Program Ac i

110
PRIMARIA Programación da aula e rúbricas adaptadas á nova lexislación Unha nova forma de programar Modelo básico de programación que se adaptará aos requirimentos que vaian publicando as diferentes administracións educativas

description

programacion

Transcript of Program Ac i

Page 1: Program Ac i

PRIMARIA

Programación da aulae rúbricas adaptadas á nova lexislación

Unha nova forma de programar

Modelo básico de programación que se adaptará aos requirimentos que vaian publicando as diferentes administracións educativas

Page 2: Program Ac i

O IMPULSO QUE NECESITA O SEU FUTURO

Page 3: Program Ac i

Introdución xeral 4

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura 6

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura 16

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Matemáticas 24

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias da Natureza 30

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias Sociais 36

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Educación Plástica 42

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Música 48

Modelo de Programación Didáctica da Aula do método globalizado estrelamar 54

• Lingua 57 • Ciencias da Natureza 59 • Ciencias Sociais 61 • Lingua Castelá 68

• Matemáticas 70

Rúbricas de avaliación 76

• Exemplo dunha unidade de Lingua 77 • Lingua Galega 78 • Lingua Castelá 82 • Matemáticas 86 • Ciencias da Natureza 88 • Ciencias Sociais 91 • Educación Plástica 94 • Música 97 • Estrelamar 99

– Lingua 99 – Ciencias da Natureza 101 – Ciencias Sociais 103 – Lingua Castelá 104

– Matemáticas 107

Índice

Page 4: Program Ac i
Page 5: Program Ac i

Programación didáctica da aula

Santillana/ Obradoiro

Page 6: Program Ac i

4

O modelo de Programación Didáctica da Aula de Santillana/Obradoiro

O presente documento ofrece diversos exemplos do modelo de Programación Didáctica da Aula (PDA) de Santillana/Obradoiro. Eses exemplos corresponden a distintos cursos de Educación Primaria e ás áreas de Lingua Galega e Literatura, Lingua Castelá e Literatura, Matemáticas, Ciencias da Natureza e Ciencias Sociais. Inclúense, así mesmo, exemplos para a área de Educación Artística: Educación Plástica e Educación Musical, e un exemplo para unha Programación Didáctica da Aula de Estrelamar. A programación pretende ser unha ferramenta que facilite aos profesores as seguintes tarefas:

• Planificar o seu traballo de forma eficaz.

• Reflexionar sobre o proceso de aprendizaxe dos alumnos.

• Establecer pautas claras para a avaliación.

En relación coa PDA desenvolveuse un rigoroso sistema de rúbricas para a avaliación. O conxunto de materiais composto polas Programacións Didácticas da Aula e as rúbricas para a avaliación constitúe un apoio moi valioso para orientar o traballo docente e facilitar a súa aplicación na aula. A Programación Didáctica da Aula que recolle este documento está elaborada sobre o Real Decreto 26/2014, de 28 de febreiro, polo que se establece o currículo básico da Educación Primaria.

As competencias educativas do currículo‹‹En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de decembro de 2006, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, este real decreto baséase na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas nos elementos curriculares para propiciar unha renovación na práctica docente e no proceso de ensinanza e aprendizaxe […]». As competencias clave do currículo son as seguintes:

• Comunicación lingüística (CL).

• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT).

• Competencia dixital (CD).

• Aprender a aprender (AA).

• Competencias sociais e cívicas (SC).

• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (IE).

• Conciencia e expresións culturais (CEC)

Áreas curriculares e bloques de contidoEn cada unha das áreas curriculares, os contidos, os criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe aparecen organizados en bloques. Os bloques das materias son os seguintes:

Page 7: Program Ac i

5

Lingua Galega e Lingua Castelá e Literatura

‹‹A ensinanza das áreas de Lingua Galega e de Lingua Castelá e Literatura ao longo da etapa da Educación Primaria ten como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa dos alumnos entendida en todas as súas vertentes: pragmática, lingüística, sociolingüística e literaria […]››. As áreas de Lingua Galega e de Lingua Castelá e Literatura articúlase en cinco bloques:

• Bloque 1. Comunicación oral: falar e escoitar. • Bloque 4. Coñecemento da lingua.• Bloque 2. Comunicación escrita: ler. • Bloque 5. Educación literaria.• Bloque 3. Comunicación escrita: escribir.

Matemáticas

‹‹As matemáticas permiten coñecer e estruturar a realidade, analizala e obter información para valorala e tomar decisións; son necesarias na vida cotiá, para aprender a aprender, e tamén polo que a súa aprendizaxe achega á formación intelectual xeral, e a súa contribución ao desenvolvemento […]››. Os bloques de contidos que se abordan en Matemáticas son os seguintes:

• Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes • Bloque 3. Medida. en matemáticas. • Bloque 4. Xeometría.• Bloque 2. Números. • Bloque 5. Estatística e probabilidade.

Ciencias da Natureza

‹‹As ciencias da natureza axúdannos a coñecer o mundo en que vivimos, a comprender o noso contorno e as achegas dos avances científicos e tecnolóxicos á nosa vida diaria […]››. Os bloques de contido que articulan a área son os seguintes:

• Bloque 1. Iniciación á actividade científica. • Bloque 4. Materia e enerxía.• Bloque 2. O ser humano e a saúde. • Bloque 5. A tecnoloxía, obxectos e máquinas.• Bloque 3. Os seres vivos.

Ciencias Sociais

‹‹[…] Nas ciencias sociais intégranse diversas disciplinas que estudan as persoas como seres sociais e a súa realidade nos seus aspectos xeográficos, sociolóxicos, económicos e históricos […]››. Os bloques en que se distribúen os contidos da área son os seguintes:

• Bloque 1. Contidos comúns. • Bloque 3. Vivir en sociedade.• Bloque 2. O mundo en que vivimos. • Bloque 4. As pegadas do tempo.

A Área de Educación Artística

A área de Educación Artística dividiuse en dúas partes: a Educación Plástica e a Educación Musical. Non obstante, no seu desenvolvemento metodolóxico o docente poderá abordar de xeito conxunto os diferentes bloques:

Bloques da Educación Plástica: Bloque da Educación Musical:

• Bloque 1. Educación Audiovisual. Bloque 1. Escoita.• Bloque 2. Educación Artística. Bloque 2. Interpretación musical.• Bloque 3. Debuxo xeométrico. Bloque 3. A música, o movemento e a danza.

Page 8: Program Ac i

6

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura

Unidade 1. Día de mudanza 4.º de Educación Primaria

Obxectivos curricularesa. Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse

para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.

b. Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

e. Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as dúas linguas.

f. Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que os permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e resolver situacións cotiás.

h. Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias da Natureza, das Ciencias Sociais, da Xeografía, da Historia e da Cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia.

i. Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación, desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.

o. Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando as mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas.

Punto de partida da unidade• Enfoque da unidade. Esta primeira unidade articúlase a partir de dous eixes: dunha banda, o tema da casa,

que se introduce na Comunicación oral, a partir dunha lámina e un texto oral sobre unha mudanza; continúa na lectura e, finalmente, abórdase no Vocabulario, onde se traballan palabras e expresións deste campo léxico. Doutra banda, na segunda parte da unidade adquire importancia o estudo da lingua galega desde diversos enfoques: en Vocabulario lémbrase como se deben buscar as palabras no dicionario; en Gramática estúdanse as linguas que se falan en España, entre as que se atopa a nosa; en Ortografía preséntanse diversos sons e grafías do galego; e en Saber Facer ensínanse técnicas para escribir un correo electrónico.

• O que os alumnos xa saben. Os alumnos coñecen as grafías e os sons do galego, e saben que hai grafías que representan diversos son e sons que se se representan con diversas grafías. Aproveite estes coñecementos para afondar no que se explica na unidade; tamén pode facer o mesmo co vocabulario da casa que xa coñecen, xa que se trata dun tema moi cotián. Do mesmo xeito, dado que tamén coñecen o funcionamento do dicionario, pode aproveitar para que comecen a adquirir o hábito de consultalo de forma autónoma.

• Previsión de dificultades. No traballo sobre o dicionario, é necesario prestar unha atención especial ás palabras que admiten flexión (substantivos, verbos, adxectivos, etc.). A correspondencia entre a forma que se quere buscar no dicionario e a forma en que a palabra se atopa recollida adoita xerar dúbidas no alumnado. Ao mesmo tempo, convén ter presente que, aínda que a relación entre sons e grafías se viu noutros cursos de maneira máis ou menos explícita, pode resultar un concepto difícil de entender.

Page 9: Program Ac i

7

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar

•Comprensión e produción de textos orais sinxelos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica coma os de uso cotián, de carácter informal (conversas entre iguais e no equipo de traballo) e dun maior grao de formalización (exposicións da clase).

•Actitude de escoita adecuada ante situacións comunicativas, respectando as opinións de quen fala e sen interrupcións inadecuadas.

•Participación e cooperación nas situacións comunicativas (expresións espontáneas, informacións, conversas reguladoras da convivencia, discusións ou instrucións) con valoración e respecto das normas que rexen a interacción oral (petición de quendas de palabra, mantemento do tema, respecto polas opinións das demais persoas, posturas e xestos adecuados).

• Interese por expresarse oralmente coa pronuncia e coa entoación adecuadas.

Bloque 2. Comunicación escrita. Ler

•Comprensión de información relevante en textos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica coma os de uso cotián (folletos descricións, instrucións e explicacións).

•Uso dirixido das tecnoloxías da información e das bibliotecas para obter información relevante para realizar as súas tarefas.

•Lectura persoal, silenciosa e en voz alta, de textos en galego adaptados aos seus intereses.

• Interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e como medio de comunicación de experiencias.

•Desenvolvemento da autonomía lectora, da capacidade de elección de temas e de textos e de expresión das preferencias persoais.

•Comprensión dun texto oral do ámbito contián: unha mensaxe de contestador.

•Análise oral da imaxe Día de mudanza, en que se representa a escena dunha mudanza.

• Intercambio de experiencias persoais sobre os cambios de domicilio e sobre como organizar obxectos para trasladalos.

•Ampliación do vocabulario sobre as vivendas.

• Intercambio de opinións sobre a importancia de colaborar nas tarefas do fogar.

•Conversa guiada sobre o comportamento dun personaxe da lectura.

•Descrición oral de obxectos.•Pronuncia correcta dos dígrafos e os

grupos consonánticos.•Exposición oral dunha versión dun conto

clásico ante a clase.

B1.3. Comprender e producir textos orais sinxelos, propios do uso cotián ou do ámbito académico.B1.4. Manter unha actitude de escoita activa, deixando falar os demais, sen anticiparse ao que van dicir e respectando as súas opinións.B1.5. Participar nas diversas situacións de intercambio oral que se producen na aula, amosando valoración e respecto polas normas que rexen a interacción oral.B1.10. Interesarse por amosar unha pronuncia e entoación adecuadas.

B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información explícita en textos sinxelos de soportes variados (webs infantís, libros, carteis).B2.5. Utilizar as tecnoloxías da información para obter información necesaria para a realización das súas tarefas.B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos sinxelos en galego, adaptados á súa idade e aos seus intereses.B2.9. Amosar interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e medio de comunicación.B2.10. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de selección de textos do seu interese, así como ser quen de expresar preferencias.

•Lectura comprensiva do texto A casa abandonada.

•Recoñecemento da secuencia temporal da lectura.

•Explicación da situación final da lectura.• Comprensión de textos académicos

explicativos e uso de información sacada deles.

• Uso guiado de Internet para buscar información necesaria para a realización das tarefas.

• Adquisición de capacidade para expresar preferencias e opinións sobre os textos literarios lidos.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e 1.ª de outubro.

Page 10: Program Ac i

8

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

•Uso, de maneira xeral, das estratexias de planificación, de textualización e revisión como partes do proceso escritor.

• Composición de textos propios de situacións cotiás de relación social (correspondencia escolar, mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, solicitudes, instrucións…) de acordo coas características propias destes xéneros.

• Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos e respecto pola norma ortográfica.

• Valoración da escritura como instrumento de relación social, de obtención, de reelaboración da información e dos coñecementos e de expresión creativa.

Bloque 4. Coñecemento da lingua

•Aplicación xeral das normas ortográficas, apreciando o seu valor social.

• Uso do dicionario, en papel ou dixital, con certa autonomía.

• Identificación de palabras compostas e derivadas, de sinónimos de antónimos e palabras polisémicas de uso habitual, en relación coa comprensión e coa produción de textos.

• Valoración da lingua galega dentro da realidade plurilingüe e pluricultural de España e de Europa.

•Comparación entre aspectos das linguas que coñece e/ou está a aprender para mellorar os procesos comunicativos, recoñecer as posibles interferencias e lograr unha competencia comunicativa integrada.

Bloque 5. Educación literaria

•Escoita, memorización e reprodución de textos procedentes da literatura popular oral galega (adiviñas, lendas, contos, poemas, cancións, ditos), así como da literatura galega en xeral.

• Valoración e aprecio do texto literario galego (oral ou non) como fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.

• Lectura guiada e expresiva de textos narrativos da literatura infantil, adaptacións breves de obras literarias clásicas e literatura actual en diversos soportes.

•Redacción de textos explicativos a partir da lectura A casa abandonada.

• Redacción dun resumo do conto A casa abandonada.

• Planificación e escritura dun correo electrónico seguindo o modelo proposto.

• Explicación do significado de expresións e frases feitas.

• Utilización de exemplos tirados dun texto.• Copia ao ditado dun texto que contén

maioritariamente palabras con c, qu, z, g, gu, r e rr, grafías traballadas na unidade.

• Presentación coidada das tarefas e con interese por seguir as normas ortográficas.

•Coñecemento de palabras novas procedentes da lectura, coa axuda do contexto ou de dicionarios.

• Comparación entre definicións do alumno coas do dicionario.

• Identifica sinónimos dunha palabra.• Coñecemento das linguas de España.• Recoñecemento das comunidades

bilingües e das linguas que se falan en cada unha.

• Reflexión sobre a intercomprensión entre as linguas románicas.

• Identificación e corrección de castelanismos comúns.

• Os sons G, K, Z, R forte e B, e as súas representacións gráficas.

•Lectura en voz alta dun texto narrativo A casa abandonada.

• Identificación do conto clásico en que se basea unha versión.

• Identificación dos feitos máis importantes da lectura.

• Descrición do espazo onde transcorre a acción do conto.

B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de planificación, textualización e revisión do texto.B3.2. Crear textos sinxelos de diferente tipoloxía que permitan narrar, describir e resumir emocións e informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles que sexan característicos dos medios de comunicación.B3.3. Elaborar textos do ámbito académico para obter, organizar e comunicar información.B3.7. Coidar a presentación dos traballos escritos en calquera soporte e valorar a lingua escirta como medio de comunicación.

B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas básicas, apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas.B4.6. Usar o dicionario en papel ou dixital, con certa autonomía.B4.7. Identificar palabras compostas e derivadas, así como sinónimos, antónimos e palabras polisémicas de uso habitual, para comprender e producir textos.B4.8. Valorar a lingua galega dentro da realidade plurilingüe e pliricultural de España e de Europa.B4.9. Establecer relacións elementais entre as diversas linguas que coñece ou está a aprender para reflexionar sobre como mellorar os seus procesos comunicativos en lingua galega.

B5.1. Escoitar, memorizar, reproducir e valorar textos procedentes da literatura popular galega, así como da literatura galega en xeral.B5.2. Ler textos e obras en galego da literatura infantil, adaptación breves de obras clásicas e literatura actual, en diferentes soportes.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e 1.ª de outubro.

Page 11: Program Ac i

9

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B1.3. Comprender e producir textos orais propios do uso cotián ou do ámbito académico.

B1.3.1. Participa nunha conversa entre iguais comprendendo o que di o interlocutor e intervindo coas propias propostas.B1.3.2. Segue unha exposición da clase e extrae o sentido global.B1.3.3. Elabora e produce textos orais (explicacións sinxelas, exposicións, narracións...) presentando coherentemente a secuencia de ideas, feitos, vivencias e as súas opinións e preferencias, utiilzando o dicionario se é preciso.

• Interpreta as accións e os detalles da lámina Día de mudanza utilizando a lingua oral.

• Extrae e retén información importante sobre o tema de que se fala nunha gravación.

• Compara características de diferentes vivendas.

• Narra ante a clase unha versión dun conto clásico.

Páxs. 6 e 7. Acts. 1, 2

e 3. Páx. 7. Act.

3.Páx. 10.

Acts. 6 e 7.

CLAASCIE

B1-4. Manter unha actitude de escoita activa, deixando falar aos demais, sen anticiparse ao que van dicir e respectando as súas opinións.

B1.4.1. Atende as intervencións dos e das demais en actos de fala orais, sen interromper.B1.4.2. Respecta as opinións da persoa que fala.

• Permanece atento e procura non cortar as intervencións do interlocutor. Páx. 7. Acts.

5 e 7.CL

CSC

B1.5. Participar nas diversas situacións de interacción oral que se producen na aula amosando valoración e respecto polas normas que rexen a interacción oral.

B1.5.1. Participa na conversa formulando e contestando preguntas.B1.5.4. Exprésase cunha pronuncia e dicción correctas: articulación e volume.

•Narra experiencias persoais sobre as mudanzas; expresa nunha conversa opinións sobre a importancia de colaborar nas tarefas domésticas.

• Exprésase cun volume adecuado.

Páx. 7. Acts. 3 e 7.

Páx. 10. Acts. 6 e 7.

CLCSCAA

CEC

B1.10. Interesarse por amosar unha pronuncia e entoación adecuadas.

B1.10.1. Interésase por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas a cada acto comunicativo.

• Mostra interese por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

Páx. 7. Acts. 5 e 7.

Páx. 10. Acts. 6 e 7.

CLAA

CECIE

Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar

Page 12: Program Ac i

10

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B2.1. Comprender, localizar e seleccionar información explícita en textos sinxelos de soportes variados (webs infantís, libros, carteis).

B2.1.2. Identifica as ideas principais dun texto sinxelo (narrativo, descritivo, expositivo).B2.1.3. Busca, localiza e selecciona información concreta dun texto sinxelo, adecuado á súa idade.

• Recoñece as accións e os detalles da lectura. Localiza unha descrición.

• Explica a situación final da lectura.

• Comprende textos académicos explicativos e usa información sacada deles.

Páx. 10. Acts. 1, 2, 3, 4 e 5.

Páx. 12. Act. 1.

CLAAIE

B2.5. Utilizar as tecnoloxías da información para obter información necesaria para a realización das súas tarefas.

B2.5.1. Utiliza, de forma guiada, as tecnoloxías da información para obter información.

• Usa, con axuda, Internet para buscar información necesaria para a realización das tarefas.

Páx. 13. Act. 5.

Páx. 17. Act. 9.

CLCDAA

B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos sinxelos en galego, adaptados á súa idade e aos seus intereses.

B2.6.1. Descodifica sen dificultade as palabras.B2.6.2. Le textos sinxelos en voz alta sen dificultade e coa velocidade adecuada.B2.6.3. Le textos, adaptados á súa idade e intereses, en silencio e sen dificultade.

•Le en silencio e en voz alta o conto A casa abandonada, cunha velocidade adecuada e descodificando sen dificultade as palabras.

Páxs. 8 e 9. Competencia

lectora.

CLAA

B2.9. Amosar interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe e comunicación.

B2.9.1. Amosa interese pola lectura como fonte de aprendizaxe e medio de comunicación.

• Interésase pola lectura como fonte de aprendizaxe e fonte de pracer.

Páx. 10. Act. 6.

CLCDAA

B2.10. Amosar certa autonomía lectora e capacidade de selección de textos do seu interese, así como ser quen de expresar preferencias.

B2.10.1. Amosa certa autonomía lectora e capacidade de seleccionar textos do seu interese.B2.10.2. Expresa, de maneira sinxela, valoracións sobre as lecturas feitas.

•Recoñece en que conto clásico se basea unha versión.

• Mostra capacidade para expresar preferencias e opinións sobre os textos literarios lidos.

Páx. 10. Acts. 1 e 6.

CLCDAA

Bloque 2. Comunicación escrita. Ler

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura

Page 13: Program Ac i

11

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B3.1. Usar, de maneira xeral, as estratexias de planificación, textualización e revisión do texto.

B3.1.1. Planifica a elaboración do texto, antes de comezar a escribir, xerando ideas, seleccionando e estruturando a información.B3.1.2. Elabora o texto cunha estrutura definida, con coherencia xeral e de xeito creativo.B3.1.3. Aplica, de forma xeral os signos de puntuación (punto, coma, punto e coma, dous puntos, puntos suspensivos, signos de exclamación e interrogación).B3.1.4. Aplica, de maneira xeral, a norma lingüística: ortografía, acentuación, léxico, morfosintaxe.B3.1.5. Escribe textos propios seguindo o proceso de planificación redacción e revisión, e elabora borradores.

• Organiza a información sacada dos textos orais e escritos para realizar as súas propias construcións.

• Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico e distingueas cando escribe un. Planifica a redacción dun correo electrónico.

• Emprega a información organizada para aprender os contidos da unidade.

• Aplica, de maneira xeral, os signos de puntuación e as normas ortográficas.

Páx. 10. Act. 5.

Páx. 12. Act. 1.

Páx. 14. Act. 2.

Páx. 16. Acts. 1, 2, 3, 4 e 5.

CLIEAA

CSCCEC

B3.2. Producir textos sinxelos de diferente tipoloxía que permitan narrar, describir e resumir emocións e informacións relacionadas con situacións cotiás e aqueles que sexan característicos dos medios de comunicación.

B3.2.1. Elabora, en diferentes soportes, textos propios da vida cotiá e académica, imitando modelos: cartas, correos electrónicos, mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, instrucións…

• Escribe textos propios da vida cotiá e académica imitando modelos: –escribe unha nota informativa –redacta un correo electrónico –explica que son e onde están diferentes elementos da casa.

Páx. 7. Act. 6.

Páx. 10. Act. 5.

Páx. 16. Acts. 5 e 6.Páx. 17. Act.

1.

CLAACD

B3.3. Producir textos do ámbito académico para obter, organizar e comunicar información.

B3.3.1. Elabora por escrito textos moi sinxelos do ámbito académico (cuestionarios, resumos, informes sinxelos, descricións, explicacións...) para obter, organizar e comunicar información.

• Escribe textos para obter, organizar e comunicar información: –redacta o resumo do conto A casa abandonada–explica a súa opinión sobre o parecido entre linguas –explica o porqué do uso de certas grafías.

Páx. 10. Act. 5.

Páx. 17. Acts. 5 e 6.

CLAAIE

B3.7. Coidar a presentación dos traballos escritos en calquera soporte e valorar a lingua escrita como medio de comunicación.

B3.7.1. Coida a presentación dos textos seguindo as normas básicas de presentación establecidas: marxes, disposición no papel, limpeza, calidade caligráfica, separación entre parágrafos, interliñado…B3.7.2. Valora a lingua escrita como medio de comunicación e como medio de obtención de coñecemento.

• Enlaza correctamente as grafías seguindo as normas de corrección gramatical e ortográfica do nivel educativo.

• Respecta os aspectos formais de presentación de textos.

Páx. 10. Acts. 1, 2, 3, 4, 5.Páx. 11.

Acts. 1 e 5.Páx. 14.

Acts. 1 e 2. Páx. 15.

Acts. 4, 6, 7, 8 e 9.

CLCDAA

CSC

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

Page 14: Program Ac i

12

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura

Bloque 4. Coñecemento da lingua

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas ortográficas básicas e as de acentuación en particular, apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas.

B4.2.2. Coñece e utiliza as normas ortográficas básicas, aplicándoas nas súas producións escritas.B4.2.3. Valora a importancia do dominido da ortografía para asegurar unha correcta comunicación escrita entre os falantes dunha mesma lingua e para garantir unha adecuada interpretación dos textos escritos.

• Escribe correctamente as grafías correspondentes aos sons G, K, Z, R forte e suave, e B.

• Completa palabras e oracións coas grafías c, qu, z, g, gu, r e rr.

• Interésase por aplicar as normas ortográficas da unidade.

Páx. 14. Acts 1, 2 e 3.Páx. 15.

Acts. 4, 5, 6, 7. 8 e 9.Páx. 17. Act.

6.

CLCSCCEC

B4.6. Usar o dicionario en papel ou dixital, con certa autonomía.

B4.6.1. Usa, con certa autonomía, o dicionario en papel ou dixital.

•Coñece en que orde están as plabras no dicionario e en que forma aparecen.

• Compara as súas definicións coas do dicionario.

Páx. 11. Acts. 3 e 4.

Páx. 17. Acts. 2 e 3.

CLAA

B4.6. Usar o dicionario en papel ou dixital, con certa autonomía.

B4.6.1. Usa, con certa autonomía, o dicionario en papel ou dixital.

• Coñece en que orde están as plabras no dicionario e en que forma aparecen.

• Compara as súas definicións coas do dicionario.

Páx. 11. Acts. 3 e 4.

Páx. 17. Acts. 2 e 3.

CLAA

B4.7. Identificar palabras compostas e derivadas, así como sinónimos, antónimos e palabras polisémicas de uso habitual, para comprender e producir textos.

B4.7.2. Recoñece e usa sinónimos, antónimos, palabras polisémicas de uso habitual.

• Distingue as palabras que son sinónimas dunha palabra dada das que non o son. Páx. 11. Act.

2.CLAA

B4.8. Valorar a lingua galega dentro da realidade plurilingüe e pluricultural de España e de Europa.

B4.8.1. Identifica e valora a lingua galega dentro da realidade plurilingüe e pluricultural de España e de Europa.

• Identifica o galego como unha lingua diferenciada ao mesmo nivel ca as outras da península.

Páx. 12. Act. 1.

Páx. 17. Act. 4.

CLCSCCEC

B4.9. Establecer relacións elementais entre as diversas linguas que coñece ou está a aprender para reflexionar sobre como mellorar os seus procesos comunicativos na lingua galega.

B4.9.1. Recoñece, de forma xeral, e evita as interferencias entre as linguas que está a aprender.

• Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual.

• Traduce ao galego textos sinxelos doutras linguas románicas.

Páx. 13. Acts. 2, 3, 4, 6 e 7.

CLCEC

Page 15: Program Ac i

13

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B5-1. Apreciar o valor dos textos literarios e utilizar a lectura como fonte de disfrute e información e considerarla como un medio de aprendizaxe e enriquecemento persoal de máxima importancia.

B5-1.1. Recoñece e valora as características fundamentais de textos literarios narrativos, poéticos e dramáticos.

•Valora os textos teatrais e poéticos e recoñece algunha das súas características. Páx. 10. Leo

un conto.Páx. 18. Leo un poema.

CL

B5-5. Participar con interese en dramatizacións de textos literarios adaptados á idade e de producións propias ou dos compañeiros, utilizando adecuadamente os recursos básicos dos intercambios orais e da técnica teatral.

B5-5.2. Memoriza e reproduce textos orais breves e sinxelos, contos, poemas, cancións, refráns, adiviñas, trabalinguas.

•Le textos narrativos, poéticos e dramáticos e recoñece as características fundamentais deste tipo de textos. Páx. 19.

Demostra o teu talento.

CL

Bloque 5. Educación literaria

Page 16: Program Ac i

14

Outras medidas de atención á diversidadeMellora

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mellora do proxecto de ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de reforzo propostas na guía didáctica.

•Programa de ampliación do proxecto de ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.

•LibroMedia 4.º curso de Educación Primaria, actividades e recursos.

Principios metodolóxicos AgrupamentoModelos metodolóxicos

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo para tarefas.•Traballo para proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Relevancia.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Grupo reducido.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

Instrumentos para a avaliación Sistema de cualificaciónProcedementos de avaliación

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para a avaliación.

•Valoración cuantitativa do progreso individual (cualificacións).

•Valoración cualitativa do progreso individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración cuantitativa do progreso colectivo.

•Valoración cualitativa do progreso colectivo.

•Outros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica da unidade.•Avaliación de contidos, probas

correspondentes á unidade.•Avaliación por competencias,

proba correspondente á unidade.

•Outros documentos gráficos ou textuais.

•Debates e intervencións.•Proxectos persoais ou de grupo.•Representacións e

dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa:•Nas probas de avaliación

de contidos, cada actividade cualificarase con 1 punto se foi resolta correctamente. Se a resolución non é errónea, pero é incompleta ou falta algún elemento, pódese valorar con 0,5 puntos. Así, a cualificación máxima da proba será de 10 puntos. A avaliación inicial cualificarase do mesmo xeito.

Cualificación cualitativa: ten como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente á unidade.•As probas de avaliación

por competencias.•A observación directa.

Outros elementos da programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura

Page 17: Program Ac i

15

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A miña Comunidade Autónoma. •Proxecto social: O noso patrimonio cultural.

UTILIZACIÓNDAS TIC

•LibroMedia de 4.º curso, actividades correspondentes á unidade.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 4.º curso.

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

Outras suxestións de lectura:

•A nave dos libros 4.•Lecturas de aquí e de acolá 4

EDUCACIÓN EN VALORES •Desenvolvemento cultural: a dignidade persoal (a autonomía).

PROXECTO LINGÜÍSTICO

•Observar unha escena, describila e enumerar os elementos que aparecen: a acción, os personaxes, o lugar...

• Responder as preguntas: Que pasa? Que hai?

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. A casa abandonada (páxinas 8 e 9).

•Expresión oral e escrita. Audición e comentario da lámina inicial Día de mudanza (páxinas 6 e 7); Narración dunha versión dun conto clásico (páxina 10); Redactar un correo electrónico (páxina 16).

•Comunicación audiovisual. Interpretación da lámina inicial (páxinas 6 e 7).

•O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Redacción dun correo electrónico (páxina 16).

•Actitude emprendedora. Investigar sobre as linguas de España (páxina 13); inventar palabras cos sons K e Z (páxina 17).

•Educación cívica e constitucional. . A importancia de colaborar nas tarefas do fogar. Colaboro na casa (páxina 7).

Page 18: Program Ac i

16

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura

UNIDAD 1. La hora del recreo 2.º de Educación Primaria

Objetivos curricularesa. Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellos,

prepararse para el ejercicio activo de la ciudadanía y respetar los derechos humanos, así como el pluralismo propio de una sociedad democrática.

b. Desarrollar hábitos de trabajo individual y de equipo, de esfuerzo y de responsabilidad en el estudio, así como actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad en el aprendizaje, y espíritu emprendedor.

c. Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de la Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.

d. Valorar la higiene y la salud, aceptar el propio cuerpo y el de los otros, respetar las diferencias y utilizar la educación física y el deporte como medios para favorecer el desarrollo personal y social.

Punto de partida de la unidad• Enfoque de la unidad. La escena del recreo con la que se abre la unidad servirá para que los alumnos,

guiados por el profesor, trabajen la expresión oral; participarán en una situación de comunicación cuya finalidad es que los alumnos conozcan y respeten las normas básicas del intercambio comunicativo. Para trabajar la comprensión oral, además, escucharán un texto relacionado con esta ilustración. La comprensión lectora estará centrada en la secuencia temporal de los acontecimientos del cuento y en las características de los personajes; además, leerán un texto rimado del que tendrán que recordar datos relevantes; ambos textos les servirán también para ampliar su vocabulario. En expresión escrita, practicarán el trazo de las letras del proyecto de lectoescritura que llevan a cabo, completarán palabras y oraciones y realizarán dictados para afianzar la ortografía natural de las mayúsculas y minúsculas. En cuanto a la iniciación gramatical, aprenderán a distinguir la sílaba. Como tarea final, en la que aplicarán los aprendizajes de la unidad, tendrán que escribir una experiencia personal.

• Lo que los alumnos ya conocen. Los alumnos conocen vocabulario relacionado con los deportes. También saben escribir sílabas y algunas palabras con mayúsculas.

• Previsión de dificultades. Es posible que algunos alumnos encuentren dificultades en el reconocimiento de las sílabas. Puede que cometan algún error con el uso de las mayúsculas.

Page 19: Program Ac i

17

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar

•Situaciones de comunicación, espontáneas o dirigidas, utilizando un discurso ordenado y coherente.

•Estrategias y normas para el intercambio comunicativo: participación; exposición clara; organización del discurso; escucha; respeto al turno de palabra; papel de moderador; entonación adecuada; respeto por los sentimientos, experiencias, ideas, opiniones y conocimientos de los demás.

•Audición y reproducción de textos breves, sencillos y que estimulen el interés del niño.

•Estrategias para utilizar el lenguaje oral como instrumento de comunicación y aprendizaje: escuchar, recoger datos, preguntar. Participación en encuestas y entrevistas. Comentario oral y juicio personal.

Bloque 2. Comunicación escrita. Leer

•Recursos gráficos en la comunicación escrita. Consolidación del sistema de lecto-escritura.

•Comprensión de textos leídos en voz alta y en silencio.

•Estrategias para la comprensión lectora de textos: título. Ilustraciones. Palabras clave. Capítulos. Relectura. Anticipación de hipótesis y comprobación. Síntesis. Estructura del texto. Tipos de textos. Contexto. Diccionario. Sentido global del texto. Ideas principales y secundarias. Resumen.

•Gusto por la lectura. Hábito lector. Lectura de diferentes textos como fuente de información, de deleite y de diversión.

•Plan lector.

•Vocabulario relacionado con el deporte.•Utilización del lenguaje oral con fines

comunicativos.•Participación activa en las conversaciones

del aula.•Ampliación del vocabulario relacionado

con el deporte.•Expresión de argumentos orales sobre la

práctica de un deporte.•Escucha atenta de textos orales sobre un

encuentro deportivo.•Reconocimiento de datos de comprensión

literal de un texto oral.•Memoriza y recita el poema La Tarara.

B1-1. Participar en situaciones de comunicación, dirigidas o espontáneas, respetando las normas de la comunicación: turno de palabra, organizar el discurso, escuchar e incorporar las intervenciones de los demás.B1-3. Expresarse de forma oral para satisfacer necesidades de comunicación en diferentes situaciones con vocabulario preciso y estructura coherente.B1-4. Comprender mensajes orales y analizarlos con sentido crítico.B1-5. Ampliar el vocabulario para lograr una expresión precisa utilizando el diccionario como recurso básico.B1-7. Memorizar y reproducir textos breves y sencillos cercanos a sus gustos e intereses, utilizando con corrección y creatividad las distintas estrategias de comunicación oral que han estudiado.B1-8. Comprender textos orales según su tipología: narrativos, descriptivos, informativos, instructivos y argumentativos, etc.B1-9. Producir textos orales breves y sencillos de los géneros más habituales y directamente relacionados con las actividades del aula, imitando modelos: narrativos, descriptivos argumentativos, expositivos, instructivos, informativos y persuasivos.

B2-1. Leer en voz alta diferentes textos, con fluidez y entonación adecuada.B2-2. Comprender distintos tipos de textos adaptados a la edad y utilizando la lectura como medio para ampliar el vocabulario y fijar la ortografía correcta.B2-3. Leer en silencio diferentes textos valorando el progreso en la velocidad y la comprensión.B2-5. Utilizar estrategias para la comprensión de textos de diversa índole.

•Lectura en silencio y en voz alta del cuento Clara y el diente, y del poema La Tarara.

•Comprensión de las ilustraciones del cuento.

•Explicación de las situaciones que se narran en el cuento.

• Identificación de los personajes.•Valoración del título del cuento y del

significado de las ilustraciones que lo acompañan.

•Ampliación de vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

•Lectura expresiva de textos rimados prestando atención al ritmo y a la entonación.

•Gusto por la lectura. Hábito lector.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.

Page 20: Program Ac i

1818

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

•Producción de textos para comunicar conocimientos, experiencias, necesidades: narraciones, descripciones, textos expositivos, argumentativos y persuasivos, poemas, diálogos, entrevistas y encuestas.

•Normas y estrategias para la producción de textos: planificación (función, destinatario, estructura…).

•Revisión y mejora del texto.•Caligrafía. Orden y presentación. •Dictados.•Plan de escritura.

Bloque 4. Conocimiento de la lengua

•La palabra.• La sílaba. Diptongos e hiatos.•Ortografía: utilización de las reglas

básicas de ortografía. Reglas de acentuación. Signos de puntuación.

Bloque 5. Educación literaria

•Lectura guiada de textos narrativos de tradición oral, literatura infantil, adaptaciones de obras clásicas y literatura actual.

•Lectura comentada de poemas, relatos y obras teatrales.

Comprensión, memorización y recitado de poemas con el ritmo, entonación y dicción adecuados.

•Las mayúsculas.• La palabra y la sílaba.•Reconocimiento de las palabras escritas

con mayúsculas.•Dictado de textos atendiendo al uso de

las mayúsculas.•Escritura de una experiencia personal

siguiendo unas pautas.

•Familias de palabras.• Las mayúsculas.•Reconocimiento de palabras de la misma

familia.

•Lectura en silencio y en voz alta del cuento Clara y el diente, y del poema La Tarara.

• Memorización del poema La Tarara.

B3-1. Producir textos con intenciones comunicativas con coherencia, respetando su estructura y aplicando las reglas ortográficas, cuidando la caligrafía, el orden y la presentación.B3-2. Aplicar todas las fases del proceso de escritura en la producción de textos escritos de distinta índole: planificación, textualización, revisión y reescritura, utilizando esquemas y mapas conceptuales, aplicando estrategias de tratamiento de la información, redactando sus textos con claridad, precisión y corrección, revisándolos para mejorarlos y evaluando, con la ayuda de guías, las producciones propias y ajenas.B3-5. Buscar una mejora progresiva en el uso de la lengua, explorando cauces que desarrollen la sensibilidad, la creatividad y la estética.B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura que dé respuesta a una planificación sistemática de mejora de la eficacia escritora y fomente la creatividad.

B4-1. Aplicar los conocimientos básicos sobre la estructura de la lengua, la gramática (categorías gramaticales), el vocabulario (formación y significado de las palabras y campos semánticos), así como las reglas de ortografía para favorecer una comunicación más eficaz.B4-3. Sistematizar la adquisición de vocabulario a través de los textos.

B5-1. Apreciar el valor de los textos literarios y utilizar la lectura como fuente de disfrute e información y considerarla como un medio de aprendizaje y enriquecimiento personal de máxima importancia.B5-5. Participar con interés en dramatizaciones de textos literarios adaptados a la edad y de producciones propias o de los compañeros, utilizando adecuadamente los recursos básicos de los intercambios orales y de la técnica teatral.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.

Page 21: Program Ac i

1919

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

B1-1. Participar en situaciones de comunicación, dirigidas o espontáneas, respetando las normas de la comunicación: turno de palabra, organizar el discurso, escuchar e incorporar las intervenciones de los demás.

B1-1.1. Emplea la lengua oral con distintas finalidades (académica, social y lúdica) y como forma de comunicación y de expresión personal (sentimientos, emociones…) en distintos ámbitos.

• Emplea la lengua oral para realizar sus actividades; narra experiencias personales sobre el deporte; y reflexiona sobre el contenido de textos orales.

Pág. 9.Acts. 1 y 3. CL

B1-3. Expresarse de forma oral para satisfacer necesidades de comunicación en diferentes situaciones con vocabulario preciso y estructura coherente.

B1-3.1. Se expresa con una pronunciación y una dicción correctas: articulación, ritmo, entonación y volumen.

•Se interesa por participar en conversaciones sobre sus deportes favoritos y experiencias personales.

Pág. 9. Acts. 1 y 2. CL

B1-4. Comprender mensajes orales y analizarlos con sentido crítico.

B1-4.2. Comprende la información general en textos orales de uso habitual.

• Es capaz de discernir de qué deporte se habla en un texto oral.

Pág. 9. Act. 3. CL

B1-5. Ampliar el vocabulario para lograr una expresión precisa utilizando el diccionario como recurso básico.

B1-5.1. Utiliza un vocabulario adecuado a su edad en sus expresiones adecuadas para las diferentes funciones del lenguaje.

•Emplea el vocabulario relacionado con el deporte de un modo adecuado a su edad.

Pág. 8. La hora

del recreo.CL

B1-7. Memorizar y reproducir textos breves y sencillos cercanos a sus gustos e intereses, utilizando con corrección y creatividad las distintas estrategias de comunicación oral que han estudiado.

B1-7.1. Reproduce de memoria breves textos literarios o no literarios cercanos a sus gustos e intereses, utilizando con corrección y creatividad las distintas estrategias de comunicación oral que han estudiado.

•Memoriza y recita un poema breve.

Pág. 19. Demuestra tu talento.

CLAA

B1-8. Comprender textos orales según su tipología: narrativos, descriptivos, informativos, instructivos y argumentativos, etc.

B1-8.3. Utiliza la información recogida para llevar a cabo diversas actividades en situaciones de aprendizaje individual o colectivo.

•Retiene la información obtenida de textos orales, para realizar diversas actividades.

Pág. 9.Act. 3.

CLAA

B1-9. Producir textos orales breves y sencillos de los géneros más habituales y directamente relacionados las actividades del aula, imitando modelos: narrativos, descriptivos argumentativos, expositivos, instructivos, informativos y persuasivos.

B1-9.3. Organiza y planifica el discurso adecuándose a la situación de comunicación y a las diferentes necesidades comunicativas (narrar, describir, informarse, dialogar) utilizando los recursos lingüísticos pertinentes.

• Crea mensajes para presentar los argumentos necesarios para convencer sobre la práctica de un deporte. Pág. 9.

Act. 2CLIE

Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar

Page 22: Program Ac i

20

Estándares de aprendizaje

Estándares de aprendizaje

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de evaluación curriculares

Criterios de evaluación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

B2-1. Leer en voz alta diferentes textos, con fluidez y entonación adecuada.

B2-1.1. Lee en voz alta diferentes tipos de textos apropiados a su edad con velocidad, fluidez y entonación adecuada.

•Lee textos en voz alta con la velocidad, la pronunciación y la entonación adecuadas.

Pág. 10. Leo un cuento.

Pág. 18. Leo un poema.

CL

B2-2. Comprender distintos tipos de textos adaptados a la edad y utilizando la lectura como medio para ampliar el vocabulario y fijar la ortografía correcta.

B2-2.1. Entiende el mensaje, de manera global, e identifica las ideas principales y las secundarias de los textos leídos a partir de la lectura de un texto en voz alta.

•Lee y comprende el contenido del cuento Clara y el diente.

•Entiende el contenido de un texto que ha leído en voz alta y amplía su vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

Pág. 10. Leo un cuento.

CL

B2-3. Leer en silencio diferentes textos valorando el progreso en la velocidad y la comprensión.

B2-3.1. Lee en silencio con la velocidad adecuada textos de diferente complejidad.

•Lee en silencio y con un buen nivel de comprensión distintos tipos de textos.

Pág. 10. Leo un cuento.

Pág. 18. Leo un poema.

CL

B2-5. Utilizar estrategias para la comprensión de textos de diversa índole.

B2-5.1. Interpreta el valor del título y las ilustraciones.

•Obtiene información del título de la lectura y de los elementos gráficos que la acompañan.

Pág. 10. Leo un cuento. CL

B3-1. Producir textos con intenciones comunicativas con coherencia, respetando su estructura y aplicando las reglas ortográficas, cuidando la caligrafía, el orden y la presentación.

B3-1.3. Escribe diferentes tipos de textos adecuando el lenguaje a las características del género, siguiendo modelos encaminados a desarrollar su capacidad creativa en la escritura.

•Utiliza el lenguaje escrito para producir textos creativos de acuerdo con modelos dados. Pág. 16.

Saber hacer. CL

B3-2. Aplicar todas las fases del proceso de escritura en la producción de textos escritos de distinta índole: planificación, textualización, revisión y reescritura, utilizando esquemas y mapas conceptuales, aplicando estrategias de tratamiento de la información, redactando sus textos con claridad, precisión y corrección, revisándolos para mejorarlos y evaluando, con la ayuda de guías, las producciones propias y ajenas.

B3-2.2. Aplica correctamente los signos de puntuación, las reglas de acentuación y ortográficas.

•Escribe correctamente palabras con mayúscula.

Pág. 15. Act. 3.

CLB3-2.3. Reproduce textos dictados con corrección.

•Escribe con corrección dictados que recogen dificultades ortográficas trabajadas. Pág. 15.

Act. 5.

Bloque 2. Comunicación escrita. Leer

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura

Page 23: Program Ac i

21

Estándares de aprendizaje

Estándares de aprendizaje

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de evaluación curriculares

Criterios de evaluación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

B3-5. Buscar una mejora progresiva en el uso de la lengua, explorando cauces que desarrollen la sensibilidad, la creatividad y la estética.

B3-5.1. Pone interés y se esfuerza por escribir correctamente de forma personal.

•Se interesa por escribir con corrección y originalidad. Pág. 16.

Saber hacer.

CLAAIE

B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura que dé respuesta a una planificación sistemática de mejora de la eficacia escritora y fomente la creatividad.

B3-7.1. Planifica y redacta textos siguiendo unos pasos: planificación, redacción, revisión y mejora.

•Determina con antelación cómo será el texto, su extensión, el tratamiento autor-lector, la presentación, etc.

•Adapta la expresión a la intención, teniendo en cuenta al interlocutor y el asunto de que se trata.

•Presenta con limpieza, claridad, precisión y orden los escritos.

•Reescribe el texto.

•Escribe textos con intención comunicativa: una experiencia personal.

•Enlaza correctamente las letras.

•Comprende el espacio del que dispone en la pauta para escribir y respeta la separación entre palabras.

•Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Pág. 16. Saber hacer.

CLAAIE

B4-1. Aplicar los conocimientos básicos sobre la estructura de la lengua, la gramática (categorías gramaticales), el vocabulario (formación y significado de las palabras y campos semánticos), así como las reglas de ortografía para favorecer una comunicación más eficaz.

B4-1.3. Diferencia familias de palabras.

•Reconoce las palabras de una misma familia.

Pág. 12. Act. 5. CL

B4-3. Sistematizar la adquisición de vocabulario a través de los textos.

B4-3.3. Conoce las normas ortográficas y las aplica en sus producciones escritas.

•Conoce y utiliza correctamente las mayúsculas.

Pág. 15. Mejoro mi ortografía.

CL

Bloque 4. Conocimiento de la lengua

Page 24: Program Ac i

22

Estándares de aprendizaje

Principios metodológicos

Instrumentos para la evaluación

Indicadores de logro

Agrupamiento

Sistema de calificación

Criterios de evaluación curriculares

Modelos metodológicos

Procedimientos de evaluación

ORIENTACIONES METODOLÓGICAS

RECURSOS PARALA EVALUACIÓN

CompetenciasActividades

B5-1. Apreciar el valor de los textos literarios y utilizar la lectura como fuente de disfrute e información y considerarla como un medio de aprendizaje y enriquecimiento personal de máxima importancia.

B5-1.1. Reconoce y valora las características fundamentales de textos literarios narrativos, poéticos y dramáticos.

•Valora los textos teatrales y poéticos y reconoce alguna de sus características. Pág. 10. Leo

un cuento.Pág. 18. Leo un poema.

CL

B5-5. Participar con interés en dramatizaciones de textos literarios adaptados a la edad y de producciones propias o de los compañeros, utilizando adecuadamente los recursos básicos de los intercambios orales y de la técnica teatral.

B5-5.2. Memoriza y reproduce textos orales breves y sencillos, cuentos, poemas, canciones, refranes, adivinanzas, trabalenguas.

•Lee textos narrativos, poéticos y dramáticos y reconoce las características fundamentales de este tipo de textos.

Pág. 19. Demuestra tu

talento.CL

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Talleres.•Aprendizaje cooperativo.•Trabajo por tareas.•Trabajo por proyectos.•Otros.

•Actividad y experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividad.•Funcionalidad.•Globalización.•Evaluación formativa.•Otros.

•Tareas individuales.•Agrupamiento flexible.•Parejas.•Pequeño grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Otros.

•Observación directa del trabajo diario.

•Análisis y valoración de tareas especialmente creadas para la evaluación.

•Valoración cuantitativa del avance individual (calificaciones).

•Valoración cualitativa del avance individual (anotaciones y puntualizaciones).

•Valoración cuantitativa del avance colectivo.

•Valoración cualitativa del avance colectivo.

•Otros.

•Elemento de diagnóstico: rúbrica de la unidad.

•Evaluación de contenidos, pruebas correspondientes a la unidad.

•Evaluación por competencias, prueba correspondiente a la unidad.

•Otros documentos gráficos o textuales.

•Debates e intervenciones.•Proyectos personales o

grupales.•Representaciones y

dramatizaciones.•Elaboraciones multimedia.•Otros.

Calificación cuantitativa:•En las pruebas de evaluación

de contenidos, cada actividad se calificará con 1 punto si se ha resuelto correctamente. En el caso de que la resolución no sea errónea, pero sea incompleta o falte algún elemento esencial, se puede valorar con 0,5 puntos. Así, la calificación máxima de la prueba será de 10 puntos. La evaluación inicial se calificará del mismo modo.

Calificación cualitativa: tendrá como clave para el diagnóstico la rúbrica correspondiente a la unidad.•Las pruebas de evaluación

por competencias.•La observación directa.

Bloque 5. Educación literaria

Otros elementos de la programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura

Page 25: Program Ac i

23

Otras medidas de atención a la diversidadMejora

ENSEÑANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mejora del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de refuerzo propuestas en la guía didáctica.

•Programa de ampliación del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de ampliación propuestas en la guía didáctica.

•LibroMedia de 2.º curso de Educación Primaria, actividades y recursos.

TRABAJO COOPERATIVO

•Proyecto del primer trimestre: La biblioteca del aula. •Proyecto social: Las normas de convivencia.

UTILIZACIÓNDE LAS TIC

•LibroMedia de 2.º, actividades correspondientes a la unidad 1.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias del material Recursos complementarios de 2.º curso.

PLAN DE FOMENTO DE LA LECTURA

Otras sugerencias de lectura:

•La nave de los libros 2.•Lecturas amigas 2. Primeros pasos y En marcha.•Fichas de comprensión lectora 2.•Plan lector Santillana.

EDUCACIÓN EN VALORES

Sugerencia de tratamiento:Desarrollo personal: •La dignidad personal. Los derechos personales. Igualdad y diferencia. •El sentido. El tiempo libre. La superación del fracaso.Valores sociales cívicos y solidarios:•La ecología. •El respeto por la vida.

PROYECTO LINGÜÍSTICO

Sugerencia de tratamiento:• Identificar y nombrar personas, animales o cosas añadiendo algún rasgo diferenciador. Responder a las

cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?•Comprender y expresar instrucciones para realizar acciones diversas o explicar la secuencia de una tarea.

Responder a las preguntas: ¿Cómo se hace? ¿Qué se necesita para hacerlo? ¿En qué orden lo hacemos?•Reconocer y expresar cualidades observables que diferencian personas, animales o cosas de sus

semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son? ¿Cómo estás?•Contar algo que sucedió antes en un tiempo próximo. Responder a las cuestiones: ¿Qué pasó? ¿Quién lo

hizo? ¿Cuándo fue?•Observar con atención y describir algo mediante la enumeración de sus partes y de lo que contiene.

Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué hay? ¿Qué es?

CONTENIDOSTRANSVERSALES

•Comprensión lectora. Leo y comprendo un cuento. Clara y el diente (págs. 10 y 11); Leo un poema. La Tarara (pág. 18).

•Expresión oral y escrita. Hablo y escucho (pág. 9); cuenta y escribe una experiencia personal (págs, 9 y 17); leer y cantar un poema La Tarara (pág. 18).

•Comunicación audiovisual. La hora del recreo (págs. 8); la palabra y la sílaba (pág. 13).

•Emprendimiento. Contar una experiencia personal (págs. 9, 16 y 17); averiguar la música de La Tarara y cantarla en clase (pág. 18); contar cómo se sintió el primer día de colegio o recitar el poema La Tarara en clase.

•Educación cívica y constitucional. Competimos con deportividad (pág. 9).

•Valores personales. El ejercicio físico y sus beneficios (pág. 9).

Page 26: Program Ac i

2424

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Matemáticas

UNIDAD 1. Decenas y unidades2.º de Educación Primaria

Objetivos curricularesa. Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellas,

prepararse para el ejercicio activo de la ciudadanía y respetar los derechos humanos, así como el pluralismo propio de una sociedad democrática.

b. Desarrollar hábitos de trabajo individual y de equipo, de esfuerzo y de responsabilidad en el estudio, así como actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad en el aprendizaje, y espíritu emprendedor.

c. Conocer, comprender y respetar las diferentes culturas y las diferencias entre las personas, la igualdad de derechos y oportunidades de hombres y mujeres y la no discriminación de personas con discapacidad.

d. Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de la Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.

e. Desarrollar las competencias matemáticas básicas e iniciarse en la resolución de problemas que requieran la realización de operaciones elementales de cálculo, conocimientos geométricos y estimaciones, así como ser capaces de aplicarlos a las situaciones de su vida cotidiana.

Punto de partida de la unidad• Enfoque de la unidad. En esta unidad los alumnos aprenderán el concepto de decenas y unidades,

reconociendo su grafía y formando series. Además, agruparán distintos objetos en grupos de 10 para comprender el concepto de decena y lo escribirán de forma numérica y literal para poder realizar el trabajo final elegir la talla de camiseta y el número de calzado adecuado, y así reconocer la aplicación de conceptos matemáticos en situaciones cotidianas.

• Lo que los alumnos ya conocen. Los alumnos conocen los números del 0 al 100.

• Previsión de dificultades. Tendremos que tener en cuenta que el pensamiento de los alumnos de 2.º todavía se caracteriza en algunos casos por ser irreversible; es decir, los procesos de razonamiento solo se conciben en una sola dirección, por lo que podrán tener dificultad en la comprensión del carácter «ordenado» del sistema de numeración y la «Iógica» del sistema decimal, que implica reagrupaciones a partir de unidades secundarias: decenas, centenas.

Page 27: Program Ac i

2525

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en Matemáticas

•Planificación del proceso de resolución de problemas: Análisis y comprensión del enunciado. Estrategias y procedimientos puestos en práctica: hacer un dibujo, una tabla, un esquema de la situación, ensayo y error razonado, operaciones matemáticas adecuadas, etc. Resultados obtenidos.

•Confianza en las propias capacidades para desarrollar actitudes adecuadas y afrontar las dificultades propias del trabajo científico.

Bloque 2. Números

•Orden numérico. Utilización de los números ordinales. Comparación de números.

•Equivalencias entre los elementos del Sistema de Numeración Decimal: unidades, decenas, centenas, etc.

•El Sistema de Numeración Decimal: valor posicional de las cifras.

•Operaciones con números naturales: adición, sustracción, multiplicación y división.

•Resolución de problemas de la vida cotidiana.

•Construcción de series ascendentes y descendentes.

•Lectura comprensiva de enunciados.•Cuantificación y comparación de

elementos representados en ilustraciones en términos de poco, mucho, ninguno, más o menos.

•Elección de datos para la resolución de problemas e iniciación en la representación de datos.

•Expresión de razonamientos matemáticos.

B1-1. Expresar verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema.B1-2. Utilizar procesos de razonamiento y estrategias de resolución de problemas, realizando los cálculos necesarios y comprobando las soluciones obtenidas.B1-3. Describir y analizar situaciones de cambio, para encontrar patrones, regularidades y leyes matemáticas, en contextos numéricos, geométricos y funcionales, valorando su utilidad para hacer predicciones.B1-6. Identificar y resolver problemas de la vida cotidiana, adecuados a su nivel, estableciendo conexiones entre la realidad y las matemáticas y valorando la utilidad de los conocimientos matemáticos adecuados para la resolución de problemas.B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes personales inherentes al quehacer matemático.

B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando razonamientos apropiados, distintos tipos de números (romanos, naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas).B2-2. Interpretar diferentes tipos de números según su valor, en situaciones de la vida cotidiana.B2-9. Identificar, resolver problemas de la vida cotidiana, adecuados a su nivel, estableciendo conexiones entre la realidad y las matemáticas y valorando la utilidad de los conocimientos matemáticos adecuados y reflexionando sobre el proceso aplicado para la resolución de problemas.

•Decenas y unidades.•Lectura, escritura, conteo y comparación

de números de dos cifras.•Distinción de números mayores y menores

hasta el 99.•Cálculos sencillos con apoyo gráfico.•Formación de series numéricas crecientes

y decrecientes.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.

Page 28: Program Ac i

2626

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Matemáticas

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

B1-1. Expresar verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema.

B1-1.1. Comunica verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema de matemáticas o en contextos de la realidad.

•Comprende la situación representada en una ilustración y responde verbalmente a las preguntas que se le formulan contando elementos y empleando números, conceptos espaciales, sumas y restas, estimaciones, comparación de medidas temporales, cantidades y precios según sea necesario.

Pág. 6 Act. “Nos pesamos

y medimos”.Pág. 8Act.1.

Pág. 15Act. 1.

CLCMCT

AA

B1-2. Utilizar procesos de razonamiento y estrategias de resolución de problemas, realizando los cálculos necesarios y comprobando las soluciones obtenidas.

B1-2.1. Analiza y comprende el enunciado de los problemas (datos, relaciones entre los datos, contexto del problema).

•Entiende la situación expresada en el enunciado de un problema.

•Emplea procesos de razonamiento y estrategias de resolución, indica los pasos que va a seguir de una forma ordenada y realiza los cálculos necesarios.

Pág. 9Act. 4.Pág. 13Act. 6.

CLCMCT

B1-3. Describir y analizar situaciones de cambio, para encontrar patrones, regularidades y leyes matemáticas, en contextos numéricos, geométricos y funcionales, valorando su utilidad para hacer predicciones.

B1-3.1. Identifica patrones, regularidades y leyes matemáticas en situaciones de cambio, en contextos numéricos, geométricos y funcionales.

• Identifica patrones, regularidades y leyes matemáticas y comprueba que es posible aplicarlos en diferentes situaciones. Pág. 7

Act. 2. CMCT

B1-6. Identificar y resolver problemas de la vida cotidiana, adecuados a su nivel, estableciendo conexiones entre la realidad y las matemáticas y valorando la utilidad de los conocimientos matemáticos adecuados para la resolución de problemas.

B1-6.1. Practica el método científico, siendo ordenado, organizado y sistemático.

•Realiza problemas sencillos siguiendo los pasos del método científico de forma guiada. Pág. 7

Act.1. CMCT

B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes personales inherentes al quehacer matemático.

B1-9.1. Desarrolla y muestra actitudes adecuadas para el trabajo en matemáticas: esfuerzo, perseverancia, flexibilidad y aceptación de la crítica razonada.

•Se interesa por realizar sus trabajos de forma ordenada y limpia y se esfuerza por mejorar.

Pág. 16Act. 1.

CMCTIE

Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en Matemáticas

Page 29: Program Ac i

2727

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando razonamientos apropiados, distintos tipos de números (romanos, naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas).

B2-1.2. Lee, escribe y ordena en textos numéricos y de la vida cotidiana números (naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas), utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

•Lee, escribe, compara y ordena números cardinales hasta el 99, en orden creciente y decreciente, y números ordinales hasta el décimo.

•Lee, escribe y ordena series de números hasta el 99, y cuenta en orden creciente y decreciente hasta dicho número.

Pág. 9Act. 3 y 4.Pág. 10Act. 1.

CMCTIE

B2-2. Interpretar diferentes tipos de números según su valor, en situaciones de la vida cotidiana.

B2-2.2. Interpreta en textos numéricos y de la vida cotidiana números (naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas), utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

•Reconoce e interpreta números en diferentes entornos (enunciados de problemas, textos, rótulos tablas…).

•Comprende el valor posicional de las cifras.

Pág. 8Act. 1 y 2.

CLCMCT

B2-9. Identificar, resolver problemas de la vida cotidiana, adecuados a su nivel, estableciendo conexiones entre la realidad y las matemáticas y valorando la utilidad de los conocimientos matemáticos adecuados y reflexionando sobre el proceso aplicado para la resolución de problemas.

B2-9.1. Resuelve problemas que impliquen dominio de los contenidos trabajados, utilizando estrategias heurísticas, de razonamiento (clasificación, reconocimiento de las relaciones, uso de contraejemplos), creando conjeturas, construyendo, argumentando, y tomando decisiones, valorando las consecuencias de las mismas y la conveniencia de su utilización.

•Utiliza estrategias personales para resolver los problemas de diferentes tipos.

•Analiza los datos, reflexiona sobre ellos y aplica sus conocimientos

Pág. 15Act. 1.

CMCTAAIE

Bloque 2. Números

Page 30: Program Ac i

2828

Principios metodológicos

Instrumentos para la evaluación

Agrupamiento

Sistema de calificación

Modelos metodológicos

Procedimientos de evaluación

ORIENTACIONES METODOLÓGICAS

RECURSOS PARALA EVALUACIÓN

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Talleres.•Aprendizaje cooperativo.•Trabajo por tareas.•Trabajo por proyectos.•Otros.

•Actividad y experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividad.•Funcionalidad.•Globalización.•Evaluación formativa.•Otros.

•Tareas individuales.•Agrupamiento flexible.•Parejas.•Pequeño grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Otros.

•Observación directa del trabajo diario.

•Análisis y valoración de tareas especialmente creadas para la evaluación.

•Valoración cuantitativa del avance individual (calificaciones).

•Valoración cualitativa del avance individual (anotaciones y puntualizaciones).

•Valoración cuantitativa del avance colectivo.

•Valoración cualitativa del avance colectivo.

•Otros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica de la unidad.•Evaluación de contenidos,

pruebas correspondientes a la unidad.

•Evaluación por competencias, pruebas correspondientes a la unidad.

•Pruebas de evaluación externa.•Otros documentos gráficos o

textuales.•Debates e intervenciones.•Proyectos personales o

grupales.•Representaciones y

dramatizaciones.•Elaboraciones multimedia.•Otros.

Calificación cuantitativa:•En las pruebas de evaluación

de contenidos, cada actividad se calificará con 1 punto si se ha resuelto correctamente. En el caso de que la resolución no sea errónea, pero sea incompleta o falte algún elemento esencial, se puede valorar con 0,5 puntos. Así, la calificación máxima de la prueba será de 10 puntos. La evaluación inicial se calificará del mismo modo.

Calificación cualitativa: tendrá como clave para el diagnóstico la rúbrica correspondiente a la unidad.•Las pruebas de evaluación

por competencias.•La observación directa.

Otros elementos de la programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Matemáticas

Otras medidas de atención a la diversidadMejora

ENSEÑANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mejora del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de refuerzo propuestas en la guía didáctica.

•Programa de ampliación del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de ampliación propuestas en la guía didáctica.

•LibroMedia de 2.º curso de Educación Primaria, actividades y recursos.

TRABAJO COOPERATIVO

•Proyecto del primer trimestre: La biblioteca de aula. •Proyecto social: Las normas de convivencia.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias correspondientes a la unidad del material de Recursos complementarios de 2.º curso.

Page 31: Program Ac i

2929

CONTENIDOSTRANSVERSALES

•Comprensión lectora. Texto inicial de la unidad Nos pesamos y medimos (pág. 6); enunciados de problemas.

•Expresión oral y escrita. Explicación de pesos y medidas (pág. 6); solución de problemas (págs. 14 y 15); elección de la talla de camiseta y el número de calzado adecuado (pág. 17).

•Comunicación audiovisual. Pesos y medidas (pág. 6); agrupar decenas y unidades (pág. 8); completar series (pág. 10); tomar medidas (pág. 13).

•Emprendimiento. Saber hacer (pág. 17).

UTILIZACIÓNDE LAS TIC

•LibroMedia de 2.º, actividades correspondientes a la unidad 1.

PLAN DE FOMENTO DE LA LECTURA

Otras sugerencias de lectura:•La nave de los libros 2.•Lecturas amigas 2.•Fichas de comprensión lectora 2.•Plan lector Santillana.

EDUCACIÓN EN VALORES

Sugerencia de tratamiento:•Desarrollo personal: •La dignidad personal. Los derechos personales. Igualdad y diferencia. •El sentido. El tiempo libre. La superación del fracaso.Valores sociales cívicos y solidarios:•La ecología. •El respeto por la vida.

PROYECTO LINGÜÍSTICO

• Identificar y nombrar personas, animales o cosas añadiendo algún rasgo diferenciador. Responder a las cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?

•Comprender y expresar instrucciones para realizar acciones diversas o explicar la secuencia de una tarea. Responder a las preguntas: ¿Cómo se hace? ¿Qué se necesita para hacerlo? ¿En qué orden lo hacemos?

•Reconocer y expresar cualidades observables que diferencian personas, animales o cosas de sus semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son? ¿Cómo estás?

•Contar algo que sucedió antes en un tiempo próximo. Responder a las cuestiones: ¿Qué pasó? ¿Quién lo hizo? ¿Cuándo fue?

•Observar con atención y describir algo mediante la enumeración de sus partes y de lo que contiene. Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué hay? ¿Qué es?

Page 32: Program Ac i

30

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias da Natureza

Unidade 1. As funcións vitais4.º de Educación Primaria

Obxectivos curricularesa. Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como

actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

b. Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a lingua castelá e desenvolver hábitos de lectura.

c. Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura.

d. Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.

e. Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.

Punto de partida da unidade• Enfoque da unidade. Os alumnos coñecerán as funcións vitais do corpo humano (nutrición, relación e

reprodución) e os aparellos e órganos que nelas interveñen. Tamén aprenderán a recoñecer dietas saudables utilizando a pirámide de alimentación e, deste modo, apreciarán os beneficios de levar un estilo de vida saudable.

• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos coñecen as funcións vitais do corpo humano e o concepto de nutrientes.

• Previsión de dificultades. É posible que existan algunhas dificultades para comprender a relación existente entre todos os órganos do corpo.

Page 33: Program Ac i

31

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Iniciación á actividade científica

• Iniciación á actividade científica. Aproximación experimental a algunhas cuestións.

•Utilización de diferentes fontes de información (directas, libros).

•Utilización das tecnoloxías da información e comunicación para buscar e seleccionar información, simular procesos e presentar conclusións.

•Traballo individual e en grupo.•Técnicas de estudo e traballo.

Desenvolvemento de hábitos de traballo. Esforzo e responsabilidade.

•Planificación de proxectos e presentación de informes.

Bloque 2. O ser humano e a saúde

•O corpo humano e o seu funcionamento. Anatomía e fisioloxía. Aparellos e sistemas.

•As funcións vitais no ser humano: Función de relación (órganos dos sentidos, sistema nervioso, aparello locomotor). Función de nutrición (aparellos respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor). Función de reprodución (aparello reprodutor).

•Hábitos saudables para previr enfermidades. A conduta responsable. Efectos nocivos do consumo de alcohol e drogas.

•Busca, selección e organización de información a partir de textos e imaxes simples para completar as súas actividades e responder a preguntas.

•Comunicación oral e escrita de información recollida de textos e imaxes simples para demostrar a súa comprensión.

•Manifestación de certa autonomía na execución de accións e tarefas simples.

•Utilización do vocabulario adquirido nas súas exposicións e traballos da clase.

•Realización de pequenos proxectos de investigación, reflexión e obtención de datos.

B1-1. Obter información relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, facendo predicións sobre sucesos naturais, integrando datos de observación directa e indirecta a partir da consulta de fontes directas e indirectas e comunicando os resultados.B1-3. Comunicar de forma oral e escrita os resultados obtidos tras a realización de diversas experiencias, presentándoos con apoios gráficos.B1-4. Traballar de forma cooperativa, apreciando o coidado pola seguridade propia e dos seus compañeiros, coidando as ferramentas e facendo uso adecuado

B2-1. Identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacións fundamentais entre elas e determinados hábitos de saúde.B2-2. Coñecer o funcionamento do corpo humano: células, tecidos, órganos, aparellos, sistemas: a súa localización, forma, estrutura, funcións, coidados, etc.B2-3. Relacionar determinadas prácticas de vida co adecuado funcionamento do corpo, adoptando estilos de vida saudables, sabendo as repercusións para a saúde do seu modo de vida.

•As funcións vitais: nutrición, relación e reprodución.

•O sistema nervioso.•O aparello locomotor.•Os órganos da reprodución.•O embarazo e o meniño acabado de

nacer.•Enumeración dos procesos da nutrición.•Elaboración de dietas saudables.•Elaboración dun esquema sobre a función

de nutrición.• Identificación dos aparellos que interveñen

na nutrición.•Diferenciación entre alimentación e

nutrición.•Recoñecemento, localización e descrición

do sistema esquelético e do sistema muscular a partir da análise de imaxes.

• Identificación das funcións do aparello locomotor, as articulacións e os tendóns.

• Identificación dos órganos do aparello reprodutor masculino e feminino a partir dunha imaxe.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e as 2 primeiras de outubro.

Page 34: Program Ac i

32

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias da Natureza

Estándares de aprendizaxe

Estándares de aprendizaxe

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de avaliación curriculares

Criterios de avaliación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

B1-1. Obter información relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, facendo predicións sobre sucesos naturais, integrando datos de observación directa e indirecta a partir da consulta de fontes directas e indirectas e comunicando os resultados.

B1-1.1. Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, comunica a súa experiencia, reflexiona acerca do proceso seguido e comunícao oralmente e por escrito.

•Busca, selecciona e organiza información a partir de textos e imaxes para completar as súas actividades e responder a preguntas.

Páx. 11. Traballa coa

imaxePáx. 12.

Traballa coa imaxe

Páx. 14. Saber facerPáx. 16 Act.

CLAA

B1-3. Comunicar de forma oral e escrita os resultados obtidos tras a realización de diversas experiencias presentándoos con apoios gráficos.

B1-3.1. Utiliza, de maneira adecuada, o vocabulario correspondente a cada un dos bloques de contidos.

•Utiliza o vocabulario adquirido sobre as funcións vitais e os órganos e aparellos que nelas interveñen nas súas exposicións e traballos da clase.

Páx. 16 Act. 3.

CL

B1-3.2. Expón oralmente, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos.

•Expón oralmente, de forma clara e ordenada, respostas relacionadas co contido dun texto escrito.

Páx. 6. Le e

comprende o problema

B1-4. Traballar de forma cooperativa, apreciando o coidado pola seguridade propia e dos seus compañeiros, coidando as ferramentas e facendo uso adecuado dos materiais.

B1-4.2. Fai un uso adecuado das tecnoloxías da información e a comunicación como recurso de ocio.

•Utiliza as tecnoloxías da información para buscar información coa que completar diversas actividades.

Páx. 13. Act. 3.

Páx. 17. Demostra o teu talento

CD

B2-1. Identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacións fundamentais entre elas e determinados hábitos de saúde.

B2-1.1. Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano: nutrición (aparellos respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor); reprodución (aparello reprodutor); relación (órganos dos sentidos, sistema nervioso, aparello locomotor).

•Recoñece e nomea os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución; e relaciónaos coas actividades que realizan.

Páx. 9 Act. 3 CMCT

Bloque 1. Iniciación á actividade científica

Bloque 2. O ser humano e a saúde

Page 35: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B2-2. Coñecer o funcionamento do corpo humano: células, tecidos, órganos, aparellos, sistemas: a súa localización, forma, estrutura, funcións, coidados, etc.

B2-2.1. Identifica e describe as principais características das funcións vitais do ser humano.

•Describe as características das funcións de nutrición e de relación.

Páx. 9 Act. 1

Páx. 11 Act. 1

CLCMCT

B2-2.2. Identifica as principais características dos aparellos respiratorio, dixestivo, locomotor, circulatorio e excretor, e explica as súas principais funcións.

•Describe as funcións dos órganos que interveñen nas funcións de nutrición, de relación e de reprodución.

Páx. 9 Act. 3

Páx. 11 Acts. 2 e 3

Páx. 13 Act. 2

B2-3. Relacionar determinadas prácticas de vida co adecuado funcionamento do corpo, adoptando estilos de vida saudables, sabendo as repercusións para a saúde do seu modo de vida.

B2-3.4. Coñece e explica os principios das dietas equilibradas, identificando as prácticas saudables para previr e detectar os riscos para a saúde.

•Comprende a necesidade de coidado do corpo humano para sentirse saudable a partir do recoñecemento da dieta.

Páx. 14 Saber facer

CMCTCSCAAB2-3.9. Coñece e aplica

estratexias para estudar e traballar de maneira eficaz.

•Elabora esquemas relacionados coa función de nutrición do corpo humano, sinalando aparellos e órganos que nela interveñen.

Páx. 15 Act. 2

33

Page 36: Program Ac i

34

Principios metodolóxicos

Instrumentos para a avaliación

Agrupamento

Sistema de cualificación

Modelos metodolóxicos

Procedementos de avaliación

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo por tarefas.•Traballo por proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividade.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Pequeno grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para a avaliación.

•Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións).

•Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración cuantitativa do avance colectivo.

•Valoración cualitativa do avance colectivo.

•Outros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica da unidade.•Avaliación de contidos, proba

correspondente á unidade.•Avaliación por competencias,

proba correspondente á unidade.

•Outros documentos gráficos ou textuais.

•Debates e intervencións.•Proxectos persoais ou grupais.•Representacións e

dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa:•Proba de avaliación de

contidos, cada actividade cualificarase con 1 punto se se resolveu correctamente. No caso de que a resolución non sexa errónea, pero sexa incompleta ou falte algún elemento esencial, pódese valorar con 0,5 puntos. Así, a cualificación máxima da proba será de 10 puntos. A avaliación inicial cualificarase do mesmo modo.

Cualificación cualitativa: terá como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente á unidade.•Probas de avaliación

por competencias.•Observación directa.

Outros elementos da programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias da Natureza

Outras medidas de atención á diversidadeMellora

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mellora do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de reforzo propostas na guía didáctica.

•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.

•LibroMedia de 4.º curso de Educación Primaria, actividades e recursos.

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A miña Comunidade Autónoma.•Proxecto social: O noso patrimonio cultural.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias correspondentes á unidade do material Recursos complementarios de 4.º curso.

Page 37: Program Ac i

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. Leo e comprendo: Rodas e pirámides (Páx. 6).

•Expresión oral e escrita. A comida favorita (Páx. 6); os alimentos (Páx. 14); escribir un relato sobre os parecidos entre pais e fillos (Páx. 17).

•Comunicación audiovisual. Os aparellos da nutrición (Páx. 9); o sistema nervioso (Páx. 10); os sistemas esquelético e muscular (Páx. 11); os órganos da reprodución (Páx. 12); o embarazo (Páx. 13); a pirámide NAOS (Páx. 14).

•O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. A cesárea (Páx. 13); a nutrición (Páx. 15).

•Emprendemento. Buscar información sobre algún dos aparellos ou sistemas que aparecen na unidade; escribir un relato sobre os parecidos entre pais e fillos; representar a pirámide NAOS (Páx. 17).

•Educación cívica e constitucional. Os hábitos saudables (Páx. 14).

•Valores persoais. Diferenzas físicas entre homes e mulleres (Páx. 17).

UTILIZACIÓNDAS TIC

•LibroMedia de 4.º curso. Actividades e recursos correspondentes á unidade.

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

Outras suxestións de lectura:•A nave dos libros 4.•Lecturas de aquí e de acolá 4.

EDUCACIÓN EN VALORES

Suxestión de tratamento:Desenvolvemento persoal: •A dignidade persoal. A autonomía.•A responsabilidade. Os bens materiais.•A autenticidade. A imaxe persoal.•A responsabilidade. A laboriosidade.valores sociais cívicos e solidarios:•A cidadanía. A participación.

PROXECTO LINGÜÍSTICO

•Observar unha escena, describila e enumerar os seus elementos: a acción, o lugar, os personaxes, o tempo… Responder as cuestións: Que sucede? Onde? Que hai?

•Estudar e observar unha realidade, identificar os seus elementos e describila con precisión. Responder as cuestións: Que é? Quen é? Como é?

•Transmitir un coñecemento mediante a explicación do seu significado ou a comparación con coñecementos previos. Responder as cuestións: Que significa? Que quere dicir?

•Ser capaz de transmitir instrucións, normas e ordes de acción ou de saber explicar o sentido das actividades. Responder as cuestións: Que fago? Que teño que facer?

•Dialogar cos compañeiros e expresar opinións sobre actitudes e accións relacionadas co tema da unidade. Responder as cuestións: Ti que pensas? Ti que fas?

35

Page 38: Program Ac i

36

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias Sociais

Unidade 1. Como é a Terra3.º de Educación Primaria

Obxectivos curricularesa. Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como

actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

b. Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá e desenvolver hábitos de lectura.

c. Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura.

d. Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e a comunicación desenvolvendo un espírito crítico ante os mensaxes que reciben e elaboran.

Punto de partida da unidade• Enfoque da unidade. Para comprender aspectos cotiáns do noso día a día, como o día, a noite

ou o cambio das estacións, é vital coñecer a situación do noso planeta fronte ao resto de elementos que conforman o sistema solar. Grazas aos avances tecnolóxicos e á curiosidade dos humanos, hoxe en día coñecemos aspectos da Terra que desmontaron teorías que perduraron varios séculos. Se coñecemos desde fóra como é o noso planeta, como funciona e a vital importancia que ten a súa interrelación co resto de elementos, poderemos asumir máis facilmente a idea de que, para vivir, é esencial valoralo e aprecialo máis do que o facemos.

• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos saben con anterioridade aspectos esenciais sobre o noso planeta: a súa forma, contido, composición básica, etc. Entenden que o Sol é a estrela que nos achega a luz e a calor, aspectos imprescindibles para que haxa vida na Terra e diferencia as estacións do ano, pero non afonda no acontecemento que provoca que cambien.

• Previsión de dificultades. Os alumnos poden encontrar algunha dificultade en comprender a causa-efecto que provocan os movementos da Terra. Poden presentar problemas para extraer a idea de que o movemento da Terra afecta en gran medida e condiciona o noso día a día.

Page 39: Program Ac i

37

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Contidos comúns

• Iniciación ao coñecemento científico e a súa aplicación nas ciencias sociais.

•Recollida de información do tema a tratar, utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).

•Utilización das tecnoloxías da información e a comunicación para buscar e seleccionar información e presentar conclusións.

•Utilización e lectura de diferentes linguaxes textuais e gráficas.

Bloque 2. O mundo en que vivimos

•O Universo e o sistema solar: o Sol. Os planetas.

•O planeta Terra e a Lúa, o seu satélite. Características. Movementos e as súas consecuencias.

•A representación da Terra. Orientación no espazo.

•Busca, selección e interpretación de información relacionada coa unidade para elaborar esquemas e manifestar a comprensión dos contidos tratados.

•Busca de información sobre a Terra, o Sol, a Lúa e a primeira viaxe á Lúa facendo uso de Internet.

•Utilización precisa do vocabulario adquirido na unidade para realizar os seus traballos da clase.

•Expresión oral, escrita e gráfica de contidos vinculados coa unidade.

•Valoración positiva do traballo en equipo e o diálogo para solucionar ou previr conflitos

B1-1. Obter información concreta e relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).B1-2. Utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación para obter información, aprender e expresar contidos sobre ciencias sociais. B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a capacidade de esforzo e a constancia no estudo.B1-4. Realizar traballos e presentacións a nivel individual e grupal que supoñan a busca, selección e organización de textos de carácter social, xeográfico ou histórico, mostrando habilidade para traballar tanto individualmente como de maneira colaborativa dentro dun equipo.B1-8. Valorar a cooperación e o diálogo como forma de evitar e resolver conflitos, fomentando os valores democráticos.B1-10. Desenvolver actitudes de cooperación e de traballo en equipo, así como o hábito de asumir novos roles nunha sociedade en continuo cambio.

B2-2. Describir as características principais do sistema solar identificando diferentes tipos de astros e as súas características.B2-3. Localizar o planeta Terra e a Lúa no sistema solar explicando as súas características, movementos e consecuencias

•A Terra e a súa situación no espazo.•O Sol, os planetas e os astros.•O día e a noite.•A influencia que exerce o satélite da

Lúa sobre a Terra, distinguindo as fases lunares.

• Identificación do sistema solar, a Lúa e os seus elementos.

•Diferenciación dos movementos da Terra: rotación e translación, explicando as consecuencias que desencadean.

•Coñecemento dos diferentes elementos que forman parte do sistema solar: o Sol, os planetas e os astros, e as súas principais características.

•Localización dos planetas segundo a súa proximidade ao Sol.

• Identificación das estacións do ano, a súa duración e as súas particularidades.

•Mostra de interese por coñecer a influencia que exercen entre si os diferentes elementos do espazo.

•Curiosidade por coñecer aspectos esenciais do sistema solar e a influencia da Terra no espazo.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e as dos primeiras de outubro.

Page 40: Program Ac i

38

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias Sociais

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B1-1. Obter información concreta e relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).

B1-1.1. Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, reflexiona acerca do proceso seguido e o comunica oralmente e/ou por escrito.

•Recompila, organiza e analiza información relevante sobre o tema para completar os seus traballos, responder cuestións e expoñer esa información oralmente e/ou por escrito.

Páx. 5 Que sabes

xa?Páx. 2

Acts. 1 e 2

AA

B1-2. Utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación para obter información, aprender e expresar contidos sobre ciencias sociais.

B1-2.1. Utiliza a tecnoloxías da información e a comunicación (Internet, blogs, redes sociais…) para elaborar traballos coa terminoloxía adecuada aos temas tratados.

•Busca e selecciona datos e información relevantes sobre o tema facendo uso de Internet para completar as súas tarefas.

Páx. 15 Demostra

o teu talento Act. A

CD

B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a capacidade de esforzo e a constancia no estudo.

B1-3.2. Utiliza con rigor e precisión o vocabulario adquirido para elaborar traballos coa terminoloxía adecuada aos temas tratados.

•Emprega con precisión o vocabulario correspondente a cada unidade, tanto nas súas exposicións orais como nos seus traballos escritos.

Páx. 15 Act. 8

CLB1-3.3. Expón oralmente, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área, que manifesten a comprensión de textos orais e/ou escritos.

•Expón oralmente as aprendizaxes da unidade de forma organizada e clara, e mostra a comprensión da materia.

Páx. 7 Acts. 1 e 2

B1-4. Realizar traballos e presentacións a nivel individual e grupal que supoñan a busca, selección e organización de textos de carácter social, xeográfico ou histórico, mostrando habilidade para traballar tanto individualmente como de maneira colaborativa dentro dun equipo.

B1-4.1. Realiza traballos e presentacións a nivel individual e grupal que supoñen a busca, selección e organización de textos de carácter xeográfico, social e histórico.

•Consulta textos de carácter xeográfico e social, tanto a nivel individual como grupal, para ampliar o seu coñecemento, elaborar esquemas, adquirir máis vocabulario e preparar os seus traballos e exposicións.

Páx. 13 Act. 1

CLAAIE

B1-8. Valorar a cooperación e o diálogo como forma de evitar e resolver conflitos, fomentando os valores democráticos.

B1-8.1. Valora a cooperación e o diálogo como forma de evitar e resolver conflitos e fomenta os valores democráticos.

•Comprende a importancia do respecto e o diálogo na convivencia pacífica e democrática.

Páx. 15 Act. 9 CSC

B1-10. Desenvolver actitudes de cooperación e de traballo en equipo, así como o hábito de asumir novos roles nunha sociedade en continuo cambio.

B1-10.1. Desenvolve actitudes de cooperación e de traballo en equipo, valora as ideas alleas e reacciona con intuición, apertura e flexibilidade ante elas.

•Mostra unha actitude de respecto e escoita ante os argumentos e opinións alleas e coñece e aplica as actitudes adecuadas para o traballo en equipo.

Páx. 15 Act. 9 CSC

Bloque 1. Iniciación á actividade científica

Page 41: Program Ac i

39

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B2-2. Describir as características principais do sistema solar, identificando diferentes tipos de astros e as súas características.

B2-2.1. Describe as características, compoñentes e movementos do sistema solar, identificando o Sol no centro do sistema solar e localizando os planetas segundo a súa proximidade.

• Identifica e describe os elementos principais que forman o sistema solar.

•Recoñece e explica a distancia que existe entre os planetas con respecto ao Sol e localízaos segundo a súa proximidade a este.

Páx. 7 Act. 1

CLCMCT

B2-3. Localizar ao planeta Terra e á Lúa no sistema solar, explicando as súas características, movementos e consecuencias.

B2-3.1. Define e representa o movemento de translación terrestre, o eixe de xiro e os polos xeográficos e asocia as estacións do ano ao seu efecto combinado.

•Explica o motivo polo cal o movemento de translación dá lugar ás estacións do ano e detalla os cambios que sofre a paisaxe en cada estación.

•Representa graficamente o movemento de translación da Terra.

Páx. 9 Acts. 1, 2, 3

e 4Páx. 12 Act.

3

CLCMCTB2-3.2. Explica o día e a

noite como consecuencia da rotación terrestre e como unidades para medir o tempo.

•Manifesta as causas que provocan a sucesión dos días e as noites.

•Recoñece a relación da sucesión dos días e as noites co paso do tempo e a súa medida.

Páx. 9 Acts. 1 e 2

B2-3.3. Define a translación da Lúa identificando e nomeando as fases lunares.

• Identifica e nomea as fases da Lúa.

Páx. 15 Expresión

escrita

Bloque 2. O mundo en que vivimos

Page 42: Program Ac i

40

Principios metodolóxicos

Instrumentos para a avaliación

Agrupamento

Sistema de cualificación

Modelos metodolóxicos

Procedementos de avaliación

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo por tarefas.•Traballo por proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividade.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Pequeno grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas creadas para a avaliación.

•Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións).

•Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración cuantitativa do avance colectivo.

•Valoración cualitativa do avance colectivo.

•Outros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica da unidade.•Avaliación de contidos, probas

correspondentes á unidade.

•Avaliación por competencias, probas correspondentes á unidade.

•Probas de avaliación externa.•Outros documentos gráficos

ou textuais.•Debates e intervencións.•Proxectos persoais

ou grupais.•Representacións

e dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa:•Proba de avaliación de

contidos, cada actividade cualificarase con 1 punto se se resolveu correctamente. No caso de que a resolución non sexa errónea, pero sexa incompleta ou falte algún elemento esencial, pódese valorar con 0,5 puntos. Así, a cualificación máxima da proba será de 10 puntos. A avaliación inicial cualificarase do mesmo modo.

Cualificación cualitativa: terá como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente á unidade.•Probas de avaliación por

competencias.•Observación directa.

Outros elementos da programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias Sociais

Outras medidas de atención á diversidadeMellora

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mellora do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de reforzo propostas na guía didáctica.

•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.

•LibroMedia de 3.O curso de Educación Primaria, actividades e recursos.

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: O mercado.•Proxecto social: Unha escola aberta.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 3.o curso.

Page 43: Program Ac i

41

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. Texto do inicio da unidade: A Terra é redonda (Páx. 4).

•Expresión oral e escrita. Debate sobre a forma da Terra (Páx. 5); relato sobre unha árbore nas catro estacións (Páx. 9).

•Comunicación audiovisual. O sistema solar e a Terra (Páxs. 6 e 7); a Terra e a Lúa (Páx. 7); os movementos da Terra (Páxs. 8 e 9); as estacións do ano (Páx. 9); o planeta Terra no sistema solar (Páx. 9); as capas da Terra (Páx. 11).

•Tecnoloxías da información e a comunicación. Busca de imaxes da Terra, o Sol e a Lúa (Páx. 15).

•Emprendemento. Demostra que es capaz (Páx. 12); busca de información sobre a primeira viaxe á Lúa; representación persoal do sistema solar (Páx. 15).

•Valores persoais. Por que debemos coidar o noso planeta (Páx. 11).

UTILIZACIÓNDAS TIC

•LibroMedia de 3.o curso. Actividades e recursos correspondentes á unidade.

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

Outras suxestións de lectura:•A nave dos libros 3.•Lecturas de aquí e acolá 3.

EDUCACIÓN EN VALORES

Suxestión de tratamento:As relacións persoais:•As diferenzas culturais. A tolerancia.•O respecto persoal. O recoñecemento do dereito dos demais.•A comunicación. O respecto das formas.•A relación corporal. A hixiene.Valores sociais cívicos e solidarios:•A cidadanía. Os deberes sociais.

PROXECTO LINGÜÍSTICO

• Informar sobre algo coñecido e útil para manter a relación de comunicación. Estimular a curiosidade por saber ou por ensinar. Responder as cuestións: Que pensas? Que sabes?

•Comprender e expresar pasos, normas e regras dun proceso. Responder as cuestións: Que se fai? Como se fai?

•Presentar de forma sintética o tema que se vai tratar. Dar unha información xeral sobre o que se quere dicir ou sobre a idea principal dun texto. Responder as cuestións: De que trata? Que quere dicir?

• Identificar animais ou ideas e enunciar as súas características principais. Responder as cuestións: Que é? Como é?

•Informar sobre un feito ou unha acción, e xustificalo. Responder as cuestións: Por que o dis? Por que o fas así?

Page 44: Program Ac i

42

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Educación Plástica

6.º de Educación PrimariaPrimeiro trimestre

Obxectivos curricularesa. Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como

actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

b. Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá e desenvolver hábitos de lectura.

c. Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser capaces de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.

d. Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.

Punto de partida da unidade• Enfoque da unidade. Os alumnos recoñecerán a necesidade de elaborar bosquexos para definir a

composición dunha obra e debuxar con máis precisión. Ao longo deste trimestre van aprender a realizar trazos e liñas para imitar a sensación de movemento nos debuxos, a manexar o escuadro e o cartabón e a recoñecer as características dos debuxos científicos e as diferenzas entre os debuxos realistas e os abstractos. Os alumnos van elaborar crebacabezas, realizar cómics atendendo á expresividad dos personaxes e a deseñar correctamente un cartel. Coñecerán e aplicarán diferentes recursos, técnicos e expresivos, e realizarán os seus traballos persoais a partir da análise e a interpretación de obras de arte célebres.

• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos son conscientes da importancia e a utilidade que supón debuxar a partir de esquemas e bosquexos. Ademais, xa teñen certo manexo cos instrumentos artísticos (escuadro e cartabón) ao traballar con eles anteriormente.

• Previsión de dificultades. Os alumnos poden encontrar dificultades para debuxar con fidelidade os elementos representados no debuxo científico.

Page 45: Program Ac i

43

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Educación audiovisual

Bloque 2. Expresión artística

Bloque 3. Debuxo xeométrico

•Debuxo da figura humana atendendo á expresividade do seu rostro.

•Debuxos case científicos.•Luces e sombras.•Elaboración dun cómic distinguindo

os personaxes debuxados dixital e manualmente.

•Uso do sombreado para representar volume nos seus debuxos.

•Análise e interpretación de diferentes obras artísticas de autores recoñecidos: Rembrandt, Gargallo e Botticelli.

•Creación dun cartel dos sentidos partindo dun bosquexo e seguindo as indicacións propostas.

•Elaboración dun crebacabezas sobre un elemento arquitectónico.

•Trazado de liñas horizontais e verticais para representar unha paisaxe.

•Debuxo de liñas curvas para ofrecer a sensación de movemento aos seus debuxos.

•Utilización correcta do escuadro e o cartabón para realizar as súas producións artísticas.

•Construción de figuras tridimensionais a partir de varios desenvolvementos partindo dun plano.

•Valoración da importancia e a utilidade de realizar bosquexos previos ao debuxo.

B1-2. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos culturais e históricos, comprendendo de maneira crítica o seu significado e función social e sendo capaz de elaborar imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos.B2-2. Representar de forma persoal ideas, accións e situacións valéndose dos elementos que configuran a linguaxe visual.B2-3. Realizar producións plásticas seguindo pautas elementais do proceso creativo, experimentando, recoñecendo e diferenciando a expresividade dos diferentes materiais e técnicas pictóricas e elixindo as máis adecuadas para a realización da obra planeada.B2-4. Utilizar recursos bibliográficos, dos medios de comunicación e de Internet para obter información que lle sirva para planificar e organizar os procesos creativos, así como para coñecer e intercambiar informacións con outros alumnos.B2-5. Imaxinar, debuxar e elaborar obras tridimensionais con diferentes materiais.B2-6. Coñecer as manifestacións artísticas máis significativas que forman parte do patrimonio artístico e cultural, adquirindo actitudes de respecto e valoración dese patrimonio. B3-1. Identificar conceptos xeométricos na realidade que rodea o alumno relacionándoos cos conceptos xeométricos contemplados na área de matemáticas coa aplicación gráfica destes.

TEMPORALIZACIÓN: 1.o trimestre.

Page 46: Program Ac i

44

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Educación Plástica

Estándares de aprendizaxe

Estándares de aprendizaxe

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de avaliación curriculares

Criterios de avaliación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

B1-2. Aproximarse á lectura, análise e interpretación da arte e as imaxes fixas e en movemento nos seus contextos culturais e históricos, comprendendo de maneira crítica o seu significado e función social e sendo capaz de elaborar imaxes novas a partir dos coñecementos adquiridos.

B1-2.1. Analiza de maneira simple e utilizando a terminoloxía adecuada imaxes fixas atendendo ao tamaño, formato, elementos básicos (puntos, rectas, planos, cores, iluminación, función…).

•Analiza as pezas dun crebacabezas dunha obra arquitectónica para complementar a imaxe tendo en conta os planos que representa e a súa posición.

Páx. 17Act. 6

AACEC

IE

B1-2.5. Elabora carteis con diversas informacións considerando os conceptos de tamaño, equilibrio, proporción e cor, e engadindo textos utilizando a tipografía máis adecuada á súa función.

•Deseña un cartel dos sentidos (previo bosquexo) distribuíndo graficamente todos os elementos que aparecen nel.

Páx. 15Act. 5

B1-2.6. Secuencia unha historia en diferentes viñetas en que incorpora imaxes e textos seguindo o patrón dun cómic.

• Inventa e debuxa a secuencia dun cómic distinguindo os personaxes creados dixital e manualmente.

Páx. 9Act. 2

B2-2. Representar de forma persoal ideas, accións e situacións valéndose dos elementos que configuran a linguaxe visual.

B2-2.4. Organiza o espazo das súas producións bidimensionais utilizando conceptos básicos de composición, equilibrio e proporción.

• Interpreta unha obra célebre de Botticelli creando unha composición abstracta que atenda á composición, as cores e as proporcións desta.

Páx. 17Act. 6

CMCTCEC

IE

B2-3. Realizar producións plásticas seguindo pautas elementais do proceso creativo, experimentando, recoñecendo e diferenciando a expresividade dos diferentes materiais e técnicas pictóricas e elixindo as máis adecuadas para a realización da obra planeada.

B2-3.1. Utiliza as técnicas debuxísticas e/ou pictóricas máis adecuadas para as súas creacións, manexando os materiais e instrumentos de maneira adecuada, coidando o material e o espazo de uso.

•Realiza esquemas e bosquexos previos que preparan e concretan a realización dos seus debuxos sobre a figura humana e a súa expresividade e para o deseño dun cartel.

Páxs. 7, 11, 15

Acts. 1, 3, 5

AA CEC

•Utiliza a técnica do sombreado e mestura de cores para representar diferentes composicións de luz nos seus debuxos.

•Emprega lapis de grafito de diferente dureza para conseguir máis precisión e outros efectos nos seus debuxos.

Páx. 23Act. 8

Bloque 1. Educación audiovisual

Bloque 2. Expresión artística

Page 47: Program Ac i

45

Estándares de aprendizaxe

Estándares de aprendizaxe

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de avaliación curriculares

Criterios de avaliación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

B2-4. Utilizar recursos bibliográficos, dos medios de comunicación e de Internet para obter información que lle sirva para planificar e organizar os procesos creativos, así como para coñecer e intercambiar informacións con outros alumnos.

B2-4.1. Organiza e planea o seu propio proceso creativo partindo da idea, recollendo información bibliográfica dos medios de comunicación ou de Internet, desenvolvéndoa en bosquexos e elixindo os que mellor se adecuan aos seus propósitos na obra final, sen utilizar elementos estereotipados, sendo capaz de compartir con outros alumnos o proceso e o produto final obtido.

•Recolle información bibliográfica sobre a especie animal das bubelas para completar o seu debuxo científico.

Páx. 25Act. 9

CECIE

B2-5. Imaxinar, debuxar e elaborar obras tridimensionais con diferentes materiais.

B2-5.1. Confecciona obras tridimensionais con diferentes materiais, planificando o proceso e elixindo a solución adecuada aos seus propósitos na súa produción final.

•Confecciona obxectos tridimensionais recortando, dobrando e pegando as pestanas das figuras de papel: unha ponte e varios adornos de Nadal.

Páxs. 73 e 77

Acts. 31 e 32

CMCTIE

B2-6. Coñecer as manifestacións artísticas máis significativas que forman parte do patrimonio artístico e cultural, adquirindo actitudes de respecto e valoración dese patrimonio.

B2-6.1. Recoñece, respecta e valora as manifestacións artísticas máis importantes do patrimonio cultural e artístico español, especialmente aquellas que foron declaradas patrimonio da humanidade.

•Coñece artistas, respecta as súas creacións e inspírase nelas á hora de facer os seus propios traballos.

Páxs. 13, 23 e 27

Acts. 4, 8 e 10

CEC

B3-1. Identificar conceptos xeométricos na realidade que rodea o alumno, relacionándoos cos conceptos xeométricos tratados na área de matemáticas coa aplicación gráfica destes.

B3-1.1. Identifica os conceptos de horizontalidade e verticalidade utilizándoos nas súas composicións con fins expresivos.

•Traza liñas paralelas horizontais, verticais e inclinadas para dar unha sensación de movemento aos seus debuxos.

Páx. 21Act. 7

AACECB3-1.2. Traza, utilizando o

escuadro e o cartabón, rectas paralelas e perpendiculares.

•Utiliza os instrumentos artísticos (escuadro e cartabón) de forma correcta para debuxar con precisión os seus trazos.

Páx. 21Act: 7

Bloque 3. Debuxo xeométrico

Page 48: Program Ac i

46

Principios metodolóxicos AgrupamentoModelos metodolóxicos

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo por tarefas.•Traballo por proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividade.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Pequeno grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

Instrumentos para a avaliación Sistema de cualificaciónProcedementos de avaliación

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para a avaliación.

•Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións).

•Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración cuantitativa do avance colectivo.

•Valoración cualitativa do avance colectivo.

•Outros.

•Elemento de diagnóstico: rúbrica da unidade.

•Outros documentos gráficos ou textuais.

•Debates e intervencións.•Proxectos persoais ou grupais.•Representacións e

dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa: terá como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente á unidade e basearase na observación directa.

Outros elementos da programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Educación Plástica

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: Os Xogos Olímpicos.•Proxecto social: Todos somos iguais.

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Actividades propostas na guía didáctica.•LibroClick de 6.º curso de Educación Primaria, actividades e recursos.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 3.o curso.

Page 49: Program Ac i

47

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. Textos de presentación das tarefas. Os personaxes de cómic (Páxs. 7 e 9); luces e sombras (Páx. 11); debuxo dunha paisaxe, liñas paralelas horizontais, verticais e inclinadas (Páx. 21); e Un debuxo case científico (Páx. 25).

•Comunicación audiovisual. Lectura e interpretación de imaxes. Un cartel dos sentidos (Páx. 15).

•Emprendemento. Creación plástica con intención expresiva e comunicativa.

•Educación cívica e constitucional. O traballo en equipo.

UTILIZACIÓNDAS TIC

•LibroClick de 6.º curso, actividades correspondentes ao trimestre.

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

Outras suxestións de lectura:•A nave dos libros 6.•Lecturas de aquí e acolá 6.

EDUCACIÓN EN VALORES

Suxestión de tratamento:Desenvolvemento persoal:•A autenticidade. A asertividade.•O sentido. O emprego do tempo libre.•A responsabilidade. O coidado da alimentación. As relacións persoais:•A afectividade. A amizade. •A relación corporal. A igualdade entre homes e mulleres.

PROXECTO LINGÜÍSTICO

•Comunicar oralmente ou por escrito normas ou instrucións para entender ou para realizar algo. Responder as cuestións: Que se fai? Como se fai? Por que se fai así? Que se utiliza?

•Preparar un tema e expoñelo oralmente en público. Responder as cuestións: De que se trata? Ten interese? Por que é importante? Como se organiza?

•Expoñer oralmente e por escrito afirmacións, razóns e argumentos convincentes para inculcar unha idea ou actitude ou para cambiala. Responder as cuestións: Estás de acordo? Convéncete? Como o probas? Por que estás seguro?

•Expresar oralmente e por escrito cantidades exactas ou estimacións en situacións da vida real. Responder as cuestións: Canto é? Canto tes? Canto vale? Canto pesa?

•Comprender e explicar oralmente e por escrito conceptos e procesos. Responder as cuestións: Que é? Como é? Por que é así? Pódelo demostrar? Como se desenvolve?

Page 50: Program Ac i

48

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Música

2.º de Educación PrimariaPrimeiro trimestre

Obxectivos curricularesa. Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como

actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

b. Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá e desenvolver hábitos de lectura.

c. Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser capaces de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.

d. Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.

Punto de partida da unidade• Enfoque do trimestre. Este trimestre céntrase no coñecemento das figuras musicais (a súa representación

gráfica, definición e discriminación auditiva). Os alumnos van traballar frecuentemente con instrumentos variados e van coñecer especificamente os instrumentos de percusión laminados. Á súa vez, foméntase o movemento e expresión corporal libre a través de dramatizacións imaxinativas e bailes.

Proponse unha serie de actividades de contido moi variado e eminentemente prácticas para espertar o interese e motivación dos alumnos. Desta forma aprenden de forma intuitiva nun ambiente de xogo e diversión.

• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos coñecen o nome e a representación gráfica de varias figuras musicais, como os pentagramas e as notas musicais, entre outras. Tamén practicaron diferentes interpretacións vocais e instrumentais simples.

• Previsión de dificultades. Poden aparecer dificultades na discriminación e representación dos compases de dous tempos e na identificación auditiva dalgúns instrumentos que son inusuais no seu día a día.

Page 51: Program Ac i

49

Contidos Criterios de avaliación curricularesBloque Contidos do trimestre

1. Escoita

2. A interpretación musical

3. A música, o movemento e a danza

•Figuras musicais e as súas partes: negra, corchea e parella de corcheas.

•A nota SOL no pentagrama.•Repetición (A-A) e contraste (A-B).•Discriminación de determinados contrastes

dos sons: lento-normal-rápido, forte e suave.

•Recoñecemento das calidades do son: compás e compás de dous tempos.

•Recoñecemento de instrumentos de percusión de láminas: xilófono, metalófono e carillón.

• Identificación de sons ascendentes e descendentes.

•Audición activa de pezas musicais con musicogramas.

•Audición de obras de música clásica: O reloxo sincopado, L. Anderson, e Nun mercado persa, A. W. Ketelbey.

•Audición activa de cancións: O xogo dos instrumentos e Chocolé, M. Á. da Ossa; Regato Claro, popular; Son a nota SOL, M. Á. da Ossa; Fragmento de Jazz legato, L. Anderson, e Gatatumba, popular.

•Audición do conto-canción: O equipo musical.•Respecto polas normas básicas ante a

escoita de pezas musicais e/ou fragmentos de contos.

•A interpretación vocal.•Sonorización dun conto.•Acompañamento con percusión corporal,

escolar, vocal e instrumental.• Interpretación de melodías con varios

instrumentos e, especificamente, con instrumentos de láminas.

•Construción de instrumentos: tamborete.•Creación de acompañamentos rítmicos.• Interpretación de musicogramas simples.•Exploración das posibilidades sonoras dos

materiais: construción dun tamborete.•Ten interese e motivación por ampliar o seu

vocabulario e coñecementos musicais.

•Movemento e danza.•Representación dramática e plástica dunha

historia sonora.•Exploración do corpo e as súas posibilidades

sonoras.•Representación imaxinativa dunha audición.•Nun mercado persa, A. W. Ketelbey.• Jazz legato, L. Anderson.•Valoración das posibilidades expresivas que

posúe o corpo humano.

B1-1. Utilizar a escoita musical para indagar nas posibilidades do son, de maneira que sirvan como marco de referencia para creacións propias.B1-2. Analizar a organización de obras musicais simples e describir os elementos que as compoñen

B2-2. Interpretar só ou en grupo, mediante a voz ou instrumentos, utilizando a linguaxe musical, composicións simples que conteñan procedementos musicais de repetición, variación e contraste, asumindo a responsabilidade na interpretación en grupo e respectando tanto as achegas dos demais como a persoa que asume a dirección.

B2-2. Interpretar só ou en grupo, mediante a voz ou instrumentos, utilizando a linguaxe musical, composicións simples que conteñan procedementos musicais de repetición, variación e contraste, asumindo a responsabilidade na interpretación en grupo e respectando tanto as achegas dos demais como a persoa que asume a dirección.

TEMPORALIZACIÓN: 1.o trimestre.

Page 52: Program Ac i

50

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Música

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

B1-1. Utilizar a escoita musical para indagar nas posibilidades do son, de maneira que sirvan como marco de referencia para creacións propias.

B1-1.1. Identifica, clasifica e describe utilizando un vocabulario preciso as calidades dos sons do contorno natural e social.

•Recoñece calidades do son (forte-suave; lento-normal-rápido) e identifícaas na audición de instrumentos musicais (pandeiro, maracas, triángulo, etc.).

•Define os termos de compás e compás de dous tempos, explica como se representan e identifícaos nun pentagrama.

•Describe e discrimina auditivamente o son (ascendente ou descendente) que posúen os instrumentos de percusión de láminas.

Páx. 8 Act. 1

Páx. 17 Sesión 6 (Act.2)Páx. 18

CMCT CL

CSC

B1-2. Analizar a organización de obras musicais simples e describir os elementos que as compoñen.

B1-2.1. Distingue tipos de voces, instrumentos, variacións e contrastes de velocidade e intensidade tras a escoita de obras musicais, sendo capaz de emitir unha valoración destas.

•Diferencia os matices de duración do son que indica cada figura: negra e corchea, e especifica as partes das que estas están compostas.

Páx. 10 Act. 1

CLAAIE

CEC

B1-2.2. Interésase por descubrir obras musicais de diferentes características e utilízaas como marco de referencia para as creacións propias.

•Recoñece diferentes obras musicais e mostra interese por escoitar obras de distinto xénero como: música clásica, audiocontos, jazz…

Páx. 12 Act. 1

Páx. 20 Act. 1

IECEC

Bloque 1. Escoita

Page 53: Program Ac i

51

Estándares de aprendizaxe

Estándares de aprendizaxe

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de avaliación curriculares

Criterios de avaliación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

Bloque 2. A interpretación musical

Bloque 3. A música, o movemento e a danza

B2-2. Interpretar só ou en grupo, mediante a voz ou instrumentos, utilizando a linguaxe musical, composicións simples que conteñan procedementos musicais de repetición, variación e contraste, asumindo a responsabilidade na interpretación en grupo e respectando tanto as achegas dos demais como a persoa que asume a dirección.

B2-2.1. Recoñece e clasifica instrumentos acústicos e electrónicos, de diferentes rexistros da voz e das agrupacións vocais e instrumentais.

•Recoñece e identifica instrumentos musicais e mostra interese por coñecer as posibilidades sonoras destes e outro tipo de obxectos (caseiros e prefabricados).

Páx. 11 Sesión 3 Act. 3

CMCTIE

B2-2.2. Utiliza a linguaxe musical para a interpretación de obras.

• Identifica, le e comprende elementos básicos da linguaxe musical e as figuras que os representan (pentagrama, notas musicais, silencios…).

Páx. 6 Sesión 1

Acts. 2 e 3

AACSC

B2-2.3. Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos.

•Traduce e interpreta a linguaxe musical para reproducir melodías e ritmos sinxelos utilizando varios instrumentos.

Páx. 19 Sesión 7 Act. 2

Páx. 23 Repaso Act. 2

CSCIEAA

B2-2.4. Interpreta pezas vocais e instrumentais de diferentes épocas, estilos e culturas para distintos agrupamentos con e sen acompañamento.

• Interpreta vocalmente cancións e melodías e acompaña pezas musicais coa voz e con instrumentos.

Páx. 14 Act. 5

CSCCEC

B3-1. Adquirir capacidades expresivas e creativas que ofrecen a expresión corporal e a danza valorando a súa achega ao patrimonio e gozando da súa interpretación como unha forma de interacción social.

B3-1.1. Identifica o corpo como instrumento para a expresión de sentimentos e emocións e como forma de interacción social.

• Identifica e explora o seu propio corpo como medio para expresar e dramatizar unha escena.

Páx. 12 Act. 1

CECIE

B3-1.2. Controla a postura e a coordinación coa música cando interpreta danzas.

•Representa de maneira imaxinativa unha audición de jazz, adquirindo un control progresivamente maior dos seus movementos e apreciando o valor expresivo que se proxecta ao bailar.

Páx. 20 Act. 1

CECIE

Page 54: Program Ac i

52

Principios metodolóxicos AgrupamentoModelos metodolóxicos

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo por tarefas.•Traballo por proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividade.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Pequeno grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

Instrumentos para a avaliación Sistema de cualificaciónProcedementos de avaliación

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para a avaliación.

•Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración do avance colectivo.•Outros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica do primeiro trimestre.•Documentos gráficos ou textuais.•Debates e intervencións.•Proxectos persoais ou grupais.• Interpretacións e

dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa: terá como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente ao primeiro trimestre.

Outros elementos da programación

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Música

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A biblioteca da aula.•Proxecto social: As normas de convivencia.

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Fichas de atención á diversidade das páxinas 116 a 124 da guía didáctica.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias, audicións e proxectos musicais da guía didáctica.

Page 55: Program Ac i

53

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. Le e aprende (Páxs. 10, 17 e 18).

•Expresión oral e escrita. Completar unha canción (Páx. 8); escribir o nome dos instrumentos (Páxs. 15 e 23); resolve o enigma (Páx. 19).

•Comunicación audiovisual. As figuras musicais e as súas partes (Páx. 10); a historia da princesa Layla (Páxs. 12 e 13); a nota SOL (Páx. 14); instrumentos de láminas (Páx. 18); Disco 1, pistas 1 a 33.

•Emprendemento. Creación de acompañamentos rítmicos (Páx. 11) e representación imaxinativa dunha audición (Páx. 20).

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

Outras suxestións de lectura:•A nave dos libros 2.•Lecturas de aquí e acolá 2.

EDUCACIÓN EN VALORES

Suxestión de tratamento:Desenvolvemento persoal:•A dignidade persoal. Os dereitos persoais. Igualdade e diferenza.•O sentido. O tempo libre. A superación do fracaso. Valores sociais cívicos e solidarios:•A ecoloxía. O respecto pola vida.

PROXECTO LINGÜÍSTICO

• Identificar e nomear persoas, animais ou cousas engadindo algún trazo diferenciador. Responder as cuestións: Que é? Quen é?

•Comprender e expresar instrucións para realizar accións diversas ou explicar a secuencia dunha tarefa. Responder as preguntas: Como se fai? Que se necesita para facelo? En que orden o facemos?

•Recoñecer e expresar calidades observables que diferencian persoas, animais ou cousas dos seus semellantes. Responder as cuestións: Como é? Como son? Como estás?

•Contar algo que sucedeu antes nun tempo próximo. Responder as cuestións: Que pasou? Quen o fixo? Cando foi?

•Observar con atención e describir algo mediante a enumeración das súas partes e do que contén. Responder as cuestións: Que ten? Que hai? Que é?

Page 56: Program Ac i

54

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua/Ciencias da Natureza/Ciencias Sociais

Unidade 1. Na piscina1.º de Educación Primaria

Obxectivos curricularesa) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.

b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.

d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non-discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos.

e) Coñecer e utilizar de forma apropiada a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en ambas as dúas linguas.

h) Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias da Natureza, das Ciencias Sociais, da Xeografía, da Historia e da Cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia.

k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.

o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando as mulleres e os homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas.

Punto de partida da unidade• Enfoque da unidade. A unidade comeza cunha escena con nenos que están xogando na piscina para ilustrar

o tema da unidade –o corpo humano– e pídeselles aos alumnos que falen sobre o que observan, aplicando normas do intercambio comunicativo e empregando o vocabulario relacionado con elementos da natación e da piscina. Escoitarase un conto para traballar a comprensión oral e lerase na clase un cómic en que se traballan onomatopeas. Practicarán o trazo das letras l, s, t, d, completarán palabras e oracións e realizarán ditados. Utilizarán o artigo respectando de forma intuitiva a concordancia co nome. Van coñecer as partes do corpo e da cara, e terán que identificar as principais articulacións e movementos do corpo para desenvolver a súa lateralidade. Co estudo dos órganos e dos sentidos traballarase tamén o respecto e a valoración das persoas con discapacidades sensoriais e insistirase na tolerancia como precepto para relacionarse. Como tarefa final, aprenderán como desenvolverse na piscina.

• O que os alumnos xa coñecen. É probable que os alumnos xa coñezan parte do vocabulario; tamén coñecen as partes da cara e saben que o corpo pode moverse.

• Previsión de dificultades. É posible que encontren dificultade no trazo dalgunhas letras. Probablemente, a algúns alumnos resultaralles complicado diferenciar a man dereita da esquerda ou discriminar as calidades que perciben polos órganos dos sentidos.

Page 57: Program Ac i

55

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua/Ciencias da Natureza/Ciencias Sociais

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar

• Comprensión global e específica de informacións audiovisuais moi sinxelas procedentes de diferentes soportes.

• Comprensión e produción de textos orais moi sinxelos para aprender e para informarse, tanto os producidos con finalidade didáctica coma os de uso cotián (breves exposicións ante a clase, conversas sobre contidos de aprendizaxe e explicación sobre a organización do traballo).

• Actitude de cooperación e de respecto en situacións de aprendizaxe compartida.

• Interese por expresarse oralmente coa pronuncia e coa entoación adecuadas.

Bloque 2. Comunicación escrita. Ler

•Comprensión de informacións concretas en textos de uso cotián como invitacións, felicitacións, notas e avisos ou mensaxes curtas.

• Interpretación da información das ilustracións.

•Lectura guiada de textos sinxelos adecuados aos intereses infantís para chegar progresivamente á expresividade e autonomía lectoras.

• Intercambio de experiencias persoais sobre as actividades que realizan no tempo libre.

• Conversación sobre a escena dunha piscina.

• Participación activa nas conversas da aula.

• Ampliación do vocabulario sobre elementos da piscina.

• Escoita atenta do conto O rei Midas.• Recoñecemento de datos de comprensión

literal dun texto oral. • Identificación dos personaxes do conto.• Recoñecemento da secuencia temporal da

historia que se narra. • Expresión da opinión que se ten sobre a

avaricia.

• Lectura comprensiva do cómic O susto de Midas, apoiándose en imaxes.

• Lectura en silencio e en voz alta de palabras e expresións sinxelas do conto formadas polas letras coñecidas.

• Identificación das ilustracións do conto.• Amplicación do vocabulario con

onomatopeas. • Recoñecemento de vocabulario polo

contexto que ofrece a lectura.• Lectura de palabras e oracións formadas

coas letras coñecidas.• Lectura de oracións e expresións sinxelas

relacionadas co contido do cómic.

B1-2. Comprender informacións audiovisuais sinxelas de carácter específico procedentes de diferentes soportes.B1-3. Comprender e producir textos orais sinxelos, propios do uso cotián ou do ámbito académico.B1-7. Amosar respecto e cooperación nas situacións de aprendizaxe en pequeno grupo.B1-8. Interesarse por amosar unha pronuncia e entoación adecuadas.

B2-1. Comprender información explícita en textos sinxelos de uso cotián ou procedentes dos medios de comunicación.B2-2. Interpretar e comprender, de maneira xeral, a información procedente de ilustracións.B2-3. Ler de forma guiada textos sinxelos adecuados aos seus intereses para chegar progresivamente á expresividade e autonomía lectoras.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e 1.ª de outubro.

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

•Composición de textos moi sinxelos propios dos medios de comunicación social e/ou dos seus elementos (novas sinxelas e breves, titulares, pés de foto…) sobre acontecementos próximos á experiencia do alumnado en soportes habituais no ámbito escolar.

• Utilización de elementos gráficos sinxelos, como a ilustración, para facilitar a comprensión.

• As letras l, s, t, d.• Exercicio da caligrafía: letras l, s, t, d.• Copia e escritura de sílabas directas e

palabras coas letras l, s, t, d, e de sílabas inversas coas letras l e s.

• Copia e escritura de determinantes respectando a concordancia co nome.

• Realización de ditados con palabras que conteñen as letras l, s, t, d, respectando a separación entre palabras e realizando correctamente os enlaces entre as letras.

• Previsión da extensión das palabras.• Presentación de traballos con limpeza,

claridade e orde.

B3-1. Producir e reescribir textos sinxelos relativos a situacións cotiás infantís, aqueles propios dos medios de comunicación ou os relacionados coa escola, respectando as convencións elementais da escrita.B3-5. Utilizar recursos gráficos, como a ilustración, que faciliten a comprensión dos textos.

Page 58: Program Ac i

56

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 4. Coñecemento da lingua

• Observación das variacións morfolóxicas (de singular e plural, feminino e masculino) en textos.

Bloque 5. Educación literaria

• Lectura guiada de textos adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á expresividade e á autonomía lectoras.

• Os artigos o, a, os, as.• Recoñecemento de artigos.• Concordancia entre artigos e substantivos.

• Audición do conto O rei Midas.• Lectura do cómic O susto de Midas.

B4-1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical moi básica, como apoio á comprensión e á produción de textos, así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua.

B5-2. Le, de forma guiada, textos en silencio, adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á autonomía lectora.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e 1.ª de outubro.

Bloque 1. Iniciación á actividade científica

• Iniciación á actividade científica. Aproximación experimental a algunhas cuestións.

•Lectura de textos propios da área.•Utilización das tecnoloxías da

información e comunicación para buscar e seleccionar información, simular procesos e presentar conclusións.

•Traballo individual e en grupo.

Bloque 2. O ser humano e a saúde

•O corpo humano e o seu funcionamento. Anatomía e fisioloxía. Aparellos e sistemas.

•As funcións vitais no ser humano: Función de relación (órganos dos sentidos, sistema nervioso, aparello locomotor). Función de nutrición (aparellos respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor). Función de reprodución (aparello reprodutor).

•Saúde e enfermidade. Principais enfermidades que afectan os aparellos e sistemas do organismo humano.

•Coñecemento de si mesmo e os demais. A identidade e a autonomía persoal.

•Busca, selección e organización de información a partir de textos e imaxes sinxelos para completar as actividades e responder preguntas.

•Comunicación oral e escrita de información obtida de textos e imaxes simples para demostrar a comprensión.

•Manifestación de certa autonomía na execución de accións e tarefas simples.

•Utilización do vocabulario adquirido nas exposicións e traballos da clase.

•Realización de pequenos proxectos de investigación, reflexión e obtención de datos.

•As principais partes do corpo: cabeza, tronco e extremidades (articulacións).

•As partes da cara e as súas expresións.•A lateralidade: man esquerda e dereita.•Recoñecemento, localización e descrición

das partes do corpo máis representativas.• Identificación das principais articulacións

do corpo e explicación da súa función motora.

•Valoración do esforzo e o afán de superación que teñen as persoas que padecen algunha discapacidade sensitiva.

B1-1. Obter información relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, facendo predicións sobre sucesos naturais, integrando datos de observación directa e indirecta a partir da consulta de fontes directas e indirectas e comunicando os resultados.B1-2. Establecer conxecturas tanto respecto de sucesos que ocorren de forma natural como sobre os que ocorren cando se provocan a través dun experimento ou unha experiencia.B1-3. Comunicar de forma oral e escrita os resultados obtidos tras a realización de diversas experiencias, presentándoos con apoios gráficos.B1-5. Realizar proxectos e presentar informes.

B2-1. Identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacións fundamentais entre elas e determinados hábitos de saúde.B2-2. Coñecer o funcionamento do corpo humano, en canto a células, tecidos, órganos, aparellos, sistemas: a súa localización, forma, estrutura, funcións, coidados, etc.B2-3. Relacionar determinadas prácticas de vida co adecuado funcionamento do corpo, adoptando estilos de vida saudables, sabendo as repercusións para a saúde do seu modo de vida.

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Page 59: Program Ac i

57

Contidos Criterios de avaliación curricularesContidos curriculares da etapa Contidos da unidade

Bloque 1. Contidos comúns

• Iniciación ao coñecemento científico e a súa aplicación nas ciencias sociais.

•Recollida de información do tema que se vai tratar utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).

•Estratexias para desenvolver a responsabilidade, a capacidade de esforzo e a constancia no estudo.

•Utilización de estratexias para potenciar a cohesión do grupo e o traballo cooperativo.

•Busca, selección e interpretación de información relacionada coa unidade para responder de forma oral e escrita a as cuestións formuladas e manifestar a comprensión dos contidos tratados.

•Utilización con precisión do vocabulario adquirido na unidade para realizar os seus traballos da clase.

•Expresión oral e escrita de contidos vinculados coa unidade.

•Valoración positiva do traballo en equipo e o diálogo para solucionar ou previr conflitos.

B1-1. Obter información concreta e relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a capacidade de esforzo e a constancia no estudo.B1-5. Valorar o traballo en grupo, mostrando actitudes de cooperación e participación responsable, aceptando as diferenzas con respecto e tolerancia cara ás ideas e achegas alleas nos diálogos e debates.B1-10. Desenvolver actitudes de cooperación e de traballo en equipo, así como o hábito de asumir novos roles nunha sociedade en continuo cambio.

B1-2. Comprender informacións audiovisuais sinxelas de carácter específico procedentes de diferentes soportes.

B1-2.1. Comprende informacións audiovisuais relevantes e específicas moi evidentes de documentos audiovisuais sinxelos que presenten imaxes e/ou sons moi redundantes co contido.

• Escoita atentamente textos orais de diferente extensión.

• Responde correctamente as preguntas de comprensión literal sobre un texto oral.

Páx. 6. O rei Midas.

Páx. 7. Acts. 1, 2, 3 e 4.

CLCD

CSC

B1-3. Comprender e producir textos orais sinxelos, propios do uso cotián ou do ámbito académico.

B1-3.1. Participa nunha conversa entre iguais, comprendendo o que di o interlocutor e contestando se é preciso.B1-3.2. Segue unha exposición breve da clase ou explicacións sobre a organización do traballo.B1-3.3. Elabora e produce textos orais moi breves e sinxelos ante a clase.

• Emprega a lingua oral para describir a lámina e localizar elementos no espazo.

Páx. 5. Falamos.

Páx. 6. Fala cos teus

compañeiros.

CLCSC

IE

B1-7. Amosar respecto e cooperación nas situacións de aprendizaxe en pequeno grupo.

B1-7.1. Amosa respecto polas ideas dos demais e contribúe ao traballo en pequeno grupo.

• Respecta as quendas de palabra.

• Colabora no traballo en equipo.

Páx. 5. Falamos.Páx. 6.

Non somos avariociosos.

CLAA

CSC IE

B1-8. Interesarse por amosar unha pronuncia e entoación adecuadas.

B1-8.1. Interésase por expresarse oralmente coa pronuncia e entoación adecuada a cada acto comunicativo e propia da lingua galega.

• Pronuncia adecuadamente as novas palabras que se presentaron.

Páxs 8, 12, 14, 18. Acts. 1, 1, 1, 1.Páxs. 9 e 13. Acts.

3, 3.

CL

Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Page 60: Program Ac i

58

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

B2-1. Comprender información explícita en textos sinxelos de uso cotián ou procedentes dos medios de comunicación.

B2-1.1. Comprende informacións concretas en textos sinxelos, propios de situacións cotiás, como invitacións, felicitacións, notas e avisos ou mensaxes curtas.

• Le palabras e oracións formadas polas letras coñecidas.

• Le e comprende o contido do cómic O susto de Midas.

Páxs 8, 12, 14, 18. Acts. 1, 1, 1, 1.Páxs. 9 e 13. Acts.

3, 3. Páx. 22.

O susto de Midas.

CL

B2-2. Interpretar e comprender, de maneira xeral, a información procedente de ilustracións.

B2-2.1. Interpreta e comprende, de maneira xeral, a información procedente de ilustracións.

• Le e comprende o contido do cómic O susto de Midas, apoiándose en imaxes. Páx. 22.

O susto de Midas

CLAA

CSCIE

CMCT

B2-5. Ler de forma guiada, textos sinxelos adecuados aos seus intereses para chegar progresivamente á expresividade e autonomía lectoras.

B2-5.1. Descodifica de forma adecuada na lectura de textos moi sinxelos.B2-5.2. Le textos sinxelos en voz alta, acadando progresivamente a velocidade axeitada.

• Comprende o valor do título nun conto.

• Le coa velocidade axeitada os textos da unidade.

Páxs 8, 12, 14, 18. Acts. 1, 1, 1, 1.Páx. 22.

O susto de Midas.

CLAA

B3-3. Elaborar textos moi sinxelos que combinen a linguaxe verbal e non verbal.

B3-3.1. Elabora textos moi sinxelos que combinan a linguaxe verbal e a non verbal: carteis publicitarios, anuncios, cómic .

• Enlaza correctamente as letras para escribir pequenos textos.

• Comprende o espazo do que dispón na pauta para escribir e respecta a separación entre palabras.

• Presenta os seus traballos con limpeza, claridade e orde.

Páx. 15. Act. 5.

Páx. 19. Act. 5.

Páxs. 20 e 21. Acts. 1, 2, 3, 4 e 5.

CLAA IE

B3-5. Utilizar recursos gráficos, como a ilustración, que faciliten a comprensión dos textos.

B3-5. Ilustra creativamente o seus escritos con imaxes redundantes co seu contido.

• Relaciona adecuadamente ilustración e texto.

Páxs. 12 e 13. Acts. 2, 4, 5 e 6.Páxs. 14 e 15. Acts. 2, 3, 4 e 5.Páxs. 18 e 19. Acts. 2, 3, 4 e 5.Páxs. 20 e 21. Acts. 1, 2, 3 e 4.

CLCDIE

Bloque 2. Comunicación escrita. Ler

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Page 61: Program Ac i

59

B4-1. Utilizar terminoloxía lingüística e gramatical moi básica, como apoio á comprensión e á produción de textos, así como aplicar o seu coñecemento no uso da lingua.

B4-1.1. Sinala a denominación dos textos traballados e recoñece neles, de forma xeral, palabras e sílabas.

• Recoñece e distingue, polo uso, palabras de diferentes tipos: artigos e substantivos.

Páx. 13. Act. 5.

Páx. 15. Act. 4.

Páx. 20. Act. 2.

CLCSCCEC

B5-2. Ler, de forma guiada, textos en silencio, adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á autonomía lectora.

B5-2.1. Le, de forma guiada, textos en silencio, adecuados aos intereses infantís, para chegar progresivamente á autonomía lectora.

• Le adecuadamente pequenos textos narrativos. Páx. 22.

O susto de Midas.

CLCECCD

Bloque 4. Coñecemento da lingua

Bloque 5. Educación literaria

B1-1. Obter información relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, facendo predicións sobre sucesos naturais, integrando datos de observación directa e indirecta a partir da consulta de fontes directas e indirectas e comunicando os resultados.

B1-1.1. Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, comunica a súa experiencia, reflexiona acerca do proceso seguido e comunícao oralmente e por escrito.

•Busca, selecciona e organiza información a partir de textos e imaxes para completar as súas actividades e responder a preguntas, e comunica esa información oralmente e/ou por escrito.

Páx. 14 Act. 1

CLAA

B1-2. Establecer conxecturas tanto respecto de sucesos que ocorren de forma natural como sobre os que ocorren cando se provocan a través dun experimento ou unha experiencia.

B1-2.1. Manifesta autonomía na planificación e execución de accións e tarefas, e ten iniciativa na toma de decisións.

•Manifesta autonomía na planificación e execución de accións e tarefas, e ten iniciativa na toma de decisións.

Páx. 26 Act. 2 IE

B1-3. Comunicar de forma oral e escrita os resultados obtidos tras a realización de diversas experiencias, presentándoos con apoios gráficos.

B1-3.1. Utiliza, de maneira adecuada, o vocabulario correspondente a cada un dos bloques de contidos.

•Utiliza o vocabulario adquirido sobre o corpo humano nas exposicións e traballos da clase. Páx. 14 Act.

2Páx. 26 Act.

3

CLB1-3.2. Expón oralmente, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa área, manifestando a comprensión de textos orais e/ou escritos.

•Expón oralmente, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa unidade, que manifesten a comprensión de textos orais e/ou escritos.

Bloque 1. Iniciación á actividade científica

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Page 62: Program Ac i

60

Bloque 2. O ser humano e a saúde

B1-5. Realizar proxectos e presentar informes.

B1-5.2. Realiza un proxecto, traballando de forma individual ou en equipo, e presenta un informe, utilizando soporte papel e/ou dixtal, recollendo información de diferentes fontes (directas, libros, Internet), con diferentes medios e comunicando de forma oral a experiencia realizada, apoiándose en imaxes e textos escritos.

•Realiza pequenos proxectos de investigación de forma cooperativa sobre os hábitos saudables; observa un cartel con fotografías dalgúns hábitos para o coidado da saúde, interprétaos e exponos na aula.

Páx. 38 Act. 1

CLCMCT

AAIE

CD

B2-1. Identificar e localizar os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano, establecendo algunhas relacións fundamentais entre elas e determinados hábitos, de saúde.

B2-1.1. Identifica e localiza os principais órganos implicados na realización das funcións vitais do corpo humano: Nutrición (aparellos respiratorio, dixestivo, circulatorio e excretor). Reprodución (aparello reprodutor). Relación (órganos dos sentidos, sistema nervioso, aparello locomotor).

• Identifica as partes do corpo, así como as principais articulacións e os seus movementos.

Páxs. 14 e 27

Acts. 1 e 4CMCT

B2-2. Coñecer o funcionamento do corpo humano, en canto a células, tecidos, órganos, aparellos, sistemas: a súa localización, forma, estrutura, funcións, coidados, etc.

B2-2.1. Identifica e describe as principais características das funcións vitais do ser humano.

•Describe as funcións das principais articulacións e localiza as partes do corpo humano e da cara.

Páx. 14 Acts. 1, 2, 3

Páx. 26 Acts. 1, 3, 4, 5

CLCMCT

B2-3. Relacionar determinadas prácticas de vida co adecuado funcionamento do corpo, adoptando estilos de vida saudables, sabendo as repercusións para a saúde do seu modo de vida.

B2-3.3. Identifica e adopta hábitos de hixiene, coidado e descanso.

• Infire a necesidade de coidado do corpo humano para sentirse saudable. Páx. 38 Act.

1Páx. 39 Act.

2

CMCTCSCAA

B2-3.9. Coñece e aplica estratexias para estudar e traballar de maneira eficaz.

•É autónomo na toma de decisións e realiza as tarefas de forma reflexiva e con iniciativa.

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 63: Program Ac i

61

B1-1. Obter información concreta e relevante sobre feitos ou fenómenos previamente delimitados, utilizando diferentes fontes (directas e indirectas).

B1-1.1. Busca, selecciona e organiza información concreta e relevante, analízaa, obtén conclusións, reflexiona acerca do proceso seguido e comunícao oralmente e/ou por escrito.

• Interpreta o contido dun texto ou dunha imaxe para deducir un razoamento que expresa oralmente e/ou por escrito.

Páx. 36 Act. 1 AA

B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a capacidade de esforzo e a constancia no estudo.

B1-3.2. Utiliza con rigor e precisión o vocabulario adquirido para elaborar traballos coa terminoloxía adecuada aos temas tratados.

•Emprega o vocabulario da unidade nos seus traballos da clase e as actividades propostas.

Páx. 36 Act. 2 CL

B1-5. Valorar o traballo en grupo, mostrando actitudes de cooperación e participación responsable, aceptando as diferenzas con respecto e tolerancia cara ás ideas e achegas alleas nos diálogos e debates.

B1-5.2. Participa en actividades de grupo adoptando un comportamento responsable, construtivo e solidario e respecta os principios básicos do funcionamento democrático.

•Valora e respecta a pluralidade e diversidade no traballo en grupo, adoptando actitudes de cooperación e participación responsable.

Páx. 37 Acts. 3 e 4 CSC

B1.10. Desenvolver actitudes de cooperación e de traballo en equipo, así como o hábito de asumir novos roles nunha sociedade en continuo cambio.

B1.10.1. Desenvolve actitudes de cooperación e de traballo en equipo, valora as ideas alleas e reacciona con intuición, apertura e flexibilidade ante elas.

•Mostra unha actitude de respecto cara ás opinións dos demais e participa de maneira positiva nos traballos de grupo.

Páx. 37 Act. 3 CSC

Bloque 1. Contidos comúns

Estándares de aprendizaxe Indicadores de logroCriterios de avaliación

curriculares CompetenciasActividades

Page 64: Program Ac i

62

Principios metodolóxicos AgrupamentoModelos metodolóxicos

ORIENTACIÓNS METODOLÓXICAS

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Obradoiros.•Aprendizaxe cooperativa.•Traballo por tarefas.•Traballo por proxectos.•Outros.

•Actividade e experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividade.•Funcionalidade.•Globalización.•Avaliación formativa.•Outros.

•Tarefas individuais.•Agrupamento flexible.•Parellas.•Pequeno grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Outros.

Instrumentos para a avaliación

Mellora

Sistema de cualificación

Outras medidas de atención á diversidade

Procedementos de avaliación

RECURSOS PARAA AVALIACIÓN

•Observación directa do traballo diario.

•Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para a avaliación.

•Valoración cuantitativa do avance individual (cualificacións).

•Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).

•Valoración cuantitativa do avance colectivo.

•Valoración cualitativa do avance colectivo.

•Outros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica da unidade.•Avaliación de contidos, probas

correspondentes a unidade.•Avaliación por competencias,

proba correspondente á unidade.

•Outros documentos gráficos ou textuais.

•Debates e intervencións.•Proxectos persoais ou de grupo.•Representacións e

dramatizacións.•Elaboracións multimedia.•Outros.

Cualificación cuantitativa:•Cada actividade cualificarase

con 1 punto se se resolveu correctamente. No caso de que a resolución non sexa errónea, pero sexa incompleta ou falte algún elemento esencial, pódese valorar con 0,5 puntos. Así, a cualificación máxima da proba será de 10 puntos. A avaliación inicial cualificarase do mesmo modo.

Cualificación cualitativa: terá como clave para o diagnóstico a rúbrica correspondente á unidade.•As probas de avaliación por

competencias.•A observación directa.

Outros elementos da programación

TRABALLO COOPERATIVO

•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: O libro das mans.•Proxecto social: Unha escola máis limpa.

ENSINANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mellora do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de reforzo propostas na guía didáctica.

•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza individualizada correspondente á unidade.

•Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.•LibroMedia de 1.o curso de Educación Primaria, actividades e

recursos.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias correspondentes á unidade 1 do material de Recursos complementarios de 1.o curso.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 65: Program Ac i

63

CONTIDOSTRANSVERSAIS

•Comprensión lectora. O susto de Midas (páxinas 22 e 23).

•Expresión oral e escrita. Na piscina (páxinas 4 e 5). O rei Midas (páxinas 6 e 7).

•Comunicación audiovisual. Lectura de viñetas (páxinas 5, 22 e 23).

•Emprendemento. Explicación de normas de uso da piscina (páxinas 24 e 25).

PLAN DE FOMENTO DA LECTURA

UTILIZACIÓNDAS TIC

Outras suxestións de lectura:•A nave dos libros 2.•Lecturas de aquí e de acolá 2.

•LibroMedia de 1.o curso, actividades correspondentes á unidade.

EDUCACIÓN EN VALORES

• Suxestión de tratamento: o desenvolvemento persoal (responsabilidade, as normas); as relacións persoais (o respecto persoal, bos modais); valores sociais, cívicos e solidarios (a pertenza, o colexio, a familia, a veciñanza).

PROXECTO LINGÜÍSTICO

• Identificar e nomear persoas, animais ou cousas.• Responder as cuestións: Que é? Quen é?

Page 66: Program Ac i

6464

Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá/Matemáticas

UNIDAD 1. Juegos en el jardín1.º de Educación Primaria

Objetivos curricularesa. Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellos,

prepararse para el ejercicio activo de la ciudadanía y respetar los derechos humanos, así como el pluralismo propio de una sociedad democrática.

b. Desarrollar hábitos de trabajo individual y de equipo, de esfuerzo y de responsabilidad en el estudio, así como actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad en el aprendizaje, y espíritu emprendedor.

c. Conocer, comprender y respetar las diferentes culturas y las diferencias entre las personas, la igualdad de derechos y oportunidades de hombres y mujeres y la no discriminación de personas con discapacidad.

d. Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de la Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.

e. Adquirir en, al menos, una lengua extranjera la competencia comunicativa básica que les permita expresar y comprender mensajes sencillos y desenvolverse en situaciones cotidianas.

f. Desarrollar las competencias matemáticas básicas e iniciarse en la resolución de problemas que requieran la realización de operaciones elementales de cálculo, conocimientos geométricos y estimaciones, así como ser capaces de aplicarlos a las situaciones de su vida cotidiana.

g. Conocer los aspectos fundamentales de las ciencias de la naturaleza, las ciencias sociales, la geografía, la historia y la cultura.

h. Valorar la higiene y la salud, aceptar el propio cuerpo y el de los otros, respetar las diferencias y utilizar la educación física y el deporte como medios para favorecer el desarrollo personal y social.

Punto de partida de la unidad• Enfoque de la unidad. La unidad comienza con la escena de una familia jugando en el jardín, cuyo fin es

ilustrar el tema de la unidad –el cuerpo humano– y que los alumnos hablen sobre lo que observan, aplicando normas del intercambio comunicativo y empleando el vocabulario relacionado con aparatos deportivos. Escucharán un cuento para trabajar la comprensión oral; leerán un cómic del que se destacarán interjecciones y onomatopeyas. Practicarán el trazo de las letras l, s, t, d. Completarán palabras y oraciones y realizarán dictados. Utilizarán el artículo respetando de forma intuitiva la concordancia con el nombre. Aprenderán los números del 0 al 9 realizando recuentos, reconociendo su grafía y formando series, con el fin de que vayan adquiriendo el concepto de cantidad intuitivamente. Además, ordenarán números de mayor a menor y a la inversa. Conocerán las partes del cuerpo y de la cara, identificarán las principales articulaciones y movimientos del cuerpo y desarrollarán su lateralidad. Con el estudio de los órganos y los sentidos aprenderán a valorar a las personas con discapacidades sensoriales y a ser tolerantes. Como tarea final, deberán reconocer hábitos saludables.

Page 67: Program Ac i

6565

• Lo que los alumnos ya conocen. Es probable que los alumnos ya conozcan parte del vocabulario y los números del 0 al 9; también conocen las partes de la cara y saben que el cuerpo puede moverse.

• Previsión de dificultades. Es posible que encuentren dificultad en el trazo de algunas letras y algunos números. También pueden olvidar algún elemento al realizar recuentos. Probablemente, a algunos alumnos les resultará complicado diferenciar la mano derecha de la izquierda o discriminar las cualidades que perciben por los órganos de los sentidos.

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar

•Situaciones de comunicación, espontáneas o dirigidas, utilizando un discurso ordenado y coherente.

•Estrategias y normas para el intercambio comunicativo: participación; exposición clara; organización del discurso; escucha; respeto al turno de palabra; papel de moderador; entonación adecuada; respeto por los sentimientos, experiencias, ideas, opiniones y conocimientos de los demás.

•Audición y reproducción de textos breves, sencillos y que estimulen el interés del niño.

•Estrategias para utilizar el lenguaje oral como instrumento de comunicación y aprendizaje: escuchar, recoger datos, preguntar. Participación en encuestas y entrevistas. Comentario oral y juicio personal.

Bloque 2. Comunicación escrita. Leer

•Audición de diferentes tipos de textos.•Estrategias para la comprensión lectora

de textos: Título. Ilustraciones. Palabras clave. Capítulos. Relectura. Anticipación de hipótesis y comprobación. Síntesis. Estructura del texto. Tipos de textos. Contexto. Diccionario. Sentido global del texto. Ideas principales y secundarias. Resumen.

•Gusto por la lectura. Hábito lector. Lectura de diferentes textos como fuente de información, de deleite y de diversión.

• Intercambio de experiencias personales sobre las actividades que realizan en el tiempo libre.

• Interés por participar en las conversaciones sobre actividades en el tiempo libre.

•Conversación sobre la escena de una familia jugando en el jardín.

•Participación activa en las conversaciones del aula.

•Ampliación del vocabulario sobre aparatos deportivos.

•Escucha atenta del cuento El sapo y la princesa.

•Reconocimiento de datos de comprensión literal de un texto oral.

• Identificación de los personajes del cuento.

•Reconocimiento de la secuencia temporal de la historia que se narra.

•Comprensión de la importancia de disculparse en determinadas situaciones.

•Lectura comprensiva del cómic El paseo de Paola, apoyándose en imágenes.

•Lectura en silencio y en voz alta de palabras y expresiones sencillas del cuento formadas por las letras conocidas.

•Comprensión de las ilustraciones del cuento.

•Vocabulario: interjecciones y onomatopeyas.

•Ampliación de vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

•Lectura de palabras y oraciones formadas con las letras conocidas.

•Lectura de oraciones y expresiones sencillas relacionadas con el contenido del cómic.

B1-1. Participar en situaciones de comunicación, dirigidas o espontáneas, respetando las normas de la comunicación: turno de palabra, organizar el discurso, escuchar e incorporar las intervenciones de los demás.B1-3. Expresarse de forma oral para satisfacer necesidades de comunicación en diferentes situaciones con vocabulario preciso y estructura coherente.B1-8. Comprender textos orales según su tipología: narrativos, descriptivos, informativos, instructivos, argumentativos, etc.B1-10. Utilizar de forma efectiva el lenguaje oral para comunicarse y aprender siendo capaz de escuchar activamente; recoger datos pertinentes a los objetivos de comunicación, preguntar y repreguntar, participar en encuestas y entrevistas y expresar oralmente con claridad el propio juicio personal, de acuerdo a su edad.

B2-2. Comprender distintos tipos de textos adaptados a la edad y utilizando la lectura como medio para ampliar el vocabulario y fijar la ortografía correcta.B2-3. Leer en silencio diferentes textos valorando el progreso en la velocidad y la comprensión.B2-5. Utilizar estrategias para la comprensión de textos de diversa índole.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.

Page 68: Program Ac i

6666

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

•Caligrafía. Orden y presentación.•Dictados.

Bloque 4. Conocimiento de la lengua

•Reconocimiento de las distintas clases de palabras y explicación reflexiva de su uso en situaciones concretas de comunicación (nombre, verbo, adjetivo, preposición, adverbio, conjunción, pronombres, artículos, interjecciones). Características y uso de cada clase de palabra

Bloque 5. Educación literaria

•Lectura guiada de textos narrativos de tradición oral, literatura infantil, adaptaciones de obras clásicas y literatura actual.

•Las letras l, s, t, d.•Ejercicio de la caligrafía: letras l, s, t, d.•Copia y escritura de sílabas directas y

palabras con las letras l, s, t, d, y de sílabas inversas con las letras l y s.

•Copia y escritura de determinantes respetando la concordancia con el nombre.

•Realización de dictados con palabras que contienen las letras l, s, t, d, respetando la separación entre palabras y realizando correctamente los enlaces entre las letras.

•Previsión de la extensión de las palabras.•Presentación de trabajos con limpieza,

claridad y orden.

•Los artículos.•Reconocimiento de artículos.•Concordancia entre artículos y sustantivos.

•Audición del cuento El sapo y la princesa.•Lectura del cómic El paseo de Paola.

B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura que dé respuesta a una planificación sistemática de mejora de la eficacia escritora y fomente la creatividad.

B4-1. Aplicar los conocimientos básicos sobre la estructura de la lengua, la gramática (categorías gramaticales), el vocabulario (formación y significado de las palabras y campos semánticos), así como las reglas de ortografía para favorecer una comunicación más eficaz.

B5-1. Apreciar el valor de los textos literarios y utilizar la lectura como fuente de disfrute e información y considerarla como un medio de aprendizaje y enriquecimiento personal de máxima importancia.

TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 69: Program Ac i

6767

Contenidos Criterios de evaluación curricularesContenidos curriculares de la etapa Contenidos de la unidad

Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en Matemáticas

•Planificación del proceso de resolución de problemas: Análisis y comprensión del enunciado. Estrategias y procedimientos puestos en práctica: hacer un dibujo, una tabla, un esquema de la situación, ensayo y error razonado, operaciones matemáticas adecuadas, etc. Resultados obtenidos.

•Confianza en las propias capacidades para desarrollar actitudes adecuadas y afrontar las dificultades del trabajo científico.

Bloque 2. Números

•Orden numérico. Utilización de los números ordinales. Comparación de números.

•El Sistema de Numeración Decimal: valor posicional de las cifras.

•Operaciones con números naturales: adición, sustracción, multiplicación y división.

•Resolución de problemas de la vida cotidiana.

•Construcción de series ascendentes y descendentes.

•Lectura comprensiva de enunciados.•Cuantificación y comparación de

elementos representados en ilustraciones en términos de poco, mucho, ninguno, más o menos.

•Elección de datos para la resolución de problemas e iniciación en la representación de datos.

•Expresión de razonamientos matemáticos.

B1-1. Expresar verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema.B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes personales inherentes al quehacer matemático.

B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando razonamientos apropiados, distintos tipos de números (romanos, naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas).B2-2. Interpretar diferentes tipos de números según su valor, en situaciones de la vida cotidiana.

•Lectura, escritura, conteo y comparación de números hasta el 9.

• Identificación y conteo de elementos en conjuntos.

•Distinción de números mayores y menores hasta el 9.

•Cálculos sencillos con apoyo gráfico.•Formación de series numéricas crecientes

y decrecientes.

Page 70: Program Ac i

6868

B1-1. Participar en situaciones de comunicación, dirigidas o espontáneas, respetando las normas de la comunicación: turno de palabra, organizar el discurso, escuchar e incorporar las intervenciones de los demás.

B1-1.1. Emplea la lengua oral con distintas finalidades (académica, social y lúdica) y como forma de comunicación y expresión personal (sentimientos, emociones…) en distintos ámbitos.

•Emplea la lengua oral para realizar sus actividades sobre una escena ilustrada, y hablar sobre lo que hace en su tiempo libre y sobre su merienda.

•Se expresa oralmente para reflexionar sobre el contenido del cuento El sapo y la princesa.

•Participa en juegos de lenguaje y dramatizaciones.

•Narra experiencias personales sobre las actividades de su tiempo libre, expresa opiniones sobre la importancia de disculparse y reflexiona oralmente sobre su propio aprendizaje.

Pág. 5 Acts. 1 y 2Pág. 6 Habla con tus

compañerosPág. 6 Pedimos perdón

CL

B1-3. Expresarse de forma oral para satisfacer necesidades de comunicación en diferentes situaciones con vocabulario preciso y estructura coherente.

B1-3.3. Participa activamente en la conversación contestando preguntas y haciendo comentarios relacionados con el tema de conversación.

•Se interesa por participar en conversaciones sobre lo que hace en su tiempo libre y sobre sus aprendizajes.

•Expresa sus opiniones y sus gustos sobre lo que le gusta hacer en su tiempo libre, ajustando sus intervenciones al tema que se trate y empleando el vocabulario adecuado.

Pág. 5 Act. 1

CLAA

B1-8. Comprender textos orales según su tipología: narrativos, descriptivos, informativos, instructivos, argumentativos, etc.

B1-8.2. Responde de forma correcta a preguntas concernientes a la comprensión literal, interpretativa y crítica del texto, e infiere el sentido de elementos no explícitos en los textos orales.

•Responde correctamente a las preguntas de comprensión literal sobre un texto oral.

•Reconoce datos no explícitos y relaciona el argumento de un cuento con sus propias experiencias.

Pág. 6 Habla con tus

compañeros

CL

B1-10. Utilizar de forma efectiva el lenguaje oral para comunicarse y aprender siendo capaz de escuchar activamente, recoger datos pertinentes a los objetivos de comunicación, preguntar y repreguntar, participar en encuestas y entrevistas y expresar oralmente con claridad el propio juicio personal, de acuerdo a su edad.

B1-10.1. Utiliza de forma efectiva el lenguaje oral para comunicarse y aprender escuchando activamente, recogiendo datos pertinentes a los objetivos de la comunicación.

•Escucha atentamente textos orales de diferente extensión.

•Recuerda los datos necesarios para participar en una conversación sobre el contenido del cuento.

Pág. 6 El sapo

y la princesaPág. 33

El paseo de Paola

CLAAIE

Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 71: Program Ac i

Estándares de aprendizaje

Estándares de aprendizaje

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de evaluación curriculares

Criterios de evaluación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

69

B2-2. Comprender distintos tipos de texto adaptados a la edad y utilizando la lectura como medio para ampliar el vocabulario y fijar la ortografía correcta.

B2-2.1. Entiende el mensaje, de manera global, e identifica las ideas principales y las secundarias de los textos leídos a partir de la lectura de un texto en voz alta.

•Lee palabras y oraciones formadas por las letras l, s, t, d.

•Lee y comprende el contenido del cómic El paseo de Paola, apoyándose en imágenes.

•Entiende el contenido de un texto que ha leído en voz alta y amplía su vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

Págs. 8, 16, 22, 28 Acts.

1,1,1,1Pág. 34

El paseo de Paola

Pág. 35 Act. 1

CL

B2-3. Leer en silencio diferentes textos valorando el progreso en la velocidad y la comprensión.

B2-3.1. Lee en silencio con la velocidad adecuada textos de diferente complejidad.

•Lee en silencio palabras, frases, oraciones y textos formados por las letras conocidas.

•Comprende el contenido de diferentes tipos de texto.

Pág. 28 Act. 1

Pág. 34 El paseo de

Paola

CL

B2-5. Utilizar estrategias para la comprensión de textos de diversa índole.

B2-5.1. Interpreta el valor del título y las ilustraciones.

•Comprende el valor del título en un cuento y el significado de las ilustraciones que lo acompañan.

Pág. 6 El sapo

y la princesaCL

B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura que dé respuesta a una planificación sistemática de mejora de la eficacia escritora y fomente la creatividad.

B3-7.1. Planifica y redacta textos siguiendo unos pasos: planificación, redacción, revisión y mejora.•Determina con antelación

cómo será el texto, su extensión, el tratamiento autor-lector, la presentación, etc.

•Adapta la expresión a la intención, teniendo en cuenta al interlocutor y el asunto de que se trata.

•Presenta con limpieza, claridad, precisión y orden los escritos.

•Reescribe el texto.

•Escribe textos con intención comunicativa: expresar lo que representa un dibujo.

•Enlaza correctamente las letras.

•Comprende el espacio del que dispone en la pauta para escribir y respeta la separación entre palabras.

•Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Pág. 5 Act. 1Pág. 9 Act. 3

Pág. 11 Act. 3

CLAA IE

Bloque 2. Comunicación escrita. Leer

Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir

Page 72: Program Ac i

70

B4-1. Aplicar los conocimientos básicos sobre la estructura de la lengua, la gramática (categorías gramaticales), el vocabulario (formación y significado de las palabras y campos semánticos), así como las reglas de ortografía para favorecer una comunicación más eficaz.

B4-1.1. Conoce y reconoce todas las categorías gramaticales por su función en la lengua: presentar el nombre, sustituir el nombre, expresar características del nombre, expresar acciones o estados, enlazar o relacionar palabras u oraciones, etc.

•Reconoce y distingue, por el uso, palabras de diferentes tipos: artículos y sustantivos.

•Clasifica palabras con criterios semánticos y gramaticales.

Pág. 18 Act. 3 CL

B5-1. Apreciar el valor de los textos literarios y utilizar la lectura como fuente de disfrute e información y considerarla como un medio de aprendizaje y enriquecimiento personal de máxima importancia.

B5-1.1. Reconoce y valora las características fundamentales de textos literarios narrativos, poéticos y dramáticos.

•Lee textos narrativos y reconoce las características fundamentales de este tipo de textos.

Pág. 34 El paseo de

PaolaCL

Bloque 4. Conocimiento de la lengua

Bloque 5. Educación literaria

B1-1. Expresar verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema.

B1-1.1. Comunica verbalmente de forma razonada el proceso seguido en la resolución de un problema de matemáticas o en contextos de la realidad.

•Comprende la situación representada en una ilustración y responde verbalmente a las preguntas que se le formulan contando elementos y empleando números, conceptos espaciales, sumas y restas, estimaciones, comparación de medidas temporales, cantidades y precios según sea necesario.

Págs. 20 y 23 Act. 1

CLCMCT

AA

B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes personales inherentes al quehacer matemático.

B1-9.1. Desarrolla y muestra actitudes adecuadas para el trabajo en matemáticas: esfuerzo, perseverancia, flexibilidad y aceptación de la crítica razonada.

•Se interesa por realizar sus trabajos de forma ordenada y limpia y se esfuerza por mejorar.

Pág. 25 Act. 4

CMCTIE

Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en matemáticas

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

Estándares de aprendizaje

Estándares de aprendizaje

Indicadores de logro

Indicadores de logro

Criterios de evaluación curriculares

Criterios de evaluación curriculares

Competencias

Competencias

Actividades

Actividades

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 73: Program Ac i

Estándares de aprendizaje Indicadores de logroCriterios de evaluación

curriculares CompetenciasActividades

71

B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando razonamientos apropiados, distintos tipos de números (romanos, naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas).

B2-1.2. Lee, escribe y ordena, en textos numéricos y de la vida cotidiana, números (naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas), utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

•Lee, escribe, compara y ordena números cardinales hasta el 9, en orden creciente y decreciente, y números ordinales hasta el décimo.

•Lee, escribe y ordena series de números hasta el 9, y cuenta en orden creciente y decreciente hasta dicho número.

Pág. 12 Act. 2

Pág. 25 Act. 6

CMCTIE

B2-2. Interpretar diferentes tipos de números, según su valor, en situaciones de la vida cotidiana.

B2-2.2. Interpreta, en textos numéricos y de la vida cotidiana números (naturales, fracciones y decimales hasta las milésimas), utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

•Reconoce e interpreta números en diferentes entornos (enunciados de problemas, textos, rótulos, tablas…). Pág. 24

Act. 1CL

CMCT

Bloque 2. Números

Page 74: Program Ac i

72

Principios metodológicos AgrupamientoModelos metodológicos

ORIENTACIONES METODOLÓGICAS

•Modelo discursivo/expositivo.•Modelo experiencial.•Talleres.•Aprendizaje cooperativo.•Trabajo por tareas.•Trabajo por proyectos.•Otros.

•Actividad y experimentación.•Participación.•Motivación.•Personalización.• Inclusión.• Interacción.•Significatividad.•Funcionalidad.•Globalización.•Evaluación formativa.•Otros.

•Tareas individuales.•Agrupamiento flexible.•Parejas.•Pequeño grupo.•Gran grupo.•Grupo interclase.•Otros.

Instrumentos para la evaluación

Mejora

Sistema de calificación

Otras medidas de atención a la diversidad

Procedimientos de evaluación

RECURSOS PARALA EVALUACIÓN

•Observación directa del trabajo diario.

•Análisis y valoración de tareas especialmente creadas para la evaluación.

•Valoración cuantitativa del avance individual (calificaciones).

•Valoración cualitativa del avance individual (anotaciones y puntualizaciones).

•Valoración cuantitativa del avance colectivo.

•Valoración cualitativa del avance colectivo.

•Otros.

•Observación directa.•Elemento de diagnóstico:

rúbrica de la unidad.•Evaluación de contenidos,

pruebas correspondientes a la unidad.

•Evaluación por competencias, prueba correspondiente a la unidad.

•Otros documentos gráficos o textuales.

•Debates e intervenciones.•Proyectos personales o

grupales.•Representaciones y

dramatizaciones.•Elaboraciones multimedia.•Otros.

Calificación cuantitativa:•En las pruebas de evaluación

de contenidos, cada actividad se calificará con 1 punto si se ha resuelto correctamente. En el caso de que la resolución no sea errónea, pero sea incompleta o falte algún elemento esencial, se puede valorar con 0,5 puntos. Así, la calificación máxima de la prueba será de 10 puntos. La evaluación inicial se calificará del mismo modo.

Calificación cualitativa: tendrá como clave para el diagnóstico la rúbrica correspondiente a la unidad.•Las pruebas de evaluación por

competencias.•La observación directa.

Otros elementos de la programación

TRABAJO COOPERATIVO

•Proyecto correspondiente al primer trimestre: El libro de las manos.•Proyecto social: Una escuela más limpia.

ENSEÑANZA INDIVIDUALIZADA

•Programa de mejora del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de refuerzo propuestas en la guía didáctica.

•Programa de ampliación del proyecto de Enseñanza individualizada correspondiente a la unidad.

•Actividades de ampliación propuestas en la guía didáctica.•LibroMedia de 1.er curso de Educación Primaria, actividades y

recursos.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

•Actividades complementarias correspondientes a la unidad 1 del material de Recursos complementarios de 1.er curso.

Modelo de Programación Didáctica da Aula de

Page 75: Program Ac i

73

CONTENIDOSTRANSVERSALES

•Comprensión lectora. Texto inicio de la unidad. Hábitos que nos hacen estar sanos (pág. 5); la letra L (págs. 8 y 10); la letra S (págs. 16 y 18); la letra T (pág. 22); la letra D (pág. 28); El paseo de Paola (pág. 34).

•Expresión oral y escrita. Juegos en el jardín (págs. 4 y 5); El sapo y la princesa (págs. 6 y 7); Repasa y escribe (págs. 9, 11, 12, 17, 19, 21, 23, 25, 29); Caligrafía (pág. 29); Vamos a escribir (págs. 32 y 33); Vamos a leer: El paseo de Paola (pág. 34); Jugamos con las palabras (pág. 35); Juegos de siempre (pág. 37); reflexión y explicación de los hábitos saludables en la propia vida (pág. 38); Actividades de repaso (págs. 40 y 41).

•Comunicación audiovisual. El sapo y la princesa (pág. 6); las articulaciones (pág. 27); visualización de viñetas (págs. 34 y 36); reconocer hábitos saludables (pág. 38).

•Emprendimiento. Explicación de hábitos para el cuidado de la salud (pág. 38).

•Educación cívica y constitucional. El respeto hacia nuestros mayores (pág. 37).

•Valores personales. Los beneficios de tener hábitos saludables en la vida (pág. 38).

PLAN DE FOMENTO DE LA LECTURA

UTILIZACIÓNDE LAS TIC

Otras sugerencias de lectura:•La nave de los libros 2.•Lecturas amigas 2.•Fichas de comprensión lectora 2.•Plan lector. Santillana.

•LibroMedia de 1.er curso, actividades correspondientes a la unidad.

EDUCACIÓN EN VALORES

Sugerencia de tratamiento:Valores sociales, cívicos y solidarios:•La pertenencia. El grupo de clase. Desarrollo personal:•La responsabilidad. El orden y la disciplina.•La autenticidad. La autoestima.Las relaciones personales:•La comunicación. Iniciar la comunicación.•La afectividad. El cariño.

PROYECTO LINGÜÍSTICO

• Identificar y nombrar personas, animales o cosas. Responder a las cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?•Describir algo mediante la enumeración de lo que contiene. Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué

hay?• Identificar y nombrar acciones que se realizan en tiempo presente. Responder a las cuestiones: ¿Qué hace?

¿Qué hacen? ¿Qué sueles hacer?•Reconocer y expresar cualidades observables que diferencian personas, animales o cosas de sus

semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son?•Conocer y describir a través de comparaciones con algo más conocido. Responder a las cuestiones:

¿Como qué es? ¿Como quién es? ¿Es igual que…? ¿Es mayor…? ¿Es menor…?

Page 76: Program Ac i
Page 77: Program Ac i

Rúbricas de avaliación

Page 78: Program Ac i

76

Rúbricas de avaliación

O sistema de avaliación educativa mediante rúbricasUnha rúbrica é, basicamente, unha ferramenta que permite obxectivar a avaliación dun proceso, calquera que sexa o campo en que se desenvolve.

No contexto educativo, a rúbrica proporciona referencias para valorar todos os aspectos do proceso educativo, ofrece información para a toma de decisións e mostra con claridade a relación entre os elementos do currículo. As rúbricas constitúen a concreción deses elementos e obtéñense mediante os seguintes procesos de elaboración:

1. Análise dos obxectivos.2. Relación entre os obxectivos, os criterios de avaliación e as competencias.3. Definición dos estándares de aprendizaxe.4. Descrición dos niveis de adquisición deses estándares, que deben recoller as condutas observables e os

niveis de logro de cada grao.

Os tipos de rúbricasExisten dous tipos de rúbricas en función do grao de definición dos estándares que conteñen:

• Holística ou global. É a que mostra o grao de dominio ou adquisición dunha competencia globalmente, sen atender aos elementos illados que a compoñen. É un medio para valorar o resultado dun traballo no seu conxunto.

• Analítica. Permite valorar separadamente os elementos que constitúen unha tarefa. É dicir, especifica, punto por punto, as cuestións que serán obxecto de avaliación de forma moi pormenorizada.

En ambos os casos, a utilidade da rúbrica depende en gran medida de que se revise con frecuencia para axustala cada vez mellor ao proceso educativo e aos obxectivos dese proceso

O sistema de rúbricas de SantillanaO sistema de rúbricas de Santillana/Obradoiro é un instrumento útil e preciso para a avaliación educativa, que pon en relación os elementos da Programación Didáctica da Aula (PDA) cos niveis de adquisición dos estándares de aprendizaxe. Este sistema está estreitamente vinculado ao proxecto Saber Facer de Santillana/Obradoiro.

As rúbricas preséntanse como matrices simples onde se detallan, para cada un dos estándares de aprendizaxe, as condutas observables e os niveis de execución que o profesor debe ter en conta para a avaliación dos seus alumnos.

Os campos que recollen estas matrices son:

• Estándares de aprendizaxe. Parten do currículo oficial e constitúen o maior nivel de concreción dos aspectos relevantes para a avaliación. Están relacionados cos obxectivos de aprendizaxe, os criterios de avaliación e os contidos e as competencias. Os estándares de aprendizaxe inclúen referencias a coñecementos (coñecer os conceptos) e a habilidades e destrezas (relacionalos, reelaboralos e aplicalos en contextos diferentes).

• Niveis de adquisición. Indican os graos de adquisición dun determinado logro mediante unha escala cualitativa de catro niveis: desde logro en vías de adquisición ata o nivel de excelente. Ademais, xunto a cada nivel, ofrécese o valor numérico que lle corresponde. O valor numérico ten unha dobre función para o profesor: permítelle cuantificar o avance de cada alumno e facilita o cálculo dos percentís que relacionan o avance dun alumno concreto con respecto ao grupo da clase.

Page 79: Program Ac i

77

Exemplo de rúbrica dunha unidade de Lingua

Cualificación global (máximo 80)

Estándares de aprendizaxe, obtidos da PDA e o currículo.

Clave de interpretación. Expresa a relación entre

a puntuación que un alumno obtén e a cualificación

que se lle outorga.

Valoración que o alumno obtén na rúbrica

e a cualificación que ten asociada.

Cualificación obtidapolo alumno.

Niveis de adquisición coa gradación do desempeño dunha tarefa, desde o logro en vías de adquisición ata

o nivel de excelente. Recollen tamén a cualificación

correspondente a cada grao.

Valoración total. Nesta rúbrica, a cualificación máxima que un alumno pode

alcanzar é de 80 puntos.

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 20 A 30 PUNTOS: Insuficiente; 31 A 50 PUNTOS: Suficiente; 51 A 70 PUNTOS: Notable; 71 A 80 PUNTOS: Excelente

Estándares de aprendizaxe

EtapaConcreción para

a unidade

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B4.9.1 •Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual.

• Traduce ao galego textos sinxelos doutras linguas románicas.

Recoñece os castelanismos con axuda.Traduce ao galego textos doutras linguas románicas con axuda.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual.Traduce ao galego textos sinxelos doutras linguas románicas.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual. Evita os castelanismos cando fala galego.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual. Evita os castelanismos cando fala galego, e valora a importancia de utilizar correctamente a lingua.

B5.1.1B5.1.2

•Escoita e reproduce o conto A casa abandonada e adiviñas sobre linguas.

Non presta atención ás lecturas na aula, ou non as entende.

Escoita e reproduce os textos literarios da unidade.

Escoita e reproduce os textos literarios da unidade e amplía o seu vocabulario.

Escoita moi atentamente e reproduce os textos literarios da unidade e amplía o seu vocabulario. Mostra interese por aprender máis adiviñas.

B5.2.2 • Expresa a súa opinión sobre a lectura e razoa os porqués das súas valoracións.

Non se interesa moito pola literatura nin por formar a súa propia opinión sobre os textos.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen lle recomendaría a súa lectura.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen llos recomendaría de maneira clara e ordenada.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen llos recomendaría de maneira clara e ordenada. Extrae unha aprendizaxe dos textos que le.

Page 80: Program Ac i

78

Estándares de aprendizaxe

EtapaConcreción para

a unidade

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1.3.1B1.3.2B1.3.3

• Interpreta as accións e os detalles da lámina Día de mudanza utilizando a lingua oral.

•Extrae e retén información importante sobre o tema de que se fala nunha gravación.

• Compara características de diferentes vivendas.

• Narra ante a clase unha versión dun conto clásico.

Usa a lingua oral para falar da lámina.Extrae algún dato da gravación.Fala sobre as diferentes casas.Conta un conto ante a clase.

IInterpreta as accións e os detalles da lámina Día de mudanza utilizando a lingua oral.Extrae e retén información sobre o tema de que se fala nunha gravación.Compara algunhas características de diferentes vivendas.Narra ante a clase unha versión dun conto clásico.

Interpreta as accións e os detalles da lámina Día de mudanza utilizando a lingua oral de xeito moi satisfactorio.Extrae e retén información importante sobre o tema de que se fala nunha gravación.Compara de xeito ordenado características de diferentes vivendas.Narra ante a clase unha versión dun conto clásico, esforzándose por ser orixinal.

Interpreta as accións e os detalles da lámina Día de mudanza utilizando a lingua oral de xeito moi satisfactorio utilizando un vocabulario específico moi amplo.Extrae e retén información importante sobre o tema de que se fala nunha gravación. Compara de xeito ordenado características de diferentes vivendas.Narra ante a clase unha versión moi orixinal dun conto clásico.

B1.4.1 •Permanece atento e procura non cortar as intervencións do interlocutor.

Atende nas intervencións dos demais se se lle pide expresamente.

Atende cando os demais falan e non interrompe case nunca.

Presta atención ás intervencións dos demais e non interrompe a ninguén.

Presta atención sempre ás intervencións dos demais, mantén un actitude que favorece a expresividade dos compañeiros.

B1.5.1B1.5.4

•Narra experiencias persoais sobre as mudanzas; expresa nunha conversa opinións sobre a importancia de colaborar nas tarefas domésticas.

• Exprésase cun volume adecuado.

Conversa sobre as mudanzas e sobre as tarefas domésticas.

Narra nunha conversa coñecementos persoais sobre as mudanzas, expresa opinións sobre a importancia de colaborar nas tarefas domésticas.

Narra nunha conversa coñecementos persoais sobre as mudanzas, expresa opinións ben razoadas sobre a importancia de colaborar nas tarefas domésticas.

Narra nunha conversa coñecementos persoais sobre as mudanzas de maneira ordenada, expresa opinións ben razoadas sobre a importancia de colaborar nas tarefas domésticas. Utiliza un vocabulario moi amplo.

B1.10.1 •Mostra interese por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

Preocúpase moi pouco pola pronuncia e a entoación.

Mostra interese por expresarse oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

Exprésase oralmente coa pronuncia e a entoación adecuadas.

Exprésase oralmente cunha pronuncia e unha entoación moi boas.

B2.1.2B2.1.3

•Recoñece as accións e os detalles da lectura. Localiza unha descrición.

•Explica a situación final da lectura.

• Comprende textos académicos explicativos e usa información sacada deles.

Recoñece algún detalles da lectura.Explica con axuda a situación final da lectura.Comprende de maneira parcial textos académicos explicativos.

Recoñece as accións e os detalles da lectura. Localiza unha descrición.Explica a situación final da lectura.Comprende textos académicos explicativos e usa información sacada deles.

Recoñece as accións e os detalles da lectura. Localiza unha descrición, incluso detalles non explícitos.Explica a situación final da lectura de maneira ordenada.Comprende textos académicos explicativos e usa información sacada deles.

Recoñece todas as accións e os detalles da lectura. Localiza unha descrición, incluso detalles non explícitos.Explica a situación final da lectura de maneira ordenada.Comprende textos académicos explicativos e usa información sacada deles con criterio.

Modelo de rúbrica de Lingua Galega e Literatura 4.º de Educación Primaria. Unidade 1. Día de mudanza

Rúbricas de avaliación

Page 81: Program Ac i

79

Estándares de aprendizaxe

EtapaConcreción para

a unidade

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2.5.1 •Usa, con axuda, Internet para buscar información necesaria para a realización das tarefas.

Necesita moita axuda para utilizar Internet, ou non mostra interese na actividade.

Usa Internet con axuda para buscar información para resolver as tarefas.

Usa Internet para buscar información para resolver as tarefas de maneira satisfactoria.

Usa Internet para buscar información para resolver as tarefas e selecciónaa con criterio.

B2.6.1B2.6.2B2.6.3

•Le en silencio e en voz alta o conto A casa abandonada, cunha velocidade adecuada e descodificando sen dificultade as palabras.

Le en silencio o conto A casa abandonada, pero a súa velocidade non é adecuada.

Le en silencio o conto A casa abandonada, cunha velocidade adecuada e descodificando sen dificultade case todas as palabras.

Le en silencio e entende sen dificultade o conto A casa abandonada.

Le en silencio e entende sen dificultade o conto A casa abandonada; amplía o seu vocabulario coa lectura.

B2.9.1 • Interésase pola lectura como fonte de aprendizaxe e fonte de pracer.

Non se interesa o suficiente pola lectura.

Interésase pola lectura como fonte de aprendizaxe.

Interésase pola lectura como fonte aprendizaxe e de pracer.

Interésase pola lectura como fonte de aprendizaxe e de pracer, incluso fóra do ámbito escolar.

B2.10.1B2.10.2

• Recoñece en que conto clásico se basea unha versión.

• Mostra capacidade para expresar preferencias e opinións sobre os textos literarios lidos.

Recoñece só con axuda en que conto clásico se basea unha versión.Non explica as súas opinións sobre os textos literarios lidos.

Recoñece en que conto clásico se basea unha versión.Mostra capacidade para expresar preferencias e opinóns sobre textos literarios que leu.

Recoñece en que conto se basea unha versión. Expresa preferencias e opinións sobre os textos literarios lidos utlizando unha linguaxe adecuada

Recoñece en que conto se basea unha versión. Expresa preferencias e opinións sobre os textos literarios lidos utlizando unha linguaxe adecuada e ofrecendo motivos razoados.

B3.1.1B3.1.2B3.1.3B3.1.4B3.1.5

• Organiza a información sacada dos textos orais e escritos para realizar as súas propias construcións.

• Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico e distíngueas cando escribe un. Planifica a redacción dun correo electrónico.

• Emprega a información organizada para aprender os contidos da unidade.

• Aplica, de maneira xeral, os signos de puntuación e as normas ortográficas.

Necesita indicacións exactas para reproducir información de textos orais ou non é capaz de organizala.Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico.Intenta aprender os contidos da unidade.Aplica de maneira irregular os signos de puntuación e as normas ortográficas.

Organiza a información sacada dos textos orais e escritos para realizar as súas propias construcións.Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico e distíngueas cando escribe un. Planifica a redacción dun correo electrónico.Organiza a información con axuda para aprender os contidos da unidade.Aplica, de maneira xeral, os signos de puntuación e as normas

Organiza moi ben a información sacada dos textos orais e escritos para realizar as súas propias construcións.Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico e distíngueas cando escribe un. Planifica a redacción dun correo electrónico e entende a importancia de planificar os seus escritos.Organiza a información para aprender os contidos da unidade.Aplica, de maneira xeral, os signos de puntuación e as normas ortográficas.

Organiza moi ben a información sacada dos textos orais e escritos para realizar as súas propias construcións.Identifica as partes en que se estrutura o correo electrónico e distíngueas cando escribe un. Planifica a redacción dun correo electrónico e entende a importancia de planificar os seus escritos.Organiza moi ben a información para aprender os contidos da unidade.Aplica correctamente os signos de puntuación e as normas ortográficas.

Page 82: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaConcreción para

a unidade

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B3.2.1 •Escribe textos para obter, organizar e comunicar información: –redacta o resumo do conto A casa abandonada–explica a súa opinión sobre o parecido entre linguas–explica o porqué do uso de certas grafías.

Escribe textos para obter, organizar e comunicar información, pero non se esforza o suficiente ou o resultado non é satisfactorio.

Escribe textos para obter, organizar e comunicar información correctamente en case todos os casos.

Escribe textos para obter, organizar e comunicar información correctos e satisfactorios.

Escribe textos para obter, organizar e comunicar información correctos e satisfactorios. Utiliza un vocabulario rico e adecuado.

B3.7.1B3.7.2

• Enlaza correctamente as grafías seguindo as normas de corrección gramatical e ortográfica do nivel educativo.

• Respecta os aspectos formais de presentación de textos.

Enlaza as grafías de maneira irregular. Respecta algún aspectos formais de presentación de textos.

Enlaza correctamente as grafías seguindo as normas de corrección ortográfica do nivel educativo.Respecta os aspectos formais de presentación de textos.

Enlaza correctamente as grafías seguindo as normas de corrección gramatical e ortográfica do nivel educativo.Respecta os aspectos formais de presentación de textos.

Enlaza correctamente as grafías seguindo as normas de corrección gramatical e ortográfica do nivel educativo.Respecta os aspectos formais de presentación de textos, e asimila o aprendido para aplícalo noutras producións posteriores.

B4.2.2B4.2.3

•Escribe correctamente as grafías correspondentes aos sons G, K, Z, R forte e suave, e B.

• Completa palabras e oracións coas grafías c, qu, z, g, gu, r e rr.

• Interésase por aplicar as normas ortográficas da unidade.

Utiliza ás veces as normas ortográficas da unidade.

Utiliza as normas ortográficas da unidade, aplicándoas nas actividades da aula. Preocúpase bastante por aplicar as normas ortográficas.

Utiliza as normas ortográficas da unidade, aplicándoas nas súas producións escritas. Preocúpase moito por aplicar as normas ortográficas.

Utiliza as normas ortográficas da unidade, aplicándoas nas súas producións escritas. Aplica as normas ortográficas.

B4.6.1 •Coñece en que orde están as plabras no dicionario e en que forma aparecen.

• Compara as súas definicións coas do dicionario.

Coñece a orde alfabética que lle permite buscar palabras no dicionario.Compara as súas definicións coas do dicionario sen interese.

Coñece a orde alfabética que lle permite buscar palabras no dicionario e sabe en que forma aparecen.Compara as súas definicións coas do dicionario.

Domina a orde alfabética que lle permite buscar palabras no dicionario. Mostra interese por coñecer e utilizar o dicionario, dixital e en papel, para completar a realización de distintas actividades da unidade.Compara as súas definicións coas do dicionario.

Domina a orde alfabética que lle permite buscar palabras no dicionario. Utiliza de forma autónoma o dicionario, disital e en papel, para buscar palabras cuxo significado descoñece e selecciona a acepción que necesita en cada caso das distintas que lle ofrece. Compara as súas definicións coas do dicionario e asimila como deberá facelas.

80

Rúbricas de avaliación

Page 83: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaConcreción para

a unidade

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B4.7.2 •Distingue as palabras que son sinónimas dunha palabra dada das que non o son.

Distingue as palabras sinónimas de maneira irregular.

Distingue cales son as palabras sinónimas doutra palabra dada.

Distingue cales son as palabras sinónimas doutra palabra dada. Ofrece os seus propios exemplos de sinonimia.

Distingue cales son as palabras sinónimas doutra palabra dada. Ofrece os seus propios exemplos de sinonimia e aplícaa para evitar repeticións nos seus textos.

B5-1.1. •Valora os textos teatrais e poéticos e recoñece algunha das súas características.

Goza lendo diversos textos literarios.

Mostra interese por mellorar a súa lectura de textos literarios.

Mostra interese por mellorar a súa lectura de textos literarios e por realizar as actividades sobre eles.

Mostra interese por mellorar a súa lectura de textos literarios e por realizar as actividades sobre eles. Quere coñecer máis datos sobre o autor e a obra.

B4.8.1 • Identifica o galego como unha lingua diferenciada ao mesmo nivel ca as outras da Península.

Indentifica o galego como unha lingua diferenciada.

Identifica e valora o galego como unha lingua diferenciada.

Identifica e valora o galego como unha lingua diferenciada. Coñece os nomes de todas as linguas vistas na unidade.

Identifica e valora o galego como unha lingua diferenciada. Coñece os nomes de todas as linguas vistas na unidade e sabe onde se fala cada unha.

B4.9.1 •Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual.

• Traduce ao galego textos sinxelos doutras linguas románicas.

Recoñece os castelanismos con axuda.Traduce ao galego textos doutras linguas románicas con axuda.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual.Traduce ao galego textos sinxelos doutras linguas románicas.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual. Evita os castelanismos cando fala galego.

Recoñece e corrixe castelanismos en palabras de uso habitual. Evita os castelanismos cando fala galego, e valora a importancia de utilizar correctamente a lingua.

B5.1.1B5.1.2

•Escoita e reproduce o conto A casa abandonada e adiviñas sobre linguas.

Non presta atención ás lecturas na aula, ou non as entende.

Escoita e reproduce os textos literarios da unidade.

Escoita e reproduce os textos literarios da unidade e amplía o seu vocabulario.

Escoita moi atentamente e reproduce os textos literarios da unidade e amplía o seu vocabulario. Mostra interese por aprender máis adiviñas.

B5.2.2 • Expresa a súa opinión sobre a lectura e razoa os porqués das súas valoracións.

Non se interesa moito pola literatura nin por formar a súa propia opinión sobre os textos.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen lle recomendaría a súa lectura.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen llos recomendaría de maneira clara e ordenada.

Valora a literatura como vehículo de comunicación e como recurso de gozo persoal; expresa a súa opinión sobre os textos lidos e a quen llos recomendaría de maneira clara e ordenada. Extrae unha aprendizaxe dos textos que le.

81

Cualificación global (máximo 80)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 20 A 30 PUNTOS: Insuficiente; 31 A 50 PUNTOS: Suficiente; 51 A 70 PUNTOS: Notable; 71 A 80 PUNTOS: Excelente.

Page 84: Program Ac i

8282

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Emplea la lengua oral para realizar sus actividades, narra experiencias personales sobre el deporte y reflexiona sobre el contenido de textos orales.

Utiliza la lengua oral para intervenir en situaciones comunicativas de forma intuitiva.

Interviene en diversas situaciones de intercambio oral utilizando un vocabulario cada vez más amplio y ajusta el tono del discurso a diferentes intenciones comunicativas.

Interviene activamente en diversas situaciones de intercambio oral utilizando la lengua de manera consciente y adecuada. Selecciona el lenguaje según la situación de comunicación y respeta las normas del intercambio comunicativo.

Participa en distintas situaciones comunicativas; adapta sus intervenciones al contexto y a su interlocutor; argumenta y opina, se expresa con claridad y corrección y respeta las normas del intercambio comunicativo.

B1-3.1. •Se interesa por participar en conversaciones sobre sus deportes favoritos y experiencias personales.

Participa en conversaciones sobre deportes y responde a preguntas del profesor.

Participa en conversaciones sobre sus deportes favoritos y experiencias personales.

Muestra interés por participar en conversaciones sobre sus deportes favoritos y aporta experiencias personales a sus intervenciones.

Participa de forma autónoma en conversaciones sobre deporte, aporta sus experiencias personales y es capaz de relacionar sus intervenciones con conocimientos previamente adquiridos.

B1-4.2. •Es capaz de discernir de qué deporte se habla en un texto oral.

Escucha un texto oral pero requiere ayuda para averiguar de qué deporte se trata.

Es capaz de averiguar a partir de los datos de un texto oral de qué deporte se trata.

Discierne qué acontecimiento deportivo se está celebrando a partir de un texto oral; es capaz de explicar qué datos le han llevado a alcanzar la respuesta correcta.

Averigua, a partir de un texto oral, qué acontecimiento deportivo se celebra; explica qué datos le han indicado la respuesta correcta y los relaciona con experiencias personales.

B1-5.1. •Emplea el vocabulario relacionado con el deporte de un modo adecuado a su edad.

Utiliza el vocabulario relacionado con el deporte que aparece en el libro.

Utiliza el vocabulario relacionado con el deporte de un modo adecuado a su edad.

Muestra interés por ampliar el vocabulario relacionado con el deporte y es capaz de emplearlo adecuadamente al contexto.

Amplía el vocabulario relacionado con el deporte de forma autónoma, lo emplea correctamente en sus intervenciones y lo relaciona poniendo ejemplos con otras actividades.

B1-5.1. •Emplea el vocabulario relacionado con el deporte de un modo adecuado a su edad.

Utiliza el vocabulario relacionado con el deporte que aparece en el libro.

Utiliza el vocabulario relacionado con el deporte de un modo adecuado a su edad.

Muestra interés por ampliar el vocabulario relacionado con el deporte y es capaz de emplearlo adecuadamente al contexto.

Amplía el vocabulario relacionado con el deporte de forma autónoma, lo emplea correctamente en sus intervenciones y lo relaciona poniendo ejemplos con otras actividades.

Modelo de rúbrica de Lingua Castelá e Literatura 2.º de Educación Primaria. Unidad 1. La hora del recreo

Rúbricas de evaluación

Page 85: Program Ac i

8383

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-7.1. •Memoriza y recita un poema breve.

Recita el poema pero tiene que consultar el texto.

Recuerda el poema y lo recita delante de sus compañeros.

Recuerda los versos y los recita delante de sus compañeros. Muestra interés por mantener la entonación y las pausas adecuadas.

Memoriza y recita los versos del poema delante de sus compañeros de manera autónoma manteniendo el ritmo y la entonación adecuados. Aprende y recita otros poemas de similares características.

B1-8.3. •Retiene la información obtenida de textos orales para realizar diversas actividades.

Realiza las actividades, pero necesita la ayuda del profesor para obtener la información de los textos orales.

Obtiene información de textos orales que posteriormente utiliza para realizar diversas actividades.

Realiza las distintas actividades a partir de la información que recuerda de los textos orales. Aplica estrategias para memorizar la información adecuada y es capaz de explicarlas.

Aplica de forma autónoma estrategias para la memorización de la información para realizar las actividades a partir de textos orales. Explica estas estrategias y las relaciona con aprendizajes previos.

B1-9.3. •Crea mensajes para presentar los argumentos necesarios para convencer sobre la práctica de un deporte.

Elabora mensajes con ayuda del profesor y presenta argumentos sobre la práctica de un deporte.

Crea mensajes con una clara intención comunicativa y presenta argumentos convincentes sobre la práctica de un deporte.

Muestra interés por presentar argumentos a través de mensajes con una clara intención comunicativa, basándose en sus experiencias personales, para convencer a sus compañeros sobre la conveniencia de practicar un deporte.

Planifica de forma autónoma la creación de mensajes para argumentar la conveniencia de practicar un deporte con una clara intención comunicativa, basándose en sus experiencias personales. Expone estos argumentos ante sus compañeros justificando sus opiniones.

B2-1.1. •Lee textos en voz alta con la velocidad, la pronunciación y la entonación adecuadas.

Lee textos en voz alta.

Lee en voz alta un texto marcando los signos de puntuación y las pausas.

Lee textos expresivamente, adecuando la entonación al contenido y a los signos de puntuación; hace correctamente las pausas, cuida el tono y realiza una lectura fluida y rítmica.

Muestra interés por leer textos diversos de forma expresiva; reconoce y aplica estrategias adecuadas a la lectura de diferentes tipos de textos, entona y modula la voz; hace pausas y pronuncia claramente.

B2-2.1. •Lee y comprende el contenido del cuento Clara y el diente.

•Entiende el contenido de un texto que ha leído en voz alta y amplía su vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

Comprende y reproduce datos concretos de un cuento.

Entiende el cuento de forma global; extrae detalles concretos y amplía su vocabulario sirviéndose del contexto.

Comprende y explica con numerosos detalles del cuento; amplía su vocabulario sirviéndose del contexto y formula hipótesis sobre algunos detalles del argumento.

Resume el contenido del cuento, realiza inferencias; amplía su vocabulario sirviéndose del contexto y establece relaciones de causalidad entre los acontecimientos.

Page 86: Program Ac i

84

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-3.1. •Lee en silencio y con un buen nivel de comprensión distintos tipos de textos.

Lee textos en silencio.

Lee en silencio un texto; comprende su significado y lo comenta.

Lee textos en silencio en tiempo adecuado; comenta el contenido y lo valora.

Muestra interés por leer textos diversos en silencio; reconoce y aplica estrategias adecuadas a la lectura de diferentes tipos de textos; hace pausas e interioriza la lectura.

B2-5.1. •Obtiene información del título de la lectura y de los elementos gráficos que la acompañan.

Identifica el título y los elementos gráficos del texto.

Relaciona el título y las ilustraciones con el contenido del cuento.

Muestra interés por la relación entre los títulos, las ilustraciones y el contenido del texto. Es capaz de relacionarlos con otras lecturas previas.

Reconoce de forma autónoma los títulos de los textos y emplea estrategias para relacionarlos con las ilustraciones y el contenido de la lectura. Relaciona la lectura con otras lecturas previas y pone más ejemplos.

B3-1.3. •Utiliza el lenguaje escrito para producir textos creativos de acuerdo con modelos dados.

Utiliza el lenguaje escrito para producir textos siguiendo los modelos dados.

Produce textos creativos a partir de modelos dados.

Produce textos creativos y muestra interés por salirse de los modelos dados y aportar su propia perspectiva.

Produce textos creativos de forma autónoma. Aporta su propia perspectiva y es capaz de explicar el proceso creativo seguido.

B3-2.2. •Escribe correctamente palabras con mayúscula.

Utiliza las mayúsculas con ayuda del libro.

Utiliza las mayúsculas aplicando correctamente las reglas ortográficas.

Utiliza las mayúsculas correctamente; revisa sus escritos para comprobar aciertos y errores, y muestra interés por conocer y aplicar las normas ortográficas.

Aplica las normas ortográficas, utiliza la memoria visual o la inferencia para deducir cómo se escriben determinadas palabras y muestra interés por aplicar las reglas de ortografía en sus producciones.

B3-2.3. •Escribe con corrección dictados que recogen dificultades ortográficas trabajadas.

Escribe dictados con un alto margen de errores.

Escribe dictados aplicando correctamente las reglas ortográficas.

Escribe correctamente palabras y oraciones al dictado; revisa sus textos para comprobar aciertos y errores, y muestra interés por conocer y aplicar las normas ortográficas.

Escribe dictados y utiliza estrategias de revisión de forma autónoma para detectar y corregir errores; aplica las normas ortográficas, utiliza la memoria visual o la inferencia para deducir cómo se escriben determinadas palabras y muestra interés por aplicar las reglas de ortografía en sus producciones.

B3-5.1. •Se interesa por escribir con corrección y originalidad.

Escribe con corrección pero se limita a seguir los modelos dados.

Escribe con corrección y originalidad.

Muestra interés por escribir con corrección aplicando las reglas ortográficas previamente aprendidas e intenta ser original.

Escribe con corrección aplicando las reglas ortográficas previamente aprendidas y aplica a sus escritos experiencias personales y conocimientos previos para ser original.

84

Rúbricas de avaliación

Page 87: Program Ac i

85

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B3-7.1. •Escribe textos con intención comunicativa: una experiencia personal.

•Enlaza correctamente las letras.

•Comprende el espacio del que dispone en la pauta para escribir y respeta la separación entre palabras.

•Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Redacta una experiencia personal sin ajustarse a una estructura determinada. Necesita ayuda para enlazar las letras y respetar la pauta para escribir.

Escribe textos sobre una experiencia personal con una clara intención comunicativa. Enlaza correctamente las letras y mantiene separadas las palabras respetando la pauta. Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Escribe textos sobre una experiencia personal con una clara intención comunicativa. Aplica estrategias para enlazar correctamente las letras manteniendo separadas las palabras y respetar la pauta y es capaz de explicarlas. Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Se plantea de forma autónoma la redacción de una experiencia personal; y planifica a priori el proceso de trabajo; sigue los pasos que ha previsto, organiza la información y redacta el texto intentando mejorarlo. Aplica estrategias para enlazar correctamente las letras manteniendo separadas las palabras y respetar la pauta, y es capaz de explicarlas. Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

B4-1.3. •Reconoce las palabras de una misma familia.

Identifica palabras de una misma familia.

Reconoce palabras que pueden formar parte de la misma familia y las agrupa.

Muestra interés por conocer las familias de palabras y reconoce palabras que pertenecen a las mismas. Emplea estrategias de aprendizaje para reconocer familias de palabras.

Reconoce e identifica de forma autónoma familias de palabras. Emplea estrategias de aprendizaje para reconocer familias de palabras. Agrupa palabras que pertenecen a la misma familia y pone más ejemplos.

B4-3.3. •Conoce y utiliza correctamente las mayúsculas.

Escribe palabras con mayúsculas con ayuda.

Escribe textos aplicando las normas ortográficas de las mayúsculas correctamente.

Muestra interés por conocer y aplicar las normas ortográficas al uso de las mayúsculas y utiliza los conocimientos adquiridos para inferir la escritura correcta de otras palabras.

Comprende y aplica de forma autónoma las normas ortográficas del uso de las mayúsculas, pone en marcha estrategias de aprendizaje y explica los casos mediante ejemplos.

B5-1.1. •Valora los textos teatrales y poéticos y reconoce alguna de sus características.

Disfruta leyendo diversos textos literarios.

Muestra interés por mejorar su lectura de textos literarios.

Muestra interés por mejorar su lectura de textos literarios y por realizar las actividades sobre ellos.

Muestra interés por mejorar su lectura de textos literarios y por realizar las actividades sobre ellos. Quiere conocer más datos sobre el autor y la obra.

B5-5.2. •Lee textos narrativos, poéticos y dramáticos, y reconoce las características fundamentales de este tipo de textos.

Lee poemas en voz alta.

Lee en voz alta un poema marcando la entonación y las pausas.

Lee poemas expresivamente, adecuando la entonación al contenido; hace correctamente las pausas, cuida el tono y realiza una lectura fluida y rítmica.

Muestra interés por leer poemas diversos de forma expresiva; reconoce y aplica estrategias adecuadas, entona y modula la voz; hace pausas y pronuncia claramente.

Calificación global (máximo 80)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 20 A 30 PUNTOS: Insuficiente; 31 A 50 PUNTOS: Suficiente; 51 A 70 PUNTOS: Notable; 71 A 80 PUNTOS: Excelente.

85

Page 88: Program Ac i

86

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Comprende la situación representada en una ilustración y responde verbalmente a las preguntas que se le formulan contando elementos y empleando números, conceptos espaciales, sumas y restas, estimaciones, comparación de medidas temporales, cantidades y precios según sea necesario.

Observa la situación representada en una ilustración y requiere apoyos para leer las imágenes y expresar verbalmente las conclusiones obtenidas; responde a las preguntas que se le formulan de forma irregular.

Comprende la situación representada en una ilustración y responde a las preguntas que se le formulan empleando números, sumas y restas

Lee y entiende la información contenida en las ilustraciones, analiza los datos de los que dispone e identifica la estrategia más adecuada para expresar las conclusiones obtenidas y responder preguntas; ordena los datos, realiza recuentos, reconoce los dígitos que los representan, compara números y maneja el concepto de cantidad.

Comprende la situación representada en una ilustración y la relaciona con contextos de la realidad. Responde a las preguntas que se le formulan y realiza las operaciones necesarias. Comprueba las conclusiones obtenidas. Comunica verbalmente el proceso que sigue para resolver problemas y lo razona. Aplica los mismos procesos en situaciones similares.

B1-2.1. •Entiende la situación expresada en el enunciado de un problema.

•Emplea procesos de razonamiento y estrategias de resolución, indica los pasos que va a seguir de una forma ordenada y realiza los cálculos necesarios.

Entiende parcialmente la información contenida en el enunciado de un problema; necesita apoyos para elegir la estrategia y para llevar a cabo las operaciones necesarias para su resolución.

Lee comprensivamente el enunciado de un problema y lo representa mentalmente, analiza los datos que contiene, deduce las relaciones entre ellos y elige la estrategia para solucionarlo.

Entiende el enunciado de un problema; representa mentalmente la información, analiza los datos e identifica la estrategia más adecuada para su resolución. Ordena los datos, realiza las operaciones y resuelve el problema.

Comprende la información contenida en el enunciado de un problema; analiza y ordena los datos e identifica y aplica la estrategia más adecuada para su resolución.

B1-3.1. • Identifica patrones, regularidades y leyes matemáticas y comprueba que es posible aplicarlos en diferentes situaciones.

Aplica las leyes matemáticas en algunas situaciones.

Identifica patrones, regularidades y leyes matemáticas.

Identifica patrones, regularidades y leyes matemáticas, y comprueba que es posible aplicarlos en diferentes situaciones.

Describe situaciones y encuentra patrones, regularidades y leyes matemáticas que le permitan establecer las reglas necesarias para resolver los problemas.

B1-6.1. •Realiza problemas sencillos siguiendo los pasos del método científico de forma guiada.

Necesita apoyos para calcular operaciones y resuelve problemas siguiendo las pautas que le dan.

Calcula operaciones y resuelve problemas siguiendo las pautas que le dan.

Calcula operaciones y resuelve problemas siguiendo las pautas que le dan.

Emplea el método científico de forma ordenada, organizada y sistemática en la resolución de problemas. Establece relaciones entre la realidad y las matemáticas.

Modelo de rúbrica de Matemáticas2.º de Educación Primaria. Unidad 1. Decenas y unidades

86

Rúbricas de avaliación

Page 89: Program Ac i

87

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-9.1. •Se interesa por realizar sus trabajos de forma ordenada y limpia y se esfuerza por mejorar.

Necesita el apoyo de sus compañeros o del profesor para llevar a cabo sus tareas y tiene dificultades para realizar una presentación limpia y ordenada de los trabajos.

Muestra interés por realizar las actividades de forma autónoma; pide ayuda y presta ayuda; presenta sus actividades con claridad, limpieza y orden.

Muestra interés por realizar las actividades de forma autónoma y por tomar decisiones; revisa sus trabajos y los corrige cuando es necesario, pide ayuda y presta ayuda; presenta sus trabajos con claridad, limpieza y orden.

Planifica sus tareas de forma autónoma, toma decisiones para mejorar sus resultados, pide ayuda y argumenta sus necesidades; se esfuerza por entregar sus producciones con claridad, limpieza y orden, e incluye en ellas elementos personales para mejorarlas.

B2-1.2. •Lee, escribe, compara y ordena números cardinales hasta el 99, en orden creciente y decreciente, y números ordinales hasta el décimo.

•Lee, escribe y ordena series de números hasta el 99, y cuenta en orden creciente y decreciente hasta dicho número.

Lee y escribe números de dos o más cifras en orden creciente, pero necesita apoyo para hacerlo en orden decreciente.

Lee, escribe y ordena números de dos cifras y más, en orden creciente y decreciente, y números ordinales. Lee, escribe y ordena series de números, y cuenta en orden creciente y decreciente.

Realiza recuentos de forma autónoma de números de dos cifras o más. Escribe, compara y ordena números de mayor a menor y viceversa y distingue los cuantificadores poco, mucho y ninguno.

Lee, escribe y ordena números naturales en textos numéricos y de la vida cotidiana, utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

B2-2.2. •Reconoce e interpreta números en diferentes entornos (enunciados de problemas, textos, rótulos, tablas…).

•Comprende el valor posicional de las cifras.

Reconoce los números en diferentes entornos.

Reconoce e interpreta números naturales en enunciados de problemas, textos, rótulos, tablas, etc.

Interpreta números naturales en textos numéricos y de la vida cotidiana, utilizando razonamientos apropiados.

Interpreta números naturales en textos numéricos y de la vida cotidiana, utilizando razonamientos apropiados e interpretando el valor de posición de cada una de sus cifras.

B2-9.1. •Utiliza estrategias personales para resolver los problemas de diferentes tipos.

•Analiza los datos, reflexiona sobre ellos y aplica sus conocimientos.

Resuelve problemas con ayuda del docente o de sus compañeros sin ser consciente de las estrategias necesarias para su resolución o relacionar datos.

Resuelve problemas sin ser consciente de las estrategias necesarias para su resolución o relacionar datos.

Resuelve problemas siendo consciente de las estrategias necesarias para su resolución o relacionar datos.

Comprende distintas tipologías de problemas y elige las estrategias necesarias para su resolución, relacionándolos con conocimientos previos y aplicando los nuevos conocimientos en distintos ámbitos.

Calificación global (máximo 32)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 8 A 12 PUNTOS: Insuficiente; 13 A 20 PUNTOS: Suficiente; 21 A 28 PUNTOS: Notable; 29 A 31 PUNTOS: Excelente.

87

Page 90: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Busca, selecciona e organiza información a partir de textos e imaxes para completar as súas actividades e responder a preguntas.

Extrae datos de textos e gráficos e repíteos mecánicamente.

Le e comprende información textual e gráfica, elixe os datos que necesita para responder preguntas e completar os seus escritos. Explica as súas respostas, oralmente ou por escrito, utilizando o vocabulario adecuado.

Le e comprende información textual e gráfica, consulta máis dunha fonte, relaciona a información que obtén cos seus coñecementos; amplía as súas respostas; pon exemplos, toma decisións e explícaas oralmente ou por escrito con precisión e orde.

Obtén información consultando diversas fontes; selecciona os datos en función dos seus obxectivos de aprendizaxe e explica a elección; relaciona a información que obtén cos coñecementos que posúe, pon exemplos e expresa esa información con claridade e precisión.

B1-3.1. •Utiliza o vocabulario adquirido sobre as funcións vitais e os órganos e aparellos que nelas interveñen nas súas exposicións e traballos da clase.

Comprende o vocabulario da unidade sobre as funcións vitais e os órganos e aparellos que nelas interveñen, pero non o utiliza nos seus traballos da clase ou faino con dificultade.

Incorpora de forma correcta aos seus traballos e exposicións orais e/ou escritas o vocabulario que adquiriu na unidade.

Utiliza intencionadamente o vocabulario adquirido na unidade nos seus traballos e exposicións da clase demostrando fluidez e dominio dos conceptos.

Utiliza nos seus traballos de forma intencionada e correcta o vocabulario adquirido na unidade demostrando dominio eficaz de conceptos; intenta ampliar o léxico relacionado coa unidade e busca novo vocabulario en diversas fontes.

B1-3.2. •Expón oralmente, de forma clara e ordenada, respostas relacionadas co contido dun texto escrito.

Le e comprende información textual relacionada coa alimentación e os textos científicos.

Expón os contidos, empregando palabras propias e desenvolve o tema de forma ordenada; realiza a exposición de memoria co apoio limitado do papel e móstrase seguro na súa exposición.

Explica oralmente os contidos, sintetizando o sentido global e relacionando as ideas; realiza a súa exposición de memoria, esforzándose por axustar a linguaxe para facerse entender; demostra interese por entoar de forma clara e expresiva.

Planifica a súa intervención; sintetiza a información e ordénaa de forma lóxica; relaciona as ideas entre si e cos seus coñecementos previos; coida a expresión, a entoación e o ritmo, e achega opinións persoais.

B1-4.2. •Utiliza as tecnoloxías da información para buscar información coa que completar diversas actividades.

Utiliza as TIC coa supervisión dun adulto para buscar información.

Utiliza as TIC de modo responsable e coa supervisión dun adulto para buscar información sobre temas relacionados coa unidade.

Mostra interese polo uso das TIC de modo responsable e coa supervisión dun adulto para buscar información sobre temas relacionados coa unidade.

Planifica o proceso de busca de información utilizando as TIC, de modo responsable e coa supervisión dun adulto. Selecciona os lugares de busca, localiza e organiza a información que obtén e reelabóraa seguindo estratexias de aprendizaxe de forma autónoma.

Modelo de rúbrica de Ciencias da Natureza4.º de Educación Primaria. Unidade 1. As funcións vitais

88

Rúbricas de avaliación

Page 91: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-1.1. •Recoñece e nomea os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución; e relaciónaos coas actividades que realizan.

Expresa a definición dos principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución de forma pouco precisa, intuitiva ou literal.

Explica cos seus propios termos os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución. Identifica e describe tipos e características fundamentais.

Explica de forma detallada e cos seus termos os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución. Expresa relacións adecuadas entre a información da unidade e os seus coñecementos previos. Mostra actitudes de interese e curiosidade.

Explica de forma detallada e precisa os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución. Extrae conclusións adecuadas. Expresa relacións entre a información adquirida e os seus coñecementos previos. Mostra actitudes de interese e curiosidade.

B2-2.1. •Describe as características das funcións de nutrición e de relación.

Expresa a definición das funcións de nutrición e de relación de forma pouco precisa, intuitiva ou literal.

Explica cos seus propios termos as funcións de nutrición e de relación. Identifica e describe tipos e características fundamentais.

Explica de forma detallada e cos seus termos as funcións de nutrición e de relación. Expresa relacións adecuadas entre a información da unidade e os seus coñecementos previos. Mostra actitudes de interese e curiosidade.

Explica de forma detallada e precisa cunha linguaxe apropiada as funcións de nutrición e de relación. Expresa relacións entre a información adquirida e os seus coñecementos previos. Mostra actitudes de interese e curiosidade.

B2-2.2. •Describe as funcións dos órganos que interveñen nas funcións de nutrición, de relación e de reprodución.

Expresa as definicións e as funcións de nutrición, de relación e de reprodución, órganos, aparellos e sistemas de forma literal ou imprecisa. Enumera e localiza de forma intuitiva algúns órganos e aparellos.

Describe cos seus propios termos os niveis de organización do corpo. Describe as funcións de nutrición, de relación e de reprodución, órganos, aparellos e sistemas, da exemplos de cada un e expresa funcións principais. Enumera algúns exemplos de coordinación e interdependencia nos procesos do organismo. Mostra interese.

Define os niveis de organización do corpo. Explica diferenzas precisas entre aparellos e sistemas e da exemplos. Explica detalladamente características e as funcións de nutrición, de relación e de reprodución. Identifica e localiza órganos fundamentaise as súas funcións principais. Identifica e valora relacións de cooperación e interdependencia entre os diferentes niveis de organización do corpo e achega exemplos precisos. Expresa relacións adecuadas entre os coñecementos adquiridos e os previos e mostra interese.

Explica de forma precisa e clara funcións e características das funcións de nutrición, de relación e de reprodución, órganos, aparellos e sistemas. Localizae describe órganos fundamentais. Explica relacións de cooperación e dependencia entre os diferentes niveis de organización do corpo. Relaciona a información adquirida con coñecementos previos para extraer e expresar conclusións propias e adecuadas. Achega información consultada noutras fontes e exemplos propios, precisos e orixinais.

89

Page 92: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-3.4. •Comprende a necesidade de coidado do corpo humano para sentirse saudable a partir do recoñecemento da dieta.

Enumera algúns alimentos saudables para unha dieta equilibrada.

Identifica os elementos necesarios para manter unha vida saudable e explica formas e identifica alimentos para logralo. Describe riscos de hábitos de alimentación pouco saudables para o corpo.

Identifica os elementos necesarios para manter unha vida saudable e explica formas e identifica alimentos para obtelos. Explica riscos de hábitos de alimentación pouco saudables para o corpo. Expresa relacións adecuadas entre a información adquirida e os seus coñecementos previos.

Identifica os elementos necesarios para manter unha vida saudable e explica formas e identifica alimentos para obtelos. Fai hipóteses sobre os riscos de hábitos de alimentación pouco saudables e a súa prevención. Achega información que consulta noutras fontes. Expresa relacións adecuadas entre a información adquirida e os seus coñecementos previos, e sistematízaa para achegar conclusións adecuadas.

B2-3.9. •Elabora esquemas relacionados coa función de nutrición do corpo humano sinalando aparellos e órganos que nela interveñen.

Observa os aparellos e órganos que interveñen na función de nutrición e enténdeos.

Comprende que facer cos datos observados, extrae conclusións e aplícaas na elaboración do esquema sobre a función de nutrición. Incorpora información precisa e faino de forma ordenada e coherente. Expresa interese e valoración polo funcionamento do corpo humano.

Comprende que facer cos datos observados, extrae conclusións que relaciona entre si e cos seus coñecementos previos. Aplícaas na elaboración do esquema sobre a función de nutrición argumentando as súas eleccións con información precisa e ordenada, ampliando as súas respostas. Expresa interese e valoración polo funcionamento do corpo humano.

Proponse de forma autónoma a realización do esquema sobre a función de nutrición; describe a priori o proceso de traballo (hipóteses, fases de elaboración, fontes e valoración de resultados). Sigue os pasos que preveu e organiza a información para crear o esquema sobre a función de nutrición que conteña información precisa, clara e ordenada. Expresa interese e valoración polo funcionamento do corpo humano.

Cualificación global (máximo 36)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 9 A 14 PUNTOS: Insuficiente; 15 A 23 PUNTOS: Suficiente; 24 A 32 PUNTOS: Notable; 33 A 36 PUNTOS: Excelente.

90

Rúbricas de avaliación

Page 93: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Recompila, organiza e analiza información relevante sobre o tema para completar os seus traballos, responder cuestións e expoñer esa información oralmente e/ou por escrito.

Extrae datos de textos e gráficos e repíteosmecanicamente.

Le e comprende información textual e gráfica, elixe os datos que necesita para responder preguntas e completar os seus escritos. Explica as súas respostas, oralmente ou por escrito, utilizando o vocabulario adecuado.

Le e comprende información textual e gráfica, consulta máis dunha fonte, relaciona a información que obtén cos seus coñecementos; amplía as súas respostas; toma decisións e explícaas oralmente ou por escrito con precisión e orde.

Obtén información consultando diversas fontes; selecciona os datos en función dos seus obxectivos de aprendizaxe e explica a elección; relaciona a información que obtén cos coñecementos que posúe, pon exemplos e expresa esa información con claridade e precisión.

B1-2.1. •Busca e selecciona datos e información relevantes sobre o tema facendo uso de Internet para completar as súas tarefas.

Busca información en Internet e copia o seu contido sen analizalo nin efectuar ningún cambio.

Analiza e organiza a información encontrada co uso das TIC para elaborar un novo documento.

Busca, analiza e interpreta a información obtida en Internet, reelabora o documento e relaciónao cos seus coñecementos previos. Estrutura a información en forma de resumos e esquemas.

Interpreta e manexa habilmente a información que obtivo, relaciónaa con coñecementos previos, extrae conclusións, exponas de forma clara e coherente e engade unha valoración; utiliza Internet para conseguir información noutros ámbitos.

B1-3.2. •Emprega con precisión o vocabulario correspondente a cada unidade, tanto nas súas exposicións orais como nos seus traballos escritos.

Comprende de forma xeral o vocabulario da unidade sobre o planeta Terra e o resto de elementos do sistema solar (vocabulario pasivo).

Entende os termos aprendidos e é capaz de engadilos aos traballos e exposicións que realiza na clase.

Emprega con fluidez o vocabulario da unidade, relaciona os termos entre si e amplía o seu vocabulario buscando outros de forma autónoma.

Domina o vocabulario e os conceptos relacionados coa Terra e o espazo; engade nova terminoloxía, explica o significado que posúen os termos relacionándoos entre si e con outros conceptos e utiliza este vocabulario fóra do ámbito escolar.

B1-3.3. •Expón oralmente as aprendizaxes da unidade de forma organizada e clara, e mostra comprensión da materia.

Explica os contidos da unidade de forma mecánica e repetitiva e precisa o apoio do libro.

Expón as súas aprendizaxes utilizando un soporte de apoio (diapositivas, caderno, imaxes) e desenvolve as ideas con orde e claridade.

Expón oralmente as súas aprendizaxes sobre o tema sen necesidade de apoyo e cun vocabulario preciso; presta atención á orde e á expresión e responde preguntas dos seus compañeiros.

Deseña as súas exposicións, expón o que aprendeu relacionándoo cos coñecementos previos; exprésase de maneira fluida, razoa os seus argumentos e pon exemplos partindo da súa experiencia.

Modelo de rúbrica de Ciencias Sociais3.º de Educación Primaria. Unidade 1. Como é a Terra

91

Page 94: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-4.1. •Consulta textos de carácter xeográfico e social, tanto a nivel individual como grupal, para ampliar o seu coñecemento, elaborar esquemas, adquirir máis vocabulario e preparar os seus traballos e exposicións.

Le textos, recoñece os datos principais e necesita apoio para aplicar técnicas como subliñar, tomar notas, buscar no dicionario ou resumir que lle permitan mellorar na elaboración dos seus traballos.

Le e entende textos de maneira global. Emprega técnicas de lectura de forma autónoma e utiliza diversas estratexias para mellorar a comprensión e elaboración de traballose ampliar o vocabulario.

Consulta textos de diversa índole e organiza a información realizando esquemas e resumos para mellorar a comprensión; relaciona os novos datos cos coñecementos que posúe e aplica o aprendido na elaboración dos seus traballos.

Mostra unha comprensión profunda dos textos consultados, xerarquiza as ideas, decodifica palabras con precisión e exactitude e establece relacións con coñecementos previos que explica nos seus traballos; móstrase motivado a utilizar diferentes estratexias para conseguir, progresivamente, unha mellora dos seus coñecementos e aplicalos na elaboración doutras tarefas.

B1-8.1. •Comprende a importancia do respecto e o diálogo na convivencia pacífica e democrática.

Enumera as normas do intercambio comunicativo, con axuda do profesor ou profesora.

Explica de forma autónoma a importancia que ten o diálogo para a solución de conflitos.

Explica a importancia que ten o diálogo para a solución de conflitos e pon exemplos diversos de uso do diálogo para mellorar a convivencia.

Describe a importancia do diálogo na convivencia pacífica, pon exemplos de utilización do diálogo e achega ideas para mellorar a comunicación na aula.

B1-10.1. •Mostra unha actitude de respecto e escoita ante os argumentos e opinións alleas, e coñece e aplica as actitudes adecuadas para o traballo en equipo.

Comunica as súas ideas, pero necesita que lle recorden normas de diálogo nas súas intervencións.

Respecta as normas do diálogo e esfórzase por comprender os puntos de vista dos demais; escoita e incorpora outras intervencións no seu discurso.

Intervén no diálogo respectando as normas de intercambio comunicativo; explica coas súas propias palabras as intervencións dos demais e incorpóraas ao seu discurso.

Mostra respecto polas ideas doutros; incorpora as ideas dos demais nas súas intervencións e explícaas, e móstrase interesado por comunicarse e por participar activamente na vida do grupo.

B2.2.1. • Identifica e describe os elementos principais que forman o sistema solar.

•Recoñece e explica a distancia que existe entre os planetas con respecto ao Sol e localízaos segundo a súa proximidade a este.

Enumera de forma intuitiva algúns dos compoñentes do sistema solar.

Nomea os astros que forman o sistema solar, identifícaos nunha representación gráfica e diferencia os planetas do Sol.

Diferencia os astros que forman o sistema solar, identifica o Sol como estrela e diferencia os planetas segundo a súa proximidade ou afastamento deste; explica algunhas características de cada un e establece relacións entre eles, localizándoos nunha representación gráfica.

Describe os astros que forman o sistema solar, diferencia entre planetas, satélites, corpos celestes e estrelas e recoñece o Sol como estrela arredor da cal xiran os planetas; localiza os seus elementos nun gráfico do sistema solar e é capaz de debuxalos situándoos segundo a súa proximidade ou afastamento do Sol. Integra os seus coñecementos previos coas novas aprendizaxes e establece relacións entre os compoñentes do sistema solar.

92

Rúbricas de avaliación

Page 95: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2.3.1. •Explica o motivo polo cal o movemento de translación dá lugar ás estacións do ano e detalla os cambios que sofre a paisaxe en cada estación.

•Representa graficamente o movemento de translación da Terra.

Identifica a translación como movemento da Terra, pero ten dificultades para establecer as súas consecuencias e representalo sen apoio.

Recoñece os distintos movementos da Terra; explica correctamente o movemento de translación e asóciao á duración do ano e ao cambio de estacións representándoo mediante un debuxo esquemático.

Recoñece os distintos movementos da Terra, explica o movemento de translación e identifícao como causa da secuencia das estacións e a duración dun ano; describe detalladamente as características das estacións e represéntao sen necesidad de apoios.

Define os distintos movementos da Terra tomando como referencia o Sol; explica detalladamente o movemento de translación, represéntao e establece como consecuencia o paso das estacións; describe detalladamente as características das estacións e cando empezan e acaban asociándoas á duración dun ano do movemento de translación.

B2.3.2. •Manifista as causas que provocan a sucesión dos días e as noites.

•Recoñece a relación da sucesión dos días e as noites co paso do tempo e as súas medidas.

Explica o movemento de rotación sen establecer relacións coa secuencia día/noite nin especificar a súa duración.

Describe o movemento de rotación terrestre e a súa duración e fixa a sucesión día/noite como consecuencia directa.

Explica o movemento de rotación sinalando a sucesión día/noite como consecuencia directa e relaciona esta consecuencia co desenvolvemento da vida diaria.

Describe e asocia a relación da sucesión día/noite co movemento de rotación e explica de forma argumentada como regula a nosa vida cotiá; mostra interese por buscar e coñecer información complementaria para ampliar as súas aprendizaxes sobre os movementos da Terra.

B2-3.3. • Identifica e nomea as fases da Lúa.

Comprende que a Lúa é un satélite que xira arredor da Terra, pero presenta algunha dificultade para diferenciar as fases lunares.

Identifica a Lúa como satélite da Terra, coñece os seus movementos e diferencia e nomea as súas fases, apoiándose nun gráfico.

Recoñece a Lúa como satélite da Terra, identifica e nomea as súas fases de forma ordenada sen necesidade de apoio gráfico e relaciónaas cos movementos da Lúa e a súa duración.

Recoñece a Lúa como satélite natural da Terra, explica ordenadamente as súas fases relacionándoas coa posición desta, a Terra e o Sol e a súa duración e interésase por coñecer como inflúen estes movementos no noso planeta.

Cualificación global (máximo 44)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 11 A 17 PUNTOS: Insuficiente; 18 A 28 PUNTOS: Suficiente; 29 A 39 PUNTOS: Notable; 40 A 44 PUNTOS: Excelente.

93

Page 96: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-2.1. •Analiza as pezas dun crebacabezas dunha obra arquitectónica para complementar a imaxe tendo en conta os planos que representa e a súa posición.

Completa crebacabezas sinxelos e sonlle máis fáciles aqueles que representan imaxes coñecidaspor el.

Elabora crebacabezas de máis pezas e atende máis á posición, cor e orientación das súas pezas para completalo.

Resolve crebacabezas máis complexos, cun maior número de pezas e imaxes máis complicadas e abstractas. Busca información sobre a obra arquitectónica que está traballando.

Analiza as pezas dos crebacabezas de forma precisa para completar a imaxe con rapidez e habilidade. Gústalle propoñerse retos e aumentar progresivamente a dificultade dos seus crebacabezas. Busca información sobre a obra arquitectónica traballada e expona aos seus compañeiros.

B1-2.5. •Deseña un cartel dos sentidos (previo bosquexo), distribuíndo graficamente todos os elementos que aparecen nel.

Deseña un cartel dos sentidos imitando algún que realizase con anterioridade e varía algúns elementos.

Esboza un cartel dos sentidos inspirándose nun xa realizado. Valora a importancia de elaborar un bosquexo previo que o oriente no seu traballo.

Deseña un cartel dos sentidos cumprindo a maioría dos requisitos que se requiren en publicidade: deseño atractivo, orixinal, mensaxe curta e directa, etcétera.

Elabora un cartel dos sentidos facendo uso da súa creatividade e imaxinación. Utiliza múltiples materiais para confeccionalo. Preséntao ante os seus compañeiros explicando os pasos que seguiu ao realizalo e razoando os motivos polos que o confeccionou do modo en que o fixo.

B1-2.6. • Inventa e debuxa a secuencia dun cómic distinguindo os personaxes creados dixital e manualmente.

Ilustra un cómic sinxelo e redacta un texto simplee espontáneo.

Inventa unha historia de cómic máis completa e o debuxa con máis detalle.

Elabora unas viñetas de cómic perfeccionadas que ultiman a historia coherentemente. Esfórzase por realizar uns debuxos e uns textos máis complexos e iníciase na creación de cómics utilizando o ordenador.

Fai uso da súa creatividade e imaxinación para confeccionar a historia de forma orixinal. Elabora as viñetas con precisión e claridade, tanto o texto como os debuxos. Mantén unha presentación limpa e ordenada. Manexa con certa habilidade algún programa dixital para crear un cómic utilizando un soporte dixital.

B2-2.4. • Interpreta unha obra célebre de Botticelli creando unha composición abstracta que atenda á composición, as cores e as proporcións desta.

Reproduce fielmente a obra de Botticelli variando algúns poucos elementos.

Crea unha composición abstracta inspirándose nunha obra de Botticelli atendendo a algúns trazos característicos que utiliza este autor.

Busca información sobre outros autores que realicen obras similares ás de Botticelli: cores parecidas, recompila a súas obras e tenas en conta á hora de realizar a súa composición abstracta.

Mostra iniciativa por aplicar os coñecementos que posúe sobre a materia ao elaborar as súas obras artísticas, fomentando a creatividade. Intenta elaborar unha obra propia sen copiar, nin basearse nunha obra de arte recoñecida. En definitiva, expresarse libremente a través da arte.

Modelo de rúbrica de Educación Plástica6.º de Educación Primaria. Primeiro trimestre

94

Rúbricas de avaliación

Page 97: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-3.1. •Realiza esquemas e bosquexos previos que preparan e concretan a realización dos seus debuxos sobre a figura humana e a súa expresividade e para o deseño dun cartel.

•Utiliza a técnica do sombreado e mestura de cores para representar diferentes composicións de luz nos seus debuxos.

•Emprega lapis de grafito de diferente dureza para conseguir máis precisión e outros efectos nos seus debuxos.

Elabora esquemas e bosquexos previos simples. Realiza composicións simples empregando un material limitado e moi básico. Mellora progresivamente a técnica do sombreado a través da práctica.

Fai trazos básicos que lle axudan a esquematizar os seus debuxos seguindo un modelo establecido. Utiliza os materiais plásticos correctamente e emprega de forma básica os lapis de grafito. Coñece a técnica do sombreado e utilízaa para confeccionar as súas obras de maneira sinxela.

Realiza bosquexos máis completos e complexos. Emprega con certa destreza os lapis de grafito para elaborar os seus debuxos tendo en conta as súas características e posibilidades segundo a súa dureza. Coñece e aplica a técnica do sombreado recreando luces e sombras moi aproximadas á realidade.

Ten motivación por mellorar as súas producións artísticas e afinar os seus bosquexos previos ao debuxar. Perfecciona a súa habilidade e destreza ao practicar o debuxo de luces e sombras cos lapis degrafito, cos que fai un uso máis consciente destes. Traballa os contidos de forma vivencial, observando e experimentando coas luces e as sombras no seu día a día.

B2-4.1. •Recolle información bibliográfica sobre a especie animal das bubelas para completar o seu debuxo científico.

Busca información en Internet sobre as bubelas para aplicala nos seus debuxos.

Recompila información sobre o tema, selecciona a máis importante e utilízaa para complementar o seu debuxo case científico.

Investiga en diversas fontes datos informativos sobre as bubelas. Analízaos, relaciónaos cos seus coñecementos previos e formula hipóteses. Elabora un debuxo case científico completo e elaborado.

Organiza, analiza e reinterpreta a información buscada. Aplícaa ao seu debuxo case científico para, posteriormente, expoñer ante os seus compañeiros as características deste. Explica o proceso que seguiu para realizalo, arguméntao e comenta datos curiosos relacionados co contido debuxado.

B2-5.1. •Confecciona obxectos tridimensionais recortando, dobrando e pegando as pestanas das figuras de papel: unha ponte e varios adornos de Nadal.

Elabora figuras tridimensionais simples a partir dun plano.

Confecciona correctamente elementos de tres dimensións seguindo as instrucións propostas.

Adquire progresivamente máis destreza para fabricar exemplares máis complexos. Mostra interese por realizar o seu traballo de forma máis rigorosa e autónoma.

Constrúe figuras tridimensionais con habilidade. Deseña e confecciona individualmente unha maqueta para conseguir un elemento que posúa volume e movemento.

95

Page 98: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-6.1. •Coñece artistas, respecta as súas creacións e inspírase nelas á hora de facer os seus propios traballos.

Coñece as obras dos artistas traballados ao longo do trimestre e reprodúceos fielmente, sen efectuar apenas cambios.

Analiza as obras dos artistas e inspírase nelas para reproducir as súas propias. Respecta as creacións e valora o traballo que implica o seu deseño e realización.

Interpreta e reproduce as obras destes artistas e aplica as súas técnicas e procedementos aos seus traballos. Mostra interese por coñecer máis información sobre os artistas traballados e outros máis innovadores.

Analiza con precisión os traballos destes artistas: as técnicas que utilizan, temas, xéneros, influencias, características principais, etc. Ten curiosidade e interese por coñecer as obras doutros artistas que traballen de forma similar ou dispar aos xa estudados.

B3-1.1. •Traza liñas paralelas horizontais, verticais e inclinadas para dar unha sensación de movemento aos seus debuxos.

Traza liñas de forma aleatoria e mecánica e consegue os resultados propostos fortuitamente.

Debuxa liñas rectas e inclinadas para dar sensación de movemento a debuxos sinxelos.

Traza liñas máis precisas e exactas que conseguen reproducir efectos máis logrados nos seus debuxos. Aplica os coñecementos previos que posúe sobre o tema á hora de debuxar.

Experimenta coas liñas para conseguir outro tipo de efectos nos seus debuxos. Ten curiosidade e interese por crear imaxes que xeren un efecto óptico que «engane» os nosos ollos.

B3-1.2. •Utiliza os instrumentos artísticos (escuadro e cartabón) de forma correcta para debuxar con precisión os seus trazos.

Manexa os instrumentos técnicos con certa imprecisión ao realizar exercicios máis complexos.

Utiliza con corrección o escuadro e o cartabón. Utilízaos de forma autónoma e valora o seu uso ao debuxar.

Mostra destreza na utilización do escuadro e o cartabón ao realizar os seus debuxos. Elabora debuxos máis complexos e interésase por coñecer o manexo doutros instrumentos artísticos e técnicos.

Presenta habilidade utilizando distintas ferramentas e instrumentos técnicos como a regra, o escuadro, o cartabón, o compás, o transportador, etcétera. Mostra interese por coñecer técnicas e trucos para perfeccionar o uso destas e, por tanto, mellorar os traballos.

Cualificación global (máximo 40)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 10 A 15 PUNTOS: Insuficiente; 16 A 25 PUNTOS: Suficiente; 26 A 35 PUNTOS: Notable; 36 A 40 PUNTOS: Excelente.

96

Rúbricas de avaliación

Page 99: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Recoñece calidades do son e identifícaas na audición de instrumentos musicais escolares.

•Recoñece o compás no pentagrama, e explica como se representa o compás.

•Describe e discrimina auditivamente o son (ascendente ou descendente) que posúen os instrumentos de percusión de láminas.

Identifica as calidades do son máis elementais. Sabe como se representan os diferentes tipos de compás no pentagrama. Discrimina, con axuda do profesor, o son dos instrumentos de láminas de uso cotián.

Identifica e clasifica as calidades do son de distintos instrumentos musicais: pandeiro, maracas, etc. Define o concepto de compás e recoñece e representa a súa figura nun pentagrama. Identifica auditivamente o son ascendente e descendente dun maior número de instrumentos de percusión de láminas.

Identifica, clasifica e describe as calidades do son moi diversas de varios instrumentos musicais. Describe as diferentes características do compás e o compás de dous tempos. Mostra interese por ampliar o vocabulario relacionado para facer unas descricións máis completas. Distingue auditivamente sons ascendentes e descendentes doutro tipo de instrumentos de percusión, ademais dos de láminas.

Clasifica e describe as calidades dos sons de forma autónoma e explica as súas deducións aos compañeiros. Explica a diferenza entre o compás e o compás de dous tempos e apoia a súa exposición cun debuxo explicativo sinxelo. Emprega un vocabulario máis preciso, acorde coas esixencias do tema, para describir os sons ascendentes e descendentes de diversos instrumentos de percusión.

B1-2.1. •Diferencia os matices de duración do son que indica cada figura: negra e corchea, e especifica as partes das que estas están compostas.

Tras unha escoita activa, diferencia algúns matices de duración de figuras simples.

Distingue varios tipos de matices de duración do son que representan distintas figuras. Indica as partes das que estas están compostas.

Mostra interese por escoitar de forma activa audicións de contido variado. É capaz de distinguir un maior número de variacións e representa adecuadamente as figuras musicais e as súas partes.

Escoita activamente unha obra e de forma autónoma distingue, clasifica e valora varios tipos de matices do son. Identifica, representa e describe as partes das que se compoñen figuras máis complexas.

B1-2.2. •Recoñece diferentes obras musicais e mostra interese por escoitar obras de distinto xénero, como: música clásica, audiocontos, jazz…

Descubre obras musicais de diferentes características.

Recoñece e define obras musicais de diversas características que lle serven de referencia para as súas propias creacións.

Mostra interese por escoitar e interpretar obras musicais de distinto xénero. Relaciónaas con outras que xa coñece, compáraas, formula hipóteses e extrae conclusións.

É capaz de identificar e clasificar obras de diferentes estilos e xéneros. Busca en Internet datos e información relevante sobre estas pezas musicais para ampliar o seu coñecemento sobre o tema e para completar un portafolio explicativo.

B2-2.1. •Recoñece e identifica instrumentos musicais e mostra interese por coñecer as posibilidades sonoras destes e outro tipo de obxectos (caseiros e prefabricados).

Recoñece instrumentos musicais sinxelos e mostra, progresivamente, maior interese por coñecer as posibilidades sonoras destes.

Identifica o son de varios instrumentos musicais e coñece as posibilidades sonoras básicas destes e doutro tipo de obxectos harmoniosos.

Coñece e describe as calidades de son que posúen algúns instrumentos musicais e outros obxectos sonoros. Compara os seus sons, establece relacións, clasifícaos atendendo a esta premisa e mostra interese por recrealos.

Recoñece, describe e recrea, con maior fidelidade, os sons dos instrumentos despois de escoitalos; improvisa calidades sonoras de forma autónoma; ten curiosidade por comparar os sons que produce un mesmo instrumento fabricado de diversas formas.

Modelo de rúbrica de Música2.º de Educación Primaria. Primeiro trimestre

97

Page 100: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-2.2. • Identifica, le e comprende elementos básicos da linguaxe musical e as figuras que os representan (pentagrama, notas musicais, silencios…).

Identifica elementos básicos da linguaxe musical e require axuda para comprender o seu significado e lelo no pentagrama correctamente.

Recoñece e interpreta adecuadamente os elementos da linguaxe musical traballados ao longo do trimestre.

Coñece e le elementos da linguaxe musical máis complexos e mostra interese por utilizalo nas súas interpretacións musicais.

Relaciona o que sabe con contidos novos para incorporar aprendizxes. Posúe uns coñecementos máis precisos e extensos relacionados coa linguaxe musical. Explica a función que desempeña cada figura e/ou símbolo no pentagrama.

B2-2.3. •Traduce e interpreta a linguaxe musical para reproducir melodías e ritmos sinxelos utilizando varios instrumentos.

Traduce á linguaxe musical convencional melodías e ritmos sinxelos e corrixe os erros con axuda.

Traduce e transcribe correctamente á linguaxe musical melodías e ritmos sinxelos utilizando varios instrumentos coñecidos.

Traduce con habilidade melodías simples e mostra interese por traducir ritmos máis complexos á linguaxe musical e por empregar instrumentos que requiren un uso máis especializado.

Traduce, de forma autónoma, á linguaxe musical melodías e ritmos máis complexos; interprétaos con bastante técnica e utiliza instrumentos musicais heteroxéneos para representalos melodicamente.

B2-2.4. • Interpreta vocalmente cancións e melodías e acompaña pezas musicais coa voz e con instrumentos.

Interpreta vocal e instrumentalmente pezas moi simples.

Interpreta composicións musicais dun modo fluído e cunha entoación e afinación adecuada.

Interpreta cancións de maior complexidade, afina apropiadamente, mantén un bo ritmo e acompaña as cancións de múltiples formas.

Interpreta vocal e instrumentalmente cancións con certa destreza. Interésase por recrear melodías de distintos estilos e incorpora ao seu repertorio obras de diversa índole para practicar.

B3-1.1. • Identifica e explora o seu propio corpo como medio para expresar e dramatizar unha escena.

Utiliza o seu corpo de maneira involuntaria como instrumento para dramatizar unha historia breve.

Utiliza o corpo para representar unha escena seguindo as indicacións propostas.

Mostra interese por explorar as posibilidades do seu corpo para representar varias escenas dun modo harmónico e relacionándose cos compañeiros.

Utiliza de forma autónoma o seu corpo para expresar escenas dunha historia. Mantén unha maior coordinación nos seus movementos e interacciona cos seus compañeiros dun modo orixinal e creativo.

B3-1.2. •Representa de maneira imaginativa unha audición de jazz, adquirindo un control progresivamente maior dos seus movementos e apreciando o valor expresivo que se proxecta ao bailar.

Representa unha audición de jazz de maneira monótona e repetitiva, sen facer moitas variacións.

Realiza unha representación de jazz mantendo unha boa postura corporal; sabe que a través do baile se poden expresar multitude de sentimentos.

Posúe unha maior destreza nos seus movementos bailando jazz, expresa emocións a través do baile e mostra interese por preparar coreografías grupalmente.

Mostra interese por perfeccionar os seus bailes de jazz e busca información para aprender novos pasos que requiran máis habilidade. Inventa unha coreografía para mostrarlles aos seus compañeiros as novidades.

Cualificación global (máximo 36)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 9 A 14 PUNTOS: Insuficiente; 15 A 23 PUNTOS: Suficiente; 24 A 32 PUNTOS: Notable; 33 A 36 PUNTOS: Excelente.

98

Rúbricas de avaliación

Page 101: Program Ac i

Modelo de rúbrica de Lingua/Ciencias da Natureza/Ciencias Sociais 1.º de Educación Primaria. Unidade 1. Na piscina

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-2.1. • Escoita atentamente textos orais de diferente extensión.

• Lembra os datos necesarios para participar nunha conversación sobre o contido do conto.

Escoita e comprende preguntas sobre un texto oral que contesta con datos literais sen expresar a súa opinión con claridade.

Escoita con atención e contesta correctamente a preguntas relacionas cunha imaxe e un texto oral expresando a súa opinión de forma clara.

Escoita atentamente un texto oral e responde as preguntas axustando as respostas ao que se lle formula; expresa a súa opinión de maneira convincente achegando argumentos propios.

Escoita e contestaas preguntas sobre un texto oral incluíndo as súas opinións, razoándoas, relacionándoas con outros temas e achegando argumentos de forma convincente e clara.

B1-3.3. • Emprega a lingua oral para describir a lámina e localizar elementos no espazo.

Emprega a lingua oral para intervir en situacións comunicativas de forma intuitiva.

Emprega a lingua oral para realizar as súas actividades e para responder preguntas relacionadas coa escena da unidade e cun texto oral; para contar experiencias persoais sobre compartir.

Escoita e comprende sen dificultade un texto oral. Intervén en conversacións sobre o texto empregando a lingua correctamente para responder as preguntas que se lle propoñen. Adapta o seu vocabulario á situación comunicativa e respecta as normas do intercambio comunicativo. Expresa a súa opinión de forma autónoma.

Contesta preguntas sobre un texto, xustifica as respostas; extrae conclusións e expón as súas opinións sobre a importancia de desculparse, relacionando ideas e argumentándoas de forma eficaz.

B1-7.1 • Respecta as quendas de palabra.

• Colabora no traballo en equipo.

Respecta ás veces as quendas de palabra. Colabora algo co equipo.

Respecta as quendas de palabra. Colabora co equipo..

Respecta as quendas de palabra e as opinións dos demais. Colabora co equipo e contribúe ao traballo en común.

Respecta as quendas de palabra e opinións dos demais, e colabora en situacións de aprendizaxe. Colabora co equipo e contribúe ao traballo en común.

B1-8.1. • Pronuncia adecuadamente as novas palabras que se presentaron.

Esfórzase en pronunciar as novas palabras.

Pronuncia adecuadamente as novas palabras..

Pronuncia adecuadamente as novas palabras e constrúe oracións con elas.

Pronuncia adecuadamente as novas palabras, constrúe oracións con elas e manéxaas en diversas situacións.

B2-1.1. • Le palabras e oracións formadas polas letras coñecidas.

• Le e comprende o contido do cómic.

Le algunhas palabras formadas polas letras coñecidas.

Le palabras formadas polas letras coñecidas.

Le palabras e oracións formadas polas letras coñecidas.

Le palabras e oracións formadas polas letras coñecidas con boa entoación.

B2-2.1. • Le e comprende o contido do cómic apoiándose en imaxes.

Observa as viñetas que ilustran o cómic sen relacionalas co contido.

Comprende o contidodo cómic apoiándose en imaxes. Responde a preguntas sobre o contido do cómic e aprende onomatopeas, ampliando así o seu vocabulario polo contexto da lectura.

Comprende e interésase polo contido dun cómic. Segue o argumento do texto observando as viñetas e realiza correctamente as súas actividades sobre el. Aprende onomatopeas e mostra interese por coñecer outras.

Comprende e reflexiona sobre o contido da lectura. Segue o argumento do texto observando as viñetas e asocia cada parte da historia á imaxe adecuada. Reflexiona sobre o uso das onomatopeas na lectura e emprégaas noutros contextos.

99

Page 102: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-3.1. • Le en silencio palabras, frases, oracións e textos formados polas letras coñecidas.

• Comprende o contido de diferentes tipos de texto.

Le amodo en silencio sen prestar atención ao contido da lectura.

Le en silencio sen dificultade á velocidade adecuada e responde correctamente as preguntas de comprensión sobre a lectura.

Le en silencio á velocidade adecuada. Comprende a lectura sen dificultade e interésase polo contido. Pregunta o significado de palabras.

Le en voz alta sen dificultade á velocidade adecuada. Comprende e relaciona o texto con outros contos. Interésase pola lectura de diferentes textos.

B2-5.1. • Comprende o valor do título nun conto e o significado das ilustracións que o acompañan.

Le o título dun texto e observa as ilustracións sen relacionalas co texto.

Le o título e observa as ilustracións para recordar detalles do texto e realizar as actividades sobre el.

Le o título e observa as ilustracións e as relaciona co contido do texto. Recorre aos seus coñecementos para comprender a lectura.

Recoñece a secuencia narrativa nas viñetas. Utiliza as ilustracións para recordar detalles do conto; relaciona os seus coñecementos con datos do conto para realizar as actividades.

B3-1.1. • Enlaza correctamente as letras.

• Comprende o espazo do que dispón na pauta para escribir e respecta a separación entre palabras.

• Presenta os seus traballos con limpeza, claridade e orde.

Escribe realizando de forma irregular os enlaces entre as letras e sen valorar o espazo de que dispón na pauta.

Ten en conta o espazo que ocupa cada palabra na pauta e realiza correctamente os enlaces entre as letras dunha mesma palabra. Respecta a separación entre palabras.

Ten en conta o espazo do que dispón. Respecta a separación entre palabras e escribe con letra clara e uniforme. Mostra interese pola presentación adecuada dos seus traballos.

Respecta os enlaces das letras e a separación entre palabras; revisa os seus textos e corríxeos; escribe con letra clara e uniforme. Mostra interese pola limpeza, a claridade e a orde na presentación dos seus traballos.

B3-5.1. • Relaciona adecuadamente ilustración e texto.

Observa as ilustracións sen indicar a orde dos feitos que se narran

Relaciona as ilustracións co contido da lectura; é capaz de indicar a orde en que suceden os acontecementos do relato.

Relaciona as ilustracións co contido; adianta o argumento na orde en que suceden os acontecementos. Comproba no texto que coincide coa historia.

Relaciona as ilustracións e o contido; adianta o argumento na orde en que suceden os acontecementos. Comproba no texto as súas hipóteses sobre o argumento. Relaciona a historia con outros temas.

B4-1.1. • Le textos narrativos e recoñece as características fundamentais deste tipo de textos.

Realiza lecturas guiadas de adaptacións de contos que se propoñen na aula.

Le e comprende as adaptacións dos contos que se propoñen na aula.

Le os contos que se propoñen na aula e realiza lecturas de textos rimados poñendo interese na entoacióne no ritmo.

Le os contos que se propoñen na aula e realiza lecturas de textos rimados poñendo interese na entoación e no ritmo. Busca lecturas na biblioteca; mostra interese pola lectura en xeral.

100

Rúbricas de avaliación

Cualificación global (máximo 48)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 10 A 15 PUNTOS: Insuficiente; 16 A 25 PUNTOS: Suficiente; 26 A 35 PUNTOS: Notable; 36 A 40 PUNTOS: Excelente.

Page 103: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Busca, selecciona e organiza información a partir de textos e imaxes para completar as actividades e responder preguntas, e comunica esa información oralmente e/ou por escrito.

Busca información nos medios que están máis ao seu alcance e copia o seu contido sen efectuar ningún cambio.

Organiza a información encontrada, analízaa e conclúe os datos máis significativos para poder completar os seus traballos.

Relaciona os contidos que obtivo de diversas fontes co material que xa posuía con anterioridade. Organízao para perfilar o tema e elaborar un documento novo máis completo.

Explica de forma detallada e precisa os principais órganos do corpo que interveñen na nutrición, a relación e a reprodución. Extrae conclusións adecuadas. Expresa relacións entre a información adquirida e os seus coñecementos previos. Mostra actitudes de interese e curiosidade.

B1-2.1. •Manifesta autonomía na planificación e execución de accións e tarefas e ten iniciativa na toma de decisións.

Realiza actividades guiándose polas orientacións que lle ofrece un adulto.

Mostra máis autonomía ao elaborar tarefas e actividades e séntese cómodo/a tomando decisións ao formar parte dun grupo.

Ten interese por ser independente na execución de accións e mostra iniciativa por resolver e decidir cuestións por si mesmo.

Propón medidas para planificar e executar tarefas e actividades, dá a súa opinión persoal e séntese seguro tomando decisións de forma autónoma.

B1-3.1. •Utiliza o vocabulario adquirido sobre o corpo humano nas súas exposicións e traballos da clase.

Comprende de forma xeral o vocabulario tratado na unidade sobre o corpo humano.

Manexa con soltura o vocabulario máis sinxelo traballado con anterioridade, coñece o significado dalgúns termos novos tratados nesta unidade e utilízaos nos seus traballos e exposicións da clase con certa fluidez.

Fai un uso máis intencionado do vocabulario adquirido na unidade, xa que coñece a definición de máis palabras e entende o seu significado dentro dalgunhas frases e textos.

Mostra interese por coñecer novos vocábulos e as súas diferentes connotacións segundo a forma en que se utilizan. Comeza a familiarizarse con glosarios e dicionarios de imaxes simplese accesibles para os alumnos.

B1-3.2. •Expón oralmente, de forma clara e ordenada, contidos relacionados coa unidade, que manifestan a comprensión de textos orais e/ou escritos.

Expón os contidos da unidade de maneira memorística e repetitiva, necesitando axuda para guiarse.

Explica as súas aprendizaxes utilizando un soporte de apoio e guía (gráficos, imaxes), desenvolvendo as ideas con certa orde e elaborando frases simples.

Expón a materia utilizando un vocabulario máis especializado. Realiza frases compostas e exprésase con coherencia axustándose ao tema traballado.

Elabora oracións máis complexas utilizando un vocabulario máis preciso. Relaciona os novos contidos coas aprendizaxes previas e é capaz de explicárllelo aos seus compañeiros, responder preguntas e expresar a súa opinión persoal.

B1-5.2. •Realiza pequenos proxectos de investigación de forma cooperativa sobre os hábitos saudables; observa un cartel con fotografías dalgúns hábitos para o coidado da saúde, interprétaos e exponos na aula.

Mostra certa inseguridade ao traballar de forma autónoma e precisa da axuda e orientación permanente dun adulto para completar os seus proxectos.

Elabora proxectos sinxelos aínda que non ten en conta a fase de identificación do obxectivo, xa que os elabora de forma mecánica sen comprender a finalidade última.

Mostra interese por coñecer o propósito polo que se realizan os diferentes proxectos. Ten en conta as fases para deseñar os seus traballos e mostra iniciativa por traballar de forma autónoma e cooperativa.

Planifica o seu traballo determinando a maneira máis eficaz e produtiva de elaboralo. Valora as achegas dos seus compañeiros e tenas en consideración para executar e completar os seus proxectos. Ao finalizar é capaz de autoavaliar o seu traballo sinalando os logros e as dificultades que lle xurdiron ao longo de todo o proceso.

101

Page 104: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B2-1.1. • Identifica as partes do corpo, así como as principais articulacións e os seus movementos.

Recoñece e nomea as partes do corpo pero non as asocia co órgano sensitivo que lles corresponde.

Identifica correctamente as partes do corpo visibles, aínda que presenta algunha dificultade para recoñecer as que non se ven.

Nomea as partes do corpo que conforman os órganos dos sentidos e as diferentes articulacións e sinala a zona do organismo en que están situadas.

Localiza e sinala con precisión os órganos sensitivos, as partes do corpo en que se encontran e as articulacións corporais. Sabe que o corpo está formado tamén por ósos e músculos e interésase por aprender máis sobre este tema.

B2-2.1. •Describe as funcións das principais articulacións e localiza as partes do corpo humano e da cara.

Nomea as partes do corpo e da cara.

Recoñece as principais articulacións e localiza as partes do corpo humano e da cara.

Sinala os movementos que podemos realizar coas diferentes articulacións e indica actividades cotiás nas que as exercitamos.

Experimenta cos seus sentidos e o seu corpo para aprender conceptos de forma vivencial; por exemplo, tarefas que exercitan diferentes articulacións.

B2-3.3. • Infire a necesidade de coidado do corpo humano para sentirse saudable.

Sabe que é necesario coidar o noso corpo, pero descoñece a importancia e a repercusión que iso supón para a nosa saúde.

Comprende a importancia que teno coidado regulare constante do noso corpo, e coñece o efecto nocivo que se desencadea ao non facelo.

É consciente da necesidade que temos os humanos para manternos en forma e explica aos compañeiros as principais medidas a ter en conta para levalo a cabo.

Propón medidas e exercicios que fomentan o benestar emocional e corporal a partes iguais e ponos en práctica.

B2-3.9. •É autónomo na toma de decisións e realiza as tarefas de forma reflexiva e con iniciativa.

Mostra certa inseguridade por executar tarefas de forma autónoma e cústalle tomar a iniciativa.

Gústalle tomar decisións de forma autónoma e ser un membro activo no contorno que o rodea.

Ten iniciativa e gústalle reflexionar sobre a súa práctica. Emite xuízos de valor e avalía con certa crítica o seu traballo.

Valora a importancia de actuar de forma autónoma asumindo as consecuencias que desencadean as súas decisións. Aprecia dar a súa opinión tendo en conta a dos demais.

Cualificación global (máximo 36)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 9 A 14 PUNTOS: Insuficiente; 15 A 23 PUNTOS: Suficiente; 24 A 32 PUNTOS: Notable; 33 A 36 PUNTOS: Excelente.

102

Rúbricas de avaliación

Page 105: Program Ac i

Estándares de aprendizaxe

EtapaIndicadores

de logro

Cualificación(máximo 4)

Niveis de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. • Interpreta o contido dun texto ou dunha imaxe para deducir un razoamento que expresa oralmente e/ou por escrito.

Extrae datos de textos ou imaxes e repíteos mecanicamente.

Le e comprende información textual e gráfica. Explica as súas respostas utilizando o vocabulario adecuado.

Le e comprende información textual e gráfica, consulta máis dunha fonte, relaciona a información que obtén cos seus coñecementos.

Obtén información consultando diversas fontes; relaciona a información que obtén cos coñecementos que posúe e pon exemplos.

B1-3.2. •Emprega o vocabulario da unidade nos seus traballos da clase e as actividades propostas.

Comprende de forma xeral o vocabulario da unidade.

Entende os termos aprendidos e é capaz de engadilos ás exposicións que realiza na clase.

Emprega con fluidez o vocabulario da unidade, relaciona os termos entre si e amplía o seu vocabulario buscando outros de forma autónoma.

Domina o vocabulario e os conceptos da unidade; explica o significado que posúen os termos relacionándoos entre si e con outros conceptos e utiliza este vocabulario fóra do ámbito escolar.

B1-5.2. •Valora e respecta a pluralidade e diversidade no traballo en grupo, adoptando actitudes de cooperación e participación responsable.

Traballa cos seus compañeiros.

Traballa e coopera cos compañeiros para realizar o traballo da clase.

Traballa cos seus compañeiros de forma cooperativa, respectando e valorando as súas ideas para realizar o traballo da clase.

Traballa cos seus compañeiros de forma cooperativa, e respecta e valora as achega dos membros do grupo. Esfórzase por conseguir a participación de todos para realizar o traballo da clase.

B1-10.1. •Mostra unha actitude de respecto cara ás opinións dos demais e participa de maneira positiva nos traballos de grupo.

Escoita con atención aos seus compañeiros.

Escoita con atención as intervencións dos seus compañeiros, valorando as súas ideas, sentimentos e emocións.

Escoita con atención as intervencións dos seus compañeiros, respectando a vez de palabra e valorando as súas ideas, sentimentos e emocións.

Participa nos traballos en grupo escoitando con atención as intervencións dos seus compañeiros e valorando as súas achegas, sentimentos e emocións; respecta as normas do intercambio comunicativo.

Cualificación global (máximo 16)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 4 A 6 PUNTOS: Insuficiente; 7 A 10 PUNTOS: Suficiente; 11 A 14 PUNTOS: Notable; 15 A 16 PUNTOS: Excelente.

103

Page 106: Program Ac i

104104

Rúbricas de avaliación

Modelo de rúbrica de Lingua Castelá/Matemáticas1.º de Educación Primaria. Unidad 1. Juegos en el jardín

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Emplea la lengua oral para realizar sus actividades sobre una escena ilustrada, y hablar sobre lo que hace en su tiempo libre y sobre su merienda.

•Se expresa oralmente para reflexionar sobre el contenido del cuento El sapo y la princesa.

•Participa en juegos de lenguaje y dramatizaciones.

•Narra experiencias personales sobre las actividades de su tiempo libre, expresa opiniones sobre la importancia de disculparse y reflexiona oralmente sobre su propio aprendizaje.

Emplea la lengua oral para intervenir en situaciones comunicativas de forma intuitiva.

Emplea la lengua oral para realizar sus actividades y para responder a preguntas relacionadas con la escena de la unidad y con un texto oral; para contar experiencias personales sobre su tiempo de ocio y sobre el hecho de pedir disculpas.

Escucha y comprende sin dificultad un texto oral. Interviene en conversaciones sobre dicho texto empleando la lengua correctamente para responder a las preguntas que se le plantean. Adapta su vocabulario a la situación comunicativa y respeta las normas del intercambio comunicativo. Expresa su opinión de forma autónoma.

Participa en distintas situaciones comunicativas, respetando las normas del intercambio comunicativo; adapta sus intervenciones al contexto y a su interlocutor; relacionala información que obtiene del texto oral con los contenidos de otras áreas; expresa su opinión y la argumenta con claridad y corrección.

B1-3.3. •Se interesa por participar en conversaciones sobre lo que hace en su tiempo libre y sobre sus aprendizajes.

•Expresa sus opiniones y sus gustos sobre lo que le gusta hacer en su tiempo libre, ajustando sus intervenciones al tema que se trate y empleando el vocabulario adecuado.

Participa en conversaciones dirigidas y responde a las preguntas que le formulan.

Comunica de forma oral las actividades que realiza en su tiempo libre, empleando el vocabulario adecuado; participa de forma activa en las tareas de aula, respondiendo preguntas ajustadas al tema de conversación y expresando sus gustos personales.

Interviene en diferentes situaciones comunicativas respondiendo preguntas ajustadas al tema de conversación y relacionándolo con sus conocimientos. Emplea un vocabulario preciso y participa de forma activa en las tareas de aula.

Interviene en conversaciones sobre diferentes temas, relacionando los conocimientos y poniendo ejemplos. Emplea un vocabulario preciso y tiene recursos para ampliarlo. Participa de forma activa y se interesa por las tareas de aula con iniciativa.

Page 107: Program Ac i

105105

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-8.2. •Responde correctamente a las preguntas de comprensión literal sobre un texto oral.

•Reconoce datos no explícitos y relaciona el argumento de un cuento con sus propias experiencias.

Responde con datos literales a las preguntas que se le plantean sobre un texto oral.

Responde correctamente a cuestiones relacionadas con el contenido de un texto oral, ajustando sus respuestas a lo que se le plantea. Relaciona el argumento de un cuento con sus propias experiencias.

Responde a preguntas sobre el contenido de un texto, ajustando las respuestas a las cuestiones que se le plantean; integra ideas propias para elaborar sus respuestas y las justifica. Explica sus opiniones.

Contesta preguntas sobre un texto, justifica sus respuestas; extrae conclusiones y expone sus opiniones sobre la importancia de disculparse, relacionando ideas y argumentándolas de forma eficaz.

B1-10.1. •Escucha atentamente textos orales de diferente extensión.

•Recuerda los datos necesarios para participar en una conversación sobre el contenido del cuento.

Escucha y comprende preguntas sobre un texto oral que contesta con datos literales sin expresar su opinión con claridad.

Escucha con atención y contesta correctamente a preguntas relacionas con una imagen y un texto oral expresando su opinión de forma clara.

Escucha atentamente un texto oral y responde a las preguntas ajustando las respuestas a lo que se le plantea; expresa su opinión de manera convincente, aportando argumentos propios.

Escucha y contesta a las preguntas sobre un texto oral incluyendo sus opiniones, razonándolas, relacionándolas con otros temas y aportando argumentos de forma convincente y clara.

B2-2.1. •Lee palabras y oraciones formadas por las letras l, s, t, d.

•Lee y comprende el contenido del cómic El paseo de Paola, apoyándose en imágenes.

•Entiende el contenido de un texto que ha leído en voz alta y amplía su vocabulario recurriendo al contexto de la lectura.

Observa las viñetas que ilustran el cómic sin relacionarlas con el contenido.

Comprende el contenido del cómic apoyándose en imágenes. Responde a preguntas sobre el contenido del cómic y aprende onomatopeyas, ampliando así su vocabulario por el contexto de la lectura.

Comprende y se interesa por el contenido de un cómic. Sigue el argumento del texto observando las viñetas y realiza correctamente sus actividades sobre el mismo. Aprende onomatopeyas y muestra interés por conocer otras.

Comprende y reflexiona sobre el contenido de la lectura. Sigue el argumento del texto observando las viñetas y asocia cada parte de la historia a la imagen adecuada. Reflexiona sobre el uso de las onomatopeyas en la lectura y las emplea en otros contextos.

B2-3.1. •Lee en silencio palabras, frases, oraciones y textos formados por las letras conocidas.

•Comprende el contenido de diferentes tipos de texto.

Lee despacio en silencio sin prestar atención al contenido de la lectura.

Lee en silencio sin dificultad a la velocidad adecuada y responde correctamente a las preguntas de comprensión sobre la lectura.

Lee en silencio a la velocidad adecuada. Comprende la lectura sin dificultad y se interesa por el contenido. Pregunta el significado de palabras.

Lee en voz alta sin dificultad a la velocidad adecuada. Comprende y relaciona el texto con otros cuentos. Se interesa por la lectura de diferentes textos.

B2-5.1. •Comprende el valor del título en un cuento y el significado de las ilustraciones que lo acompañan.

Lee el título de un texto y observa las ilustraciones sin relacionarlas con el texto.

Lee el título y observa las ilustraciones para recordar detalles del texto y realizar las actividades sobre el mismo.

Lee el título y observa las ilustraciones y las relaciona con el contenido del texto. Recurre a sus conocimientos para comprender la lectura.

Reconoce la secuencia narrativa en las viñetas. Utiliza las ilustraciones para recordar detalles del cuento; relaciona sus conocimientos con datos del cuento para realizar las actividades.

Page 108: Program Ac i

106106

Rúbricas de avaliación

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B3-7.1. •Escribe textos con intención comunicativa: expresar lo que representa un dibujo.

•Enlaza correctamente las letras.

•Comprende el espacio del que dispone en la pauta para escribir y respeta la separación entre palabras.

•Presenta sus trabajos con limpieza, claridad y orden.

Escribe realizando de forma irregular los enlaces entre las letras y sin valorar el espacio del que dispone en la pauta.

Valora el espacio que ocupa cada palabra en la pauta y realiza correctamente los enlaces entre las letras de una misma palabra. Respeta la separación entre palabras.

Valora el espacio del que dispone. Respeta la separación entre palabras y escribe con letra clara y uniforme. Muestra interés por la presentación adecuada de sus trabajos.

Respeta los enlaces de las letras y la separación entre palabras; revisa sus textos y los corrige; escribe con letra clara y uniforme. Muestra interés por la limpieza, la claridad y el orden en la presentación de sus trabajos.

B4-1.1. •Reconoce y distingue, por el uso, palabras de diferentes tipos: artículos y sustantivos.

•Clasifica palabras con criterios semánticos y gramaticales.

Usa los artículos sin respetar la concordancia con el sustantivo.

Conoce de forma intuitiva los artículos y los usa respetando la concordancia de género y número con el sustantivo.

Conoce y usa correctamente los artículos respetando la concordancia de género y número con el sustantivo. Muestra interés por ampliar su vocabulario y pregunta el significado de las palabras que no conoce.

Conoce y usa correctamente los artículos respetando la concordancia de género y número con el sustantivo. Reflexiona sobre su uso en los textos que se le proponen y lo relaciona con otros textos; aplica la concordancia del artículo y el sustantivo en sus producciones orales y escritas.

B5-1.1. •Lee textos narrativos y reconoce las características fundamentales de este tipo de textos.

Realiza lecturas guiadas de adaptaciones de cuentos que se proponen en el aula.

Lee y comprende las adaptaciones de los cuentos que se proponen en el aula.

Lee los cuentos que se proponen en el aula y realiza lecturas de textos rimados poniendo interés en la entonación y el ritmo.

Lee los cuentos que se proponen en el aula y realiza lecturas de textos rimados poniendo interés en la entonación y el ritmo. Busca lecturas en la biblioteca; muestra interés por la lectura en general.

Calificación global (máximo 40)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 10 A 15 PUNTOS: Insuficiente; 16 A 25 PUNTOS: Suficiente; 26 A 35 PUNTOS: Notable; 36 A 40 PUNTOS: Excelente.

Page 109: Program Ac i

107107

Calificación global (máximo 16)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 4 A 6 PUNTOS: Insuficiente; 7 A 10 PUNTOS: Suficiente; 11 A 14 PUNTOS: Notable; 15 A 16 PUNTOS: Excelente.

Estándares de aprendizaje

EtapaIndicadores

de logro

Calificación(máximo 4)

Niveles de adquisición

Excelente (4)Adquirido (2) Avanzado (3)En víasde adquisición (1)

B1-1.1. •Comprende la situación representada en una ilustración y responde verbalmente a las preguntas que se le formulan, contando elementos y empleando números, conceptos espaciales, sumas y restas, estimaciones, comparación de medidas temporales, cantidades y precios según sea necesario.

Comunica parcialmente la información contenida en el enunciado de un problema; requiere apoyos gráficos para establecer relaciones entre los datos, o elegir la estrategia para solucionarlo y llevar a cabo las operaciones necesarias. Su expresión es poco fluida y escueta.

Comunica comprensivamente el enunciado de un problema y analiza los datos que contiene, deduce las relaciones entre ellos y elige la estrategia para solucionarlo aunque requiere de apoyos gráficos. Sus expresiones reproducen mecánicamente palabras y frases sencillas.

Comunica y entiende el enunciado de un problema y el proceso para su resolución; analiza los datos e identifica la estrategia más adecuada para su resolución aunque requiere de apoyos gráficos. Relata más fluidamente y aporta ideas para satisfacer su curiosidad.

Comunica y entiende la información contenida en el enunciado de un problema; analiza los datos e identifica la estrategia más adecuada para su resolución; ordena los datos, realiza las operaciones y resuelve el problema; aunque con apoyo gráfico, pero aporta oralmente sus experiencias personales, describiendo sucesos parecidos, explicando lo que ha pensado para obtener el resultado.

B1-9.1. •Se interesa por realizar sus trabajos de forma ordenada y limpia y se esfuerza por mejorar.

Necesita el apoyo de sus compañeros o del profesor para llevar a cabo sus tareas y tiene dificultades para realizar una presentación limpia y ordenada de los trabajos.

Muestra interés por realizar las actividades de forma autónoma. Pide ayuda y presta ayuda; presenta sus actividades con claridad, limpieza y orden.

Muestra interés por realizar las actividades de forma autónoma y por tomar decisiones; revisa sus trabajos para corregir en caso de que sea necesario; pide ayuda y presta ayuda; presenta sus trabajos con claridad, limpieza y orden.

Planifica sus tareas de forma autónoma, toma decisiones para mejorar sus resultados, pide ayuda y argumenta sus necesidades; se esfuerza por entregar sus producciones con claridad, limpieza y orden, e incluye en ellas elementos personales para mejorarlas.

B2-1.2. •Lee, escribe, compara y ordena números cardinales hasta el 9, en orden creciente y decreciente, y números ordinales hasta el décimo.

•Lee, escribe y ordena series de números hasta el 9, y cuenta en orden creciente y decreciente hasta dicho número.

Reconoce las grafías del 0 al 9, pero requiere apoyos para realizar recuentos hasta 9 elementos sin repetir u olvidar alguno.

Cuenta hasta 9 elementos, reconoce el dígito que los representa y lo escribe; compara números distinguiendo el mayor y el menor y los ordena de forma creciente y decreciente.

Realiza recuentos de forma autónoma de hasta 9 elementos y reconoce la grafía que los representa; escribe en cifra los números del 0 al 9, compara y ordena números de mayor a menor y viceversa, y distingue los cuantificadores poco, mucho y ninguno.

Adquiere intuitivamente el concepto de cantidad; cuenta hasta 9 elementos, reconoce la grafía de los números del 0 al 9, escribe en cifra dichos números con precisión en el trazo y compara y ordena números de mayor a menor y viceversa. Distingue los cuantificadores poco, mucho y ninguno; los utiliza correctamente y asocia este último al número 0.

B2-2.2. •Reconoce e interpreta números en diferentes entornos (enunciados de problemas, textos, rótulos, tablas…).

Realiza series de números crecientes y decrecientes de forma incompleta y con apoyo gráfico.

Lee y completa series de números crecientes y decrecientes ordenándolas de menor a mayor y a la inversa con apoyo gráfico.

Completa series de números crecientes y decrecientes de forma autónoma y relaciona sus cifras identificando los números mayoresy los números menores con y sin apoyo gráfico.

Realiza series consecutivas crecientes y decrecientes de números con y sin apoyo gráfico de forma autónoma e interpreta representaciones de estas en gráficosde barras.

Page 110: Program Ac i

Delegacións comerciais

A CoruñaCentro de Negocios «Mans»Polígono PocomacoParcela D-22 – Local 5515190 Mesoiro (A Coruña)Tel.: 981 08 17 66Fax: 981 08 11 03

LugoRúa dos paxariños, 57 Baixo27002 LugoTel.: 982 21 91 20

OurenseValle Inclán, 3 Entreplanta – Oficina 232004 OurenseTel.: 988 22 74 73 Fax: 988 22 93 97

VigoCouto de San Honorato, 111 Baixo36204 VigoFax: 986 41 35 73

www.santillana.es

1143

634