Valentín paz andrade

DÍA DAS LETRAS GALEGAS

Unha data de festa da

nosa Cultura de noso pizza, fútbol, castelán, inglés… empanada,rías,galego

VALENTÍN PAZ ANDRADE DIA DAS LETRAS GALEGAS 2012

IES AS LAGOAS – OURENSE

16 de maio de 2012

AFONSO VÁZQUEZ-MONXARDÍN


Un

home

que non

só

soñou…


//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Instituto_E.S._Valent%C3%ADn_Paz_Andrade%2C_portal.jpg

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Valent%C3%ADn_Paz-Andrade%2C_paseo.jpg

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Statues_of_Valent%C3%ADn_Paz_Andrade%2C_Carlos_Casares_and_Ram%C3%B3n_Cabanillas%2C_Pontevedra_city%2C_Galicia.jpg

VALENTÍN PAZ ANDRADE

¿Un escritor descoñecido que non vén nos libros de texto

ou

O GALEGO MÁIS IMPORTANTE DO SÉCULO XX

… e que ademais escribía ben?


1897-1917 Nace en Pontevedra, familia

acomodada e estuda bacharelato.

Coñece a Castelao en Pontevedra,

amigo dun seu tío escritor.


1917-21 Estuda dereito en Santiago, e involúcrase

nas actividades galeguistas das Irmandades,

como orador e cronista.

Enviado á Guerra de África… manda crónicas…

ata que logra librar e voltar a casa.…



1922-1926

Empeza a exercer de avogado.

Asume a dirección dun novo xornal:

“Galicia”

Fai o plantel de colaboradores…

Castelao, Otero, Risco, Blanco Torres…

todo o galeguismo e o progresismo vigués

fronte ao Faro de Vigo.


1923 Comeza a Ditadura de Primo de Rivera

1924 Opta por ir ao cárcere de Vigo por non

pagar unha multa de 250 ptas.

1926 Desaparece Galicia e pasa a colaborar

con El Pueblo Gallego de Portela Valladares


1927, Asesor xurídico de “La Marítima”, patronal pesqueira. Comeza a

colaborar en “Industrias Pesqueras”, 2º revista do mundo dedicada ao

sectgor (Masso, Barreras, Alfageme, Freire…)

http://www.industriaspesqueras.com/

http://www.anfaco.es/webs/webAnfaco/portales/anfaco/revista/index.php

1928

Los puertos nacionales

de pesca en España:

Aportación de Vigo al

estudio del problema

http://4.bp.blogspot.com/_bSGWCPBUkFY/SnXHPkaiiRI/AAAAAAAAG0c/7wL_IcphEnc/s1600-h/ind+pesq+nÂº1.JPG

http://www.industriaspesqueras.com/

http://www.anfaco.es/webs/webAnfaco/portales/anfaco/revista/index.php


1928.

Comeza a amizade con EBA a

quen organiza unha despedida en

Vigo.

1929

Viaxa a Francia para ver os portos

de Bretaña. Visita París e volta por

Barcelona.

1929

Participa na organización do

galeguismo politico na

descomposición da ditadura de

Primo de Rivera.


Orador destacado


1931

Preséntase ás

eleccións de 2º

de Castelao…

Non sae.

Fúndase o PG

en decembro

de 1931.

Valentín propón

o nome.

1932

Atentado

anarquista en

Vigo por

avogado da

patronal.


1934

Négase a asumir a

dirección do PG ante o

desterro de Castelao e

Bóveda

1936

Concorre ás eleccións

polo Partido de Centro

Democrático de

Portela Valladares

(Igual que Basilio

Álvarez)

Fai campaña pro

Estatuto

//upload.wikimedia.org/wikipedia/gl/5/55/El_Pueblo_Gallego_28-6-1936.JPG

1936 - 1939 …

Os horrores da guerra


A

B

C


Trinta e seis, trinta e seis, trinta e seis...

Sete cruces na tampa como escudo,

sete cruces e calix do Grial,

tatuaxe azul dos símbolos amados,

unha terra a ceibar de alleas poutas,

unha xente a curar da praga exótica,

unha patria a facer.

Sete, catorce... tiros na Caeira,

contra un pino dos hinos de Pondal,

contra un pino de froumas a cair,

contra un pino de ponlas a chorar!


E unha bandeira da Galiza a furto,

cadaleito a pechar,

para o teu peito aquecer no máis alá!

As cinzas de marte... 1936

A ALEXANDRE BÓVEDA


Taquicardia da historia d-unha imaxe

con pulsación esmorecida.


Que ancho o peito teu para os balazos,

con curazón equidimensioado,

alcoube pol-a idea frolecido.

Qué regueiro de folgo para unha fé

por un agosto tráxico xiado,

ao despontar un día a mañanciña!


Toda a xeografía da Galiza,

eiquí as aldeas, acolá as cibdades,

da minhota fronteira até Teixido,

da Curota ao Caurel,

alí cabía d-un costado a outro,

mapa do corazón compromentido,

augas, montanas, povos... que lavabas

cal loriga carnal do pensamento,

aquele da Galiza acriboada

ao cuspir os fusiles sobre ti.

http://www.bandeiragalega.com/img/graal03.jpg


1936.

Xullo 1936.

Posición relativamente boa para un

republicano e galeguista.

- Avogado patronal

- Ferido en atentado anarquista - Ás eleccións polos centristas.

Salva aos amigos

Xosé Núñez Búa

Ramón Martínez López

En setembro confinado en Verín

1937 en xaneiro

é confinado en Requeixo de Queixa


DESCOBRE A POESÍA NAS SOIDADES DA ESGREVIA NATUREZA DA SERRA


Sementeira do vento

Publicada en 1968

Xaneiro 1937: Desterrado a Requeixo de Queixa. Escribe

poemas en lingua galega.

En abril permíteselle residir en Castro Caldelas e

despois en Trives.

Escribe os poemarios A serra.

Cantos do desterro branco e

Sangue na neve.

Etopeia da serra.

Recollidos en

Sementeira do vento.

1938 Xaneiro

Vai a unha reunión de armadores en Bilbao e

á volta instálase en Vigo.

1939, agosto.

Confinado en Vilanueva de la Serena.

8 decembro 1939 casa na Capela do Santo

Cristo de Ourense e viaxe de noivos a

Marrocos.


1940 Nace o seu fillo Afonso

1945 Tertulia Vigo Emilio e Xosé María

Álvarez Blázquez e os pintores Carlos

Maside, Prego de Oliver, Laxeiro, Urbano

Lugrís, e ocasionalmente irán Fco.

Fernández del Riego, Otero Pedrayo, etc.

Viaxa a Francia.

Anima á volta dos exiliados

1947 Retoma contacto con Castelao.

1950 Artigo en La Noche e na revista

Galicia do Centro Galego de Bs.As.

sobre a morte de Castelao

Durante la séptima noche del año naciente -vértebra dorsal del siglo- han debido doblar a muerto las

campanas de todas las iglesias de Galicia. Campanas marineras de Rianxo. Graves campanas de

Compostela. Líricas campanas de Bastavales, de Anllóns... Sólo el llanto unánime de las torres

románicas, lágrimas de bronce sobre faz de piedra, habría expresado con digno acorde y

proporcionado acento, en esta ocasión el dolor de la tierra...

Castelao, el hombre y el artista, 14 de xaneiro de 1950, Valentín Paz-Andrade, xornal La Noche.


1950

1º Viaxe a América do sur. XPG.

Coroa de Loureiro, Entrevista con

Perón..

1951 Exposición artistas galegos

en Buenos Aires.

1952 2ª Viaxa a América.

Chile,Arxentina, Uruguai, Brasil.

Curso da FAO

Bibiano Osorio Tafall

De alcalde de Pontevedra

a Subsecretario

Xeral da Nacións Unidas

FAO América Latina


Despois da II GM, a FAO

Enfocar dun novo xeito a agricultura, gandería, pesca,

acuicultura, os recursos naturais alimetarios, as

situacións de emerxencia, etc.

Poboación = alimentos

A alimentación, a industria máis social.

Granxas, pesca industrial, invernadoiros, regos…

Buscan os mellores técnicos e espallar o coñecemento

//commons.wikimedia.org/wiki/File:FAO_logo.svg?uselang=es

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/FAO_sede.jpg

http://www.fao.org/


Chile, 1952

Mexico, 1954

Colombia, 1955

Arxentina, ou Brasil 1950 1957 1963 1966 1967

Guinea 1966

Venezuela, 1974

Exipto

Kenia,

Moçambique

Sudáfrica

1961

Islandia, 1970

Canda, 1978

Noruega, 1980


HOME DE EMPRESA

•Promove mecenado

•Emprendedor Económico

•Medios de Comunicación

•Pesqueiras

•Financeiras

•Enerxías

EMPRENDEDOR POLÍTICO:

Participa do galeguismo da

república.

Ten contacto directo coa

emigración e exilio.

Non é do grupo Galaxia.

Na transción participa na Xunta

democrática

É senador electo CDG.

HOME DA CULTURA:

Ensaio: Literario (Valle Inclán, Literatura

Brasileira, reflexión lingüística e

social)

Económico

Creación poética.

Memorias:

Castelao, A memoria do século


1954 Principios de Economia

Pesquera FAO

1955

Pranto Matricial

Primeiro libro poesía.

Saudade do Castelao morto

1957

1 mes no cárcere (artigo en Industrias

Pesqueras e vai a Arxentina de novo.

1958

Organiza os premios Ramón Mourente

Publica Sistema económico de la pesca en

Galicia

1959 Galicia como tarea


6

NA MATRICIAL GALIZA, SEMPRE TÚA,

Na matricial Galiza, sempre túa,

que dende a Torre de Hércules ao Miño

un facho acenderá por cada illa,

cando ti volvas polo mare;

de toxo unha fogueira en cada monte;


dos castros na coroa unha cachela,


unha loura candea en cada pino,


o seu cirio de frouma os alciprestes,


luces de ardora branca en cada mastro,


un farol mariñeiro en cada dorna,


veliñas á xanela en cada casa,


e as pérolas das bágoas derramadas,

cando ti chegues polo mare;

cando ti chegues polo mare..

.

1

"Chora, terra, teu pranto matricial,

o que todo galego choraría,

se inda chorar pudera,

até cobrir de bágoas o mare"


http://issuu.com/socri/docs/textos_v._p-a


1960

Une fortunas do sector conxelador e

mundo da pesca.

Barcos factoría conxeladores que

Percorren todos os mares:

Nomes de castelos:

Andrade

Sotomayor

Lemos

Pambre…

Equilibrio

cos poderosos

1961 ¿Refinería en Vigo?

Viaxa a Moçambique e ve pescadas enormes e fala cos mariñeiros en galego…

Dimensión internacional do galego: Portugal, Brasil, Angola…


1962 Atropelado en Pontevedra

1964, Nomeado na RAG

1966 Viaxa a Buenos Aires,

Volve dando a volta ao continente.

1967 Publica La anunciación de Valle Inclán

1968 Publica o poemario

Sementeira do vento

1969,70, pesca, banco, La marginación de Galicia…

Xeneroso con amigos: EBA


1974.

Transción política. Xunta

democrática

1976

Comisión Negociadora da

oposición

1977 – 79

Senador electo da

Candidatura Democrática Galega

(CEF).

Gracía Sabell, designación real.

1970-73 Enferma

1973 World Fishing Exhibition


Canto ao catro de Nadal

Galiza abría os ollos despois da negra sombra

que murchara no cedo as roseiras de abril.

De novo puña os pés no camiño da volta

ao encontro de forzas círcias dentro de sí.

As rúas eran ríos de peitos xa rimados

na arela de facer unha patria co as máns,

desxugar cabezallas que esmagan os destiños

devolvendo aos Galegos a imaxe do seu chan.

A pulsación do povo a devalar no asfalto

reinzóu as calzadas de latexos votivos,

de calcañares firmes na fé remanecida

de que non máis seremos os de cote vencidos.

A voz autonomía cobróu azas de Pomba

que os sonos arrolara do povo a camiñare.

A voz autonomía quente de pulsos ledos

debullóu sen mensaxen no sangue popular.

Labregos a esquecer o símbolo da fouce,

mariñeiros en terra pol-a Terra a remar,

os señores collidos do brazo dos obreiros,

mulleres das aldeias con donas da cibdá.

As viuvas e os orfos das vendimas noitebras,

e os das segas lívidas rente do paredón,

da sua door sacaron contricción de silencio

e na ara da Terra cancelaron sua door.

E ninguén reclamaba desforra nin ordalio,

nin das vellas feridas cicatrices furgóu.

Todal-as voces unha erguendo o mesmo canto,

todol-os berros berro de reliberación.

A bandeira galega na destra tremeluce,

ao compás reondean símbolo e corazón.

As prazas eran urnas traslúcidas e abertas,

quiñentos mil sufraxios e brazos un millón.

Repican bronces novos nos vellos campanarios,

voces remanecidas desde a raíz do tempo,

a Galiza de onte e a Galiza de hoxe,

alicerce e palanca do mesmo pensamento.

Galiza dixo agora na linguaxe de Euclides,

sua palabra acesa nas luces de mañán,

quere facer a pulso seu anaco de historia

con ferramenta dócil ao sangue matricial.

Á manifestación da autonomia, 1977


1979 Poemaio

Cen chaves na sombra

NON ESCOITEDES….

Non escoitedes voz onde non trema

o vidro do seu tempo,

mainamente,

como na pel das augas treme a bris

tinguida no blancor dos amieiros.

Non escoitedes voz na que se esquezan

as raíces do barro que nos dou

feitío de criaturas,

amor pra repartir cos semellantes

quentor do noso sangue.

Non escoitedes ecos de retorno

dos paredóns da morte.

A vida virá sempre a sulcos novos

para se facer fecunda

no grao de cada espiga.

http://timerime.com/user_files/102/102786/media/paz andrade por castelao.jpg


1982

Castelao na luz e

na sombra

Ensaio biográfico…


TEMPO DE RECOÑECEMENTOS

1978 Le discurso de ingreso na RAG

1979 Medalla de Ouro de Pontevedra

1983 Pregoeiro da Feira do Libro de Vigo

1984 Medalla ouro ao Mérito social marítimo

1985 Medalla Castelao

1986 Medalla Ouro cidade de Vigo

1986 Premio Trasalba

• RECEPCIÓN DO PREMIO TRASALBA 29/6/1986

• Somos aquelas xentes dun País que tantos anos foi esquecido e tantas

veces foi aldraxado só por recobrar a conciencia da súa existencia

como pobo diferencial…

• Pero eu penso que aínda estamos na mitade do camiño…

• Aínda hai poucos días desde as alturas da Xusticia española, se facía

un aldraxe ao noso dereito a falar a nosa lingua. Isto demostra que en

España non hai conciencia clara de que somos os galegos…

• Eso demostra que aínda nos falla moito camiño por percorrer e que esta

Autonomía, un pouco descafeinada que se nos outorgou non é maís

que unha etapa, primeira, que temos que superar, facendo desta terra,

unha terra con autogoberno pleno,

• Quero deixar esta afirmación no ambiente, porque penso qeu estamos

aínda necesitados de actos que verdadeiramente expresen a nosa

vontade de ser un pobo libre



1997 1998 1991


Un home que

non só soñou…

ALEN DAS PALABRAS

FIN

Valentín paz andrade

Education

Transcript of Valentín paz andrade