STEAM Euskadi

Hezkuntza Estrategia 2018ko ekaina

2

¿QUÉ ES LA EDUCACIÓN STEAM?

3

STEAM Hezkuntzaren definizioa ZER DA STEAM HEZKUNTZA?

Honako hauek betetzen dituen hezkuntza da:

o zientzia, teknologia, ingeniaritza eta

matematika integratzea Arteekin eta

Humanitateekin lotuta

o oinarrizko gaitasunak, zeharkako nahiz

diziplina-gaitasunak, garatzea

o ikasleak ahalduntzea erantzukizunez aurre

egiteko gure gizartearen erronkei

o honako helburu hauekin:

o zientzia eta teknologiarako bokazioak

inspiratzea,

o Ikasleen STEM gaikuntza hobetzea, eta

o ikasleak bultzatzea aktiboki parte har

dezaten beraien inguruko munduaren

eraldaketan

• Berariaz eragin nahi ditu egoera

jakin batzuk, aldi berean eta era

integratuan ikasteko gai hauetako

kontzeptuak, problemak diseinatu

eta ebatziko dituen testuinguru

praktiko batean, enpresetan

ingeniaritzan egiten den bezala

• Ikerketan oinarritua dago, eta hori

gauzatzeko saiakuntzak

planifikatu, hipotesiak ikertu,

informazioa bilatu, ereduak eraiki,

taldean lan egin, azalpen

koherenteak eztabaidatu eta

proposatzen dira

STEAM EUSKADI ESTRATEGIAREN HELBURUAK ETA NORAINOKOA

STEAM Euskadi Estrategiaren helburuak:

1. Heziketa eta prestakuntza zientifiko-teknikoa hezkuntza-

etapa guztietan bultzatzea, eragile sozio-ekonomikoak

inplikatuz horretarako.

2. STEM eremuko lanbide-bokazioak eta helburuak

sustatzea, arreta berezia eskainiz emakumezko ikasleei,

etorkizuneko erronken aurrean egoki prestatzeko.

3. Euskal herritarren artean zientzia eta teknologiako

kulturaren zabalkundea sustatzea.

5

LANBIDE HEZIKETA: 26 lanbide-arlo edo familiatatik 11 STEM lanbideekin lotuta

UNIBERTSITATEA: 5 ikasketa-adarretatik 2 STEM lanbideekin lotuta

1. Ingeniaritza eta Arkitektura

2. Zientzia

3. Osasunaren Zientziak*

4. Gizarte Zientziak* eta Juridikoak

5. Arteak

1. Gorputz- eta kirol-jarduerak

2. Administrazioa eta kudeaketa

3. Nekazaritzakoak

4. Arte grafikoak

5. Arteak eta artisautzak

6. Merkataritza eta marketin

7. Elektrizitatea eta elektronika

8. Energia eta ura

9. Eraikuntza eta obra zibila

10. Fabrikazio mekanikoa

11. Ostalaritza eta turismoa

12. Erauzteko Industriak

13. Informatika eta komunikazioak

14. Instalazioa eta mantentze-lana

15. Irudi pertsonala

16. Irudia eta soinua

17. Elikadura-industriak

18. Zura, altzaria eta artelazkia

19. Itsasoko arrantza

20. Kimika

21. Osasuna*

22. Segurtasuna eta ingurumena*

23. Gizarte eta kultura zerbitzuak, eta

komunitatearentzakoak

24. Ehuna, joskintza eta larrua

25. Garraioa eta ibilgailuen mantentze-lana

26. Beira eta zeramika

STEAM Hezkuntzaren definizioa STEM LANBIDEEI LOTURIKO IKASKETAK

(*) Oharra: Zientzia- eta teknologia-adarrak baldin badira ere, nazioartean kontsultaturiko erreferentziek ez dituzte STEM lanbideekin

lotzen. Normalean, osasun-ikasketa hauek aukeratzen dituenak laguntzeko bokazioarekin egiten du. Hala ere, kopuru esanguratsu bat

profesionalki dedikatzen da zientzia-izaera duten jardueretara. Beraz, kasu batzuetan eredu profesionalen iturri izan daitezke.

6

STEAM Hezkuntzaren definizioa STEAM HEZKUNTZAREN KARAKTERIZAZIOA

1. STEM zientzia-bokazioak eta

lanbide-helburuak sustatzea

genero-ikuspegiarekin

Edo

2. Ikasleen STEM gaikuntza

hobetzea, genero-ikuspegiarekin

betiere

3. STEAM diziplinen

zeharkakotasuna

6. Teknologiak

erabiltzea

Ezinbesteko

ardatzak 5. Erronka

ikuspegia.

Metodologia

aktibo eta

eraginkorren

aplikazioa

4. Oinarrizko

gaitasunak

garatzea: zeharkakoak eta

diziplinarrak

(*) Oharra: Metodologia aktiboek beren eraginkortasuna

abalatuko duten frogak izan behar dituzte.

7

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA

Heziberri Plana 2020

• Hezkuntza Eredu

Pedagogikoaren

esparrua

• 236/2015 Dekretua

Oinarrizko Hezkuntza

Curriculuma

Hezkuntza-sistema

hobetzeko plana

ESKOLA-ETAPA UNIBERTSITATEA

Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Plana Euskadi 2020

Unibertsitate Plana

2015-2018

Unibertsitate-Enpresa I.

Euskal Estrategia 2022

Lanbide Heziketako IV.

Euskal Plana

8

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: ESKOLA-ETAPA

STEAM proiektuak

ikasgelan

Irakasleen

prestakuntza

Ikastetxeak

azpiegituraz

hornitzea

Jarduera-ildoak STEAM Hezkuntzan eskola-etapan

• 4 deialdi ikastetxeetara

zuzenduta

• 13 ekinbide euskal

unibertsitateek(10) eta

ZTBESareko beste

eragile batzuek (3)

bultzatuta

• 183 ikastaro STEAM

Hezkuntzari lotuak

• deialdi bat

ikastetxeetara zuzenduta

• Ikastaroak eta mintegiak

Berritzeguneetan

• 2 ekinbide euskal

unibertsitateek bultzatuta

• 2 deialdi, bat

ikastetxeentzat, eta

bestea zuzenean

ikasleentzat

9

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: LANBIDE HEZIKETA

Errendimendu Handiko LHko zikloak: Ezaugarriak

• Elkarrekin loturiko ekosisteman integratuta

Ikastetxea – Enpresak – Gizartea

• Metodologia-aldaketaren ardatzaren inguruan dabiltza:

• Elkarlaneko Ikaskuntza, Erronketan Oinarritua

• Programazioa, erronka intermodularren arabera

• Irakasle autogestionatuen taldea

• Gaitasunak ebaluatzea, bilakaerara bideratuta

• Antolaketa-malgutasuna

• Giza talentua prestatzen dute laneko aldaketei aurre egiteko

• Langileen parte-hartze aktibo eta gogoetatsura ahalbidetzen dute

• Gaitasun teknikoak eta zeharkakoak garatzen dituzte

• Pentsamendu sortzailearen garapena bultzatzen dute

• Oinarri etikoak sustatzen dituzte nortasunaren ezaugarri gisa. 4.0 balioak 4.0 industriarekin

testuinguru paraleloan

• Ikaskuntza laneko testuinguru errealetan ardazten da

Programazioa erronka intermodularren arabera

Errendimendu Handiko zikloak edo ETHAZI ari da ezartzen Lanbide Heziketa, horietan

integratuta dagoelarik zientzia-, teknologia- eta enpresa-izaera, baita 4.0 balioak

garatzeko plan bat ere

10

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ATARIKO DIAGNOSTIKOA: EUSKAL UNIBERTSITATE SISTEMA

Giza kapitalaren

prestakuntza

premietara egokitua

STEAM hezkuntzari

ekarpena eskola-

etapan

Zientzia Kulturaren

Zabalkundea

Euskal Unibertsitate Sistemaren eginkizunak STEAM Hezkuntzan Euskadin

• 2022 Unibertsitate-

Enpresa I. Euskal

Estrategian kokaturiko

ekintzak

• STEAM proiektuetan

lankidetza ikasgeletan

• Irakasleen prestakuntza:

hasierakoa eta jarraitua

• Zientzia-kulturaren

zabalkundea eta

sustapena

unibertsitatean ez

dauden gazteen eta

orotariko publikoaren

artean

Azpimarratzekoa da Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko

beste eragile batzuek STEAMak sustatzeko egindako lana eskola-etapan

11

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: LH ETA UNIBERTSITATEA

STEM ikasketetara sartzen diren berriak STEM ikasketetatik irtendakoak

(Oharra: STEM ikasketetan ez da Osasunaren Zientziak unibertsitate-adarra sartzen, ezta LHko Osasuna eta Segurtasuna eta

Ingurumena lanbide-familiak ere.

Iturria: Eustat

14.196

12.993 12.313

11.841

41% 40% 39% 38%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016

STEM Unibertsitatera ikasle sartu berriak guztira

STEM LH-ra ikasle sartu berriak guztira

STEM ikasle sartu berriak guztira

STEM ikasle sartu berrien %a ikasle sartu berri guztiei bruuz

7.961 8.468 8.272 8.121

39% 40% 39% 39%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016

STEM Unibertsitatetik irtendako ikasleak guztira

STEM LH-tik irtendako ikasleak guztira

STEMetik irtendako ikasleak guztira

STEMetik irtendako ikasleen %a irtendako ikasle guztieiburuz

12

TEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: ESKOLA-ETAPA

Zientzia eta teknologiako batxilergoa*, adar biosanitarioa barne duena, hautatzen duten

ikasleen kopuruak ez du aldaketa esanguratsurik izan azken hamarkadan, ez

ehunekoetan ez balio absolutuetan Ikasleen bilakaera Z-T Batxilergoan

Iturria: Eustat * Batxilergoko ikasle guztiei buruz

(*) Oharra: zientzia eta teknologiako batxilergoak ibilbide berean sartzen ditu adar biosanitarioa eta teknikoagoa. Ezinezkoa

da adarrak banatzea hezkuntza-etapa honetan.

7.965 7.663 7.695

7.172 7.386 7.567 7.681 7.706 7.848 8.125

3.508 3.373 3.440 3.193 3.238 3.447 3.553 3.514 3.669 3.781

57% 55% 54%

52% 52% 52% 54% 53% 54% 54%

25% 24% 24% 23% 23% 24% 25% 24% 25% 25%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

Z-T Batxil. ikasleak guztira Z-T Batxil. neskak guztira

Z-T Batxil. ikasleen %a Z-T Batxil. neskak % *

13

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: LH ETA UNIBERTSITATEA

LH STEMera sartzen diren emakumezko ikasle berriak %9 dira, eta Unibertsitatearen

kasuan %31*

LHra sartzen diren emakumezko ikasle berrien

bilakaera

Unibertsitatera sartzen diren emakumezko ikasle berrien

bilakaera

Iturria: Eustat Iturria: Eustat

(*) Oharra: STEM ikasketetan ez da Osasunaren Zientziak unibertsitate-adarra sartzen, ezta LHko Osasuna eta Segurtasuna eta

Ingurumena lanbide-familiak ere.

5.387

5.968

5.855 5.904 6.232 6.228 6.034

5.549 6.065

902 943 800 840 901 886 781 745 822

14%

12%

11% 11% 11% 11% 10% 10%

9%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

Emakumezko ikasle sartu berriak guztira

STEM emak. ikasle sartu berriak

STEM emak. ikasleen %a STEM ikasle sartu berri guztieiburuz

9.274

8.197 8.024 8.070

1.673 1.405 1.323 1.323

29% 29% 30% 31%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016

Emakumezko ikasle sartu berriak guztira

STEM emak. ikasle sartu berriak

STEM emak. ikasleen %a STEM ikasle sartu berri guztieiburuz

14

STEAM Hezkuntzaren azterketa Euskadin ESTATISTIKA NAGUSIAK: ENPRESA-ESKAERA

STEM lanbideei lotuta, zenbatetsitako enpresa-eskaeraren hazkundearen bilakaera hau

erronka bat da, bereziki Lanbide Heziketan

STEM – LH lanbideen eskaera STEM-Unibertsitate lanbide-eskaera

Eskaera GUZTIRA 2018: 11.166

2016: 7.158

Eskaera GUZTIRA 2018: 5.874

2016: 4.700

Iturria: “Euskal enpresen enplegu- eta gaikuntza-premiak 2018rako”, Confebask.

Energia eta ura

Elikadura-industriak

Kimika

Garraioa eta ibilgailuen…

Zura, altzaria eta artelazkia

Eraikuntza eta obra zibila

Informatika eta komunikazioak

Elektrizitatea eta elektronika

Instalazioa eta mantentze-lana

Fabrikazio mekanikoa

2018 2016

0 500 1000 1500 2000 2500

Geologia

Albaitaritza

Farmazia

Arkitektura

Zientzia Fisikoak

Matematika eta Estatistika

Zientzia Kimikoak

Biologia / Ingurumen…

Informatika

Beste Ingeniaritza batzuk

Industria Ingeniaritza

2018 2016

15

STEAM Euskadi Estrategiaren formulazioa ILDO ESTRATEGIKOAK

HELBURUAK ILDO ESTRATEGIKOAK

1. helburua: Heziketa eta

prestakuntza zientifiko-teknikoa

hezkuntza-etapa guztietan

bultzatzea, eragile sozio-

ekonomikoak inplikatuz horretarako.

L1- STEAM hezkuntza eta heziketa zientifiko-teknikoa presentzia eta

eraginkortasunak areagotzeak prestakuntza-etapa guztietan

L2- Hezkuntza-etapen (Lehen Hez., DBH, Batxilergoa, LH eta Unibertsitatea)

artean konexioa hobetzea

L3- Irakasleen prestakuntza bultzatzea STEAM hezkuntzaren garapenean

L4- STEMetik irtendakoak eta profesionalak STEAM Hezkuntzara hurbiltzea

2. helburua: STEM eremuko lanbide-

bokazioak eta helburuak sustatzea,

arreta berezia eskainiz emakumezko

ikasleei, etorkizuneko erronken

aurrean egoki prestatzeko.

L5- STEM hezkuntza- eta lanbide-orientazioa indartzea ikastetxe, LHko

ikastetxe, unibertsitate-zentro eta gizartearekin lankidetzan

L6- Sare sozio-ekonomikoaren eta prestakuntza-etapa guztien arteko

lankidetza eta koordinaziorako mekanismoak antolatzea

L7- STEM eremuan emakumezko ikasleen artean bokazioak eragiteko

ekintza bereziak sortzea

3. helburua: Euskal herritarren artean

zientzia eta teknologiako kulturaren

zabalkundea sustatzea

L8- Zientzia eta teknologiako kulturaren zabalkundea sustatzeko ekintzak

bultzatzea

L9- STEM lanbideek eskaintzen dituzten aukerak erakustea eta horiek

ikusgai bihurtzea

L10- Estrategiaren koordinazio eta jarraipenerako mekanismoak martxan jartzea

16

STEAM JARDUERAK

Ikasturte honetan STEAM Estrategiari loturik bultzaturiko ekintzetako zenbait:

o STEAM WORLD: Hezkuntza – Lanbide Heziketa arteko esperientzia, STEAM kultura garatzeko

eta ikasteko espazio egoki batean (gela, laborategi, tailer). Pentsatzeko, aztertzeko, sortzeko,

eraikitzeko, prototipoak egiteko eta produktu errealak exekutatzeko espazioak.

o VIRTUAL STEAM: Lanbide Heziketan STEAM-en “A” sortzea, pentsaera sortzailea, adimen

sortzailea, eta adimen exekutatzailea landuz, 4.0 baloreekin batera.

o 3dira: STEAMak Lehen Hezkuntzako ikasleei hurbiltzeko ekimena, Lanbide Heziketako

ikastetxeekin elkarlanean. Oinarrizko ezagutzak helarazi, taldean proiektuak garatu eta 3D

inprimagailuetara hurbildu.

o Prestakuntza ekimen Globala. Ikasturte honetan lehen aldiz eskaini dira konpetentzia

zientifiko eta matematikorako moduluak. Ikastetxe publikoetako irakasleei zuzendua. Helburua,

legealdi honen amaierarako ikastetxe publiko guztiek modulu horietan parte hartzea.

o BERC Zientzia Zabalduz ekimena. Kultura zientifikoa zabaltzeko eta sustatzeko jarduera-

programa, Oinarrizko Ikerketa eta Bikaintasun Zentroek bultzatuta, UPV/EHUko Kultura

Zientifikoaren Katedrarekin lankidetzan.

o “Emakumeak eta baita ikertzaileak ere”. Ikernasqueko emakume ikertzaileen eta

Batxilergoa ikasten duten nesken arteko topaketa, neka gazteen artean bokazio zientifikoak

pizteko asmoz.

o EU STEM Coallition: Europako STEM sarean sartzea eta STEAM estrategiak dituzten Europako

hainbat herrialderekin lankidetzan aritzea.

17

STEAM JARDUERAK

Garatzeko zenbait STEAM jarduera:

o BASQUE VET STEAM INNOVATION HUB: Lanbide Hezieketan STEAM kulturako

aurrerapenak ikertu, garatu eta aplikatuko dituen aditu taldea.

o Etekin handiko Zikloetan (ETHAZI) STEAM ikasteko moduak garatzen eta hedatzen

jarraitzea, 2020rako Lanbide Heziketaren eskaintzaren %70era iritsi arte

o Zientzia Hezkuntza deialdiak, STEAM deialdia izena hartuko du. Irizpideak

aldaturiko agindu berria, diziplina arteko proiektuak sortzeko helburuz. Ikasturte

honetan diseinatu eta deitua, datorren 2018-2019 ikasturtean jarriko da abian

o STEAM arloko jardunaldia emakumeekin

o Orientatzaileekin formazioa. STEAM edukien inguruko berariazko formazioa,

orientatzaile bakoitzak aholkatzen dituen ikasleen artean bokazio zientifikoak

bultzatzeko asmoz.

o Irakasleentzat Kultura Zientifikoan Masterra on-line.

18

STEAM JARDUERAK

Garatzeko zenbait STEAM jarduera:

o STEAM Euskadi Saria: Euskadin STEAM Hezkuntza bultzatzeko egindako lana eta

ibilbidea aitortzeko saria, pertsonei eta entitateei zuzendua

o STEAM Euskadi Kide: Euskal Hezkuntza Sistemaz kanpoko profesional eta eragileen

sarea, baina Euskadiko STEAM Hezkuntzan lankidetzan ari dena

o STEAM Euskadi Hiru Sarea: STEAM Euskadi proiektuak bultzatzeko deialdi berria, hiru

besoko lankidetza formatuan: Administrazioa – Hezkuntza eragileak- Enpresak.

o STEAM Euskadi Behatokia: Adierazle nagusien bilakaeraren jarraipena eta

monitorizazioa egiteko behatokia.