ZER DA OSASUNA?

Gure gorputzaren ongizate estatua da. Gorputza gehienetan behar bezala funtzionatzen du, eta ondo egoten gara hau da, osasuntsu egotea.

OSASUNA

ongizate

fisikoa mentala soziala

AURRERA HARTZEA GARRANTZITSUA DA

Ohitura osaungarriak gaixotasunak ez harrapatzeko erabiltzen ditugun ohiturak dira. Adibidez: kirola egitea.Osasuntsu egoteko eta ez gaixotzeko egiten ditugun ekintza guztiei prebentzio deritze. Adibidez: higienea.

GAIXOTASUN MOTAK

Azaltzeko moduaren eta iraupenaren arabera:

Gaixotasun akutuak Gaixotasun kronikoak

Zerk sortzen dituen kontuan hartuta:

Gaixotasun infekziosoak

Gaixotasun ez-infekziosoak

Zenbati eragiten dieten kontuan hartuta, gaixotasun infekziosoak mota hauetakoak dira:

Esporadikoak Epidemikoak Endemikoak

OSASUNERAKO ARRISKUA

1. ALKOHOLA:

Alkohola erabat zabalduta dago gizartean, baina oso substantzia arriskutsua da, asko kontsumituz gero, eta garunera igarotzean, ezin duzulako zure burua kontrolatu. Alkohola asko edatean, gaixotasun kroniko bat harrapatu ahal duzu: alkoholismoa.

2. Tabakoa

Tabakoaren kontsumoak kalte handia egiten dio pertsonen osasunari. Tabako gehiegi kontsumituz gero, tabakismo deritzon gaixotasun kroniko bat sortzen da. Erretzen den tokietan tabako-kea arnasten dutenei erretzaile pasibo esaten zaie.

3. Drogak

Dogrek garunaren funtzionamendua nahasten dute, eta hori dela eta, erabat aldatzen dituzte pertsonen sentsazioak, gogo-aldartea eta portaerak.Hainbat motatako drogak daude, eta bakoitzak ondorio jakin batzuk ditu. Adibidez: heroina, kokaina eta marihuana.Kontsumitzaileek drogekiko mendekotasuna izan ohi dute.

3. Zirkulazio-istripuak

Zirkulazio-istripuetan, jende asko zauritzen edo hiltzen da, hau ez gertatzeko gidariek segurtasun arauak bete behar dituzte.

GAIXOTASUN INFEKZIOSOAK

1. GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN MOTAK

Agente infekziosoak

Infekzio bakterianoak

Mikosia Parasitosia Infekzio birikoak

INFEKZIOAK KUTSATZEA

Gaixotasun kutsakorrak izakin-bizidun batetik beste batera pasatu ahal direnak dira.

Mikrobioak hainbat eratara sartzen dira gorputzean:

Larruazaleko Ur kutsatua Elikagai kutsatua Airea zauriak

Intsektuen ziztadak

INFEKZIOEI AURRE HARTZEA

Gaixotasun infekziosoak ez harrapatzeko gauza hauek egin behar dira: eskuak garbitu janaria prestatu aurretik, janaria ondo prestatu, bakarrik potablea den ura edan, eskuak garbitu jan aurretik, maskotak ondo zaindu, sauriak ondo garbitu, etxea ondo garbitu, edalontziak eta mahai-tresnak ez erabili ziur ez bazaude eta ez ibili oinutsik toki jakin batzuetan.

SENDAGAIAK

Sendagai esaten zaie gaixotasunei aurrera hartzeko, gaixotasunak arintzeko eta sendatzeko hartzen ditugun substantziei.

TXERTOAK

Txertoak sendagaiak dira, eta pertsona osasuntsuei jartzen zaizkie, gaixotasun infekziosorik ez harrapatzeko.

ANTIBIOTIKOAK

Antibiotikoak substantzia toxikoak dira bakterioentzat, baina ez diete kalterik egiten pertsonei.

KIRURGIA

Gaixotasun batzuk ez dira sendagaien bidez sendatzen, eta horregatik, kirurgia bidez tratatu behar izaten dira, adibidez, apendizitisa eta hezur-haustura batzuk.

ORGANO-TRANSPLANTEAK

Gaixotasun batzuk sendatzeko, beharrezkoa izaten da transplanteak egitea, sendatu ezin diren organo kaltetuak ordezkatzeko.

AITOR, XABI, MARIANA ETA BETANIA