Tema 8 As actividades terciarias1- O sector servizos ou sector terciario2- Os sistemas de transporte3- A actividade comercial4- O turismo5- Os servizos financeiros ou sociais

A variedade de actividades do sector terciario:O sector terciario ou sector servizos incle a educacin, a cultura, a sanidade, o comercio, o transporte, a banca, etc. Serve para mellorar a calidade de vida das persoas. Que o sector terciario: o sector econmico que incle as actividades que non producen bens materiais, senn que prestan servizos poboacin.O sector terciario na actualidade:O sector terciario foi o ltimo sector en desenvolverse, pero vez, o que actualmente adquiriu maior importancia, sobre todo nos pases ricos

Clasificacin:Segn quen presta o servicio:

Pblicos: O seu obxetivo e o de dar beneficios sociedade (Estado do benestar)

Privados: Obtencin de beneficio econmico

Segn o tipo de actividade: Servicios empresa Servicios de distribucin Servicios sociais Servicios ao consumidor

A diversidade do sector servizos:O sector terciario caracterzase pola gran diversidad de actividades que comprende: sanidade, educacin, turismo, comercio, transportes, etc.A mxima expansin do sector terciario alcanzouse coa sociedade da informacin, que produciu o desenvolvemento tcnico e cientfico, a mundializacin da economa, etc. Flase de revolucin do terciario.O conxunto das actividades relacionadas coa tcnica e a ciencia forma parte do sector terciario superior ou cuaternario.Hai un sector terciario banal dedicado a traballos que esixen pouca preparacin e estn mal remunerados: servizos de limpeza, venda ambulante, etc.

Os servizos e os cambios sociais recentesOs servizos tamn se multiplican para dar resposta aos cambios sociais recentes.O aumento da esperanza de vida fai necesarios unha serie de servizos relacionados co coidado das persoas maiores ou dependentes.A incorporacin da muller ao mundo laboral fai urxente a creacin de escolas infants e de servizos que faciliten o traballo domstico.A reducin da xornada laboral e as vacacins pagas explican a oferta de actividades de lecer e a importancia do sector turstico.

CaractersticasActualmente as actividades do sector terciario caracterzanse por:Ser moi heteroxneas, non s pola variedade de servizos que existen ou pola cualificacin do persoal, senn tamn polo tamao das empresas que os ofrecen.Ser actividades intanxibles e inmateriales.Ser actividades imposibles de almacenar.Estar situadas preto do consumidor.Ter un nivel de mecanizacin relativamente baixo.Ser actividades en expansin en todos os pases do mundo.Estar desigualmente repartidas.

Clasificacin

Existen diversos xeitos de clasificar as actividades terciarias. Unha delas organzaas en catro grupos:Os servizos sociais agrupan as actividades vinculadas administracin, educacin, sanidade, etc.Os servizos de distribucin agrupan as actividades relacionadas coa circulacin de persoas, bens e informacin.Servizos s empresas.Os servizos ao consumidor estn relacionados co comercio polo mido, hostelera, lecer, reparacins e instalacins, etc.

O sector servicios o sector terciarioOs servicios mostran as diferencias entre os pases desenvolvidos e subdenvolvidosDesenvolvidoSubdesenvolvidosDiversidadeAcceso da pooacinParticipacin no PIBParticipacin no empregoGran variedadeServicios banales e escasa cualificacinGran accesibilidade a servicios bsicos e non bsicosDifcil acceso a servicios bsicos e non bsicosPredominan servicios a empresas e pblicosPredominan servicios persoalesMaior porcentaxe, tamn de emprego femeninoMenor porcentaxe e femenino

Localizacin do sector terciario no mundo

O transporte e as sas caractersticasO transporte e a actividade que traslada persoas e mercadurias entre dous ou ms lugares xeogrficos

Transprtes e o territorio interactan:

Por unha banda ou transporte reflicte os desequilibrios espaciais na distribucin d poboacin e non desenvolvemento econmico.

Doutra banda pode introducir cambios non territorio (incide non desenvolvemento das rexins) convertndose en elemento esencial d ordenacin do territorio.

Caractersticas principais:

-O medio fsico desfavorable ( orografa accidentada, condicins climticas).- As redes terrestre radial con centro en Madrid e orixe no S. consolidndose no S. XIX coa rede ferroviaria tamn radial.- No trfico de pasaxeiros e de mercancas predomina a estrada.- A rede presenta importantes desequilibrios territoriales en canto a densidad, intensidade e calidade. As competencias sobre transporte se descentralizaron a raz d implantacin do Estado ds autonomas.

A poltica espaola de transportes rxese polo Plan Estratxico de Infraestructuras de transporte (2005-2020) cuxos obxectivos son:

Asegurar as condicins de accesibilidad equitativas por todo o territorio.

Corrixir ou predominio d estrada, fomentando ou transporte ferroviario, e a interconexin dos diferentes modos de transporte.

Contribur movilidad sostenible, diminundo as emisins contaminantes do transporte.

O transporte e as sas caractersticas

A rede de transporte espaola est integrada na rede europea. A UE impulsa as redes transeuropeas e a mellora das infraestructuras das rexins perifricas as como ou respecto do medio ambiente.

As principais repercusiones desta poltica son:

Mellora ds conexins coa Ou.E.(autovas, trens de alta velocidade, formando un corredor entre Irn e Lisboa).

A recepcin de fondos europeos para mellraa ds infraestructuras (especialmente en rexins perifricas de Espaa).

Adopcin de medidas para reducir ou impacto ambiental.

O sistema de transporte exerce un impacto sobre o medio ambiente: visual (alteracin d paisaxe), acstico e de contaminacin atmosfrica (emisins de vehculos). A partir de 1986 obligatorio realizar unha avaliacin de impacto ambiental para construr calquera infraestructura.

O transporte e as sas caractersticas

O transporte por estrada

A rede de estradas unha infraestructura clave para a accesibilidade do territorio. As caractersticas deste tipo de transporte son:

A rede presenta unha disposicin radial, con centro en Madrid (configurada no S. XVIII). Na dcada de 1960 modernizouse, consolidndose o modelo radial para conectar a capital cos principais ncleos da poboacin e da actividade econmica.

As competencias sobre a rede de estradas reprtense entre o Estado, as comunidades autnomas e as diputacins provinciais. A rede estatal comprende os itinerarios de interese xeral. Incle a maior parte das autopistas e autovas que teen tamn unha configuracin radial, anda que se desenvolveron outros eixes transversales como o do Ebro, o Mediterrneo e o andaluz.A estrada recibe a maior parte do trfico de viaxeiros e de mercancas.

Existen claros desequilibrios territoriales na densidad e intensidade da rede e na accesibilidad. A densidad maior corresponde s comunidades mis desenvolvidas econmicamente (Madrid, Catalua e Comunidade Valenciana), as que presentan poboacin dispersa (Galicia) ou con maior fragmentacin territorial (Cantabria). A menor densidad prodcese en zonas de nivel econmico mis baixo. Pola sa banda a accesibilidad mis alta nas zonas industriais e tursticas.

TIPOS DE TRANSPORTE

O Plan Estratxico de Infraestructuras de Transporte contempla:Dotar a todo o territorio dun elevado grado de accesibilidad construndo unha rede de alta capacidade que conecte as capitais de provincia.

Finalizacin da autova do cantbrico, da Ruta da Prata (Asturias- Huelva) e da Autova do Mediterrneo ata Algeciras.

A rede de estradas aspira a unha maior integracin coa da Unin Europea (mellora dos eixes pirenaicos). A rede transeuropea contempla a construcin de 2 eixes transpirenaicos (Burdeos-Valencia e Barcelona-Toulouse) e mellorar as conexins con Portugal.

Transporte ferroviario:

Entre a 2 metade do S. XIX e mediados do S. XX o ferrocarril foi o modo de transporte mis utilizado. A partires deste periodo perdeu importancia o que supuxo a pechadura dalgunhas lias secundarias.

Caractersticas:Componse de 3 redes: a rede de ferrocarrs espaois (RENFE), con estrutura radial, os ferrocarrs de va estreita (FEVE) localizado principalmente na cornisa cantbrica, e a rede de alta velocidade (AVE) que se iniciou coa lia Madrid-Sevilla en 1992

O trfico de viaxeiros ten que reorientarse. Xa que o trfico de viaxeiros rendible nas lias de proximidade ademis de permitir desconxestionar as estradas.

Existen importantes desequilibrios territoriais en equipamientos e investimentos.

O Plan Estratxico de Infraestructuras de transporte da prioridade ao transporte ferroviario, prev incrementar o trfico de proximidade e aumentar a rede de alta velocidade e conectala coa europea.

A rede ferroviaria espaola aspira a unha mellor integracin coa da Unin Europea. A U.E. propxose crear unha rede europea de alta velocidade para 2010 (construcin de 2 lias que atravesarn a fronteira por Catalua e o Pas Vasco e lias de conexin con Lisboa). Anda que os traballos teense ralentizado por mor da crise econmica e o abandono do proxecto por parte de Portugal.

O transporte martimo

Caractersticas:

A rede portuaria est distribuda entre o Estado e as Comunidades Autnomas.

O trfico de viaxeiros e mercancas presenta grandes contrastes: o trfico de viaxeiros escaso (importancia do trfico entre Algeciras e Ceuta, e entre as illas e a Pennsula), o trfico internacional de mercancas ten enorme importancia (trfico de graneles slidos e lquidos). Actualmente produciuse un importante crecemento do trfico de mercancas en contenedores.

Os portos requiren melloras tcnicas e custosas infraestructuras. As algns portos crearon Zonas de actividades logsticas( Algeciras, Valencia ou Barcelona).Acordouse con RENFE a creacin do Porto Seco de Madrid-Coslada.

O Plan Estratxico de Infraestructuras de transporte prev a especializacin dos portos como centros de distribucin de mercancas.Proposta para a creacin das chamadas autopistas do mar.

Os transportes(O ferrocarril)Trenes de cercanas Tren de alta velocidade (AVE)

O transporte areo

O transporte areo experimentou un rpido desenvolvemento debido a unha serie de factores como: crecemento da renda, aumento da demanda turstica, profesional e de negocios e ao aumento dos voos internacionais. Caractersticas:A rede de aeroportos bastante ampla. Esta rede organzase xerrquicamente, as Madrid-Barajas funciona como aeroporto central, perdendo trfico nos ltimos anos, grazas implantacin das aerolneas low costO trfico de pasaxeiros e mercancas presenta notables diferenzas: - O avin competitivo no transporte de pasaxeiros a longa e media distancia. - O trfico de mercancas escaso polo alto custo.Existen desequilibrios territoriales no trfico areo. Os principais aeroportos atpanse nos ncleos urbanos, econmicos e tursticos mis destacados( Madrid-Barallas, O Prat en Barcelona, Son San Juan en Palma de Mallorca, e en menor medida outros como o de Mlaga, Bilbao..).O Plan Estratxico de Infraestructuras prev potenciar as funcins econmicas dos aeroportos.A Unin Europea liberalizou as tarifas e os servizos areos. Compaas como Iberia afrontaron un proceso de privatizacin

Os transportes(O transporte intermodal)Combinacin de diferentes modos de transporte para o traslado de persoas e mercaduras

Autobs de Ejea a Zaragoza (Delicias)AVE de Zaragoza (Delicias) a Madrid (Atocha)Metro o cercanas de Madrid nuestro destino definitivo

Definicin: actividade que ofrece os excedentes de produtos e servizos aos consumidores.Balanza de pagamentos: Rexistro de todos os intercambios (mercancas, servizos ou capitais) dun pas co exterior no prazo dun anoO COMERCIO INTERIOR: A sa localizacin depende da existencia dun sistema de transporte e dun mercado de consumo amplo e con poder adquisitivo.A sa estrutura experimentou cambios profundos nos ltimos anos (revolucin comercial). Estes cambios afectaron s canles de distribucin, ao consumo, maior capacidade de compra polo incremento da renda e diversificacin da oferta, distribucin, venda en autoservicios e s formas de pago (tarxetas).

Segundo o seu tipologa, distinguimos entre :

Comercio por xunto ou maiorista. o que distribe ao comercio minorista. Busca emprazamentos centrais respecto de a producin e o consumo.Comercio polo miudo ou minorista ou ao detall. Vende directamente ao consumidor. Distinguimos entre comercio tradicional (establecementos pequenos que experimentaron unha crise) e novas formas comerciais (autoservicios, grandes almacns e centros comerciais integrados, establecementos de lecer e hipermercados).

A poltica comercial espaola conta con 2 instrumentos bsicos:

O Plan marco de Modernizacin do Comercio Interior de 1995 que pretende incrementar a competitividad do comercio minorista.A lei do comercio minorista de 1996 que implanta a liberdade de empresa e de establecemento comercial e liberaliza os horarios de apertura en funcin das decretos das CC. AA).

O COMERCIO EXTERIOR

o intercambio de produtos e servizos dun pas co resto do mundo (exportacins e importacins). Nos ltimos incrementronse como consecuencia da incorporacin de Espaa globalizacin econmica.Nas exportacins perden importancia os produtos primarios en favor de bens industriais semielaborados de equipo (maquinaria),bens de consumo (moda). Nas importaciones destacan os produtos energticos, os industriais e os agrarios.As reas do comercio exterior modificronse coa incorporacin de Espaa U.E. (a U.E a principal receptora da exportacins espaolas e desta proceden a maior parte das importacins). A balanza comercial espaola deficitaria. A poltica comercial est influenciada polo establecemento do mercado nico coa Unin Europea e polos acordos subscritos coa O.M.C (Organizacin Mundial de Comercio). A poltica comercial espaola trata de favorecer as exportacins mediante diversas medidas: organizacin de feiras e exposicins, viaxes institucionais a outros pases, axudas internacionalizacin de pequenas empresas, etc.A ACTIVIDADE COMERCIAL(O comercio exterior)

A ACTIVIDADE COMERCIAL(O comercio interior)

O turismoDefinicin: o desprazamento temporal de persoas, de mis de 24 horas de duracin, realizado generalmente con fins de lecer.O turismo entrou en auxe nos ltimos 60 anos desde o fin da 2 Guerra Mundial (1945)

Causas do desenvolvemento do turismo

Una das actividades do sector terciario que coeceu un maior crecemento nos pases ricos o turismo. O crecemento dbese a:

A xeneralizacin da semana laboral de cinco das, que d lugar a un longo fin de semana, e dun perodo de vacacins pagas ao ano, aumentando o tempo libre.

A sociedade do benestar, ao cubrir as necesidades bsicas e asegurar aos traballadores pensins de invalidez e de vellez, liberou aos traballadores do aforro de previsin. Estes, en consecuencia, poden entrar na sociedade de consumo.

A xeneralizacin do uso do autombil e a mellora da rede viaria. e dos transportes en xeral.

Mellora de infraestructuras tursticas e da actuacin das empresas tursticas O turismo e as sas causas

Turismo de agua -Turismo de sol e praia - Deportes acuticos - Turismo de balneario Turismo de montaa - Valores paisaxsticos - Actividades deportivas ou aventura Turismo rural - Contacto con actividades agrarias - Caza - Contorna tranquila - Produtos artesanais Turismo urbano - Turismo cultural - Turismo de negocios - Turismo relixioso

Os diferentes tipos de turismo

O turismo xera a creacin e expansin de empresas e servizos: compaas areas, axencias de viaxes, cadeas hoteleras, empresas de animacin, etc.

Estas empresas, sa vez, proporcionan numerosos e diversificados postos de traballo: camareiros, guas tursticos, comerciantes, etc.

Os turistas adoitan gastar o seu dieiro nos lugares de destino: desprazamentos, aloxamento, actividades de lecer, deixando beneficios no pas.

Nos pases pobres, o sector turstico adoita estar en mans de grandes empresas tour operadoras e de transportes internacionais, con sedes nos pases desenvolvidos. Importancia do sector turstico

Factores positivos do turismo: O turismo representa para un pas ingresos elevados, crea moitos postos de traballo, dinamiza outros sectores econmicos, permite o contacto con outras culturas e facilita a aprendizaxe de novas linguas. Factores negativos do turismo: O turismo tamn contribe ao aumento dos prezos, incrementa a especulacin do chan, enriquece a grandes empresas e moitos dos traballadores que crea son de pouca cualificacin e estn mal remunerados.

O turismo tamn provoca grandes impactos ambientais: alteracin da costa ao construir portos, contaminacin das augas.Importancia do sector turstico

Os servicios financieiros e sociaisServiciosfinancieirosServiciossociaisSon aqueles que xestionan o capital (dieiro, crditos, inversins, divisas)Proporcionan benestar poboacin, como a educacin, sanidade o culturaCARACTERSTICASCARACTERSTICAS

Prestanos bancos, compaas de seguros ou intermediarios financieirosAs TIC as revolucionaronOs pases desenvolvidos son a orixe e destino da maiora dos movimentos financieirosPrestanos as administracins pblicas ou empresas privadasSon o principal indicador do estado del benestarCanto mis desenvolvemento ten un pas, mis servicios sociais