1Trends 1 Basque © B Burlington Books
Unit 1access the Internet /DYgCg fA 'BmWLmCW/ Interneten sartu
account /L'YPmW/ kontu
accurate /'DYqLpLW/ zehatz, doi
admission /LX'lBim/ sarrera
advise /LX'dOh/ aholkatu
appointment /L'UQmWlLmW/ hitzordu
awesome /'GgLl/ (Am. Eng.) izugarri, egundoko
bounce around /VPmg L'pPmX/ zirkulatu, higitu
break down /VpMY 'XPm/ hondatu, matxuratu
break into /VpMY 'BmWI/ -ra sartu (baimenik gabe)
bring /VpBn/ eman, ekarri
catch on /YDa 'Fm/ modan jarri, arrakasta izan
charge a mobile phone /WiEb L lNVOo 'cNm/ telefono mugikorra kargatu
check messages /aCY 'lCgBbBh/ mezuak begiratu / ikusi
come up with /YJl 'JU rBf/ proposatu, otu
crash /YpDi/ blokeatu
delete /XB'oAW/ borratu, eliminatu
design software /XB'hOm gFcWrCL/ software / programa (informatiko) / sistema logiko bat diseinatu
desktop computer /XCgYWFU YLl'UqIWL/ mahai gaineko ordenagailu
develop /XB'dCoLU/ garatu
device /XB'dOg/ aparatu, tramankulu
digital camera /XBbBWo 'YDlLpL/ kamera digital
do a search /XI L 'gKa/ bilaketa bat egin
download apps /'XPmoNX DUg/ aplikazioak jaitsi / behera kargatu
fact /cæYW/ datu
fashionable /'cæimLVo/ moderno, modako
flood /coJX/ uholde
gadget /'ZDbBW/ aparatu, tresna, gailu
give /ZBd/ eman
go on /ZLH 'Fm/ gertatu
go online /ZLH Fm'oOm/ sartu (Interneten)
go viral /ZLH 'dOpo/ birusa bailitzan barreiatu
gossip /'ZFgBU/ txutxu-mutxu, esamesa
headphones /'kCXcNmh/ entzungailu(ak)
hit /kBW/ iritsi, astindu
isolated /'OgLoMWBX/ isolatu, bakartu
keep in touch /YAU Bm 'WJWi/ harremanetan egon
keep up with /YAU 'JU rBf/ jakinaren gainean egon, jakitun izan
keyboard /'YAVGX/ teklatu
laptop /'oDUWFU/ ordenagailu eramangarri
location /oN'YMim/ kokapen
look up /oHY 'JU/ bilatu, begiratu
mobile network /lNVOo 'mCWrKY/ (telefono) sare mugikor
on average /Fm 'DdLpBb/ batez besteko
out-of-date /PWLd'XMW/ modaz kanpo, zaharkitu
over /'NdL/ baino gehiago (be ~: bukatu, amaitu)
post /UNgW/ komentario, argitalpen
post comments /UNgW 'YFlCmWg/ komentarioak argitaratu / eseki
post updates /UNgW 'JUXCBWg/ eguneratzeak argitaratu / eseki
power /'UPL/ laster, elektrizitate
printer /'UpBmWL/ inprimagailu
report (n) /pB'UGW/ txosten; albiste; kronika
report (v) /pB'UGW/ informatu, helarazi
save /gMd/ gorde
scanner /'gYDmL/ eskaneatu
screen /gYpAm/ pantaila
search engine /'gKa CmbBm/ bilaketa-motor, bilatzaile
social media /'gNio lAXBL/ hedabide sozial(ak)
social networking site /gNio 'mCWrKYBn gOW/ sare sozial (zerbitzu / orri)
solve a problem /gFod L 'UpFVoLl/ arazoa konpondu
stay indoors /gWM Bm'XGh/ estalitako leku batean gelditu
store information /gWG BmcL'lMim/ informazioa metatu / gorde
tablet /'WDVoLW/ tableta
text /WCsW/ testu-mezua bidali
ticket counter /'WBYBW YPmWL/ leihatila
trend (n) /WpCmX/ joera; moda
trend (v) /WpCmX/ modan egon
trending topic /'WpCmXBn WFUBY/ gaurko / modako gai
turn down /WKm 'XPm/ jaitsi
turn off /WKm 'Fc/ itzali, deskonektatu
turn on /WKm 'Fm/ piztu
turn up /WKm 'JU/ igo
tweet (n) /WrAW/ tuit, txio, Twittterreko mezu
tweet (v) /WrAW/ Twitter mezu / txio bat argitaratu / eseki
up to /'JU WL/ arte
up-to-date /JUWL'XMW/ eguneratu, moderno
upload photos /'JUoNX cNWNh/ argazkiak igo / eseki
use a landline phone /qIh L 'oDmXoOm cNm/ telefono finkoa erabili
user-friendly /qIhL'cpCmXoi/ erabilerraz
warn /rGm/ ohartarazi
webcam /'rCVYDl/ webcam, Internetera konektatutako kamera
wireless technology /'rOLoLg WCYmFoLbi/ haririk gabeko teknologia
The Glossary includes vocabulary from the Student’s Book and the Vocabulary Builder (Workbook).
GLOSSARY
GLOSSARY
2Trends 1 Basque © B Burlington Books
Useful Expressions (1)
several times a day /'gCdLpo WOlh L XM/ egunean zehar hainbat aldiz
a few times a day /L 'cqI WOlh L XM/ egunean zehar zenbait aldiz
very frequently /'dCpi cpAYrLmWoi/ sarri
once / twice a week /'rJmg / 'WrOg L rAY/ astean behin / bitan
every day /'Cdpi XM/ egunero
Buying Tickets
Is there a discount ... ? /Bh fS L 'XBgYPmW/ Deskonturik badago…?
Can I help you? /YLm O 'kCoU qI/ Lagun diezazuket?
Tickets are ... each. /WBYBWg E '… Aa/ Sarreren prezioa…. da bakoitzeko.
Here are your tickets and your change. /kBL E qG
WBYBWg LmX qG 'aMmb/ Hemen dituzue sarrerak eta kanbioak.
I’d like ... tickets, please. /OX oOY '… WBYBWg UoAh/ Nik nahi nituzke… sarrerak, mesedez.
Is that included in the price? /Bh fDW Bm'YoIXBX Bm fL
UpOg/ Hori prezioaren barruan dago?
How much is that? /kP lJa Bh 'fDW/ Zenbat balio du horrek?
Enjoy your visit. /Bm'bQ qG dBhBW/ Gozatu bisita.
Have you got change for ... ? /kDd qI ZFW 'aMmb cG/ …-en kanbiorik baduzu?
Would you like to ... ? /rHX qI 'oOY WL/ Gustatuko litzaizuke…?
It’s extra. /BWg 'CsWpL/ Aparte da., Ez dago barne.
That’s a total of ... /fDWg L 'WLHWo Ld/ Hori guztira… da.
Useful Expressions (2)
Hey / Hi ... /kM/kO/ Kaixo…
Dear ... , /XR/ …preziatua,
Sorry I haven’t written sooner. /'gFpi O kDdmW pBWm
gImL/ Sentitzen dut lehenago ez idaztea.
What’s up? /'rFWg JU/ Zer moduz?
How are things? /'kP E eBnh/ Nola doaz gauzak?
I’m writing to tell you about ... /Ol pOWBn WL WCo qI
L'VPW/ …kontatzeko idazten dizut.
That’s all for now. /fDWg 'Go cL mP/ Hau da momentuz guztia.
Write soon! /'pOW gIm/ Idatzi bizkor!
I can’t wait to hear from you. /O YEmW 'rMW WL kBL
cpLl qI/ Zutaz jakiteko irrikaz nago.
Love, /oJd/ Maitasunez,
Best regards, /VCgW pB'ZEXh/ Gorantziak,
Regards, /pB'ZEXh/ Gorantziak,
Culture
attached to /L'WDWiW WL/ -i lotuta
balloon /VL'oIm/ puxika
command /YL'lEmX/ agindu
driverless /'XpOdLoLg/ gidaririk gabe
founder /'cPmXL/ sortzaile
kite /YOW/ kometa
multi-billion /lJoWi'VBoqLm/ milaka milioiko
ordinary-looking /'GXmpioHYBn/ itxuraz arrunta
remain /pB'lCBm/ gelditu, jarraitu
science fiction /gOLmg 'cBYim/ zientzia-fikzio
surroundings /gL'pPmXBnh/ inguru
turn into /WKm 'BmWI/ egin, bilakatu
wind turbine /'rBmX WKVOm/ haize-sorgailu
worldwide /'rKorOX/ mundu osoan
Unit 2attack /L'WDY/ eraso
be left /VA 'oCcW/ gelditu (oraindik)
beautiful /'VqIWBco/ polit, eder
break the law /VpMY fL 'oG/ legea hautsi
breaking news /'VpMYBn mqIh/ azken uneko albiste(ak)
burglar /'VKZoL/ lapur
burglar alarm /'VKZoL LoEl/ lapurren aurkako alarma
burglary /'VKZoLpi/ lapurreta (etxe batean), etxean indarrez sartze
careful /'YCLco/ kontu handiko, zuhur
careless /'YCLoLg/ arduragabe
carpet /'YEUBW/ alfonbra
carry out /YDpi 'PW/ burutu, gauzatu
cat burglar /'YDW VKZoL/ etxe-lapur
cheerful /'aRco/ alai
cover the news /YJdL fL 'mqIh/ albisteak bete
crime /YpOl/ krimen, delitu; delinkuentzia
daily (adj) /'XMoi/ eguneroko
daily (adv) /'XMoi/ egunero
daily newspaper /'XMoi mqIhUMUL/ (eguneroko) egunkari
defenceless /XB'cCmgoLg/ babesgabe, defentsarik gabe
drive up /XpOd 'JU/ autoan (hurbildu)
drop /XpFU/ murrizketa, jaitsiera
edge /Cb/ ertz , aho
event /B'dCmW/ gertakari
evidence /'CdBXLmg/ froga(k)
fearful /'cRco/ beldurti; beldurgarri, lazgarri
fearless /'cRoLg/ ausart
folder /'cNoXL/ karpeta
front page /'cpJmW UMb/ azal, lehen orrialde
genre /'jEmpL/ genero
get away /ZCW L'rM/ ihes / hanka egin
go off /ZLH 'Fc/ jotzen hasi
grab /ZpDV/ hartu, kendu, (indarrez) harrapatu
harmful /'kElco/ kaltegarri
harmless /'kEloLg/ ez kaltegarri
GLOSSARY
3Trends 1 Basque © B Burlington Books
headline /'kCXoOm/ titulu, izenburu
helpful /'kCoUco/ lagunkoi, adeitsu, erabilgarri
helpless /'kCoUoLg/ babesgabe
hold a press conference /kNoX L 'UpCg YFmcLpLmg/ prentsaurrekoa eman / izan
hopeful /'kNUco/ itxaropentsu, baikor
hopeless /'kNUoLg/ etsita
increase /'BmYpAg/ igo, hasi
kill /YBo/ hil, erail
ladder /'oDXL/ (eskuko) eskailera
large /oEb/ handi
live broadcast /'oOd VpGXYEgW/ zuzeneko emanaldi
lock (n) /oFY/ morroilo, sarraila
lock (v) /oFY/ giltzaz / sarrailaz itxi
long /oFn/ luze
masked /lEgYW/ maskaratu, txanodun
monthly /'lJmeoi/ hilero
mug /lJZ/ lapurtu, lapurreta egin
mugger /'lJZL/ lapur
mugging /'lJZBn/ lapurreta (kalean)
murder /'lKXL/ hilketa, erailketa
murderer /'lKXLpL/ hiltzaile
news bulletin /'mqIh VHoLWBm/ albiste-buletin / aldizkari
news source /'mqIh gGg/ albiste-iturri
official /L'cBio/ funtzionario
on one’s own /Fm rJmh 'Nm/ bakarrik
painful /'UCBmco/ mingarri
painless /'UCBmoLg/ minik gabe
patrol /UL'WpNo/ patruilatu
prevent /UpB'dCmW/ saihestu, ekidin
publish /'UJVoBi/ argitaratu; hedatu
quarterly /'YrGWLoi/ hiru hiletik behin, hiruhileko
reach /pAa/ iritsi
realise /'pALoOh/ ohartu, konturatu
reporter /pB'UGWL/ erreportari; esatari
rob /pFV/ lapurreta egin, lapurtu
robbery /'pFVLpi/ lapurreta
safe /gMc/ kutxa gotor
scoop /gYIU/ esklusiba
shake /iMY/ dar-dar egin
shoplifter /'iFUoBcWL/ (dendetako) lapur, eskuluze
skilful /'gYBoco/ abil, trebe
steal /gWAo/ lapurreta egin
still (adj) /gWBo/ geldirik, ibilge
still (adv) /gWBo/ hala eta guztiz; oraindik
success /gLY'gCg/ arrakasta
successful /gLY'gCgco/ arrakastatsu
suspect /gL'gUCYW/ susmagarri
tabloid /'WDVoGX/ prentsa sentsazionalista
tape /WMU/ zinta itsaskor
the press /fL 'UpCg/ prentsa
theft /eCcW/ lapurreta
thief /eAc/ lapur
thoughtful /'eGWco/ arretatsu, adikor
thoughtless /'eGWoLg/ arretagabe
useful /'qIgco/ erabilgarri, mesedegarri
useless /'qIgoLg/ alferrikako
weekly /'rAYoi/ astero
witness (n) /'rBWmLg/ lekuko
witness (v) /'rBWmLg/ lekuko izan
worth of /'rKe Ld/ -n balioetsi
worthless /'rKeoLg/ baliogabe
write down /pOW 'XPm/ idatzi, oharrak hartu
yearly /'qRoi/ urtero
Useful Expressions (1)
Yesterday, a masked thief ... /qCgWLXM L 'lEgYW eAc/ Atzo, txanodun lapur batek…
He ... and stole some ... and ... /kA … LmX 'gWLHo gLl …
LmX/ Hark… eta… batzuk lapurtu zituen… eta…
Then he ... and tried to ... /fCm kA … LmX 'WpOX WL/ Orduan hark… eta saiatu zen…
Just then, ... /bJgW 'fCm/ Orduantxe bertan…
Fortunately, ... /'cGaLmLWoi/ Zorionez…
Reporting a Crime
What happened? /rFW 'kDULmX/ Zer gertatu zen?
When did it happen? /rCm XBX BW 'kæULm/ Noiz gertatu zen?
Where were you? /rCL 'rL qI/ Non zeude(te)n?
Then what? /'fCm rFW/ Eta gero zer?
What happened in the end? /rFW 'kæULmX Bm fA CmX/ Zer gertatu zen bukaeran?
How did you feel when it was all over? /kP XBX qI
'cAo rCm BW rFh Go NdL/ Nola sentitu zen / zinen guztia amaitu zenean?
Useful Expressions (2)
According to news sources ... /LYGXBn WL 'mqIh gGgBh/ Informazio-iturri batzuen arabera…
News sources report that ... /'mqIh gGgBh pBUGW fDW/ Informazio-iturri batzuek adierazi dute…
Apparently, ... /L'UDpLmWoi/ Antza denez, …
It appears that ... /BW L'UBLh fDW/ Dirudienez,…
An investigator commented, “ ... /Lm BmdCgWBZCBWL
'YFlCmWBX/ Ikertzaile batek komentatu zuen: “…
One witness said, “ ... /'rJm rBWmLg gCX/ Lekuko batek esan zuen: “…
Literature
bench /VCmWi/ eserleku, banku
business card /'VBhmLg YEX/ bisita-txartel
dusk /XJgY/ arrastu, ilunabartu
fall out /cGo 'PW/ erori
forgive /cL'ZBd/ barkatu
GLOSSARY
4Trends 1 Basque © B Burlington Books
jump to one’s feet /bJlU WL rJmh 'cAW/ salto batez zutik jarri
penny /'UCmi/ penny
pick up /UBY 'JU/ jaso, bildu
produce /UpL'XqIg/ erakutsi, atera
weak /rAY/ ahul
Unit 3actually /'DYWiToi/ egia esan
adventurous /LX'dCmWiLpLg/ abenturazale; arriskutsu
amazed /L'lMhX/ harritu
amazing /L'lMhBn/ harrigarri
appeal /L'UAo/ erakarri, atentzioa eman
awesome /'GgLl/ (Am. Eng.) beldurgarri, sekulako
be scared /VA 'gYCLX/ beldur izan, izututa egon
beneath /VB'mAe/ (-en) azpian
book a session /VHY L 'gCim/ saioa erreserbatu
bored /VGX/ aspergarri (be ~: aspertuta egon, aspertu)
boring /'VGpBn/ aspergarri (be ~: aspergarria izan / egin)
brave /VpMd/ ausart
breathtaking /'VpCeWMYBn/ zirraragarri
caving /'YMdBn/ espeleologia
challenging /'aDoBmbBn/ erronka izan
coast /YNgW/ kosta
confused /YLm'cqIhX/ nahasi
confusing /YLm'cqIhBn/ nahasgarri
crawl /YpGo/ arrastatu
currently /'YJpLmWoi/ gaur egun
desert /'XChLW/ basamortu
exhausted /BZ'hGgWBX/ nekatuta
exhausting /BZ'hGgWBn/ nekagarri
face danger /cMg 'XMmbL/ arriskuari aurre egin
fan /cDm/ haizemaile
fascinated /'cDgBmMWBX/ liluratu
fascinating /'cDgBmMWBn/ liluragarri
field /cAoX/ zelai
finish off /cBmBi 'Fc/ amaitu, bukatu
fit /cBW/ sasoian
frightened /'cpOWmX/ beldurtu (be ~: beldur izan)
frightening /'cpOWmBn/ beldurgarri, izugarri
give someone a thrill /ZBd gJlrJm L 'epBo/ norbaiti oso erakargarria egin
go trekking /ZLH 'WpCYBn/ txangoak / irteerak / ibilaldiak egin
ground /ZpPmX/ lur, zoru
guide /ZOX/ gida
hot-air ballooning /'kFWCL VLoImBn/ globo aerostatikoan hegaldi
hurt oneself /kKW rJm'gCoc/ min hartu, zauritu
lake /oMY/ laku
like /oOY/ bezala (What’s … ~?: Nolakoa da ...?)
lose one’s way /'oIh rJmh rM/ galdu
make a reservation /lMY L pChL'dMim/ erreserba egin
make one’s way /'lMY rJmh rM/ zuzendu, bidaiatu
mountain climbing /'lPmWLm YoOlBn/ mendizaletasun
mountainous /'lPmWLmLg/ menditsu
nowadays /'mPLXMh/ gaur egun
ocean /'Nim/ ozeano
overcome fear /NdLYJl 'cR/ beldurra gainditu
relaxed /pB'oæYgW/ erlaxatu
relaxing /pB'oæYgBn/ erlaxagarri
remote /pB'lNW/ urruneko
rescue (n) /'pCgYqI/ erreskate, salbamendu
rescue (v) /'pCgYqI/ erreskatatu, salbatu
risky /'pBgYi/ arriskutsu
roll off /'pNo Fc/ biraka erori
run out of /pJm 'PW Ld/ -(r)ik gabe gelditu
satisfied /'gDWBgcOX/ pozik, kontent, asebete
satisfying /'gDWBgcOBn/ egoki, behar bezalako
scenery /'gAmLpi/ paisaia
sense of direction /gCmg Ld XL'pCYim/ orientazio-sen
seriously injured /'gBLpiLgoi BmbLX/ larriki zauritu
set off /gCW 'Fc/ irten, abiatu, bideari ekin
skydiving /'gYOXOdBn/ parakaidismo
start off /gWEW 'Fc/ hasi, ekin
steep /gWAU/ malkartsu, aldapatsu
stream /gWpAl/ erreka
stunt /gWJmW/ akrobazia, akrobazia-ariketa; eszena arriskutsu
surprised /gL'UpOhX/ harritu
surprising /gL'UpOhBn/ harrigarri
survival skills /gL'dOdo gYBoh/ biziraupen-teknika(k)
survive /gL'dOd/ bizirik iraun
take a risk /WMY L 'pBgY/ arriskua hartu
terrified /'WCpBcOX/ izutu
terrifying /'WCpBcOBn/ izugarri
thrilled /epBoX/ zirraraz bete
thrilling /'epBoBn/ zirraragarri
trail /WpCBo/ bidexka
unforgettable /JmcL'ZCWLVo/ ahaztezin
unmanned /Jm'lDmX/ ez gidatu
waterfall /'rGWLcGo/ ur-jauzi
webinar /'rCVBmE/ mintegi birtual
weird /rBLX/ arraro, bitxi
wild /rOoX/ basati, malkartsu (the ~: natura)
worried /'rJpiX/ kezkatu
worrying /'rJpiBn/ kezkagarri
wrinkly /'pBmYoi/ zimurtu
Useful Expressions (1)
I went to ... /O 'rCmW WL/ …-ra joan nintzen
The scenery was breathtaking / amazing. /fL gAmLpi rLh 'VpCeWMYBn / L'lMhBn/ Paisaia txundigarria zen.
GLOSSARY
5Trends 1 Basque © B Burlington Books
We went trekking / sailing. /ri rCmW 'WpCYBn / 'gMoBn/
Mendi-ibiliak egitera / Nabigatzera joan ginen.
The most exciting thing was ... /fL lNgW BY'gOWBn eBn
rFh/ Gauzarik zirraragarriena zera zen…
I’d like to ... /OX 'oOY WL/ Nahi nuke…
Talking about a Picture
I guess ... /O 'ZCg/ Suposatzen dut / Uste dut…
It looks ... /BW 'oHYg/ Badirudi…
... perhaps ... /UL'kæUg/ ...agian…
... might be ... /'lOW VA/ ...egon / izan liteke / ginateke...
... in the background / foreground ... /Bm fL 'VæYZpPmX
/ 'cGZpPmX/ ...atze-atzean / aurre-aurrean...
It could be ... /BW 'YLX VA/ Egon liteke...
I suppose ... /O gL'UNh/ Suposatzen dut…
It looks like ... /BW 'oHYg oOY/ Badirudi…
Maybe. /'lMVi/ Agian / Baliteke.
... on the right / left ... /Fm fL 'pOW/ 'oCcW/ ...eskuinera / eskuinean /ezkerrera / ezkerrean...
Useful Expressions (2)
I had never ... before. /O kDX 'mCdL VBcG/ Inoiz lehenago ez nuen…
the best ... ever /fL 'VCgW CdL/ guztietan… onena/k
The adventure started ... /fA LX'dCmWiL gWEWBX/ Abentura hasi zen…
I made my way ... /O 'lMX lO rM/ …-ra zuzendu nintzen / bidaiatu nuen
The next thing I knew, ... /fL 'mCYgW eBn O mqI/ Konturatzea nahi izan nuenean…
The scenery was spectacular / breathtaking / magnificent. /fL gAmLpi rLh gUCY'WDYqLoL /
'VpCeWMYBn / læZ'mBcBgmW/ Paisaia ikusgarria zen.
It was a / an frightening / terrifying / amazing / exhausting / unforgettable experience. /BW rLh L /Lm
'cpOWmBn / 'WCpBcOBn /L'lMhBn /BZ'hGgWBn / JmcL'ZCWLVo
BYgUBLpiLmg/ Esperientzia beldurgarria / izugarria / harrigarria / nekagarria / ahaztezina izan zen.
It was totally awesome. /BW rLh 'WLHWLoi GgLl/ Guztiz sinestezina izan zen.
It was disappointing. /BW rLh XBgL'UQmWBn/ Etsigarria izan zen.
Trends Today
non-conformist /mFmYLm'cGlBgW/ inkonformista
requirement /pB'YrOLlLmW/ baldintza
take care of /WMY 'YCL Ld/ -z arduratu
Unit 4agreement /L'ZpAlLmW/ akordio
appearance /L'UBLpLmg/ itxura
argument /'EZqHlLmW/ eztabaida, liskar
athletic build /DeoCWBY 'VBoX/ gorpuzkera atletiko
attraction /L'WpæYim/ erakarpen
average height /'DdLpBb kOW/ estatura ertain(eko)
awareness /L'rCLmLg/ kontzientzia, ezaguera
body language /'VFXi oDnZrBb/ gorputz-hizkuntza
brilliant /'VpBoiLmW/ bikain, aparta
can’t believe one’s eyes /YEmW VBoAd rJmh 'Oh/ ikusitakoa ezin sinetsi
clever /'YoCdL/ argi, azkar, zorrotz
compatibility /YLlUDWL'VBoLWi/ bateragarritasun
confidence /'YFmcBXLmg/ konfiantza (nork bere buruarekin)
curly /'YKoi/ kizkur
date /XMW/ hitzordu (go on a ~: hitzordua izan)
dating site /'XMWBn gOW/ hitzorduen web orria
description /XB'gYpBUim/ deskribapen
enjoyment /Bm'bQlLmW/ gozamen
every now and then /Cdpi mP LmX 'fCm/ noizean behin, tartean behin
fair /cCL/ ile hori; argi, zuri
fall out /cGo 'PW/ haserretu
feel uncomfortable /cAo Jm'YJlcWLVo/ deseroso sentitu
focus on /'cNYLg Fm/ -n zentratu / kontzentratu
friendship /'cpCmXiBU/ adiskidetasun
frown /cpPm/ bekozkoa jarri
funny /'cJmi/ barregarri, dibertigarri
get /ZCW/ jaso, lortu; egin, bilakatu; ulertu
get along /ZCW L'oFn/ ondo konpondu
get it right /ZCW 'BW pOW/ asmatu
get to know /ZCW WL 'mN/ ezagutzera iritsi
go on a diet /ZLH Fm L 'XOLW/ dietan jarri, dieta egin
good-looking /ZHX'oHYBn/ erakargarri, eder
gorgeous /'ZGbLg/ zoragarri
great sense of humour /'ZpCBW gCmg Ld kqIlL/ umore-sen handi
handsome /'kDmgLl/ eder, galant
happiness /'kæUBmLg/ zoriontasun
hesitate /'kChBWMW/ duda egin
intelligence /Bm'WCoBbLmg/ adimen
interviewee /'BmWLdqIA/ elkarrizketatu
join /bQm/ -ra elkartu, -ko kide egin
kind (adj) /YOmX/ atsegin, arretatsu
kind (n) /YOmX/ mota
leadership /'oAXLiBU/ lidergo
liar /'oOL/ gezurti
look for /'oHY cG/ bila ibili
make a good impression /lMY L ZHX Bl'UpCim/ itxura ona hartu
notice /'mNWBg/ konturatu, ohartu
outgoing /'PWZNBn/ lagunkoi, ireki
personality /UKgL'mDoLWi/ nortasun
pleasant /'UoChmW/ atsegin, sinpatiko
polite /UL'oOW/ ondo hezitako
possibility /UFgL'VBoLWi/ posibilitate
GLOSSARY
6Trends 1 Basque © B Burlington Books
profile /'UpNcOo/ profil
relationship /pB'oMimiBU/ harreman
reliable /pB'oOLVo/ fidakor
rely on /pB'oO Fm/ -z / -ekin fidatu
rude /pIX/ lotsagabe, gaizki hezitako
sadness /'gDXmLg/ tristura
selfish /'gCocBi/ berekoi
shake one's head /iMY rJmh 'kCX/ buruarekin ezeztatu
share /iS/ banatu, partekatu
shy /iO/ lotsati
sign off /gOm 'Fc/ amaitu
similar background /gBlLoL 'VDYZpPmX/ antzeko prestakuntza / heziketa
skinny /'gYBmi/ argal
slim /goBl/ lerden, lirain
sort /gGW/ mota
spot /gUFW/ ohartu, antzeman
state school /'gWMW gYIo/ eskola publiko
straight /gWpMW/ liso
stubborn /'gWJVLm/ burugogor
suggestion /gL'bCgWiLm/ iradokizun
tell lies /WCo 'oOh/ gezurrak esan
tell the truth /WCo fL 'WpIe/ egia esan
tend to /WCmX WL/ -t(z)eko joera izan, ohi izan
thin /eBm/ argal
tip /WBU/ aholku
trust /WpJgW/ -z / -ekin fidatu
truthful /'WpIeco/ benetako
type /WOU/ mota
Useful Expressions (1)
I think / don’t think ... /O 'eBmY / 'XNmW eBmY/ Uste dut / Ez dut uste…
I think ... is important. /O 'eBmY … Bh BlUGWmW/ Uste dut… garrantzitsua dela…
It’s really important for me to ... /BWg 'pALoi BlUGWmW cG
li WL/ Oso garrantzitsua da niretzat…
I’m not sure I agree. /Ol mFW iHL O L'ZpA/ Ez dakit ziur ados nagoen.
I agree / disagree with the statement ... /O L'ZpA
/ XBgL'ZpA rBf fL gWMWlLmW/ Ados nago / Ez nago ados… baieztapenarekin
I guess that’s true. /O ZCg fDWg 'WpI/ Suposatzen dut egia dela.
Maybe, but ... /'lMVi VLW/ Agian / Izan daiteke, baina…
Personal Interviews
What do you look like? /rFW XL qI 'oHY oOY/ Nolakoa zara (fisikoki)?
What are you like? /rFW E qI 'oOY/ Nolakoa zara (pertsona gisa)?
Where are you from? /rCL E qI 'cpFl/ Nongoa zara?
What’s it like there? /rFWg BW 'oOY fCL/ Nolakoa da hura?
Can you tell me about your family? /YLm qI WCo li LVPW qG 'cDlLoi/ Zure familiari buruz hitz egingo didazu?
What kind of school do you go to? /rFW YOmX Ld 'gYIo
XI qI ZLH WL/ Zer motatako eskolara zoaz?
What subjects are you interested in at school? /rFW gJVbBYWg E qI 'BmWpLgWBX Bm LW gYIo/ Eskolako zein ikasgai interesatzen zaizkizu?
What do you like doing in your free time? /rFW XL qI
oOY XIBn Bm qG 'cpA WOl/ Zer gustatzen zaizu egitea zure denbora librean?
Useful Expressions (2)
Let me tell you a little about ... /oCW lA WCo qI L 'oBWo
LVPW/ Utz iezadazu… –i buruz hitz egiten
He’s / She’s got ... /'kAh/'iAh ZFW/ …du hark
He’s / She’s quite ... /kAh/iAh 'YrOW/ Nahiko… da / dago
He / She can seem a bit ... /kA/iA YLm 'gAl L VBW/ Pixka bat… eman dezake
He / She enjoys ... /kA/iA Bm'bQh/ …gustatzen zai(zki)o
His / Her main interests are ... /kBh/kL 'lCBm BmWpLgWg
E/ Bere interes nagusiak dira…
He’s / She’s also keen on ... /kAh/iAh 'GogN YAm Fm/ Izugarri gustatzen zaizkio baita ere…
In short, ... /Bm 'iGW/ Laburbilduz, …
In conclusion, ... /Bm YLm'YoIjm/ Hitz gutxitan, …
Trends Today
face-to-face /cMgWL'cMg/ aurrez aurre
survey /'gKdM/ inkesta, galdeketa
take part in /WMY 'UEW Bm/ -n parte hartu
Unit 5action /'DYim/ akziozko
action-packed /'DYimUDYW/ akzio asko duen
animated /'DmBlMWBX/ marrazki bizidun
artistic /E'WBgWBY/ artistiko
audience /'GXiLmg/ ikusle(ak), entzule(ak)
award /L'rGX/ sari, golardo
bank /VDnY/ urertz
based on /'VMgW Fm/ -n oinarritu
box office hit /'VFsFcBg kBW/ zinean arrakasta izandako film
bring to life /VpBn WL 'oOc/ -i bizitza eman
cast /YEgW/ aktoreen banaketa
comedy /'YFlLXi/ komedia
costumes /'YFgWqIlh/ arropak
creative /YpA'MWBd/ sortzaile
crew /YpI/ tripulazio, eskifaia
dangerous /'XMmbLpLg/ arriskutsu
direct /XL'pCYW/ zuzendu
disappointed /XBgL'UQmWBX/ ilusioa galduta
documentary /XFYqH'lCmWpi/ dokumental
GLOSSARY
7Trends 1 Basque © B Burlington Books
shoot /iIW/ filmatu
soundtrack /'gPmXWpDY/ soinu-banda
stage /gWMb/ agertoki
star /gWE/ protagonista izan
talented /'WDoLmWBX/ talentudun
taste /WMgW/ dastatu
underage /'JmXLpMb/ adin txikikoentzat
unharmed /Jm'kElX/ onik, minik gabe
waste of time /'rMgW Ld WOl/ denbora galtze
weak /rAY/ ahul; eskas
western /'rCgWLm/ western
wizard /'rBhLX/ azti
(be) worth seeing /(Vi) rKe 'gABn/ ikustea merezi izan
Useful Expressions (1)
I saw the film ... /O 'gG fL cBol/ Filma ikusi nuen…
It’s about ... /BWg L'VPW …/ …-i buruzkoa da
It’s based on ... /BWg 'VMgW Fm/ …-n oinarritua dago
... star in it. /'gWE Bm BW/ Protagonistak dira…
It’s set in ... /BWg 'gCW Bm/ …-n girotua dago
The acting was ... /fA 'æYWBn rLh …/ Interpretazio lana… izan zen
It was great! /BW rFh 'ZpCBW/ Aparta / Bikaina izan zen!
Making Plans
good idea /ZHX O'XR/ ideia ona
How about ... ? /'kP LVPW/ Eta zergatik ez…?
I don’t feel like ... /O XNmW 'cAo oOY/ Ez dut gogorik…
I wouldn’t mind ... /O 'rHXmW lOmX/ Ez litzaidake axola…
I’d prefer to ... /OX UpB'cK WL/ Nahiago nuke…
I’d rather (not) ... /OX 'pEfL (mFW)/ Nahiago nuke (ez)…
Let’s meet ... /oCWg 'lAW/ Elkar / Geldi gaitezen…
Shall we (meet)? /iLo rA 'lAW/ (Geldituko gara)?
Sorry, I can’t make it. /gFpi O YEmW 'lCBY BW/ Sentitzen dut, ezin dut / ezinezkoa zait.
Sounds good to me. /gPmXh 'ZHX WL lA/ Ondo iruditzen zait.
Why don’t we ... ? /'rO XNmW rA/ Zergatik ez…?
Useful Expressions (2)
directed by ... and starring ... /XL'pCYWBX VO … LmX
'gWEpBn/ …-k zuzendua eta… protagonista lanetan
is based on /Bh 'VMgW Fm/ -n oinarritua dago
set in /'gCW Bm/ -n girotua dago
The plot follows ... /fL 'UoFW cFoNh/ Argumentua… -i buruzkoa da
There is a lot to like about the film. /fCL Bh L 'oFW
WL oOY LVPW fL cBol/ Gauza asko daude pelikulan gustukoak direnak.
Although it is not perfect, ... /GofN BW Bh mFW 'UKcBYW/ Perfektua ez bada ere, …
dub /XJV/ bikoiztu
dull /XJo/ aspergarri, motel
effective /B'cCYWBd/ eraginkor
embassy /'ClVLgi/ enbaxada
emotional /B'lNiLmo/ hunkigarri
enjoyable /Bm'bQLVo/ dibertigarri, atsegin
entertaining /CmWL'WCBmBn/ entretenigarri, atsegin
factual /'cæYWiHLo/ benetako gertakarietan oinarritu
fake /cCBY/ faltsu
famous /'cCBlLg/ ospetsu
fantasy /'cæmWLgi/ fantasiazko
fill with /'cBo rBf/ -ekin bete
film /cBol/ (Br. Eng.) film
filmmaker /'cBolMYL/ zinegile
give a brilliant performance /ZBd L 'VpBoiLmW ULcGlLmg/ antzezlan bikaina egin
heroic /kL'pNBY/ heroiko
highly recommend /'kOoi pCYLlCmX/ zin-zinez gomendatu
hilarious /kB'oSpiLg/ guztiz dibertigarri / barregarri
homemade /kNl'lMX/ etxeko
horror /'kFpL/ beldurrezko
humorous /'kqIlLpLg/ barregarri
innovative /'BmLdMWBd/ berritzaile
intend /Bm'WCmX/ nahi izan
join /bQm/ -i lagundu
keep you on the edge of your seat /YAU I Fm fA Cb
Ld qG 'gAW/ beldurrak airean eduki
location /oN'YMim/ kokaleku
look after /oHY 'EcWL/ zaindu
main character /lCBm 'YæpLYWL/ protagonista, pertsonaia nagusi
movie /'lIdi/ (Am. and Br. Eng.) film
moving /'lIdBn/ hunkigarri
musical /'lqIhBYo/ musikal
outstanding /PW'gWDmXBn/ nabarmen, berezi
personal /'UKgLmo/ pertsonal
play the role of /UoM fL 'pLHo Ld/ -en papera egin
plot /UoFW/ argumentu
predictable /UpB'XBYWLVo/ iragar daitekeen
pretend /UpB'WCmX/ plantak / itxurak egin
producer /UpL'XqIgL/ ekoizle, errealizadore, zuzendari
punish /'UJmBi/ zigortu
put down /UHW 'XPm/ erreprimitu, zapaldu
realistic /piL'oBgWBY/ errealista
release /pB'oAg/ estreinatu
reliable /pB'oOLVo/ fidakor
roll in the aisles /'pNo Bm fA Ooh/ barrez ito
romance /pN'læmg/ erromantiko
rule /pIo/ gobernatu
science fiction /gOLmg 'cBYim/ zientzia-fikziozko
set in /gCW Bm/ -n girotu
GLOSSARY
8Trends 1 Basque © B Burlington Books
There are some weak moments. /fCL L gLl 'rAY
lNlLmWg/ Memento eskas batzuk badaude.
I highly recommend it to ... /O kOoi pCYL'lCmX BW WL/ Zin-zinez gomendagarria iruditzen zait… -tzat
certainly worth seeing /'gKWmoi rKe gABn/ dudarik gabe merezi du ikustea
Don’t waste your time. /XLHmW rMgW qG 'WOl/ Ez ezazu denborarik gal.
Not worth the price of the ticket. /mFW rKe fL 'UpOg
Ld fL WBYBW / Ez du sarreraren prezioa merezi.
Culture
lead a life /oAX L 'oOc/ bizitza… eraman
light bulb /'oOW VJoV/ bonbila
one’s own way /rJmh 'Nm rM/ norberaren erako / erara
wealthy /'rCoei/ aberats, oparo
Unit 6afford /L'cGX/ -t(z)eko aukera izan
antique /Dm'WAY/ antzinatasun
bargain /'VEZLm/ mauka
barter /'VEWL/ trukatu, truke egin
bill /VBo/ kontu; faktura
borrow /VFpLH/ eskatuta hartu
brand name /'VpDmX mMl/ markako (artikulu)
bring in /VpBn 'Bm/ ekarri
cash /YDi/ esku-diru
cheap /aAU/ merke
cheque /aCY/ txeke
coin /YQm/ txanpon
computer science /YLlUqIWL 'gOLmg/ informatika
credit card /'YpCXBW YEX/ kreditu-txartel
customer /'YJgWLlL/ bezero
deal with /'XAo rBf/ -z arduratu
discount /'XBgYPmW/ deskontu, beherapen
earn /Km/ irabazi (~ money: dirua irabazi)
environment /Bm'dOpLmlLmW/ ingurumen
exchange (n) /BYg'WiMmb/ truke
exchange (v) /BYg'WiMmb/ trukatu
expensive /BY'gUCmgBd/ garesti
gift certificate /'ZBcW gLWBcBYLW/ opari-txartel / kupoi
half-price /kEc'UpOg/ erdi-prezio
keep /YAU/ gorde; jarraitu, segi
last /oEgW/ iraun
lend /oCmX/ utzi, maileguz eman
lift /oBcW/ bidaia (norbait nonbaitera eramateko)
look after /oHY 'EcWL/ zaindu
look around /oHY L'pPmX/ gainbegiratu
look into /oHY 'BmWI/ ikertu, aztertu
make money /'lMY lJmi/ dirua irabazi / egin
manage money /'lDmBb lJmi/ dirua administratu
mobile payment /lNVOo 'UMlLmW/ mugikor bidezko ordainketa
note /mNW/ billete
offline /Fc'oOm/ saretik / Internetetik kanpo
on sale /Fm 'gMo/ beherapenarekin
owe /N/ (dirua) zor
pay /UM/ ordaindu
pay back /UM 'VDY/ itzuli, ordaindu
pay for /'UM cG/ (-gatik) ordaindu; -gatik zigortua izan
pay out /UM 'PW/ ordaindu
pick on /'UBY Fm/ -ekin sartu
pick out /'UBY PW/ aukeratu, hautatu
pick up /UBY 'JU/ hartu, erosi
plan on /'UoDm Fm/ pentsatuta eduki
pocket money /'UFYBW lJmi/ paga, ordainsari
produce /UpL'XqIg/ etekinak eman, ekoitzi
purchase /'UKWiLg/ erosi
purse /UKg/ diru-zorro
receipt /pB'gAW/ frogagiri
refund /'pAcJmX/ itzultze
rent /pCmW/ alokatu
return /pB'WKm/ itzuli; atzera eman, bueltatu
sale /gMo/ beheratu, merkatu
save /gMd/ aurreztu
sell /gCo/ saldu
shop (v) /iFU/ erosi
spend /gUCmX/ gastatu (~ money: dirua gastatu)
stay alive /gWM L'oOd/ bizirik iraun
swap /grFU/ trukatu
swishing /'grBiBn/ truke
take back /WMY 'VDY/ itzuli, bueltatu
take on /WMY 'Fm/ onartu; -z arduratu
take out /WMY 'PW/ atera, eraman
trade /WpCBX/ trukatu
trendy /'WpCmXi/ modan, moderno
try for /'WpO cG/ lortzen saiatu
try on /WpO 'Fm/ probatu (arropa)
try out /WpO 'PW/ probatu
value /'dæoqI/ balio
voucher /'dPaL/ beherapen-txartel
wallet /'rFoBW/ diru-zorro
waste money /'rMgW lJmi/ xahutu, barra-barra gastatu
win money /'rBm lJmi/ dirua irabazi
window display /'rBmXN XBgUoM/ erakusleiho
worth /rGe/ balio
(be) worth /(Vi) rGe/ balio izan
yield /qAoX/ etekinak eman
Useful Expressions (1)
Yes, I’ve worked as a ... /qCg Od 'rKYW Dh L/ Bai, …gisa lan egin dut.
GLOSSARY
9Trends 1 Basque © B Burlington Books
No, I’ve never worked. /mN Od 'mCdL rKYW/ Ez, ez dut inoiz lanik egin...
I’d like to, but I haven’t got enough time. /OX oOY WL
VLW O kDdmW ZFW BmJc 'WOl/ Gustatuko litzaidake, baina ez dut (nahiko) denborarik.
Yes, once a week / month. /qCg rJmg L 'rAY / 'lJme/ Bai, astean / hilean behin.
No, but they give me money when I need it. /mN VLW
fM ZBd lA 'lJmi rCm O mAX BW/ Ez, baina dirua ematen didate behar dudanean.
All the time. / Quite often. / Rarely. /'Go fL WOl /
YrOW 'Fcm / 'pCLoi/ Denbora guztia. / Sarri samar. / Ia inoiz ez.
Yes, I’ve saved for ... /qCg Od 'gMdX cG/ Bai, aurreztu dut… -t(z)eko
Making a Decision
If you ask me, ... /Bc qI 'EgY lA/ Nire iritziz, …
I think ... /O 'eBmY/ Uste dut…
What do you think about ... ? /rFW XI qI 'eBmY LVPW/ Zer pentsatzen duzu… -i buruz?
Do you think ... is / are a good idea? /XI qI eBmY '…
Bh / E L ZHX O'XR/ Ideia ona dela… uste duzu?
You’re right. /qHL 'pOW/ Arrazoi duzu.
I’m not sure. /Ol mFW 'iHL/ Ez nago ziur.
Maybe, but ... /'lMVi VLW/ Baliteke, baina…
So, we agree. /gN rA L'ZpA/ Orduan, ados gaude.
OK, so we’ve decided on ... /NYM gN rAd XB'gOXBX
Fm/ Oso ondo, orduan erabaki dugu…
Useful Expressions (2)
It’s a fact that ... /BWg L 'cæYW fDW/ Kontua da… -ela
It’s true that ... /BWg 'WpI fDW/ Egia da… -ela
However, is it really a good idea to ... ? /kPCdL Bh BW
'pALoi L ZHX OXR WL/ Hala ere, ideia ona da benetan...?
In addition, ... /Bm L'XBim/ Gainera, …
Furthermore, ... /cKfL'lG/ Bestalde, ...
On the one hand, ... /Fm fL 'rJm kæmX/ Alde batetik, …
On the other hand, ... /Fm fA 'JfL kæmX/ Bestetik, …
In conclusion, ... /Bm YLm'YoIjm/ Laburbilduz, ...
Are the advantages of ... greater than the disadvantages? /E fA LXdEmWBbBh Ld … ZpCBWL fLm
fL 'XBgLXdEmWBbBh/ …abantailak desabantailak baino gehiago dira?
Literature
apologize /L'UFoLbOh/ barkamena eskatu
be engaged /VA Bm'ZMbX/ ezkon-hitza emanda egon
be stuck /VA 'gWJY/ buxatuta / trabatuta / oztopatuta egon
cab /YDV/ taxi
fault /cGoW/ erru
get damaged /ZCW 'XDlBXjX/ kalteak jasan, min hartu
go away /ZN L'rM/ alde egin, joan
naked /'mCBYBX/ biluzik
pick up /UBY 'JU/ jaso
puzzled /'UJhoX/ harrituta, zurtuta
ride /pOX/ bidaia, ibilbide, tarte
set off /gCW 'Fc/ abiatu, bideari ekin
traffic jam /'WpDcBY bDl/ auto-ilara(k)
truck /WpJY/ kamioi
wealth /rCoe/ aberastasun
Unit 7achieve one’s goals /L'WiAd rJmh ZNoh/ helburuak lortu
achievement /L'WiAdlLmW/ lorpen, arrakasta
admit /LX'lBW/ onartu
announce /L'mPmg/ iragarri
beat an opponent /VAW Lm L'UNmLmW/ aurkari / lehiakide bati irabazi
before you know it /VBcG qI 'mN BW/ zu konturatzerako
benefit /'VCmBcBW/ mozkin
blood /VoJX/ odol
bone /VLHm/ hezur
brain /VpMm/ garun, burmuin
bring together /VpBn WL'ZCfL/ elkartu; adiskidetu
cell /gCo/ zelula (red blood ~: globulu gorri)
challenge /'WiDoLmb/ erronka, desafio
championship /'aDlUiLmiBU/ txapelketa
chase /aMg/ atzetik ibili
check for drugs /aCY cG 'XpJZh/ droga-kontsumoa antzemateko analisia / kontrola egin
chew gum /'aI ZJl/ txiklea mastekatu
coach /YNWi/ entrenatzaile
coarse /YGg/ baldar, zakar
complain /YLl'UoMm/ kexatu
concerned /YLm'gKmX/ kezkatu
confident /'YFmcBXLmW/ seguru (nork bere buruarekin) (be ~ in: t-ekin konfiantza izan)
determined /XB'WKlBmX/ ausart, zirt edo zarteko
dietician /XOL'WBim/ dietista
disadvantage /XBgLX'dEmWBb/ desabantaila
disapprove /XBgL'UpId/ kontra egon, gaitzetsi
disconnect /XBgYL'mCYW/ deskonektatu
disease /XB'hAh/ gaixotasun
distrust /XBg'WpJgW/ -ekin ez fidatu
doping /'XNUBn/ dopin
elbow /'CoVLH/ ukalondo
endurance /Bm'XqHLpLmg/ erresistentzia
exercise /'CYgLgOh/ ariketa fisikoa egin
fatal /'cCBWo/ zorigaiztoko, hilgarri
find guilty /cOmX 'ZBoWi/ erruduntzat jo
find it hard /cOmX BW 'kEX/ kostatu, zaila egin
finger /'cBnZL/ hatz
gene /bAm/ gene; genetiko
GLOSSARY
10Trends 1 Basque © B Burlington Books
get more sleep /ZCW lG 'goAU/ lo gehiago egin
give up /ZBd 'JU/ utzi, amore eman; -i uko egin
happen /'kæULm/ gertatu
healthy lifestyle /kCoei 'oOcgWOo/ bizitzeko modu osasuntsu
heart /kEW/ bihotz
impatient /Bl'UCBimW/ pazientzia gutxiko
impolite /BlUL'oOW/ gaizki hezitako, adeigabe
impossible /Bl'UFgLVo/ ezinezko
impractical /Bl'UpDYWBYo/ praktikotasun gutxiko
improve /Bl'UpId/ hobetu
inaccurate /Bm'DYqLpLW/ ez zehatz
inactive /Bm'DYWBd/ ez aktibo
incapable /Bm'YMULVo/ ezgai
increasingly /Bm'YpAgBnoi/ geroz eta gehiago
inexpensive /BmBY'gUCmgBd/ ekonomiko
issue /'BiI/ kontua, gauza, galdera
keep fit /YAU 'cBW/ sasoi onean mantendu
keep someone up /YAU gJlrJm 'JU/ norbait esna / berandu arte eduki
knee /mA/ belaun
look forward to /oHY 'cGrLX WL/ irrikaz zain egon, -t(z)eko gogo handia izan
lower /'oNL/ txikiago, gutxiago; beheko
mention /'lCmim/ aipatu
muscle /'lJgo/ gihar
ordinary /'GXmpi/ normal, arrunt
out of shape /PW Ld 'iMU/ sasoi txarrean
over and over again /NdL LmX NdL L'ZCm/ behin eta berriz, etengabe
overweight /NdL'rMW/ gizen, potolo; gehiegizko pisuarekin
performance /UL'cGlLmg/ errendimendu; betearazpen, jarduera
put on weight /UHW Fm 'rMW/ pisua hartu, gizendu
relax /pB'oæYg/ erlaxatu
remind /pB'lOmX/ gogorarazi (norbaiti zerbait)
result from /pB'hJoW cpLl/ -en emaitza izan
risk one’s life /pBgY rJmh 'oOc/ bizia arriskatu
score goals /gYG 'ZNoh/ golak sartu
self-esteem /gCocB'gWAl/ autoestimu, amodio propio
set goals /gCW 'ZNoh/ helburuak ezarri / jarri
snack /gmDY/ mokadu, ahamen
strength /gWpCne/ indar
strengthen /'gWpCnem/ indartu
succeed /gLY'gAX/ arrakasta izan
successful /gLY'gCgco/ arrakastatsu (be ~: arrakasta izan)
take drugs /WMY 'XpJZh/ drogak hartu / kontsumitu
take part /WMY 'UEW/ parte hartu
take up /WMY 'JU/ egiten hasi
tell /WCo/ esan, kontatu; agindu; bereizi
threaten /'epCWm/ mehatxatu
toe /WN/ (hankako) behatz
train /WpMm/ entrenatu
unbelievable /JmVB'oAdLVo/ sinestezin
unhealthy /Jm'kCoei/ ez osasuntsu
unnecessary /Jm'mCgLgLpi/ ez beharrezko
unpredictable /JmUpB'XBYWLVo/ aurretik jakin ezin den
unwilling /Jm'rBoBn/ gogoz kontra (be ~ to: prest ez egon)
upper /'JUL/ goiko, gaineko, hobe
warn /rGm/ ohartarazi, jakinarazi
well-balanced diet /rCoVDoLmgW 'XOLW/ dieta orekatu
wonder /'rJmXL/ nork bere buruari galdetu
work out /rKY 'PW/ ariketa fisikoa egin
workout /'rKYPW/ ariketa saio / entrenamendu
Useful Expressions (1)
I think ... /O 'eBmY/ Uste dut…
If you ask me, ... /Bc qI 'EgY lA/ Nire iritziz, …
Personally, I believe ... /UKgLmLoi O VB'oAd/ Nik pertsonalki uste dut…
I’m not sure I agree. /Ol mFW iHL O L'ZpA/ Ez dakit ziur ados nagoen.
You’re right, but ... /qHL 'pOW VLW/ Arrazoi duzu, baina…
I guess so, but ... /O 'ZCg gN VLW/ Baietz uste dut, baina…
Giving Advice
I suggest you ... /O gL'bCgW qI/ Nik iradoki dizut…
Why don’t you ... ? /'rO XNmW qI/ Zergatik ez… ?
If I were you, I’d (take up) ... /Bc O rL 'qI OX WMY JU/ Nik zure tokian, …(egiten hasiko nintzateke)
It would be a good idea to ... /BW rHX VA L 'ZHX OXR
WL/ Ideia ona litzateke…
You should try to ... /qI iLX 'WpO WL/ …saiatu beharko zinateke
Useful Expressions (2)
In my opinion, ... /Bm lO L'UBmiLm/ Nire iritziz, …
As I see it, ... /Dh 'O gA BW/ Nire ikuspuntutik, …
Personally, ... /'UKgLmLoi/ Nik pertsonalki, …
There’s no doubt that ... /fCLh 'mN XPW fDW/ Ez dago zalantzarik …-ela
The truth is that ... /fL 'WpIe Bh fDW/ Egia zera da…
I think / believe that ... /O 'eBmY / VB'oAd fDW/
Pentsatzen / Uste dut...
In my experience, ... /Bm lO BY'gUBLpiLmg/ Nire esperientziaren arabera, …
Trends Today
balance /'VDoLmg/ oreka
heart rate /'kEW pMW/ bihotz-erritmo
powder /'UPXL/ hautsa(k)
serving /'gKdBn/ razio, zati, puska
spray /gUpM/ busti, zipriztindu
trampoline /'WpDlULoAm/ jauzi-ohe
GLOSSARY
11Trends 1 Basque © B Burlington Books
Unit 8All the best. /Go fL 'VCgW/ Onena opa dizut.
ancestor /'DmgCgWL/ arbaso
ancient origins /MmiLmW 'FpBbBmh/ jatorri zahar(rak)
ant /DmW/ inurri (bullet ~: inurri-bala)
behave /VB'kMd/ jokatu, portatu
belief /VB'oAc/ sinesmen
Best wishes. /'VCgW rBiBh/ Nire desiorik onenak.
black pudding /'VoDY UHXBn/ odolki
bride /VpOX/ emaztegai
bug /VJZ/ mamorro; akats; birus
chippie /'aBUi/ (Br. Eng.) arraina patata frijituekin saltzen den denda
clean away /YoAm L'rM/ garbitu, eliminatu
cochineal bug /YFaB'mAo VJZ/ kotxinila
collect /YL'oCYW/ hartu, jaso; bildu
come of age /YJl Ld 'CBb/ adinez nagusi egin
costume /'YFgWqIl/ mozorro; traje
courage /'YJpBb/ balore, ausardia
courtroom /'YGWpIl/ auzitegi (areto)
cricket /'YpBYBW/ kilker
cultural diversity /YJoWiLpLo XO'dKgLWi/ kultura-aniztasun
custom /'YJgWLl/ ohitura
date /XMW/ hitzordu
depend on /XB'UCmX Fm/ -en menpe egon
disgust /XBg'ZJgW/ nazka eman, higuindu
dress up /XpCg 'JU/ jantzi, dotore jantzi
dye /XO/ tindatu, tindagai
edible /'CXLVo/ jateko
elderly /'CoXLoi/ adineko
fact /cæYW/ datu
festivities /cC'gWBdLWBh/ festa(k), ospakizun(ak)
fireworks /'cOLrKYg/ su artifizial(ak)
food science /'cIX gOLmg/ elikaduraren zientzia
get a chance /ZCW L 'aEmg/ aukera aurkeztu
get back /ZCW 'VDY/ itzuli, bueltatu
get by /ZCW 'VO/ defendatu, moldatu
get married /ZCW 'lDpiX/ ezkondu
get on /ZCW 'Fm/ (garraio batera) igo; ongi konpondu
get over /ZCW 'NdL/ sendatu, osatu
get together /ZCW WL'ZCfL/ elkartu, bildu
get up /ZCW 'JU/ jaiki, zutik jarri
go by /ZN 'VO/ igaro, pasatu
go for /'ZN cG/ (lortzen) saiatu
go on /ZN 'Fm/ jarraitu, iraun
go over /ZN 'NdL/ errepasatu, berrikusi
go with /ZN 'rBf/ konbinatu, nahasi, bateratu
go without /ZN rB'fPW/ gabe konpondu, alde batera utzi; saihestu
grow up /ZpN 'JU/ hazi, hezi
guest /ZCgW/ gonbidatu; bertaratutako
have an open mind /kDd Lm 'NULm lOmX/ pentsaera irekia eduki
huge /kqIb/ erraldoi, handi, egundoko
impolite /BlUL'oOW/ gaizki hezitako, adeigabe
infectious disease /Bm'cCYiLg XBhAh/ izurrite
keep alive /YAU L'oOd/ bizirik mantendu
lab-grown /'oDVZpNm/ laborategian garatu
locust /'oNYLgW/ oti (intsektu)
manners /'læmLh/ jokamolde, jarrera (bad ~: jokamolde txarreko)
Many happy returns. /lCmi kæUi pB'WKmh/ Urte askotarako., Zorionak.
marriage /'lDpBXj/ ezkontza
meaningful /'lAmBnco/ esanguratsu
multicultural /lJoWi'YJoWiLpLo/ kulturaniztun
parade /UL'pMX/ desfile
pest /UCgW/ izurrite
Pilgrim Fathers/UBoZpBl 'cEfLh/ Ipar Ameriketako lehen kolono europarrak
plague /UoMZ/ izurrite
procession /UpL'gCim/ desfile
professor /UpL'cCgL/ katedradun, unibertsitateko irakasle
public holiday /UJVoBY 'kFoLXM/ jaiegun ofizial
regret /pB'ZpCW/ alhadura, damu
result in /pB'hJoW Bm/ berekin izan, ekarri
run away /pJm L'rM/ ihes egin, hanka egin
show off /iLH 'Fc/ -tzat eduki; harro agertu
sixpence /'gBYgULmg/ sei pennyko garai bateko txanpon zahar
source /gGg/ iturri, jatorri
stall /gWGo/ postu
sting /gWBn/ ezten; ziztada
street performer /'gWpAW ULcGlL/ kaleko artista
take on adult responsibilities /WMY Fm DXJoW
pBgUFmgL'VBoLWBh/ erantzukizunak nork bere gain hartu
tasty /'WMgWi/ zaporetsu, gozo
teacher /'WAaL/ irakasle
traditional dish /WpL'XBiLmo XBi/ plater tradizional
unforgettable sight /JmcL'ZCWLVo gOW/ ikuskizun ahaztezin
unique /qI'mAY/ bakar, ezohiko, aparta
upset /JU'gCW/ nahigabetu, gaitzitu
way of life /rM Ld 'oOc/ bizitzeko era
wedding /'rCXBn/ ezkontza
well-known /rCo'mNm/ ezagun, ospetsu
when it comes to /rCm BW 'YJlh WL/ -i dagokionean
widespread /'rOXgUpCX/ hedatu, zabaldu, orokortu
GLOSSARY
12Trends 1 Basque © B Burlington Books
Useful Expressions (1)
My favourite holiday / festival is ... /lO 'cCBdLpBW
kFoLXM / cCgWBdo Bh/ Nire festarik gustukoena da…
I love ... /O 'oJd/ Izugarri gustatzen zai(zki)t…
I enjoy ... /O Bm'bQ/ Gustuko d(it)ut…
We’ve got many traditional dishes, such as ... /rAd
ZFW lCmi WpL'XBiLmo XBiBh gJWi Dh/ Plater tradizional asko ditugu, esate baterako…
One custom we have is ... /'rJm YJgWLl rA kDd Bh/ Guk dugun ohitura bat da…
It’s got ancient origins. /BWg ZFW MmiLmW 'FpBbBmh/ Jatorri zaharrak ditu.
The belief is ... /fL VB'oAc Bh/ Sinesmena da… -ela
Comparing Pictures
both pictures show ... /'VLHe UBYaLh iLH/ bi argazkiek erakusten dute…
In both pictures ... /Bm 'VLHe UBYaLh/ Bi argazkietan…
The pictures are similar because ... /fL UBYaLh E
'gBlLoL VBYFh/ Argazkiak antzekoak dira, zeren…
The pictures are different because ... /fL UBYaLh E
'XBcpLmW VBYFh/ Argazkiak desberdinak dira, zeren…
Another difference is that in one picture ... /LmJfL
XBcpLmg Bh fDW Bm 'rJm UBYaL/ Beste desberdintasun bat zera da, argazki batean…
... but in the other ... /VLW Bm fA 'JfL/ …, baina bestean...
... while in the other picture ... /rOo Bm fA 'JfL UBYaL/ …beste argazkian, aldiz,...
Useful Expressions (2)
This holiday takes place ... /'fBg kFoLXM WMYg UoMg/ Jaiegun hau ospatzen da...
It’s a day when ... /BWg L 'XM rCm/ Egun honetan egiten / izaten da...
This tradition commemorates ... /fBg WpLXBim
YL'lClLpMWg/ Ohitura honek oroitzapena egiten du…
According to legend, ... /LYGXBn WL 'oCbLmX/ Elezaharraren arabera, …
The holiday / festival originated ... /fL 'kFoLXM /
'cCgWBdo LpBbBmMWBX/ Festa sortu zen…
It is the custom to ... /BW Bh fL 'YJgWLl WL/ Ohitura da...
One interesting tradition / custom ... /rJm BmWpLgWBn
WpL'XBim / 'YJgWLl/ Ohitura interesgarri bat...
Today, this holiday is celebrated by ... /WL'XM fBg
kFoLXM Bh gCoBVpMWBX VO/ Gaur egun jaiegun hau… ospatzen dute
Trends Today
broadcast /'VpGXYEgW/ transmititu, igorri
timeline /'WOloOm/ kronologia
trunk /WpJnY/ tronpa
view (n) /dqI/ ikustaldi
view (v) /dqI/ ikusi
13Trends 1 Basque © B Burlington Books
EgituraBaiezkoa: aditzoinaren forma du (hots, to gabeko infinitiboa), 3. pertsona singularrean izan ezik, hori -s edo -es batez bukatzen baita.3. pertsona singularra zuzen osatzeko, aditzaren bukaerak zehaztutako ortografia-arauak jarraitu behar dira:
● -o, -ss, -sh, -ch edo -x batez bukatzen direnek -es hartzen dute: do - does, miss - misses, wish - wishes, touch - touches, fix - fixes.
● Bokala + y bukaera dutenek -s hartzen dute: say - says.
��● Kontsonantea + y bukaera dutenek, y hori i batez ordeztuko dute eta gero -es hartuko dute: try - tries.
Ezezkoa: subjektua + do not (don’t) edo, 3. pertsona singularra denean, does not (doesn’t) + aditza oinarrizko forman jarriz osatzen da.Galderazkoa: do ala does + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.Gogoan izan have got, to be eta moduzko aditzek ez dutela do / does laguntzailearen beharrik ezezkoetan eta galderetan.
Erabilerak●Ohikoak edo egunerokoak diren ekintzez aritzeko.●Gertaera orokorrak eta egia zientifikoak adierazteko.●Stative verbs izenekoekin (ikus hurrengo orria).+ Ordutegiak eta egitarauak adierazteko. The train leaves at 6 o’clock. (Trena 6etan ateratzen da.)Maiztasun-adberbioak aditz nagusiaren aurrean kokatzen dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira.
I never use social networking sites. (Inoiz ez ditut sare sozialak erabiltzen.)
Ray is always online. (Ray konektatuta dago beti.)Kontrara, denbora-esamoldeak beti esaldiaren hasieran edo bukaeran doaz.
Sarah uses that search engine every day. (Sarahk egunero erabiltzen du bilatzaile hori.)How often … ? galdetzaileaz galdetuko dugu gauza bat zer maiztasunekin egiten den.
How often do you access the Internet? (Zer maiztasunekin sartzen zara Interneten?)
+ Tauletan agertzen direnez gaineko erabilera gehigarriak adierazten ditu
Present simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You work I / You do not (don’t) work Do I / you work? He / She / It works He / She / It does not (doesn’t) work Does he / she / it work? We / You / They work We / You / They do not (don’t) work Do we / you / they work?
Uses Examples Adverbs of frequency / Time expressions
A regular habit or routine My father works as an engineer. always, usually, generally, regularly, occasionally, frequently, often, sometimes, rarely, seldom, never
at 1 o’clock, at night, in the morning, on Fridays, every week, once a month, how often ...?
A general truth or scientific fact Doctors study for many years.
Stative verbs I think she is an actress.
Present Continuous
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I am singing I am (I’m) not singing Am I singing? You are singing You are not (aren’t) singing Are you singing? He / She / It is singing He / She / It is not (isn’t) singing Is he / she / it singing? We / You / They are singing We / You / They are not (aren’t) singing Are we / you / they singing?
Uses Examples Time expressions
An action which is happening now We are using a landline phone now. now, right now, at the moment
A temporary action They are learning to tweet today.this year, at present, today, these days, this month
A definite plan for the near future Mary is meeting Dan next Friday.this evening, tonight, tomorrow, next Friday / week / year
unit 1 tech time
GrAmmAr APPenDiX
GRAMMAR APPENDIX
14Trends 1 Basque © B Burlington Books
EgituraBaiezkoa: subjektua + am / is / are + aditz nagusiari -ing bukaera gehituta osatzen da. Eta -ing bukaera gehitzeko, kontuan izan behar dugu aditzaren amaiera:● Aditza -e mutuaz bukatzen bada, e galdu egiten du:
ride - riding.● -y batez bukatzen bada, ordea, hori mantendu egiten
du: pay - paying.● -ie bukaera badu, bi hizki horiek y batez ordeztuko
dira: die - dying.● Silaba bakarreko aditza bada eta bokal batez +
kontsonante batez amaitua, azken kontsonantea bikoizten da (w eta x kasuetan salbu): run - running, baina show - showing.
● Bi silabaduna bada, lehenengoan badu azentua eta -l edo -p batez amaitzen bada, kontsonante hori bikoizten da: travel - travelling.
● Bi silabaduna bada, bigarrengoan badu azentua eta bokal + kontsonante batez bukatzen bada, kontsonante hau bikoizten da: refer - referring.
Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not (edo n’t) + -ing bukaera duen aditz nagusia.Galderazkoa: am / is / are + subjektua + -ing amaiera daraman aditza.
Erabilerak●Hitz egiteko unean zer gertatzen ari den azaltzeko.●Orainaldi zabalagoan gertatzen ari diren ekintza
luzeak adierazteko.●� �Etorkizun hurbilean ziurtasun osoz egingo duguna
adierazteko, aldez aurretik finkatua baitugu.+ Always adberbioarekin, kexua adierazteko.
She is always shouting at me. (Beti oihuka ari zait.)
Stative VerbsEkintzak ez, baizik egoerak adierazten dituzte, eta Present Simple aldian erabiltzen dira. Honako ezaugarri hauekin dute lotura:●� emozio eta sentimenduekin (dislike, enjoy, hate,
hope, like, love, prefer, want), ●� �pentsamenduarekin eta iritziarekin (believe, forget,
guess, know, remember, think, understand),●� �pertzepzio eta zentzumenekin (feel, hear, see,
smell, sound, taste), ●� � prezio eta neurriekin (cost, measure, weigh) eta ● jabetzarekin (belong, have, own).
Batzuek egoera eta ekintza adieraz ditzakete. Horregatik, Present Simple nahiz Present Continuous aldiarekin erabil daitezke.
Tom thinks Facebook is great. (Tomek uste du Facebooka mundiala dela.) [egoera]
They are thinking about buying a new laptop. (Ordenagailu eramangarri berria erostekotan dabiltza.)
[ekintza]See aditzak Present Continuous aldian, bizkitartean, aldez aurretik finkaturiko etorkizuneko ekintza adierazten du. I am seeing my friend Rita this afternoon. (Nire lagun
Rita ikusiko dut gaur arratsaldean.) [hitzartu dute jada.]
Phrasal VerbsAditz hauek partikula bat edo gehiago izaten dute ondotik (preposizioak, adberbioak edo bien konbinaketa), eta elkarrekin esanahi berria hartzen dute, bakarka zuten esanahia ez den beste bat.
Iragankorrak edo iragangaitzak izan daitezke.
We have to turn off our computers in a while. (Gure ordenagailuak itzali beharra dugu une batez.) Social media helps people keep up with events. (Hedabide sozialek jendea gertaerekin eguneratuta
egon dadin laguntzen dute.)Iragankor gehienen kasuan, osagai zuzena jar daiteke aditzaren eta partikularen artean. Osagai hori izena bada, jar daiteke tartean edo atzean, baina izenordaina bada, nahitaez tartean jarri behar da.
She’s going to look up that word in the dictionary. (Hiztegian bilatuko du hitz hori.) She’s going to look that word up in the dictionary. She’s going to look it up in the dictionary.Nolanahi den, banaezinak dira iragankor batzuk, iragangaitz guztiak eta bi partikulez osatuak.
He is looking for a good restaurant to have dinner. (Jatetxe on baten bila dabil afaltzeko.)Aditz batzuek partikula desberdinak onartzen dituztenez, phrasal verbs desberdinak osatzen dituzte.
go on (gertatu; jarraitu, iraun) go off ([alarma] jotzen hasi; joan, itzali [argia]) go out (irten)
Gainera, phrasal verbs askok esanahi bat baino gehiago dituzte:
take on (onartu; nork bere gain hartu, -z arduratu) take off (kendu; aireratu [hegazkina]) turn down (uko egin; [bolumena] jaitsi) pick up (hartu; erosi; jaso)Ikus 31. orrialdean duzun phrasal verbs zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.
PAst simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You finished I / You did not (didn’t) finish Did I / you finish? He / She / It finished He / She / It did not (didn’t) finish Did he / she / it finish? We / You / They finished We / You / They did not (didn’t) finish Did we / you / they finish?
Uses Examples Time expressions
A completed action in the past I bought my new mobile phone last week. yesterday, last week / year, two days ago, in 2007, in the 1980s, in the 18th century, when, thenA series of completed actions in the past My video went viral and I got a lot of posts.
GRAMMAR APPENDIX
15Trends 1 Basque © B Burlington Books
EgituraBaiezkoa: aditz erregularrekin aditzaren oinarrizko formari -ed amaiera gehituz osatzen dugu, baina honako ortografia-arau hauek jarraituz:● Aditza -e mutuaz amaitzen bada, -d gehituko dugu soilik:
prove - proved.
●Bokala + y bukaera dutenek -ed hartzen dute: stay - stayed.
●Kontsonantez + y batez amaitzen direnek, y hori i batez ordeztuko dute -ed gehitu aurretik: carry - carried.
● Silaba bakarrekoek eta bokal batez + kontsonante batez amaituek kontsonantea bikoizten dute, w eta x kontsonanteak salbu: stop - stopped, baina fix - fixed.
●Bi silabadunak badira, azentua aurrenekoan daramatenek, eta -l edo -p amaiera dutenek, azken kontsonante hori bikoiztuko dute: cancel - cancelled.
● Bi silabadunak badira, azentua azkenekoan daramatenek eta bokal batez + kontsonante batez amaitzen direnek, azken kontsonantea bikoizten dute: prefer - preferred.
Aditz irregularrek, 29-30. orrialdeetako zerrendan ikus dezakezun bezala, ez dituzte aldaketa horiek jasaten.
Ezezkoa: subjektua + did not (edo didn’t) + aditzaren oinarrizko formarekin osatzen da.
Galderazkoa: did + subjektua + aditz nagusia.
Erabilerak ● Lehenaldiko une zehatz batean gertatutako ekintzez hitz
egiteko.● Iraganeko ondoz ondoko ekintzak adierazteko.+ Ekintza luze bat abian zegoen bitartean gertatu zen
ekintza laburra adierazteko (honek when juntagailua darama hasieran).
Jane was downloading some apps when her mother turned off her computer.
(Jane aplikazio batzuk jaisten ari zen, amak ordenagailua itzali zionean.)
+ Iraganean gauzak nola ziren kontatzeko edo deskribatzeko.
In the 19th century, people had no Internet access. (XIX. mendean jendeak ez zuen Internetera sarbiderik.)Ago denborazko esamoldea adierazitako denbora-unearen atzean jartzen da, eta “orain dela” esan nahi du.
I received his SMS an hour ago. (Orain dela ordubete jaso dut bere SMSa.)
PAst Continuous
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I was writing I was not (wasn’t) writing Was I writing? You were writing You were not (weren’t) writing Were you writing? He / She / It was writing He / She / It was not (wasn’t) writing Was he / she / it writing? We / You / They were writing We / You / They were not (weren’t) writing Were we / you / they writing?
Uses Examples Time expressions
An incomplete action in progress at a specific time in the past At 9 o’clock last night, I was chatting with Mike.
last night / week / year, at 4 o’clock
An incomplete action interrupted by another action
My sisters were buying a present for me online when I arrived home.
when, while, asTwo incomplete actions in progress at the same time in the past
Linda was standing in the queue as I was asking about the museum hours.
EgituraBaiezkoa: subjektua + was / were + aditz nagusiari -ing amaiera gehituta osatzen da.Ezezkoa: subjektua + was / were + not (edo n’t) + aditz nagusia -ing amaiera duela.Galderazkoa: was / were + subjektua + aditz nagusia -ing amaieraduna.
Erabilerak● Iraganeko une zehatz batean gertatzen ari zena adierazteko.● Beste gauza labur bat jazo zenean, ekintza luzeren bat
gertatzen ari zela adierazteko. Luzeak while edo as darama hasieran, eta motzak when.
● Iraganean aldi berean gertatzen ari ziren ekintzak adierazteko. Kasu honetan, while edo as juntagailuen bitartez lotuta doaz.
+ Always adberbioarekin iraganeko ekintza bat gogaikarria zaigula adierazteko, monotonoa eta errepikakorra delako.
He was always coming up with absurd ideas. (Beti otutzen zitzaizkion ideia zentzugabeak.)
Preposizioa lagun duten aditzakAditz askok ingelesez preposizio bakarra eramaten dute jarraian.
She’s waiting for her friends. (Lagunen zain dago.)Beste aditz batzuek preposizio bat baino gehiago onartzen dituzte, eta, preposizioen arabera, aldatu egiten da aditzaren esanahia.
arrive at (leku batera “iritsi”) arrive in (hiri edo herrialde batera “iritsi”) talk about (zerbaiti “buruz hitz egin”) talk with / to (norbaitekin “hitz egin”) argue about (“-i buruz eztabaidatu”) argue with (“-ekin eztabaidatu”)Hona hemen adibide batzuk:
She has already arrived at the supermarket. (Iritsi da jada supermerkatura.) We arrived in Rome an hour ago. (Orain dela ordubete iritsi gara Erromara.) They talked about technology. (Teknologiari buruz hitz egin zuten.) I talk to my parents on the phone every day. (Egunero hitz egiten dut nire gurasoekin telefonoz.)Adibide gehiago aztertzeko, ikus ezazu 32. orrialdean duzun preposiziodun aditzen zerrenda.
GRAMMAR APPENDIX
16Trends 1 Basque © B Burlington Books
EgituraBaiezkoa: subjektua + have / has + aditz nagusiaren partizipioarekin osatzen da.Ezezkoa: subjektua + have / has + not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa.Galderazkoa: have / has + subjektua + aditz nagusiaren partizipioa.
Erabilerak● Iraganean hasi eta gaur egun oraindik jarraipena duten
ekintzez hitz egiteko. Horregatik, batzuetan aditz-denbora hori itzultzerakoan, orainaldia hautatzen da.
● Iraganekoak izan arren, gaur egun oraindik ondorioak agerian dituzten ekintzei buruz hitz egiteko.
+ Ekintza gertatu berria dela adierazteko. Kasu honetan just erabiltzen da aditz laguntzailearen eta partizipioaren artean.
The detective has just arrived. (Detektibea oraintxe bertan heldu da.)Never, ever, already eta just aditz laguntzailearen (have) eta partizipioaren artean kokatzen dira; yet, aldiz, beti esaldiaren bukaeran.
The thief has already left. (Lapurrak alde egin du jada.)
Have you locked the door yet? (Atea giltzaz itxi al duzu jada?)Baiezkoetan just, never eta already, erabiltzen dira; ezezkoetan yet; galderetan, berriz, already, ever, yet eta just.
I’ve never published a story. (Inoiz ez dut istoriorik argitaratu.) Pam hasn’t read the newspaper yet. (Pamek ez du egunkaria irakurri oraindik.) Have you ever held a press conference? (Inoiz izan al duzu prentsaurrekorik?)How long ...? erabiliz, ekintzaren iraupenaz galdetzen dugu. Alegia, ekintza hasi zenetik zenbat denbora pasa den, kontuan izanda ekintzak iraun egiten duela oraindik.
How long have you been a detective? (Zenbat denboran izan zara detektibe?)
For preposizioak ekintzak zenbat denbora iraun duen azaltzen du, eta since preposizioak ekintza hasi zeneko unea.
Tom has worked as an official for two years / since 2011. (Tomek bi urte daramatza / 2011z geroztik ari da funtzionario lanetan.)
Past Simple / Present Perfect SimplePast Simple aditz-denborak iraganeko une zehatz batean jazotakoa adierazten du; Present Perfect Simplek, berriz, denbora-tarte batean kokatzen du ekintza.
I paid for a scoop, but I haven’t published it yet. (Esklusiba bat ordaindu nuen, baina oraindik ez dut kaleratu.)
PAst PerfeCt simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You had arrived I / You had not (hadn’t) arrived Had I / you arrived? He / She / It had arrived He / She / It had not (hadn’t) arrived Had he / she / it arrived? We / You / They had arrived We / You / They had not (hadn’t) arrived Had we / you / they arrived?
Use Example Time expressions
A completed action which took place before another action in the past
By the time they called the police, the shoplifters had already stolen some items.
already, by the time, after, before, until, never, just
Egitura
Baiezkoa: subjektua + had + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da.
Ezezkoa: subjektua + had not (edo hadn’t) + aditz nagusiaren partizipioa.
Galderazkoa: had + subjektua + aditzaren partizipioa.
Erabilera● Ekintza bat beste ekintza baten aurretik burutu zela
adierazteko. Azken hau Past Simple aditz-denboran doa.
Present PerfeCt simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You have lived I / You have not (haven’t) lived Have I / you lived? He / She / It has lived He / She / It has not (hasn’t) lived Has he / she / it lived? We / You / They have lived We / You / They have not (haven’t) lived Have we / you / they lived?
Uses Examples Time expressions
An action that began in the past and continues until the present I have been a policeman for ten years. never, ever, already, just,
yet, recently, lately, how long ...?, for, since, in recent years
An action that took place at an undetermined time in the past, but is connected to the present
John has joined a security team recently.
unit 2 crime stories
GRAMMAR APPENDIX
17Trends 1 Basque © B Burlington Books
Adjektiboak eratzeko atzizkiakAtzizkiak hitzen erroei gehitzen dizkiegun bukaerak dira, horrela hitz berriak erdiesteko.Izenei eta aditzei eransten zaizkien atzizkiak dira honako hauek, adjektiboak lortzeko:predict (aurresan) predictable (aurresan daitekeena)emotion (emozio) emotional (emoziozko)consider (kontsideratu) considerate (burutsu)use (erabilera) useful (erabilgarri)pain (min) painless (minik gabeko)sense (zentzu) sensible (zentzuzko)create (sortu) creative (sortzaile)danger (arrisku) dangerous (arriskutsu)realist (errealista) realistic (errealista)Izen batzuekin goiko aurrizkietako bat baino gehiago erabil daitezke: careful – careless harmful – harmlessBeste batzuek, aldiz, bakarra onartzen dute: defenceless – *defenceful *skilless – skilfulEta aditzetatik adjektiboak erdiesteko beste bi atzizki ditugu: -ed eta -ing. bore (aspertu) bored (aspertuta) boring (aspergarri)
-ed bukaeradun adjektiboarekin deskribatuko dugu pertsona edo gauza batek ondorio zehatz bat sentitzen edo jasaten duela; -ing amaieradun adjektiboarekin, berriz, ondorio hori eragiten duen pertsona edo gauza
Ann is boring so I’m bored when I go out with her. (Ann aspergarria da, ondorioz, aspertu egiten naiz berarekin
ateratzen naizenean.)
want + infinitiboa / want + objektua + infinitiboa● want + infinitiboa: zerbait egiteko desioa adierazten du.
Pat wants to become a well-known reporter. (Patek erreportari ezaguna izatea nahi du.)Euskaraz, osagarri zuzenaren funtzioa duen infinitibo batez jarraitua joaten da; beraz, bera da want aditzaren eta infinitiboaren subjektua.
● want + objektua + infinitiboa: beste norbaitek zerbait egin dezan desioa adieraziko dugu.
He wants his brother to work here with us. (Bere anaiak hemen gurekin lan egin dezan nahi du hark.)Euskaraz, subjektua duen eta aditza subjuntiboan daraman menpeko perpausa erabiltzen ditugu; ingelesez, berriz, subjektua ez da egiaz subjektutzako jotzen, want aditzaren osagarri zuzentzat baizik; horregatik, osagarri zuzena izenordaina denean, izenordain objektuak erabiliko dira.
Do you want me to solve the mystery? (Nahi al duzu misterioa konpon dezadan?)
future simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You will allow I / You will not (won’t) allow Will I / you allow? He / She / It will allow He / She / It will not (won’t) allow Will he / she / it allow? We / You / They will allow We / You / They will not (won’t) allow Will we / you / they allow?
Uses Examples Time expressions
A prediction I’m sure you will enjoy caving. this evening, in an hour, at 2 o’clock, later, tomorrow, next month / year, soon, in a few weeks, in the future, on 1st May
A timetable The training course will start at 9 o’clock.A spontaneous decision I’d love to go rock climbing. I will book a session.
EgituraBaiezkoa: subjektua + will + aditz nagusiaren oinarrizko forma.
Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) + aditzaren oinarrizko forma.
Galderazkoa: will + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.
Erabilerak ● Etorkizuneko gertakariak adierazteko edo iragarpenak
egiteko.
● Finkatutako ordutegi bati buruz hitz egiteko.
�● Bat-bateko erabakiak adierazteko, hots, hitz egiten ari garen unean hartutako erabakiak adierazteko.
Be GoinG to
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I am going to buy I am not going to buy Am I going to buy? You are going to buy You are not (aren’t) going to buy Are you going to buy? He / She / It is going to buy He / She / It is not (isn’t) going to buy Is he / she / it going to buy? We / You / They are going to buy We / You / They are not (aren’t) going to buy Are we / you / they going to buy?
Uses Examples Time expressions
A planned action for the futureMy cousin is going to finish the race in 30 minutes.
this evening, later, in an hour, at 4 o’clock, tomorrow, soon, next month / year, in a few weeks, on 8th MayAn action that is about to happen Hold on tight! You are going to fall!
unit 3 it’s a thrill!
GRAMMAR APPENDIX
18Trends 1 Basque © B Burlington Books
future Continuous
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You will be travelling I / You will not (won’t) be travelling Will I / you be travelling? He / She / It will be travelling He / She / It will not (won’t) be travelling Will he / she / it be travelling? We / You / They will be travelling We / You / They will not (won’t) be travelling Will we / you / they be travelling?
Use Example Time expressions
An action in progress at a certain future time
At this time next Friday, they will be skiing in the Alps.
at this time tomorrow / next ..., on Thursday, in the next decade
Egitura
Baiezkoa: subjektua + will be + -ing amaiera duen aditz nagusia erabiliz osatzen da.
Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) be + -ing daraman aditza.Galderazkoa: will + subjektua + be + -ing bukaeradun aditza.
Erabilera● Etorkizuneko une zehatz batean zer gertatzen ariko
den adierazteko erabiltzen da.
future PerfeCt simPle
FORM
Affirmative Negative Interrogative
I / You will have eaten I / You will not (won’t) have eaten Will I / you have eaten? He / She / It will have eaten He / She / It will not (won’t) have eaten Will he / she / it have eaten? We / You / They will have eaten We / You / They will not (won’t) have eaten Will we / you / they have eaten?
Use Example Time expressions
A completed action at a certain future timeJohn will have gone around the world by October.
by this time next week, by 3 o’clock, by the end of ..., by then, by August, in four months
EgituraBaiezkoa: subjektua + will have + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da.Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) have + partizipioarekin osatzen da.
Galderazkoa: will + subjektua + have + partizipioa.
Erabilera● Etorkizuneko une zehatz batean ekintza amaituta
egongo dela adierazteko.
Egitura
Baiezkoa: subjektua + am / is / are + going to + aditz nagusiaren oinarrizko formarekin.
Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not (edo n’t) + going to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.
Galderazkoa: am / is / are + subjektua + going to + aditzoina.
Erabilerak
● Etorkizun hurbilerako ditugun asmoei, erabakiei eta planei buruz hitz egiteko.
● Gertatzeko zorian dagoen zerbait adierazteko, aztarnak begi-bistakoak direlako.
Present Continuous etorkizun zentzuarekin Aldez aurretik finkatuta egonik, etorkizun hurbilean gauzatuko diren ekintzak adierazten ditu. Hitzartutako egitasmo pertsonalekin erabili ohi da.Be going to egiturak asmoa adierazten du; honek, berriz, asmoa ez baizik eta, aldez aurretik hitzartuta egonik, ziur gertatuko den ekintza. Esaldiak etorkizuneko denbora-esamoldea eramango du, ez orainaldikoa, eta horrek adierazten digu ez dela egiazko Present Continuous aldia.
Joe is going to climb Everest next month. (Joe Everestera igoko da datorren hilean.) [asmoa]
Joe is climbing Everest tomorrow. (Bihar doa Joe Everest igotzera.)
[hitzarturiko egitasmoa]
GRAMMAR APPENDIX
19Trends 1 Basque © B Burlington Books
Gerundioa eta infinitiboaGerundioaIngelesez -ing bukaera duen adizkia da, eta izenaren funtzioa betetzen du honako kasu hauetan:● Zenbait aditzen osagai zuzen gisa: consider, continue,
deny, detest, dislike, enjoy, finish, hate, like, love, miss, prefer, recommend, suggest, etab.
I like doing extreme sports. (Muturreko kirolak egitea gustatzen zait.)● Preposizioen ondotik.
Mark doesn’t like my style of snowboarding. (Marki ez zaio gustatzen nire snowboarding estiloa.)● Aditz-forma batzuen ondotik: be used to / get used to,
can’t help, can’t stand, don’t mind / wouldn’t mind, feel like, it’s no use, look forward to, etab.
Sue doesn’t mind travelling alone. (Sueri ez zaio axola bakarrik bidaiatzea.)
● Perpauseko subjektu bezala, ekintzei buruz era orokorrean ari garenean.
Trekking is a very healthy activity. (Mendi-ibiliak egitea ekintza oso osasuntsua da.)
InfinitiboaAurretik to daraman adizkia dugu. Honela erabiltzen da:● Honako hauen eta antzeko aditzen atzetik: agree,
appear, choose, decide, expect, hope, learn, plan, promise, refuse, seem, want, wish, etab.
He decided to become an explorer. (Exploratzaile izatea erabaki zuen.)● Zenbait adjektibo eta adberbioren ondotik:
She woke up early to go on a guided tour. (Goiz esnatu zen bidaia gidatu batera joateko.)
● Advise, help, invite, persuade, teach, tell edo warn, eta antzeko aditzen zeharkako osagarriaren ondotik.
He invited me to join the expedition. (Espedizioan parte hartzera gonbidatu ninduen.)Hala ere, pertzepzio-aditz batzuek (hear, feel, see, etab.) eta make nahiz let aditzek aditzoina (to gabeko infinitiboa) daramate ondotik.
I let my sister come with us. (Ahizpari gurekin etortzen utzi nion.)
Gerundioz eta infinitiboz jarraituriko aditzakAditz batzuen ondotik gerundioa nahiz infinitiboa jar daiteke, eta ez da esanahia batere aldatzen; adibidez, begin, prefer, intend, continue edo start:
They began to walk / walking at 5.00 am. (Goizeko 5etan hasi ziren oinez.)Beste aditz batzuek, berriz, gerundioa eta infinitiboa onartzen dituzte ondoren, baina esanahia zertxobait aldatu egiten da:● forget + gerundioa ezezko esaldietan erabiltzen da,
iraganean egindako zerbait ahaztea ezinezkoa dela adierazteko.
He’ll never forget meeting that adventurer. (Inoiz ez du ahaztuko abenturazale hori ezagutu duela.)��� forget + infinitiboa zerbait egitea ahaztu zaigula
adierazteko.
He always forgets to buy a travel guide. (Beti ahazten zaio bidaiatzeko gidaliburua erostea.)● remember + gerundioa iraganean egindako zerbait
gogoratzen dugula adierazteko.
I remember giving them their helmets. (Gogoratzen naiz kaskoak eman nizkiela.)��� remember + infinitiboa zerbait egin behar dela
gogorarazteko.
Remember to close the door before you go. (Gogoratu joan aurretik atea ixtea.)● stop + gerundioa ohitura bat utzi dugula adierazteko.
Bob stopped smoking last year. (Bobek erretzeari utzi zion iaz.)��� stop + infinitiboa beste gauza bat egiten hasteko
ekintza bat eten behar dela adierazteko.
Can we stop to see the beach? (Geldi al gaitezke hondartza ikusteko?)
GRAMMAR APPENDIX
20Trends 1 Basque © B Burlington Books
Moduzkoek honako ezaugarri hauek dituzte:● Aldagaitzak dira; horrenbestez, forma bera dute
pertsona guztiekin eta ez dira jokatzen.● Ez dute do / does laguntzailearen beharrik ezezko eta
galderazko formak osatzeko.
● Jarraian aditzoinak daramatzate beti.Be able to eta have to aditzek ez dituzte ezaugarri horiek guztiak; bai, ordea, moduzko aditzen erabilera batzuk (gaitasuna, obligazioa, etab.).
Erabilera
can
● Trebetasuna edo gaitasuna adierazteko.● Eskaerak egiteko, baimena eman eta eskatzeko. ● Posibilitatea azaltzeko.+ Iradokizunak egiteko.
You can bring some friends to my party. (Lagun batzuk ekar ditzakezu nire festara.)
unit 4 let’s talkmoDuzkoAk
Modals Uses Examples
can
AbilityTina can run very fast. (Tinak oso azkar egin dezake korrika.)
RequestCan I stay here for two more weeks? (Beste bi aste geldi al naiteke?)
PossibilityShe can be very rude at times. (Batzuetan, oso zakarra izan daiteke.)
be able toAbility
Mike is able to spot lies by looking at your face. (Mikek gezurrak antzeman ditzake zuri aurpegira begiratuta.)
PossibilityYou will be able to meet my wife tonight. (Gaur gauean ezagutu ahal izango duzu nire emaztea.)
can’t
InabilityAlice can’t sing very well. (Alycek ezin du oso ondo abestu.)
ProhibitionYou can’t take your children with you. (Ezin dituzu umeak zurekin eraman.)
Disbelief, deductionThat can’t be Paul. He is in Ireland! (Horrek ezin du izan Paul. Irlandan dago!)
could
Past abilityShe could dance very well when she was a child. (Oso ondo egin zezakeen dantzan umea zela.)
Polite requestCould you introduce me to your friends? (Zure lagunak aurkeztuko al zenizkidake?)
Polite suggestionYou could take your parents out for dinner. (Gurasoak afaltzera eraman zenitzake.)
PossibilityHe could meet new people at the party. (Jende berria ezagutu lezake festan.)
may, might PossibilityI may / might meet her mother tonight. (Agian, haren ama ezagutuko dut gauean.)
may Polite request, permissionMay I ask you a question? (Gauza bat galde diezazuket?)
should, ought to Advice, opinionYou should / ought to accept Tim’s proposal. (Timen proposamena onartu behar zenuke.)
need to Necessity, obligationI need to talk to the boss. (Nagusiarekin hitz egin beharra dut.)
have to Necessity, obligationPeter has to help his mother in the garden. (Peterrek amari lagundu behar dio lorategian.)
mustObligation, strong necessity
She must phone her father immediately. (Aitari telefonoz deitu behar dio berehala.)
Strong beliefPaul must be very happy in his new house. (Paul oso pozik egongo da etxe berrian.)
mustn’t ProhibitionYou mustn’t use the phone after midnight. (Ezin duzu telefonoa erabili gauerditik aurrera.)
don’t have to Lack of obligation / necessityWe don’t have to talk about our families. (Ez dugu gure familiei buruz hitz egin beharrik.)
needn’t Lack of obligation / necessityYou needn’t bring anything to my party. (Ez daukazu zertan ezer ekarri nire festara.)
wouldEgitural request
Would you meet me tomorrow at my office, please? (Nirekin bilduko al zinateke bihar nire bulegoan, mesedez?)
OfferWould you like to come to the opera with me? (Nirekin operara joan nahi al zenuke?)
GRAMMAR APPENDIX
21Trends 1 Basque © B Burlington Books
be able to● Can moduzkoak duen adiera bera du, baina can Present
Simple aldian bakarrik erabil daiteke; beraz, gainerako aditz-denboretan be able to aditzaz baliatuko gara.
can’t●Can moduzkoaren ezezko forma da. ● Zerbait debekatua dagoela, ezezko ondorioa edo
ezinezkoa den ziurtasuna adierazteko.
could
●Trebetasuna edo gaitasuna iraganean adierazteko. ● Can aditzarekin baino modu jasoagoan zerbait
eskatzeko. ●Can aditzarekin baino posibilitate urriagoa adierazteko. ● Iradokizunak egiteko, baina ez can aditzarekin bezain
zuzenak.
may, mightZerbait gertatuko den posibilitatea adierazten dute (might aditzak urriagoa). May, erabiltzen da, halaber, baimena eman, eskatu edo ukatzeko eta eskaerak can aditzarekin baino era jasoagoan egiteko erabiltzen da.
should, ought toAholkuak eta gomendioak emateko erabiltzen dira biak. Ought to, ordea, kasik ez da erabiltzen ezezko eta galderetan. Should da bietan erabiliena.
need toJoka egin daiteke, beraz, edozein denboratan erabil daiteke. Obligazioa edo beharra adierazten du.
have toMust aditzak dituen funtzio berberak ditu, nahiz eta adierazten duen obligazioa ez den hain indartsua. Must Present Simple aldian bakarrik erabil daitekeenez, gainontzeko aditz-denboretan have to aukeratuko dugu.
mustObligazioa eta beharra adierazten ditu, batez ere legeak edo autoritateren batek ezarriak. Gainera, ondorio logikoa ere adierazten du (“antza”, “nonbait”).
mustn’t
Debekua adierazten du.
don’t have to“Ez eduki zertan” / “beharrik ez” adiera du; bestela esanda, obligazio eta beharrik eza (needn’t moduzkoak bezalaxe).
needn’tZerbait egiteko obligaziorik edo beharrik ez dagoela azaltzen du (don’t have to formak bezala).
wouldZerbait era jasoan eskatzeko edo eskaintzeko erabiltzen da.
moDuzko BurutuAkModal Perfects Uses Examples
could haveAbility to have done something but in fact did not
It was a stupid thing to phone him at midnight. You could have woken his parents up. (Lelokeria izan da gauerdian telefonotik deitzea hari. Bere gurasoak esnatzeko arriskua izan duzu.)
couldn’t haveCertainty that something didn’t happen
My son couldn’t have broken the window at school. He was at home with me. (Nire semeak ezin izan du eskolako leihoa apurtu. Nirekin zegoen etxean.)
may / might have A guess about a past action She may / might have forgotten about our date. (Agian, ahaztu egin zaio hitzordua genuela.)
must haveCertainty or logical conclusion about an event in the past
I heard you got married. That must have been very exciting. (Ezkondu egin zarela entzun dut. Guztiz zirraragarria izango zen.)
should / ought to have
Criticism or regret after an event
You should / ought to have waited a couple of years before getting married. (Urte pare bat gehiago itxaron behar zenuen ezkondu aurretik.)
shouldn’t haveCriticism or regret after an event
He shouldn’t have invited his ex-girlfriend to the party. (Ez zuen bere neskalagun oiha gonbidatu behar festara.)
would haveWillingness to have done something but in fact did not
I would have visited my grandmother but my car broke down. (Amona bisitatu izango nuen, baina autoa matxuratu zait.)
Erabilerakcould have + partizipioaIraganean zerbait egin zitekeen arren, azkenean ez zela egin adierazten du.
couldn’t have + partizipioaZerbait gertatu izana ezinezkoa dela adierazten du.
may / might have + partizipioaGertatutako zerbaiti buruz iragarpenak egiteko erabiltzen da.
must have + partizipioaGertatutako ekintza batekiko ondorio logikoa azaltzeko erabiltzen da.
should / ought to have + partizipioaBi forma horiekin adieraz dezakegu gertatutako zerbaiti buruz kexua edo espero genuena bete ez delako pena adieraz dezakegu.
shouldn’t have + partizipioaIraganeko gertakizun bati buruzko iritzi kritikoa adierazten du, ez zuela gertatu izan behar adieraziz.
would have + partizipioaIraganean zerbait egin nahi izan zela, baina kanpoko baldintzak medio, egiterik egon ez zela adierazten du.
GRAMMAR APPENDIX
22Trends 1 Basque © B Burlington Books
Izenak osatzeko atzizkiakDakizun bezala, atzizkiak dira hitz batzuei gehitzen dizkiegun bukaerak, horrela, beste hitz berri batzuk sortzeko.Izenak osatzeko atzizkien artean erabilienak honako hauek ditugu: -ment, -tion / -sion, -ence / -ance, -ship, -ness, -ity eta -er / -or.
Honatx adibide batzuk:
argue (eztabaidatu) argument (eztabaida)suggest (iradoki) suggestion (iradokizun)conclude (ondorioztatu) conclusion (ondorio)confident (seguru confidence (konfiantza [nor bere buruarekin]) [nork bere buruarekin])appear (agertu) appearance (agerpen)relation (harreman) relationship (harreman)sad (triste) sadness (tristura)personal (pertsonal) personality (pertsonalitate)produce (ekoitzi) producer (ekoizle)act (antzeztu) actor (antzezle)
My grandmother had a great personality. (Nire amonak sekulako nortasuna zuen.)
Preposizioa lagun duten izenakIngelesez preposizioz jarraiturik doazen izenen adibide asko aurki ditzakegu.Honatx horietako batzuk:
interest in (-n interes)
feeling of (-en sentsazio)
effect on (-n eragina)
increase in (-en igotzea)
reason for (-n arrazoia)Ondoren ikus ditzakezu adibide batzuk:
That medicine has a good effect on your brain. (Botika horrek eragin handia du zure garunean.)
I don’t know the reason for her absence. (Ez dakit haren ez egotearen arrazoia.)Ikus, kasu gehiago, 32. orrian dagoen preposizioa daramaten izenen zerrendan.
EgituraBaiezkoa: subjektua + to be aditza + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da.
The role of Django was performed by Jamie Foxx. (Djangoren rola Jamie Foxxek antzeztu zuen.)Ezezkoa: subjektua + to be aditza + not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa. Perpausa moduzko aditzarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatuta badago, moduzko aditza, will edo have / has ezeztatuko ditugu.
The role of Django wasn’t performed by Leonardo DiCaprio. (Djangoren rola ez zuen antzeztu Leonardo Dicapriok.)
Galderazkoa: to be aditza + subjektua + partizipioa. Perpausa moduzko aditzarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatua badago, moduzkoarekin edo laguntzailearekin hasiko dugu perpaus pasiboa, aktiboan bezalaxe.
Was this film directed by Quentin Tarantino? (Pelikula hau zuzendu zuena Quentin Tarantino da?)
Nola bilakatu perpaus aktibo bat pasibo● Perpaus aktibo bat pasibo nola bilakatzen den ikasi
aurretik, jakin beharra dago boz pasiboa askoz arruntagoa dela ingelesez euskaraz baino; horregatik, itzultzeko garaian, aditza boz aktiboan uztea hobesten da, forma inpertsonalak hautatuz edo hitzen hurrenkera aldatuz. Perpaus aktiboan aditzaren ondotik doan lehen osagarria bihurtuko da subjektu, dela osagarri zuzena dela zeharkakoa. Hain zuzen ere, zeharkakoa aurreratzea arruntagoa da eta kasik ingelesak bakarrik duen ezaugarria, euskaraz ezin baita horrelako pasiborik osatu. Zeharkako osagarria izenordain objektua bada, izenordain subjektu formara pasatuko dugu.
The director explained the plot. The plot was explained by the director. (Argumentua azaldu zuen zuzendariak.)
Bi osagarri daudenean, subjektutzat zeharkakoa hautatzea da ohikoena.
They are going to give the award to Brad Pitt. Brad Pitt is going to be given the award. (Brad Pitti emango diote saria.)
Boz PAsiBoATense Active Passive
Present Simple Ben Affleck directs that film. That film is directed by Ben Affleck.
Present Continuous Ben Affleck is directing that film. That film is being directed by Ben Affleck.
Past Simple Ben Affleck directed that film. That film was directed by Ben Affleck.
Past Continuous Ben Affleck was directing that film. That film was being directed by Ben Affleck.
Present Perfect Simple Ben Affleck has directed that film. That film has been directed by Ben Affleck.
Past Perfect Simple Ben Affleck had directed that film. That film had been directed by Ben Affleck.
Future Simple Ben Affleck will direct that film. That film will be directed by Ben Affleck.
Modals Ben Affleck should direct that film. That film should be directed by Ben Affleck.
Modal Perfects Ben Affleck must have directed that film. That film must have been directed by Ben Affleck.
have to Ben Affleck has to direct that film. That film has to be directed by Ben Affleck.
be going to Ben Affleck is going to direct that film. That film is going to be directed by Ben Affleck.
unit 5 what’s on?
GRAMMAR APPENDIX
23Trends 1 Basque © B Burlington Books
The award is going to be given to Brad Pitt. [ez hain ohikoa] (Saria emango diote Brad Pitti.)
Zeharkako osagarria izenordain objektua bada, izenordain subjektuaren forma hartuko du.
The reporters will interview them at the première. They will be interviewed at the première by the
reporters. (Haiek elkarrizketatuko dituzte estreinaldian kazetariek.)
● Perpaus aktiboan aditz nagusiak zuen denboran jarriko dugu to be aditza, eta aditz nagusia, berriz, partizipioan.
They shot that scene last year. That scene was shot last year. (Eszena hori filmatu zuten iaz.)Moduzko aditzak eta be going to egitura ez dira aldatzen, horiei darraien aditza jartzen baita pasiboan.
The technician must check the sound. The sound must be checked by the technician. (Soinua frogatuta izan behar dute teknikariek.)
They are going to present a new film of the saga. A new film of the saga is going to be presented. (Familiaren pelikula berri bat aurkeztuko dute.)● Perpaus aktiboko subjektua esaldiaren bukaerara
pasatuko dugu, aurretik by preposizioa daramala. Eta pertsona-izenordaina bada, dagokion izenordain objektuaz trukatu behar dugu.
My favourite actor has dubbed this character. This character has been dubbed by my favourite actor. (Pertsonaia hau bikoiztu du nire aktore gustukoenak.)
Erabilerak● Ekintza burutzen duen subjektua baino garrantzitsuagoa
ekintza bera dela nabarmendu nahi denean erabiltzen da, subjektua garrantzi gutxikoa delako, ezezaguna delako edo aipatu nahi ez delako. Gainera, era honetara, somebody, nobody eta antzeko subjektuak dituzten perpausak saihets ditzakegu.
Somebody added special effects to the film. Special effects were added to the film. (Efektu bereziak gehitu zitzaizkion filmari.)
Aditz arazleak: have / get + something + doneHave / Get + osagarri zuzena + iraganeko partizipioa erabiltzen da norbaiti eskatutako ekintzak adierazteko.
Sara’s going to have / get her hair cut. (Ilea moztera doa Sara.) [beste pertsona batek egingo du]Egitura hau aditz-denbora gehienekin erabil daiteke.
Ann had her DVD player repaired. (Anni konpondu zioten bere DVDa.)
The cinema owner will have his projector repaired soon. (Zinemaren jabeak laster izango du bere proiektorea
konponduta.)Egitura honek esanahi pasiboa du, erdian doan osagarri zuzenak partizipioan doan aditzaren bitartez adierazitako ekintza jasotzen baitu. Euskaratzerakoan, ordea, boz aktiboa erabiliko dugu.
My camera broke down, so I had it repaired yesterday. (Kamera hondatu zitzaidanez, atzo konponarazi nuen.)
She should have her eyes checked every year. (Begietako azterketa egin beharko luke urtero.)
The actor got his book published (by a publisher). (Antzezleak liburua argitaratu zuen.) [argitaletxe batek
egin zion]Have nahiz got bereizgabe erabiltzen badira ere, get informalagoa da eta arruntagoa ere bai ingeles mintzatuan.
He got his house painted last week. (Etxea pintatu zioten / zuen joan den astean.)
Erlatibozko izenordain edo adberbio batez hasten diren menpeko perpausak dira, eta bi motatakoak daude: defining (murrizgarriak) eta non-defining (ez-murrizgarriak)
Defining Relative ClausesMurrizgarriek aurrekariari buruzko ezinbesteko informazioa ematen digute. Hauek izan ezean, osatu gabe geldituko litzateke perpausaren esanahia.
erlAtiBozko PerPAusAk
DEFINING RELATIVE CLAUSES
Uses Examples
who and that refer to people My neighbour is the person who / that won the lottery.
which and that refer to objects The shop which / that opened last week is around the corner.
when and that refer to a moment in time He gave me a present the day when / that I celebrated my birthday.
where refers to a particular place That is the shopping centre where you can buy those jeans.
whose refers to possession Jane is the girl whose laptop I bought.
NON-DEFINING RELATIVE CLAUSES
Use Examples
that cannot replace who or whichSwishing parties, which are a new trend, are held in this place.Matt, who is my neighbour, is also my best friend.
unit 6 how much?
GRAMMAR APPENDIX
24Trends 1 Basque © B Burlington Books
● Who (pertsonak), which (pertsonak) eta that (pertsonak eta gauzak) izenordainak ken daitezke, subjektu-funtzioa betetzen ez badute. Whose (jabetza) ezin da ez kendu, eta ez ordeztu.
She is the girl who / that gave me a lift home. (Autoan etxera eraman ninduen neska hori da.) I did not rent the apartment (which / that) she showed me. (Ez nuen alokatu hark erakutsi zidan apartamendua.) This is the man whose designs are so famous. (Hau da diseinu hain ezagunak dituen gizona.)● When (denbora) ken dezakegu edo bere ordez that erabili.
Jim will never forget the day (when / that) I took him to New York. (Jimek ez du ahaztuko New Yorkera eraman nuen eguna.)
● Where (lekua) ezin da that bitartez ordeztu, eta gutxitan ken daiteke.
This is the site where we exchange things. (Hau da gauzak trukatzen ditugun web-orria.)
Erlatibozko izenordeak preposizioa badarama, ohikoena kentzea da, eta preposizioa aditzaren ondoren kokatzea.
The boy (who / that) I talked to was very friendly. (Oso atsegina zen nirekin hitz egiten aritu zen mutila.)
Non-defining Relative ClausesEz-murrizgarriek aurrekariari buruzko informazio gehigarria soilik ematen digute; horregatik, koma artean doaz. Who,
which, when, where eta whosekin eraikitzen dira. Horiek inoiz ezin dira kendu, eta ezta that izenordainarekin ordeztu ere.
Mia, who didn’t have enough money, didn’t purchase the coat. (Miak, nahikoa diru ez zuenak, ez zuen berokia erosi.)
used to / wouldIraganean ohikoak ziren baina gaur egun gertatzen ez diren ekintzak deskribatzen dituzte. Horregatik, arrunta da esaldian maiztasun-adberbioak nahiz -esamoldeak agertzea.
Every day, my mother used to pick me up at school. (Egunero, nire amak eskolatik jasotzen ninduen.) Some years ago, we would often go to the country. (Orain dela urte batzuk, mendira joaten ginen maiz.)Used to, halaber, iraganeko egoerei buruz hitz egiteko ere erabiltzen da, eta orduan ez dugu maiztasunezko “ohi” edo -t(z)en amaiera daramala itzuliko, lehenaldi soilaz baizik. Kasu honetan ezin da would erabili.
I used to earn a lot of money. (Diru asko irabazten nuen.) * I would earn a lot of money. [Ez da zuzena.]Used to egiturak ez du orainaldiko formarik. Ezezko nahiz galderazko esaldietan did laguntzailea erabili beharra dugu, eta, orduan, used aditzak bukaerako d galtzen du.
Did people use to barter in the past? (Jendeak trukaketarik egiten al zuen lehen?)
zeHAr estiloATense Direct Speech Reported Speech
Present Simple “She trains very hard.” He said that she trained very hard.
Present Continuous “She is training very hard.” He said that she was training very hard.
Past Simple “She trained very hard.” He said that she had trained very hard.
Past Continuous “She was training very hard.” He said that she had been training very hard.
Present Perfect Simple “She has trained very hard.” He said that she had trained very hard.
Present Perfect Continuous “She has been training very hard.” He said that she had been training very hard.
Past Perfect Simple “She had trained very hard.” He said that she had trained very hard.Past Perfect Continuous “She had been training very hard.” He said that she had been training very hard.
Future Simple “She will train very hard.” He said that she would train very hard.
AlDAketAk moDuzkoetAnDirect Speech Reported Speech
can could
may might
must / have to must / had to
will would
AlDAketAk zenBAit Hitz etA esAmolDetAn
Direct Speech Reported Speech
now then
today that day
tonight that nightyesterday the previous day / the day before
last week the previous week / the week before
a month ago the previous month / the month before
tomorrow the following day / the day after / the next day
next week the following week / the week after
here there
this that
these those
unit 7 in shape
GRAMMAR APPENDIX
25Trends 1 Basque © B Burlington Books
Norbaitek esandakoa kontatzeko erabiltzen da, baina pertsona horrek erabilitako hitz berberak aipatu gabe.
Reported statementsOrainaldian konta dezakegu norbaitek esan berri duena. Horretarako, nahikoa da komatxoak kentzea, eta izenordain subjektua eta aditzaren pertsona aldatzea.
“I am tired.” He says that he is tired. (Nekatuta dagoela dio.)Ohikoena, dena dela, zehar-estiloko menpeko perpausaren aurrean doan aditza (normalean say edo tell) lehenaldian jartzea da. Eta, orduan, menpeko perpauseko aditzak atzera-jauzia egingo du (Present Simple aldia Past Simple aldira pasatuko da, hori Past Perfect Simple izenekora, etab.). Komatxoak kentzeaz gain eta aditz-denborak aldatzeaz gain, ordea, beste aldaketa batzuk ere beharrezkoak dira; horrela bada, izenordainek eta denbora- nola leku-preposizioek ere aldaketak jasango dituzte.Menpeko perpausa that juntagailuaz hasten da, baina ingeles mintzatuan isildu egiten da.
“I’ll take part in the race this afternoon,” Peter said. Peter said (that) he would take part in the race
that afternoon. (Peterrek esan zuen lasterketan parte hartuko zuela arratsalde hartan.)
Perpausak egia orokorra adierazten duenean, aditz-denborak ez du inolako aldaketarik jasaten.
“Athletes usually eat healthy food,” she said. She said that athletes usually eat healthy food. (Kirolariek normalean jateko osasuntsua jaten dutela esan zuen.)Zehar estiloari sarrera ematen dioten aditz arruntenak say eta tell dira. Azkenak to preposiziorik gabeko zeharkako osagarria darama beti; lehenak, berriz (say aditzak, alegia), aukeran du osagarria eraman ala ez; baina daraman kasuetan, preposizio horrekin joan beharra du.
“I have improved my perEgiturance,” he said. He told us that he had improved his perEgiturance. He said that he had improved his perEgiturance. He said to us that he had improved his perEgiturance. (Esan zigun errendimendua hobetu zuela.)
Reported questionsIngelesez bi motatako galderak daude:● Yes / No questions motakoak, hots, “bai” edo “ez”
batekin erantzun daitezkeenak. Era horretako galderak zehar-estilora aldatzeko, ask aditza eta ondoren if edo whether partikula erabiliko ditugu. Orain galderak perpaus arrunt izatera pasatu direnez, ez dago subjektu-aditz arteko hurrenkera-aldaketarik, ez dago galdera-ikurrik, ez eta komatxorik ere.
“Did you sleep enough?” the coach asked. The coach asked if / whether she had slept enough. (Entrenatzaileak galdetu zuen lo nahikoa egin al
zuen hark.)
● Wh- questions motakoak ezin dira “bai” edo “ez” batekin erantzun. Galdetzaile batekin hasten direnak ditugu horiek (what, who, where, when, why, whose, how, how long, etab.), eta zehar-estilora pasatzerakoan, galdetzaile hori if edo whether partikulen tokian
kokatuko dugu. Jarraian subjektua eta aditza joango dira, eta alde batera utziko ditugu galdera-ikurra nahiz komatxoak.
“Where does the famous footballer live?” Kim asked. Kim asked where the famous footballer lived. (Kimek galdetu zuen non bizi zen futboleko
jokalari ospetsua.)
Reported orders / requestsAginduak zehar-estilora pasatzeko, aginteraren ordez infinitiboa erabiliko dugu. Baina, infinitiboaren aurretik, agindua adierazten duen aditz bat erabiliko dugu, esate baterako, tell eta order, atzean zeharkako osagarria daramala. Badira beste aditz batzuk ere, aginduak adierazi ez arren, egitura hau jarraitzen dutenak: ask eta beg aditzak eskaerak adierazteko, edo warn norbaiti ohartarazpen bat egiteko.
“Beat your opponent now.” My coach ordered me to beat my opponent then. (Nire entrenatzaileak esan zidan nire aurkaria
menderatu nezan une hartan.)Ezezko perpaus bat dugunean, not kokatuko dugu to partikularen aurrean.
“Don’t take drugs, please.” My father asked me not to take drugs. (Aitak eskatu zidan drogarik ez hartzeko.)
Reported suggestionsAurrena, subjektua jarriko dugu, eta suggest edo recommend aditzak lehenaldian; ondoren, pertsona horrek iradokitakoa adieraziko dugu. Advise aditza ere erabil daiteke aholkuak emateko edo invite gonbitea luzatzeko. Iradokizunak bi eratara pasatzen dira zehar-estilora:●That partikularekin hasten den perpaus bat osagarri
zuzentzat erabiliz, bere subjektua eta aditza oinarrizko forman dituena.
“Let’s join the new team,” Phil suggested. Phil suggested that we join the new team. (Philek iradoki zuen elkar gintezela talde berrira.)●Gerundioa erabiliz, subjekturik zehaztu gabe.
“Let’s play basketball!” He suggested playing basketball. (Saskibaloian jolas gintezen iradoki zuen.)
Reporting verbsZehar-estiloari sarrera emateko gehien erabiltzen diren aditzak say, tell eta ask dira; horiek mezua helarazten digute soilik, informazio gehiago gaineratu barik. Baina hiztunaren intentzioa edo erabilitako doinua ere azaldu nahi baditugu, aipatutakoez gain reporting verbs ugari erabil ditzakegu:
● Baieztapenetarako: admit, announce, answer, apologise, boast, claim, complain, declare, explain, inform, insist, mention, offer, remind, reply, state
● Galderetarako: enquire, request, want to know, wonder
● Aginduetarako: demand, order, shout, warn
● Erreguetarako: beg
● Iradokizunetarako: advise, invite, recommend, suggest
“We will be home late.” They reminded me that they would be home late. (Gogorarazi zidaten berandu etorriko zirela etxera.)
GRAMMAR APPENDIX
26Trends 1 Basque © B Burlington Books
“Did you see him at the match?” Mary wanted to know if I had seen him at the match. (Maryk jakin nahi zuen ea partidan ikusi nuen hura.)
“I won the race!” She announced that she had won the race. (Aditzera eman zuen lasterketa irabazi zuela.)
AurrizkiakDis-, il-, im-, in- eta un- aurrizkiak adjektibo batzuei gehituta, adjektibo horien kontrako esanahi lortzen da. approve (onartu) disapprove (ez onartu)legal (legal) illegal (ilegal)patient (pazientzia impatient (pazientzia handiko) gutxiko)capable (gai) incapable (ez gai)healthy (osasuntsu) unhealthy (ez osasuntsu)Gogoan izan in- aurrizkia aldatu egiten dela honako egoera hauetan:● il-, l- batez hasten diren adjektiboen aurrean (illogical).● im-, m- edo p- batez hasten diren adjektiboen aurrean
(immortal, impossible).● ir-, r- batez hasten diren adjektiboen aurrean (irregular).Kontuan eduki, bestalde, batzuetan ez direla aurrizkiak, hitzaren zati baizik: disaster, illusion, impressive, understand, etab.
Eta hitz mota desberdinei eransten zaizkien beste aurrizkien artean ditugu honako hauek: anti-, inter-, multi-, over-, re- eta under-.social (sozial) antisocial (antisozial)national (nazional) international (nazioarteko)lateral (aldeko) multilateral (aldeaniztun)active (aktibo) overactive (hiperaktibo)write (idatzi) rewrite (berridatzi)ground (lur) underground (lur azpiko)
Preposizioa lagun duten adjektiboakTo be aditzaren ondoren maiz aurkituko ditugu jarraian preposizioa + izena, izenordaina edo gerundioa daramatzaten adjektiboak. Atributu funtzioa betetzen dute.
I’m thrilled with his healthy lifestyle. (Gogoa berotuta nago bere bizi-estilo osasuntsuarekin.)
Liam is interested in the new trapeze school. (Liam interesatua dago trapezisten eskola berriarekin.)
She is known for achieving her goals. (Ezaguna da bere helburuak lortzeagatik.)
Ikus 32. orrian dagoen preposizioz jarraituriko adjektiboen zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.
Baldintzazko perpausak baldintza adierazten duen perpaus batez (conditional clause) eta ondoriozko ekintza edo emaitza adierazten duen perpaus nagusiaz (result clause) osatuta daude. Ez dio axola zer hurrenkeratan kokatzen diren bi atalak, baina baldintza badoa lehenik, koma idatziko dugu bi perpausen artean.
If you get up early, they will drive you to Bath tomorrow.
(Goiz jaikitzen bazara, autoan eramango zaituzte Bathera bihar.)
They will drive you to Bath tomorrow if you get up early.
(Autoan eramango zaituzte Bathera bihar, goiz jaikitzen bazara.)
Baldintzazko lehena Honakoa da egitura: if + Present Simple baldintzazko perpausean eta Future Simple ondorioan. Baldintza betetzen bada, zer gertatuko den adierazten du.Future Simple erabiltzeaz gain, moduzkoekin edo aginterarekin ere adieraz dezakegu ondorioa.
You can’t attend the festival if you aren’t old enough. (Ezin zara jaialdira joan, ez baduzu behar bezainbesteko
adinik.)
If you need a costume for the parade, look for it on the Internet.
(Desfilerako mozorroa behar baduzu, bilatu ezazu Interneten.)
BAlDintzAzko PerPAusAk
Conditional clause Result clause Examples
FIRST CONDITIONAL
if unless
+ Present Simple
Future Simpleimperativemodal + base form
You will feel ill if you eat bugs.
Ask for some cold milk if your coffee is too hot.
If you order take-away food, you can eat it in the park.
SECOND CONDITIONAL
ifunless
+ Past Simple
would could / might
+ base formIf they had enough money, they would move to an exotic place.
I could / might open a restaurant if I won the lottery.
THIRD CONDITIONAL
if + Past Perfect Simple
would havecould / might have
+ past participle
If we had lived many centuries ago, we would have learnt how to hunt.
He could / might have attended the wedding if he had arrived earlier.
unit 8 culture shock
GRAMMAR APPENDIX
27Trends 1 Basque © B Burlington Books
Baldintza ez betetzearen ondorioz, zerbait gertatuko dela ala ez dela adierazi nahi badugu, hainbat aukera dugu: baldintza-perpausari unless juntagailuarekin eman hasiera (“ez ba...” / “ezean”), if not erabiltzearen pareko dena, edo Present Simple aldian doan aditza ezeztatu.
Unless the street perEgiturance finishes on time, you will miss the fireworks. If the street perEgiturance doesn’t finish on time, you will miss the fireworks. (Kaleko emanaldia garaiz bukatzen ez bada, su artifizialak galduko dituzu.)
Gogoan izan unless nahiko maiz erabiltzen dela baldintzazko lehenean, baina ez horrenbeste bigarrenean, eta inoiz ez hirugarrenean.
Baldintzazko bigarrenaHonela eratzen da: if + Past Simple baldintzan eta would + aditzoina ondorioan. Orainaldiarekin loturiko baldintza hipotetikoak adierazten ditu, hau da, gertatzeko aukera gutxi dutenak.
She would dress up if she had a costume. (Mozorrotuko litzateke, mozorroa balu.)Baldintzako perpauseko aditza to be denean, were erabiltzen da singularreko nola pluraleko pertsona guztiekin.
If my dress weren’t so small, I would lend it to you. (Nire soinekoa hain txikia ez balitz, zuri utziko nizuke.)Eta aholkuak ematen ari garenean, If I were formula erabiltzen da.
If I were you, I wouldn’t run away. (Nik zure tokian, ez nuke ihes egingo.)Would erabili ordez could eta might moduzkoak ere erabil ditzakegu emaitzan, baina horiek biek adierazten dute hipotesia burutzeko aukera are urriagoa dela. Euskaraz “agian, beharbada, gerta liteke” eta antzekoak erabil ditzakegu itzultzerakoan.
She could be a better professor if she talked more often to her students.
(Agian katedradun hobea litzateke, bere ikasleekin sarriago hitz egingo balu.)
Baldintzazko hirugarrenaHonela eratzen da: if + Past Perfect Simple baldintzan eta would have + partizipioa ondorioan. Kasu honetan baldintza erabat ezinezkoa da, iraganari lotua baitago, beraz, hipotesia burutu ezina da.
If you had come with us, you would have been impressed by their customs.
(Gurekin etorri izan bazina, txundituta geldituko zinatekeen haren ohiturekin.)
Would have + partizipioa erabili ordez, could have eta might have + partizipioa hautatuz ere osatzen da perpaus nagusia.
If my grandfather had travelled to other countries, he could / might have had an open mind. (Nire aitonak beste herrialdeetara bidaiatzeko aukera izan balu, pentsaera irekiagoa eduki ahal izango zukeen.)
Denborazko perpausakEtorkizunarekin lotuta daudenak baldintzazko lehenak bezala eratzen dira: Present Simple aldia menpeko perpausean eta Future Simple perpaus nagusian. Juntagailuak aldatzen dira, eta, kasu honetan, as soon as, by the time, the moment (that), when, eta antzekoak erabiltzen dira.
He’ll work with his father as soon as he comes of age. (Bere aitarekin egingo du lan, adinez nagusi izan bezain laster.)
When the parade finishes, I’ll phone him. (Desfilea bukatzen denean, deituko diot.)
be used to / get used toBe used to formak “ohituta egon” adiera du; aldiz, get used to forma. Kasu bietan, izena ala gerundioa doa to partikularen atzean.Bi egitura horiek ez dute zerikusirik aurretik ikusi duzun used to (6. unitatea) egiturarekin. Bi egitura horietako used ez baita aditza, adjektiboa baizik. Be eta get dira used formari laguntzen dioten aditzak, eta horiek jokatu egiten dira.
Our foreign employees are used to getting back home for Christmas. (Gure atzerriko langileak ohituta daude Gabonetan etxera itzultzen.)
She is used to her multicultural family. (Ohituta dago bere familia kulturanitzarekin.)
He is getting used to his new routine. (Errutina berrira ohitzen ari da.)
I cannot get used to working with such impolite people. (Ezin naiz ohitu horrelako pertsona adeigabeekin lan
egiten.)
28Trends 1 Basque © B Burlington Books
TranslaTion ExErcisEs
Unit1 1. Telefono mugikorra kargatu beharrean
nago.
2. Zer maiztasunekin igotzen dituzu argazkiak Facebookera?
3. Nire tableta blokeatu egin zen bilaketa bat egiten ari nintzela.
4. Twitterren iruzkinak kaleratzen ari nintzen bitartean, nire lagunak nire txioak jarraitzen ari ziren.
5. Noiz otu zitzaion Steve Jobsi iPhonen ideia?
Unit2 1. Lekukoak identifikatu du lapurretako bat.
2. Lapurren kontrako alarma joka hasi zenean, auzokoek poliziari deitu zioten.
3. Seguru zaude atea giltzaz itxi zenuela?
4. Istorio hau egunkari guztien azalean argitaratu dute.
5. Polizia iritsi zenean, gizon maskaratuak ordurako ihes egin zuen motor batean.
Unit3 1. Izugarri gustatuko zaizu Doñanako paisaia
txundigarria.
2. Moskurako hegaldi baten erreserba egitera noa.
3. Hitz ematen dut. Ez dut arriskurik hartuko.
4. Zer ordutan egingo duzu mendi-ibilia bihar?
5. Jim oinarrizko biziraupen-teknikak ikastera doa.
Unit4 1. Beti egia esan behar zenidake.
2. Nola eragin dezaket inpresio ona mundu osoarengan?
3. Ez zenuen hain zeurekoia izan behar.
4. Justinek hain triste dirudi. Suekin eztabaidaren bat izango zuen.
5. Nire gurasoekin hitz egin beharra dut zuri erantzun bat eman aurretik.
Unit5 1. Tim Burtonen azken filma ez da oraindik
Espainian estreinatu.
2. Komedia guztiz dibertigarri hau Bartzelonan ari dira filmatzen.
3. Efektu bereziak erabiliko dira tsunami baten benetako inpresioa emateko.
4. Almodovarri arropak diseinatuko dizkiote Milanen bere pelikula berrirako.
5. Film zirraragarri hau Australian dago girotua, eta aktore bikainek lan egiten dute bertan.
Unit6 1. Dirua utzi beharko ote nioke gurasoek
eskudirurik ematen ez dioten nire lagun bati?
2. Prezioak beti igotzen dira Gabon aurretik, mundu osoak opariak erosten dituenean.
3. Nerabe gehienek ezin dute motorra erosi.
4. Nire gurasoek, prezioak jaisteko zain egoten direnak, beti aurkitzen dituzte mauka bikainak.
5. Txundituta gelditu nintzen Oxford Streeteko erakusleihoekin, non hirurehun denda baino gehiago baitaude.
Unit7 1. Eskalatzaileak esan zuen inoiz ez lukeela
bere bizitza arriskatuko.
2. Federerrek onartu zuen ez zela aurkariari irabazteko behar bezainbesteko indartsua izan.
3. Medikuak dieta orekatua jateko aholkatu zidan.
4. Katek bere buruari galdetzen zion ea zergatik ari zen gizentzen.
5. Jimi esan nion ez zitzala inoiz ezarri bete ezingo zituen helburuak.
Unit8 1. Ezkontzen badira, euren ezteietara joaten
saiatuko naiz.
2. Azoka horretan egon izan banintz, postuetatik zerbait erosi izango nuen.
3. Pentsaera zabalagoa edukiko zenuke gizarte kultura anitz batean biziko bazina.
4. Denbora ez zen hain azkar igaro izango, ez bagenuen festan gozatu izan.
5. Norbaitek azterketa berrikusi nahi badu, eskola ondoren jo beharko luke niregana.
Translate the sentences in your notebook.
29Trends 1 Basque © B Burlington Books
Base Form (V1) Past Simple (V2) Past Participle (V3) Euskara
be /VA/
beat /VAW/
become/VB'YJl/
begin /VB'ZBm/
bend /VCmX/
bet /VCW/
bite /VOW/
bleed /VoAX/
blow /VoLH/
break /VpMY/
bring /VpBn/
build /VBoX/
burn /VKm/
burst /VKgW/
buy /VO/
catch /Yæa/
choose /aIh/
come /YJl/
cost /YFgW/
cut /YJW/
deal /XAo/
dig /XBZ/
do /XI/
draw /XpG/
dream /XpAl/
drink /XpBnY/
drive /XpOd/
eat /AW/
fall /cGo/
feed /cAX/
feel /cAo/
fight /cOW/
find /cOmX/
fly /coO/
forbid /cL'VBX/
forget /cL'ZCW/
forgive /cL'ZBd/
freeze /cpAh/
get /ZCW/
give /ZBd/
go /ZN/
grow /ZpN/
hang /kæn/
have /kæd/
hear /kBL/
hide /kOX/
hit /kBW/
hold /kNoX/
hurt /kKW/
keep /YAU/
know /mN/
lay /oCB/
lead /oAX/
learn /oKm/
leave /oAd/
lend /oCmX/
was / were /rFh/rK/
beat /VAW/
became /VB'YMl/
began /VB'Zæm/
bent /VCmW/
bet /VCW/
bit /VBW/
bled /VoCX/
blew /VoI/
broke /VpLHY/
brought /VpGW/
built /VBoW/
burnt / burned /VKmW/VKmX/
burst /VKgW/
bought /VGW/
caught /YGW/
chose /aLHh/
came /YMl/
cost /YFgW/
cut /YJW/
dealt /XCoW/
dug /XJZ/
did /XBX/
drew /XpI/
dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/
drank /XpænY/
drove /XpLHd/
ate /CBW/
fell /cCo/
fed /cCX/
felt /cCoW/
fought /cGW/
found /cPmX/
flew /coI/
forbade /cL'VCBX/
forgot /cL'ZFW/
forgave /cL'ZMd/
froze /cpLHh/
got /ZFW/
gave /ZMd/
went /rCmW/
grew /ZpI/
hung / hanged /kJn/kænX/
had /kæX/
heard /kKX/
hid /kBX/
hit /kBW/
held /kCoX/
hurt /kKW/
kept /YCUW/
knew /mqI/
laid /oCBX/
led /oCX/
learnt / learned /oKmW/oKmX/
left /oCcW/
lent /oCmW/
been /VAm/
beaten /'VAWm/
become /VB'YJl/
begun /VB'ZJm/
bent /VCmW/
bet /VCW/
bitten /'VBWm/
bled /VoCX/
blown /VoLHm/
broken /'VpLHYm/
brought /VpGW/
built /VBoW/
burnt / burned /VKmW/VKmX/
burst /VKgW/
bought /VGW/
caught /YGW/
chosen /'aLHhm/
come /YJl/
cost /YFgW/
cut /YJW/
dealt /XCoW/
dug /XJZ/
done /XJm/
drawn /XpGm/
dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/
drunk /XpJnY/
driven /'XpBdm/
eaten /'AWm/
fallen /'cGom/
fed /cCX/
felt /cCoW/
fought /cGW/
found /cPmX/
flown /coLHm/
forbidden /cL'VBXm/
forgotten /cL'ZFWm/
forgiven /cL'ZBdm/
frozen /'cpLHhm/
got /ZFW/
given /'ZBdm/
gone /ZFm/
grown /ZpNm/
hung / hanged /kJn/kænX/
had /kæX/
heard /kKX/
hidden /'kBXm/
hit /kBW/
held /kCoX/
hurt /kKW/
kept /YCUW/
known /mNm/
laid /oCBX/
led /oCX/
learnt / learned /oKmW/oKmX/
left /oCcW/
lent /oCmW/
izan, egon
jo
bihurtu, bilakatu
hasi
tolestu
apustu egin
kosk egin
odola jario
putz egin
apurtu
ekarri
eraiki
erre
lehertu
erosi
harrapatu, hartu
aukeratu
etorri
kostatu
moztu
salerosi, tratuan ibili
aitzurtu, zuloa egin
egin
marraztu
amets egin
edan
gidatu
jan
erori
elikatu
sentitu
borrokatu
aurkitu
hegan egin
debekatu
ahaztu
barkatu
izoztu
lortu, iritsi
eman
joan
hazi
eseki
eduki
entzun
ezkutatu
jo, kolpatu
eutsi
zauritu, min eman
gorde, mantendu
jakin, ezagutu
jarri; zabaldu
zuzendu, gidatu
ikasi
utzi; irten
prestatu
irregular verbs
IRREGULAR VERBS
30Trends 1 Basque © B Burlington Books
Base Form (V1) Past Simple (V2) Past Participle (V3) Euskara
let /oCW/
lie /oO/
lie /oO/ (regular verb)
light /oOW/
lose /oIh/
make /lCBY/
mean /lAm/
meet /lAW/
pay /UM/
put /UHW/
read /pAX/
ride /pOX/
ring /pBn/
rise /pOh/
run /pJm/
say /gM/
see /gA/
sell /gCo/
send /gCmX/
set /gCW/
sew /gN/
shake /iMY/
shine /iOm/
shoot /iIW/
show /iLH/
shut /iJW/
sing /gBn/
sink /gBnY/
sit /gBW/
sleep /goAU/
smell /glCo/
speak /gUAY/
spell /gUCo/
spend /gUCmX/
spill /gUBo/
spoil /gUQo/
spread /gUpCX/
spring /gUpBn/
stand /gWæmX/
steal /gWAo/
stick /gWBY/
sting /gWBn/
swear /grCL/
sweep /grAU/
swim /grBl/
take /WMY/
teach /WAa/
tear /WCL/
tell /WCo/
think /eBnY/
throw /epN/
understand /JmXC'gWæmX/
wake up /'rMY JU/
wear /rCL/
win /rBm/
write /pOW/
let /oCW/
lay /oCB/
lied /oOX/
lit /oBW/
lost /oFgW/
made /lCBX/
meant /lCmW/
met /lCW/
paid /UMX/
put /UHW/
read /pCX/
rode /pLHX/
rang /pæn/
rose /pLHh/
ran /pæm/
said /gCX/
saw /gG/
sold /gLHoX/
sent /gCmW/
set /gCW/
sewed /gNX/
shook /iHY/
shone /iFm/
shot /iFW/
showed /iLHX/
shut /iJW/
sang /gæn/
sank /gænY/
sat /gæW/
slept /goCUW/
smelt / smelled /glCoW/glCoX/
spoke /gULHY/
spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/
spent /gUCmW/
spilt / spilled /gUBoW/gUBoX/
spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/
spread /gUpCX/
sprang /gUpæn/
stood /gWHX/
stole /gWLHo/
stuck /gWJY/
stung /gWJn/
swore /grG/
swept /grCUW/
swam /græl/
took /WHY/
taught /WGW/
tore /WG/
told /WLHoX/
thought /eGW/
threw /epI/
understood /JmXC'gWHX/
woke up /'rLHY JU/
wore /rG/
won /rJm/
wrote /pLHW/
let /oCW/
lain /oCBm/
lied /oOX/
lit /oBW/
lost /oFgW/
made /lCBX/
meant /lCmW/
met /lCW/
paid /UMX/
put /UHW/
read /pCX/
ridden /'pBXm/
rung /pJn/
risen /'pBhm/
run /pJm/
said /gCX/
seen /gAm/
sold /gLHoX/
sent /gCmW/
set /gCW/
sewn /gNm/
shaken /'iMYm/
shone /iFm/
shot /iFW/
shown /iLHm/
shut /iJW/
sung /gJn/
sunk /gJnY/
sat /gæW/
slept /goCUW/
smelt / smelled /glCoW/glCoX/
spoken /'gULHYm/
spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/
spent /gUCmW/
spilt / spilled /gUBoW/gUBoX/
spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/
spread /gUpCX/
sprung /gUpJn/
stood /gWHX/
stolen /'gWLHom/
stuck /gWJY/
stung /gWJn/
sworn /grGm/
swept /grCUW/
swum /grJl/
taken /'WMYm/
taught /WGW/
torn /WGm/
told /WLHoX/
thought /eGW/
thrown /epNm/
understood /JmXC'gWHX/
woken up /'rLHYm JU/
worn /rGm/
won /rJm/
written /'pBWm/
baimena eman, utzi
etzan
gezurra esan
piztu
galdu
egin, ekoitzi
esan nahi
elkar ezagutu, bildu
ordaindu
jarri, ipini
irakurri
gainean ibili
deitu (telefonoz)
jaso, altxatu
korrika egin
esan
ikusi
saldu
bidali
ezarri, ipini
josi
eragin, astindu
distiratu
tiro egin
erakutsi
itxi
abestu
urperatu, hondoratu
eseri
lo egin
usaindu
hitz egin
letreiatu
gastatu; igaro (denbora)
isuri
hondatu, mainatu
igurtzi, hedatu
jauzi egin
zutik egon
lapurtu
itsatsi
ziztatu, heldu (eltxoak)
zin egin
erratzatu, garbitu
igeri egin
hartu; eraman
irakatsi
urratu, zartatu
esan, kontatu
pentsatu
jaurti; bota
ulertu
esnatu
jantzita eraman; jantzi
irabazi
idatzi
31Trends 1 Basque © B Burlington Books
ask (somebody) out: (norbait) irtetera gonbidatu
break down: matxuratu, hondatu
break into: -ra sartu (baimenik gabe); sartzea lortu
bring together: elkartu; adiskidetu
calm down: lasaitu, baretu
carry out: burutu, gauzatu
catch on: modan jarri, arrakasta izan
come in: sartu
come out: irten
come up with: iradoki, otu
deal with: -z arduratu, -en kargu egin; -i buruz izan
dress up: jantzi, dotore jantzi
drive away: joan / urrundu (garraio batean)
drive off: joan / alde egin (garraio batean)
drive up: gerturatu (autoan)
fall out: haserretu
find out: aurkitu, jakin, berri izan
finish off: bukatu, amaitu
get along: ongi konpondu
get away: ihes egin
get back: itzuli, bueltatu
get by: konpondu, ongi moldatu
get in: sartu
get into: -n sartu / igo
get on: igo / sartu (garraio batean); ongi konpondu
get out: irten; atera
get over: sendatu, osatu
get together: elkartu, bildu
get up: igo, zutik jarri
give back: itzuli
give up: utzi, amore eman; -i uko egin
go away: alde egin, joan
go back: atzera egin / jo; itzuli
go by: igaro, pasatu
go down: jaitsi
go for: (lortzen) saiatu
go off: (alarma) jotzen hasi; joan, itzali
go on: gertatu; jarraitu, iraun
go out: irten
go over: errepasatu, berrikusi
go up: igo, altxatu
go with: konbinatu, nahasi, bateratu
go without: gabe konpondu, alde batera utzi; saihestu
grow up: hazi, hezi
keep up with: jakinaren gainean egon, jakitun izan
log on: sartu
look after: zaindu
look around: inguruan begiratu; begirada bat eman
look at: begiratu, kontuan hartu, aztertu
look for: bila ibili
look forward to: irrikatu, desira izan
look into: ikertu, aztertu
look up: bilatu, begiratu
make into: egin, bilakatu
move out: lekuz aldatu
pay back: (dirua) itzuli, ordaindu
pay for: (-gatik) ordaindu; -gatik zigortua izan
pay out: ordaindu
pick on: -ekin sartu
pick out: aukeratu
pick up: hartu; erosi; jaso
put down: zapaldu, erreprimitu
run after: atzetik korrika joan, segitu
run away: ihes egin
run off: ihes egin, ospa egin
run out of: -(r)ik gabe gelditu
set off: abiatu, bideari ekin
show off: -tzat eduki; harro agertu
sign off: agurtu
sit down: eseri
stand up: zutitu, zutik jarri
start off: hasi, ekin
stay out: kanpoan egon / gelditu, ez jarri
take back: itzuli
take on: onartu; nork bere gain hartu, -z arduratu
take out: atera, eraman
take up: egiten hasi
try for: lortzen saiatu
try on: probatu (arropa)
try out: probatu
try out for: -rako /-t(z)eko frogak gainditzen saiatu
turn down: jaitsi
turn into: egin, bilakatu
turn off: itzali
turn on: piztu
turn up: igo
warm up: berotu, hotza astindu
work on: -n lan egin
work out: ariketa fisikoa egin
PHRASAL veRbS
3232
Trends 1 Basque © B Burlington Books
veRbS + PRePoSitionSagree with: -ekin ados egon
apologise to: -i barkamena eskatu
appeal to: erakarri / atentzioa eman
argue about: -i buruz / -(en)gatik eztabaidatu
argue with: -ekin eztabaidatu
ask for: eskatu, eskaera egin
base on: -n oinarritu
believe in: -ekin / -engan sinetsi
comment on: komentatu, -i buruz komentarioa egin
compete in: -n lehiatu, lehiaketan parte hartu
complain about: -z kexatu
concentrate on: -n kontzentratu / arreta jarri
connect with: konektatu / -ekin harremana izan
depend on: -en menpe egon
dream of: -ekin amets egin
escape from: -tik ihes egin / hanka egin
feel about: iruditu
fill with: -ekin bete
focus on: -n zentratu / kontzentratu
hear about: (zerbaitez) enteratu
hear from: -en berri izan
interact with: elkarri eragin, -ekin harremanak izan / erlazionatu
laugh at: -i / -gatik barre egin
look at: begiratu, behatu
pay for: (-gatik) ordaindu
plan on: pentsatuta izan
point at: -ra apuntatu
prepare for: -rako prestatu
prevent from: saihestu, ekidin
rely on: -ekin / -z fidatu
result from: -en emaitza izan
result in: berekin izan, ekarri
set in: -n girotu / kokatu
speak about: -i buruz hitz egin
speak to: -ekin hitz egin
talk about: -i buruz hitz egin
talk to / with: -ekin hitz egin
tend to: ohi izan, joera izan
think about: -i buruz uste izan / pentsatu, iruditu; -n pentsatu
wait for: -en zain egon
worry about: -z kezkatu
nounS + PRePoSitionSadvantage of / to: -en abantaila
attitude to: -ekiko jarrera
chance of: -t(z)eko aukera
description of: -en deskribapena
details about: -en xehetasunak
effect of: -en emaitza
effect on: -engan eragin
example of: -en adibide
fear of: -i beldur
feeling of: -en sentsazio
increase in: -en igoera
information about: -i buruzko informazio
interest in: -n interes
objection to: -i eragozpen
opinion of: -i buruzko iritzi
opportunity to: -t(z)eko aukera / posibilitate
part of: -n zati
reason for: -t(z)eko arrazoi
relationship with: -ekin harreman
sense of: -en sen / zentzu
sign of: arrasto / seinale
thought of: -en pentsamendu / ideia
tour of: -i bisita
value of: -en balio
waste of: -en galera
way of: -t(z)eko modu / era
AdjectiveS + PRePoSitionSafraid of: -en beldur
amazed at / by: -ekin harriturik
angry at: -ekin haserre
attached to: -i loturik
aware of: -en jakitun
close to: -tik gertu, -i lotu
concerned about: -gatik / -ekin kezkatu / arduratu
confident in: -engan konfiantza
curious about: -t(z)eko kuriositate
disappointed in: -ekin desengainatu
excited about: -ekin hunkitu / zirraraz bete
familiar with: -ekin ohitu / trebatu
good at: -n / -ekin on
good for: -rako on
guilty of: -en errudun
harmful to: -entzat txar / kaltegarri
incapable of: -t(z)eko / -rako ez gai
interested in: -n / -ekin interesatuta
keen on: -ekin gogoa berotu
known for: -gatik ezagun
patient with: -ekin jasankor / pazientzia handiko
pleased with: -ekin gustura
popular with: -en artean ezagun
similar to: -en antzeko
successful in: -n arrakastatsu
sure of: -ekin seguru
thrilled with: -ekin gogoa berotu
tolerant of: -ekin tolerante
upset about: -gatik nahigabetu
upset with: -ekin nahigabetu
worried about: -z kezkatu
PRePoSitionS
Top Related