EELL AADDJJEETTIIVVOO
Los adjetivos se declinan como los sustantivos y según la declinación a la que pertenecen se pueden dividir en dos grandes grupos:
Adjetivos de la 1° clase Adjetivos de la 2° clase
Los adjetivos concuerdan con el sustantivo en GÉNERO, NÚMERO y CASO, por lo que los adjetivos disponen de formas en cada g°, n° y caso para poder concordar con ellos. Los adjetivos se enuncian mediante el nominativo singular de cada género, siguiendo el orden de masculino, femenino y neutro.
▪ ADJETIVOS DE LA 1 CLASE
Son llamados adjetivos de tres terminaciones, pues tienen tres formas según el género; masculino (2 declinación) / femenino(1 declinación) / neutro (2 declinación) BON-US BON-A BON-UM PULCHER PULCHR-A PULCHR-UM
ADJETIVOS DE LA 1º CLASE (3 TERMINACI0NES)
CASOS SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
NOMINATIVO ALT- US ALT- A ALT- UM
ALT- I ALT- AE ALT- A
VOCATIVO ALT- E ALT- A ALT- UM
ALT- I ALT- AE ALT- A
ACUSATIVO ALT- UM ALT- AM ALT- UM
ALT- OS ALT- AS ALT- A
GENITIVO ALT- I ALT- AE ALT- I ALT- ORUM ALT- ARUM
ALT- ORUM
DATIVO ALT- O ALT- AE ALT- O ALT- IS ALT- IS ALT- IS
ABLATIVO ALT- O ALT- A ALT- O ALT- IS ALT- IS ALT- IS
ADJETIVOS DE LA 1º CLASE (3 TERMINACI0NES) CASOS SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO NOMINATIVO PULCH- ER PULCHR- A PULCHR- UM PULCHR- I PULCHR- AE PULCHR- A
VOCATIVO PULCH- ER PULCHR- A PULCHR- UM PULCHR- I PULCHR- AE PULCHR- A
ACUSATIVO PULCHR- UM PULCHR- AM PULCHR- M PULCHR- OS PULCHR- AS PULCHR- A
GENITIVO PULCHR- I PULCHR- AE PULCHR- I PULCHR- ORUM
PULCHR- ARUM PULCHR- ORUM
DATIVO PULCHR- O PULCHR- AE PULCHR- O PULCHR- IS PULCHR- IS PULCHR- IS
ABLATIVO PULCHR- O PULCHR- A PULCHR- O PULCHR- IS PULCHR- IS PULCHR- IS
Para averiguar la raíz correcta del adjetivo debemos acudir siempre a la forma del neutro: ej. Pulcher, pulcra, pulchr-um Ejemplos: Novus, -a,-um aureus,-a,-um Magnus,-a,-um calidus,-a,-um Frigidus,-a,-um privatus,-a,-um publicus,-a,-um parvus,-a,-um altus,-a,-um totus,-a,-um tener,-a,-um niger ,-gra,-grum satur, satura,saturum sacer,-cra,-crum PENSUM: Romani magna templa multis deis aedificabant et templa auto argentoque pretioso ornabant. Templa pulchris magnorum deorum statuis ornabant, atque deis magna dona portabant, in templis magna simulacra deorum clarorum erant.
Romulus (multus,-a,-um)facta (egregius,-a,-um) facebat. (altus,-a,-um) muris Romam obsidebatt. (parvus,-a,-um) populus (vicinus,-a,-um) vincebat. Romani (laetus,-a,-um)victorias celebrabant.
Pensum: In vico magnum aedificium ardebat. Etiam Augustus et Paulus ad incendium properant. Iam villa et stabula nova aedificii magno in periculo sunt. Sed agricolae stabula intrant. Magna pericula flammarum non timebant. Magno studio taurum et vaccas et equos e stabulis servant. Tum multa aqua incendium villae et stabulorum sedant. Sic etiam aedificia vicina e periculo liberant. Nunc magnum erat gaudium agricolarum. Vicus,-i:aldea aedificium,-i: edificio propero,-as,-are: ir avanzar. Stabulum,-i: establo,cuadras periculum,-i: peligro studium,-i: afán, empeño Sedo,-as,-are: calmar, apaciguar sic: adv. Asi, de esta manera gaudium,-i: gozo, alegría
ADJETIVOS DE LA 2° CLASE
ADJETIVOS DE 1 TERMINACIÓN (3º DECLINACIÓN)
CASOS SINGULAR PLURAL MASC. / FEM. NEUTRO MASC. / FEM. NEUTRO
NOMINATIVO FEROX FEROX FEROC- ES FEROC- IA
VOCATIVO FEROX FEROX FEROC- ES FEROC- IA
ACUSATIVO FEROC- EM FEROX FEROC- ES FEROC- IA
GENITIVO FEROC- IS FEROC- IS FEROC- IUM FEROC- IUM
DATIVO FEROC- I FEROC- I FEROC- IBUS FEROC- IBUS
ABLATIVO FEROC- I / E FEROC- I / E FEROC- IBUS FEROC- IBUS
ADJETIVOS DE 2 TERMINACIONES (3º DECLINACIÓN) CASOS SINGULAR PLURAL
MASC. / FEM. NEUTRO MASC. / FEM. NEUTRO
NOMINATIVO OMN- IS OMN- E OMN- ES OMN- IA
VOCATIVO OMN- IS OMN- E OMN- ES OMN- IA
ACUSATIVO OMN- EM OMN- E OMN- ES OMN- IA
GENITIVO OMN- IS OMN- IS OMN- IUM OMN- IUM
DATIVO OMN- I OMN- I OMN- IBUS OMN- IBUS
ABLATIVO OMN- I (E) OMN- I (E) OMN- IBUS OMN- IBUS
ADJETIVOS DE 3 TERMINACIONES (3º DECLINACIÓN) CASOS SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
NOMINATIVO AC- ER ACR- IS ACR- E ACR- ES ACR- ES ACR- IA
VOCATIVO AC- ER ACR- IS ACR- E ACR- ES ACR- ES ACR- IA
ACUSATIVO ACR- EM ACR- EM ACR- E ACR- ES ACR- ES ACR- IA
GENITIVO ACR- IS ACR- IS ACR- IS ACR- IUM ACR- IUM ACR-IUM
DATIVO ACR- I ACR- I ACR- I ACR- IBUS ACR- IBUS ACR- IBUS
ABLATIVO ACR- I / E ACR- I / E ACR- I / E ACR- IBUS ACR- IBUS ACR- IBUS
Pensum:
Homo locuples et potens multos amicos habet Sanctum est omne vetus poema. Vulgus laudat veteres poetas. Repentinis morbis acria et celeria remedia medici adhibent Duces prudentes esse debent. Vinum Italicum forte est et acre. Homo audax in senatum apparuit. Gladiatorum espectaculum crudele et inhumanum est.
Romani cum Volscis bellum _______(acer,acris, acre)) gesserunt. Martius _____(nobilis,-e) romanus, vir inter _____(omnis,-e) Romanos fortissimus erat, nam oppidum _______ (dives, divitis) Volscorum, expugnaverat.
Romani cum ______(potens, -ntis) Aequis ______(difficilis,-e) bellum gesserunt. Urbs Roma in ________ (ingens,-ntis) periculum venerant, nam hostes copias Romanas prope urbem obsederant. Tum ______(prudens, -ntis) patres______(fortis,-e) Cincinnatum dictatorem creaverunt. Romae enim periculum _____(levis,-e) non erat.
◊ Adjetivos sustantivados:
Milites multa et varia in castris faciebant Interea Agricola plura de regis perfidia rogare coepit. Labor omnia vincit Non omnia possumus omnes. Multa breviter et commode de amicitia dicebat oratio Ariovistus ad postulata Caesaris pauca respondit, de suis virtutibus multa praedicavit. Errare humnum est, sed stultorum in errore perseverare.
Adjetivos:
2 1 2
gloriusus,-a,-um
clarus,-a,-um
perfidus,-a,-um
falsus,-a,-um
stultus,-a,-um
verus,-a,-um
dignus,-a,-um
acerbus,-a,-um
aequus,-a,-um
albus,-a,-um
carus,-a,-um
sordidus,-a,-um
troianus,-a,-um
inimicus,-a,-um
malus,-a,-um
posterus,-a,-um
bonus,-a,-um
varius,-a,-um
alter,altera,alterum
miser,misera,miserum
pulcher,pulchra,pulchru
m
dexter,dextra,dextrum
sinister,sinistra,sinistrum
aeger,aegra,aegrum
3 3
facilis, -e
difficilis, -e
brevis, -e
communis, -e
similis, -e
dulcis, -e
mirabilis, -e
turpis, -e
equestris, -e
crudelis, -e
aequalis, -e
agrestis, -e
immortalis,-e
tres, tria
3, -is
prudens,-ntis
adulescens,-ntis
abundans,-ntis
candens,-ntis
constans,-ntis
diligens,-ntis
eloquens,-ntis
dives, divitis
audax,audacis
vetus,veteris
3 3 3
celer, celeris, celere
acer, acris, acre
GGRRAADDOOSS DDEELL AADDJJEETTIIVVOO El grado del adjetivo sirve para expresar la intensidad de la cualidad de un adjetivo calificativo, y por ello presenta tres grados principalmente:
Grado Comparativo
Se forma con las partículas TAM ... QUAM = tanto (tan) ... como
positivo :que es el adjetivo normal: alto
comparativo: a su vez presenta tres nociones, superioridad, igualdad e inferioridad. más alto, menos alto, tan alto como
Superlativo altísimo o muy alto, el más alto de todos
Grado comparativo: Mediante el comparativo se comparan dos términos, o bien dos cualidades de un mismo término. Para los comparativos de igualdad e inferioridad se van a utilizar, al igual que en castellano, los adverbios:
GRADOS DEL ADJETIVO
POSITIVO (adjetivo normal)
COMPARATIVO (comparación de dos términos)
SUPERLATIVO (grado sumo)
INFERIORIDAD MINUS + ADJ.
IGUALDAD TAM + ADJ.
SUPERIORIDAD MAGIS + ADJ.
-IOR, -IUS
Igualdad : se fiorma con tam....quam Petrus tam altus quam Antonius est = Pedro es tan alto como Antonio
Inferioridad :Se forma con las partículas MINUS ... QUAM = menos ... que
Antonius minus altus quam Petrus est = Antonio es menos alto que Pedro
Superioridad : Sin embargo el comparativo de superioridad se forma generalmente con la adición de un sufijo a la raíz del adjetivo en grado comparativo, aunque en ocasiones se puede utilizar también los adverbios MAGIS ...QUAM = más ... que, aunque es poco frecuente.
PLUS...QUAM
Antonius magis altus quam Petrus est = Antonio es más alto que Pedro
El sufijo usado para el comparativo sería el siguiente: -IOR (m y f) / -IUS (n)
Paradigma:
Casos Masc y fem Neutro Masc y fem Neutro
N -IOR -IUS -IORES -IORA
V -IOR -IUS -IORES -IORA
AC -IOREM -IUS -IORES -IORA
G -IORIS -IORIS -IORUM -IORUM
D -IORI -IORI -IORIBUS -IORIBUS
AB -IORE -IORE -IORIBUS -IORIBUS
Se declinaría como un adjetivo de dos terminaciones de la tercera declinación de
tema en consonante –r
FORMAS IRREGULARES :
POSITIVO COMPARATIVO SUPERIORIDAD
BONUS, A, UM MELIOR, IUS MALUS, A, UM PEIOR, IUS
MAGNUS, A, UM MAIOR, IUS
PARVUS, A, UM MINOR, US
El comparativo lleva generalmente un complemento o segundo término de la
comparación. Este complemento tiene dos formas de expresión: Uso de quam y el mismo caso que el primer término:
Petrus altior est quam Antonius. Uso del caso ablativo, cuando el primer término es nominativo o
acusativo Petrus altior est Antonio
Cuando se comparan dos cualidades en el mismo ser, ambos adjetivos van en grado comparativo: Marcus doctior est quam prudentior (Marco es más docto que prudente).
En algunas ocasiones puede aparecer sin segundo término de la comparación, y
recoge así el valor originario del sufijo –ior con valor de intensivo, es decir, expresa una cualidad en mayor o menor grado del normal:
Senectus est natura loquacior (la vejez es por naturaleza bastante locuaz) PENSUM de los comparativos: Nunquam cenam meliorem gustavi, nunquam vinum suavius bibi. Nihil miserius est quam servitus, nihil pulchrius quam libertas. Libertas est tam dulcis quam vita. Vita est minus cara quam libertas. patria vita
multo est carior. Pax melior securioque est quam bellum. Nullum malum gravius est quam bellum
civile. In populo libero legum imperia potentiora sunt quam hominum imperia.
Grado superlativo:
El superlativo presenta la cualidad expresada en su más alto grado. y como en castellano puede indicar dos cosas:
La cualidad considerada en sí misma superlativo absoluto La cualidad considerada en relación a otros seres superlativo relativo
SUFIJOS :
-ISSIMUS, A, UM
-ERRIMUS, A, UM
-ILLIMUS, A, UM
El sufijo usado para la creación del superlativo generalmente es –ISSIMUS / -
ISSIMA / -ISSIMUM, y convierte al adjetivo en una forma de tres terminaciones de la 2 / 1 / 2.
Ej bonus – bonissimus / bonissima / bonissimum Sin embargo los adjetivos cuyo tema acaba en consonante líquida, es decir aquellos
cuya raíz terminan en –er o en -ilis en el masculino, tipo pulcher o facilis, presentan un sufijo –errimus y –illimus respectivamente por la asimilación de la consonante –s- del sufijo a la consonante temática:
Ej. Celeber – celeberrimus, -a, -um Humilis - humillimus, -a, -um
FORMAS IRREGULARES:
POSITIVO SUPERLATIVO
BONUS, A, UM OPTIMUS, A, UM
MALUS, A, UM PESSIMUS, A, UM
MAGNUS, A, UM MAXIMUS, A, UM
PARVUS, A, UM MINIMUS, A, UM
TIPOS DE SUPERLATIVOS :
ABSOLUTO Sin 2º término muy, -ísimo.
RELATIVO Con 2º término el más... de / entre...
El complemento del superlativo suele ir en genitivo. Hace urbs omnis Galliae clarísima fuit. Aunque puede aparecer con el uso de sintagmas preposicionales: Inter. + acus, / ex + ablativo
2º TÉRMINO DEL SUPERLATIVO
GENITIVO PARTITIVO A / AB + ABLATIVO
E / EX + ABLATIVO INTER + ACUSATIVO
APUD + ACUSATIVO
PLURAL
In hoc proelio inter omnes equites strenuissimus fuit ADJETIVOS. fortis,e potens,ntis difficilis,e celeber, bris,bre audaz,acis brevis,e acer,acris,acre níger,nigra,nigrum
Comparativos y superlativos irregulares
Adverbio Positivo Comparativo Superlativo
EXTRA EXTERUS, -A, -UM EXTERIOR, -IUS EXTREMUS, -A, -UM/EXTIMUS, -A, -UM
CIS, CITRA ---- CITERIOR, -IUS CITIMUS, -A, -UM
INFRA INFERUS, -A, -UM INFERIOR, -IUS INFIMUS, -A, -UM/IMUS
IN, INTRA --- INTERIOR, -IUS INTIMUS, -A, -UM
--- (IUVENIS) (IUNIOR, -ORIS) ---
POST --- POSTERIOR, -IUS POSTREMUS, -A, -UM/POSTUMUS, -A, -UM
PRAE/PRO --- PRIOR, -IUS PRIMUS, -A, -UM
PROPE --- PROPIOR, -IUS PROXIMUS, -A, -UM
--- (SENEX) (SENIOR, -ORIS) ---
SUPRA SUPERUS, -A, -UM SUPERIOR, -IUS SUPREMUS, -A, -UM/SUMMUS, -A, -UM
ULTRA --- ULTERIOR, -IUS ULTIMUS, -A, -UM
Raíces distintas de la del positivo
Positivo Comparativo Superlativo
BONUS MELIOR, -IUS OPTIMUS, -A, -UM
MAGNUS MAIOR, -IUS MAXIMUS, -A, -UM
MALUS PEIOR, -IUS PESSIMUS, -A, -UM
PARVUS MINOR, MINUS (GEN. MINORIS) MINIMUS, -A, -UM
MULTUS PLUS, PLURIS PLURIMUS, A, -UM
PENSUM : Legatos ad Caesarem mittunt nobilissimos civitatis. Conditiones vitae multorum servorum miserrimae fuerunt. Celer est ventus, lux celerior, mens autem hominum celerrima. Mens hominis omnium rerum celerrima est. Nero Caligulae simillimus fuit, sed crudelissimus omnium imperatorum. Titus
bellicossisimus fuit, sed minus felix in bello fuit quam in urbe. Traianus tam fortis fuit quam Titus. Hadrianus eruditissimus imperatorum Romanorum fuit.
Fabula:
-Vulpes –ait Marcus- peior fuit ciconia, quoniam prima ciconiam decepit.
-sed ciconia fortior quam vulpis est-dixit Antonia, dum parva manu lacrimas suas
siccabat-. Ciconiae maiores vulpibus sunt. Ciconiae pedes multo longiores quam vulpis
pedes. Maximum autem hic est: ciconia volat, vulpes volare non potest.
- vere dicis, mea Antonia-dixit Lucretia-, solum fabulam narro. Sed vulpes famam
astutae gabet. Scitisne fabulam vulpis et corvi?audite.
“cum corvus de fenestra caseum rapuisset, in altam arborem subvolavit et ibi
manducare coepit. Corvum vulpes vidit. Vulpes astuta blandis corvo dixit: “O corve,
tu pulcherrimus omnium avium es. Tu multo pulchrior pavone. Quantum decoris
corpore et vultu geris!si vocem haberes, nulla prior avis esset! Canta igitur, ut vox tua a
me laudetur” corvus stultus, ut vocem ostenderet, os aperuit atque caseum emisit,
celeriter dolosa vulpes avidis dentibus caseum rapuit et devoravit”.
LA COMPARACIÓN
En latín hay tres tipo de comparación, igual que en español:
Grado positivo, que es el adjetivo normal: alto Grado comparativo: más alto, menos alto, tan alto como Grado superlativo: altísimo o muy alto, el más alto de todos
Grado Comparativo
A. Igualdad
Se forma con las partículas TAM ... QUAM = tanto (tan) ... como
Petrus tam altus quam Antonius est = Pedro es tan alto como Antonio
B. Inferioridad
Se forma con las partículas MINUS ... QUAM = menos ... que
Antonius minus altus quam Petrus est = Antonio es menos alto que Pedro
C. Superioridad
Puede hacerse de dos formas:
a. Con las partículas MAGIS ...QUAM = más ... que, aunque es poco frecuente.
Antonius magis altus quam Petrus est = Antonio es más alto que Pedro
b. Añadiendo al tema del adjetivo el sufijo IOR, si es masculino o femenino, o IUS si es neutro. Una vez formado el comparativo de esta forma, se declina como un sustantivo de la tercera declinación en consonante, con la característica de que el genitivo singular acabará en IORIS. Por ejemplo: el adjetivo altus – a – um tiene genitivo alti; quitamos la I de genitivo y añadimos IOR si es masculino o femenino, o IUS si es neutro. Una vez formado altior y altius se declina como un sustantivo de la tercera declinación con tema en consonante.
Una vez llegados aquí, el comparativo de superioridad puede hacerse de dos maneras:
El adjetivo en IOR/IUS + QUAM:
Petrus altior quam Antonius est
Caecilia altior quam Iulia est
Templum altius quam villa est
Milites altiores quam portes sunt
Antonium villam maiorem quam equum emit
El segundo término de la comparación va en ablativo, sin la partícula QUAM:
Petrus altior Antonio est = Petrus altior quam Antonius est
Antonius villam maiorem equo emit
Grado superlativo
A. Superlativo absoluto
Se forma añadiendo los sufijos ISSIMUS – ISSIMA – ISSIMUM al tema del adjetivo, pero cuando el tema del adjetivo acaba en L o en R, se dobla la consonante y se añade el sufijo IMUS – IMA
– IMUM:
Altus – alta – altum: genitivo alti altissimus – altissima – altissimum
Petrus altissimus est = Pedro es muy alto = Pedro es altísimo
Antonia altissima est = Antonia es muy alta = Antonia es altísima
Templum altissimum est = El templo es muy alto = El templo es altísimo
Pulcher – pulchra – pulchrum: genitivo pulchri pulcerrimus – pulcerrima – pulcerrimum.
Difficilis – difficile: genitivo difficilis difficilimus – difficilima – difficilum.
Celer – celeris: genitivo celeris celerrimus – celerrima – celerrimum.
A. Superlativo relativo
En este caso se compara una cosa con la totalidad (esta casa es la más grande de todas), por lo que debe existir un segundo término de comparación, denominado régimen del superlativo. La
formación del régimen puede hacerse de tres formas:
En genitivo
Petrus altissimus omnium discipulorum est = Pedro es el más alto de todos los alumnos
INTER + Acusativo
Petrus altissimus inter omnes discipulos est = Pedro es el más alto entre todos los alumnos
EX + Ablativo
Petrus altissimus ex omnibus discipulis est = Pedro es el más alto de todos los alumnos
Los adjetivos acabados en EUS, que hacían el superlativo con dos vocales seguidas, pasaron a hacer el superlativo con la partícula VALDE = muy, de la misma manera que el comparativo de
superioridad lo hace con magis:
Idoneus = valde idoneus = muy idóneo
Comparativos y superlativos anómalos
Adjetivo Superioridad Superlativo
bonus - a - um melior - is optimus - a - um
malus - a - um peior - is pessimus - a - um
magnus - a - um maior - is maximus - a - um
parvus - a - um minor - is minimus - a - um
Top Related