As envolturas celulares, o citoplasma e o centrosoma

Tema 8

1. As envolturas celulares

*separan o medio interno do exterior

• Membrana plasmática

• Membranas de secreción

Parede celular

Matriz extracelular

Parede bacteriana

1.1 A membrana plasmática

Delgada lámina (75Å)

Delimita a célula

Permite movementos

e deformación da célula

Estrutura da membrana plasmática

• Similar en tódalas células e orgánulos = membrana unitaria ou celular

• Modelo Singer e Nicholson 1972 = Mosaico fluído

• 52% proteínas• 40% lípidos• 8% glícidos

Bicapa lipídica: componentes

• FOSFOLÍPIDOS• COLESTEROL

• GLUCOLÍPIDOS

Bicapa lipídica

Papel dobre do colesterol

Anfipáticas autoemsamblaxe

Movementos:

Fluidez

bicapa rotación flip-flop

Proteínas da membrana• Integrais ou

intrínsecas: – parcialmente

englobadas polo sector lipófilo

• Transmembrana: – atravesan a

mambrana

• Periféricas ou extrínsecas: – solubles, adosadas

á membrana, só polares

Glucocálix• Cadeas de

olisacáridos de glucolípidos e glucoproteínas

• Só en células animais• A microscopio

electrónico ten aspecto de terciopelo

• Distribución heterogénea dos compoñentes

Funcións da membrana plásmática• Manter estable o medio interno• Regular o paso de moléculas e substancias

(polares, ións)• Manter o potencial iónico• Endocitose e exocitose

• Glucocálix: recoñecemento celular (bacterias, virus, fecundación, tecidos)

• Antíxenos expecíficos, sist. Inmune, rexeite de órganos

Unións intercelulares• Desmosomas: puntuais, espazo

intercelular. Discos (placas) interconectados e interiormente con citoesqueleto

•Plasmodesmos: en cel. vexetais. Comunicación de citoplasmas.

Unións intercelulares• Unións estreitas: sen espazo, epitelios

• Unións tipo gap: estreitas,

conexión de citoplasmas.

** Exercicios da páxina 135

1.2 Transporte de membrana

• Gradiente electroquímico: Separa medios acuosos, o interno máis concentrado e con carga eléctrica negativa

Necesitan intercambiar nutrintes e sustancias de desfeito; mantendo o medio interno estable

Permeabilidade selectiva = semipermeable

Transporte pasivo• Difusión simple

– A través de la bicapa (lipídicas y apolares)

• Ósmosis

– A través de canales (iones)

• Proteínas de canal: por voltaje o por ligando

• Difusión facilitada (polares pequeñas), proteínas transportadodas o permeasas

Transporte activo: bomba Na+-K+

Proteína transmembrana

Gasto de ATP

Obtén diferencia de potencial = potencial de membrana ou potencial de repouso

Neuronas = Captación de estimulos = entrada de catións sodio = despolarización

** ¿Qué tipo de transporte é o que indican os números?

Endocitose• Entrada de moléculas grandes

• Endocitose: clatrina– Pinocitose: lípidos e

sustancias disoltas– Fagocitose:

particulas grandes. Fórmanse endosomas que se unen a lisosomas

Exocitose

• Saída de moléculas grandes

2. Membranas de secreción

• Capas de sustancias producidas pola célula, que segrega e deposítanse sobre a superficie externa da membrana.

2.1 Matriz extracelular: funciónsEntre células de tecidos animais: nexo de unión;

enche espazo intercelular; d

a consistencia, elasticidade e resistencia á compresión e a tracción dos tecidos;

e condiciona a forma, o desenvolvemento e a proliferación das células que engloba.

Matriz extracelular: Estrutura

• Fina rede de fibras proteicas ( coláxeno, elastina, fibronectina, glucoproteínas) mesturadas con glucoproteínas hidratadas (substancia fundamental amorfa)

2.2 Parede celular: funcións

• Grosa e ríxida envolve células vexetais• Impide a súa ruptura osmótica• Formada principalmente por celulosa

Parede celular: estrutura

3. Citoplasma

• Espazo celular entre a membrana plasmática e o núcleo

3.1 Citosol = hialoplasma

Medio interno acuoso (85%) delimitado por todas as membranas

Dispersión coloidal do citoesqueleto, ribosomas, nucleótidos, ARN, lípidos, glúcidos, prótidos…

Consistencia sol- del

Funcións: síntesis de proteínas, medio para as reaccións enzimáticas metabólicas

3.2 Citoesqueleto

• En tódalas células eucariotas• Rede de filamentos proteicos• Funcións:

– Manter a forma celular– Desplazamento por pseudópodos– Contracción muscular– Movilidade de orgánulos e

substancias

3.2.1 Microfilamentos

• Principais compoñemtes do citoesqueleto.

• Actina e Miosina• Funcións: córtex celular,

microvellosidades, contracción muscular, pseudópodos

3.2.2 Filamentos intermedios

• Neurofilamentos• Tonofilamentos ou filamentos

de queratina• Filamentos de vimentina e

desmina• Funcións: estructural en

células sometidas a esforzos mecánicos

3.2.3 Microtúbulos

• Estrutura: Cilíndricos, cosntituídos por e -tubulina formando protofilamentos,a unión de 13 forma un microtúbulo

• Funcións: pseudópodos, organizan o citoesqueleto, dan forma á célula, movemento de orgánulos, huso mitótico

4. Centrosoma

• Sólo en células animais, nas vexetais centro organizador

• Diplosoma: 2 centriolos perpendiculares entre sí– Centriolos: 9 tripletes en

cilindro• Matriz pericentriolar = centro

organizador dos microtúbulos. Áster

• Funcións: del derivan as estructuras microtubulares: cilios e flaxelos, huso acromático, citoesquelo xeral.

4.1 Cilios e flaxelos

• Prolongacións citoplasmáticas móviles soportadas por microtúbulos

• Estrutura: talo, zona de transición, corpúsculo basal e raíz– Unidos por dineína e nexina

• Cilios: diametro pequeño e alto número

• Flaxelos: diámetro maios e menor número