “Dinero disponible”: Diru erabilgarria. “Está disponible para quien lo desee”: Nahi duenarentzat erabilgarri dago.
Disposición de las butacas
Eserlekuen kokapenA
Disputa, competición Norgehiagoka “Tras una bonita disputa, el Padura y el Zornotza empatararon a tres”: Norgehiagoka eder baten ondoren hiruna berdindu zuten Padura futbol taldeak eta Zornotzakoak.
Diversidad Aniztasun(a)
Diversidad de espacios Espazio anitz(ak)
Documental Dokumental(a) Dokumental(a)
Documento Dokumentu(a) Agiri(a)
EZ *Dokumentoa
Documento Nacional de Identidad DNI
Nortasun Agiri Nazional(a) NAN
Documento(s) digital(es) Dokumentu digital(ak)
-41-
Dominar (un idioma) Jakin Hitz egin EZ *menperatu, EZ *menderatu
Hizkuntzak jakin edo hitz egiten dira, ez menderatu. EZ *Oso ondo menderatzen du euskara: Oso ondo daki euskaraz /Oso ondo hitz egiten du euskaraz.
Domingos “Todos los domingos” edo “los domingos” zentzua duenean: IgandeETAN Ez *Igandeak
Forma laburra: ig./Dom.
Donación Hacer donación
Dohaintza Eman, utzi; dohaintza egin, dohaintza(n) eman, ondasunak eman
“Hizo donación de sus bienes a una fundación”: Fundazio bati eman zizkion bere ondasunak.
Dónde apuntarse: Izena emateko lekua:
Dotación técnica Zuzkidura tekniko(a)
Drogodependencia Droga-mendekotasun(a) Droga-menpekotasun(a)
Durante (“He estado esperando 8 horas”, “durante 3 minutos”, ...”)
Zortzi ordu egon naiz Zortzi orduan egon naiz Zortzi orduz egon naiz
Euskaltzaindiaren Gramatika batzordearen argitalpena. (Ikus. Euskal Gramatika Laburrak absolutibo kasuaz dioena).
Echar de menos (norbaiten) Falta nabaritu
EZ *Faltan bota
Edad Adin(a) EZ *Edadea
Euskaltzaindiak hauxe dio: edade, edadeko, edadetu: Hegoaldeko herri-mailako formak; forma hobetsiak hauek dira: adin, adineko, adindu.
Edad adecuada (para algo)
Adin oneko(a) “Soy una persona madura y no tienen por qué meterse en mis cosas”: Adin oneko naiz eta ez dute zertan nire gauzetan sartu:.
Edad escolar Eskola-adin(a)
Edición Edizio(a) Lanbarri Kultur Elkarteak antolatutako Umorezko euskal laburrik onenen 8. edizioa
Edificio adosado Eraikin atxiki(a)
Edificio aislado Eraikin isolatu(a)
Edificio de 4 pisos 4 solairuko eraikin(a)
Edificio de carácter histórico
Eraikin historiko(a)
Edificio de interés histórico-artístico
Interes historiko-artistikodun eraikin(a)
Edificio de pisos Pisu-eraikin(a)
E
-42-
Edificio de talleres de la Casa de Cultura
Kultur etxeko tailer eraikin(a)
Edificio multidisciplinar Diziplina askotarako eraikin(a) Edificio principal Eraikin nagusi(a)
Edificio público Eraikin publiko(a)
Editorial Argitaletxe(a)
Educación dramática Antzerki-hezkuntzA
Educación escolar Eskolako hezkuntzA
Educación infantil Haur-hezkuntzA
Educación integral Heziketa integral(a)
Educación para la
sostenibilidad
Iraunkortasunean hezteko
Educación Permanente de personas Adultas (EPA)
Helduen Heziketa Iraunkor(ra) (HHE)
Educación Primaria (1º curso de)
Lehen Hezkuntzako 1. (lehen /lehenengo) mailA (LH) (7 urte)
“Alumnos de 1º y 2º de primaria: LH-ko 1. eta 2. mailako ikasleak.
Educación Primaria (2º curso de)
Lehen Hezkuntzako 2. (bigarren) mailA (LH) (8 urte)
Educación Primaria (3º curso de)
Lehen Hezkuntzako 3. (hirugarren) mailA (LH) (9 urte)
“Alumnos de 3º y 4º de primaria”: LH-ko 3. eta 4. mailako ikasleak.
Educación Primaria (4º curso de)
Lehen Hezkuntzako 4. (laugarren) mailA (LH) (10 urte)
Educación Primaria (5º curso de)
Lehen Hezkuntzako 5. (bosgarren) mailA (LH) (11 urte)
“Alumnos de 5º y 6º de primaria”: LH-ko 5. eta 6. mailako ikasleak.
Educación Primaria (6º curso de)
Lehen Hezkuntzako 6. (seigarren) mailA (LH) (12 urte)
Educación Secundaria obligatoria (ESO)
Derrigorrezko Bigarren HezkuntzA (DBH)
1. maila, 2. maila, 3. maila, 4. maila (12tik 16 urtera artekoak)
Educación vial Bide-hezkuntzA
-43-
Efectos oportunos (A los...)
Dagozkion ondorioetarako “Lo que se hace saber, a los efectos oportunos”: Eta hori jakinarazten dizut, dagozkion ondorioetarako
Ejemplar Ale(a) “Del libro han hecho una tirada de 5.000 ejemplares”: liburuaren 5.000 aleko tirada egin dute.
Ejemplar de difusión Aldizkari-ale(a)
Ejemplar para el centro Ikastetxearentzako ale(a)
Ejemplar para el interesado
Interesdunarentzako ale(a)
Ejemplo Adibide(a) “Por ejemplo” Adibidez Forma laburra: Adib.
El curso vale ....€ Los cursos valen ...€
IkastaroAK ...€ balio du IkastaroEK...€ balio dute
EZ * Ikastaroak 20€ko kostea du
El formulario de registro está disponible en la web
Erregistratzeko formularioa web orrian (dago) eskuragarri
El partido de ida Joaneko partidA EZ * Joaneko partidua
El partido de vuelta Itzulerako partidA EZ * Itzulerako partidua
El tamaño del cartel y su colocación (vertical o apaisado)
Kartelaren tamaina eta kokatzeko modua (zutika edo zabaleran)
El teatro es un juego de niños
Antzerkia haur-jolasa da
Elaboración de muebles AltzarigintzA
Elogio Goraipamen(a) Oniritzi(a)
“No quiere recibir ninguna alabanza de boca de aquellos”: Ez du haien ahotik goraipamenik hartu nahi. “Su labor ha recibido el aplauso de Euskaltzaindia”: Bere lanak Euskaltzaindiaren oniritzia jaso du.
E-mail e-mail(a) Helbide elektroniko(a)
Emigrante Atzerrira joandako(a) Emigratzaile(a)
Emisión Emanaldi(a) (Irratikoa, telebistakoa) “ETB finaliza su emisión a medianoche”: ETBk gauerdian amaitzen du bere emanaldia.
Empadronamiento Erroldatze(a)
Empleo Enplegu(a)
Empresa de actividades de tiempo libre y
Astialdiko eta gizarte-heziketako enpresA
-44-
socioeducativas Empresa encargada del montaje de stands
Standak muntatzeaz arduratuko den/arduratzen den enpresA
En aras de la seguridad de las personas y de las cosas, ...
Pertsona eta gauzen segurtasunerako, ...
En calidad de (zer) gisA “En calidad de director”: Zuzendari gisa
En colaboración con... (Noren) laguntzarekin
En conjunto En general En términos generales
Oro har
EZ *Orohar
En cuestiones culturales Kultura kontuetan
En lo que respecta a... En lo concerniente a... En cuanto a ...
(zeri) dagokionez... EZ *Dagokionean
Dagokionez: erdarazko en lo que respecta, en lo concerniente... esapideen ordain egokia. EZ *Bigarren gaiari dagokionean, erabateko desadostasuna agertu zuen: Bigarren gaiari dagokionez, erabateko desadostasuna agertu zuen. Dagokionean: denborazkoa denean bakarrik, NOIZ galderaren erantzuna baita. Ezin du aurrekoa ordezkatu. EZ *Txanda dagokionez izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon: Txanda dagokionean izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon.
En malas condiciones Egoera txarrean Txarto
EZ *Baldintza txarre(t)an
En nuestro horario habitual
Gure ohiko ordutegian
En torno a...(orduak) Inguruan Aldera Aldean
“Volveremos en torno a las diez”: Hamarrak inguruan itzuliko gara.
Encabezado Goiburu(a)
Encargado/-a de actividades diversas
Orotariko jardueren arduradun(a)
-45-
Encuentro TopaketA “3. encuentro técnico sobre personas desaparecidas”: Desagertutako pertsonei buruzko 3. topaketa teknikoa
Encuentro, reunión TopaketA
Enero Urtarril(a) Urtarrilean, urtarriletik, urtarrilera, ... EZ *urtarrilan, *urtarrilatik, *urtarrilara, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz) Forma laburra: Urt.
Enlaces EstekA(k)
Enlaces de interés Esteka interesgarri(ak)
Enseñanzas abiertas Ikasketa ireki(ak)
Entender y disfrutar de la música
Musika ulertu eta gozatze(a)
Entidad Agrupación
Entitate(a) Entidad de crédito: Kreditu-entitatea. Forma laburra: ent.
Entidad Organismo
Erakunde(a)
Entidad aseguradora Aseguratzaile(a)
Entidad bancaria Banketxe(a)
Entidad con ánimo de lucro
Irabazi asmoa duen elkarte(a)/erakunde(a)
Entrada Acceso Puerta de entrada Ingreso
SarrerA “En la puerta de la entrada: Sarrerako atean. “En el discurso de entrada”: Sarrera-hitzaldian. “La entrada que hicieron los campeones en la ciudad fue digna de verse”: .Ikustekoa izan zen irabazleek hirian egin zuten sarrera.
Entrada principal Sarrera nagusi(a)
-46-
Entrada: libre/gratuita Sarrera: doan EZ *Sarrera: libre
Entrega de premios de... (noren) Sari(-)banaketA
Entregar en mano (los documentos se entregarán en mano)
Esku-eskura eman Esku-eskuetan jaso
-Agiriak eskura emango dizkiegu (edo dizkizuegu...) -Agiriak esku-eskuetan jasoko dituzue.
EPA (Educación Permanente de personas Adultas)
HHE (Helduen Heziketa Iraunkorra)
Epifania EpifaniA
Equipamiento cultural Kultur ekipamendu(a)
Equipamiento técnico Ekipamendu tekniko(a)
Equipo audiovisual completo
Ikus-entzunezkoetarako ekipo oso(a)
Equipo de Yrtificiales socio-educativa de Arrigorriaga
Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako interbentzio talde(a)
Equipo de música con megafonía
Megafoniadun musika-ekipoA
Equipo de Prevención Socioeducativa de Arrigorriaga
Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako Prebentzio Talde(a)
Equipo de trabajo Lan-talde(a)
Equipo informático Ekipamendu informatiko(a)
Equipo preventivo educativo de Arrigorriaga
Arrigorriagako Hezkuntzako prebentzio talde(a)
EZ *Arrigorriagako prebentziozko talde hezitzailea
Erdara EZ *Erdera Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.
Ermita de San Pedro San Pedro ermitA San Pedro baselizA
Ermita de Santo Cristo Kristo Santua ermitA (Euskaltzaindia)
Escalada en libre Eskalada libre(a)
Escalón MailA “El primer escalón de la escalera es
-47-
de piedra”: Eskailerako lehen maila harrizkoa da.
Escenario Eszenatoki(a)
Escolar Ikasle(a) Eskola-ume(a)
Escolaridad Eskolatze-aldi(a) Eskolatze(a)
“Con el nuevo plan se ha alargado la escolaridad”: Plan berriarekin eskolatze-aldia luzatu egin da. “Hemos logrado la escolaridad gratuita”: Doako eskolatzea lortu dugu.
Escritoras vascas Euskal emakumezko idazle(ak)
Escuela Colegio público
EskolA Herri(-)ikastetxe(a)
Escuela de artes Arte-eskolA
Escuela de baile/danza Dantza-eskolA
Escuela de formación profesional
Lanbide-heziketako eskolA
Escuela de hostelería Ostalaritza-eskolA
Escuela de la persona consumidora
Kontsumitzaile-eskolA
Escuela de música Musika eskolA Arrigorriagako Artizarra musika eskola.
Escuela de pastelería y confitería
Pastelgintza eta gozogintzako eskolA
Escuela infantil Haur-eskolA
Escuela municipal Udal-eskolA
Escuela oficial de idiomas (EOI)
Hizkuntza-eskola ofizial(a) (HEO)
Escuela privada Eskola pribatu(a)
Escuela pública Herri(-)eskolA
Escuela pública vasca Euskal eskola publiko(a)
Escuela superior Goi- eskolA
Escuela taller Lantegi-eskolA
Esfuerzo por la captación de distintas fuentes de financiación
Finantza iturriak lortzeko ahalegin(a)
Esmalte Esmalte(a)
ESO (1º de la) DBH-ko 1. mailA “Para alumnos de 1º de la ESO”: DBH-ko 1. mailako ikasleentzat.
Espacio de juego Jolas-eremu(a)
Espacio(s) de desarrollo Garapen espazio(ak)
-48-
Español (hizkuntza) Ikus. Castellano
gaztelaniA espainierA
EZ *gaztelera EZ *erdera / erdara
Español (jentilizioa) espainiar(ra) espainol(a)
Espectáculo Ikuskizun(a) Ikuskizunean, ikuskizunera, ikuskizuneko, ikuskizunetik, ...
Espectador/-a (de deportes)
Ikusle(a)
Espectador/-a (de película)
Ikus-entzule(a)
Espectador/-a de pié Zutikako ikusle(a)
Espeleología EspeleologiA Ahoskera: gaztelaniazko “gui”
Esperar Itxaron Euskaltzaindiak esan duenez, objektua biziduna denean NOR-NORI-NORK (dio) kasuan erabili behar da aditz hori; eta gainontzekoetan, NOR-NORK kasuan (du). EZ *Hizlaria ez dugu gehiago itxarongo: Hizlariari ez diogu
gehiago itxarongo. EZ *Bilboko autobusari hemen itxaron behar diozu: Bilboko autobusa hemen itxaron behar duzu.
Estados Unidos (de America)
(Amerikako) Estatu Batu(ak) Laburdura: AEB EZ * EEUU
Estadounidense estatubatuar(ra)
-49-
Estar reunido Bileran egon EZ *Bilduta egon
Bileran dago (EZ *“Bilduta dago”) “No se puede poner porque está reunida”: Ezin da jarri, bileran dago eta.
Estética EstetikA
Estudio (apartamento) Estudio(a)
Estudio (de impacto ambiental)
(Ingurumen-inpaktuari buruzko) AzterketA
Estudio (dedicar más horas al)
Ikasten (ordu gehiago eman)
Estudio (habitación de casa)
IkasgelA
Estudio (para piano y orquesta)
(Piano eta orkestrarentzako) estudio(a)
Estudio de melodías y ritmos populares
Erritmo eta herriko soinuak ikastea
Estudio(s) cinematográficos
Zinema-estudio(ak)
Estudios (conjunto de materias)
Ikasketak
Etapa reina de la Vuelta a Francia
Frantziako Itzuliko etapa nagusi(a)
Etcétera etc. (abreviatura)
Eta abar etab. (laburdura) EZ *Eta abar luze bat
Euskaltzaindiak adierazi duenez, *eta abar luze bat esamolde desegokia da. EZ *Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar luze bat:Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar./ Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar/eta beste asko.
Europeo/-a europar(ra)
Evaluación de la discapacidad
Desgaitasunaren ebaluazio(a)
Excursión Ibilaldi(a) Txango(a)
Excursión cultural Txango kultural(a) Ibilaldi kultural(a)
Exhibición Erakustaldi(a)
Exhibición de bailes de salón
Saloi-dantzen erakustaldi(a)
Exhibición de danzas vascas
Euskal dantzen erakustaldi(a)
-50-
Existen hojas de reclamaciones a disposición de quienes las soliciten
Nahi izanez gero, erreklamazio orria eska dezakezu
Éxito ArrakastA EZ *arrastaka
“La película ha tenido éxito”: Filmak arrakasta izan du. “Para conseguir el éxito hay que trabajar duro”: arrakasta lortzeko gogor lan egin behar da. “La obra Erreka Mari de marionetas tuvo un éxito impresionante”: Txontxongilo taldearen Erreka Marik arrakasta itzela izan zuen.
Exitoso/Exitosa Arrakastatsu(a) “Para dar fin a esta exitosa edición, ....”: Edizio arrakastatsu honi amaiera emateko,...”
Expediente académico Ikasketa espediente(a)
Exposición ErakusketA
Exposición antológica Erakusketa antologiko(a)
Exposición colectiva Talde-erakusketA
Exposición de carteles históricos
Kartel historikoen erakusketA
Exposición de postales de Navidad
Gabon postalen erakusketA
Exposición de trabajos Lan erakusketA
Exposición fotográfica Argazki erakusketA
Exposición individual Bakarkako erakusketA
Exposición itinerante Erakusketa ibiltari(a) Herriz herriko erakusketA
Exposición permanente Erakusketa iraunkor(ra) Erakusketa finko(a)
Exposición pintura Pintura erakusketA
Exposición retrospectiva Atzera begirako erakusketA
Exposición temporal Aldi baterako erakusketA
Exposición virtual Erakusketa birtual(a)
Exposicion(es) temática(s)
Gaikako erakusketa(k)
Expresión artística Arte adierazpen(a)
Expresión musical Musika adierazpen(a)
Extra de cine (figuración)
Zinemako estrA (figurazioa)
-51-
Extranjero/-a Atzerritar(ra)
Extremar precauciones Kontu handiz ibili
Familia numerosa Familia ugari(a)
Fanfarria Fanfarre(a)
Fax Fax(a)
Febrero Otsail(a) Forma laburra: Ots. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Fecha de entrega Emateko datA
Fecha de expedición Luzatze-datA
Fecha de nacimiento Jaiotza-datA Jaiotegun(a)
EZ *Jaiotze-data
Fecha desmontaje: Instalazioa kentzeko data:
Fecha montaje: Instalazioa jartzeko data:
Fechas de impartición: Noiz: Noiz egingo den:
Fechas de inicio y finalización
Hasteko eta amaitzeko datak
Federación Internacional de Pelota Vasca
Euskal Pilotaren Nazioarteko Federazioa
Federación vizcaina de corales
Bizkaiko abesbatzen elkarte(a)
Felices fiestas y próspero año nuevo!
Eguberri zoriontsuak eta urte berri on!
Felices fiestas! Jai zoriontsuak! Jai onak pasa!
Feliz año nuevo! Urte berri on!
Feliz Navidad! Eguberri on!
Feliz viaje! Bidaia ona izan dezazu(e)la!
Feria de artesanía Artisautza azokA
Feria de pequeño formato
Azoka txiki(a)
Feria del libro Liburu azokA
Festival / Fiesta de la juventud
Gazte jaia “2009an 4. gazte jaia antolatu zuen Gazteria Sailak”.
Festival de cine Zinema-jaialdi(a)
F
-52-
Festival de cortos Film laburren jaialdi(a)
Festival de música Musikaldi(a)
Festival de villancicos Gabon kanten jaialdi(a)
Festival Internacional de Clowns y payas@s
Nazioarteko (XIV.) clown eta pailazoen jaialdi(a)
Festival internacional de la oralidad (de la narración oral)
Munduko kontu kontalariak
Festivo (día) Feriado (día)
Jaiegun(a) EZ *Jaiegunak
“El primero de mayo es día de fiesta en todo el mundo”: Maiatzaren Lehena, jaieguna mundu guztian. “Hacer fiesta (coger un día de descanso)”: Jaieguna hartu. “Todos los días de fiesta” edo “los días de fiesta” zentzua duenean: JaiegunETAN
Fianza FidantzA
Fianza de 20 euros 20 euroko fidantzA EZ *20 eurotako fianza
Fiesta (en favor) del euskera
Euskararen aldeko jai(a)
Fiesta de San Antonio San Antonio jai(a) Ekainaren 13an: Meza, trikitixa eta gosaria San Antonioko baselizan. “Erromeria lekurik ospetsuena, dudarik gabe, Urkiola dugu”.
Fiesta del Corpus Christi Gorpuzti egun(a)
Fiesta escolar Eskolako jai(a)
Fiesta gastronómica Tripa-festA
Fiesta movible Jai aldakor(ra)
Fiesta nocturna Gau-festA
Fiesta patronal Zaindariaren jai(a)
Fiesta recuperable Berreskuratzeko jai(a)
Fiesta(s) local(es) Herriko jai(ak)
Fiestas de la Magdalena Madalena jaiak Madalenak Madalenako jaiak (ikus. oharra)
MadalenaKO jaiak, KarmenGO jaiak esatean, Madalena eguneko jaiak, Karmen eguneko jaiak esan nahi dela: alegia, NOIZKO jaiak. (Joxe Ramon Zubimendi-Euskaltzaindia)
Fiestas del barrio Auzoko jaiak
-53-
Fin de semana Asteburu(a)
“Fines de semana”: EZ *Asteburuak Todos los fines de semana” edo “los fines de semana” zentzua duenean: AsteburuETAN edo astebururo.
Final del campeonato Txapelketaren final(a)
Finales de (campeonato de) pala
Pala txapelketaren final(ak)
Firma (autógrafo) SinadurA “Hace falta la firma del director”: Zuzendariaren sinadura behar da. Laburtzapena: Sin.
Firma del interesado/a Eskatzailearen sinadurA
Firmado Fdo. (forma abreviada)
Izenpetu(t)a izpta. (forma laburtua)
Ikus. Sinadura
Foco Foku(a)
Foco halógeno Foku halogeno(a)
Fogata de San Juan San Joan su(a) EZ *San Juanen sua Ikus. “Noche de San Juan”
Folleto Libro pequeño
LiburuxkA
Fondo de biblioteca Biblioteka-fondo(a)
Formación básica Oinarrizko prestakuntzA
Formación de personas usuarias
Erabiltzaileentzako prestakuntza saio(ak)
Formación profesional Lanbide-heziketA
Formador/-a Prestatzaile(a)
Formato Formatu(a)
Formato digital Formatu digital(a)
Formato libro Liburu formatu(a)
Forzosamente A la fuerza (Deberá, deberán, habrá de, ...)
Nahitaez Ezinbestean Derrigorrean EZ *Derrigorrez
Euskaltzaindiak derrigor, derrigorrezko eta derrigortu euskara batuan onartzen dituen arren, honako hauek hobesten ditu: nahitaez, nahitaezko, behartu. “El cartel de fiestas deberá contener el siguiente texto: ... Jaietarako kartelean derrigorrean agertu beharreko testua hau izango da: ...
Fotocopiadora Fotokopiagailu(a)
Fotografía digital Argazkilaritza digital(a)
Fotografía en blanco y negro
Zuri-beltzeko argazki(a)
-54-
Fotografía infantil Umeen argazkiak
Fracaso escolar Eskola-porrot(a)
Francés (hizkuntza) frantses(a)
Francés (jentilizioa) frantziar(ra)
Frontón Pilotaleku(a) Frontoi(a)
Frontón cubierto Frontoi estali(a)
Frontón del polideportivo
Udal Kiroldegiko frontoi(a)
Frontón Santa Isabel Santa Isabel frontoi(a)
Fuego lento Su motel(a) Su txiki(a)
Fuego medio Su ertain(a)
Fuego vivo Su bizi(a) Su handi(a)
Fuegos (artificiales) Su (artifizial)(ak) “Los fuegos empiezan a las once”: Suak hamaiketan hasiko dira.
Función (sesión, actuación, recital, número, emisión)
Saio(a) Emanaldi(a)
Futbol emanaldia Kirol emanaldia Zuzenenko emanaldia Bertso-saioa Gimnastika-saioa
Función teatral Antzezkizun(a)
Funcionario/-a Funtzionario(a) EZ *Funtzionari(a)
Futbol sala Areto-futbol(a)
Gaélico gaeliko(a), gaelierA
Galdacano Galdakao (izen ofiziala)
Galdacano (jentilizioa) galdakoztar(ra)
Ganas Gogo(a) EZ *Gogoak
Gogo hitza singularrean erabiltzen da: EZ *Lanean hasteko gogoak dauzkat: Lanean hasteko gogoa daukat.
Gastos de alojamiento Ostatu-gastu(ak)
Gastos de publicidad Publizitate-gastu(ak)
Gastos de viaje Bidaia-gastu(ak)
Gastos de viaje y dietas Bidaia- eta otordu-gastuak
Gastos generales Gastu orokor(rak)
Gastos imprevistos Aurreikusi gabeko gastu(ak) Ezusteko gastu(ak)
G
-55-
Gaztegunea Gaztegune(A) “El gaztegunea”: gazteguneA “En el gaztegunea”: gazteguneAN
GAZTEGUNEA
Gaztetxokoa Gaztetxoko(a)
Género y estilo musical Musika genero eta estilo(ak)
Gestión KudeaketA
Gestión básica de subvenciones: memorias, justificaciones, facturación, ...
Diru-laguntzen oinarrizko kudeaketa: memoriak, justifikazioak, fakturazioa, ...
Gigantes y cabezudos Erraldoi eta buruhandi(ak)
Gimnasia de mantenimiento
Mantentze-gimnasiA
Gobierno vasco Eusko JaurlaritzA
Grabación musical Musika-grabazio(a)
Gracias Eskerrik asko Mila esker
Graduado escolar Eskola-graduatu(a)
Grafología GrafologiA
Gratis De balde
Doan Dohain Dohainik Hutsaren truke Musu-truk EZ *Dohan
“Trabajó cuatro semanas de balde para ayudar a la familia”: Lau astetan dohainik lan egin zuen familiari laguntzearren.
Gratuito (Entrada, material, servicio...)
Doako ... sarrer(a) Doako ... zerbitzu(a) Doako ... material(a)
Sarrerak ordaindu behar ditugu? Ez, doako ikuskizuna da/ Ez, doakoa da.
Gratuito para personas voluntarias de asociaciones
Elkarteetako boluntarioentzat doan
Grupo Talde(a) Multzo(a)
Grupo (En..) Taldean “Esto hay que hacerlo en grupo”: Hau taldean egin behar da.
Grupo de baile/danzas Dantza-talde(a)
Grupo de empresas Enpresa-talde(a)
Grupo de teatro Antzerki-talde(a)
Grupo de trabajo Lan-talde(a)
Grupo mixto Talde misto(a)
Grupo musical Musika-talde(a)
-56-
Grupo teatral Antzerki-talde(a) Antzeztalde(a)
Grupo(s) local(es) (del pueblo)
Herriko talde(ak)
Grupos (Por...) MultzokA TaldekA
“Repartiremos a los niños en grupos”: Haurrak multzoka banatuko ditugu.
Grupos de música locales Herriko musika-talde(ak)
Guardar como plantilla Gorde txantiloi gisA
Guía (libro) Gidaliburu(a)
Guía (persona) Gidari(a)
Guía de teléfonos Telefono-aurkibide(a)
Guía musical Musika gidA
Guía para el verano Udarako gidA
Guía para jóvenes Gazteentzako gidA
Guía para niños y niñas Umeentzako gidA Haurrentzako gidA
Guía sobre... (zeri) buruzko gidA -Liburu-ateraberriei buruzko gida. -Udako irakurketa gomendarriei buruzko gida.
Guía(s) de lectura Irakurketa gidA(k)
Guipuzcoano (dialecto) gipuzkerA
Guipuzcoano/Guipuzcoana (jentilizioa)
gipuzkoar(ra) giputz(a)
Guitarra GitarrA EZ *kitarra
Guitarrista GitarristA Gitarra-jotzaile(a)
EZ *kitarra-jolea
Gusto Gustura Gustuko
EZ*Gustora, EZ*Gustuko
Hábito lector Irakurtzeko ohiturA
Hacer acto de presencia Agertu Azaldu
“Estaba invitado pero no hizo acto de presencia”: Gonbidatuta zegoen baina ez zen agertu.
H
-57-
Hall SarrerA
Hall amplio (Amplio hall) de 6 m.de altura
6 metroko altuerako sarrera handi(a)
Hall de la planta baja (En el...)
Beheko sarrera nagusian
Hall principal Beheko sarrerA SarrerA nagusi(a)
Hinchables Puzgarri(ak)
Hindú Indiako ... indiar(ra)
“Cuentos hindúes”: Indiako ipuiak. Ipuin indiarrak / Indiar ipuinak
Historia (cuento) Istorio(a) ISTORIO/HISTORIA
Istorio hitzaren sinonimo batzuk honako hauek dira: kontakizuna, pasadizoa, ipuina, gertaera bitxia... Ez nahastu, beraz, historia hitzarekin. EZ *Oso historia xelebreak kontatzen ditu beti: Oso istorio xelebreak kontatzen ditu beti. EZ *Euskal literaturaren istorioa XVI. Mendean hasi zen: Euskal literaturaren historia XVI. Mendean hasi zen.
Historia (de un lugar, de una disciplina, algo ocurrido)
HistoriA
Historia del cine Zinemaren historiA
Hogar de personas jubiladas y pensionistas
Jubilatuen eta pentsiodunen etxe(a)
Hoja Orri(a)
Hoja de inscripción Izen-emate orri(a)
Hojear Gainetik irakurri “Estuve hojeando una revista en la sala de espera”: Itxarongelan aldizkari bat gainetik irakurtzen aritu nintzen.
Honor (En ... de) (Noren) ohoretan (Noren) omenez
“Hubo baile en honor de los novios”: Ezkongaien ohoretan dantza izan zen.
Honorífico Ohorezko ... “Tiene dos títulos honoríficos”: Ohorezko bi titulu ditu.
-58-
Hora Ordu(a) Forma laburra: or. Edo h
Horario Ordutegi(a)
Horario de atención al público
Jendearentzako ordutegi(a)
Horario de impartición: Ordutegia:
Horario de oficina: Bulego-orduak:
Horario de verano: Udako ordutegia:
Horario escolar Eskolako ordutegi(a)
Horas realizadas fuera de la jornada
Lanalditik kanpo egindako ordu(ak)
Humor Umore(a) EZ *Humorea Leioako Umore azoka
Humor en corto Umorea labur “Mejores cortometrajes vascos de humor”: Umorezko euskal laburrik onenak.
I campeonato de ajedrez (de Navidad) (de Arrigorriaga)
(Arrigorriagako) (Gabonetako) I. Xake txapelketA
Ida y vuelta Joan-etorri(a)
Idioma HizkuntzA Hizkuntza arazoak
Igual (Es...) No importa
Berdin da Berdin du Berdin zaio Berdin dio
- “Me es igual un camino que otro”: Enetako berdin da edozein bide. - “Da igual lo que sientas: Berdin du zuk zer sentitzen duzun. - “Me es indiferente uno que otro”: Berdin zait bata edo bestea. “Amarillo o rojo? Me da igual”: Horia ala gorria? Berdin dio.
Impartida por: Irakaslea(k):
Importe Zenbateko(a)
Importe de la matrícula Matrikularen zenbateko(a)
Importe total: Zenbatekoa guztirA:
Imprenta Inprimategi(a)
Imprescindible Nahitezko(a) Ezinbesteko(a)
Imprevisto(s) Ezusteko(ak)
I
-59-
Imprimir Inprimatze(a) EZ *Inprimaketa
Inauguración (Acto de...), Apertura
Hasiera emate(a) (Ate)-zabaltze(a) IrekierA Inaugurazio(a) Hasiera
-“Varios políticos asistirán al acto de inauguración del curso escolar”: Zenbait politikari etorriko dira ikasturteari hasiera emateko ekitaldira. -“Mañana se realizará la inauguración de las nuevas oficinas del Ayuntamiento”: Bihar egingo dute Udaletxeko bulego berrien ate-irekitzea. -“La inauguración de una carretera”: Errepidearen irekiera. “Inauguración del encuentro”: Tokaketaren hasiera
Incapacidad Ezintasun(a)
Incapacidad (Grado de...)
Ezintasun-mailA
Incidencia(s) Gertakari(ak)
Incluído Inclusive Incluso
Barne (Dagokion izenaren ondo-ondotik) Ikus. “Incluir”
“Todos sus hijos, incluidos los más pequeños”: Seme-alaba guztiak, txikienak barne. “Todos los días de la semana, el domingo inclusive”: Astearen egun guztietan, igandea barne. - 2.006 urtetik aurrera jaiotakoak, hauek barne. -“Incluye desplazamiento en autobús y comida”: Autobusaren kostua eta bazkaria barne.
Incluir (barne) hartu Barruan/barne(an) eduki Izan Eduki/Ukan (barnean/barruan) sartu (barnean/barruan) egon Sartuta egon
-“El precio del viaje incluye el desayuno”: Bidaiaren prezioak gosaria ere barne hartzen du; bidaiaren prezioan gosaria sartuta dago. - “El programa incluye varios filtros para mejorar imagen y sonido”: Programak irudia eta soinua hobetzeko zenbait iragazki ditu.
Índice de masa corporal (I.M.C.)
Gorputz-masaren indize(a) (GMI)
Individualmente BakarkA Bakarka edo taldeka: “individualmente o en grupo”.
Infancia Haurtzaro(a) “Las canciones que se aprenden en la infancia, no se olvidan”: Haurtzaroan ikasitako kantak ez dira ahazten.
-60-
Infantil/juvenil Umeentzat/gazteentzat
Información general Informazio orokor(ra)
Información juvenil Gazte informazio(a)
Informática básica Oinarrizko informatikA
Informática fundamental
Funtsezko informatikA
Informe Txosten(a)
Informe favorable Aldeko txosten(a)
Informe favorable del técnico/-a competente
Teknikari eskudunaren aldeko txosten(a)
Inglés (hizkuntza eta jentilizioa)
Ingeles(a) (Hizkuntza zein jentilizioa)
Ingreso mínimo familiar Familiaren gutxieneko diru-sarrerA
Iniciación Profundización
Hastapen-mailA Sakontze-mail(a)
Iniciar Dar inicio
Hasiera eman “Mañana tendrá lugar la iniciación de las obras”: Bihar emango zaie hasiera lanei.
Inmigrante Etorkin(a)
Inscripción Izen-emate(a)
Inscripción para el concurso de tostadas
Tostada lehiaketarako izen emate(a)
Instalaciones solicitadas Eskatutako instalazio(ak)
Instancia Solicitud
EskaerA Eskabide(a)
Instituto Arrigorriaga Arrigorriaga Institutu(a)
Internet Internet(a) Maiuskulaz eta mugagabean: Interneten EZ *internetean
Intervención (Área) Kontu(-)hartzailetzA (-) Hitz biak marratxoarekin lotuta edo biak bananduta. Inoiz ez horrela: EZ *Kontuhartzailetza
Introducción Prólogo Preludio
SarrerA “En el prólogo del diccionario”: Hiztegiaren sarreran.
Itinerario Ibilbide(a)
IVA incluído BEZ barne
IVA no incluído (Sin Iva) BEZ kanpo
Izquierda Ezker(ra) Forma laburra: ezk.
-61-
Izquierda (A la...) Ezkerrera Ezkerretara
Izquierda (De la...) Ezkerreko
Izquierda (En la...) Ezkerrean Ezkerretan
Jerga teatral Teatro-jargoi(a)
Jornada (laboral) Lanaldi(a)
Jornada de mañana Goizeko jardun(a)
Jornada de puertas abiertas
Ateak zabaltzeko egun(a)
Jornada de tarde Arratsaldeko jardun(a)
Jornada especial Lanaldi berezi(a)
Jornada fraccionada Lanaldi zatikatu(a)
Jornada ininterrumpida Etengabeko jardun(a)
Jornada intensiva Lanaldi trinko(a)
Jornada parcial Lanaldi partzial(a)
Jornada partida Lanaldi zatitu(a)
Jornada reducida Lanaldi murriztu(a)
Jornada semanal Asteko lanaldi(a)
Jóvenes empadronados en Arrigorriaga
Arrigorriagan erroldatutako gazte(ak)
Jubilado/-a (persona jubilada)
Jubilatu(a)
Jubilados o pensionistas (personas jubiladas y pensionistas) mayores de 60 años
60 urtetik gorako jubilatu eta pentsiodun(ak)
Juego Joko(a) EZ *Joku(a)
Juego de mesa Mahai-joko(a) EZ *Mahai joku(a)
Juego recreativo Olgetazko jolas(a)
Juegos gigantes Joko erraldoi(ak)
Juegos malabares Malabar jolas(ak)
Juegos no sexistas Jolas/Jostailu ez-sexistA(k)
Juegos para todas las edades
Adin guztietarako joko(ak)
Juegos y actividades físicas recreativas para animación
Animatzeko jokoak eta jolas-jarduera fisiko(ak)
J
-62-
Jueves Ostegun(a) “Todos los jueves” edo “los jueves” zentzua duenean: OstegunETAN EZ *Ostegunak
Ostegunean, osteguneko, ostegunetik, ... Forma laburra: Og./Juev. -Jardunaldiak, bi txandatan antolatu zituzten: ostegun arratsaldez eta ostiral goizez. -16,00 – 18,00 astearteetan eta ostegunetan.
Jugar Jolastu (sokasaltoan jolastu) Jokatu (futbolean jokatu)
EZ *Baratzean jolastu dute: Baratzean jolastu dira. Bereiztu beharra dago jokatu eta jolastu: jolastu umeek-eta egiten dute, inolako lehiarik gabe. Sokasaltoan jolastu, panpinekin jolastu... Jokatu, aldiz, zerbait jokoan dagoenean, baita umeen artean bada ere. Kartetan jokatu, futbolean jokatu, pilotan jokatu, dirua jokatu... Zertan edo zer dira ohiko formak: futbolean jokatu, xakean jokatu... eta dirua jokatu, futbol partida bat jokatu... EZ *Pilotalekuan ezin da futbolera jolastu: Pilotalekuan ezin da futbolean jokatu.
Bestalde, kontuan izan jolastu esateko beste bide hauek ere baditugula euskaraz: jolasean ibili, jolas egin, jolasean ari izan... “Baratzean ibili dira jolasean”, “Baratzean egin dute jolas”
Julio Uztail(a) Uztailean, uztailetik, uztailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Junio Ekain(a) Ekainean, ekainetik, ekainera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Justificante Frogagiri(a)
Juventud (aspecto joven)
Gaztetasun(a) “Su juventud le daba fuerza”: Gaztetasunak indarra ematen zion.
Juventud (conjunto de jóvenes)
GazteriA Gazte(ak)
“La juventud de hoy en día está más preparada que la de nuestra época”: Gaur egungo gazteak gure garaikoak baino prestatuago daude.
Juventud (edad de la vida)
Gaztaro(a) “Los años de su juventud fueron los más hermosos”: Gaztaroko urteak i i d k
-63-
izan ziren ederrenak. Kanporamartxo Kanporamartxo(a) Kanporamartxo ospakizun bat da,
Garizuma aurreko igandean egiten dena. Tradizio hau bizirik dago Bizkaiko hainbat herritan. Dena den, herririk herri izen ezberdinak izaten ditu: Sasimartxo,
Kanpamartxo, Kanpomartxo,
Txitxi(-)burruntzi, Sasikoipetsu,
Basatoste, Sarteneko ... Tradizioari jarraituz igande horretan herrietako jendeak mendi aldera jotzen zuen eta han parranda egiten zuten. Parranda horretarako eramaten zituzten txorizoak, urdaiazpikoa, ardoa, ... bakoitzak berea. Gero sutea egin, txorizoak zorroztutako makilen puntan sartu eta sutan erretzen zituzten geroago ogitartean jateko. Ostean, kantuak eta dantzak hasten ziren.
La asociación ... responderá de cualesquiera otros daños en los que se acredite culpa o negligencia desencadenante de responsabilidad tanto civil como penal.
... elkartea gainontzeko kalteen erantzule izango da, erantzukizun zibila nahiz penala dakarren erru edo zabarkeriaz jokatu duela egiaztatuz gero.
La asociación ... se hará responsable de todos y cada uno de los daños que se produzcan en los bienes, bien sean inmuebles y/o muebles municipales o extramunicipales
... elkarteak bere gain hartuko du udalaren eta udalaz kanpoko ondasun higiezinek eta/edo higigarriek izan ditzaketen kalteen gaineko erantzukizuna.
La duración mínima de cada (actividad) será de (número) minutos
(jarduera) bakoitzaren gutxieneko iraupena (zk.) minutukoa izango da
La familia también cuenta
- Etxekoak (ere) kontari - Ipuinak familia giroan
Kontuz! Halako hitz jokoak ezin ditugu hitzez hitz itzuli: ”Familiak ere kontatzen du” zentzu biak
L
K
-64-
hartzen ez dituelako: familia garrantzitsua da eta familia kontari ibiliko da.
La fianza se devolverá una vez finalizado el periodo.
Fidantza baimendutako aldia amaitzean itzuliko da.
La sala de estudios permanecerá cerrada los días 28 de noviembre y 5 de diciembre
Ikasgela itxita / Sala de estudios cerrada Noiz/Días: azaroak 28-abenduak 5 / 28 noviembre-5 diciembre
Labor artística ArtegintzA
Laboratorio fotográfico Argazkigintza loborategi(a)
Labortano (dialecto) LapurterA
Labortano (jentilizioa) Lapurtar(ra)
Lección Ikasgai(a) Erabili ikasgai (lección) edo irakasgai (asignatura) euskara batuan.
Lecto-escritura Irakurketa-idazketA(k)
Lector/-a esporádico/-a Noizbehinkako irakurle(a)
Lectura IrakurketA Irakurtze(a)
“Le gusta la lectura”: Irakurtzea atsegin du. “Lectura y escritura”: Irakurketa eta idazketa.
Lectura (destreza) Irakurmen(a) “Técnicas para trabajar la lectura”: Irakurmena lantzeko teknikak.
Lectura (texto) Irakurgai(a) “Tenéis cuatro lecturas para este trimestre”: Hiruhileko honetarako lau irakurgai dauzkazue.
Lectura de cuentos Ipuinen irakurketA
Lectura en voz alta Boz gorako irakurketA
Lectura precoz Irakurketa goiztiar(ra)
Lectura silenciosa Isilpeko irakurketA
Lecturas compartidas Partekatutako irakurgaiak Proposamena: Irakurketakideak
Leer a la sombra Gerizpean irakurri
Leer en voz alta Boz gora irakurri
Legible Irakurgarri(a)
Lema Tema
Gai(a) “El lema del discurso fue el bilingüísmo”: Hitzaldiaren gaia elebitasuna izan zen.
Lemonés (jentilizioa) lemoar(ra)
-65-
Lengua materna Ama-hizkuntzA
Lenguaje infantil Ume mintzairA
Lenguaje musical Musika-hizkuntzA
Letra LetrA
Letra(s) de canciones Abestien hitz(ak)
Ley del mímino esfuerzo Ahalegin txikienaren lege(a)
Librería Liburu(-)dendA
Librería Liburu(-)dendA Euskaltzaindiak erabaki du Hiztegi Batuan denda eta salgaia bereizita edo marrarekin lotuta idatzi behar direla. EZ *altzaridenda: altzari-denda, altzari denda. EZ *gozodenda: gozo-denda, gozo denda. EZ *liburudenda: liburu-denda, liburu denda
Librero Liburu-saltzaile(a)
Libreta de direcciones Helbide-liburu(a)
Libro de consulta Kontsulta-liburu(a)
Libro de escolaridad Eskolatze-liburu(a)
Libro de familia Familia-liburu(a)
Libro de inventario Inbentario-liburu(a)
Libro de reservas Erreserba-liburu(a)
Libro escolar Eskola-liburu(a)
Libro infantil Umeentzako liburu(a)
Libros infantiles y juveniles
Haur eta gazteentzako liburu(ak)
Libros refrescantes Lecturas refrescantes
Liburu freskagarriak Irakurketa freskagarriak
Libros relacionados con...(viajar)
(bidaia)-t(z)earekin lotutako liburuak
Libros tematicos Gaikako liburuak
Licencia de carácter público y personal
Izaera publikoa eta pertsonala duen lizentziA
Licencia por enfermedad de parientes
Ahaideen gaixotasunarengatiko lizentziA
Licencia por asistencia a cursos
Ikastaroetan parte hartzeagatiko lizentziA
Licencia por maternidad / paternidad
Amatasun edo aitatasun-lizentziA
-66-
Licencia por matrimonio propio o parientes
Norberaren edo ahaideen ezkontzarengatiko lizentziA
Licencia por permiso representación sindical
Sindikatuen ordezkaritza izateagatiko lizentziA
Licencia por traslado o mudanza
Bizilekua aldatzeagatiko lizentziA
Licenciado/-a Lizentziadun(a) (EZ *Lizentziatua)
Zuzenbidean lizentziaduna
Línea(s) de actuación Jardunbide(ak)
Lista ZerrendA
Lista de espera Itxaron zerrendA
Lista de espera provisional
Behin-behineko itxaron zerrendA
Lista de favoritos Gogokoen zerrendA
Lista de grupos Taldeen zerrendA
Lista de personas admitidas
Onartutakoen zerrendA
Lista de precios Prezio-zerrenda
Lista numerada Zenbakidun zerrendA
Lista/Relación de actividades
Ekintzen zerrenda
Lista/Relación de clasificados
Sailkatuen zerrendA
Lista/Relación de participantes
Parte hartzaile-zerrendA Partaide-zerrendA Kide-zerrendA
Lista/Relación de seleccionados
Hautetsien zerrendA
Lista/Relación numerada Zenbakien zerrendA
Listado (completo) de feriantes
Ferianteen zerrendA
Literatura popular Herri(-)literaturA
Llamar para entrar Deitu sartu baino lehen
Llave de paso Ixteko giltza
Loable Laudable
Txalogarri(a) “Un trabajo loable”: Lan txalogarria. “Un modo de actuar elogiable”: Jokabide txalogarria.
-67-
Local (espacio amplio) Lokal(a)
Local accesible Lokal irisgarri(a) “Local accesible, sin barreras arquitectónicas”: Lokal irisgarria, oztopo arkitektonikorik gabea
Local de ensayos (ik.Sala de ensayos)
Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu
Local insonorizado Gela intsonorizatu(a) EZ * Intsonorizatutako lokala
Local público de ocio o espectáculo
Aisialdi eta ekitaldietarako lokal publiko(a)
Longitud aproximada de 18 kms
18 km-ko luzera gutxi gorabehera
Ludoteca LudotekA
Ludoteka de Abusu Abusuko ludotekA
Lugar de impartición: Lekua:
Lugar para el desarrollo Garapenerako leku(a)
Lugar: Lekua:
Lunes “Todos los lunes” edo “los lunes” zentzua duenean: astelehenetan EZ *Astelehenak
Al./Lun /L
Lunes, miércoles y viernes
“Todos los lunes...” edo “los lunes, ...” zentzua duenean: Astelehen Ø, asteazken Ø eta ostiralETAN EZ *Astelehenak, astearteak, asteazkenak
- Astelehen, astearte eta asteazkenetan zabalik. - Astelehen, astearte eta asteazkenean itxita. Forma laburrak: AZ./Mier/X
Magdalena Madalen Maddalen Maialen Matxalen Malen (Madalen izenaren txikigarria)
Maialen Bizkaian maiatzaren lehenari deitzen zaio: “Maialen eguna, esne eguna”. Tradizioaren arabera, egun honetan esnea edaten duenak ez du urte osoan buruko minik izango.
M
-68-
Magisterio Irakasle ikasketak EZ *Magisteritza
Mail Mezu elektroniko(a)
Malabares Malabare(ak)
Malabarista MalabaristA
Mamotreto Liburukote(a)
Mañana (De, a la...) Goizez/Goizean Noizkoa den ez badakigu, goizez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, goizean. Lana goizez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo goizean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.
Mantener libre el paso Atea libre utzi
Mantenimiento Mantentze-lan(ak) EZ *Mantenimendua
Manual Eskuliburu(a)
Manualidad Eskulan(a)
Maquillaje Makillaje(a)
Máquina expendedora de compresas y tampones
Konpresak eta tanpoiak saltzeko makina
Maratón de lectura Irakurketa maratoi(a)
Maratón de montaña/alpino
Mendi maratoi(a)
Maratón intercultural de cuentos
Ipuinen kultura arteko maratoi(a)
Marcha montañera Mendi martxA
Marcha montañera Padura
Padura mendi martxA/ibilialdi(a)
-69-
Marioneta Títere Dominguillo
Txotxongilo(a) “Los hilos de la marioneta no se ven”: Txotxongiloaren hariak ez dira ikusten.
Marquesina MarkesinA
Martes Astearte(a) Martitzen(a) “Todos los martes” edo “los martes” zentzua duenean: AstearteETAN EZ *Astearteak
“El martes”: astartean “Los martes”: astearteetan Ar./Mar.
Astearte(a)
Marzo Martxo(a) Forma laburra: Mar. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Más información Argibide gehiago
Más o menos Gutxi gorabeherA
Más que libros Hainbat liburu abiaburu Liburuak abiaburu Liburuetatik haratago Liburuetatik harantz(ago) Liburuen haraindian (Más allá de...) Liburuak eta beste
Masaje Masaje(a)
Material Material(a) EZ *Materialea
Material de dibujo Marrazketa-material(a)
Material de oficina Bulego material(a)
Material de oficina no inventariable
Bulego material inbentariaezin(a)
Material gratuito Doako material(a)
Material informático Material informatiko(a)
Material librario Liburu formatuko material(a)
Materiales, herramientas y química cerámica (arcillas, esmaltes, engobes, pastas, etc.)
Materialak, tresnak eta zeramikaren kimika: buztinak, esmalteak, engobeak, pastak eta abar.
Matrícula de honor Ohorezko matrikulA
Matrícula: lugar y plazo para formalizarla
Matrikula egiteko lekua eta epea
Máximo Handien(a) Gehienezko(a) Maximo(a)
“El peso máximo que se admite es de mil kilos”: Onartzen den pisu handiena mila kilokoa da. “Esta curva tiene dos máximos”:
-70-
Kurba honek bi maximo ditu. “La máxima de ayer fue de veinte grados”: Atzoko maximoa hogei gradukoa izan zen. “Máximo común divisor”: Zatitzaile komunetan handiena
Máximo (Como...) Gehienez (ere) Asko jota Goitik jota
Mayo Maiatz(a) Maiatzean, maiatzetik, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Mayor de 18 (Ser...) 18 urtetik gorakoa izatea / 18 urte beteta izatea
Mayor de edad Adindun(a) IZOk (IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemazortzi urteko muga horretatik gorakoentzat.
Mayor de veinticinco años
Hogeita bost urtetik gorako(a)
Mayúscula Letra larria(a)
Medio ambiente Ingurumen(a) EZ *Ingurugiro
Medio Ambiente (departamento)
Ingurumen (Sail)(a)
Medio ambiente laboral Laneko ingurumen(a)
Medir (“mide”) Neurri(a) EZ *Neurtu
Neurrien berri izan nahi dugunean, askotan gaztelaniak eragindako formulak erabiltzen ditugu. Euskaraz baditugu bestelako baliabideak horiek adierazteko. EZ *Zenbat neurtzen du mahai honek?: Ze neurri du mahai honek? Zein da mahai honen neurria? EZ *Lau metro neurtzen ditu: Lau metro luze da. Lau metroko luzera dauka. Berdin gertatzen da hauekin: Lau metro zabal da, hamar metro sakon dauzka...
Melomanía Musikazaletasun(a)
-71-
Menor de edad Adingabe(a) Adingabeko(a)
IZOk (IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemezortzi urteko muga horretatik beherakoentzat. EZ *Adin gabe(a) EZ *Adin-gabe(a): Adingabe(a). Berdin: amaigabea, arduragabea, baliogabea, bukatugabea...
Menú degustación Dastatzeko menu(a) Menú del día Eguneko menu(a)
Mercadillo Azoka txiki(a)
Mercadillo del libro usado
Erabilitako liburuen azoka txiki(a)
Mercado(illo) de productos de segunda mano
Bigarren eskuko produktuen azokA
Merecer la pena Valer la pena
Merezi EZ *Pena merezi
Euskaraz badira gauzak merezi dutenak, baina ez pena merezi dutenak. EZ *Pena merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko: Merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko. Gogoratu –tzea horrek ez duela ergatiboa (-k) hartzen.
Mesa de control Kontrol mahai(a)
Mesa redonda Mahai-inguru(a)
Micrófono Mikrofono(a)
Micrófono inhalámbrico Haririk gabeko mikrofono(a)
Micrófono para conferencia
Hitzaldietarako mikrofono(a)
-72-
Miembro de una asociación
Elkartekide(a)
Miércoles Asteazken(a) “Todos los miércoles” edo “los miércoles” zentzua duenean: AsteazkenETAN EZ *Asteazkenak
“El miércoles”: asteazkenean “Los miércoles”: asteazkenetan. Forma laburra: Az./Miér
Mil Hamaika Hainbat Makina bat Mil(a)
Gaztelaniaren eraginez, mila zenbakiaz baliatzen gara kopuru handiak adierazteko, baina euskara jatorrean bada beste biderik. EZ *Mila bider esan nion lana garaiz amaitzeko. Hamaika bider / Hamaikatxotan
/ Makina bat bider esan nion lana garaiz amaitzeko.
Mínimo (Como...) Gutxienez “Tiene veinte años como mínimo”: Gutxienez hogei urte ditu.
Mínimo (Lo más...) Batere (ez) Ezer ere (ez) Piperrik ere (ez)
“No ve lo más mínimo”: Ez du batere ikusten.
Mínimo/Mínima Txikien(a) Baxuen(a) Gutxieneko(a) Minimo(a)
“-Cobra la cantidad mínima”: Kopuru txikiena kobratzen du. -“Este año la (temperatura) mínima no ha bajado de cero”: Aurten (tenperatura) minimoa ez da zerotik jaitsi. -“Bajo mínimos”: Minimoen azpitik. -“Mínimo común multiplo”: Multiplo komunetan txikiena.
Minúscula (letra-mota) Letra xehe(a)
Minusválida (persona) Ezindu(a) Minusbaliatu(a) Elbarri(a)
Minusválido físico (persona)
Ezindu fisiko(a) Minusbaliatu fisiko(a) Ezintasun fisikoak ditu(zt)ena(k)
Minusválido físico o psiquico (persona)
Ezindu fisiko edo psikiko(a)
Minusválido psíquico (persona)
Ezindu psikoko(a) Minusbaliatu psikiko(a) Ezintasun psikikoak ditu(zt)ena(k)
-73-
Miravalles Ugao-Miraballes (Izen ofiziala)
Miravalles (jentilizioa) ugaotar(ra), miraballestar(ra)
Modalidad (de taller) Tailer-motA
Modalidad de pago Ordainketa-modu(a)
Modera(n): Moderatzailea(k):
Moderador/-a Moderatzaile(a) “Me nombraron moderador del seminario”: Mintegiaren moderatzaile izendatu ninduten.
Monitor / Monitora de educación y tiempo libre
Hezkuntzako eta astialdiko monitore(a) / begirale(a)
Monólogo BakarrizketA
Monólogo interior Barne-bakarrizketA
Montador musical de efectos sonoros de radio, cine y televisión
Irratiko, zinemako eta telebistako soinu-efektuen musika-muntatzaile(a)
Montaje de stands Standak muntatze(a)
Móvil (teléfono) (Ikus. Teléfono móvil)
Sakelako(a) Eskuko(a) EZ *Mugikorra
“¿Hay quien no tenga móvil?”: Sakelakorik ez duenik badago?
Mucho Montón
Hamaika (+ mugagabea) Hamaika herrialde eta eskualdeTAKO gidak EZ *Hamaika herrialde eta eskualdeKO gidak
Multa Izun(a)
Multiaventura MultiabenturA
Municipio (Término municipal)
Udal(a) Udalerri(a)
Lurra, herritarrak eta antolakuntza dira udalerriaren osagaiak.
Mural (cartel) Horma-irudi(a)
Música MusikA
Música coral Música para coro
Abesbatza(rako) musikA
Música para piano Pianorako musikA
Música popular Herri(-)musikA
Musicalidad Musikaltasun(a)
Músico Musikari(a)
Músicos locales Herriko musikari(ak)
Nacimiento del Nervión Nerbioi (ibaiaren) iturburu(a)
Narración oral Ahozko kontaketA
Navarro (dialecto) NafarrerA (euskalkia)
N
-74-
Navarro (jentilizioa) nafar(ra)
Navidad(es) Gabon(ak) Eguberri(ak)
Gabon zoriontsuak opa dizkizuegu
Negrita (bold) Letra lodi(a) “Texto en negrita”: Testu lodi(a)
Nº de autorización Baimen zenbaki(a) Baimen zk.
Noche (De, a la...) Gauez/Gauean Noizkoa den ez badakigu, gauez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, gauean. Lana gauez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo gauean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.
Noche de San Juan San Joan gau(a)
Nombre de pila Ponte izen(a)
Nota al margen Albo-ohar(ra)
Nota al pie Oin-ohar(ra)
Nota de prensa Prentsa-ohar(ra)
Novedad (cambio, nuevos productos)
Nobedade(a) “Avísame si hay novedad”: Nobedaderik badago, esadazu. “Las últimas novedades de la feria de Durango”: Durangoko azokako azken nobedadeak.
Novedad (publicaciones) Ateraberri(a)
Novedad! Berria!
-75-
Novedoso/-a Berritzaile(a)
Novela Eleberri(a) NobelA
EZ *Elaberria
Novela de aventuras Abentura-eleberri(a) Abentura-nobelA
Novela de ciencia ficción Zientzia fikziozko eleberri(a) Zientzia fikziozko nobelA
Novela de terror Beldurrezko eleberri(a) Beldurreko nobelA
Novela de viajes Bidaia-eleberri(a) Bidaia-nobela
Ikus. amaierako oharra
Novela erótica Eleberri erotiko(a) Nobela erotiko(a)
Novela histórica Eleberri historiko(a)
Novela negra Eleberri beltz(a) Nobela beltz(a)
Novela romántica Amodiozko eleberri(a) Amodiozko nobelA
Noviembre Azaro(a) Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)
Número Zenbakia Forma laburrak: zenb.; zk.
Número de cuenta Kontu-zenbaki(a) Forma laburra: ktu.-zk.
Número de DNI Nº DNI
NAN zenbaki(a) NAN zk.
Número de expediente Espediente zenbaki(a)
Número de Identificación Fiscal (NIF)
Identifikazio fiskaleko zenbakia (IFZ)
Número de inscripción Nº de inscripción
Izen-emate zenbaki(a) Izen-emate zk.
Número de plantas (pisos)
Solairu-kopuru(a)
Número de plazas y plazos de matrícula
Leku-kopurua eta matrikula egiteko epeak
Número de socios/as Bazkide kopuru(a)
Número de teléfono Telefono-zenbaki(a) Forma laburra: Tel.-zk.
Objetivo Helburu(a)
Obra colectiva Talde-lan(a)
Obra de teatro/obra teatral, obra dramática
Antzerki-lan(a) Antzerki-lan ederrak ikusteko aukera izango dugu:tendremos
t d d d
O
-76-
oportundad de ver hermosas(buenísimas) obras de teatro. Forma laburra: Antz.
Ocasión (En ésta...) Oraingoan
Ocio Tiempo libre
AisiA Aisialdi(a)
“Léelo en tu tiempo libre”: Irakur ezazu astialdietan.
Octubre Urri(a) Forma laburra: urr./oct. Deklinatuta: urrian, urriaren, urritik, urrira Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)
Oficina administrativa Udal bulego administratibo(a)
Oficina de Consumo Kontsumo-bulego(a)
Oficina de Empleo Enplegu-bulego(a)
Oficina de información Informazio bulego(a)
Oficina del consumidor/-a
Kontsumitzailearen bulego(a)
Oficina municipal Udal bulego(a)
Oficina Municipal de Información de la persona consumidora (OMIC)
Kontsumitzailearen informaziorako udal bulego(a) (KIUB)
Ofrecer Eskaini EZ *Eskeini
“Aritz berri” dantza taldeak euskal dantzak eskainiko dizkigu.
Ojo! Kontuz! Erne! Adi!
Olatxu nº 3 Olatxu 3 Helbidea EUSKARAZ erabiliko dugu, modu bakarrean. (Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik)
Olentzero Olentzero (izen propioa) Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorentzat, Olentzeroren, ...
-77-
Operador de cámara Kamera-operadore(a)
Opinión Iritzi(a) EZ * Eritzia
Oposición Oposizio(a) EZ *Oposaketa
-KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Oposaketa: Oposizioa EZ *Koordinaketa: Koordinazioa EZ *Inprimaketa: Inprimatzea
Orden OrdenA EZ *Orden EZ *Ordenean, ...
Zein ordenatan? Ordena honetan
Orden foral Foru agindu(a)
Ordenador Ordenagailu(a) Konputagailua(a)
EZ *Ordenadorea
Ordenador portatil Eskuko ordenagailu(a)
Organismo Entidad
Erakunde(a)
Organismo (de carácter) público
Erakunde publiko(a)
Organiza(n): Antolatzailea: Antolatzaileak:
Organización escolar Eskola-antolamendu(a)
Organizador/-a Antolatzaile(a)
Orientador/-a escolar Eskola-orientatzaile(a)
Orquesta OrkestrA
Orquesta de cámara Ganbera-orkestrA
Orquesta sinfónica Orkestra sinfoniko(a)
Orquestación Orkestrazio(a)
Orquestral (Hitz elkarteetan) Orkestraren Orkestrarako Orkestra-
Otro(s) / Otra(s) Beste...bat(zuk) Bestelako (ak)
Kontuz “el otro” eta “otro”-ren artean, hala nola “los otros” eta “otros”-en artean. Adib. “Otras actividades”: Beste jarduera batzuk. Bestelako jarduerak. EZ *Beste ekintzak
Otros servicios Bestelako zerbitzu(ak)
Ovación Txaloaldi(a)
-78-
Aclamación Página(s) Pág. (Abreviatura)
Orrialde(ak) Forma laburrak: Orrialdea: or. Orrialdeak: orr.
Palco de honor Ohorezko palko(a)
Panadería artesanal Artisau-okintza
Pantalla PantailA
Pantalla monotorizada Pantaila monitorizatu(a)
Papel de dibujo Marrazketa-paper(a)
Para inscribirse llamar al teléfono 94 400 000 o enviar un mail a [email protected]
antes del 24 de marzo.
Izena emateko, deitu 94 400 000 telefono zenbakira edota idatzi mezu elektroniko bat [email protected] helbidera, martxoaren 24a baino lehen.
Parada (de un tiempo) Geldialdi(a) Geraldi(a)
“Sólo hicimos dos paradas en todo el viaje”: Bidaia osoan bi geldialdi baino ez genuen egin.
Parada (en un sitio) Geltoki(a) Geraleku(a)
“Te espero en la parada del autobús”: Autobus-geltokian itxarongo dizut. “Próxima parada: Hirubide”: Hurrengo geralekua: Hirubide
Parada solicitada Gelditzeko eskaerA
Parado/-a con prestación
Prestazioa duten langabetuak
Pareja Compañero/-a
Bikotekide(a)
Parque de Mendikosolo... Mendikosolobarrena eta Mintegi parke(a)
Parque infantil Umeen jolastoki(a)
Parque Ugertza Ugertza parke(a) BAKARRA: Ugertza parke(a)
Párrafo Paragrafo(a) EZ *Parrafo
Participa Har ezazu parte!
Participación Colaboración
PartaidetzA LaguntzA
“Te agradecemos tu participación”: Zure partaidetza eskertzen dizugu. “Quisiera tener mayor participación en ese trabajo”: Lan horretan partaidetza handiagoa izan nahi nuke.
Participación Parte-hartze(a) “Hay que impulsar la participación de la gente”: Jendearen parte-hartzea bultzatu behar da.
P
-79-
Participante Parte(-)hartzaile(a) Partaide(a)
Bietara (-), baina “Parte hartzaile-zerrenda” eta “Parte-hartzaile asko”
Participar Parte hartu
Partida de nacimiento Jaiotza-agiri(a)
Partido amistoso Lagunarteko partidA EZ *Partidua
Partido de desempate Berdinketa hausteko partidA EZ *Partidua
Partido de futbol Futbol partidA EZ *Futbol partidua
Partido de pelota Pilota partidA EZ *Pilota partidua
Partido de pelota a mano Euskal-pilota partidA EZ *Euskal pilota partidua
Partido de pelota profesional
Profesionalen pilota partidA EZ *Profesionalen pilota partidua
Partido manomanista individual
Eskuz banakako partidA EZ * Eskuz banakako partidua
Partido manomanista por parejas
Eskuz binakako partidA EZ * Eskuz binakako partidua
Pasacalle animado por la trikitixa Izalde
Biribilketa/Kalejira Izalde trikiti-taldeak girotuta
Pasacalle de gigantes Erraldoien kalejirA
Pasacalle(s) KalejirA BiribilketA (dantza-motak)
Pasar lista Zerrenda irakurri
Paseo de Urgoiti Urgoiti pasealeku(a) EZ *Urgoiti Ibilbidea
BAKARRA: Urgoiti pasealekua 57
(Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik)
Paseos a caballo Paseoak zaldi gainean
Pasillo (Fondo del...) Pasilloaren amaierA Pasilloaren amaieran (non) Pasilloaren amaierara (nora) Pasilloaren amaieratik (nondik)
Pasta de libro Cubierta de libro
Liburu-azal(a)
Patrimonio cultural Kultura ondare(a) Ikus. amaierako oharra
Patrocinador(es): Patrocina(n):
Babeslea(k):
Pautas y claves para entender el arte moderno
Arte modernoa ulertzeko arau eta gako(ak)
Payaso(s) Pailazo(ak)
Payasos del circo Zirkuko pailazo(ak)
-80-
Película Film(a) EZ *Filme bat
Filma, filmean, filmetik, film luzea, film polita EZ *Filme luzea, filmea, filman, ...
Película de acción Abentura film(a)
Película de dibujos animados
Marrazki film(a)
Película del oeste Western(a)
Película muda Film mutu(a)
Pelota de mano Esku-pilotA
Pelota vasca Euskal pilotA
Peña Lagunarte(a)
Pensionista Pentsiodun(a)
Percusión Perkusio(a)
Perfil (de una marcha) Profil(a) “Perfil de la marcha”: Ibilaldiaren profila
Perfil lingüístico Hizkuntza eskakizun(a) Forma laburra: HE HE1, HE2: 1ºperfil, 2º perfil
Período de prueba Probaldi(a) Ikus. “Prueba de entrada/Sarrera-proba”
Permiso (por) escrito Baimen idatzi(a) Aita edo amaren baimen idatzia aurkeztu beharko duzu.
Persona PertsonA Lagun(a)
Bi pertsona edo gehiagoren gainean ari bagara, lagun ere erabil daiteke pertsona-ren ordez; hori bai, lagun hitzak zenbatzaile zehaztu edo zehaztugabea eskatzen du: bost lagun, hainbat lagun... Bakarra denean pertsona erabiliko dugu: pertsona bat etorri zen bilerara, pertsona bakarrak egin du lan hori. EZ *Bost pertsona etorri dira: Bost lagun etorri dira. EZ *Lagun bat etorri da: Pertsona bat etorri da.
Persona con discapacidad
Desgaitasuna duen pertsonA
Persona con discapacidad social
Desgaitasun soziala duen pertsonA
Personaje PertsonaiA EZ *Pertsonai Adb. “Pertsonaia nagusia” ez “Pertsonai nagusia”
Personal Pertsonal(a) Langile(ak)
Personal laboral Lan-kontratudun langile(ak)
Personal laboral fijo Lan-kontratudun langile
-81-
finko(ak) Personal laboral temporal
Aldi baterako lan-kontratudun langile(ak) Aldi baterako lan-kontratudun(ak)
Personas de Abusu que acudan a talleres del casco y viceversa
Herriguneko tailerretara datozen abusutarrak edo alderantziz
Personas empadronadas en Arrigorriaga
Arrigorriagan erroldatu(ak)
Personas no empadronadas en Arrigorriaga
Arrigorriagan ez erroldatu(ak)
Perspectiva de género Genero ikuspuntu(a)
Pesca deportiva Kirol-arrantzA
Pesca recreativa Jolas-arrantzA
Pianista Piano(-)jotzaile(a)
Pié de foto Argazki-oin(a)
Pieza de cerámica cocida Zeramika-pieza erre(a)
Pieza de museo Museoko piezA
Pieza de recambio Ordezko piezA
Pieza de repertorio Errepertorioko piezA
Pieza de salón Areto-antzerki(a)
Pieza de un acto Ekitalde bateko piezA
Pieza didáctica Antzerki didaktiko(a)
Pieza teatral Antzerki(a) Antzezlan(a) ObrA
“Vimos una pieza muy divertida”: Oso obra dibertigarria ikusi genuen. Forma laburra: Antz.
Pincho de morcilla Odoloste-pintxo(a)
Pincho moruno Txitxi-burruntzi(a) Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego.
Pinchos Pintxo(-)jan(a)
Ping-pong Ping-pong-(a)
Pintor de decorados de teatro, cine y televisión
Antzerkiko, zinemako eta telebistako dekoratuen pintorea
Pintor/Pintora Pintore(a) Margolari(a)
“Le encantan los pintores impresionistas”: Pintore inpresionistak oso gogoko ditu.
Pintor/Pintora (de Pintore(a)
-82-
brocha gorda) Pintoresco/-a Xelebre(a)
Bitxi(a) Harrigarri(a)
“Era un personaje pintoresco”: pertsonaia xelebrea zen.
Pintoresco/-a Pintoresko(a) “Una escena pintoresca”: Eszena pintoreskoa.
Pintorrear Zikindu Zirriborratu
“El niño se ha dedicado a pintorrear las paredes”: Umea paretak zirriborratzen ibili da.
Pintura (formas de pintar)
MargolaritzA XXI. mendeko margolaritza
Pintura al óleo Olio pinturA
Pintura con texturas Ehundudaren araberako pinturA
Pintura para público adulto (Curso/tailler de ...)
Helduentzako pinturA (ikastaroa, tailerra, ...)
“Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT
Pintxo de ternera Txahalki-pintxo(a)
Piscina Igerileku(a)
Piso Planta
Pisu(a) Solairu(a)
-“Vive en el segundo piso”: Bigarren pisuan bizi da. - 2. pisua / 2ºpiso
Piso EtxebizitzA Pisu(a)
“Esos pisos nuevos son muy caros”: Etxebizitza berri horiek oso garestiak dira.
Piso (suelo) Zoru(a) “Piso de madera”: Zurezko zorua.
Piso(calzado) ZolA
Plan de informática Informatika-plan(a)
Planta Piso
Pisu(a) Solairu(a)
Planta (aspecto) ItxurA GorpuzkerA PlantA
“Es una joven de buena planta”: Itxura oneko gaztea da.
Planta (del pie) Oin-zolA “Al andar descalzo se ha clavado una espina en la planta”: Oinutsik ibilita arantza batek oin-zola zulatu dio.
Planta (fábrica) FabrikA Instalazio(a)
“Planta de compost”: Konpost-fabrika. “Planta incineradora”: Errausketa-instalazioa.
Planta (vegetal) Landare(a)
Planta baja Bajo
Beheko pisu(a)/solairu(a) Etxabe(a)
“Vive en la planta baja”: Beheko solairuan bizi da; etxabean.
-83-
Bajera Planta medicinal Sendabelar(ra)
Plantilla (modelo de documento)
Txantiloi(a) (agiri eredua)
Plaza Plaza Forma laburra: pl.
Plaza Leku(a) “Plazas libres”: Leku libreak
Plaza Argala (Ikus. “Plaza de Argala”)
Argala plaza
Plaza de Argala Argala plaza (plaza letra xehea-minuskula) EZ *Argala(ren) Enparantza
Euskaltzaindiaren arabera, halakoetan hobe plaza enparantza baino. Enparantza ez da plaza, baserriaren aurreko aldean egoten den tarte babestua baizik.
Plazo Epe(a)
Plazo de admisión Onarpen-epe(a)
Plazo de inscripción Izena emateko epe(a)
Plazo para la presentación de solicitudes (o instancias)
Eskabideak aurkezteko epe(a)
Pleno (de la corporación) (udalbatzaren) Osoko Bilkura
Policía local Udaltzaingo(a)
Polígono Polígono(a) Forma laburra: pol.
Polivalencia Balio-aniztasun(a)
Polivalente Balioanitz(a)
Póliza de Responsabilidad Civil
Erantzukizun Zibileko PolizA
Ponencia Txosten(a)
Ponente Conferenciante Orador/-a Predicador/-a
Hizlari(a) Txostengile(a)
Poner una película Film bat bota
Por ahora, de momento, por el momento
Oraingoz “Por ahora no podemos confirmar la reserva”: Oraingoz ezin dugu erreserba ziurtatu. “Nada más por el momento”: Oraingoz besterik ez.
-84-
Por ciento % Ehuneko ... %10 (aurretik: ehuneko hamar / ehunetik hamar) EZ *Portzentaia EZ *Portzentajea
Erabili ehuneko euskara batuan. Euskaltzaindiak ez du portzentaia hitza jaso; eta portzentaje baino ehuneko hobesten du. Euskaltzaindiaren arau-proposamen baten arabera, ehunekoetan bi kopuru agertuko zaizkigu (%5). Batak multzoa adierazten du (oro har, 100 erabili ohi da), eta besteak azpimultzoa. Multzoa adierazten duen zenbakia hizkiz adierazteko erabili ohi diren kasuak dira: ‘tik’ eta ‘ko’. - Gizonetan, ehuneko hamar... - Gizonetan, ehunetik hamar... Azpimultzoari dagokionean, mugagabean adierazi ohi da (ezaguna ez bada). - Gizonetan, ehuneko/etik zazpi (%7) azkarra da. - Gizonetan, ehuneko/etik zazpik (%7k) badaki. Hala ere, ehuneko mugatu eta jakin batez ari bagara (lehenago aipatu dugulako edo ezaguna delako), artikulua sartu behar da. Gutxi iruditu zait bankuan eman didaten %6a.
Por duplicado Ale bitan
Por ejemplo
Adibidez Adib.
Por favor Mesedez
Por lo general, normalmente, en general
Orokorrean Normalean Gehienetan
Por razones médicas Medikuarenera joan behar duelako Gaixo dagoelako Osasun-arazoak dituelako
Por término medio En general
Batez beste EZ *Bataz beste
Portada Cubierta
Azal(a) “La portada de la revista y las ilustraciones”: Aldizkariaren azala eta argazkiak. “En la portada del libro aparece el
-85-
nombre del autor”: Liburuaren azalean egilearen izena dator.
Portada / hoja portada Azaleko orri(a) Azal-orri(a)
Posdata Posdata Post Data P.D.
Posibilidad AukerA Hainbat esalditan posibilitate hitza erabiltzea baino “naturalagoa” da aukera erabiltzea. EZ *Irabazteko posibilitate asko du: irabazteko aukera ederra du.
Precaución! Escuela. Salida de niños (Señal vial)
Kontuz! Eskola. Umeak (Bide-seinalea)
Precio Prezio(a)
Precio de venta Salmenta-prezio(a)
Precio mínimo Gutxieneko prezio(a)
Precio venta al público (PVP)
Publikoarentzako salmenta-prezio(a) (PSP)
Preinscripción Aurrez izen-emate(a)
Premiados Saritu(ak)
Premio Sari(a)
Prensa Prentsa Kazetari(ak)
“El gabinete de prensa”: Prentsa-bulegoa.
Prensa (Dar a la ...) Argitaratu
Presenta y modera: Aurkezlea eta moderatzailea:
Presentación Aurkezpen(a)
Prestación Prestazio(a)
Prestado (tomar) Maileguz hartu “Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu.
Préstamo Préstamo (sistema)
Mailegu(a) MailegutzA
Préstamo de DVD, CD, CD-R ...
DVD, CD-R, CD-en mailegutzA
Préstamo de libros Liburu mailegu(a) Liburuen mailegutzA (sistema)
EZ *Liburuen prestaketa
Préstamo especial Mailegu berezi(a)
Préstamo especial para todo el verano
Uda osorako mailegu berezi(a)
-86-
Préstamo gratuito (servicio de)
Dohaineko mailegutzA (zerbitzu(a))
Préstamo interbibliotecario
Liburutegien arteko mailegutzA
Préstamos (Renovación de)
Maileguak berritze(a)
Prestar, dar en préstamo
Mailegatu
Presupuesto Aurrekontu(a) “Presupuestos de 2009”: 2009ko aurrekontuak
Previo requerimiento por parte de la Policía Local
Udaltzaingoak aurretiaz eskatuta
Prioridad Lehentasun(a)
Procedimiento administrativo
Administrazio-prozedurA
Procesador de textos Testu-tratamenduko programA
Proceso Nondik-norako(a) -aldi(a) -bide(a) Luze jo
Hainbat testuingurutan prozesu hitza sobera dago; izan ere, bada gauzak esateko beste modurik (nondik-norako, -aldi, -bide erabiliz). EZ *Arazoak prozesu luzea dauka: Arazoak luze joko du. EZ *Espedientearen prozesua: Espedientearen nondik-norakoak /prozedura.
Producción Fabricación de libros
LiburugintzA
Producción de obras de arte
ArtegintzA
Producción teatral TeatrogintzA
Productor de radio, cine, televisión, teatro y/o espectáculos
Irrati, zinema, telebista, antzerki nahiz ikuskizunetako produktore(a)
Profesor de actividades artístico-manuales
Arte- eta eskulan-jardueretako irakasle(a)
Profesor de dibujo Marrazketa-irakasle(a)
Profesor/-a de euskera Euskara irakasle(a)
Profundización Sakontze-mail(a)
-87-
Programa Egitarau(a)
Programa de Abusu Abusuko egitarau(a)
Programa de actividades Jarduera-egitarau(a)
Programa de actos Ekitaldien egitarau(a)
Programa de fiestas Jai(-)egitarau(a)
Programa de mano Esku-egitarau(a)
Programa de radio Irratsaio(a)
Programa de televisión Telebista-saio(a)
Programa del casco Herriguneko egitarau(a)
Programa oficial de fiestas
Jaietako egitarau ofizial(a)
Programación Egitarau(a)
Programación infantil Haur egitarau(a)
Prohibida la entrada a toda persona ajena al servicio
Ez sartu zerbitzukoa izan ezik
Prohibida la venta ambulante
Kalean saltzea debekatuta
Prohibida la venta de bebidas alcohólicas a menores de 18 años
Debekatuta 18 urtez beherakoei edari alkoholdunak saltzea
Prohibida la venta de tabaco a menores de 16 años
Debekatuta dago 16 urtetik beherakoei tabakoa saltzea
Prohibido depositar materiales
Ez pilatu ezer
Promedio Batez beste EZ *Batazbeste
Propaganda (cartel de) Publizitate-kartel(a)
Propiedad intelectual Jabetza intelektual(a)
Propuesta Proposamen(a) “¿Teneis alguna propuesta para mejora del sistema?: Baduzue sistema hobetzeko proposamenik?
Próspero Oparo(a) (Ikus. “Feliz año próspero!”)
Protector auditivo Entzumen babesteko gailu(a)
Proveedor Hornitzaile(a)
Provincia ProbintziA Forma laburra: prob.
Provisión HorniketA
Provisional Behin-behineko(a) “Libertad provisional”: Behin-behineko askatasuna.
Provisionalmente Aldi baterako “Trabaja provisionalmente en una
-88-
pizzería”: Pizzeria batean lan egiten du aldi baterako.
Próxima inauguración Laster inauguratzekoa. Laster inauguratuko da. Laster zabalduko ditu(zte) ateak.
Próxima inauguración de...
Laster (zeren) (ate)-zabaltzea.
Asko falta da udaletxe berriaren ate-zabaltzerako.
Proyección Emanaldi(a) (Zinemakoa) “La proyección de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da.
Proyecto (conjunto de planos y cálculos)
Proiektu(a) “Va a realizar el proyecto del nuevo ayuntamiento”: Udaletxe berriaren proiektua obratu behar du. “Proyecto de ley”: Lege-proiektua
Proyecto (propósito, idea, plan)
Asmo(a) Helburu(a) Egitasmo(a) Burubide(a)
“Tiene el proyecto de casarse el próximo año”: Datorren urtean ezkontzeko asmoa du. “¿Qué proyectos tienes para el futuro?”: Zein asmo duzu etorkizunerako?
Proyector de cine Zinema-proiektagailu(a)
Proyector de diapositivas
Diapositiba-proiektagailua(a)
Proyector de transparencias
Gardenki proiektagailu(a)
-89-
Prueba de acceso Sarrera-probA1
Prueba de fondo Bide luzeko lasterketA
Prueba de imprenta Inprimaketa-probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”
Prueba de inteligencia Adimen-probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”
Prueba de obstáculos Oztopo-lasterketA
Prueba de relevos Errelebo-lasterketA
Prueba de vallas Hesi-lasterketA
Prueba oral Ahozko probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”
Psicólogo/-a Psikologo(a) Emakumezkoa: EZ *Psikologa BAI: Psikologoa
Pubertad Pubertaro(a)
Publicación (acto de publicar)
Argitaratze Argitalpen(a)
“La publicación de sus memorias ha causado gran expectación”: Bere memoriak argitaratzeak jakin-min handia piztu du.
Publicación (objeto) Agerkari(a) Aldizkari(a)
“Dirige una publicación científica”: Zientzia-agerkari bat zuzentzen du.
Publicación oficial Argitalpen ofizial(a)
Publicacion(es) periódica(s)
Aldizkako argitalpen(ak)
Publicaciones periódicas electrónicas
Aldizkako argitalpen elektroniko(ak)
Publicidad de mano Eskuko publizitate(a)
Publicidad impresa Publizitate inprimatu(a)
Publicidad móvil Publizitate ibiltari(a)
Publicitario (bombardeo) Spam(-a)
Publicitario (cartel) Publizitate-kartel(a)
Publicitario (despliegue) Publizitate-ekinaldi(a)
Publicitario (mensaje) Publizitatezko mezu(a) 1 FROGA/PROBA: Ez dute esanahi bera. Frogatu aditzaren esanahiak badu lotura egia/gezurra baieztatzearekin.
Ezin da inor erruduntzat jo, frogarik (baieztatu) gabe. Probatu besterik da:
1. indarrak neurtzea. 2. edariak dastatzea. Azterketa-probetan (neurtzeko) hamabost puntu lortu ditu.
Alkatea bera izango da sagardoa probatzeko (dastatzeko) egunean
-90-
Público ... publiko(a) Jendaurreko ... Herritarrentzako ...
Zilegi da publiko hitza erabiltzea. Adibidez, lehiaketa publikoa. Baina ez ahaztu hainbat testuingurutarako badela gauzak esateko modu “naturalagorik” (ageriko, jendaurreko, herri, denontzako, jende, ikusle...). EZ *Eztabaida publikoa: Jendaurreko eztabaida. EZ *Informazio publikoa: Herritarrentzako argibideak.
Público adulto (para) Helduentzat
Público familiar (para) Familiarentzat
Público infantil (para) Umeentzat
Público: Personas adultas
Helduentzat
Puenting Puenting(a)
Pues Bada
Bada idatzi arren, ba esan Esaldi barruan, koma artean
Puesto de venta Salmenta-postu(a)
Punto (Ort.) Puntu(a) EZ *Punto(a)
Punto de avituallamiento Anoa-gune(a)
Punto de información juvenil
Gazte informazio gune(a)
Puntual A tiempo
Garaiz –heldu- “Juan es muy puntual”: Joan oso garaiz heltzen da. “Tú siempre llegas puntual”: Zu beti garaiz heltzen zara
Puntual Concreto/-a
Jakin(a) Konkretu(a)
Bada Puntual hitza baino esanguratsuagorik: jakin, konkretu... EZ *Gai puntual batzuk eztabaidatu ziren bileran: Gai jakin batzuk eztabaidatu ziren bileran. EZ *Arazo puntualak sortu dira: Unean uneko arazoak sortu dira.
Puntualmente En punto
Garaiz “Los trenes llegan puntualmente”: Trenak garaiz heltzen dira.
Puntualmente Unean-unean “Siempre me avisa puntualmente de lo que publica”: Argitaratzen duenaz unean uneko berria ematen dit.
Queso artesanal Artisau-gaztA
Quincena Hamabostaldi(a) - “Durante la segunda quincena de
Q
-91-
Hamabost egun Hamabosturren(a)
julio”: Uztailaren bigarren hamabostaldian. - “Nos quedaremos aquí una quincena: Hamabost egun emango ditugu hemen. - “Llegaré en una quincena”: Gaur hamabost / hamabost egun barru helduko naiz. - “La siguiente quincena me voy de vacaciones”: Hurrengo hamabosturrenean oporretara noa. - “Cada quincena hay cambio de turnos en la empresa”: Hamabostero txanda-aldaketa egiten da enpresan.
Quincena (Cada...) Cada quince días
Hamabostero - “Cada quincena voy a visitar a mi abuela”: Hamabostero joaten naiz amama bisitatzera. - “Publican esa revista cada quincena”: Hamabostero argitaratzen dute aldizkari hori.
Quincena musical Musika hamabostaldi(a)
Quincenal Hamabost egunez/egunik behingo ... (-algo- que ocurre cada quince días)
- “En esta radio hacemos un programa cultural quincenal”: Irrati honetan hamabost egunez behingo programa egiten dugu.
Quincenal (publicación) - Hamaboskari EZ *Hamabosterokoa - Hamabost eguneko(a) (que dura quince días, publicación quincenal)
“En esta empresa se cogen vacaciones quincenales”: Enpresa honetan hamabost eguneko oporrak egiten dira.
Quincenalmente Hamabost egunez behin Hamabost egunik behin Hamabostean behin
-92-
Ración AnoA
Ración de patatas Patata-ano(a)
Ración diaria Eguneko anoA
Raqueta(s) de invierno Elur erraketA(k) EZ *Raketak
Ratón de biblioteca Liburutegi-sagu(a)
Recepción Recibimiento Acogida
HarrerA
Recepción (lugar) Harrera-leku(a)
Recepcionista Harreragile(a)
Receptor Hartzaile(a)
Rechazo escolar Eskola-gaitzespen(a)
Recibo Ordainagiri(a)
Recorrido Ibilbide(a)
Recursos humanos Giza baliabide(ak)
Recursos naturales Baliabide natural(ak)
Red de Teatro Antzerki Sare(a)
Red informática Ordenagailu sare(a) Komunikazio-sare baten bidez lotutako ordenagailu-multzoa, elkarren artean informazioa (programak, datuak, etab.) trukatu eta partekatu ahal izateko prestatua.
R
-93-
Referencia bibliográfica Errefentzia bibliografiko(a)
Refuerzo de habilidades sociales
Gaitasun sozialak indartzea
Regalar Opari egin EZ *Oparitu
Euskaltzaindiak opari egin forma hobesten du. Erretiroa hartu behar duen lankideari erloju bat egin diogu opari
Registro (Nº) Erregistro (zk.)
Reglamento Arautegi(a)
Reglamento de organización y funcionamiento
Antolakuntza- eta jarduera-araudi(a)
Reglas de catalogación Katalogazio arau(ak)
Relación con otras asociaciones
Beste elkarte batzuekin (duen/dugun...) hartu eman(a)
Relación de actividades Ekintza-zerrendA
Relación de admitidos/-as
Onartutakoen zerrendA
Relato Kontakizun(a)
Relatos cortos Kontakizun laburrak
Renovación de préstamo(s)
Maileguak berritze(a) EZ *Maileguen berriketa
Renta básica Oinarrizko errentA
Reparto Banatze(a) BanaketA
“El reparto se hará a domicilio”: Etxez etxe banatuko da.
Reparto de premios Sari banaketA
Repertorio Abesti-bildumA
Representación Emanaldi(a)
Representación de artes escénicas (Diseñado para la...)
Arte eszeniko(ak) aurkezteko diseinatuta (dago)
Representación escénica Antzerki-emanaldi(a)
Representante de... (nongo) ordezkari(a)
Reproductor de CD CD erreproduzitzaile(a)
Reproductor de DVD DVD erreproduzitzaile(a)
Requisito BaldintzA Betekizun(a)
Requisito: ser mayor de 18 años / tener cumplidos 18 años de
Baldintza/Betekizuna: 18 urtetik gorakoa izatea / 18 urte beteta izatea
-94-
edad Requisitos de admisión Onartuak izateko bete
beharrekoak
Reservado el derecho de admisión
Onartzeko eskubidea erreserbatuta
Resolución (adm.) Ebazpen(a)
Resolución (Tomar una) Erabakia hartu “Debes tomar una resolución”: Erabakia hartu behar duzu.
Responsable de programación de actividades
Jarduerak programatzeko arduradun(a)
Restauración de muebles Altzarien zaharberritze(a)
Resultado positivo Emaitza on(a) Emaitza positibo(a) Emaitza itxaropentsu(a)
EZ *Emaitza baikorra
Reunión de trabajo Lan-bilerA
Revista Aldizkari(a)
Reyes magos Errege mago(ak)
Rioja ErrioxA
Riojano errioxar(a) “Como regalo una botella del un excelente vino de la rioja”: Opori gisa, errioxar ardo-botila bikaina.
Rito Erritu(a)
Rito de iniciación Iniziazio-erritu(a)
Ritual multicultural Kultura anitzeko erritual(a)
Rocódromo Eskalada-murru(a) Rokodromo(a)
Romería de San Pedro San Pedro erromeria EZ *San Pedroren erromeria
Ekainaren 29an: San Pedro egunaren ondorengo igandean ospatzen da. Jaia Abrisketa auzoko landetan egiten da. Familiak eta lagun-taldeak haraino igotzen dira egun-pasa egiteko bazkaria eramanda. Udalak, besteak kbeste, musika eta herri-kirolak antolatzen ditu, eta txakolina dastatzeko aukera ematen du.
Ropa tradicional Usadiozko arropA Usadiozko jantzi(a)
“Ven con ropa tradicional”: Zatoz/Etor zaitez usadiozko arropa/jantzia soinean/aldean duzula!
Rotonda Biribilgune(a) ErrotondA
EZ *Rotonda
-95-
Rotonda de la escultura de Larrea
Larrearen eskultura daukan biribilgune(a)
RPT (Relación de puestos de trabajo)
LZ (Lanpostu zerrenda)
Rueda de prensa Prentsaurreko(a)
Ruegos y preguntas Eskariak eta galderak Ez *Erreguak eta galderak
Rumano (hizkuntza) errumanierA
Rumano/-a (jentilizioa) errumaniar(ra)
Ruso (hizkuntza) errusierA
Ruso/-a (jentilizioa) errusiar(ra)
Ruta a caballo Zaldi gaineko ibilbide(a)
Ruta aérea Aire-bide(a)
Ruta jacobea Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a)
Ikus.”Camino de Santiago”
Sábado Larunbat(a) Zapatu(a)
“El sábado”: larunbatean “Los sábados”: larunbatetan “Todos los sábados” ere: larunbatETAN (EZ *Larunbatak) Larunbat honetan, datorren larunbatean, larunbat goizean, larunbat gaizetan, larunbat arratsaldeetan... Laburdura: La./Sáb
Sala Salón Local Recinto
Areto(a)
Sala anexa de reunión Bilera(-)areto atxiki(a)
Sala climatizada Areto klimatizatu(a)
Sala de audiovisuales Ikus-entzunezkoetarako areto(a)
Sala de cine Zinema(-)areto(a)
Sala de conferencias Hitzaldi(-)areto(a)
Sala de ensayos Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu/entsegu gela
“Abusuko entsegu aretoaren inaugurazioa”
Sala de estudios IkasgelA
Sala de exposicion(es) Erakusketa-gelA Erakusketa(-)areto(a)
Sala de fiestas Dantzaleku(a)
S
-96-
Sala de juegos Joko-gelA EZ *Joku-gela
Sala de juntas Batzar-gelA
Sala de profesores Irakasle-gelA
Sala de reunión Bilera-gelA
Sala de trabajo Lan(-)areto(a)
Sala multifuncional Areto funtzioaniztun(a) Sala para 20 personas 20 lagunentzako bilera
(-)areto(a)
Sala superior Goiko gelA
Salario mínimo Gutxieneko soldatA
Salida (Horario de...) Irteera ordu(a)
Salida de fin de semana Asteburuko irtenaldi(a)
Salida: Vuelta/Regreso:
Irteera: Itzulera:
Salón climatizado Areto girotu(a)
Salón de actos Ekitaldi(-)areto(a)
Salón principal Areto nagusi(a)
Santa Águeda Agate deun(a) Jaieguna otsailaren 5ean da. Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-n gaztelaniazko Águeda edo Ágata-rentzat ematen den baliokidea. Kirikiñok egindako Aintzaldu kantu entzutetsuari esker da ezaguna.
Saque de honor Ohorezko sake(a)
Se abre el plazo de inscripción
Izena emateko epea, zabalik
Se alquila Errentan (dago)
Se subscribirá póliza de Responsabilidad Civil, y justificante de abono de la misma, por un importe de 160.000’00 euros.
Erantzukizun Zibileko poliza harpidetu behar da, 160.000 euroko zenbatekoan, eta poliza ordaindu izana frogatzen duen agiria aurkeztu behar da.
Se trabajará sobre diversos soportes y mediante diferentes técnicas
Euskarri eta teknika ezberdinak landuko dira
Se(p)tiembre Irailean, irailetik, iraileko, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Sección infantil Haurrentzako atal(a)
-97-
Sección oficial a concurso
Lehiaketarako atal ofizial(a)
Secretario/-a Idazkari(a)
Secreto de las piedras rojas
Harri gorrien sekretu(a)
Secundaria (Educación) (Ikus. Educación Secundaria Obligatoria)
Bigarren hezkuntzA (Ikus. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza)
Sede central Egoitza nagusi(a)
Seguir Jarraitu Objekturik ez badago du aditza erabili, eta aldiz, objektua baldin badago dio: Lehengo bulegoan jarraitzen du lanean Nagusiak esandakoari jarraitu zion lana behar bezala amaitu arte. Zerekin jarraitu forma okertzat jotzen da. Gauza bera gertatzen da beste aditz batzuekin ere: hasi, amaitu, eta antzerakoekin. EZ *Bazkalostean jarraituko dute bilerarekin:Bazkalostean jarraituko dute bilera egiten. EZ *Bihar hasiko naiz txostenarekin: Bihar hasiko naiz txostena egiten.
-Bestalde, jarraitu-ren esanahi berekoak dira honako hauek ere: aurrera joan, oraindik ez amaitu, bere horretan iraun, martxan egon... - Ohitura horrek bizirik jarraitzen du gure herrian. - Ohitura horrek bizirik dirau gure herrian.
Seguramente Ziur asko Seguru asko Segur aski
EZ *Ziuraski EZ *Seguraski
Seguridad social (s.s).
Gizarte segurantza (GS)
-98-
Seguro de responsabilidad civil
Erantzukizun zibileko aseguru(a)
“Dependiendo de las instalaciones, será obligatorio suscribir una póliza de seguro de responsabilidad civil”: Instalazioen arabera, beharrezkoa izango da erantzukizun zibileko asegurua egitea.
Seguro escolar Eskola-aseguru(a)
Semana coral Abesbatzen aste(a)
Semana coral de Bizkaia Bizkaiko abesbatzen aste(a)
Semana cultural Kultur aste(a) Kultura aste(a) Kultura-aste(a)
Ikus. amaierako oharra
Semana cultural de la Peña
Abusuko kultur aste(a)
Semana de la mujer Emakumeen aste(a) EZ *Emakume astea
Semana de pascua Pazko-aste(a)
Semana de terror Beldurrezko aste(a)
Semana musical Musika aste(a) - XX. Musika astea - Arrigorriagako musika astea - Musika eskolak antolatutako musika astea.
Semana santa Aste santu(a)
Semestre Seihilabete(a) “Durante el primer semestre”: Lehenengo seihilabetean.
Semifinal del campeonato
Txapelketaren finalaurreko(a)
Semifinal manomanista por parejas
Eskuz binakako finalaurreko(a)
Seminario Mintegi(a) “Julio de Urkixo Euskal Filologi Mintegia”: Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo. “Seminario sobre la cultura vasca”: Euskal kulturari buruzko mintegia.
-99-
Senderos de Arrigorriaga
Arrigorriagako mendi ibilbideak
Señor Zabalegi: Sr.(Abreviatura) Don D.(Abreviatura)
Zabalegi jaun(a): jaun. (Forma laburra)
Señora Sra. / Srª (Abreviatura) Doña D.ª (Abreviatura)
Andre(a) Laburdura: and. EZ *Andere(a)
Andere Iparraldeko forma da; Euskaltzaindiak andre hobesten du euskara baturako.
Septiembre Irail(a) Irailean, irailetik, irailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)
Servicio de atención al ciudadano/-a (SAC)
Herritarrentzako arreta-zerbitzu(a) (HAZ)
Servicio de atención al menor
Adingabearentzako arreta-zerbitzu(a)
Servicio de autobús Autobus zerbitzu(a)
Servicio de biblioteca municipal
Udal liburutegi Zerbitzu(a) ala Udal biblioteka zerbitzua?
Servicio de Biblioteca y Documentación
Liburutegi eta Dokumentazio Zerbitzu(a)
Servicio de Bibliotecas del Gobierno Vasco
Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Zerbitzu(a)
Servicio de cafetería Kafetegi zerbitzu(a)
Servicio de control Y acomodación de Lonbo Aretoa
Lonbo Aretoko kontrol eta kokapen zerbitzu(a)
Servicio de euskera Euskara Zerbitzu(a)
Servicio de guardería Haurtzaindegi(a)
Servicio municipal Udal zerbitzu(a)
Servicio on-line On-line zerbitzu(a)
Servicio público Zerbitzu publiko(a)
Servicios de taquilla, portería, acomodación y proyección cinematográfica
Leihatila, atezaintza, kokapen eta zinema proiekzioen zerbitzuak
Servicios dirigidos a la ciudadanía
Herritarrei zuzendutako zerbitzu(ak)
Servicios mínimos Behar-beharrezko lan(ak) Matematiketan egokia den arren,
-100-
Premiazko lan(ak) Gutxieneko zerbitzu(ak) EZ *Zerbitzu minimoak
bestelako minimo-ak adierazteko beste baliabide batzuk erabiliko ditugu euskaraz. *Greba garaian zerbitzu minimoak bete beharko dira. Greba garaian behar-beharrezko / premiazko lanak egin beharko dira.
Servicios Sociales (de base)
(Oinarrizko) Gizarte Zerbitzu(ak)
Sesión Emanaldi(a) Saio(a)
“La sesión de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da.
Sesión, actuación, función, recital, número; (irratikoa, telebistakoa) emisión, programa
Saio(a) “El recital de versos de después de cenar”: Afalondoko bertso-saioa.
Sexo Sexu(a)
SIAL, Asociación sociocultural de mujeres
SIAL, emakumeen elkarte soziokultural(a)
Silencio por favor Egon ixilik, mesedez
Sin número Zenbakirik gabe Forma laburra: z.g.
Sin techo (los/las personas)
Etxerik gabeko(ak)
Slogan Slogan(a) Eslogan(a)
Sobra (de) SoberA EZ *Soberan
Sobre Gutun-azal(a)
Sociedad de consumo Kontsumo gizarte(a)
Sociedad de intérpretes de instrumentos vascos de Bizkaia
Bizkaiko Euskal soinutresna joleen elkarte(a)
Sociedad deportiva recreativa gastronomica
Kirol, jolas eta gastronomia elkartea
Sociedad multicultural Gizarte multikultural(a)
Solapa (de libro) Azal-hegal(a)
Solicitante Eskatzaile(a)
Solicitud Instancia
EskaerA Eskabide(a)
Solicitud de admisión Onarpen-eskabide(a)
Solicitud, petición EskaerA
-101-
Solista Bakarlari(a)
Sólo (un único/una única), (solamente, tan solo)
Bakar(ra) Bat besterik es Bat baino ez Soilik
- “Sólo tengo una hija”: Alaba bakarra dut; alaba bat besterik ez dut. - “Sólo se usa en los siguientes casos”: Honako kasu hauetan soilik erabiltzen da.
Solo (Un...) (musika) Bakar-saio(a) “Jamás he escuchado tal solo de flauta dulce”: Flauta ezti bakar-saio ederragorik ez dut sekula entzun.
Sólo envases Ontziak besterik ez
Sólo papel y cartón Papera eta kartoia besterik ez
Sólo pilas Pilak besterik ez
Sombra Gerizpe(a) “Leer a la sombra”: Gerizpean irakurri
Soporte (publicitario) Euskarri(a) -Paper formatuko edo euskarri informatikoko argitalpenak. -Euskarri digitalen bidezko garapen kulturala. -Orain arte ikerketa lan hauek paper-euskarrian argitaratzen baziren ere, hemendik aurrera euskarri elektronikoan baino ez dira kaleratuko.
Stand Stand(a) Erakustoki(a)
“En los stands”: Standetan
Subida a la ermita de San Pedro en romería
San Pedro ermitara igotzea erromerian
Subrayar Azpimarratu
Subscripción a boletines Harpidetu zaitez buletinak jasotzeko
Subvenciones a familias Familiei diru-laguntzak
Sugerencia
Iradokizun(a)
“Tendremos en cuenta todas las sugerencias”: Iradokizun guztiak izango ditugu kontuan.
Suletino (dialecto de Zuberoa)
zubererA
Suministro de agua Ur hornidurA
Superficie AzalerA
Suplencia OrdezkotzA
Suplente Ordezko(a)
-102-
Supongamos Demagun Eman dezagun Jo dezagun EZ *Suposatu
EZ *Horrek amaiera suposatuko du: Hori amaiera izango da. Horrek amaiera ekarriko luke. Horrek berekin dakar amaiera.
Surtir los efectos oportunos
Dagozkion ondorioak izan “Para que surta los efectos oportunos”: Dagozkion ondorioak izan ditzan.
Suscribirse Harpidetu “Suscríbete”: Egin ezazu harpidetza
Suscripción (Cancelar la...)
Harpidetza kendu
Suscripción (Derecho a... )
Harpidetza-eskubide(a)
Suscripción (Tipo de ... ) Harpidetza-motA
Suspender (hasta...) Retrasar
Atzeratu
Suspender (no aprobar) Ez gainditu Suspenditu
Suspender de empleo y sueldo
Kendu Gabe utzi
“Le han suspendido de empleo y sueldo durante 3 días por insultar al gerente”: Kudeatzailea iraintzeagatik lanik eta soldatarik gabe utzi dute hiru egunez.
Suspensión (castigo) Zigor(ra) “Le ha aplicado una suspensión de dos partidos”: Bi partiduko zigorra jarri diote.
Tabla (de madera) Ohol(a) TaulA
Tabla (lista ordenada) TaulA “Tabla de multiplicar”: Biderkatzeko taula. “Presentó los datos en una tabla”: Datuak taula batean aurkeztu zituen.
Tabla de esquí Eski-ohol(a)
Tabla de surf Surf-ohol(a)
Tablas (ajedrez, damas) BerdinketA
Tablas (escenario) EszenA Agertoki(a) Jokaleku(a)
“Pisar las tablas”: Agertokira igo.
Tablas (Tener ...) Eskarmentua izan Ibilia/Aritua izan
Artista horrek duen eskarmentu handia oso-oso nabaria da.
Tablón TaulA
T
-103-
OholtzA Tablón de anuncios Iragarki-taulA
Iragarki-oholtzA
Taller Tailer(ra) “En el taller”: Tailerrean
Taller / Curso de fotografía
Argazki tailer(ra)
Taller de artes decorativas
Arte dekoratzaile tailer(ra)
Taller de artesanía textil
Ehun-artisautza tailer(ra)
Taller de autodefensa Autodefentsa tailer(ra)
Taller de cerámica Zeramika tailer(ra)
Taller de cestería Sakigintza tailer(ra)
Taller de cocina para chicos
Mutilentzako sukaldaritza tailer(ra)
Taller de creación literaria
Sorkuntza literarioaren tailer(ra)
Taller de decoración de bastones
Makilak apaintzeko tailer(ra)
Taller de desarrollo de la expresión oral y escrita
Mintzaera eta idazkera tailer(ra)
Taller de dibujo Marrazketa tailer(ra)
Taller de dibujo y pintura para público adulto
Helduentzako marrazketa eta pintura tailer(ra)
“Para adultos” bakarrik: HelduentTZAT
Taller de diseño de jardines
Lorategi diseinu tailer(ra)
Taller de elaboración artesanal de conservas y mermeladas
Artisau kontserba eta marmelada tailer(ra)
Taller de encuadernación
Koadernaketa tailer(ra)
Taller de escritura Idazkera tailer(ra)
Taller de escritura creativa
Idazkera sortzailerako tailer(ra)
Taller de escritura infantil
Umeentzako idazkera tailer(ra)
-104-
Taller de escritura, ilustración y lectura
Idazkera, ilustrazioa eta irakurketa tailer(ra)
Taller de expresión corporal
Gorputz adierazpen tailer(ra)
Taller de fomento de la lectura
Irakurketa sustatzeko tailer(ra)
Taller de jarabes naturales
Xarabe naturalak egiten ikasteko tailer(ra)
Taller de lectura Irakurketa tailer(ra)
Taller de lectura (Coordinador/-a del)
Irakurketa tailerreko koordinatzaile(a)
Taller de lectura para público adulto
Helduentzako irakurketa tailer(ra)
“Para adultos” bakarrik: HelduentTZAT
Taller de manualidades Eskulangintza tailer(ra)
Taller de manualidades infantil
Umeentzako eskulangintza tailer(ra)
Taller de perfumes Lurrin tailer(ra)
Taller de pintura Pintura tailer(ra)
Taller de relajación Erlaxazioa egiten ikasteko tailer(ra)
Taller de restauración de muebles
Altzarien zaharberritze tailer(ra)
Taller de sexualidad Sexualitate tailer(ra)
Taller de tapices Tapiz tailer(ra)
Taller de tapices, patch-work y artesanía textil
Tapiz, patch-work eta ehun-artisautza tailer(ra)
Taller de txalaparta Txalaparta tailer(ra)
Taller de ungüentos, cremas y pomadas
Ukendu, krema eta pomada tailer(ra)
Taller escolar de consumo
Kontsumoari buruzko eskola tailer(ra)
Taller para público adulto
Helduentzako tailer(ra) “Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT
Taller/Curso de dibujo Marrazketa tailer(ra) Marrazketa ikastaro(a)
-105-
Talleres de artes plásticas
Arte plastiko tailer(rak)
Talleres relacionados con actividades literarias
Jarduera literarioekin lotutako tailer(rak)
Talleres, juegos, ... para niños de 5 a 12 años
5etik 12 urtera arteko umeentzako tailerrak, jokoak, ...
Tapar, cubrir Estali EZ *Eztali
Tarde (De, a la ...) Arratsaldez/Arratsaldean Noizkoa den ez badakigu, arratsaldez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, arratsaldean. Lana arratsaldez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo arratsaldean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.
Tasa de deserción escolar
Eskola-uzte tasA
Tasa de natalidad Jaiotza-tasA
Tasa municipal Udal-tasA
Teatro Antzerki(a) Teatro(a)
Forma laburra: Antz.
Teatro (autor de) Antzerkigile(a)
Teatro (sala) Teatro(a) Antzoki(a)
Teatro al aire libre Aire zabaleko teatro(a)
Teatro convencional Teatro konbentzional(a)
Teatro de calle Kale-antzerki(a)
Teatro de feria Feria-teatro(a)
Teatro de marionetas Txotxongilo-teatro(a)
Teatro de sombras Itzal-teatro(a)
Teatro del absurdo Absurdoaren teatro(a)
Teatro del Lonbo aretoa Lonbo aretoko antzoki(a)
Teatro épico Teatro epiko(a)
Teatro escolar Eskola-antzerkigintzA
Teatro estable Teatro egonkor(ra)
Teatro experimental Teatro esperimental(a)
Teatro independiente Teatro independiente(a)
Teatro infantil Umeentzako antzerki(a)
Teatro itinerante Teatro ibiltari(a)
-106-
Teatro popular Herri-teatro(a)
Teatro profesional Teatro profesional(a)
Teatro psicológico Teatro psikologiko(a)
Teatro radiofónico Irrati-teatro(a)
Teatro religioso Erlijiozko antzerki(a)
Técnicas creativas Teknika kreatiboak
Técnicas de respiración Arnasa hartzeko teknikA(k)
Técnicas decorativas: relieve, incrustaciones, bruñido, grabado, egrafiado, etc
Dekorazio teknikak: erliebeak, inkrustazioak, leuntzeak, grabatuak eta abar.
Técnicas para trabajar la lectura
Irakurmena lantzeko teknikA(k)
Técnico/-a de cultura y deporte
Kultura eta kirol teknikari(a)
Técnico/-a de laboratorio foto/cine
Zinema-argazkiko laborategiko teknikari(a)
Técnico/-a en gestión cultural y deportiva
Kultur eta kirol kudeaketako teknikari(a)
Técnico/-a en iluminación de teatro, cine y televisión / Luminotécnico
Antzerkiko, zinemako eta telebistako argiztapen-teknikari(a) / Luminoteknikari(a)
Teléfono Telefono(a) Laburtzapena: Tel.
Teléfono de contacto: Harremanetarako telefonoa:
Teléfono móvil Sakelako telefono(a) Eskuko telefono(a) Ikus. “Móvil/Sakelakoa”
EZ *Telefono mugikorra edo mugikorra
Telón Oihal(a)
Telón (Apertura del...) Oihal irekitze(a)
Telón (Bajar el ...) (Jarduera, emanaldi, ekitaldi, etab.) Bertan behera utzi Eten
“La gente empezó a abuchear y se bajó el telón”: Jendea txistuka hasi zen eta ekitaldia bertan behera utzi zen.
Telonero/-a (Hasierako) gonbidatu(a) Hasierako kantari(a) Hasierako hizlari(a) Hasierako talde(a) Hasierako artista
Temporada de verano Uda partean
-107-
(En la...) Tendrán preferencia en la matriculación los/as alumnos/as del curso anterior
Aurreko ikasturteko ikasleek lehentasuna izango dute izena ematean
Tener Eduki EZ *Euki
Erabili eduki euskara batuan, bai aditza denean bai izena denean.
Teniente alcalde Alkateorde(a) “MªSol Ibarrola, Tte.-Alcaldesa de Arrigorriaga”: Mª Sol Ibarrola Arrigorriagako alkateordea.
Teoricamente Teorian EZ *Teorikoki
Terapia recreativa Astialdiko terapiA
Tercer ciclo de Educación Primaria
Lehen Hezkuntzako hirugarren ziklo(a)
Término municipal Udal mugarte(a)
Término municipal de Arrigorriaga (Centro del...)
Arrigorriagako mugartearen erdigune(a)
Ternero/-a Txahal(a) Ref. Al macho zekor, idisko,
bilarrauzi, ergi, idigei/idigai (castrado); ref. A la hembra bigantxa, bigai/biga.
Territorio Lurralde(a)
Tertulia(s) literaria(s) Literatura solasaldi(ak)
Test Prueba
ProbA Ikus. “Prueba de entrada/Sarrera-proba”
Texto Testu(a)
Texto (de lectura) Irakurgai(a)
Tiempo libre Tiempo de ocio
Astialdi(a) Aisialdi(a)
Tiempo libre educativo Astialdi hezitzaile(a)
Tipo de suscripción Harpidetza-motA
Tipos de encajes: Encaje numérico, ruso, tonder, blonda, redfit, bus
Enkaje-motak: zenbakiduna, errusoa, tonderra, blonda, redfita, busa
Título Izenburu(a)
Título (académico) Titulu(a)
Título (Bajo el...) Izenburupe(an)
Título de graduado escolar
Eskola-graduatu titulu(a)
Toca el timbre Jo txirrina
-108-
Todo esto Hau guzti(a) EZ *Guzti hau
Deklinatuz gero: Honek guztiak, Honi guztiari, Hauetara guztietara, ...
Todo incluído Dena barne
Todo tipo de eventos Era guztietako ekitaldi(ak)
Todos los públicos (Para...)
Adin guztietakoentzat Denontzat EZ *Publiko guztientzat EZ *Guztientzat
Todoterreno Lur orotako ibilgailu(a) 4 x 4 ibilgailu(a)
Tomar en cuenta Tomar en consideración
Kontuan hartu EZ *Kontutan hartu
Tomar prestado Maileguz hartu “Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu
Tomo Liburuki(a) “Es un diccionario publicado en cinco tomos”: Bost liburukitan argitaratutako hiztegia da.
Torneo de fútbol-sala Areto-futboleko txapelketA
Torneo de pelota Pilota txapelketA
Total GuztirA
Trabajo artesanal Artisau-lan(a)
Trabajo de grupo Talde-lan(a)
Trabajo manual Manualidad
Eskulan(a)
Tradicional Tradizional(a) Tradiziozko ... Ohiko ... Usadiozko ...
Traducción libre Itzulpen libre(a)
Translado expediente Espedienteen leku aldaketA
Transporte escolar Eskola-garraio(a)
Transversal Zeharkako(a) “Toma la calle transversal”: Hartu zeharkako kalea. “Hay que incorporar la perspectiva de género transversal en la institución”: Zeharkako genero ikuspegia txertatu beharra dago erakundean.
Transversalidad Zeharkakotasun(a)
Travesía (de marcha) Zeharkaldi(a)
Tren de alta velocidad TAV
Abiadura handiko trena AHT
-109-
Tribunal Epaimahai(a)
Trimestre Hiruhileko(a) Hiru hilabete(ak)
“Durante el primer trimestre del curso”: Ikasturtearen lehen hiruhilekoan zehar. “En el primer trimestre del año ha habido 200 robos”: Urtearen lehen hiru hilabeteetan 200 lapurreta gertatu dira.
Tríptico Triptiko(a)
Tropel (En ...), en cantidades grandes
MultzokA “La gente de los pueblos vecinos vino en tropel a la fiestas”: Auzoko herrietatik multzoka etorri zen jendea festetara.
Tú también cuentas! Zeuk ere baduzu zer esan! EZ *Zeuk ere kontatzen duzu!
Tu/Su turno Zure txandA
Turismo cultural Kultura-turismo(a)
Turno TxandA
Tutor/-a responsable Arduraduna den tutore(a) “Jóvenes de 14 a 17 años en grupo acompañados de un tutor/-a responsable”: 14 eta 17 urte bitarteko gazteak taldearen arduraduna den tutore batekin.
Txosna (Caseta de fiestas donde se sirven bebidas y comidas, chiringuito)
TxosnA EZ *Txozna Txosnak Lehendakari Agirre parkeko pergolan jarriko dira.
Último día de inscripción Izena emateko azken egun(a)
Un espacio amable y dinámico
Gune atsegin eta dinamiko(a)
Ungüentos, cremas y pomadas
Ukenduak, kremak eta pomadA(k)
Unidad convivencial Bizikidetza-unitate(a)
Unos/Unas BatzuK EZ *BATZU
Deklinatzean: Batzuk etorri dira, batzuek egin dute, Batzuei gertatu zaie, Batzuekin ados nago.
U
-110-
Usuario/-a Erabiltzaile(a)
Valla (publicitaria) Kaleko horma-irudi(a)
Varios Beste (jarduera) batzuk Hainbat (jarduera) Bestelako jarduerak
EZ *Beste ekintzak/jarduerak
Varios cuotas, según categorías
Kategorien araberako kuotak
Vaso reutilizable Edalontzi berrerabilgarri(a)
Vecino/-a (de barrio) (Ikus. Herritar)
Auzoko(a) Auzotar(ra)
Vehículo arrendado Errentan hartutako ibilgailu(a) Vejez (tiempo) Senectud Ancianidad
Zahartzaro(a) “Los achaques de la vejez”: Zahartzaroko ajeak. “Temo a la vejez”: Zahartzaroaren beldur naiz.
Venta SalmentA
Venta (En..., A la...) Salgai Sarrerak leihatilan, telekutxan eta kultur etxean (daude) salgai.
Venta de entradas Sarreren salmentA
Venta de localidades Sarreren salmentA
Venta directa Zuzeneko salmentA
Ventanilla LeihatilA Sarrerak leihatilan bertan
Ver programa Ikus. egitaraua
Verano (de) 2009 2009ko uda EZ *2009.eko uda (Punturik edo garrenik gabe)
Puntua (.) –garren- erabiliz gero“urte” hitza erabili beharko dugu: “2009. urteko uda”
Verbena (de baile) Dantzaldi(a) EZ *Berbena (landare-mota bat da)
Vía libre Bidea libre
Viaje BidaiA EZ *Bidai bat
“Te deseamos un buen viaje”: Bidaia ona opa dizugu.
Viceversa Alderantziz
Video VHS VHS bideo(a)
Vidriera Beirate(a)
Viernes Ostiral(a) “Todos los viernes” edo “los viernes” zentzua duenean: OstiralETAN /OstiralERO EZ *Ostiralak
Ostiralean, ostiraleko, ostiraletik, ... Forma laburra: Or./Vier.
Vigilante de seguridad Segurtasuneko zaindari(a)
Vigilante de seguridad Gauzain(a)
V
-111-
nocturno Violencia de género Genero indarkeriA
Violín Biolin(a) EZ *Bibolin(a)
Visita cultural Bisitaldi kultural(a) Bisita kultural(a)
Visita guiada Bisitaldi gidatu(a) Bisita gidatu(a)
Visita médica Medikuaren bisitA
Visitanos Egin (iezaguzu) bisita!
Visitar Bisita egin Bisitatu Ikusi
Víspera BezperA “Víspera de fiesta”: Jai-bezpera. “La misa de víspera del domingo”: Igandeetako meza-bezpera.
Víspera de San Juan San Joan bezperA -Kontzertua Abusun San Joan bezperan. -San Joan bezperan tradizioa da sua piztea, espiritu txarrak uxatzeko omen jatorrian. -San Joan bezperako suak
Viticultura y enología Mahastizaintza eta EnologiA
Vivero Mintegi(a) “El roble no debe de estar más de cinco años en el vivero”: Haritzak ez du mintegian bost urte baino gehiago egon behar.
Vizcaino (dialecto) bizkaierA
Vizcaino / Vizcaina (jentilizioa)
bizkaitar(ra)
Voces mixtas Ahots nahasi(ak)
Voluntariado BoluntzariotzA
Voluntariado BoluntariotzA
Voluntariado (labores de)
Boluntario gisa lan egin
Voluntario Boluntario(a) EZ *Bolondres(a)
Vuelta Regreso (hora de )
ItzulerA (Itzultzeko ordua)
Vuelta al País Vasco Euskal Herriko itzuli(a)
Vuelta(s) (dinero) Atzerako(a)
Webs de otras bibliotecas, de otras
Beste liburutegi eta erakunde espezializatu batzuen web
-112-
instituciones especializadas
gune(ak)
Y (conjunción copulativa) Eta EZ *Ta
Beti idatzi ETA.
Zona escolar Eskola-inguru(a)
Zona industrial Industria-gune(a)
Zona recreativa Jolas-parke(a)
“20 áreas recreativas y de interés”: 20 jolas parke interesgarri
Zuberoa (jentilizioa) zuberotar(ra) i -A berezkoa duten hitz batzuek, hitz-elkartearen lehen osagaia direnean, "-a" gal dezakete. Ondokoak dira:
• -IA bukaera duten hitzak: biologi azterketa, geologi irakaslea, pedagogi berrikuntza, ortografi arauak, erreferentzi puntua, diplomazi falta, bidai agentzia, Filosofi Fakultatea, Euskal Autonomi Erkidegoa...
• Eliza, burdina, hizkuntza, kultura, natura eta literatura hitzak: eliz agintariak, burdin fabrika, hizkuntz gaitasuna, kultur ekintza, natur zientziak, literatur tradizioa.
Bi multzo horietako hitzak hiru eratan idazteko aukera dago hitz-elkarketan: a) -a galdu eta marratxorik gabe (bidai agentzia, kultur astea, adibidez). b) –a gorde eta marratxoz (bidaia-agentzia, kultura-astea, adibidez). c) –a gorde eta marratxorik gabe (bidaia agentzia, kultura astea, adibidez). A berezkoa duten gainerako hitzek ez dute sekula galtzen (trebakuntza-eskola, adibidez).
Z
Top Related