Xeografía dunha novela

A XEOGRAFÍA DUNHA NOVELA

Ao igual que non todos os feitos aquí relatados son produto da fantasía, os espazos e a xeografía nos que

se desenrolan son tan reais como identificables, reservando sempre algúns escenarios para a ficción.

* Santiago* Melide

*Cospeito

*Córneas

*Samos

*Monforte* O Saviñao

* Vigo

Os acontecementos suceden maiormente

nos lugares aquí referenciados

Pero, sen dúbida hai na obra de Xabier Quiroga, unha xeografía recorrente que o atrapa e o retrata: O Saviñao, Monforte, A Ribeira Sacra, espazos definitorios da súa

infancia e xuventude.

“…e divisar ao lonxe entre os socalcos, o cómaro no que a igrexa de San Martiño da Cova dexergaba con serenidade a retorta …” (páx. 24)

“…aquela paisaxe de soutos e carballeiras inclinadas cara á ribeira, onde deseguido se impuña a vide dos socalcos, amosábase con tal esplendor e forza que podía ser o agocho perfecto para calquera que pretendese desaparecer da circulación.” (páx. 327)

Desde Arxeriz ollando o Miño e o Cabo do Mundo

“Pero el (don Armando), aínda que a diario lle viña á cabeza escapar cara aos recónditos soutos do Cabo do Mundo e unirse a varias partidas de fuxidos que seica por alí moraban…”

O autor explora Castro Candaz co encoro de Belesar minguado por obras.

Ollando a fervenza de Augacaída no centro da imaxe.

O SaviñaoO Saviñao

EscairónEscairón O Reina, O TelmoO Reina, O TelmoArxerizArxeriz D. Juan López Suárez (Xan de D. Juan López Suárez (Xan de

Forcados), O Graciano, O Quiroga …Forcados), O Graciano, O Quiroga …A CovaA Cova Loliña, don Armando, Merexildo do Loliña, don Armando, Merexildo do

Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …Rexo, O Macario, Walter K., O Hans …O PousadoiroO Pousadoiro Manuel do PenasManuel do Penas

MonforteMonforte Dona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, O Dona Manolita, don Federico Guillermo Cloos, O Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…Barrabás, o axente Miguel Toimil, Verónica, O Ayala…

SamosSamos Farandulo, don Mauro, padre Gregorio, padre Farandulo, don Mauro, padre Gregorio, padre Bernardo…Bernardo…

SantiagoSantiago Don Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O MacarioDon Manuel Varela Arias, Lelia, Silvia, O Macario

CórneasCórneas Indalecio Uría, FaranduloIndalecio Uría, Farandulo

MelideMelide VíctorVíctor

A Xeografía dos personaxes

O SAVIÑAO

“… despois de vogar con saña ata a curva de Pincelo, sortear os remuíños achegándose á marxe de Mourelos…” (páx 24)

“…e divisar ao lonxe, entre os socalcos, o cómaro no que ….”

“Manuel, o Penas, caeu na conta da súa cativeza na fenda do río e bruou: - Acabouse o barqueiro do Cabo do Mundo.”

Nogueira

“…completaba o espectáculo da viraxe dun Miño que recorta as terras de Nogueira e cara as que mira o rosetón da igrexa…” (páx 328)

“Verao na Ribeira Sacra. Entre a fogaxe que chapoda pardais ao voo celébranse enchentes a esgalla e multitudinarias romarías…” (páx28)

“… contra a tardiña teñen lugar concorridas festas privadas … nas que os corpos gozan das piscinas de adegueiros con denominación de orixe vindos arriba…” (páx. 28)

“…Entendes o que che digo Reina? E se por riba cadra feira en Escairón e quero mandarlle uns rabos na Devesa, xa a temos armada..” (páx. 314)

“…Ao chegar a Arxeriz, collín a pista que baixa á Cova e pasei ao lado da casa do Telmo…” (páx. 327)

“Así pois, farto de deambular, xusto ao abandonar a cociña de pedra ..

e entar no salón decidín apegar as nádegas a un vello sofá tapizado con motivos florais.” (páx. 314)

“…cara a zona nobre: a Casa Grande ou dos Escudos e a impoñente Casa do Patín, co restaurado corredor que dá ao salón principal.” (páx 314)

Corredor do pazo de Arxeriz

“…aquela enorme estancia de piso de madeira rehabilitado ao estilo vello, con táboas de castiñeiro de diferentes tamaños e coas portas que daban ao corredor do fondo abertas.” (páx. 315)

Castro de Marce

“…a xacia é unha fada que habita nas profundidades do Miño, aí abaixo, ao lado do castro de Marce…Sabes onde digo? (o mestre don Armando) (páx. 99)

“…pois a xacia da que che falo, que por veces collía forma humana e por veces de peixe, segundo o que necesitase en cada momento, namorouse dun rapaz de Marce que ía sempre pescar a aquela pena e que logo se bañaba no río, xusto por riba da poza na que ela moraba.” (páx. 99)

“…Entón que fixo ela? Pois dado que sabía o camiño que seguía o rapaz para chegar alí desde a aldea…” (páx 99)

“…vai ela e un día subiu ata a fervenza de Augacaída, espiuse e meteuse debaixo da auga, como para bañarse nese paraíso no que a auga esvara polas pedras desde moi alto…” (páx. 99)

“Augacaída, xa o nome é precioso…” (páx. 100)

“…saltan unha e outra vez as corgas dos regatos de Soutomango e de Fión e penetran ata os recantos máis ignotos dunha natureza vizosa a máis non poder.” (pá. 327)

“… poucos metros debaixo da igrexa de San Martiño da Cova divisei a cancela desde a que se ve a casa natal de don Manuel, a da foto que o Barrabás tiña no móbil…” (páx. 328)

MONFORTE

A rúa Cardeal formaba parte da rutina de dona Manolita

“…un cinsento e decadente casarío que, ademais de fastoso polas columnas, escaleiras e rechamantes arcadas que soportan a ruinosa galería do seguinte andar, golpea a vista de cantos temos transitado polo Malecón do río Cabe. O casarío que habitara o nazi Frederic Wilhem Cloos, don Guillermo!” (páx. 259)

“…o café na cafetería Polar …” (páx. 259)

Convento das Clarisas

No medio, ademais de cancelos para as hortas, sabía que quedaba a porta traseira do muro da residencia de anciáns de San Xosé, máis coñecido en toda a bisbarra por “asilo das monxas” (páx. 260)

SANTIAGO

“…optei por ficar en Compostela e achegarme na mañá seguinte, ata unha libraría. - Para durmir, Hostal Recarei, aí a dous pasos …” (páx 47)

O AUTOR NA PESCUDA

DOS VÍNCULOS NAZIS EN GALICIA

COSPEITOTERRA CHÁ

AS TORRES DO ARNEIRO(COSPEITO)

“…as torres de comunicación instaladas en Cospeito, que controlaban o Atántico para a Kriesmarine e a Luftwaffe, aos peiraos sa costa galega nos que atracaban os barcos que cargaban mineral…” (Páx. 52)

AS TORRES DO ARNEIRO(COSPEITO)

“…as torres de comunicación instaladas en Cospeito, que controlaban o Atántico para a Kriesmarine e a Luftwaffe, aos peiraos da costa galega nos que atracaban os barcos que cargaban mineral…” (Páx. 52)

CÓRNEAS (BALEIRA)

“…uns incríbeis documentos dos que logo falarei e que contaban a aterraxe dun avión alemán no recóndito Val de Córneas e a presenza de nazis na abadía de Samos…” (páx. 53)

“…O do avión? Si ho! Ti fala co Indalecio, alí mesmo naquel prado que se ve ao pé das casas. Escanlar lle chaman…” (páx. 93)

“…O Indalecio diso cóntache a mitra, que o viviu en persoa. Ademais as leiras eran do pai e el era mozo e acórdalle coma se acontecese esta mesma mañá…” (páx.93)

O X da imaxe indica a posición exacta do avión na leira de Córneas.

“…coa súa prodixiosa memoria relata a aterraxe na leira de patacas de Ramiro Uría Díaz en Córneas, concello de Baleira, na montaña lucense …” (páx 91)

Indalecio Uría Osorio conserva parte da fuselaxe do avión e úsaa como tapa do forno.

Á esquerda foto da época co avión alemán pousado en Córneas. Houbo que desguazalo e sacalo en carros de vacas.

“A caravana dos alemáns, xunto cos gardas civís, trasladouse polos máis intricados camiños ata chegar á cidade de Pedrafita… Acto seguido trasladáronse ao Cebreiro, que é a aldea máis típica e arcaica de Galicia… “ (páx. 243) (Farandulo)

“…superara a proba da toupa … e ocupeime da biblioteca en apesaradas fases…”

“…só un iluso contaría dar revisado aquela desmesurada biblioteca nunha noite…” (páx. 237)

Tras superar o atranco de ferranchos e tarecos amoreados preto da porta…

aquel corredor de teito abovedado a unha altura que tocaba coa mao, todo en pedra, foise estreitanto ata …

se converter nun pasadizo alumado pola luz do móbil (páx. 230)

… a través dun tobo polo que podía meterse un home, baixaba cara as profundidades…

… por un rústico esqueiro que se perdía nas sombras (páx 231)

Decidín ir ata o cabo da vía

prinicipal. Fíxeno ata que fun dar…

..de fronte cunha porta tapiada na que se apoiaba unha grade enferruxada

HISTORY CHANNELE

XABIER QUIROGA

FILMAN UN DOCUMENTAL EN SAMOS :

“A RUTA DAS RATAS” (RATLINE)

Co periodista Antón López, enlace de History Channel en Galicia

Julio Barreiro Rivas (Farandulo), de Cachafeiro (Forcarei), radicado actualmente en Venezuela, traballou cando adolescente na construción do cuartel da Garda Civil de Samos. Paralelamente di que tamén construían un búnker secreto no mosteiro. Afirma que daquela viu a Hitler no mosteiro co hábito de monxe.

Antigo cuartel da Garda Civil de Samos, actualmente abandonado

Farandulo describe o búnker subterráneo debaixo da antiga

destilería do licor PAX

Xabier durante a filmación conversa con Gerrard Williams e Lenny Depaul diante da intérprete.

Xabier e Gerrard Williams (director de cine e escritor) antes de entrar no pasadizo.

Lenny Depaul (comandante dos U.S. Marshalls, actor, copresentador de History Channel, tamén dirixe unha axencia privada de cazarrecompensas).

A MINARÍA DO VOLFRAMIO

VINCULADA Á INDUSTRIA DE GUERRA

NAZI

Camiño da mina das Sombras, no Xurés

“…ao control do volframio que blindaba os tanques e endurecía os obuses dos exércitos alemáns e que as minas galegas producían…” (páx. 51)

Mina das Sombras

Antiga mina de volframio de Valborraz (Carballeda de Valdeorras)

Mina de Valborraz (Valdeorras)

Preto de Valborraz, xurde o emblemático Teixadal de Casaio.

En pleno Teixadal, un claro do bosque deixa ver un dos chozos, refuxio dos maquis

No poboado mineiro de Fontao (Vila de Cruces)

Mina de volframio de Fontao (Vila de Cruces)

Acuartelamento da mina de Fontao, á beira do Deza en Fontao.

Antigo embarcadoiro alemán do volfram no estreito de Rande (Ría de Vigo)

Restos do cargadoiro do volframio á beira da ponte colgante de Rande

A XEITO DE COLOFÓN

(páx. 331)

Desde a lembranza das moitas odiseas compartidas, GRAZAS pola túa amizade, pola túa

narrativa gorentosa e pola dedicatoria con que nos honras nesta novela.

FOTOGRAFÍAS

Mar García

Xosé Manuel García

Beatriz Álvarez

Xabier Quiroga

Manuel Busto

Google imaxes

MÚSICA:

Johan Sebastian Bach, Brath, Irtio.

© Xosé Manuel García e Manuel Busto, decembro 2015

Xeografía dunha novela

Education

Transcript of Xeografía dunha novela