ASTEKO ASMAKIZUNAberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA 833. ZENBAKIA LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A

Zeruari lotuahari luze batez;

igarriko zenuen,honenbestez. Zer da?

m a n t a n g o r r iErantzuna: kometa.

Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).

GORK

A RU

BIO

/ FOK

U

Kasete... zer?

m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A berria

ZORiON AGURRAK

2018-2019ko ikasturtea akitzen ari zaigu, eta ikasturteko azken

urtebetetzeak ospatzen ari gara. Ekainaren 6an, AioraIturriak urteak bete zituen, eta xarmanki ospatu genuen.Haizeak eta Alainek udan beteko dituzte urteak, eta gelan

ospatu nahi izan dute gosari osasuntsu batekin. Aunitz urtez, eta

segi zareten bezalakoak izaten, sorgintxoak. Katu gela

Zorionak,

Lur!Ekainaren

19an 3

urte bete

zenituen.

Muxu

handi bat

Loreren

eta

etxeko

beste

guztion

partez.

Zorionak,

Oier!Ekainaren

18an urte

bat bete

zenuen.

Muxu

handi bat

amona

Miren

eta

aitona

Ferminen

partez.

Zorionak, Unax, gure

etxeko pottoki nagusiak

7 urte bete ditu eta. Ama,

aita, Ibai eta amatxi-

aititeren partez.

Zorion agurrak argitaratu ahal izateko,gogoan izan mezuakastearte arratsaldea bainolehen jaso behar ditugula.Asteartetik aurrera jasotzendiren mezu guztiak hurrengoasteko zenbakianargitaratuko ditugu.

Ekainaren 24an, San Joan egunean, mutiko honek 9 urte beteko ditu!

Zorionak, Anartz, etxekoen partez!!!

m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A

Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.

Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Izaro Zinkunegi Barandiaran

Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x

ZU ERE ARTiSTA

Joan den ekainaren 15ean Orioko Zaragueta Herri Eskolakbere eguna ospatu zuen. Ikasleek beraien gurasoen aurrean dantzak etaabestiak aurkeztu zituzten. Aurten, berrikuntza gisa, ikastetxean dugunhizkuntza aniztasuna dela-eta, «Ongietorri eskolara» leloa hainbat ama-hizkuntzatan aurkeztu zen (marokoarra, urduera, katalana, gaztelera,arabiera…) .Jaialdiko ekitaldi nagusian taldeek hainbat abesti eta dantzaaurkeztu zituzten. Ondoren, Herri Bazkaria eta haurrentzako puzgarriaketa jolasak egon ziren. Beste urtebetez, Herri Eskolan sinesten dutengurasoen, irakasleen eta herritarren lan eskerga islatu zen.

Agurra Maite andereñoariBaztan ikastolako Zangotxo gelakoak gara. Gureandereño Maitek aurten erretiro aurreratua hartuko du. Gurekin pasatu dituazken bi urteak, eta ikastolaren egunean ekitaldiz betetako Laster arte batprestatu genion. Ekainera arte gurekin, eta gero... behar dugun guztietan harenatea joko dugu. Hauek dira eskaini genion kantaren hitzak; berez, kantaHemendik At taldearena da:

Orain da, zure garaia, jubilatzeko,momentua da.Orain da, orain da... 3,2,1 goazen!

Gure klaseak prestatzen,ordutegiak finkatzen,denbora luze pastua zara.

Azterketak zuzendu,biharkoa antolatu,zure ardurak horiek izan dira

Heldu zaizu unea, gozatzeko aukera,ta bizitza bizitzeko zoramena.Gerokoa uztazu, eginbeharrak ahaztu,egin ezazu gustukoena

Orain da, zure garaia,jubilatzeko, momentua da.Urte aunitz, guri erakutsiz, merezitako deskantsuairabaziz.

Eskulanak pentsatu,pilaka ideia bilatudesfileak ere in ditugu

Txina eta Amerika,Lengua, Geometria,jakintsu bihurtu gaituzu.Orain da eskerrak emateko eta aioerrateko gure unea.

ORAIN DA(MAITERENDAKO)

m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A berria

ERREPORTAJEA ‘Gora Kasete!’ antzezlana

Testua: Maialen Unanue Irureta

Zer opari gustatukozaio gehien izeba Mar-garitari? Jertse bat, li-buru bat, perfumebat? Ez, ez. Izeko Mar-garita berezia da,

osaba-izeba guztien artean ilobenfaboritoa, desberdina, alaia. Zeinizan daiteke, ordea, oparirik bere-ziena? Haren urtebetetze egunairistear da, eta lau iloba elkartu

detuko dute, ordea, gainerakoahaideek. Gazteagoak dira, harenaldean, eta ez dakite zer den zerahori. Hala, iloba nagusiak azaldukodie gazteenei zer diren kaseteak,zer-nolako aparatuak erabiltzen zi-ren barruan jasotakoak entzuteko,eta nola garai batean irratian jar-tzen zituzten abestiak grabatzenzituzten kaseteetan.

Hori erabakita, zein abesti gra-batu, ordea? «Izeko Margaritari de-

dira, festa antolatzeaz gain, oparibat egiteko. Horixe da Eidabe kon-painiaren Gora Kasete! kale an-tzezlanaren ardatza. Estreinatuberri dute obra, eta hainbat ema-naldi egingo dituzte datozen aste-etan Euskal Herrian zehar.

Iloba nagusienari otuko zaiooparirik bereziena: izeko Margari-taren bizitzako abestirik gustuko-enak batuko dituzte kasete bate-an. «Kasete bat, zer da hori?», gal-

netik gustatzen zaio: Queen, Abba,Kortatu, Negu Gorriak, La Polla,Hertzainak...», azaldu du BirjiniaLara Zabaleta Eidabeko kideak.Kantuak aukeratzea aitzakia bikai-na izango da kasetearen bestelakokontuak ezagutzeko: MargaritakSalamancan (Espainia) ikasi zuenArte Ederrak, eta, hara egindakobidaietan, beti egiten zuen geldial-diren bat gasolindegi batean.

Hain zuzen ere, abestiek dantzaegiteko aitzakia ematen die Mar-garitaren ilobei, eta, hala, koreo-grafia asko dituen lana osatu dute,Larak azaldu duenez. Eneko Amez-keta aktoreak egin ditu koreogra-fiak: «1980ko hamarkadako musika

Izeko Margaritaren urtebetetzea da, eta zer oparitu pentsatu behar duteharen ilobek. Zerbait berezia egin nahi diote, eta horixe erabaki beharkodute. Horixe da Eidabe konpainiaren ‘Gora Kasete!’ antzezlanaren muina.

GORKA RUBIO / FOKU

Festarakoprestatzen

m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A

erabili dugu, batik bat: antzezlane-ko bost unetan egiten dugu dan-tza, bakoitzean hainbat abesti el-karrekin nahastuz». Dantzak, batezere, ikusteko daude prestatuta,baina, hala ere, lehenengo notakentzun orduko hasten dira dan-tzan haurrak.

Keinuak gurasoei

Gurasoentzako keinuz josita dago-en antzezlana da Gora Kasete!, La-rak azaldu duenez. Izan ere, duelahamahiru urte hasi zirenetik, hau-rrek ez ezik gurasoek ere ikuskizu-netan parte hartzea bilatu izandute. «Aisialdia partekatzea polita

dela iruditzen zaigu, gurasoen in-plikazioa bilatuz, umeei gustatzenzaielako gurasoekin batera ondopasatzea», nabarmendu du Larak.Izan ere, jabetu ziren haurrentzakokantak soilik erabiltzen diren ikus-kizunetan guraso gehienak asper-tu egiten direla. Bat dator Amezke-ta: «Konturatu gara gurasoek askoeskertzen dutela, batez ere, ume-entzako ikuskizunak ikustera joa-ten direnean beti izaten direlakoume txikientzat egindako musika-rekin: umeak hez daitezke bestegaraietako musika entzuten, etahoriekin dantzatzen».Jolasa eta dantza uztartu dituz-

te Gora Kasete!-n, eta batean zeinbestean haurrak zein gurasoak in-plikatzea lortu nahi izan dute: kale-jirak, baloi erraldoiak, ur jolasak...«Ez dago aspertzeko betarik», La-raren esanetan. Lehengo larunba-tean estreinatu zuten lana, etaoso pozik daude Eidabeko kideak:«Gurasoak oso inplikatuta ikusi ge-nituen; askotan, umeak bainogehiago: haiek dena emanda zeu-den, eta umeak ere pozik, hori ho-rrela izanda».

FITXA

d Aktoreak: Eneko Amezketa,Andres Arias, Usue Martinez, Leire Ormazabal, Leire Sanjurjo eta Gaizka Chamizo.d Koreografia lanak: EnekoAmezketa.d Zuzendaritza: Eidabe.d Jantziak: La Rueca.d Eszenografia: Eidabe eta EliasMartinez de Lezea.d Irudia: BLK Komunikazioa.d Argazkiak: Ilara.d Hurrengo emanaldiak

Ekainak 21. Zizur Nagusia (Nafarroa),19:00etan.Ekainak 30. Intxaurrondo, Donostia,17:00etan.Uztailak 7. Iruñea, 19:00etan.Uztailak 15. Alegia (Gipuzkoa),16:30ean.Uztailak 26. Ordizia (Gipuzkoa),19:00etan.Uztailak 27. Bastida, 20:30ean.Uztailak 30. Amara, Donostia.

Antzezlan parte hartzailea eta musikatua da Gora Kasete!. GORKA RUBIO / FOKU

m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A berria

DENBORA-PASAK

1. Zazpi aldeak.

Alainek herriko pilota txapelketa irabazi du. Argazkiugari atera dizkiote; oso antzekoak dira, baina ez dira

berdin-berdinak. Bilatu zazpi aldeak.

2. Moztu eta osatu.

Agoitz armairuko zapateikordelak jartzen ari da.

Zati bakoitzadagokionarekin lotu!

1 A

2 B

3 C

4 D

berria LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A

Esperimentu gehiago: Zientzia haurrentzat segundo

gutxian liburuan, Jean Potter (Elhuyar, 2012).

m a n t a n g o r r i 7

ESPERIMENTUA

Airearen bultzada

Zenbaterainoko indarra du airearenpresioak?

Zer egin

1 Egiaztatu txartelak plastikozko edalontziaren gaina estaldezakeela.

2 Bete edalontzia goraino iturriko urez, airerik izan ez dezan.

3 Jarri txartela edalontziaren gainean.Ziurtatu ez dagoela airerik txartelaren etauraren artean. Airerik badago, kendu txar-tela, gehitu ura, eta jarri berriro txartela.

4 Mantendu txartela bere lekuan, eta jarriesku bat gainean.

5 Eman buelta edalontziari ontziarenparean. Kendu eskua, poliki-poliki, txartela-ren azpitik.

6 Mugitu edalontzia, poliki-poliki, norabide askotan.Txartela edalontziari atxi-kita mantentzen al daalde batera eta bes-tera mugitutakoan?

Zer gertatzenda?

Inguratzengaituen aireak nora-bide guztie-tan egitendu bultza.Edalontziagora begirazegoenean,airea edalontziarenkontra bultza egiten arizen. Edalontziari buelta ematen diozunean, aireak txartelari presioaeragiten jarraitzen du, eta txartela bere lekuan mantendu da.Aireak txartela edalontziaren kontra mantentzen du, harik etaairea baino indartsuagoa den indar batek txartela mugitu arte.

MATERIALAK

d 5 x 8ko txartelbatd Plastikozkoedalontzi bat d Iturriko urad Ontzi bat

Erantzunak: 2.- 1D, 2A, 3Beta 4C. 3.- D, A, B, C eta E.

A

B

C

D

E3. Dominoa.

Hasi da domino partida. Ondorengoak dirapartidan erabilitako fitxak. Jarri bakoitza dagokionlekuan.

4

8-2

3x3

15-2

3-210:5

1

9+5 20-7

5+4

7-1

4-2

11 7x2

m a n t a n g o r r iberria

GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2019KO EKAINAREN 22A

Eguzkia dagoenean bezalaxe, garrantzitsua da azala babestea lainotuta dagoenean ere. IRRIEN LAGUNAK

Eguzkitik babestekosekretutxoak

Urtaroz aldatu ginen atzo, eta dagoene-ko udan sartu gara! Urte sasoi ederrada hau, eta hondartzan, errekan, men-dian edo herriko kaleetan jolasean ibil-

tzea maite dugu gehienok. Baina eguzkiak indarhandia du orain, eta, osasuntsu egoteko, garran-tzitsua da kontu handia izatea. Hona hemeneguzkitik babesteko hainbat aholku:d Eman eguzki babes faktorea duten produk-tuak kalera atera baino ordu erdi lehenago, etaerrepikatu bi ordutik behin. Ez ahaztu belarriak,oinak, ezpainak eta lepoko atzealdea igurztea. d Burua eta begiak ere babes itzazu. Burua kape-la batez estali, betaurrekoak erabili eta arropaarina jantzi.d Eguerditik arratsaldera (12:00etatik 17:00eta-ra) artean, eguzkiak gogor jotzen duen orduetan,eguzkitan jartzea saihestu.d Likido ugari edan, bereziki, ura.d Uretan astiro-astiro sartu; batez ere, eguzki-tan egon ondoren, jan ostean edo ariketa fisikoaegin eta gero.Gozatu udako egunez, eta ez ahaztu: lainotuta

dagoenean ere babestea garrantzitsua da!