FREUDYANTIFREUDHabíaunoscuantosperrosalborotadoresydesagradablesqueandabanmolestando.Alguiendijo:“quenadiesequejedespuésdehipocresía”,yapartóaunodeellos.Acontinuaciónaparecióeseperrometidoenunparagüeroyconvertidoenunrolloquesemanteníaenpierodeadodeunre-llenodentrodelparagüero.Enpocotiempopodíaversecómoelperro,queyasólosedistinguíaporsucabezaresignadaydecreciente,ibasiendoabsorbidoporelrelleno.Seoyódecir:”Parecequelohandrogado”.Cuandoelperroseperdiódevista,medesperté.Eranlastresdelamadrugadadeldía24-5-1918.Inmediatamenteescribíelcontenidodelsueñotalcomoacabodereseñarlo.Loúltimoqueleíalacostarmeesanochefuelosiguiente(resaltolomásimportantequeahoravie-nealcaso):
Elfreudismofueporfinenterradoporelestablishment*académicoenlosañossetenta.…Enlaactualidad,losnuevossabiossondeanysondean,cortanycortan,proyectansusdiapositivasyconsideranlosartefactosmentalesdeFreud–suslibidos,complejosdeEdipoytodolodemás-comocuriosaspaparruchasdelpasado…Elconceptocentraldelapatologíafreudiana,laneurosis,seconsideraahoraunhistoricismorisible…Alpro-pioFreudseleconsiderauncharlatánsinnadadesentidodelhumor.
*[laprimeraedeestapalabranoesculpamía;existeeneltextooriginal].ElpárrafoprecedenteexpresalaopiniónqueFreudmerecíaalamericanoTomWolfe,segúncitaMartínGardnerensulibro¿TeníanombligoAdányEva?,capítuloLadeficienteteoríafreudianadelossueños.Setratadeunsueñoquetuveyhedejadoexpresadoalprincipioporsucontenidomanifiesto.Entornoaélestánlossiguientespersonajescuyascartasvoyaponerbocaarribaacontinuación:Yo,queescribo(elburrodelanteparaquenoseespante),Freud,TomWolfe(TW)yMartínGardner(MG).
1)Yo.SoyunadmiradordeFreuddesdequehacebastantesañoscomprésusobrascomple-tas.SontrestomosdeEditorialBibliotecaNuevaqueguardocuidadosamente.Conocasióndeestoqueescriboahoraveoquedelostres,sóloelprimeroestábienbaqueteadoyllenoderecortesconmisanotacionesfechadas.Losotrosdosconservabantodavíaelenvoltorioprotectorconquelosadquiríenlalibrería:nisiquieraloshabíaabierto.EnlaimagenmuestrolasdosúltimaspáginasdelTomoI,las1178y1179.SonasimismolasúltimasdelÍndicededichoTomoqueconstadecincopáginastanmacizascomolasdosdelaimagen.Yco-molasdelosotrosdostomos.AsípueslasObrascompletasdeFreudqueposeotienen1179(I)+2421(II)+3667(III)=7267páginasconuníndiceglobalde16páginassemejantesalasmostradas.Estánimpresasenpapelbibliaypesan3kgs.
Doyestosdetallesenaparienciatrivialesparaqueellectorpuedaapreciar,almenos,lamagnitudcuantitativadelaobradeFreud,hoyninguneadaporcualquieracontantafrivolidad.Delaimagenyloquerepresentacomoejemplodelcontenidofreudiano,ellectorpodráasimismoforjarselaideadelalcancededichocontenido.
Comodigo,meheinteresadosolamenteenelTomoIy,concretamenteenestastresrúbricas:Lainterpretacióndelossueños,LapsicopatologíadelavidacotidianayElchisteysurelaciónconelin-consciente.Y,porqué?PuesporquemepasacomoaEinsteinsegúncuentaFreud.Seentrevistaronambosunavezy,talcomodiceesteúltimo,élmismocomentó:Einsteinentiendedepsicologíatantocomoyodefísica.Lomíoesmuchomásgraveporquehoynoentiendodeningunadelasdoscosas.Encambio,deso-ñar,deserunbuenclientedeunexcelentecontadordechistes(portalclientemeteníauncolegadefábrica),odenavegarentrelascosasquenospasanadiario,algopuedoopinar,comocualquierhijodevecino.Dehecho,eltítulodeLapsicopatologíadelavidacotidianameinspiróeltítulodeloquevengoescribiendocomoAntropologíadelavidacotidiana.Asípues,dePsicoanálisis,nada,ybienquelosiento.InclusoestoydeacuerdoenparteconTWenlodequeloslibidosycomplejosdeEdipo(invaginaciones[concavidades],evaginaciones[convexi-
dades])estándemás.Paramílohanestadoencuantohetratado,peronodigoquenoseandeutili-dadenelámbitodelpsicoanálisis.EnloquenoestoydeacuerdoconTWesen“…todolodemás-comocuriosaspaparruchasdelpasado…”DeboaFreud,almenos,estasdoscosas:Heaprendidoaescribirmejor,puesélescribemuybienydeformasencilla,cosascomplicadas.Hedescubiertoelinconscienteyesedescubrimientomehaenseñadoaapreciardeformaprácticaycongranbeneficio,cosasimportantesquesucedíanamialrededoryquemepasabandesapercibidas.
2)Freud(1856-1939)fueunmédiconeurólogoaustriacodeorigenjudío,autodeclaradoateo,padredelpsicoanálisisyunadelasmayoresfigurasintelectualesdelsigloXX.ConDarwin,PasteuryJenner(eldescubridordelavacunacontralaviruela),fueunodelospocosmiembrosHonorariosdelaRoyalMedicalandChirurgicalSocietydeLondres.Entalmedidafueunescritornotablequeen1936fuefinalistadelPremioNobeldeLiteraturacon-cedidoentoncesaEugeneO´Neillpor“laemociónhondaysentida,desuobradramática,enlaquecobraexpresiónunaoriginalconcepcióndelatragedia”,segúnelTribunaldelaFundaciónNobel.Lomáscuriosodetodoesqueesaexpresiónoriginal,segúnelpropiotribunal,estabainspirada,precisamente,enlaobrade…¡Freud!.DetodasformasFreudnohubierapodidoasistiralarecepcióndelpremio,encasodehabérseleconcedidoporqueyaestabacondolorosopadecimientoacausadelestadomuyavanzadodelcán-cerdebocaquelellevóalatumbatresañosdespués.Curiosamente,algosemejanteleocurrióalganadorO´Neill,quetampocopudoacudirarecibirsupremioporrazonesdesalud.NomehacostadonadaencontrarunaextensabiografíadeFreudqueofrezcoenelsiguienteenlace:
http://www.scielo.edu.uy/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1688-03902014000300008SetitulaBiografíamédicadeSigmundFreudaunqueenrealidadlodecaráctermédicoocupasólosusegundamitad.Laprimeratienelaformadeunabiografíaconvencional,sibienmuyprecisaydeta-llada.Siemprehayquetenerencuentalasolvenciadelosbiógrafosparaevitarsesgosinteresadosenlasbiografías.Enestecaso,elbiógrafoeselDr.MiltonRizzi,MiembrovitaliciodelaRoyalSocietyofMedicinedeLondres(lifemember).AntesdeabandonaraFreud,unagotadehumorsobresupsicoanálisisacargodelextraordinariohumoristahispanoargentinoQuino,elpadredeMafalda.Comoessabido,FreuddejóunaprofundahuellaenSudAmérica.SabíaespañolqueaprendióparapoderleerElQuijote.Yunacuriosidadse-cundariaquemehabíapasadodesapercibida:Enmimenguadabibliotecatengoseguidos,alazar,lostrestomosdeFreudylosdosdeElQuijote.Ahora,laviñetadeQuino.Elpsiquiatraensuconsultarecibiendoalpaciente.Lahabitaciónesam-plia,dealtotechoydebidamenteamueblada.Naturalmentenofaltaelsillónparaelmédicojuntoalclásicodiván.ÉsteestásituadodefrenteaunagranpareddesnudaquellenatotalmenteunenormemuralrepresentandoaBrigitteBardot desarropada.Elpsiquiatraproponealpaciente:échesecó-modamenteeneldiványpienseenloprimeroqueseleocurra,queluegoyahablaremosustedyyo.EranlostiemposenqueMarilynMonroedominabalosEE.UUyportanto,elmundo,yBrigitteBardothacíalomismoconEuropa.
3)TomWolfe(1930-2018)PeriodistapadredelNuevoperiodismoynovelista.Muyestimadoporlosperiodistasactualesperodesconocidoparaelgranpúblico.Yomeheenteradodesuexis-tenciaporloquediceenelpárrafodemargenamplioquetranscriboalprincipio.
DeesatranscripcióndeduzcoqueTWnohaleídoaFreudylalástimaesqueyanolopodráhacer:Hamuertohaceunospocosdías.Conelmayorrespeto,RIP.DigoquedesconoceaFreudporqueencasocontrarionohabríadichoque“alpropioFreudseleconsiderauncharlatánsinnadadesentidodelhumor”.¿Enesoconsisteelnuevoperiodismo?¿Enqueelperiodistaseescondedetrásdeun“seleconsidera”afindenoarriesgarunaopiniónsubjetiva?SiFreudtuvoalgoincontestableensuvidafueunamalasaluddehierroyunsentidodelhumorinteligente.TWtuvosuertedenocoincidirenvidaconél.SiFreudlohubieraconocidoseguramen-telehubierasoltado:Muchacho,ustedtieneunpuntodébilensuscuatrotalonesdeAquiles,talcomoyadijoenunaocasiónaotrocharlatán.TW,esecharlatánqueaparecíaenlosactospúblicosvestidodeblanco(pantalónychaqueta)paradaraentenderqueallíestabaél.Vistolovisto,noescomoparatomardemasiadoenserioaesteseñorTW.Apesardetodo,voyaintentaraclararalgo.Cuandodiceque“losnuevossabiossondeanyconsideran”¿quieredecirqueéltambiénsondeayconsidera?¿Porquénonosdicequienessonesosnuevossabios?Porquesisondesuestiloestamosperdidos.Yomásbienpienso,contodabenevolencia,quedebequererreferirseaquienesinvestiganenInte-ligenciaArtificialoenelProyecto_Cerebro_HumanodelaUE.YahemostenidoenelIIE(InstitutodelaIngenieríadeEspaña)algunassesionessobreestostemas.NodudodequeunosbuenosresultadosdeestasinvestigacionespodránayudaraexpresarmejorlaobradeFreud.PerotalcomoseexplicaTWequivaleadecirquelasleyesdeNewtonson“curiosaspaparruchasdelpasado”porquenotienenencuentalafísicacuántica.
4)MartínGardner.ElestadounidenseMGfueundivulgadorcientíficoyfilósofodelaciencia,muypopularporsusnumerososlibrosdematemáticarecreativadealtonivel.Ensulibroalqueantesmereferí¿TeníanombligoAdányEva?,MGseocupadeponeraldescubier-tofalacias,mentirasarropadasenconcepcionespseudocientíficas,firmescreenciassinfundamentoycosasporelestiloentodoslosámbitosdondepuedandarseencandilandoaingenuosoignoran-tese,incluso,agentequenoloesperoqueesperaobtenerlatitulacióndepseudocientíficoparapoderdeslumbraraotros.UnaNOTAmarginalquevienecomoanilloaldedo(melahatrasmitidomiamigoMarianoNieto).¿Ustedessabencualeselpalíndromomásantiguoqueseconoce?ÉstequeocurrióenelParaísoTerrenalcuandoAdánsepresentóaEva(lotransmitollanamente):madam,aiamadam.EnestalíneadeintervencionesMGdedicadoscapítulosdesulibro,el10,Ladeficienteteoríafreu-dianadelossueñosyel11,Lateoríaposfreudianadelossueños,amachacaraFreudyasuobraapo-yándoseenabundantescitasbibliográficasdeaparentesolvencia.
Paramisorpresa,puessiempreheconsideradoaMGcomoaalguiendefiar,yquesíhaleídoaFreud,acogeensutextoafirmacionestanrotundascomoéstas:
Freudhamuerto[científicamente,claro].ElchifladodeVienaeraunpseudocientíficodegrantalentoliterariosinideadecómoconfirmarsusconjeturas.
Sr.MG,ustedqueentiendemuchodeesto,¿Cuántotiempopuedetardarseenconvertirunaconje-turaenunteorema?Yesotratándosedecuestionespalpables.¿Quénopodráocurrirconlasimpal-pables?¿NocreequesepasaunpocollevandolacontrariaalaRoyalSocietyquelohapuestoalaalturadeDarwin,PasteuryJenner?
Enlaépocaenqueinventósuteoríadelossueños,Freuderaunconsumidorhabitualdecocaína.Ladrogasuprimelossueñosdurantealgúntiempo,perosiemprehayunreboteenelquelossueñossehacenmásfrecuentesyextraordinariamentevivos.Tomóme-ticulosasnotasdeestossueñosehizotodoloposibleporinterpretarlos.
LoquediceesciertoperocallaqueFreudnodesarrollóningunaadicciónalacoca.Encambio,conrespectoalanicotina,presentóunadependenciaabsolutaytolerómuymaltodaslasabstinencias.LoquenonosaclaraMGessiFreudempleabalacocaínacomorecursoensusinvestigaciones.Vistolovisto,parecequemásbiendalanoticiaconunsesgodesprestigiadorporqueesohoyllamamu-cholaatenciónencontradecualquiera.
Freudteorizóquemuchossueñossonloqueélllamabasueñosantideseo.Haysueñosdesagradablesqueexpresantemoresenlugardedeseos.UnopensaríaqueaFreudteníaquehaberlebastadoconadmitirquelossueñospuedenreflejartemoresademásdedeseos.Perono:Seesforzótodasuvidaporencontrarma-nerasdeinterpretarlossueñosdesagradablescomocumplimientosdedeseossecretos.Leacusadesoberbioporsutozudezenmantenerquehastaenlodesagradablesevelasatisfaccióndeundeseo.Sedabacuentadequeestossueñosantideseopresentabanse-riosobstáculosasuteoría.
Efectivamente,esosobstáculosexisten,peroesloablelainteligentehabilidaddeFreudparasu-perarlos.UncasoparadigmáticodeesahabilidadsepresentaenelsueñodeFreudmontandoaca-balloquetengorecogidoenesteenlaceamisitioweb:
http://www.caprichos-ingenieros.com/sueno6.htmlMGvieneaterminarconsutraca(omatraca)final:
Elmejorymásinfluyentedeloslibrosrecientessobreeltema[lossueños]es,condife-rencia,Thedreamingbrain(1989)deJ.AllanHobson,profesordepsiquiatríaenlaFa-cultaddeMedicinadeHarvard.Segúnél,lossueñosnotienenningúnsignificadoocultoocontenidolatente.Sólotienencontenidomanifiesto.Hobsonrecuerdaunsueñomuyrealistaenelque,duranteunavisitaalMuseodeBellasArtesdeBoston,vioyoyóaMozarttocandounconciertodepiano.SefijóenqueMozartestabamuygordo.UnanalistafreudianopodríahaberllegadoalaconclusióndequeMozarteraunaima-genpaternayquesuobesidadsimbolizabaeldeseosubconscientedeHobsondematarasupadreparaquedarseconsumadreparaélsolo.Hobsondicequeelconciertoeraunoqueélconocíamuybien.SueleescucharaMozartmientrasconduce,yvisitaconfrecuenciaelMuseodeBellasArtes.Supropiabarrigaes-
tabaempezandoaaumentardevolumen.Elsueñonoconteníaningúncontenidolatente.TalcomoexplicaHobson,MozartesMozart.
SiemprehadehaberalguienalquelefaltelainteligenciadeFreud,pormuyprofesordepsiquiatríaqueseaenHarvard.Yo,quesoysólounsimpleaficionadosientovergüenzaajenaporloquediceHobson.Unacosaesquenosepamossacarpartidodelcontenidolatentedeunsueñoyotrallegarporelloalaconclusióndequenoexistetal.EnelejemploHobsonexiste,naturalmente,elcontenidomanifiestoquedeclaramuycumplidamen-teelsoñador.Peroasimismoexistetambiénellatentequeesobvioenestecaso.Y,además,sedaenelsueñolacircunstanciadequerersatisfacerundeseo.Veamos:AlosmatadoresdeFreud,suestandartedelcomplejodeEdipolestapaloquetienendelantedesusnaricesque,enestecasoesqueelsoñadoresunadmiradordeMozartaquiennogustaverdegra-dadoporlagordura.Yalegustaríaaélquesusalumnosoquiénsabesitambiénalguienmás,sintie-ranporél(porHobson)lamismaadmiraciónquesintióHobsonporMozartantesdequeésteapa-recieragordoenelsueño.Asípues,bienharáelSr.Hobsonenhacercasoalcontenidolatentedesusueñoquelehapuestosutripadelantedelespejo,ytomarmedidasdeadelgazamiento,porquesino,vaatenerqueecharatrásunpuntoelasientodelconductorparaqueelvolantenoledañelabarriga.Porañadidura,esasmedidastendránlavirtuddeevitarversedesprestigiadodelantedesupúblico.Lossueñossirvenalmenosparaesto:paraquenosdemoscuentadequelacosavaconnosotros;niconnuestramadreonuestropadrey,menosaúnconEdipo.Estomerecuerdaloquemepasóconunamigo,DirectorquefuedeunaimportanteEscueladeIn-genieríayquemeconfióunsueñorecientequenoentendía.Setratabadeunaconcurridareunióndedespedidaenlaqueélsesentíadesconcertadoporquenosabíaaquéhabíaidoélallí,niquienseiba.Mirespuestafulminanteleabriólosojossegúnmeconfiódespuésentonoaprobatorio:“¿Cómodicesquenosabíasquiensemarchaba?Erastúelqueseiba”.Yosabía,porquemelohabíaconfesadoantes,queandabapreocupadoconlamuerteysuformadeafrontarla.Esdemiedad.Comoseve,conlainterpretacióndelossueñoshayquehacerprácticasy,sobretodo,hayquetenerunbuenProfesordePrácticas.Yoelegíalmejor,adonSigmundo.Hemosllegadoalfinal,yesonosobligaavolveralprincipio.Yosuelodecirquelosprólogoshayqueleerlosdosveces:antesdeleerunlibro,ydespués.Pormásquealgunoslonieguen,lossueñostienensucontenidomanifiestoy,además,sucontenidolatente.Negarloestantocomonegarqueunjeroglíficoenlapáginadeentretenimientodeundia-rio,lostiene.Vamos,pues,adesvelarelcontenidolatentedelsueñomíoquemanifestéalcomienzo,unavezquesabemostodoloquesabemos.
Habíaunoscuantosperrosalborotadoresydesagradablesqueandabanmo-lestando.
RepresentabanalasdosfaccionesquesedanafavoryencontradeFreud,incluidaslaspersonali-dadesmásdestacadasdeambas.Laverdadesqueyallegaasermolestatantapolémica.Ensuban-doestaba,naturalmenteelpropioperroFreud.DesconozcoelnombredelperrolíderantiFreud.
Alguiendijo:EsealguieneraeljuezMGqueestabadispuestoaterminarcontantoalboroto,noconmanodehie-rrosinoconaparenteguantedeseda;perofíjenseloquedijo,ycómoactuó:
“quenadiesequejedespuésdehipocresía”,yapartóaunodeellos.
Hipocresía:Fingimientodecualidadesosentimientoscontrariosalosqueverdaderamentesetie-nenoexperimentan.Suentrecomilladoequivaleaesto:Nadiepiensequeestoyfingiendounaacciónaleatoria,porquevoyaelegirdeverdadyalazar,aunocualquieradelosperros.¡Mentira!SuintencióneramataralperroFreud;poresoloeligióaél.Yesque“excusationonpetita,acusatiomanifesta”.EnelsueñosevecómomuereelperroFreud.EljuezMGlehizounjuiciosumarísimoyloejecutó.
Seoyódecir:”Parecequelohandrogado”Especiedemetátesis:“lohandrogado”,por“sedrogaba”.Silohubieranejecutadopordrogarseellopodríatenersentidoparaelpopulacho.EstorecuerdamucholoquepasabaconETAcuandoasesinabaaalguien.“Algohabráhecho”,expresabaelpopu-lachovasco.Resumiendo:ElcontenidolatentedemisueñoesqueFreudfueajusticiadoporeljuezMGconnoc-turnidad(alastresdelamadrugada)ytraslapantomimadeunjuicioqueeljuezllamaríajusto.
Top Related