PROGRAMAZIO LABURTUA

IKASTETXEAREN IZENA ELIZALDE BHI KODEA: 012963 2015 - 2016

ARLOA NATUR ZIENTZIAK DATA:

MAILA DBH 1 X DBH 2 XX

DBH 3 DBH 4 DBHO 1 DBHO 2

1 ARLOAREN GUTXIENGO HELBURUAK GAITASUN MODUAN ADIERAZITAGAITASUN OROKORRAK

HIZKUNTZA-KOMUNIKAZIORAKO GAITASUNA-Ikasturtean zehar landutako gaia ezberdinekin lotutako hiztegi espezifikoa erabiltzea. Arlo honetan hiztegi espezifikoa askotan gaztelaniaz dute eta euskarako garatu behar da. eta adibideak jartzen jakitea.-Gaien oinarrizko ideiak bilatzea eta informazioa antolatzea eta interpretatzea.-Idatzizko eta ahozko erantzunak egitea.-Testu zientifikoak ulertzea eta interpretatzea.-Informazio era koherente eta zuzenean azaltzea.-Grafikoen irakurketa, grafikoen sormena eta erabilera landu.-Funtsezko kontzeptuak landu.Txosten zientifikoak nola egiten diren ikasi eta horien erabilgarritasuna.

GAITASUN DIGITALA ETA INFORMAZIOAREN TRATAERAKOA-Grafikoak, diagramak eta irudiak informazio lortzeko erabiltzea.-Interneten informazioa bilatzea, lortzea eta prozesatzea. Interneteko orri batzuk landu informazioa jasotzeko.-Prentsa albisteak irakurtzea. Ikus-entzunezkoen informazioak jasotzea eta interpretatzea.-Informazio iturri ezberdinak irakurtzea, bereiztea eta interpretatzea.

IKASTEN IKASTEKO GAITASUNA-Ikasliburua erabiliz nola ikasi.Testua esaten duena ulertuz irakurtzea,ezagutzen ez ditugun terminoen esanahia aurkitzea.-Ideia nagusiak azpimarratzea.-Laburpenak egiten jakitea.-Taula sinoptikoak, eskemak koadro kronologikoak, eta kontzeptuen mapak egitea.-Irudi bidezko iturrietatik informazio eskuratzea.

MUNDU FISIKOAREN EZAGUTZARAKO ETA HAREKIKO ELKARREKINTZARAKO GAITASUNA-Inguruko ezaugarri fisikak alderatuz antzekotasunaz eta desberdintasunaz jabetzea.-Informazioa bilatzen testu zientifiko bat aztertu, funtsezko hitzak ulertu eta ondorioak atera.-Ingurumenak gizartearen bilakaeran historian eta gaur eguneko bizimoduan duen eragina ulertzea. -Hipotesi hitzak zer esan nahi duen aztertu eta ariketa eta esperimentuen bitartez egiaztapena edota unoa landu.-Eredu esperimental bat egitea eta aztertzea; atera beharreko ondorioak lortzea.-Gizakien ekimena ingurune naturalean duen eragina behatzea eta azaltzea.Ingurugiroa zaintzeko eta gordetzeko jarrera positiboa hartzea.-Liburuan dauden irakurketak erabiliz ulermena landu.-Aztertutako fenomeno azalpen zientifikoa eman behar dute eta, horretarako, úntatelo edukiak antzeko egoera bati aplikatu beharko dizkiote. -Behaketak, laginak eta sailkapena lortzea (adibidez: landareen hostoekin). -Esperimentuen funtzionamenduak aztertu.-Esperimentuetan aldagaiak kontrolatzea emaitzak interpretatu ahal izateko eta atera daitezke ondorioak ateratzeko.- Ikasturtean zehar zientziarekin zer ikusirik duten berriak aztertu eta komentatu.

MATEMATIKA GAITASUNA-Ehunekoak erraztasunez erabiltzea.-Distantziak kalkulatzeko gaitasunak garatzea.-Zenbakiak naturaren errealitateko parte dira y era egokian erabili jakin behar dute.-Klimogramak egiteko garaian adierazpen ezberdinak lantzea.Materiaren propietateak aztertzerakoan batez ere magnitudeak aztertzen ditu , bai oinarrizkoak zein eratorriak.

GIZARTE ETA HIRITARTASUN GAITASUNA-Munduko egoera sozio-ekonomikoaren desorekaz ohartaraziz, elkartasun jarrera bereganatzea .-Munduko interdependentziaz jabetzea eta azaltzea.-Elkartasun jarrera sustatzea.-Elkarren errespetua eta balore demokratikoak sustatzea.

ER 0202 7102 B Err. 2 Orr. 1/5

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATEETA IKERKETA SAILAHezkuntzako Ikuskaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIGACIÓNInspección de Educación

-Gure lurreko arazo ekologiko larrienak zein diren aztertu eta kontzientziazioa zabaldu.

KULTURA ETA ARTE GAITASUNA-Naturako elementuak adierazteko ikasleek arte-trebeziak erabili beharko dituzte naturako elementuak behar bezala adierazteko.-Paisaia mota ezberdinen ikuskera oso era ezberdinetan egiteko gaitasuna.

NORBERAREN AUTONOMIARAKO ETA EKIMEMERAKO GAITASUNA-Banakako lan monografikoa egitea.-Talde lan bat planifikatzea eta egitea.-Norbere argudioak garatzea eta aurkako iritziak aztertzea.

GIZARTEARI BURUZ HAUSNARTZEKO GAITASUNA-Zientzietan izaten diren hainbat ohiturak erabilgarriak diren gizartean.-Animalien jarrera eta portaerak aztertuz antolaketa sozialari buruzko hausnarketak egitea.-Erregaien ustiaketa, erabilera eta munduan nola banatuta daude eta zeinen eta nolako erabilera egiten den.-Energia agorgarriak eta berriztagarriak bereiztu eta zein ondorioak dituzten horien erabilpena gizartearen etorkizunean.-Naturan dauden hainbat produktuen kontsumitzaileak gara eta kontsumo hori nolakoa izan behar luke aztertuko dute.

2 EDUKIEN DENBORALIZAZIOA1. ebaluazioa 2. ebaluazioa 3. ebaluazioa

1

2

3

4

5

1. ebaluazioa

Eguzkitik iristen zaigun energiaEguzkiaren energia Eguzki-energiaren banaketaDinamika atmosferikoaAgente geologikoen eragileaEguzki-energiaren erabilera

Lurraren kanpo dinamikaHarrien meteorizazioa; prozesuakErliebe modelaketaAgente geologikoak…Euskadiko erliebea

Lurraren barruko dinamikaLurraren barruko beroaBolkanismoaLurrikarakPlaka tektonikoakHarri magmatikoakHarri metamorfikoak

EnergiaZer da energiaEnergiaren ezaugarriakEnergia motak Energia berriztagarriak eta agorgarriakEnergiaren etorkizuna

Beroa eta tenperaturaBeroa eta tenperatura: kontzeptuak eta erlazioakTenperaturaren neurketaBeroaren hedapenaEroale eta isolatzaile termikoak

1

2

3

4

5

2. ebaluazioa

Materia eta energiaMateriaren konposizioaHigidura motak TeknologianIndarrak: deformazioa eta higidurak

Bizia iraunarazteaIzaki bizidunak eta bizi funtzioakIzaki bizidunen konposizio kimikoaNolakoak dira zelulakNutrizio zelularraNutrizio autotrofoa eta heterotrofoaFotosintesiaArnasketa zelularraZelula ugalketa

NutrizioaDigestio prozesuaArnasketaArnasketa motak animalietanZirkulazio-aparatu motakIraizketaNutrizioa landareetan

Harremana eta koordinazioaEstimulu-errezeptoreakKoodinazio-sistemakNerbio-sistemaSistema endokrinoaLokomozio aparatuaLandareen erantzunak estimuluekiko

UgalketaUgalketa eta bizi-zikloaUgalketa asexuala animalietanUgalketa sexuala animalietanErnalketaEnbrioiaren garapenaUgalketa asexuala landareetanUgalketa sexuala landareetan

1

2

3. ebaluazioa

Ekosistemen egituraBiosfera, ekosfera eta ekosistemakEkosistemen osagaiakBiotopo eta biozenosiaBizidunen elikadura ekosistemetanMateria eta energia ekosistemetanPopulazioaren autoerregulazioa

Lurreko ekosistemakLehorreko ekosistemakEuskadiko lehorreko ekosistemakUretako ekosistemak: itsasokoak eta ur gezatakoakEuskadiko kostaldeko ekosistemakBioaniztasunaEuskadiko naturgune babestuak

ER 0202 7102 B Err. 2 Orr. 2/5

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATEETA IKERKETA SAILAHezkuntzako Ikuskaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIGACIÓNInspección de Educación

3 IRAKAS PROZESUAN ERABILTZEN DEN METODOLOGIAJustifikazioa teorikoa: Ikaskuntza esanguratsua lortu nahi dugu. Ikasleek ikasten dutena lehenago ulertu behar dute, gero ondo ikasteko.Ikasleek bere inguruko errealitatea ulertu eta interpretatzeko gai izan behar dira.Ikasleek edukiak eta ereduak eraiki eta bereganatzen dituzte, bide batez zientzia metodo eta hizkuntza garatzen dute.Jarduera motak: Hasierako jarduerak: Gaiarekiko hurbilpena. Egoera errealak eta problematikak aurkeztu. Ikasleen aurrekontzeptuak azeleratu eta baloratu eta prozesuan aztertuko ditugun gaiak planteatu.Garapenezko jarduerak: Eskuratutako edukiak islatzen dituzten jarduerak.Bukaerako jarduerak: Eskuratutako edukiak neurtzen dituzten jarduerak. Landutako ereduen aplikazio berriak bilatu.

4 BALIABIDEAKBideoakLiburutegiko liburuak eta entziklopediakLaborategia- praktikak eta gidoiakSoftware ezberdinakInternet (word, power point, gmail, you tube,…)Arbela digitala.Norberaren etxeko materialak.Irteerak: Zumaia-DebaTESTU LIBURUA: Liburuaren erabilera edukiak finkatzeko eta oinarrizko kontzeptuak zehazteko erabiliko dugu, betiere beste material osagarriak lagunduta.

ARGITALETXEA: ZUBIA-SANTILLANA

Baliabide digitalak: 1. Eguzkitik iristen zaigun energia

Berotegi efektuaEguzkia, energi iturri eta bizi iturri: DVD ikusbit28Atmosferaren kutsadura: DVD ikusbit26Fenomeno atmosferikoak: DVD ikusbit6

2. Lurreko kanpo dinamikaZer dira glaziarrak: DVD ikusbi19G LAZIARRAK

3.Lurreko barne dinamika:Zer dira lurrikarak: DVD ikusbit1Infografía: Tsunamis | CONSUMER EROSKI4.Energia:Zer da energía: DVD ikusbit 4Infografía: Fuentes de energía no renovable | CONSUMER EROSKI

5.Beroa eta tenperaturaTeknopolis

6.Materia eta energía:Indarra eta higidura: DVD ikusbit 27Edebé - Animación5 EBALUAZIO-IRIZPIDEAK, ADIERAZLEAK,

EBALUAZTZEKO TEKNIKAK ETA TRESNAK, KALIFIKAZIO IRIZPIDEAKKALIFIKAZIOEN BALIO PORTZENTUALA

Ulermena eta ekoizpena %60 Ikerketa %30 Jarrera %10

ER 0202 7102 B Err. 2 Orr. 3/5

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATEETA IKERKETA SAILAHezkuntzako Ikuskaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIGACIÓNInspección de Educación

- Ebaluazioa: irakaskuntzaren beste tresna bat da: ondo ikasteko eta okerrak zuzentzeko. Irakaskuntzaren prozesuan txertatu behar dugu.- Ezinbestekotzat jotzen dugu ebaluazio positiboa eman ahal izateko konstante hauek betetzea:JARRERA

Gelako portaera.- irakasle-ikaskideekiko errespetoa, arreta mantentzea, ixilik egotea, interbentzio zuzenak egitea...

Materiala.- eskatutako materiala saio guztietara ekarri eta behar bezala zaindu behar da. Etxeko lanak.- etxeko lanak egin behar dira, kontrakoak ikasketekiko interes falta adieraziko luke. Gaiarekiko interesa.- parte hartzea.

ULERMENA Kontrolak Ahozko galderak

EKOIZPENA Kontroletako zenbait galdera Koadernoa Eskatutako ariketa bereziak Euskararen zuzentasuna

IKERKETA Kontroletako zenbait galdera Laborategiko lana eta jarrera Ikerketa fitxak Lan monografikoak eta ikerketa lanak

6 BERRESKURAPEN ETA INDARTZE SISTEMA Ebaluazio bakoitzeko errekuperazioa ikasturtean zehar lortu daiteke baldin eta lortutako emaitzak hurrengo ebaluazioetan eman behar duten neurria ematen badute. Ebaluazio bateko errekuperazioa hurrengo ebaluazioaren hasieran egingo dira. Klasean egindako lanak zein lan koadernoak egindakoak kontuan hartuko dira ebaluazio orokorra egiteko orduan. Ekainean ez ohiko azterketan: gainditu gabeko ebaluazioen azterketa egingo zaie ikasleei eta kontuan hartuko dira halaber ikasturtean zehar egindako lanak eta arloko lan koadernoa. Gutxiengo eduki menperatu beharko dituzte arloa gainditu ahal izateko.Aurreko urteko natura ikasgaia pendiente badute txosten bat entregatu beharko dute Eguberriak eta Aste Santua baino lehen. Ondoren azterketa bat egingo zaie.

PROMOZIO IRIZPIDEAK 1., 2. eta 3. DBHn:

175/2007 DEKRETUA, urriaren 16koak dio “Ikasleak maila batetik bestera igaroko dira ikasitako irakasgaietako helburuak gainditzen badituzte edo gehienez ere bi irakasgaitan ebaluazio negatiboa izan badute; hiru jakintzagaitan edo gehiagotan ebaluazio negatiboa izan badute, aldiz, osorik errepikatu beharko dute dagokion maila. Salbuespen gisa, hiru irakasgaitan ebaluazio negatiboa duen ikasle bat hurrengo mailara igarotzeko erabakia har dezake irakasle-taldeak, betiere, irakasle-taldearen ustez, jakintzagai horien izaera dela-eta, ikasleak hurrengo ikasturtera arrakastaz egiteko arazorik izango ez badu, jakintzagaiak errekuperatzeko aukera egokiak baditu eta hurrengo ikasturtea igarotzea ikaslearen bilakaera akademikoaren onerako bada”

Irakasgai guztiak gainditu gabe hurrengo ikasturtera igarotzen direnek heziketa-prozesua indartzeko irakasle-taldeak ezarriko duen programa egin beharko dute( ikasi gabekoa ikastea izango da programa horren helburua), eta indartze-programa horiei dagozkien ebaluazioak gainditu beharko dituzte.

Igarotze irizpideak:

1.- Irakasgai guztietako helburuak gaindituz gero, igaroko dira ikasleak maila batetik bestera.

2.-Irakasgai batean edo bitan ebaluazio negatiboa lortuz gero ere, igaroko dira ikasleak maila batetik bestera.

3.- Hiru irakasgai edo gehiagotan ebaluazio negatiboa lortuz gero, ikasleak ez du maila igaroko eta kurtsoa osorik errepikatu beharko du.

ER 0202 7102 B Err. 2 Orr. 4/5

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATEETA IKERKETA SAILAHezkuntzako Ikuskaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIGACIÓNInspección de Educación

4.- Salbuespen bezala, eta legeak dioen moduan, hiru irakasgaitan ebaluazio negatiboa duen ikasle bat hurrengo mailara igarotzeko erabakia har dezake irakasle-taldeak.“...betiere, irakasle-taldearen ustez, jakintzagai horien izaera dela-eta, ikasleak hurrengo ikasturtera arrakastaz egiteko arazorik izango ez badu, jakintzagaiak errekuperatzeko aukera egokiak baditu eta hurrengo ikasturtea igarotzea ikaslearen bilakaera akademikoaren onerako bada”

5.- Aurreko 2. eta 4. atalen arabera igaroko den ikasleak indartze-programa bat jarraituko du eta berau ikaslearen norbanakako txostenean jaso beharko da.

Azterketa garaian behar-beharrezkoa da justifikantea ekartzea azterketa beste egun batean egin ahal izateko. Hala ere, irakasleak erabakiko du noiz eta nola ebaluatu egin gabeko azterketa.

Ez ohiko azterketetan gurasoek telefonoz derrigorrez deitu behar dute egunean bertan ez etortzeaz abisatzeko eta hurrengo egunean justifikantea ekarri behar da.

ER 0202 7102 B Err. 2 Orr. 5/5

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATEETA IKERKETA SAILAHezkuntzako Ikuskaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, UNIVERSIDADES E INVESTIGACIÓNInspección de Educación