Unidade fiCHa 1 O corpo humano - Acceso e-vocación · 2014-09-20 · 5 Le as pistas e escribe en...
Transcript of Unidade fiCHa 1 O corpo humano - Acceso e-vocación · 2014-09-20 · 5 Le as pistas e escribe en...
4 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
1Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
2 Contestaestaspreguntas.
• Que hai no interior do noso corpo que fai que funcione adecuadamente?
• Para que nos serven os ósos e os músculos?
• Para que nos serve o cerebro?
Ocorpohumano
Lembra
• O noso corpo está formado pola cabeza, o tronco e as extremidades. A pelenvolve e protexe o noso corpo.
• No interior do noso corpo están os órganos que o fan funcionar.
• Aínda que nos parecemos, as persoas somos diferentes.
1 Identificaaspartesdocorpo.Escribecadanúmeroondecorresponda.
1. cara
2. perna
3. man
4. coxa
5. cabeza
6. pé
7. tórax
8. brazo
9. abdome
368505 _ 0004-0023.indd 4 18/05/12 15:24
5Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 1. FICHA 1
3 Unecadapartedocorpocolugarondeseencontra.
4 Escribecomosechamanaspartesdacarasinaladasnodebuxo.
5 Explicaoqueéapeleparaqueserve.
6 Riscaaspalabrasincorrectasnasseguintesoracións.
• Os corpos das mulleres e dos homes son iguais / diferentes.
• O noso corpo cambia /noncambia co paso do tempo.
• Cada persoa é única ediferente / eigual ás demais.
abdome
coxa
tórax
man
cranio
brazo
pé
cabeza
tronco
extremidade inferior
extremidade superior
368505 _ 0004-0023.indd 5 18/05/12 15:24
6 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
1Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Medramosecambiamos
1 Escribeasetapasdavidanaordecorrecta.Despois,escribeonúmerodecadaetapacoseudebuxo.
1.o
2.o
3.o
4.o
2 Marcaaspartesouaspectosdocorpoquecambiancopasodotempo.
A cor dos ollos. O peso.
A estatura. A cantidade de pelo.
3 Contestaaspreguntas.
• Que ocorre cos dentes durante a infancia?
• En que etapa se prepara o corpo para ser adulto?
Lembra
• As persoas pasamos por catroetapas ao longo da nosa vida: infancia, adolescencia, idade adulta e ancianidade.
ancianidade – idade adulta – infancia – adolescencia
368505 _ 0004-0023.indd 6 18/05/12 15:24
7Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 1. FICHA 2
4 Escribeaqueetapadavidacorrespondecadacaracterística.
• Caen os dentes do leite e saen os definitivos.
• Non teñen dentes e beben leite.
• O noso corpo prepárase para ser adulto.
• Ás rapazas médranlles as mamas.
• O noso corpo está preparado para ter fillos.
• O noso corpo é máis fráxil e temos menos forza.
• As persoas deixan de medrar.
5 Leaspistaseescribeenqueetapadasúavidaseencontracadapersoa.Escribeporqueosabes.
• Lurdes acaba de ter un fillo que se chama Roi.
• Ledicia é a irmá de Roi. Vai en terceiro de Primaria.
• Alberte é curmán de Ledicia e xa lle está cambiando a voz.
• Óscar é o home de Lurdes e traballa na mesma oficina ca ela.
• Henrique é o pai de Óscar. Sabe moitas cousas e xa non traballa.
Lurdes:
Ledicia:
Roi:
Alberte:
Óscar:
Henrique:
368505 _ 0004-0023.indd 7 18/05/12 15:24
8 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
2Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
2 Escribedúasoraciónsutilizandoencadaunhaaspalabrasdunrecadro.
•
•
3 Explicaenquealimentoséposibleencontrarfibra.
Osnutrientes
Lembra
• Os nutrientes son substancias que se encontran nos alimentos e que son útiles para nós.
• A enerxía e os materiaisnecesariosparaconstruíremanteronosocorpo obtéñense dos nutrientes.
1 Riscaassubstanciasquenonsexannutrientes.
manteiga – touciño entrefebrado – animal hidratos de carbono – enerxía – pasta
hidratos de carbono
madeira vitaminas
aceiro
vidro
rocha
plástico papel
tea
aire
proteínas
graxa
ácidominerais
cristal
serraduras
lume
368505 _ 0004-0023.indd 8 18/05/12 15:24
9Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 2. FICHA 1
4 Leoseguintetextoeriscaoserros.Despois,escríbeocorrectamente.
«As graxas proporciónannos enerxía, aínda que menos ca os hidratos de carbono. Ademais, as de orixe animal son máis saudables.»
5 Observaasimaxesdealimentosemarcaosnutrientesmáisimportantesqueachegancadaundeles.
6 Relacionaosnutrientescosalimentosenquemáisabundan.
graxas
hidratos de carbono
vitaminas e minerais
fibra
proteínas
carne
verdura
alimentos integrais
aceite
arroz
Graxas Hidratos de carbono Proteínas
Minerais Vitaminas Fibra
Graxas Hidratos de carbono Proteínas
Minerais Vitaminas Fibra
Graxas Hidratos de carbono Proteínas
Minerais Vitaminas Fibra
368505 _ 0004-0023.indd 9 18/05/12 15:24
10 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
2Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Comersan
1 Observaasimaxeseexplicaquennecesitacomermáiscantidadedealimentoseporque.
2 Deentreaspalabrasdorecadroelixeasadecuadasparacompletaresotexto.
«É moi importante evitar comer en exceso alimentos con graxa ou azucre, por exemplo,
, e .
Ademais, é recomendable non tomar moito , xa que pode
prexudicar a nosa saúde.»
Lembra
• A cantidade de comida que necesitamos depende das características decadapersoa,daidade e daactividade que realiza.
• Debemos repartir os alimentos que comemos en variastomas ao longo do día.
tomate – peixe – lambetadas – leite – froitos secos – froita – bolos – zumes – auga – cenorias – proteínas – sal – refrescos
A B
368505 _ 0004-0023.indd 10 18/05/12 15:24
11Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 2. FICHA 2
3 Observaaseguinteimaxe.Explicaporquenonérecomendabletomaloadiario.
4 Organizaomenú.Parafacelousaaspalabrasdorecadro(podesrepetirtantasvecescomoqueirascalquerapalabra).
5 Identificaocomportamentomáisadecuadoencadacasoeexplicaporque.
• A Laura encántalle comer pan. Xesús tamén come pan, pero prefíreo integral.
• Fátima bebe refrescos cando ten sede. Brais, cando ten sede, bebe auga.
Almorzo XantarMedia mañá
Merenda Cea
carne – peixe – froito – leite – bocadillo – torradas – cereais – pan – verdura – zume
368505 _ 0004-0023.indd 11 18/05/12 15:24
12 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
3Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
Osentidodavista
1 Marcaaspalabrasqueserefirenaunhacaracterísticadoobxectodafotografíaquepodeserrecoñecidapolosentidodavista.
cor peso
sabor resistencia
olor forma
suavidade aspereza
tamaño lixeireza
2 Uneasseguintescaracterísticascoapartedoolloquellecorresponda.
Capta a luz. pupila
Enfoca as imaxes. nervio óptico
Parte coloreada do ollo. retina
Zona transparente a través da cal entra a luz. iris
Abertura rodeada polo iris. córnea
Envía a información ao cerebro. cristalino
3 Explicaparaqueservenascellaseaspestanas.
Lembra
• Os ollos son os órganos que captan a luz e envían a información ao cerebro polos nerviosópticos.
• A luz viaxa a gran velocidade, en liña recta e en todas as direccións.
368505 _ 0004-0023.indd 12 18/05/12 15:24
13Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 3. FICHA 1
4 Observaoesquemaeescribenosrecadrososnomesdaspartesdoolloqueestánsinaladas.
5 Completaotextocoaspalabrasdorecadro.
«O sentido da permítenos coñecer cores, formas, tamaños e distancias
por medio da . A recolle a luz e envía
información ao a través do .
O cerebro recibe a información e .»
6 Contestaestaspreguntasrelacionadascoaluz.
• Por que, cando acendemos unha lámpada nun cuarto, se ilumina a estancia enteira?
• Por que se producen as sombras?
7 Defineasseguintespalabras.
• Transparente:
• Translúcido:
• Opaco:
nervio óptico – vista – cerebro – luz – interprétaa – retina
368505 _ 0004-0023.indd 13 18/05/12 15:24
14 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
3Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Osentidodooído
1 Escribeonomedaspartessinaladasnodebuxo.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
2 Completaotextocoaspalabrasdorecadro.
«Algúns sons son , como o ruído cando estoupa un petardo,
e outros son , como un murmurio. Tamén podemos distinguir entre sons
, coma un asubío, e , coma o dun tambor.»
3 Explicaporqueometaléunmaterialcondutordoson.
6
5
3
2
1
Lembra
• O son é captado polos oídos, que envían a información ao cerebro polos nerviosauditivos.
• O son viaxaentodasasdirecciónse é máis lento ca a luz.
graves – débiles – agudos – fortes
4
368505 _ 0004-0023.indd 14 18/05/12 15:24
15Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 3. FICHA 2
4 Encontraaspalabrasnasopadeletrasapartirdasseguintespistas.
• Parte do oído que é coma unha tea moi delgada que vibra cos sons.
• Chámase así a un material que conduce mal o son.
• Médico especializado no órgano do sentido do oído.
• Parte externa do oído.
• Tipo de son dun asubío.
• Partes do oído que se moven cando vibra o tímpano.
5 Une.
tímpano
caracol
osiños
nervio auditivo
Vibra cando chegan os sons.
Capta os sons.
Móvense cando vibra o tímpano.
6 Explicaporquenonéposibleoirprimeirooestalodosfogosartificiaisedespoisverasúaluz.
Leva a información dos sons ao cerebro.
I R A E M L S E M B O S I Ñ O S R R E I T L
O R E L L A N X I I O D Q G D I L L A N T E
S N O Q A G S T I P A E V F Ñ Q S H N E E U
Q R I R T U L E N O U O T O R R I N O D Z B
X G B D O D A E U Q R A R A T I M P A N O Q
R D E F Q O U I P X Q L Ñ D S D D T O E P V
368505 _ 0004-0023.indd 15 18/05/12 15:24
16 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 14
2 Escribeunhaoracióncoasseguintespalabras.
Asfunciónsvitaisdosanimais
Lembra
• Segundo a forma en que se alimentan, os animais poden ser carnívoros,herbívorosouomnívoros.
• Segundo a maneira en que se reproducen, os animais poden ser ovíparosouvivíparos.
• Os sentidos permiten aos animais relacionarsecoexterior, e grazas aos músculos poden realizarmovementos.
1 Unecadaanimalcotipodealimentoqueconsome.Despois,escribeotipodeanimalqueésegundoasúaalimentación.
• A vaca é .
• O oso é .
• O león é .
animais – carnívoros – alimentación – herbívoros – omnívoros
carne
plantas
368505 _ 0004-0023.indd 16 18/05/12 15:24
17Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 4. FICHA 1
3 Riscaaspalabrasincorrectasnasseguintesoracións.
• As pombas son animais carnívoros/ovíparos.
• Un porco é un animal omnívoro/carnívoro.
• Os cabalos son vivíparos/omnívoros.
• Un animal que come de todo é herbívoro/omnívoro.
• Un animal é vivíparo/ovíparo cando nace do ventre da súa nai.
4 Leoseguintetextoedescubreondeseencontranoserros.Despois,vólveoescribircorrectamente.
«As persoas somos animais. Segundo a nosa forma de alimentarnos, somos carnívoros, mentres que pola maneira en que nos reproducimos somos ovíparos.»
5 Observaaseguinteimaxeerelaciónaacunhafunciónvital.Explicaaresposta.
6 Explicaenqueconsisteafunciónderelación.
368505 _ 0004-0023.indd 17 18/05/12 15:24
18 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
4Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Osanimaisinvertebrados
1 Completaasfichas.
Lembra
• Os animais invertebrados nonteñenósos, aínda que algúns teñen unha cuncha ou cuberta externa.
• O grupo máis numeroso é o dos insectos, que teñen dúasantenas, seispatas e o corpo dividido en tres partes: cabeza, tórax e abdome.
É un animal porque
ten un esqueleto e ósos.
É un animal porque come carne.
É un animal porque
as súas crías nacen do ventre da nai.
O león é un .
É un animal porque
non ten .
É un animal porque
se alimenta do pole das flores.
É un animal porque
as súas crías nacen de .
A bolboreta é un .
368505 _ 0004-0023.indd 18 18/05/12 15:24
19Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 4. FICHA 2
2 Escribeaspartesdoanimalsinaladas.
3 Observaosseguintesanimaisemarcacaldeleséuninsecto.Explicaporque.
4 Explicaoquesignificaserparasitoeponunexemplo.
368505 _ 0004-0023.indd 19 18/05/12 15:24
20 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
5Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
2 Uneasseguintescaracterísticascoapartedaplantaquellecorresponde.
Son as partes verdes da planta.
Adoitan dividirse en ramas. follas
Medran por enriba da terra.
Suxeitan a planta á terra. raíces
Nacen no talo.
Están debaixo da terra. talos
Aspartesdunhaplanta
Lembra
• As plantas teñen trespartes: raíz, talo e follas.
• A raíz medra debaixo da terra, o talo medra sobre a terra e sostén as follas, os froitos e as flores.
1 Leadescricióndecadatipoderaízedebúxaa.
Esta planta ten moitas raíces de tamaño parecido.
Esta planta ten raíces grosas que almacenan nutrientes.
Esta planta ten unha raíz principal grosa da que saen
outras máis finas.
368505 _ 0004-0023.indd 20 18/05/12 15:24
21Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 5. FICHA 1
4 Completaotextocoaspalabrasadecuadasdorecadro.
«As árbores de folla son as que perden as
no , mentres que as árbores de folla
non as perden, senón que as van cambiando pouco e pouco e sempre teñen follas.»
3 Observaasfotografíaseescribeonúmeronocadroquecorresponda.Ademais,escribedequetipoéotaloqueten(leñosoouherbáceo).
5 Defineasseguintespalabras.
• Limbo:
• Tronco:
• Raíz:
6 Explicaadiferenzaentreuntaloleñosoeuntaloherbáceo.
follas – perenne – caduca – froitos – troncos – outono – primavera
arbusto talo
talo árbore
talo herba
1 2 3
368505 _ 0004-0023.indd 21 18/05/12 15:24
22 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
5Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Anutricióndasplantas
1 Observaodebuxoeescribeencadacadrooquenecesitaaplantaparapoderrealizarafuncióndenutrición.
2 Leotextoeriscaoquesexaincorrecto.Despois,volveescribirotextocorrixindooserros.
«Os agricultores adoitan engadir dióxido de carbono aos terreos que cultivan, para que as plantas medren mellor e máis lentamente. Para iso usan fertilizantes.»
Lembra
• As plantas fabrican o seu propio alimento mediante a fotosíntese.
• Para fabricar o seu alimento, as plantas necesitan auga,salesminerais,dióxidodecarbono e luzdosol.
• auga
• sales minerais
• dióxido de carbono
• luz solar
368505 _ 0004-0023.indd 22 18/05/12 15:24
23Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 5. FICHA 2
zume bruto
osíxeno
zume elaborado
luz
dióxido de carbono
4 Uneambasascolumnasparaformaroraciónscorrectassobreanutricióndasplantas.
O zume bruto é…
… osíxeno ao aire.As plantas toman sales e auga…
… unha mestura de auga e sales minerais.
As plantas expulsan…
… polas súas raíces.
As plantas toman dióxido de carbono…
… unha mestura de auga e alimentos.
… polas follas. O zume elaborado é…
5 Explicadúasrazónspolasqueasplantassonimportantesparaorestodosseresvivos.
6 Contestaaspreguntas.
• Que lle pasará a unha planta se non lle dá a luz do sol?
• Como se chama a mestura de alimentos e auga que fabrican as plantas
coa fotosíntese?
3 Observaodebuxodaesquerdaedescubreoserros.Despois,completaodebuxodadereitademaneiracorrecta.
368505 _ 0004-0023.indd 23 18/05/12 15:24
24 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
6Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
A Terra móvese
2 Observa o debuxo e escribe cada número onde corresponda.
Lembra
• A Terra xira sobre si mesma nun movemento de rotación. Tarda 24 horas en facer un xiro completo, dando lugar ao día e á noite.
• A translación é o movemento da Terra arredor do Sol. Unha volta completa dura 365 días. Este movemento dá lugar ás estacións do ano.
1 Observa o debuxo e completa o texto.
• A Terra xira .
• Trátase do movemento de .
• A Terra tarda en
.
• Isto dá lugar ao .
1 Luz 2 Noite 3 Sol 4 Día
368505 _ 0024-0043.indd 24 18/05/12 15:24
25Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 6. FICHA 1
3 Completa as oracións con estes termos.
• A Terra tarda en dar unha volta completa arredor do Sol.
Este movemento coñécese como .
• O Sol sempre sae ao polo e agáchase
ao polo .
• tarda en dar unha volta sobre
. Este movemento coñécese como .
amencer – si mesma – rotación – A Terra – oeste atardecer – leste – translación – 365 días – 24 horas
4 Observa os debuxos e escribe que estación do ano representan. Explica como son as temperaturas e a duración do día e a noite en cada un deles.
A B
C D
368505 _ 0024-0043.indd 25 18/05/12 15:24
26 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
6Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Mapas e globos terráqueos
Nome Data
1 Risca as actividades que non sexan feitas polos satélites artificiais.
• Evitar que a luz do Sol chegue á Terra.
• Mellorar o funcionamento da comunicación entre distintos lugares da Terra.
• Provocar chuvia artificial.
• Evitar que caian meteoritos.
• Enviar fotografías da superficie da Terra.
• Informar sobre o tempo meteorolóxico.
2 Observa o debuxo e escribe o número que corresponda diante de cada palabra.
Lembra
• Para estudar a Terra usamos representacións. Para facelas utilízanseas fotografías da superficie feitas polos satélites artificiais.
• Os globos terráqueos son representacións esféricas da Terra. Os mapas son representacións planas da Terra ou de partes dela.
Hemisferio norte
Polo norte
Ecuador
Hemisferio sur
Polo sur
3
4
5
1
2
368505 _ 0024-0043.indd 26 18/05/12 15:24
27Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 6. FICHA 2
3 Escribe o nome de cada representación.
4 Explica o que son os continentes e os océanos. Pon tres exemplos de cada un.
5 Observa a liña debuxada sobre o mapa. Imaxina que é unha viaxe que fixemos, partindo do punto A ata o B. Por que continentes e océanos pasamos na nosa viaxe?
c.
a. b.
A B C
A B
368505 _ 0024-0043.indd 27 18/05/12 15:24
28 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
7Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
Os cambios de estado da auga
Nome Data
2 Completa o texto.
• O xeo é auga en estado . Ao quecer, convértese
en auga en estado .
• A auga da billa encóntrase en estado . Ao arrefriar,
convértese en , e ao quecer transfórmase
en .
• O vapor de auga encóntrase en estado . Ao arrefriar,
convértese en auga en estado .
Lembra
• Na natureza encontramos a auga en tres estados diferentes: sólido, líquido e gasoso.
• A auga cambia de estado cando quece ou arrefría. Os cambios de estado chámanse fusión, solidificación, evaporación e condensación.
1 Une.
solidificación
fusión
evaporación
condensación
De auga sólida a líquida.
De auga líquida a sólida.
De vapor de auga a auga líquida.
De auga líquida a vapor de auga.
368505 _ 0024-0043.indd 28 18/05/12 15:24
29Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 7. FICHA 1
5 Que farías coa auga líquida? Escribe.
• Para obter vapor de auga:
• Para facer xeo:
A auga do mar quecerá e condensarase.
A auga do mar quecerá e evaporarase.
A auga do mar arrefriará e solidificarase.
3 Colorea as frechas de azul (frío) ou de vermello (calor) segundo cumpra frío ou calor para pasar dun estado a outro.
vapor de auga auga líquida xeo auga líquida
auga líquida vapor de auga auga líquida xeo
4 Que ocorrerá en cada caso? Marca a resposta correcta.
A neve solidificarase e converterase en xeo.
A neve evaporarase e converterase en gas.
A neve fundirase e converterase en auga líquida.
368505 _ 0024-0043.indd 29 18/05/12 15:24
30 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
7Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
O ciclo da auga
Nome Data
1 Que é o ciclo da auga? Copia a definición correcta.
• Todos os cambios de estado da auga.
• Todos os movementos e os cambios de estado da auga na natureza.
2 Ordena os rótulos sobre o ciclo da auga. Numera do 1 ao 4.
A auga do mar evapórase. O vapor de auga condénsase e forma nubes.
A auga dos ríos vai ata o mar.
• Agora, escribe o número de cada rótulo no seu lugar.
A auga cae das nubes á terra.
1
Lembra
A auga que hai na Terra está sempre en movemento. Ao moverse vai cambiando de estado. Este percorrido constante da auga chámase o ciclo da auga.
1
368505 _ 0024-0043.indd 30 18/05/12 15:24
31Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 7. FICHA 2
3 Escribe V se é verdadeiro e F se é falso.
Un ciclo é algo que se repite de forma ordenada e sen fin.
As nubes están formadas por vapor de auga.
A auga do mar evapórase porque quece.
No ciclo da auga, tras a evaporación vén a precipitación.
4 Transforma as oracións falsas da actividade anterior en verdadeiras.
•
•
5 Une.
Fusión A auga do mar pasa ás nubes.
Condensación A auga das nubes pasa á terra en forma de neve.
Evaporación O xeo das montañas fúndese e pasa aos ríos.
Solidificación O vapor de auga do aire convértese en gotas de auga e forma as nubes.
6 Por que cres que é difícil que se formen nubes nesta paisaxe? Marca.Despois, explica por que marcaches esa resposta.
Porque non viven persoas. Porque non hai auga. Porque non hai sol.
368505 _ 0024-0043.indd 31 18/05/12 15:24
32 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
8Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
O aire e a atmosfera
Nome Data
2 Marca as oracións falsas e escríbeas correctamente.
O aire limpo ten cor, non é transparente.
O aire non sabe a nada.
O aire pesa, por iso os globos pesan máis cando están inflados.
O aire ocupa un lugar e ten unha forma propia.
Lembra
• O aire é unha mestura de gases entre os que se encontra o osíxeno, imprescindible para que os seres vivos poidan respirar.
• A atmosfera é unha capa de gases que rodea a Terra e que contén o aire.
1 Escribe nos cadros os principais gases que compoñen o aire contido na vasilla.
• algodón • cinsas
• osíxeno • fume
• alcohol • carbón
• nitróxeno
• dióxido de carbono
• gas de xofre
• vapor de auga
368505 _ 0024-0043.indd 32 18/05/12 15:24
33Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 8. FICHA 1
4 Contesta as seguintes preguntas.
• Por que se apaga unha candea se a tapamos cun vaso?
• Que gas toman do aire as plantas e cal expulsan?
• Que é a atmosfera?
5 Colorea de azul o recadro onde hai máis osíxenona atmosfera e de vermello onde hai menos.
3 Explica para que serve o aire en cada caso.
a.
b.
c.
d.
D
A
C
B
368505 _ 0024-0043.indd 33 18/05/12 15:24
34 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
8Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
A contaminación do aire
Nome Data
1 Marca o que pode causar contaminación atmosférica.
O vapor da auga.
O fume das chemineas.
Un volcán en erupción.
O fume dun incendio.
Os gases dos tubos de escape.
A queima de lixo.
A nubosidade.
2 Completa coas palabras do cadro.
Lembra
• O fume, as cinsas e os gases prexudiciais que se expulsan á atmosfera contaminan o aire.
• A contaminación atmosférica afecta as persoas, o resto dos seres vivos e o clima.
respiran – secas – clima – contaminación
• A xera graves prexuízos ao noso planeta.
• A contaminación atmosférica altera o e produce chuvias
torrenciais nalgúns lugares, e graves noutros.
• Cando as persoas e o resto dos animais o aire
contaminado prexudica a súa saúde.
368505 _ 0024-0043.indd 34 18/05/12 15:24
35Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 8. FICHA 2
3 Explica o que significan os seguintes termos.
• Artigos desbotables:
• Reciclaxe:
4 Explica por que se reciclas estás axudando a manter o aire limpo.
5 Como se podería evitar facer dano á atmosfera? Observa as imaxes e explica.
gases incendio
368505 _ 0024-0043.indd 35 18/05/12 15:24
36 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
9Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
Rochas e minerais
Lembra
• As pedras que observamos no solo denomínanse rochas.
• As rochas están formadas por diferentes materiais chamados minerais.
• Os minerais diferéncianse entre si polas súas propiedades.
1 Marca as oracións falsas e explica por que o son.
Calquera rocha está composta polo menos de dous ou máis minerais.
Hai rochas formadas por un só mineral.
Calquera rocha ten algún tipo de mineral. Non existe ningunha rocha sen minerais.
Un mineral é brando cando rompe facilmente.
2 Colorea catro propiedades características dos minerais.
temperatura
textura
forma
brillo
olor
durezapeso
tamañodificultade
para atopalo
cor altura
368505 _ 0024-0043.indd 36 18/05/12 15:24
37Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 9. FICHA 1
5 Escribe o que teñen en común e en que se diferencian unha mina e unha canteira.
3 Completa as seguintes frases coas palabras do recadro.
• O granito é unha composta por tres minerais: ,
feldespato e .
• Un mineral é duro cando é difícil . Cando é fácil raialo
é .
• A pirita ten forma de .
• O é unha rocha composta só
polo mineral .
4 Observa as imaxes. Indica co número correspondente as propiedades que se axustan mellor a cada unha.
É duro.
É escuro.
É irregular.
É branco.
É regular.
É brando.
1 2
raialo mármore cubo brando rocha
mica calcita regular cuarzo
Pódese raiar coa uña. Non se raia coa uña.
368505 _ 0024-0043.indd 37 18/05/12 15:24
38 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
9Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
O solo
1 Une con frechas ambas as columnas.
2 Le cada oración e risca as palabras que non sexan correctas.
• Algúns seres vivos escavan no terreo e favorecen que entre / saia a auga
e o aire.
• Algúns organismos descompoñen / traen os restos doutros seres vivos e fórmase
o humus.
• Na capa intermedia / profunda os fragmentos de rochas son máis grandes e case
non hai seres vivos.
Lembra
• O solo está formado por rochas, minerais soltos, auga, aire e humus, que é unha mestura de materia orgánica en descomposición.
• No solo distínguense tres capas: superficial, intermedia e profunda.
• O solo está habitado por seres vivos.
Solo
Capa profunda
Capa superficial
Humus
Capa intermedia
Capa do solo formada por grandes rochas.
Capa fina do solo formada pola mestura de restos de seres vivos en descomposición.
É a parte máis superficial da Terra.
Capa do solo en que habitan moitos seres vivos e hai raíces.
Capa do solo entre as capas superficial e profunda en que case non hai seres vivos.
368505 _ 0024-0043.indd 38 18/05/12 15:24
39Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 9. FICHA 2
3 Observa as fotografías e explica para que se utilizou o solo en cada caso.
a.
b.
c.
4 Observa o debuxo e escribe a que elementos do solo corresponden as zonas sinaladas.
a.
b.
c.
d.
e.
5 Observa as imaxes e escribe se é un terreo fértil ou árido.
A
A
C
D
EB
B C
368505 _ 0024-0043.indd 39 18/05/12 15:24
40 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 1
2 Marca as oracións incorrectas e escríbeas debaixo correctamente.
A cada tipo diferente de materia chámaselle substancia.
O son é materia porque podemos tocalo e facer obxectos.
A masa é a cantidade de materia que ten unha substancia.
O volume dun obxecto é o espazo que ocupa.
Ademais da masa e a substancia, os obxectos teñen outras propiedades, como a cor, o olor, o brillo, etc.
A materia e as súas propiedades
Lembra
• Todos os obxectos que nos rodean están formados de materia.
• A materia ten unha masa e ocupa un volume. Pode encontrarse nalgún dos tres estados: sólido, líquido ou gasoso.
1 Colorea todo o que está formado por materia.
son aire
ideas coche
auga
lapis
luzrisarocha
sentimentos xornal barco
estoxo
10
368505 _ 0024-0043.indd 40 18/05/12 15:24
41Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 10. FICHA 1
3 Observa as imaxes e contesta as preguntas.
• Que substancia teñen en común as tres imaxes?
• Cal das tres ten maior masa?
• Cal das tres ocupa menor volume?
4 Que propiedades teñen os materiais en cada estado? Escribe Si ou Non.
5 Lembra as propiedades da materia e contesta.
• Por que non é posible meter nunha maleta todos os obxectos que hai nunha casa?
• Que ten a forma ovada, o globo ou o aire que hai dentro?
1 2 3
Estados Forma propia Volume fixo
Sólido
Líquido
Gasoso
368505 _ 0024-0043.indd 41 18/05/12 15:24
42 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
10Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
Cambios da materia
1 Une con frechas dependendo de se transforman a materia ou non.
Mestúrase tomate, leituga e cogombro.
Transforman a materia. Rompe un bastón de madeira.
Acéndese unha candea.
Oxídase un cravo.
Non transforman a materia. Conxélase a auga nun recipiente.
A gasolina nun coche en movemento.
Evapórase a auga.
2 Risca a palabra incorrecta en cada caso.
• Os procesos que transforman unhas substancias noutras distintas chámanse substancias / reaccións químicas.
• No proceso da oxidación, un metal combínase con osíxeno / auga e forma o óxido.
• Cando se unen dúas ou máis substancias, o resultado é un cambio de estado / unha mestura.
• Na oxidación / combustión, a parte que non arde son as cinsas.
Lembra
• Os cambios nas substancias prodúcense continuamente, pero uns cambios transforman a materia e outros non.
• Os cambios que producen a transformación dunha substancia noutra chámanse reaccións químicas.
368505 _ 0024-0043.indd 42 18/05/12 15:24
43Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 10. FICHA 2
3 Marca os cambios que transforman a materia.
A verdura córtase para facer unha ensalada.
A manteiga derrétese ao poñela na torrada.
O polo quéimase na tixola.
A porta dilátase coa calor no verán.
O papel quéimase na cheminea.
O cravo da parede da terraza oxidouse co tempo.
4 Describe o que sucede na imaxe e o tipo de cambio que se está producindo.
5 Le os textos e explica que tipo de cambio se produce en cada caso.
• O zume de limón e o bicarbonato ao mesturarse reaccionan quimicamente producindo dióxido de carbono, unha substancia nova.
• O cobre e o estaño son dous metais que ao mesturarse dan unha aliaxe chamada bronce. A partir do bronce pódese obter de novo cobre e estaño.
368505 _ 0024-0043.indd 43 18/05/12 15:24
44 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
11Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
As paisaxes
Lembra
• Unha paisaxe é todo o que se ve desde un lugar. Nas paisaxes distínguense elementos naturais e elementos artificiais.
• As paisaxes de chaira están formadas por grandes extensións de terreo plano.
• As paisaxes de montaña están formadas por montañas e vales.
• As paisaxes de costa están en contacto co mar.
1 Clasifica estes elementos da paisaxe.
horta – acantilado – bosque – aldea – regato – túnel – outeiro – camiño
2 Corrixe as oracións.
• As chairas están formadas por terreos en costa.
• As mesetas son chairas máis afundidas ca as terras de arredor.
• As depresións son chairas elevadas.
Elementos naturais Elementos artificiais
368505 _ 0044-0063.indd 44 18/05/12 15:27
45Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 11. FICHA 1
3 Le e debuxa a paisaxe que se describe.
«Saímos de viaxe na primavera. Vimos unha gran serra ao fondo e nos cumes aínda había neve. Nas ladeiras crecían bosques de carballos e, ao pé das montañas, estendíase un amplo val sucado por un río de augas tranquilas.»
4 Relaciona.
península Entrada do mar na terra.
cabo Porción de terra rodeada de mar por todas as partes.
illa Parte da terra que se interna no mar.
baía Terreo rodeado de mar por todas as partes menos polo istmo.
5 Observa a imaxe, di que tipo de paisaxe é e descríbea.
368505 _ 0044-0063.indd 45 18/05/12 15:27
46 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
fiCHa 2
11Unidade
Nome Data
11Unidade
Os ríos e os lagos
1 Escribe V (verdadeiro) ou F (falso). Despois, corrixe as oracións falsas para que sexan verdadeiras.
O leito dun río é máis largo no curso medio ca no baixo.
Un río leva máis auga no curso alto ca no curso baixo.
Os meandros encóntranse no curso medio.
A auga discorre máis rápida na desembocadura ca no nacemento.
O curso alto ten máis pendente ca o curso medio.
2 Completa.
Un río é unha de auga. O percorrido que fai desde o seu
nacemento ata a súa desembocadura chámase . O terreo afundido
por onde discorre é a e a cantidade de auga que leva denomínase
. Os ríos que desembocan noutros ríos chámanse .
Ademais de nos ríos, encontramos auga nos .
Lembra
• Un río é unha corrente continua de auga. Nun río distínguense o leito, o caudal e o curso.
• Os lagos son masas de auga rodeadas de terra.
368505 _ 0044-0063.indd 46 18/05/12 15:27
47Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
fiCHa 3
Nome Data
11Unidade
As persoas e a paisaxe
1 Explica que significa que as paisaxes de chaira están moi transformadas.
2 A que tipo de paisaxe se refiren estas características? Escribe.
3 Escribe tres usos da auga.
4 Explica como podes colaborar ti para aforrar auga.
Lembra
• Nas chairas e na costa viven máis persoas ca nas montañas, e a paisaxe está máis transformada.
• Os ríos e os lagos son moi importantes para as persoas.
Moitos habitantes.
Turismo.
Hoteis e portos.
Poucos habitantes.
Gandaría e turismo.
Estradas estreitas.
368505 _ 0044-0063.indd 47 18/05/12 15:27
48 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
12Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
A localidade
Lembra
• Unha localidade é un conxunto de casas ou edificios onde vivimos as persoas.
• Os habitantes dunha localidade forman a súa poboación.
• Se a localidade é pequena e con poucos habitantes é unha aldea. Se é mediana é unha vila e se é grande e ten moitos habitantes, trátase dunha cidade.
1 Marca os elementos que podes encontrar nunha aldea.
rúas camiños teatros hortas
casas edificios hospitais fábricas
2 Localiza o erro e escribe de novo o texto.
«A poboación das cidades é menor ca a das vilas. Por iso, os edificios teñen pouca altura e as rúas son curtas e estreitas.»
3 Contesta as seguintes preguntas.
• A que tipo de traballo se dedica a maioría da poboación das aldeas?
• Que tipo de localidades se dividen en barrios? Cantos tipos de barrios hai?
368505 _ 0044-0063.indd 48 18/05/12 15:27
49Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 12. FICHA 1
4 Observa a imaxe e escribe onde corresponda. Despois, completa.
Esta localidade é .
Seino porque
.
5 Completa.
• A fórmana os habitantes dunha localidade.
• As localidades diferéncianse polo seu , pola cantidade
de que viven nelas e polos
que fan os seus habitantes.
• As , as e as
son tres tipos de localidades.
6 Observa os debuxos e escribe se os podes ver nunha aldea, nunha vila ou nunha cidade.
ensanche – periferia – centro
368505 _ 0044-0063.indd 49 18/05/12 15:27
50 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
12Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 2
O concello e os servizos
1 Escribe V se son verdadeiras e F se son falsas as seguintes oracións. Despois, corrixe as falsas.
O territorio da localidade gobernada por un concello forma unha cidade.
O alcalde ou a alcaldesa está á fronte do concello.
Os concelleiros e as concelleiras forman o concello.
2 Completa.
As municipais celébranse cada catro anos. Nelas elíxense
os . Despois, estes reúnense e elixen
o entre un deles.
3 Relaciona.
pleno municipal norma que establece o concello
ordenanza municipal traballador do concello
empregado municipal reunión do alcalde e os concelleiros
Lembra
• O concello é a institución que goberna un municipio. Está formado polo alcalde ou a alcaldesa e polos concelleiros.
• Os servizos que o concello dun municipio presta aos habitantes denomínanse servizos municipais.
368505 _ 0044-0063.indd 50 18/05/12 15:27
51Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 12. FICHA 2
4 Que son os servizos municipais? Explica.
5 Clasifica os seguintes servizos municipais.
• Servizos de saneamento:
• Servizos de ocio e cultura:
• Servizos de protección:
6 Elixe tres dos traballos anteriores e di quen os realiza.
Limpar as rúas.Apagar un incendio. Vixiar o parque público.
Podar as árbores. Ordenar o tráfico.Organizar unha carreira popular.
Arranxar unha fonte pública.Comprar libros para a biblioteca pública.
Facer o cartel das festas locais.
Traballos Realízanos
368505 _ 0044-0063.indd 51 18/05/12 15:27
52 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 113 Os traballos. O sector primario
Lembra
• Os traballos son as actividades que realizan as persoas a cambio de diñeiro.
• O sector primario obtén materias primas e alimentos da natureza.
1 Marca as actividades que se consideran traballos.
recoller froita conducir un autobús ir ao colexio
axudar na casa fabricar bicicletas pasear o can
2 Para que poidamos comer pan, que sectores económicos interveñen? Explica as características de cada sector.
368505 _ 0044-0063.indd 52 18/05/12 15:27
53Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 13. FICHA 1
3 Os voluntarios das ONG que coidan dos demais sen recibiren nada a cambio, realizan un traballo? Por que?
4 Completa.
Os traballos do sector primario obteñen da alimentos para
as persoas e os animais, e para a industria.
5 Corrixe as oracións para que sexan verdadeiras.
• As canles de rega utilízanse para regar os cultivos de secaño.
• O gando críase de forma extensiva nas granxas.
• A pesca de altura realízase desde os acantilados.
6 Observa os debuxos e completa.
A. É gando . A forma de cría é ,
porque .
B. É gando . A forma de cría é ,
porque .
A B
368505 _ 0044-0063.indd 53 18/05/12 15:27
54 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 213 A industria e os servizos
1 Clasifica estes traballos do sector secundario segundo onde se realicen.
albanel – oleira – mecánico – cesteiro – fontaneiro – soldador
2 Que é un proceso industrial? Pon un exemplo.
3 Escribe V se son verdadeiras e F se son falsas estas oracións.
A industria que fabrica produtos de aceiro é unha industria tecnolóxica.
A fabricación de teléfonos móbiles é unha industria básica.
Os xeados son un produto da industria de consumo.
4 Corrixe esta oración para que sexa verdadeira.
O traballo en cadea das fábricas realízano artesáns.
Lembra
• O sector secundario agrupa os traballos que transforman as materias primas en produtos elaborados.
• Os traballos do sector terciario proporcionan servizos ás persoas.
Obradoiro artesanal Fábrica Construción
368505 _ 0044-0063.indd 54 18/05/12 15:27
55Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 13. FICHA 2
5 Que produce o sector secundario?
6 Escribe tres traballos en cada caso.
7 Como cambian a paisaxe as actividades do sector secundario? Cita exemplos.
8 Algunhas actividades industriais poden provocar problemas ao medio natural. Di de que problemas se trata e como se poden evitar.
Servizos comerciais
Servizos sanitarios
Servizos de transporte
Servizos de ocio e turismo
368505 _ 0044-0063.indd 55 18/05/12 15:27
56 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 114 As forzas e a enerxía
Lembra
• A forza fai que un corpo se mova, pare ou cambie de forma. Pode actuar por contacto ou a distancia.
• A enerxía é a causa de que ocorran eses cambios. Pode ser mecánica, química, calorífica, eléctrica, nuclear ou luminosa.
• As fontes de enerxía poden ser renovables ou non renovables.
1 Como exercen a forza estes obxectos cando se utilizan? Clasifica.
adhesivo magnético – escavadora – detector de metais – martelo – compás – raqueta de tenis
• Por contacto:
• A distancia:
2 Pon un exemplo de cada tipo de forza.
• De rozamento:
• De atracción:
• De repulsión:
3 Completa.
A fai que un corpo se mova, pare ou cambie de forma.
A causa de que ocorran eses cambios é a .
368505 _ 0044-0063.indd 56 18/05/12 15:27
57Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 14. FICHA 1
4 Relaciona.
televisión enerxía mecánica
furacán enerxía química
láser enerxía calorífica
gasolina enerxía eléctrica
uranio enerxía nuclear
fogueira enerxía luminosa
5 Explica a diferenza entre enerxías renovables e non renovables.
6 Por que se chaman combustibles fósiles ao petróleo, ao carbón e ao gas? Marca.
Porque son pedras moi antigas transformadas polo tempo.
Porque se formaron a partir de plantas e animais mortos hai moito tempo.
Porque son combustibles que contaminan moito.
7 Observa as imaxes e di que tipo de central é cada unha. Despois, contesta.
• Por que contaminan menos estas centrais ca as nucleares e as térmicas?
368505 _ 0044-0063.indd 57 30/05/12 13:58
58 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
UnidadeRe
foRz
o
fiCHa 214 Máquinas e inventos
Lembra
• As máquinas facilítannos o traballo, necesitan enerxía para funcionar e poden ser simples ou compostas.
• Os inventos son creacións novas feitas polas persoas para mellorar a vida.
1 Corrixe as seguintes oracións para que sexan verdadeiras.
• As máquinas simples están formadas por varias máquinas compostas.
• As máquinas compostas teñen poucas pezas.
• As máquinas funcionan sen enerxía.
2 Completa a táboa.
Máquinas Tipo de máquina Enerxía que usa
Carroza
Papaventos
Afialapis
Consola de xogos
368505 _ 0044-0063.indd 58 18/05/12 15:27
59Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 14. FICHA 2
3 Relaciona as partes da bicicleta coa máquina correspondente.
prato roda
freo polea
pneumático panca
4 Pensa nunha máquina que utilices habitualmente e describe as cousas que fas con ela. Despois, explica como farías esas cousas se a máquina non existise.
5 Completa.
Para fabricar máquinas utilízanse moitas , como
madeira e minerais. As máquinas para funcionar consomen enerxía e, polo tanto,
.
6 Marca o que podes facer para coidar do medio natural.
Tirar as pilas no colector correspondente.
Pedir que me compren moitos xoguetes.
Regalar os xoguetes que non uso.
Utilizar puntos limpos de reciclaxe para tirar os xoguetes inservibles.
7 Escribe un invento en cada caso.
• Que teña a súa orixe na electricidade:
• Que teña a súa orixe na imprenta:
pneumático prato
freo
368505 _ 0044-0063.indd 59 18/05/12 15:27
60 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Nome Data
15Unidade
Refo
Rzo
fiCHa 1
O tempo e as persoas
Lembra
• O tempo pode ser pasado, presente e futuro. Para medilo, as persoas dividímolo en diferentes unidades.
• Os acontecementos importantes que lle ocorreron hai tempo a unha persoa convértense na súa historia persoal.
• Os documentos, obxectos e historias persoais dannos a coñecer a vida dunha persoa.
1 Le o texto. Despois, ordena o contido segundo o tempo.
«De maior serei médico. Cando tiña tres anos, curaba todos os meus bonecos. Agora gústame estudar o corpo humano nas clases de Coñecemento do medio.»
• Tempo pasado
• Tempo presente
• Tempo futuro
2 Corrixe as seguintes oracións para que sexan verdadeiras.
• Un milenio é un período de tempo de dez décadas.
• Tres séculos equivalen a douscentos anos.
• Trece anos é o mesmo ca un século e tres anos.
368505 _ 0044-0063.indd 60 18/05/12 15:27
61Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 15. FICHA 1
3 Observa a táboa e contesta.
Trens Saídas Chegadas
Da Coruña á Rúa 6:30 h 9:00 h
Da Coruña a Santiago 9:15 h 9:45 h
Da Coruña ao Porto 11:00 h 14:30 h
• Que tren sae máis cedo?
• Canto tempo dura a viaxe máis longa?
• Canto tempo dura a viaxe máis curta?
4 Escribe cal destes instrumentos utilizarías para medir o tempo en cada caso.
cronómetro – reloxo – calendario
• A duración do curso:
• Unha carreira de 100 metros:
• Un partido de fútbol:
5 Observa estes obxectos persoais de Lucía. Despois, escribe o que indagaches sobre a súa historia persoal.
Documento Temporada 2011-2012Obxectos favoritos en 2007
Lucía Pérez Santos
Naceu o 12 de xaneiro de 2003, en Xinzo.
368505 _ 0044-0063.indd 61 18/05/12 15:27
62 Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
fiCHa 2
Nome Data
15Unidade
As pegadas da historia
1 Marca o significado correcto da palabra «documento».
É o argumento dunha novela.
É algo que nos informa sobre un feito.
É algo que nos indica a data que é.
2 Escribe o nome de dous documentos de cada tipo que sirvan para coñecer a historia dun lugar.
• Escritos:
• Gráficos:
• Obxectos:
3 Que pegadas do pasado podes encontrar nunha localidade? Que nos indica cada unha delas?
Lembra
• As localidades e os países teñen a súa propia historia. Os documentos, gráficos e escritos, e os obxectos axúdannos a coñecer a historia dun lugar.
• As tradicións, as festas e os personaxes lémbrannos a historia dunha localidade.
• Hai cousas que cambian e outras que permanecen ao longo da historia.
368505 _ 0044-0063.indd 62 18/05/12 15:27
63Material fotocopiable © 2012 Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.
Refo
Rzo
unidade 15. FICHA 2
4 Ordena de máis antigo a máis moderno, e indica a que época pertencen.
1.
2.
3.
4.
5 Corrixe as seguintes oracións para que sexan verdadeiras.
• Na época das covas, as persoas vivían nun lugar fixo.
• As cidades romanas comunicábanse mediante autoestradas.
• Os cabaleiros dedicábanse a sementar e recoller a colleita.
• Os barrios máis antigos dunha cidade encóntranse nas aforas.
6 Elixe unha das épocas que estudaches e di os documentos que poderías utilizar para determinar máis datos sobre ela.
368505 _ 0044-0063.indd 63 18/05/12 15:27