PROGRAMAZIODIDAKTIKOAK

EGITEKOORIENTABIDEAK

LehenHezkuntzaeta

DerrigorrezkoBigarrenHezkuntza

ProgramaziodidaktikoakegitekoorientabideakLehenHezkuntzaetaDerrigorrezkoBigarrenHezkuntza

VitoriaGasteiz,2013

LanhonenbibliografaerregistroaEuskoJaurlaritzakoLiburutegiNagusiarenkatalogoaaurkidaiteke:http://www.bibliotekak.euskadi.net/WebOpac

Argitaraldia:1.a,2013koirailaAlekopurua:600ale

EuskalAutonomiaErkidegokoAdministrazioa.Hezkuntza,HizkuntzaPolitikaetaKulturaSaila.Internet:www.euskadi.netArgitaratzailea:EuskoJaurlaritzarenArgitalpenZerbitzuNagusia.ServicioCentraldePublicacionesdelGobiernoVascoDonostiaSanSebastin,101010VitoriaGasteizItzulpena:IZO(ItzultzaileZerbitzuOfiziala)Inprimaketa:EuskoJaurlaritzarenInprentaetaErreprografiaZerbitzua.L.G.:XXXXXXXX

Aurkibidea

1.Sarrera 7

2.Zergatiketazertarakoeginprogramazioak 9

3.Programazioaegitekogida

3.1.Programazioa 11

3.2.Osagaiak 13

3.2.1.Helburuak 133.2.2.Edukiak 153.2.3.Metodologia 183.2.4.Ebaluazioa 26

4.Bibliografia 35

5.Eranskinak

1.Programaziodidaktikoarenezaugarriak 39

2.Oinarritzatduenaraudia 41

3.Programazioaegitekoereduzkotxantiloia 45

programaziodidaktikoakegitekoorientabideak

77

1.Sarrera

Berritzegune Nagusiko, ISEIIVEIko eta Hezkuntza Ikuskaritzakokidezosatutako lantaldebatekeginduprogramaziodidaktikoeiburuzkodokumentu hau. Dokumentuaren helburua da interpretazio berberaegitea guztiok, bai irakasleek, bai eta aholku emateko eta ebaluatzekoarduradutenekere.

Alde horretatik, adierazi behar da irakasleek eta zuzendariekhezkuntzajarduera arautzen duen araudia hartu behar dutelaerreferentziatzaterabakiakhartzeko,bainaaraudihoriezdelabetibeharbezainargia,eta litekeenadela interpretaziobatbainogehiagoegotea.Horrekzailduegitenduprogramaziodidaktikoakegitea.

Halagertatzenda,esaterako,2008kouztailaren7koAginduarekin,OinarrizkoHezkuntzanikasleenebaluazioaarautzenduenarekin.Izanere,ebaluaziorako erreferentzia ezartzean, termino eta kontzeptudesberdinakerabiltzenditu.Kasubatzuetan,ebaluaziorakoerreferentziaoinarrizko gaitasunekin lotzen du; beste batzuetan, irakasgai guztieidagozkien gaitasunekin; beste batzuetan, egindako irakasgaienhelburuekin

Bestalde, oinarrizko gaitasunak curriculumean sartzeak (175/2007Dekretua, urriaren 16koa) eta, gero, gaitasun horiek programaziodidaktikoetan txertatzeakere zenbait interpretazio izanditu.Batzuetan,oinarrizko gaitasunak curriculumetik kanpo dauden elementu gisaaurkeztu dira; beste batzuetan, berriz, curriculumaren barrukoelementuakbalirabezala.

Beraz, beharrezkoa da zehatzmehatz eta irizpide berberekinfinkatzea funtsezko elementuak, programazio didaktikoa egin ahalizateko.Aipatuditugunbialderdihauekfinkatubehardirabatezere:zeindiren Oinarrizko Hezkuntzako ikasleak ebaluatzeko erreferentziak, etanolaantolatubehardirenoinarrizkogaitasunak.

Lanari ekitean, lantaldeak honako premisa hauek hartu zituenoinarritzat:

Leheniketabehin,ebaluaziorakoerreferentziakarloetakoedoirakasgaietakohelburuakizateaerabakizen.Halaezartzenduurriaren 16ko 175/2007 Dekretuak, Euskal AutonomiaErkidegoko Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma sortu etaezartzekoak, 34.3 artikuluan: Derrigorrezko BigarrenHezkuntzakomailakamaitutaikasleakmailabatetikbesteraigaroko dira, ikasitako irakasgaietako helburuak gainditzenbadituzte edo gehienez ere bi irakasgaitan ebaluazionegatiboa izan badute; hiru jakintzagaitan edo gehiagotanebaluazio negatiboa izan badute, aldiz, osorik errepikatubeharkodutedagokionmaila.Hortaz,erabaki zen2008ko

programaziodidaktikoakegitekoorientabideak

88

uztailaren7koAgindua interpretatzeanhonakohauulertukozela: Lehen Hezkuntzako arloak gainditzeko eta DBHkoirakasgaiakgainditzeko,zikloedomailabakoitzeanhaietarakofinkatutadaudenhelburuakgainditubeharkodirela.Helburuhoriekoinarrizkogaitasunakhartukodituztebarnean.

Bigarrenik, arlo edo irakasgai bakoitzeko programaziodidaktikoaosatzendutenelementuakfinkatuziren,oinarrizkoalderdiak eta alderdi garrantzitsuenak hartuta oinarritzat.Horregatik,helburuakfinkatzeazgain,programazioanhonakohauek ere agertu beharko dira: edukiak, metodologia,ebaluazioirizpideak, ebaluaziotresnak, kalifikazioirizpideaketaebaluazioarenondoriogisahartutakoerabakiak.

Azkenik, erabaki zen komeni zela aniztasunari ematen zaionarreta, normalean programazioetan agertzen denelementuetako bat, ez izatea atal bereizi bat, baizik etainklusibotasunprintzipioa kontuan hartzea programaziokoelementuguztietan.

Adierazidugunguztiarenondorioz,dokumentuhonetan,besteatalbatzuez gain, arloko edo irakasgaiko programazio didaktikoa osatzendutenelementuguztiendefinizioazehaztudugu,etagalderagakobatzukgehitu ditugu, programazioa egiten duten irakasletaldeen beren lanagidatzeko asmoz, aholkulariek orientabide batzuk edukitzeko, etakanpokoebaluazioaeginbehardutenektresnagisaerabiltzeko.

Gainera, Lehen Hezkuntzako ziklo jakin baten eta DerrigorrezkoBigarren Hezkuntzako maila jakin baterako ereduak gehitu ditugu,programazioa osatzen duten elementuetako bakoitzerako (helburuak,edukiak, metodologia, ebaluazioirizpideak, kalifikazioirizpideak etaebaluazioarenondorioak).

Laburbilduz,taldehonekegindakolanarenhelburuadadokumentuadostu bat sortzea, lagungarri izan dakien ikastetxeei arloen etairakasgaienprogramaziodidaktikoakegiteko,eta lagungarri izandakien,halaber, aholkularitza eta ebaluaziolanak egiten dituzten hezkuntzazerbitzuei,lanhorimodukoordinatuetakoherenteanegiteko.Denaden,ikastetxebakoitzakbereCurriculumProiektuafinkatzekoerabakiakhartuahal izango ditu arloko edo irakasgaiko programazio didaktikoetan,dagokionautonomiapedagogikoarenbarruan.

Azkenik, lana koordinatzeko ildo horri jarraituz, EAEkounibertsitateei dokumentu honen berri emango zaie, programaziodidaktikoakegitekomodubateratubatizandezaten,irakasleenhasierakoprestakuntzannahizetengabekoprestakuntzan.

programaziodidaktikoakegitekoorientabideak

99

2.Zergatiketazertarakoeginprogramazioa

Programaziodidaktikoa irakaslelanarenatalbatda,eta irakastekoeta ikasteko prozesua hobetzearekin lotuta dago. Funtsean, ikasleenbeharrak eta ezaugarriak balioesten ditu, lortu nahi diren helburuakaztertzenditu,eta,beraz,irakasletaldeakikasleekahaliketaarrakastarikhandiena lortzeko hartzen dituen erabakiak zehazten ditu. Aurretikohausnarketa horiek egokiak eta errealistak izatearen baitan egongo da,neurri batean, programazioaren kalitatea, bai eta egingo denproiektuarenemaitzaere.

Programazioahezkuntzajardueratiketa ikasgelako lanetikhurbilendagoen zehaztapen maila da, eta haren helburuak lotura zuzena duirakastekoetaikastekoprozesuarenkudeaketapraktikoarekinetahorrenbidez lortzen den emaitzarekin. Hezkuntzaasmoak zehazten dituendokumentuada.

Zuzenean eragiten dio irakasleen lanari; izan ere, irakasleenfuntzioetako bat da esleituta dituzten arloak, irakasgaiak etamoduluakprogramatzea eta irakastea (2/2006 Lege Organikoa,maiatzaren 3koa,Hezkuntzariburuzkoa;91.artikulua),aldebaterautzita inprobisazioaetahezkuntzajustifikazioarekin loturarik ez duen hezkuntza justifikaziogabeko aktibismoa. Era berean, ikastetxeko irakasletaldearentzakoesparru koherentebatda.Programazioak ikasleekinerebadu zerikusia;izan ere, zikloaren edo ikasmailaren amaieran nahitaez lortu behardituzten ikaskuntzak eta espero daitezkeen ikaskuntzak finkatzen ditu.Azkenik, ikastetxebakoitzekohezkuntzakomunitatearieragitendio; izanere, aurrez Hezkuntza Proiektuan eta, are zehazkiago, IkastetxearenCurriculumProiektuanhartutakoerabakiak testuinguruanzehaztenditu.Beraz,hezkuntzajarduerarilaguntzendioikasturteosoan.

Gainera, programazio didaktikoa egiteak araudiak ezarritakobetebeharbatierantzutendio:ebaluazioobjektibobatizatekoeskubideabermatzeari,hainzuzen.Ezinezkoadaeskubidehoribermatzea,ezbadaedukien, helburuen eta ebaluazioirizpideen publikotasuna ziurtatzenaurrez. Publikotasun horri esker, ikasleek eta haien gurasoek edoadingabeenlegezkoordezkariekalderdihorienberriizangodute.

Beraz, programazio bat egitea irakasletaldeak hartu beharrekoerabakien barruan sartzen da, eta irakasle bakoitzak bere hezkuntzajarduerari buruz duen kontzientzia areagotzeko balio du. Horretarako,egokia,zehatza,malguaetabideragarriaizanbehardu.

Ikastetxe bakoitzak programazio didaktikoaren eredu jakin bataukera dezake (arloka edo irakasgaika, alorka, proiektu orokorka edodiziplinaartekoproiektuka...),bereautonomiarengarapenarenbarruan,baina ikastetxeko plangintzadokumentuetan hartutako erabakiaklotesleakizangodirairakasleguztientzat,EuskalEskolaPublikoariburuzko

programaziodidaktikoakegitekoorientabideak

1010

Legeak 48.2 artikuluan eta urriaren 16ko 175/2007 Dekretuak 21.artikuluanezarritakoarenarabera.Alderdihoriberariazgogoraraziizandaetapa bakoitzean ikasturtea antolatzeari buruz egiten diren urtekoebazpenetan.

programaziodidaktikoakegitekoorientabideak

1111

3.Programazioaegitekogida

Honakohauekhartzenditubarneangidak:

Programaziokoosagaien(helburuak,edukiak,metodologiaetaebaluazioa) definizioa, bai eta ezaugarri batzuk eta gogoetaorokorbatzukere.

Kontrolgalderak,programazioaegitenduen irakasletaldeakbere lana (programazioaren ezaugarriak, kalitatea etazehaztasunmaila) ebalua dezan. Galderazerrenda horierreferentzia bat baino ez da (osatu edo zehaztu daitekegehiago), baina baliagarria izan daiteke funtsezko alderdibatzuk ez ahazteko. Horrez gain, baliagarria izan daitekeBerritzeguneko taldeek aholkuak emateko duten funtzioagauzatzeko, bai eta Hezkuntza Ikuskaritzak ebaluazio etakontrollanakegitekoere.

Curriculumeko arlo edo irakasgairen bateko osagaienadibideak.

Aurkeztuko ditugun adibideak programazio oso baten zatiak dira.Programazioko elementuen koherentzia horizontala egiaztatu ahalizatekoaukeratudira.

pr