PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - riveira.es · - Sistema de escalas _____Grigorian - Estudios...
Transcript of PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - riveira.es · - Sistema de escalas _____Grigorian - Estudios...
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA
DE
VIOLÍN
PROFESORA : NATALIA REY REY
~ 2 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
OBXETIVOS E CONTIDOS XERAIS:
Nas ensinanzas elementais, a clase individual de violín terá como obxetivo
contribuir a desarrollar nos alumnos as seguintes capacidades e contidos:
Capacidades:
- Coñecer as diferentes partes do intrumento e do arco e adquirir as técnicas básicas
para o coidado e o mantemento do violín.
- Adoptar unha posición corporal que permita a correcta colocación do instrumento
e que favoreza do mesmo xeito o manexo do arco e a actividade da man esquerda,
así coma a coordinación de ámbalas duas mans.
- Coñecer as características e posibilidades sonoras do instrumento e saber utilizalas,
dentro do nivel que corresponda, tanto individualmente coma en conxunto.
- Demostrar unha sensibilidade auditiva que permita o control permanente da
afinación e o perfeccionamento contínuo da calidade sonora.
- Interpretar un repertorio básico integrado por obras de diferentes épocas e estilos,
cunha dificultade apropiada ó nivel.
Contidos:
- Control muscular: posición do instrumento e do arco.
- Producción do son: cordas ó aire empregando todo o arco así coma en diferentes
lonxitudes do mesmo.
- Desenrrolo da sensibilidade auditiva coma parte indispensable para conseguir un
son de calidade.
- Coñecemento dos golpes de arco básicos e do vibrato como recurso de expresión
musical.
- Estudo das diferentes posicións.
- Entrenamento progresivo e permanente da memoria.
- Conseguir hábitos de estudo correctos e eficaces.
- Leer a 1ª vista obras e anacos sinxelos.
- Iniciación á comprensión das estructuras musicais.
- Selección progresiva en canto a grao de dificultade de exercicios, estudos e obras do
repertorio que se consideren útiles para o desenrrolo conxunto da capacidade
musical e técnica do alumno.
- Práctica en conxunto.
~ 3 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
GRAO
ELEMENTAL
DE
VIOLÍN
~ 4 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
A TER EN CONTA EN TODOS OS CURSOS:
A avaliación será contínua. Os profesores reuniránse unha vez cada trimestre para
escoitar a audición dos alumnos, para valorar os seus avances durante o curso e a súa
avaliación con respeto ó programa exisido. Así pódese ver como vai o desenrolo dos
alumnos en xeral en todos os cursos aínda que a decisión da nota sexa decidida en maior
cuantía polo titor do alumno.
O alumno ten que facer con obrigatoriedade audicións públicas que deberán formar
parte do desenrolo musical do alumno.
Ó final do curso o alumno deberá presentar só a programación do terceiro
trimestre en caso de levar ata dita data as avaliacións positivas e superadas. Os alumnos
avaliados negativamente, (ben sexa pola perda da avaliación contínua ó non superar alguna
avaliación, ou por motivos de asistencia, e que o profesor considere necesario para unha
avaliación máis completa), deberán presentar unha programación que constará dun mínimo
dun estudo, e tres obras determinadas polo profesor.
Nas probas de setembro, en caso dunha avaliación negativa durante o curso, os
alumnos deberán presentar unha programación que constará da materia que quedase por
superar, e en todo caso, un mínimo dun estudo, e tres obras determinadas polo profesor.
~ 5 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
PRIMEIRO CURSO DE GRAO ELEMENTAL
Ao tratarse do primeiro contacto do alumno co instrumento, este curso ten un carácter preparatorio.
O principal obxetivo do curso é preparar ó alumno tanto física coma psicolóxicamente para a asimilación dos principios técnicos do violín.
Obxectivos:
- Asimilar os principios básicos da colocación do violín e do arco.
- Conseguir equilibrio corporal co instrumento.
- Distinguir as división básicas do arco e a súa distribución correcta.
- Coñecer o detaché, e o martellé.
- Acadar soltura na man esquerda en 1ª posición.
- Tocar pezas sinxelas, primeiro en pizzicato e logo co arco.
- Aprender a tocar en grupo.
- Coñecer normas de protocolo nas actuacións en público, o saúdo e a posición de espera ou descanso.
- Coñecer os principios básicos do estudo diario.
Contidos:
- Coñecemento do instrumento e as súas partes. Posición do violín. Equilibrio.
- Toma do arco, conducción e reparto. Movementos básicos en martellé e detaché.
- División elementais do arco en metades, tercios, etc… Ligaduras.
- Colocación e fundamentos da man esquerda.
- Escalas e arpexios en 1 e 2 oitavas.
- Tocar en grupo.
- Lectura a 1ª vista.
- Estudo diario na casa.
~ 6 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: as súas partes e o seu mantemento.
b.- Acadar unha posición axeitada á súa constitución que lle permita unha correcta
colocación do instrumento e lle favoreza os movementos e coordinación de ambos brazos
conseguindo tocar con comodidade, seguridade e relaxación.
c.- Asimilar conceptos técnicos, tanto do brazo dereito: suxeción, condución e golpes de
arco á corda; como de man esquerda: articulación.
d.- Tocar cunha correcta afinación, son axeitado e con dominio do ritmo.
e.- Combinar axeitadamente as arcadas detaché – legato.
f.- Interpretar pezas curtas empregando os conceptos técnicos adquiridos; así como
memorizar e interpretar devanditas pezas en público.
g.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
h. Comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 7 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios __________Armando Toledo
- Sistema de escalas ________________________ Grigorian
- Scale-studies ( nunha 8ª, 1ª posición) __________ Hrimaly
- Sistema de escalas da Associated Board of the Royal Schools of Music
- Outros de similar dificultade …
Estudos:
- Método de iniciación para grupos de 7 a 10 años__ L.Spiller
- All for strings ________________G.Anderson e R.Frost
- O violin teórico e práctico, vol I ___________Crickboom
- Superstudies, vol I _____________________Mary Cohen
- O violín, iniciación _______________________E.Mateu
- Le petit paganini vol I _________________Van de Velde
- Violin playtime studies, vol I ____________P. de Kayser
- El joven violinista, vol I __________________J.Claudio
- 50 estudos melódicos, op 22 __________________Curci
- The beggining Vol. 1 ______________________ Doflein
- String Builder , Vol 1 ____________________ Applebaum
Outros de similar dificultade…
~ 8 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Violin school, vol I ________________________Suzuky
- Aapinen vol.I, Violinrascals vol.I _____________ G.Szilvay
- Violin music para principiantes_______________ Lenkei (edition musica)
- Álbum pieces (1 a 4) ____________________Kavalewsky
- Álbum of twelve easy pieces ________________ Pracht
- Chants et Morceaux, vol I _______________ Crickboom
- Six very easy pieces for violin _______________ E.Elgar
- Old music for violin ______________________ Brodsky
- Solos for young violinists, vol I _____________ Barber (ed: summy birchard)
- Colección de piezas de grado I __________ Royal schools of music
- Little suite, nº1 e 2 _________________________P.Martin
- Concertino en Sol M, op 11 ________________Kuchler
- Concertino, 1º mov ________________________Jan Faust
- Outras pezas de similar dificultade...
Contidos mínimos exisibles do curso:
- Tres escalas en unha oitava con diferentes dixitacións.
- Tres estudos con diferentes conceptos.
- Seis obras de diferente dificultade.
- Un anaco a 1ª vista acorde ó nivel exisido.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 9 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización: 1ª avaliación:
O violín e as súas partes, o seu coidado.
Colocación do violín e toma do arco.
Introducción á colocación da man esquerda e preparación para as escalas e arpexos nunha
oitava: Re M, La M, … en pizzicato.
Como estudar: principios básicos do aproveitamento do estudio.
Interpretación de algunhas pezas, en pizzicato e con arco (centro) (1 escala, 2 estudos e 1
obra).
2ª avaliación:
Divisións elementais do arco: unidades, terzos, arco enteiro.
Escalas e arpexos nunha oitava , Sol M, Re M, La M…
Como tocar en grupo: capacidade de escoitarse e de respectarse uns a outros.
Interpretación de pequeñas pezas nas tonalidades citadas, preferiblemente de memoria (1
escala, 1 estudo e 2 obras).
3ª avaliación:
Como tocar en grupo: capacidade de escoitarse e de respectarse uns a outros.
Fundamentos da conducción do arco e do son en tres movementos básicos: detaché,
martelé e staccato.
Escalas e arpexos cos golpes de arco básicos.
Lectura a primeira vista.
Preparación de exercicios para estudar no verán cunha planificación clara para que o
alumno adquira bos hábitos de estudo.
Interpretación de pequenas pezas nas tonalidades citadas, con movementos básicos de arco
libres de tensións , e con afinación, ritmo e calidade de son correctos. Preferiblemente de
memoria (1 escala e 3 obras).
~ 10 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse, tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista. ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E A MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE CONFORMARÁN A NOTA GLOBAL
TRIMESTRAL, ASÍ COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 11 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
SEGUNDO CURSO DE GRAO ELEMENTAL
Obxectivos:
- Asimilar os principios básicos da colocación do violín e do arco.
- Conseguir equilibrio corporal co instrumento.
- Distribución correcta do arco.
- Coñecer o detaché, martellé e staccato.
- Acadar suficiente soltura na man esquerda.
- Tocar pezas con algo máis de dificultade buscando maior sonoridade.
- Tocar en grupo.
- Coñecer normas de protocolo en actuacións en público, saúdos e posición de
espera ou descanso.
- Coñecer os principios básicos do estudo diario.
Contidos:
- Coñecemento do instrumento e as súas partes.
- Posición do violín. Equilibrio.
- Arco, conducción e reparto. Movementos básicos en detaché, martellé e staccato.
Reparto correcto do arco.
- Ligaduras de expresión.
- Colocación e axilidade da man esquerda.
- Escalas e arpexios en 2 oitavas.
- Tocar en grupo.
- Lectura a 1ª vista.
- O estudo diario na casa.
~ 12 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: as súas partes e o seu mantemento.
b.- Mellorar a posición axeitada do instrumento que lle permita tocar con comodidade,
seguridade e relaxación.
c.- Empregar con solvencia as arcadas básicas do detaché en distintas seccións do arco e
legato.
d.- Asimilar conceptos técnicos, tanto do brazo dereito: suxeción, condución e golpes de
arco á corda; como de man esquerda: articulación.
e.- Tocar cunha correcta afinación, son axeitado e con dominio do ritmo.
f.- Interpretar fragmentos estudos ou pezas utilizando matices e dinámicas elementais, así
como os elementos básicos do fraseo.
g.- Memorizar parte do repertorio e interpretar pezas de memoria en público.
h.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
i.- Comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 13 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO:
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios _____________Armando Toledo
- Sistema de escalas ___________________________Grigorian
- Estudios e escalas ____________________________ Hrimaly
- Sistema de escalas da Associeted Board of the Royal Schools of Music.
- Outros similares…
Estudos:
- The beginning, vol.I ________________________ EDoflein (Ed:Schott)
- Superstudies, vol II ________________________Mary Cohen
- All for strings, vol II __________________ Anderson and Frost
- Le petit paganini vol I e II __________________Van de Velde
- Violin playtime studies, vol II ________________ P.de Keyser
- Violin studytime, vol II _____________________ P.de Keyser
- El joven violinista, vol II _____________________J.Claudio
- 50 estudos melódicos, op 22 ______________________Curci
- Estudos en 1ª posición ____________________________Sitt
- El violín teórico y práctico __________________ M.Crikboom
- La técnica del violín, vol.I ___________________ M.Crikboom
- Método de violín ____________________________ E.Cohen
- Métodos de violín _______________P.Roland e Sheila Nelson
- Outros estudos de similar dificultade…
~ 14 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Violin school, vol I e II _________________________Suzuky
- Violin play time vol II _____________________ P. de Keyser
- Violin music para principiantes ________________ G.Lenkei (ed: musica)
- Álbum pieces for 1 and 2 violins _____________Kavalewsky
- Album of easy pieces op 14 ____________________ Pracht
- Sólos for strings players, vol I ___________________ Barber
- Violin rascals, vol II ___________________________ Szilvay
- Chants et Morceaux, vol I ____________________Crickboom
- Duos do 1 ó 14, vol I ___________________________ Bartok
- New tunes for strings vol II ______________Stanley Fletcher
- Superpieces vol II __________________________Mary Cohen
- Old masters for young players _______________Alfred Moffat
- J.S.Bach, Little clasics _____________________C.Seely Brown
- El pequeño Paganini ________________________ Bornemann
- Concertino en Si m, op 35 / RE M, op 36 __________ Rieding
- Concertino op 13____________________________ L.Portnoff
- Concertino op 47 / op 81________________________ L.J.Beer
- Concertino en Sol M ___________________________Mokry
- Outras pezas de similar dificultade…
~ 15 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en dúas oitavas con diferentes dixitacións.
- Cinco estudos.
- Catro obras de diferente dificultade.
- Un anaco a 1ª vista acorde ó nivel exisido.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 16 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización: 1ª avaliación:
Cómo estudiar: a organización do traballo na casa.
Os cambios de corda e o legato, combinacións sinxelas.
Escalas de Do M, Sol m e Rem nunha oitava cos seus arpexios.
Ritmo e sincronización das dúas mans.
Interpretación de algunhas pezas/estudos (1 escala, 3 estudos ou 2 estudos e 1 obra).
Lectura a 1ª vista.
2ª avaliación:
Formación do son: homoxeneidade, sonoridade e afinación; o peso e a velocidade do arco.
Cómo estudiar. Organización do traballo na casa.
Escalas de Sol M, La M, Si b M e La m, en dúas oitavas.
Interpretación de algunhas pezas/estudos (1 escala, 2 estudos e 1 obra).
Lectura a 1ª vista.
3 ª avaliación:
Interpretación de pequenas pezas nas tonalidades citadas, con movementos básicos de arco
libres de tensións, e coa afinación, ritmo e calidade de son correctos.
Reforzamento da técnica básica por medio da práctica en grupo.
Escalas de dúas oitavas.
Interpretación de algunhas pezas/estudos (1 escala, 3 obras).
Lectura a 1ª vista.
~ 17 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse, tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista. ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E A MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E A
PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 18 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
TERCEIRO CURSO DE GRAO ELEMENTAL
Obxectivos:
- Adoptar unha postura adecuada en relación ó instrumento que permita ó alumno o
dominio e equilibrio co mésmo.
- Distribución correcta do arco.
- Perfeccionamento do detaché, martellé e staccato. Introducción ó spiccato.
- Iniciación ós cambios de posición da man esquerda.
- Tocar pezas con algo máis de dificultade buscando maior sonoridade.
- Tocar en grupo.
- Coñecer normas de protocolo en actuacións en público, saúdos e posición de
espera ou descanso.
- Coñecer as fomas básicas das pezas que interpreta o alumno.
- Aplicar uns bos hábitos de estudo.
Contidos:
- Equilibrio sonoro e corporal.
- Dominio da técnica básica do arco. Detaché, martellé e staccato (lento e portato).
- Axilidade e aumento da velocidade porgresivamente da man esquerda. Iniciación ós
cambios de posicións.
- Escalas e arpexios en 2 oitavas con posición fixas e con cambios de posicións.
- Expresividade interpretativa.
- Tocar en grupo.
- Lectura a 1ª vista.
- O estudo diario na casa. Técnicas de traballo, tenacidade, e comprensión.
~ 19 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: as súas partes e o seu mantemento.
Comezar a afínalo.
b.- Ter unha posición axeitada que lle permita tocar con comodidade, seguridade e
relaxación.
c.- Posuír unha técnica de man dereita e esquerda axeitada ao seu curso.
d.- Empregar con solvencia as arcadas básicas do detaché en distintas seccións do arco,
legato e martellé.
e.- Tocar cunha correcta afinación, son axeitado e con dominio do ritmo.
f.- Comezar a tocar en 1ª, 2ª e 3ª posición, tanto en posicións fixas como usando cambios
de posición.
g.- Desenvolvemento do vibrato.
h.- Interpretar fragmentos estudos ou pezas utilizando matices e dinámicas elementais, así
como os elementos básicos do fraseo.
i.- Memorizar parte do repertorio e interpretar pezas de memoria en público.
j.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
k.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 20 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO:
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios _________Armando Toledo
- Sistema de escalas ________________________Grigorian
- Estudios-escalas _________________________ Hrimaly
- Sistema de escalas da Associeted Board of the Royal Schools of Music.
- Outros de similar dificultade…
Estudos:
- El joven violinista, curso 3º _________________ J.Claudio
- Le petit paganini, vol III __________________Van de Velde
- 50 estudos melódicos, op 22 ____________________ Curci
- 26 estudios de cambios de posición ______________ Curci
- Estudios en 1ª posición, op 32 nº1 ______________ H.Sitt
- Estudios en 2ª y 3ª posición, op 32, nº2 __________ H.Sitt
- Introducing the positions vol, I ______________ Whistler
- Position changing on the violin ________________ Mackay (oxford press)
- Estudios en 1ª posición ________________________ Sitt
- Estudios fáciles (2 vl) _______________________ Martinu
- 60 estudos, op 45 ________________________ Wohlfahrt
- Melodious doublé stops, vol I __________ Josephine Trott
- 30 studies of moderate difficulty _________________ Woof
- El violin teórico y práctico, cuadernos II y III __M.Crikboom
- El pequeño Sevcik, op 3,op 6, op 2, op 1 __________ Sevcik
- Outros estudos de similar dificultade…
~ 21 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Chants e morceaux, vol II ________________ Crickboom
- Duos, vol I (do 15 ó 25) _____________________ Bartok
- Sólos for string players, vol I _________________ Barber
- 12 easy fantasies, op 86 _____________________ Dancla
- Violin play time, vol III ______________________ Keyser
- Album pieces ___________________________ Kabalewsky (ed: kalmus)
- Violin music para principiantes _______________ G.Lenkei (ed:musica)
- Tema e variacións ___________________________ Papini
- El pequeño Paganini ______________________ Bornemann
- The puppet show ____________________________ Trott
- Lullaby ___________________________________ Shifrin
- Concertino, op 4 ____________________________ Essek
- Concertino, op 12 Re M _____________________ Kuchler
- Concertino, op 15 Re M (en estilo Vivaldi) ________ Kuchler
- Concerto en Re, op 36 _______________________ Reading
- Concerto op 34 ____________________________ Reading
- Concertinos op8, op 5 y op 7 __________________ Huber
- Concertino, op 81 ___________________________ Beer
- Concerto nº1 _______________________________ Seitz
- Concierto nº5, Re M, op 22 ____________________ Seitz
- Concertino _____________________________ R.Ortmans
- Outras pezas de similar dificultade…
~ 22 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalase arpexios en dúas oitavas con diferentes dixitacións e con cambios de posición.
- Cinco estudos.
- Catro obras de diferente dificultade.
- Un anaco a 1ª vista acorde ó nivel exisido.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 23 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Desenvolvemento da técnica básica do arco.
Perfeccionamento dos golpes de arco: detaché, legato, martelé e sttacato.
Aumento progresivo da velocidade da man esquerda.
Cambios de posición e iniciación ó vibrato. Lectura a 1ª vista.
Escalas en dúas oitavas en 1ª posición e Sol M, Re M, Do M e nunha oitava en 3ª posición.
Interpretación de algunhas pezas e estudos (1 escala, 3 estudos).
2ª avaliación:
Escalas en unha oitava e dúas oitavas en 3ª posición.
Perfeccionamento dos golpes de arco: detaché, legato, martelé, sttacato coas súas
combinacións. Lectura a 1ª vista.
Obras e estudios axeitados ó nivel con uso expresivo dos matices (1 escala, 2 estudos e 1
obra).
3ª avaliación:
Escalas de Do M en 2ª posición nunha oitava. Escala de Re M en dúas oitavas con cambios
a 3ª posición.
Formas básicas dos movementos de danza: Gavotte, Minuet, etc. Lectura a 1ª vista.
Introducción o estudio do spiccato por medio de estudios preparatorios en cordas ó aire.
Emprego de arcos abaixo lentos e arriba rápidos.,así como do arco de Viotti .
Obras e estudios axeitados ó nivel con uso expresivo dos matices (1 escala con cambios, 3
obras).
~ 24 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse, tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista. ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 25 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
CUARTO CURSO DE GRAO ELEMENTAL
Obxectivos:
- Consolidar a técnica básica do violín tanto no manexo do arco, coma na man
esquerda.
- Perfeccionamento do detaché, martellé, staccato e spiccato.
- Consolidación dos cambios de posición. Iniciación ó vibrato.
- Comezo das escalas e arpexios de 3 oitavas.
- Tocar en grupo escoitando ós demáis e interpretando correctamente .
- Tocar un repertorio que permita ó alumno prepararse para unha futura proba de
acceso ó grao profesional.
- Coñecer a foma básica do concerto para violín solista.
- Aplicar uns bos hábitos de estudo.
Contidos:
- Perfeccionamento dos coñecementos dos cursos anteriores.
- Equilibrio sonoro e corporal.
- Dominio da técnica básica do arco.
- Perfeccionamento dos cambios de posición. Iniciación do vibrato.
- Estudo dos elementos expresivos da música.
- Escalas e arpexios en 3 oitavas con cambios de posicións.
- Expresividade interpretativa.
- Tocar en grupo.
- Lectura a 1ª vista.
- Técnicas de estudo. Memorización.
~ 26 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: partes e mantemento. Saber afinar. b.- Ter unha posición axeitada que lle permita tocar con comodidade, seguridade e relaxación. c.- Posuír unha técnica de man dereita e esquerda axeitada ao seu curso. d.- Empregar con solvencia as arcadas básicas do detaché en distintas seccións do arco, legato, staccatto e martellé. e.- Tocar en 1ª, 2ª e 3ª posición, tanto en posicións fixas como usando cambios de posición. f.- Poder tocar unha escala en tres oitavas ata oito notas por arco e os seus arpexios ata tres ligados. g.- Empezar a empregar o vibrato en estudos e obras. h.- Tocar cunha correcta afinación, son axeitado e con dominio do ritmo. i.- Interpretar fragmentos estudos ou pezas utilizando matices e dinámicas elementais, así como os elementos básicos do fraseo. j.- Memorizar a práctica totalidade do repertorio e interpretar pezas de memoria en público. k.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudo adquiridos. l.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 27 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO:
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios ________________ Armando Toledo
- Sistema de escalas _____________________________ Grigorian
- Estudios-escalas ________________________________ Hrimaly
- Sistema de escalas _______________________________ Flesch
- Escalas e arpexios _______________________________ Sevcik
- Outros similares.
Estudos:
- The school of violin technique (técnica man esquerda) _ Scharadieck
- El joven violinista _______________________________ J.Claudio
- Parte I, op 2 _____________________________________ Sevcik
- 60 Estudios op 45, vol II (a partir do 32) _____________Wohlfahrt
- Le petit paganini, vol II e III __________________ Van de Velde
- Estudios en 2ª y 3ª posición, op 32, nº2 ________________ H.Sitt
- 50 estudos melódicos, op 22 _________________________ Curci
- 26 Estudos de cambios de posición ___________________Curci
- Melodious doublé stops, vol I _______________________ J.Trott
- Introducing the positions, vol I ____________________ Whistler
- Preparing for Kreutzer, vol I ______________________ Whistler
- 36 estudos ______________________________________ Kayser
- 24 elementary and progressive studies, vol II e III ______ Kingsey (ed: Abrsm)
- Technique takes off ______________________________ Cohen
- Specimen sightreading test (grados 1-5) ________ práctica a 1ª vista
- Outros de similar dificultade…
~ 28 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Allegro _______________________________________ Fiocco
- Masques ____________________________________ Persichetti
- Violinmusik vol II, Marcia nº5 ______________________ Mozart
- La cinquantaine ____________________________ Gabriel-Marie
- Walz from lyric pieces, op 12 ________________________ Elgar
- Violinmusik vol II, Valse nº13 ______________________ R.Sugár
- Kleine melodie schule, op 123, vol II ________________ Dancla
- Pour les enfants, 44 violin duos ______________________ Bartok
- Duos para dous violins, op 8 _______________________ I.Pleyel
- Dúos para violin _____________________________ P.Hindemith
- The infant paganini ___________________________ Mollenhauer
- Moderato nº1 from intermezzo _____________________ Martinu
- Vol III e IV ____________________________________ Suzuki
- Solos de violin player, vol I (allegro spiritoso, the bells) ___ Gingold
- Album of barroc/classical/romantic pieces ___________ S.Nelson
- Solos for young violinist, vol II ______________________ Barber
- 12 fantasías fáciles (7 e 12) op 86 ____________________ Dancla
- 6 sonatas para violín ______________________________ Vivaldi
- Sonatas, op 5, nº 7, 8 y 9 ___________________________ Corelli
- Sonatas _______________________________________ Scarlati
- Sonatina, Sib M _______________________________ Vaklanova
~ 29 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Concerto en Sol M _____________________________ Telemann
- Concerto en Sol M e La m ________________________ Vivaldi
- Concertino rem in style of Mozart ___________________ Millies
- Concertino, op 15 _______________________________ Kuchler
- Concertino, op 21 ______________________________ O.Rieding
- Concerto nº2 ______________________________________ Seitz
- Ou outras pezas de similar dificultade…
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en dúas oitavas con diferentes dixitacións e con cambios de posición.
- Cinco estudos.
- Catro obras de diferente dificultade.
- Un anaco a 1ª vista acorde ó nivel exisido.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 30 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización: 1ª avaliación:
Aprendizaxe dos elementos expresivos básicos da música. O estilo, os matices e as
dinámicas.
Técnicas de estudio e memorización.
Lectura a primeira vista.
Escalas en dúas oitavas con cambios de posición e arpexos, con diferentes golpes de arco.
Amosar unha técnica da man dereita axeitada ao nivel.
Interpretación de pezas e estudos (1 escala con cambios, 3 estudos).
2ª avaliación:
Perfeccionamento e asimilación dos contidos dos cursos anteriores.
Estudio sistemático das tres primeiras posición e introducción na 4ª e 5ª. Cambios de
posición.
Lectura a primeira vista.
Estudo e desenvolvemento do vibrato.
Amosar unha técnica da man dereita axeitada ao nivel.
Interpretación de pezas e estudos (1 escala con cambios, 2 estudos e 1 obra).
3ª avaliación:
Estructuras formais das obras interpretadas polo alumno.
Comezo da escala e arpexio de Sol M en 3 oitavas.
Perfeccionamento dos elementos expresivos básicos da música. O estilo, os matices e as
dinámicas.
Perfeccionamento dos cambios de posición e desenvolvemento do vibrato.
Amosar unha técnica da man dereita axeitada ao nivel.
Lectura a primeira vista.
Interpretación de piezas y estudios (1 escala con cambios, 2 obras e un concerto).
~ 31 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista. ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización, Vibrato……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
______________________________________________________________________ CRITERIOS PARA A CONCESIÓN DE AMPLIACIÓN DE MATRÍCULA EN TODOLOS CURSOS DO GRAO ELEMENTAL:
Para conceder a ampliación de matrícula é requisito indispensable que o alumno supere os obxectivos e contidos do curso no que está matriculado, e que o profesor considere que pode superar os do seguinte.
______________________________________________________________________
~ 32 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
NOTA: En tódolos cursos se realizará como mínimo unha proba de lectura a 1ª
vista de carácter obrigatorio conforme ó nivel do curso en cuestión.
O alumno deberá tocar como mínimo unha das pezas de memoria en cada
trimestre, e acompañado de pianista (nas pezas que así o requiran) que será
procurado por él mesmo.
~ 33 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
______________________________________________
PROBA DE ACCESO AO GRAO PROFESIONAL
______________________________________________
En todas as especialidades instrumentais realizarase unha proba con dúas partes
diferenciadas:
A) Exercicio práctico.
Interpretación de tres obras diferentes, unha delas de memoria. No BOE do 10 de
febreiro de 1995 publicouse un listado orientativo de obras. Nesta programación inclúese
outro listado, tamén orientativo.
Este exercicio cualificarase de 1 a 10 puntos, sendo necesario un mínimo de 5 para
superalo.
B) Exercicio teórico.
Contidos xerais de nivel equivalente ao curso anterior. Este exercicio valorarase de 1 a 10
puntos, sendo necesario un mínimo de 5 para superalo.
- Unha vez superadas as dúas partes calcularase a media ponderada en 70% o
exercicio práctico e 30% o teórico.
~ 34 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
A proba de acceso a Grao Profesional consta dos contidos do 4º curso do grao
elemental fundamentalmente, e os criterios de avaliación son os establecidos en dito curso.
A programación a presentar na proba será a seguinte:
- Unha peza de curta extensión sen ou con cambios de posición ou un estudo do
nivel do curso.
- Unha peza de curta extensión con cambios de posición.
- O 1º movemento dun concerto, ou o 2º e 3º movementos.
O alumno deberá tocar como mínimo unha das 3 pezas de memoria, e deberá tocar
acompañado de pianista (nas pezas que así o requiran) que será procurado por él
mesmo.
O tribunal valorará os seguintes aspectos:
- Control da posición do corpo e do instrumento.
- Control da afinación.
- Control do son e das súas dinámicas.
- Control do ritmo.
- Control dos golpes de arco básicos.
- Control dos cambios de posición.
- Respeto do texto.
- Madurez interpretativa suficiente para afrontar obras de maior nivel.
~ 35 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
GRAO
PROFESIONAL
DE
VIOLÍN
~ 36 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Nas ensinanzas profesionais, a clase individual de violín, terá como obxectivo
contribuir a desenrolar nos alumnos as seguintes capacidades e contidos:
Capacidades:
- Aplicar con autonomía progresivamente os coñecementos musicais para solucionar
cuestión relacionadas ca interpretación: dixitación, articulacións, fraseo, etc…
- Coñecer as distintas ferramentas interpretativas vixentes nos distintos periodos da
música instrumental, especialmente as referidas á escritura rítmica e a
ornamentación.
- Desenrrolar a capacidade de memorización.
- Desenrrolar a capacidade de lectura a 1ª vista e aplicar os coñecementos musicais
necesarios para a improvisación co instrumento.
- Prácticar música en conxunto, integrándose en formacións camerísticas de diversas
configuracións e desempeñando papeis de solista con orquestra de dificultade
media, así coma formar parte de dita orquesta.
- Interpretar un repertorio que teña obras representativas das diferentes épocas
musicais e estilos ca dificultade acorde ó nivel.
Contidos:
- Continuación do traballo cas diferentes posicións.
- Dobres cordas e acordes de tres e catro notas.
- Desenrolo da velocidade.
- Perfeccionamento dos golpes de arco.
- Armónicos naturais e artificiais.
- Traballo da polifonía. Práctica de conxunto.
- A calidade sonora: “cantábile” e afinación.
- O fraseo e o seu uso nos diferentes estilos.
- Profundización do estudo da dinámica, da precisión na realización das diferentes indicacións que se refiren á mesma, e do equilibrio dos niveis e calidades de sons resultantes.
- Entrenamento progresivo e permanente da memoria.
- Práctica da lectura a 1ª vista.
~ 37 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
1º CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria.
- Perfeccionar os cambios de posición e o vibrato.
- Desenvolver progresivamente o control da velocidade e coordinación entre ámbalas
dúas mans.
- Tocar as escalas en 3 oitavas, cos seus arpexios e inicio das dobres cordas (terceiras,
sextas e oitavas).
- Iniciar o estudo metódico das dobres cordas.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan.
- Estudiar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
Contidos:
- Traballo sobre os cambios de posición.
- Perfeccionamento dos golpes de arco.
- Desenvolvemento do vibrato.
- Dobres cordas.
- Traballo sobre a calidade do son.
- Calidade sonora: fraseo, afinación e dinámica.
- Aprender a estudar.
- Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
~ 38 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: as súas partes e o seu mantemento.
Saber afinalo.
b.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos
e interpretativos propios do seu curso.
c.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
d.- Ter unha posición axeitada que lle permita ademáis a correcta colocación do
instrumento, tocar con comodidade, liberdade e seguridade.
e.- Tocar escalas de tres oItavas cos seus arpexios e inicio nas súas dobres cordas: terceiras,
sextas e oitavas.
f.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica adquirida.
g.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
h.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
i.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
j.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
k.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 39 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios ___________ Armando Toledo
- Sistema de escalas _________________________ Grigorian
- O sistema de escalas ________________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios ____________________________ Sevcik
- Contemporary violin tecnique, vol I ____________ Galamian
- School of velocity op 74 ______________________ Dancla
- Mecanismo da man esquerda op 16 ______________ Bloch
- Dobres cordas, op 50 _________________________ Bloch
- Outros de similar dificultade…
Estudos:
- Estudios, op 20 ______________________________ Kayser
- Estudios, op 36 _____________________________ Kayser
- Estudios ____________________________________ Mazas
- Estudios, op 74 ___________________________ Wohlfahrt
- 60 estudios, op 45 (do 36 en adiante)____________ Wohlfahrt
- 26 estudos de cambios de posición ________________ Curci
- Estudios de dobres cordas _______________________ Polo
- Melodious doublé stops, vol I e II ________ Josephine Trott
- Introducing the positions, vol I e II ___________ H.Whistler
- Preparing for Kreutzer, vol I ________________ H.Whistler
- Outros estudos de similar dificultade…
~ 40 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Adagio ___________________________________ Albinoni
- Allegro ____________________________________ Fiocco
- Serenata ___________________________________ Toselli
- Sonatas (7 - 12) _____________________________ Corelli
- Sonatas op.2 _______________________________ Vivaldi
- Sonatas _________________________________ Telemann
- Sonatas, nº4 e nº5 ____________________________ Haynd
- Barcarolla ______________________________ Tchaikovski
- Chanson de Matin ____________________________ Elgar
- Chanson de Nuit _____________________________ Elgar
- The boy paganini (sólos for young violinists, vol II) __ Mollenhauer
- 44 dúos, vol.II _______________________________ Bartok
- Airs variés, op 89, nº4, 5 e 6 ___________________ Dancla
- Concerto en Sol m, op 12, nº 1 _________________ Vivaldi
- Concerto en La m, op 9, nº 5 ___________________ Vivaldi
- Concerto en Re m ____________________________ Bach
- Concerto nº4, op 5 _________________________ Albinoni
- Concertos op 21 e 24 ________________________ Rieding
- Concerto sol m, op 12 _________________________ Seitz
- Concerto nº1 en La m _______________________ Accolay
- Concerto, op 14___________________________ L.Portnoff
- Concertino _________________________________ Hubert
- Outras de similar dificultade…
~ 41 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas.
- Cinco estudos.
- Tres obras de diferente dificultade.
- Un concerto.
- Lectura a primeira vista en cada avaliación.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 42 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e punto de contacto.
Saber estudiar. O estudio analítico.
A escala en tres oitavas: Sol M e m.
Desenvolvemento do vibrato.
Dobres cordas simples.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a vista.
Traballo das obras e dos estudios do repertorio propostas para este curso tocando unha
delas de memoria (1 escala, e 3 estudos).
2ª avaliación:
Dobres cordas simples.
A escala en tres oitavas: La M e m; arpexos.
Coordinación coa man esquerda.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a vista.
Traballo das obras de repertorio propostas para este curso tocando unha delas de memoria
(1 escala, 2 estudos e 1 obra).
.
3ª avaliación:
Perfeccionamento das escalas mencionadas con distintos golpes de arco.
Iniciación ao fraseo e a agóxica musical.
Traballo sobre os cambios de posición (ata a 5ª posición).
Perfeccionamento dos golpes de arco.
O spiccato e o staccato.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
Traballo das obras e dos estudos do repertorio propostas para este curso tocando unha
delas de memoria (1 escala 2 obras e o Concerto).
~ 43 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista. ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 44 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
SEGUNDO CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria.
- Perfeccionar os cambios de posición e o vibrato.
- Control da afinación e da calidade do son.
- Coordinación entre ámbalas dúas mans.
- Tocar as escalas en 3 oitavas, cos seus arpexios e dobres cordas (terceiras, sextas e
oitavas). Estudo metódico das dobres cordas.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan.
- Estudiar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
Contidos:
- Traballo sobre a calidade do son.
- Vibrato. Dobres cordas.
- Harmónicos naturais e artificiais.
- Calidade sonora: fraseo, afinación e dinámica.
- Aplicación de distintos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco.
- Aprender a estudar.
- Audicións comparadas de diferentes estilos e intérpretes.
- Continuación do desenvolvemento teórico-artístico do instrumento, tanto do arco
coma da man esquerda.
- Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
~ 45 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Coñecer de forma xeral o instrumento e o arco: as súas partes e o seu mantemento.
Saber afinalo.
b.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos
e interpretativos propios do seu curso.
c.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
d.- Ter unha posición axeitada que lle permita ademáis a correcta colocación do
instrumento, tocar con comodidade, liberdade e seguridade.
e.- Tocar escalas de tres oitavas cos seus arpexios e inicio nas súas dobres cordas: terceiras,
sextas e oitavas.
f.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica adquirida.
g.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
h.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
i.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
j.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
k.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 46 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios ___________ Armando Toledo
- Sistema de escalas _________________________ Grigorian
- O sistema de escalas ________________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios ____________________________ Sevcik
- Contemporary violin tecnique, vol I _____________ Galamian
- Mecanismo da man esquerda _____________________ Bloch
- Dobres cordas, op 50 ___________________________ Bloch
- Outros de similar dificultade…
Estudos:
- Op 2, 7, 8 e 9 _________________________________ Sevcik
- Estudos de dobres cordas ________________________ Polo
- Melodious doublé stops, vol I e II _________ Josephine Trott
- Introducing the positions, vol I e II ______________ Whistler
- Preparing for Kreutzer, vol I e II ________________ Whistler
- 60 estudos, op 45 (53, 55, 56, 59, 60) ____________ Wohlfahrt
- Estudos, op 20 _______________________________ Kayser
- Estudos especiais, op 36, libro I __________________ Mazas
- 24 estudos, op 37 ______________________________ Dont
- Estudos (1-10) _____________________________ Kreutzer
- Escola do mecanismo, op 74 ____________________ Dancla
- 26 estudos de cambios de posición _________________ Curci
- Outras de similar dificultade…
~ 47 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
- Chanson de matin ____________________________ Elgar
- Salut d´amour, op.12 __________________________ Elgar
- An evening in the village _______________________Bartok
- Perpetuo mobile da pequena suite, nº6 ___________C.Bohm
- Rondino dun tema de Beethoven ______________F.Kreisler
- Meditación de Thais ________________________Massenet
- Polish dance (solos for Young violinist, vol IV) _____ Severn
- 3 duetos, op 5 _____________________________ Bocherini
- 5 madrigal stanzas ____________________________ Martini
- 5 pieces (2vl + piano) _____________________ Shostakovich
- Serenata ____________________________________ Toselli
- 12 fantasías (7-12) _________________________ Telemann
- Sonatina en Sol M, op 100 ______________________ Dvorak
- Sonata en Sol ________________________________ Duval
- Sonatas op 5 (nº1-6 e 12) ______________________ Corelli
- Sonatas para violín ___________________________ Haendel
- Sonatas para violín e piano ______________________ Haydn
- Sólos de concierto nº1 y nº2 ____________________ Dancla
~ 48 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Concierto Sol M, op 25 _________________________ Rieding
- Concerto: la primavera _________________________ Vivaldi
- Concerto Sol M _____________________________ Telemann
- Concerto nº1, la m ____________________________ Accolay
- Concerto en La m ______________________________ Bach
- Concerto en Sol M ____________________________ Haydn
- Concerto, op 15 _______________________________ Seitz
- Concertino en estilo Mozart ___________________ H.Millies
- Concerto en Mi m ___________________________ P.Nardini
- Outras de similar dificultade…
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas con dobres cordas.
- Cinco estudos.
- Tres obras de diferente dificultade.
- Lectura a 1ª vista en cada avaliación.
- Un concerto.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 49 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Escalas en posición fixa, en 4ª e 5ª posición. Inicio as dobres cordas con 3ª, 6ª e 8ªs nunha
oitava.
Aplicación de diversos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco.
Traballo da memorización e da lectura a 1ª vista.
Traballos das obras e estudos do repertorio propostos para este curso interpretando unha
de memoria (1 escala, e 3 estudos).
2ª avaliación:
Harmónicos naturais e artificiais.
Escalas nunha corda e de tres oitavas con dobres cordas.
Desenvolvemento dos golpes de arco saltados.
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e o punto de
contacto, e os distintos tipos de vibrato.
Continuación do desenvolvemento técnico-artístico do instrumento, tanto do arco como
da man esquerda.
Traballo da memorización e da lectura a 1ª vista.
Continuación do traballo de obras e estudios propostas para este curso interpretando unha
delas de memoria (1 escala, 2 estudos e 1 obra).
3ª avaliación:
Interpretación das obras de diferentes estilos de memoria.
Traballo do fraseo tendo en conta os diferentes estilos, a harmonía, a agóxica e a dinámica.
Escalas nunha corda e de tres oitavas con dobres cordas.
Traballo da memorización e da lectura a 1ª vista.
Continuación do traballo de obras e estudios propostas para este curso interpretando unha
delas de memoria (1 escala, 2 obras e o Concerto).
~ 50 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 51 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
TERCEIRO CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria. Control da afinación e da
calidade do son.
- Tocar as escalas en 3 oitavas, cos seus arpexios e dobres cordas (terceiras, sextas e
oitavas). Estudo metódico das dobres cordas.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan, e interpretar repertorio solístico e de conxunto que comprendan obras
representativas das distintas épocas e estilos.
- Adquirir o autocontrol necesario a través da experiencia de tocar en público coma
solista en en conxunto, fomentando a memorización das obras.
- Estudar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
- Fomentar o hábito de escoitar música para adquirir criterios interpretativos.
Contidos:
- Traballo sobre a calidade do son.
- Vibrato. Dobres cordas.
- Harmónicos naturais e artificiais.
- Calidade sonora: fraseo, afinación e dinámica.
- Aplicación de distintos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco.
- Saber estudar. Audicións comparadas de diferentes estilos e intérpretes.
- Continuación do desenvolvemento teórico-artístico do instrumento, tanto do arco
coma da man esquerda.
- Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
- Audicións comparadas.
~ 52 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e
interpretativos propios do seu curso.
b.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
c.- Tocar escalas en tres oitavas ligando mínimo oito notas por arco e arpexios ligados nove
por arco, e as dobres cordas das mesmas (terceiras, sextas e oitavas) ligando mínimo dúas
notas por arco.
d.- Saber empregar o vibrato con soltura e bo gusto en estudos e obras.
e.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica adquirida.
f.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
g.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
h.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
i.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
j.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 53 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios ___________ Armando Toledo
- Sistema de escalas _________________________ Grigorian
- O sistema de escalas ________________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios ___________________________ Sevcik
- Contemporary violín technique _______________ Galamian
- Vartan Manoogian :
. cambios de posición
. estudo de terceiras
. estudo de sextas
. estudo dos modos.
- Outras de similar dificultade…
Estudos:
- Estudios, op 36 (13 – 36) ______________________ Kayser
- 42 estudos ________________________________ Kreutzer
- Estudos, op 73 ___________________________ Ch.Dancla
- Estudios op 37 ______________________________ Dont
- 24 caprichos _________________________________ Rode
- Estudos brillantes, op 36 (vol I, II) ______________ Mazas
- 36 estudios _______________________________ Fiorillo
- Op 7, 8 e 9 ________________________________ Sevcik
- Mecanismo do arco, op 2 (2ª, 3ª e 4ª parte) ________ Sevcik
~ 54 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Melodious double stops, vol I e II _______ Josephine Trott
- Estudios de dobles cuerdas _____________________ Polo
- Introducing the positions, vol II ____________ H.Whistler
- Preparing for Kreutzer, vol II ______________ H.Whistler
- Escuela técnica de violin __________________ Schradieck
- Specimen sight-reading tests (grades 5-8)
- Outros de similar dificultade…
Pezas:
Repertorio barroco:
- Fantasías (7- 12) __________________________ Telemann
- Sonatas (BW 1014-1019) _______________________ Bach
- Sonatas, op 5 _____________________________ A.Corelli
- Sonata: Didone abandonata ____________________ Tartini
- Sonatas (mi m, etc…) _____________________ J.M.Leclair
- Sonatas para violín _________________________ Haendel
- Concerto en Mi M ___________________________ Bach
- Concerto en La m para 2 violins ________________ Bach
- Sonata en Sol m (suzuki vol VIII) __________ John Eccles
~ 55 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Repertorio clásico:
- Rondó en Do K.373 _________________________ Mozart
- 3 duetos op.5 ____________________________ Boccherini
- Sonatas ____________________________________ Haydn
- Sonatinas, op 137 __________________________ Schubert
- Concerto nº2 _______________________________ Mozart
- Concerto en Sol M, nº23 _______________________ Viotti
Repertorio romántico:
- Liebeslied _________________________________ Kreisler
- Leyenda ________________________________ Wieniawski
- Dos mazurkas, op 19 _____________________ Wieniawski
- Allegro brillante ___________________________ Ten Have
- Sonatina, op 100 ____________________________ Dvorak
Repertorio do Século XX e español:
- Playera ___________________________________ Sarasate
- Romanza ________________________________ Granados
- La vida breve _______________________________ M.Falla
- Sis soners _________________________________ E.Toldrá
Outras coleccións:
- Sólos for young violinist (vol V, VI) ______________ Barber
Outras de similar dificultade…
~ 56 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas con dobres cordas.
- Cinco estudos.
- Tres obras de diferente dificultade.
- Lectura a 1ª vista en cada avaliación.
- Un concerto.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 57 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e punto de contacto,
e os distintos tipos de vibrato.
Escalas en posición fixa, sobre unha corda, en tres oitavas, etc..Arpexos. Estudio das
dobres cordas : 3ª, 6ª e 8ªs.
Aplicación dos diversos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco a tódolos
aspectos do estudio da técnica . Lectura a 1ª vista.
Continuación do traballo das obras e estudos do curso interpretando unha delas de
memoria (1 escala, 3 estudos).
2ª avaliación:
Escalas en posición fixa, sobre unha corda, en tres oitavas, etc..Arpexos. Estudio das
dobres cordas : 3ª, 6ª e 8ªs. Harmónicos naturais e artificiais.
Traballo do fraseo tendo en conta os diferentes estilos, a harmonía, a agóxica e a dinámica
das pezas e estudos.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a vista.
Continuación do traballo das obras e estudos do curso interpretando unha delas de
memoria (1 escala, 2 estudios e 1 obra).
3ª avaliación:
Traballo das escalas.
Audicións comparadas de obras de diferentes estilos e diferentes intérpretes para analizar
de maneira crítica as características das diferentes versións.
Perfeccionamento dos aspectos técnicos e interpretativos das obras e estudos
recomendadas do curso.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a vista.
Continuación do traballo das obras e estudos do curso interpretando unha delas de
memoria (1 escala, 2 obras e o Concerto).
~ 58 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 59 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
CUARTO CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria.
- Control da afinación e da calidade do son.
- Continuar o desenvolvemento técnico-artístico do instrumento.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan, e interpretar repertorio solístico e de conxunto que comprendan obras
representativas das distintas épocas e estilos.
- Adquirir o autocontrol necesario a través da experiencia de tocar en público coma
solista en en conxunto, fomentando a memorización das obras.
- Estudar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
- Fomentar o hábito de escoitar música para adquirir progresivamente criterios
interpretativos.
Contidos:
- Traballo sobre a calidade do son.
- Aplicación dos contidos acadados ata o momento.
- Calidade sonora: fraseo, afinación e dinámica.
- Escalas en 3 oitavas con dobres cordas. Acordes de 3 e 4 notas.
- Aplicación de distintos patróns rítmicos, articulacións e iniciación a golpes de arco
vistuosísticos, ricochet, arco viotti, staccato volante, etc….
- Audicións comparadas de diferentes estilos e intérpretes.
~ 60 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e
interpretativos propios do seu curso.
b.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
c.- Tocar escalas en tres oitavas ligando mínimo doce notas por arco e arpexios ligados
nove por arco, e as dobres cordas das mesmas (terceiras, sextas e oitavas) ligando mínimo
catro notas por arco.
d.- Saber empregar o vibrato con soltura e bo gusto en estudos e obras.
e.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica adquirida.
f.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
g.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
h.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
i.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
j.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 61 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas e arpexios vol II ___________ A.Toledo
- Sistema de escalas ________________________ Grigorian
- O sistema de escalas ______________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios _________________________ Sevcik
- Contemporary violin tecnique ______________ I.Galamian
- Vartan Manoogian :
. cambios de posición
. estudo de terceiras
. estudo de sextas
. estudo dos modos.
- Outros de similar dificultade…
Estudos:
- 42 estudos ______________________________ Kreutzer
- Estudos, op 73 __________________________ Ch.Dancla
- 36 estudos _______________________________ Fiorillo
- 24 caprichos ______________________________ Rode
- Estudos brillantes, op 36 _____________________ Mazas
- Estudos op 37 e op 35 _______________________ Dont
- Op 2, op 7, op 8 e op 9 _____________________ Sevcik
- Escuela técnica do violin _________________ Schradieck
- Estudos de dobres cordas _____________________ Polo
- Specimen sight-reading tests (grades 5-8)
- Outros de similar dificultade...
~ 62 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
Repertorio barroco:
- Fantasías (1 - 6) __________________________ Telemann
- O verán (4 estacións) ________________________ Vivaldi
- Sonatas e partitas ______________________________ Bach
- Sonata op 2, nº6 ____________________________ Veracini
- Sonatinas para violin e piano ___________________ Tartini
- Concerto nº23 (1º mov.) ____________________ Telemann
Repertorio clásico:
- Adagio en Mi _____________________________ Mozart
- Rondó en Do M ____________________________ Mozart
- Sonatas (k 301-306) _________________________ Mozart
- Sonatinas op 137 __________________________ Schubert
- Fantasías ________________________________ Schubert
- Concierto en Do M _________________________ Haydn
- Concierto nº23 ______________________________ Viotti
Repertorio romántico:
- Kol Nidrei __________________________________ Bruch
- Romanza en Fa para violín ___________________ Beethoven
- Lenda op 17 _____________________________ Wieniawski
- Siciliana e rigaudon __________________________ Kreisler
~ 63 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Romantische Stüke, op.75 _______________________ Dvorak
- Sonata en Fa, op 8, nº1 __________________________ Grieg
- Variacións en re m ____________________________ Beriot
- Pezas para violín e piano ________________________ Beriot
- Escenas de ballet, concerto nº7, op 76 _____________ Beriot
- Escenas de ballet, concerto nº9, op 104 ____________ Beriot
- Solos de concerto __________________________ Ch.Dancla
- Concierto nº2 en Re m, op 2 _____________________ Spohr
- Concertos nº 2 e nº3___________________________ Accolay
- Conciertos nº1, 7, 8, 11 __________________________ Rode
- Concierto nº19, en Re m _______________________ Kreutzer
Repertorio século XX e español:
- Romanza __________________________________ Granados
- Playera _____________________________________ Sarasate
- Sis Soners: Sonetí de la Rosada _________________ E. Toldrá
- Sis Soners: La font ___________________________ E. Toldrá
Outras coleccións:
- Sólos for young violinist (vol V, VI) _______________ Barber
- Outras de similar dificultade…
~ 64 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas con dobres cordas.
- Cinco estudos.
- Tres obras de diferente dificultade (unha delas serán 2 movementos das sonatas e
partitas de J. S. Bach).
- Un concerto.
- Lectura a 1ª vista en cada avaliación.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 65 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e punto de contacto,
e os distintos tipos de vibrato. Aplicación nos contidos do curso.
Escalas en posición fixa, sobre unha corda, en tres oitavas, etc..Arpexos. Dobres cordas
con 3ª, 6ª e 8ªs. Acordes de tres e catro notas.
Iniciación a golpes e arco virtuosísticos, ricochet, arco Viotti, de staccato volante e a corda,
etc.
Traballo da memorización e da lectura a 1ª vista.
Traballo nas obras e estudos do repertorio propostas para este curso interpretando unha
delas de memoria (1 escala, 3 estudos).
2ª avaliación:
Aplicación de diversos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco.
Exercicios con harmónicos naturais e artificiais.
Traballo do fraseo tendo en conta os diferentes estilos, a harmonía, a agóxica e a dinámica.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
Aumento progresivo da velocidade na realización de escalas e dobres cordas.
Traballo nas obras e estudos do repertorio propostas para este curso interpretando unha
delas de memoria (1 escala, 2 estudos e 1 obra).
3ª avaliación:
Audicións comparadas de obras de diferentes estilos e diferentes intérpretes para analizar
de maneira crítica as características das diferentes versións.
Aplicación de golpes de arco complexos ó estudio das escalas , tales como ricochet ou
staccato volante.
Refinamento do traballo das obras e estudios do repertorio propostas para este curso, así
como análisis autocrítico dos resultados obtidos na súa interpretación.
Traballo nas obras e estudos do repertorio propostos para este curso interpretando unha
delas de memoria (1 escala, 2 obras e Concerto).
~ 66 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 67 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
QUINTO CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria.
- Control da afinación e da calidade do son.
- Continuar o desenvolvemento técnico-artístico do instrumento.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan, e interpretar repertorio solístico e de conxunto que comprendan obras
representativas das distintas épocas e estilos.
- Adquirir o autocontrol necesario a través da experiencia de tocar en público coma
solista en en conxunto, fomentando a memorización das obras.
- Estudar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
- Fomentar o hábito de escoitar música para adquirir progresivamente criterios
interpretativos.
- Afondar no dominio das capacidades expresivas do instrumento, tanto a nivel
tímbrico coma técnico.
- Buscar as capacidades expresivas e individuais de cada alumno.
~ 68 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos:
- Traballo sobre a calidade do son. Empregar o vibrato con bo gusto nos estudios e
nas obras.
- Aplicación dos contidos acadados ata o momento. Buscar un grao de asimilación
dos conceptos técnicos, tanto do brazo dereito coma da man esquerda, e a
coordinación entre ambos brazos.
- Demostrar un dominio práctico das diferentes técnicas estudiadas no repertorio a
interpretar.
- Escalas en 3 oitavas con dobres cordas. Acordes de 3 e 4 notas.
- Aplicación de distintos patróns rítmicos, articulacións e iniciación a golpes de arco
vistuosisticos, ricochet, arco viotti, staccato volante, etc….
- Mostrar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas
técnicos e interpretativos propios do curso.
- Memorizar prácticamente a totalidade do repertorio, e interpretar pezas de memoria
en público.
- Audicións comparadas de diferentes estilos e intérpretes.
~ 69 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e
interpretativos propios do seu curso.
b.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
c.- Tocar escalas en tres oitavas ligando mínimo 24 notas por arco e arpexios ligados de
nove por arco, e as dobres cordas das mesmas (terceiras, sextas e oitavas) ligando mínimo
catro notas por arco. Comezo de escalas de catro oitavas.
d.- Saber empregar o vibrato con soltura e bo gusto en estudos e obras.
e.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica adquirida.
f.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
g.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
h.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
i.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
j.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 70 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas _________________________ Grigorian
- Sistema de escalas _________________________ A.Toledo
- O sistema de escalas ________________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios ___________________________ Sevcik
- Contemporary violin tecnique _______________ I.Galamian
- Vartan Manoogian :
. estudo de terceiras
. estudo de sextas
. estudo dos modos.
- Outros de similar dificultade…
Estudos:
- 42 estudos (35, 38, 39, 40, 41, 42)______________ Kreutzer
- 36 estudos _______________________________ Fiorillo
- 20 brilliant and charasteristic studies, op 73 _______ Dancla
- Estudos, op 35 (2, 3, 5, 6, 9, 13) _________________ Dont
- 24 Caprichos (18-24) _________________________ Rode
- Estudos brillantes, op 36 _____________________ Mazas
- Op 2, op 7, op 8 e op 9 ______________________ Sevcik
- Escola técnica da man esquerda _____________ Schradieck
- Orchestral excerpts _______________________ J.Gingold
- Estudos dobres cordas ________________________ Polo
- 24 matinées (2, 4 e 8) ______________________ Gaviniés
- Outros de similar dificultade…
~ 71 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
Repertorio barroco:
- Pasacaglia ____________________________ H.I.V.Biber
- Chacona _________________________________ T.Vitali
- Sonata: El trino del diablo ____________________ Tartini
- Sonatas __________________________________ Leclair
- Sonatas _______________________________ Geminiani
- Outono e inverno das catro estacións __________ Vivaldi
- Fantasías (1-6)___________________________ Telemann
- Sonatas e partitas ___________________________ Bach
Repertorio clásico:
- Adagio en Mi M ___________________________ Mozart
- Rondó en Do M ___________________________ Mozart
- Sonatinas, op 137 _________________________ Schubert
- Sonatas __________________________________ Mozart
- Concertos 1 e 3 ____________________________ Mozart
- Concerto nº22, en La m ______________________ Viotti
Repertorio romántico:
- Variacións dun tema de Corelli ________________ Kreisler
- Preludio e allegro en estilo de Pugnani ___________ Kreisler
- Schön Rosmarin ____________________________ Kreisler
- Liebesfreud _______________________________ Kreisler
~ 72 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Romanza en Sol M ou Fa M ________________ Beethoven
- Lenda __________________________________ Wieniawski
- Obertasse, Mazurkas ______________________ Wieniawski
- Romance op 11 _____________________________ Dvorak
- Sonatas nº1 e 5 ___________________________ Beethoven
- Escena de ballet, nº2 __________________________ Beriot
- Concerto nº13, en Re ________________________ Kreutzer
- Concertos nº6, 7 e 9 ___________________________ Rode
- Concerto nº9, op 55 ___________________________ Spohr
- Concierto nº2, op.2 ___________________________ Spohr
Repertorio século XX e español:
- Danzas rumanas ____________________________ Bartok
- Nigun _____________________________________ Bloch
- Suite popular española _________________________ Falla
- Danza de “La vida breve” ______________________ Falla
- Tango ____________________________ Albéniz-Kreisler
- Romanza Andaluza _________________________ Sarasate
- Malagueña op 21, nº1 _______________________ Sarasate
- Introducción y Tarantela _____________________ Sarasate
- Obras varias ______________________________ Quiroga
- Concerto en Do, op 48 ____________________ Kabalevski
Outras de similar dificultade…
~ 73 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas con dobres cordas.
- Cinco estudos.
- Tres obras de diferente dificultade (unha delas serán 2 movementos das Sonatas e Partitas de J. S. Bach)
- Un concerto.
- Lectura a 1ª vista en cada avaliación.
- Unha audición pública como mínimo.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 74 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e punto de contacto,
e os distintos tipos de vibrato. Aplicación dos contidos do curso.
Aplicación das posibilidades sonoras e expresivas no contexto musical, estético, formal e
histórico das obras interpretadas.
Escalas e arpexios en tres oitavas, escalas modais. Escalas en dobres cordas con 3ª, 6ª e 8ªs.
Iniciación as escalas en 4 oitavas. Iniciación as 10ªs.
Desenvolvemento da técnica dos acordes nas dúas mans.
Traballo das obras e estudos do repertorio propostos para este curso (1 escala, 3 estudos).
2ª avaliación:
Aplicación de diversos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco dentro
das escalas. Desenvolvemento dos golpes e arco virtuosísticos, ricochet, arco Viotti, de
staccato volante e a corda, etc..
Exercicios con harmónicos naturais e artificiais. Iniciación as escalas con harmónicos
artificiais.
Traballo analítico do fraseo tendo en conta os diferentes estilos, a harmonía, a agóxica, etc..
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a 1ª vista.
Traballo das obras e estudos do repertorio propostos para este curso (1 escala, 2 estudos e
1 obra).
3ª avaliación:
Audicións comparadas de obras de diferentes estilos e diferentes intérpretes para analizar
de maneira crítica as características das diferentes versións.
Iniciación á polifonía no instrumento. A escoita polifónica e a conducción das diferentes
voces.
Afondamento nos principios de autopercepción, sensación corporal, auto escoita, e
autoanálise a hora de lograr unha cada vez maior autonomía no estudo. Aplicación dos
devanditos principios ó estudo das obras e estudos do curso.
Traballo das obras e estudos do repertorio propostos para este curso (1 escala, 2 obras e o
Concerto).
~ 75 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
~ 76 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
SEXTO CURSO DO GRAO PROFESIONAL
Obxectivos:
- Controlar o equilibrio corporal, a respiración, a alternancia da tensión e da
relaxación, así coma a concentración e a memoria.
- Desenvolvemento técnico-artístico do instrumento.
- Afinación e calidade sonora con control permanente.
- Conseguir unha adecuada interpretación das obras segundo o estilo ó que
pertenzan, e interpretar repertorio solístico e de conxunto que comprendan obras
representativas das distintas épocas e estilos.
- Adquirir o autocontrol necesario a través da experiencia de tocar en público coma
solista en en conxunto. Memorización das obras.
- Estudar con criterio, secuenciando o estudo para resolver problemas técnicos e
musicais con tempo e esforzo.
- Fomentar o hábito de escoitar música para adquirir progresivamente criterios
interpretativos.
- Afondar no dominio das capacidades expresivas do instrumento, tanto a nivel
tímbrico coma técnico.
- Adquirir un coñecemento básico da historia e evolución do violín asociado ós
cambios históricos culturais que motivaron dita evolución.
~ 77 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Contidos:
- Calidade do son e afinación. Traballo permanente da afinación.
- Escalas de 3 oitavas. Traballo cas escalas de 4 oitavas. Continuación do traballo das
dobres cordas, e traballo coas décimas.
- Traballo do fraseo tendo en conta os diferentes estilos.
- Aplicación dos contidos acadados ata o momento. Buscar un grao de asimilación
dos conceptos técnicos, tanto do brazo dereito coma da man esquerda, e a
coordinación entre ambos brazos.
- Demostrar un dominio práctico das diferentes técnicas estudiadas no repertorio a
interpretar.
- Traballo dos golpes de arco vistuosisticos.
- Mostrar autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e
interpretativos propios do curso.
- Memorizar prácticamente a totalidade do repertorio, e interpretar pezas de memoria
en público.
- Audicións comparadas de diferentes estilos e intérpretes para analizar de maneira
crítica as carácterísticas das diferentes versións.
- Desenvolvemento da polifonía do instrumento. Aplicación da escoita polifónica e
do desenrolo das diferentes voces.
~ 78 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Criterios de avaliación:
a.- Amosar unha autonomía progresivamente maior na resolución de problemas técnicos e
interpretativos propios do seu curso.
b.- Amosar un grao de asimilación de conceptos técnicos, tanto de brazo dereito: suxeción,
condución, golpes de arco á corda e desenvolvemento dos saltados, acordes, etc. Da man
esquerda: articulación , cambios de posición, vibrato, desenvolvemento das dobres cordas,
etc; así como a coordinación de ambos brazos.
c.- Tocar escalas en tres oitavas tal como se indica no curso anterior. Escalas de catro
oitavas ligadas cun mínimo de oito notas por arco, e arpexios mínimo seis notas por arco,
así coma as dobres cordas da mesma cun mínimo de catro notas por arco.
d.- Saber empregar o vibrato con soltura e bo gusto en estudos e obras.
e.- Interpretar un repertorio que inclúa estudos e pezas para solistas ou con
acompañamento de piano, empregando a técnica e os criterios estéticos adquiridos en todo
o grao profesional.
f.- Memorizar a maior parte posible do repertorio e interpretar obras de memoria en
público.
g.- Amosar en cada clase a capacidade de aprendizaxe progresiva e os hábitos de estudos
adquiridos.
h.- Tocar exercicios de lectura a vista conforme ós niveis do curso.
i.- Amosar calidade de son, correcta afinación e dominio do ritmo.
j.- Amosar un bo comportamento na clase, asistencia, e interese na materia.
~ 79 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
REPERTORIO ORIENTATIVO
Técnica:
- Sistema de escalas ________________________ Grigorian
- Sistema de escalas ________________________ A.Toledo
- O sistema de escalas _______________________ C.Flesch
- Escalas e arpexios ___________________________ Sevcik
- Contemporary violin tecnique _______________ I.Galamian
- Vartan Manoogian :
. estudo de terceiras
. estudo de sextas
. estudo dos modos.
Estudos:
- 42 estudios (35, 38, 39, 40, 41, 42)_____________ Kreutzer
- 36 estudios _______________________________ Fiorillo
- 24 estudios _____________________________ Gavinies
- Estudios, op 35_____________________________ Dont
- Estudios, op 16 _______________________ Vieuxtemps
- 25 caprichos (el arte del violín) ______________ Locatelli
- 24 caprichos, op 1 ________________________ Paganini
- 8 Caprichos (2 vl) op 18 __________________ Wieniawski
- Caprichos _________________________________ Rode
- Estudios brillantes, op 36_____________________ Mazas
- Op 2, op 7, op 8 e op 9______________________ Sevcik
- Orchestral excerpts ______________________ J.Gingold
Outros de similar dificultade…
~ 80 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Pezas:
Repertorio barroco:
- Chacona (rev. Leopold Charlier)__________________ Vitali
- Amusement _________________________ L.G.Guillemain
- Sonata: el trino del diablo ______________________ Tartini
- 8 sonatas ___________________________________ Biber
- Sonatas e partitas ____________________________ Bach
Repertorio clásico:
- Rondó en Do M ___________________________ Mozart
- Sonatas ___________________________________ Mozart
- Concertos do 1-5 ___________________________ Mozart
- Concerto Do M _____________________________ Haydn
- Concerto nº22, en La m _______________________ Viotti
Repertorio romántico:
- Romanzas en Fa M e en Sol M ______________ Beethoven
- Habanera ______________________________ Saint-Saens
- Serenade Melancolique, op.26 ______________ Tchaikovsky
- Polonesa Brillante Re M, op 4 _______________ Wieniavski
- Polonesa Brillante La M, op 21 ______________ Wieniavski
- Scherzo: Tarantelle _______________________ Wieniavski
- Tambourin chinoise _________________________ Kreisler
- Caprice viennois ____________________________ Kreisler
- Recitativo e scherzo _________________________ Kreisler
~ 81 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Moto perpetuo ____________________________ Novacek
- Poeme elegiaque, Op. 12 _________________ Eugene Ysaye
- Preludios, fugas e sonatas ____________________ Max Reger
- Scherzo da sonata F.A.E. _____________________ Brahms
- Sonatas (1-3) _______________________________ Brahms
- Sonatas (1-10) ____________________________ Beethoven
- Sonatas para violín e piano __________________ Schumann
- 6 sonatas _____________________________ Eugene Ysaye
- Sinfonía española, op 21_______________________ E.Lalo
- Concerto nº2, op 22 ______________________ Wieniawski
- Concierto nº3 ____________________________ Saint-Saens
- Concerto en Mi m, op 64_________________ Mendelssohn
- Concerto nº1 en Sol m,op.26 ________________ Max Bruch
- Concerto nº8, op 47__________________________ L.Spohr
- Concerto nº4, op 31______________________ Vieuxtemps
- Concierto nº7 _______________________________ Beriot
Repertorio século XX e español:
- Zapateado _________________________________ Sarasate
- Romanza andaluza, op 22______________________ Sarasate
- Malagueña, op 21____________________________ Sarasate
- Introducción y Tarantela ______________________ Sarasate
- Suite popular española __________________________ Falla
- Danza de “La vida breve” _______________________ Falla
~ 82 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
- Pezas varias ________________________________ Quiroga
- Fantasía para violín e orquestra _____________ Andrés Gaos
- Pampeana nº1 _____________________________ Ginastera
- Tema y Variaciones _________________________ Messiaen
- Sonata ________________________________ E. Granados
- Sonatas nº1 e nº2 ________________________ Gabriel Fauré
- Sonata para violín sólo, op 115_________________ Prokofiev
- Suite nº1 __________________________________ E.Bloch
- Concierto op 14 ______________________________ Barber
- Outras de similar dificultade…
Contidos mínimos exisibles:
- Tres escalas e arpexios en 3 oitavas con dobres cordas.
- Cinco estudos.
- Dúas obras de diferente dificultade.
- Dous movementos das sonatas e partitas de Bach.
- Un concerto con cadenza que deberá interpretarse de memoria.
- Unha audición pública como mínimo durante o curso.
- Tres audicións técnicas co profesor e cos pertencentes ó mesmo departamento.
~ 83 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Temporalización:
1ª avaliación:
Desenvolvemento da polifonía no instrumento. Aplicación da escoita polifónica e da
conducción das diferentes voces.
Traballo analítico do fraseo tendo en conta os diferentes estilos, a harmonía, a agóxica, etc..
Escalas e arpexios en tres oitavas, escalas modais. Traballo coas escalas en 4 oitavas.
Escalas en dobres cordas con 3ª, 6ª e 8ªs. Iniciación as 10ªs.
Desenvolvemento dos acordes con extensións, arpexiados, invertidos, etc.
Afondamento na execución dos golpes e arco virtuosísticos.
Lectura a 1ª vista e memorización.
Traballo das obras e estudos do repertorio propostas para este curso (1 escala, 3 estudos).
2ª avaliación:
Traballo sobre a calidade do son, tendo en conta o peso, a velocidade e punto de contacto,
e os distintos tipos de vibrato. Aplicación das posibilidades sonoras e expresivas no
contexto musical, estético, formal e histórico das obras interpretadas.
Aplicación de diversos patróns rítmicos, articulacións e diferentes golpes de arco dentro
das escalas..
Relación entre os aspectos formais e harmónicos coa memorización. Lectura a 1ª vista.
Audicións comparadas de obras de diferentes estilos e diferentes intérpretes para analizar
de maneira crítica as características das diferentes versións, analizando a estructura formal e
harmónica da obra.
Traballo das obras e estudos do repertorio propostos para este curso (1 escala, 2 estudos e
1 obra).
~ 84 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
3ª avaliación:
Estudo das escalas con maior velocidade e có emprego de ritmos irregulares e máis
complexos. Exercicios e escalas con harmónicos naturais e artificiais.
Continuación do adestramento da memoria e da lectura a vista.
Afondamento nos principios de autopercepción, sensación corporal, auto escoita, e
autoanálise a hora de lograr unha cada vez maior autonomía no estudio.
Aplicación dos devanditos principios á interpretación en público das obras programadas
para este curso.
Lectura a 1ª vista.
Traballo das obras e dos estudios do repertorio propostas para este curso (1 escala, 1 obra,
dous movementos de sonatas ou partitas de Bach, e 1 concerto con cadenza de memoria).
~ 85 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
Todo isto analizaráse tendo en conta a asistencia, a participación e o esforzo así coma os contidos acadados nas clases individuais, así valoraránse en cada trimestre:
A TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo… así coma a lectura a 1ª vista). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
A INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
NOTA: A TÉCNICA E A INTERPRETACIÓN, XUNTO COA ASISTENCIA E
A PARTICIPACIÓN NA CLASE E NAS AUDICIÓNS PÚBLICAS NAS QUE O
PROFESOR O REQUIRA, CONFORMARÁN A NOTA TRIMESTRAL, ASÍ
COMA A GLOBAL DO CURSO.
NO CASO DE AVALIACIÓN NEGATIVA EN XUÑO O ALUMNO TEN UNHA
CONVOCATORIA EN SETEMBRO ONDE SE EXAMINARÁ DOS
CONTIDOS NON SUPERADOS NA CONVOCATORIA DE XUÑO.
EN CASO DE DÚBIDA CONSÚLTESE CO PROFESOR/A.
______________________________________________________________________
CRITERIOS PARA A CONCESIÓN DE AMPLIACIÓN DE MATRÍCULA EN TODOLOS CURSOS DO GRAO PROFESIONAL :
Para conceder a ampliación de matrícula é requisito indispensable que o alumno supere os obxectivos e contidos do curso no que está matriculado, e que o profesor considere que pode superar os do seguinte.
______________________________________________________________________
~ 86 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
_____________________________________________________________________
Todos os alumnos que rematen o grao profesional deberán facer obrigatoriamente un RECITAL DE FIN DE GRAO, organizado polo Equipo Directivo antes de rematar o curso académico, ven sexa na convocatoria ordinaria de xuño, ou na extraordinaria de setembro. Dito recital será condición indispensable para aprobar o curso.
O alumno deberá levar pianista acompañante nas obras que así o precisen e a duración do recital deberá ser duns 25 min aproximadamente. _____________________________________________________________________
~ 87 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
PREMIOS FIN DE GRAO PROFESIONAL
O alumno deberá ter para optar ó premio de fin de grao, unha cualificación media mínima
dun 8 no 6º curso de profesional.
O alumno/a deberá tocar un mínimo de 25 minutos, e non menos de dúas obras que
deberán ser de diferentes estilos.
O alumno/a deberá traer o seu propio pianista para as obras que precisen acompañamento
de piano.
Deberáse interpretar como mínimo unha das obras presentadas de memoria, as cales
deberán ter o nivel exisido para dita proba, que é o correspondente ós dous últimos
cursos do Grao Profesional.
O alumno deberá proporcionar unha copia de cada una das obras elixidas no
momento da prescripción.
O tribunal reservase o dereito de rexeitar alguna das obras se considera que non se
axusta ó nivel esixido.
Para a concesión do premio de fin de grao será necesario que o alumno acade unha
cualificación mínima dun 9 .
~ 88 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO PREMIO DE FIN DE GRAO PROFESIONAL
PARTE I) TÉCNICA PROPIA DO INSTRUMENTO (50%)
VALORACIÓN DO PROGRAMA PRESENTADO. (Valoraráse a dificultade do programa presentado.) RESPETO DO TEXTO (Valoraráse que a interpretación se axuste ó texto orixinal. Articulación , agóxica, dinámica, tempo…). ASPECTOS TÉCNICOS: (Afinación, Calidade sonora, Dixitación, Coordinación das duas mans, Vibrato, Dominio dos golpes de arco, Axilidade, Control corporal e postural, Memorización……)
PARTE II) INTERPRETACIÓN E MUSICALIDADE (50%)
Valoraránse os seguintes aspectos da interpretación: Carácter, Fraseo , Estilo e o Discurso musical.
~ 89 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
OBRAS ORIENTATIVAS PARA A ESPECIALIDADE DE VIOLÍN
- PARA VIOLÍN SÓ: SONATAS E PARTITAS__________________________________BACH SONATA PARA VIOLIN SÓ ________________________PROKOFIEV
- OBRAS: CHACONA (revisión de Leopold Charlier) ___________________VITALI RONDÓ EN DOM ___________________________________MOZART HABANERA ____________________________________SAINT-SAENS MAZURKAS ___________________________________WIENIAWSKI ROMANZAS ___________________________________ BEETHOVEN SERENADE MELANCOLIQUE __________________TCHAIKOVSKY MALAGUEÑA, ROMANZA ANDALUZA… ___________ SARASATE KREISLER, FALLA, ETC…….
- SONATAS: SONATAS _________________________________________MOZART SONATAS DA 1 Á 3 __________________________________BRAHMS SONATAS DA 1 Á 10 ____________________________BEETHOVEN SONATAS _______________________________________SCHUMANN SONATA PARA VIOLÍN E PIANO___________________GRANADOS SONATAS Nº1 E Nº2 _________________________ GABRIEL FAURÉ ETC…
- CONCERTOS: CONCERTO EN DOM ________________________________HAYDN CONCERTOS DO 1 Ó 5 ______________________________MOZART CONCERTO Nº22 _____________________________________VIOTTI CONCERTO EN REM ____________________________BOCCHERINI CONCERTO Nº1, Nº2 __________________________________BRUCH CONCERTO Nº6, Nº7 y Nº9______________________________RODE CONCERTO Nº 13, EN RE__________________________KREUTZER CONCERTO Nº7 EN SOLM ____________________________BERIOT CONCERTO Nº3 ________________________________SAINT-SAENS CONCERTO Nº8 y Nº9_________________________________SPOHR
- OUTRAS OBRAS DE SIMILAR DIFICULTADE…(Pertencentes ó 5º e 6º curso do grao profesional desta programación…)
~ 90 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
______________________________________________________________________
ATENCIÓN AO ALUMNADO CON NECESIDADES EDUCATIVAS
ESPECÍFICAS
O termo “necesidades educativas específicas”, emprégase tanto para os
extranxeiros e superdotados, como para os que presentan algunha deficiencia ou
dificultade. No caso dos alumnos/as superdotados, haberá que adaptar o programa a eles,
cumprindo os mesmos obxectivos ou incluso máis en un tempo máis reducido.
No caso dos alumnos/as extranxeiros, faráse o posible por non interferir nas
suas costumes, (sempre que estas non influan de maneira negativa na clase) e adaptarase a
linguaxe nos casos nos que o alumno/a lle coste entender o castelan ou o galego. No caso
dos alumnos/as con algunha deficiencia ou dificultade, haberá que estudar se e posible
tocar o instrumento, dependendo do grao de deficiencia ou dificultade que teña o
alumno/a, porque hai certos problemas que resultan insalvables a hora de tocar un
instrumento e hai outras que polo contrario, permiten a práctica do instrumento,
adaptando o programa o alumno/a para favorecer o progreso deste. Todos temos dereito a
educación musical; é tarefa do profesor/a adecuar, na medida do posible, a programación
cara estes alumnos/as con certos problemas.
~ 91 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
______________________________________________________________________
PROBAS DE ACCESO NO GRAO ELEMENTAL
ACCESO A 2º DO GRAO ELEMENTAL
- Dúas obras de diferentes características dentro do nivel esixido.
- Unha obra ou anaco a 1ª vista elixido polo tribunal.
ACCESO A 3º DO GRAO ELEMENTAL
- Dúas obras de diferentes características dentro do nivel esixido.
- Unha obra ou anaco a 1ª vista elixido polo tribunal.
ACCESO A 4º DO GRAO ELEMENTAL
- Dúas obras de diferentes características dentro do nivel esixido.
- Unha obra ou anaco a 1ª vista elixido polo tribunal.
NOTA: O acompañamento das obras que así o requiran, correrá a conta do
alumno/a.
As obras de referencia a presentar nas probas de acceso serán as
correspondentes ó curso que o alumno pretende superar, e que se atopan
expostas nesta programación, ou outras de similar dificultade.
Unha das obras deberá ser interpretada de memoria.
~ 92 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
PROBAS DE ACCESO NO GRAO PROFESIONAL
ACCESO A 2º DO GRAO PROFESIONAL
- Dúas obras de diferentes estilos.
- O 1º ou 2º e 3º movementos dun concerto apropiado ó nivel.
ACCESO A 3º DO GRAO PROFESIONAL
- Dúas obras de diferentes estilos.
- O 1º ou 2º e 3º movementos dun concerto apropiado ó nivel.
ACCESO A 4º DO GRAO PROFESIONAL
- Unha obra de libre elección dentro do nivel do curso a superar.
- Dous movementos dunha fantasía de Telemann ou Partita de Bach.
- O 1º ou 2º e 3º movementos dun concerto apropiado ó nivel.
ACCESO A 5º DO GRAO PROFESIONAL
- Unha obra de libre elección dentro do nivel do curso a superar.
- Dous movementos dunha Sonata ou Partita de Bach.
- Un concerto.
ACCESO A 6º DO GRAO PROFESIONAL
- Unha obra de libre elección dentro do nivel do curso a superar.
- Dous movementos dunha Sonata ou Partita de Bach.
- Un concerto.
~ 93 ~
CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE RIVEIRA
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE VIOLÍN - CURSO 2016/2017
NOTA: O acompañamento das obras que así o requiran, correrá a conta do alumno/a.
As obras de referencia a presentar nas probas de acceso serán as correspondentes ó curso que o alumno pretende superar, e que se atopan expostas nesta programación, ou outras de similar dificultade.
Unha das obras deberá ser interpretada de memoria.
As obras deberán ser de diferentes épocas e estilos. Se existise algunha dúbida, consúltese a programación.