MATEMATIKA 5º PRIMARIA

224
Matematika 5 LEHEN HEZKUNTZA

Transcript of MATEMATIKA 5º PRIMARIA

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    1/224

    Matematika 5LEHEN

    HEZKUNTZA

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    2/224

    Lehen Hezkuntzako bosgarren mailarako Matematika 5, liburua

    Zubia Editoriala, S. L.ren eta Santillana Educacin, S. L.ren

    Lehen Hezkuntzako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Jos Toms Henaoren

    zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da.

    Testua:Jos A. Almodvar eta Pilar Garca

    Irudiak:Eduardo Fuentes eta Jos M Valera

    Edizioa:Ainhoa Basterretxea, Jos A. Almodvar eta Pilar Garca

    Liburu honetako ariketak aparteko koaderno batean egitekoak dira.

    Ez dira inola ere liburuan bertan idatzi behar.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    3/224

    Liburu hau JAKINTZAREN ETXEA proiektuaren baitan dago. Hezkuntza

    eremu horretan, ikasleek behar dituzten gaitasunak landuko dituzte,

    nork bere garapen pertsonala eta gizarte-garapena lor dezan.

    Horretarako, Matematikako liburuen bidez, ikasleek helburu hauek

    erdiestea lortu nahi dugu:

    Bigarren Hezkuntzarako prestatzea.Helburu horrekin, Ikasten

    ikasteko programagaratu dugu, oinarrizko ezaguerak finkatzen

    laguntzeko eta ikasleak eskolako lanean autonomoak izandaitezen bultzatzeko.

    Ikasitakoa eguneroko bizitzara aplikatzea.Matematika eguneroko

    bizitzarako egoeretan aplikatzeko hainbat aukera ematen dira liburuan.

    Horixe da, hain zuzen, liburu honen ardatz nagusia. Ariketei, problemak

    ebazteko programari eta Gai naiz...izeneko programari esker, besteak beste,

    ikasitakoa eguneroko bizitzako egoeretan aplikatu beharko dute ikasleek.

    Matematika behar bezala eta modu globalean lantzea.Liburuek

    hainbat ebazpen-adibide eskaintzen dituzte, ikasleek garbi izan

    dezaten zer egin eta nola jokatu, jardute eraginkorra errazteko.Arrazoiketa, Grafikoak, Buruzko kalkuluaeta Geometria-lantegia

    programek Matematikaren alderdi guztiak globalki jorratzen

    laguntzen dute.

    Ikasketa esanguratsua finkatzea.Ikasleek behar bezala ikas dezaten,

    unitate bakoitzean, landuko diren gaiekin loturiko aurreko ikasturteetako

    edo aurreko unitateetako edukiak biltzen dira.

    Gainera, berrikusketa-ariketak datoz unitate

    guztietan, bai eta hiruhilekoaren

    berrikusketa-orrialdeetan ere.

    JAKINTZAREN ETXEA proiektuan guztiontzako

    lekua dago. Proiektu horri esker, ikasleek beren

    gizarteko kultura-aniztasunaezagut eta onar

    dezakete, eta balioetan heztenere

    laguntzen die.

    Aurkezpena

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    4/224

    4

    UNITATEA INFORMAZIOA ETA ARIKETAK

    1Zenbaki-sistemak 6

    Zazpi zifrako zenbakiakZazpi zifra baino gehiagoko zenbakiakErromatar zenbakiak

    2Zenbaki arruntenbatuketak, kenketaketa biderketak 18

    Bi zifrako edo gehiagoko zenbakiezbiderkatzea

    Biderketaren banatze-propietatea

    Eragiketa konbinatuakIritzirako kalkuluak

    3 Zenbaki arruntenarteko zatiketa 32

    Bi zifrako zatitzailea duten zatikiakHiru zifrako zatitzailea duten zatikiakAldaketak zatiketa baten gaietan

    Bi eragiketako edo gehiagoko problemak

    4Zatikiak 48

    Zatikiak: gaiak, irakurtzea eta idazteaZenbaki baten zatikiaZatikiak banaketak egiteko

    Zatikiak alderatzea.Zatikiak batekoarekin alderatzea

    5Zatikien artekobatuketak etakenketak 62

    Izendatzaile bereko zatikien artekobatuketak eta kenketak

    Zenbaki arrunt baten zatiki baliokideak

    Zatiki baliokideak

    HIRUHILEKOAREN BERRIKUSKETA

    6 Zenbakihamartarrak 78

    Unitate hamartarrakZenbaki hamartarrakZenbaki hamartarrak alderatzea

    7 Zatiki hamartarrak.Ehunekoak 90

    Zatiki hamartarrakEhunekoakEhuneko-problemak

    8Zenbakihamartarren artekoeragiketak 102

    Zenbaki hamartarren ar teko batuketakZenbaki hamartarren ar teko kenketakHamartarrak zenbaki arruntez

    biderkatzea

    Zenbakiak 10ez, 100ez, 1.000z... zatitzeaProblemak

    9Angeluak 118

    Angeluak neurtzea. Angelu laua etaosoa

    Angeluak marrazteaAngelu auzokideak eta ondoz ondokoak

    Angeluak eta 90-ko biraketakZuzenki baten erdibitzailea eta angelu

    baten erdikaria

    10Irudi lauak 132

    Poligonoen sailkapenaPoligono erregularrak eta irregularrakZirkunferentzia eta zirkulua. Elementuak

    Triangeluen sailkapena.Laukien eta paralelogramoen sailkapena

    Simetria eta translazioaAntzekotasuna

    HIRUHILEKOAREN BERRIKUSKETA

    11Luzera 152

    Metroaren multiploak. ErlazioakMetroaren azpimultiploak. ErlazioakLuzera-unitateen arteko erlazioak

    12Edukiera eta masa 164

    Litroaren multiploak.Litroaren azpimultiploak

    Edukiera-unitateen arteko erlazioak

    Gramoaren multiploak.Gramoaren azpimultiploak

    Masa-unitateen arteko erlazioakNeurri-unitateen problemak

    13Irudi lauen azalera 180

    Irudi baten azalera, karratu bat unitateadela

    Azalera-unitateak

    Karratuaren eta laukizuzenaren azaleraIrudi konposatuen azalera

    14Denbora eta dirua 196

    ErlojuaOrduak, minutuak eta segundoakDiru-problemak

    15 Probabilitatea etaestatistika 208

    Aukera gehiago eta gutxiagoProbabilitateaBatez bestekoa

    HIRUHILEKOAREN BERRIKUSKETA

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    5/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    6/2246

    Zenbaki-sistemak

    Non dago munduko estadiorik

    handiena?

    Zenbat lagun sar daitezke

    estadio horretan?

    Non dago munduko bigarren

    estadiorik handiena?

    Zenbat lagun sartzen dira

    estadio horretan?

    Munduko futbol-zelairik handiena Rungrado

    May Day da. Rungrado May Day estadioa Ipar Korean

    dago eta, 150.000 lagunentzako lekua izateaz gain,

    atletismo-pista handia du.

    Munduko bigarren estadiorik handiena

    Salt Lake Stadium da. Indian dago, eta estadio

    horretan, 120.000 lagun sartzen dira.

    1

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    7/2247

    GOGORATUIKASITAKOA

    Nola irakurtzen,

    idazten eta

    deskonposatzen diren

    bederatzi zifrarainoko

    zenbakiak.

    Nola alderatzen diren

    bederatzi zifrarainoko

    zenbakiak.

    Nola irakurtzen eta

    idazten diren erromatar

    zenbakiak.

    HAU IKASIKO DUZU

    Unitate-mailen arteko baliokidetasuna

    1 bateko 1 B

    1 hamarreko 1 H 510 B

    1 ehuneko 1 E 510 H 5100 B

    1 milako 1 M 510 H 51.000 B

    1 hamar milako 1 HM 510 M 510.000 B

    1 ehun milako 1 EM 510 HM 5100.000 B

    EM HM M E H B

    Sei zifrako zenbakiak deskonposatzea eta irakurtzea

    EM HM M E H B

    2 3 4 6 1 5234.615

    234.615 5 2 EM 1 3 HM 14 M 16 E 11 H 15 B 5

    5200.000 130.000 14.000 1600 110 15

    Honela irakurtzen da 234.615: berrehun eta hogeita hamalau mila seiehun eta hamabost.

    1. Erantzun.

    Zenbat hamarreko dira ehuneko bat? Eta zenbat bateko?

    Zenbat ehuneko dira milako bat? Eta zenbat bateko?

    Zenbat bateko dira hamar milako bat?

    Zenbat bateko dira ehun milako bat?

    2. Idatzi nola deskonposatzen eta irakurtzen diren zenbaki hauek.

    24.987 32.065 56.894

    173.904 480.431 792.880

    3. Idatzi zenbaki hauek zure koadernoan.

    5 zifraren balioa 500 bateko duena.

    7 zifraren balioa 7.000 bateko duena.

    8 zifraren balioa 80.000 bateko duena.

    9 zifraren balioa 900.000 bateko duena.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    8/2248

    100.000 100.000 100.000 100.000 100.000

    100.000 100.000 100.000100.000

    100.000

    Zazpi zifrako zenbakiak

    Zazpi zifrako zenbakiek milioikoak, ehun milakoak, hamar milakoak, milakoak,

    ehunekoak, hamarrekoak eta batekoak izaten dituzte.

    1. Osatu.

    10 EM 5... milioiko 5... B 50 EM 5... milioiko 5... B

    20 EM 5... milioiko 5... B 70 EM 5... milioiko 5... B

    2. Idatzi zenbat bateko dituen zenbaki bakoitzak eta nola irakurtzen den.

    Adibidea: 3 milioiko 53.000.000 B Honela irakurtzen da: hiru milioi.

    4 milioiko 6 milioiko 8 milioiko

    5 milioiko 7 milioiko 9 milioiko

    3. Idatzi zenbaki bakoitzaren aurrekoa eta ondorengoa.

    ... 1.000.000 ... ... 4.000.000 ... ... 8.000.000 ... ... 9.000.000 ...

    4. Osatu segida hauek.

    120.000, 220.000, 920.000 arte.

    1.000.000, 2.000.000, 9.000.000 arte.

    Bideo-jokoak egiten dituen enpresa batek

    100.000 bideo-jokoko 10 kutxa prestatu ditu.

    10 ehun milako 51 milioiko

    1 milioiko 51.000.000 B

    1.000.000 milioi batirakurtzen da

    10 EM 51 milioiko 51.000.000 B

    1.264.985 51 milioiko 12 EM 16 HM 14 M 19 E 18 H 15 B

    1.264.985 51.000.000 1200.000 160.000 14.000 1900 180 15

    Honela irakurtzen da 1.264.985 zenbakia: milioi bat berrehun eta hirurogeita lau mila

    bederatziehun eta laurogeita bost.

    Milioikoak EM HM M E H B

    1 2 6 4 9 8 5

    Batu milako bat aldi bakoitzean

    Batu ehun milako bat aldi bakoitzean

    Planeta erregea bideo-jokoa da salduena. 1.264.985 ale saldu dira.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    9/2249

    5. Deskonposatu zenbaki bakoitza.

    1.267.395 5.032.762 7.370.109 8.600.061

    3.645.643 6.108.127 9.005.210 4.000.100

    6. Idatzi zenbaki bakoitzaren 7 zifraren balioa batekotan.

    Adibidea:

    7.234.790 1.789.879 7.732.146

    7 E 5700 B 7.178.065 6.172.715

    7 milioiko 57.000.000 B 9.727.104 2.017.572

    7. Idatzi.

    Glaziarrekobizimodua

    filmak2.130.000bildu zituen.

    Iaz, 1.250.000lagunek ikusizutenPiratabat espazioanfilma

    9. Irakurri albisteak eta erantzun.

    Zenbat pertsonak ikusi

    zuten Pirata bat espazioan

    filma?

    Zenbat diru bildu zuen

    Glaziarreko bizimodua

    filmak?

    NOLA IRAKURTZEN DIREN

    3.456.987 7.700.986

    5.432.064 8.000.5436.009.865 9.140.009

    ZIFRAZ

    Bi milioi bostehun mila ehun eta hamasei.

    Lau milioi hogei mila bostehun eta hogeita bat.Zazpi milioi ehun eta hamar mila eta hogei.

    8. Alderatu zenbakiak eta idatzi dagokion ikurra.

    2.367.800 2.387.800

    8.900.900 8.900.090

    7.650.000 7.560.000

    6.900.000 6.900.010

    5.890.890 5.890.800

    3.467.700 3.467.070

    4.080.900 4.080.909

    9.900.090 9.900.009

    ,txikiagoa irakurtzen da

    .handiagoa irakurtzen da

    GOGORATU

    Batu hamarrekoak, ehunekoak eta milakoak.

    300 1500

    600 1700

    2.000 14.000

    5.000 18.000

    380 110

    540 130

    670 150

    290 190

    2.500 1300

    3.700 1200

    7.600 1700

    5.800 1900

    BURUZKO KALKULUA

    5.800 1300 56.100

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    10/22410

    Zazpi zifra baino gehiagoko zenbakiak

    10 milioiko 51 hamar milioiko 510.000.000 B 10.000.000 hamar milioi irakurtzen da.

    10 hamar milioiko 51 ehun milioiko 5100.000.000 B 100.000.000 ehun milioi irakurtzen da.

    Ehun milioikoak Hamar milioikoak Milioikoak EM HM M E H B

    100.000.000 B 10.000.000 B 1.000.000 B

    Iaz, hiri batean, hogei milioi (20.000.000) pertsonak

    baino gehiagok bidaiatu zuten autobusez.

    20.000.000 zenbakiak zortzi zifra ditu.

    Begiratu nola eratzen diren milioikotik gorako

    mailak.

    Ohartu maila bateko 10 unitatek hurrengo maila

    handiagoko unitate bat osatzen dutela.

    1 hamar milioiko 510.000.000 B 10.000.000 hamar milioi irakurtzen da

    1 ehun milioiko 5100.000.000 B 100.000.000 ehun milioi irakurtzen da

    1. Idatzi zenbat bateko diren eta nola irakurtzen diren.3 hamar milioiko 6 hamar milioiko 4 ehun milioiko 7 ehun milioiko

    4 hamar milioiko 8 hamar milioiko 5 ehun milioiko 8 ehun milioiko

    2. Deskonposatu zenbaki bakoitza eta idatzi nola irakurtzen den.

    EGIN HONELA

    134.673.924 5

    51 ehun milioiko 13 hamar milioiko 14 milioiko 16 EM 17 HM 13 M 19 E 12 H 14 B 5

    5100.000.000 130.000.000 14.000.000 1600.000 170.000 13.000 1900 120 14

    134 . 673 . 924

    ehun eta hogeita hamalau milioi milaseiehun eta hirurogeita hamahiru bederatziehun eta hogeita lau

    12.876.457 35.075.043 70.943.218 60.020.105

    654.875.932 803.321.745 940.213.650 502.100.036

    10 hamar milioiko 10 milioiko

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    11/22411

    3. Idatzi zenbaki bakoitzaren 5 zifraren balioa batekotan.

    753.532.408 598.651.760 325.763.957 538.001.605

    4. Aukeratu baldintza bakoitza betetzen duten zenbakiak eta idatzi nola irakurtzen diren.

    Hamahiru milioi baino

    zenbaki txikiagoak dira.Hirurehun milioi baino

    zenbaki handiagoak dira.

    5. Hiri bateko biztanleek hondakin kantitate hauek birziklatu dituzte azken bost urteetan.

    Papera: 210.345.000 kg Beira: 88.800.900 kg Plastikoa: 13.250.989 kg

    Zer hondakinetatik birziklatu dira berrehun milioi kilo baino gehiago?

    Zer hondakinetatik birziklatu dira laurogei milioi kilo baino gehiago?

    Zer hondakinetatik birziklatu dira hamalau milioi kilo baino gutxiago?

    6. Idatzi 5. ariketako zenbaki bakoitzaren aurreko eta ondorengo zenbakiak.

    7. Pentsatu eta idatzi.

    Lau zenbaki, 9 zifraren balioa 900.000 bateko dutenak.

    Lau zenbaki, 3 zifraren balioa 3.000.000 bateko dutenak.

    Lau zenbaki, 4 zifraren balioa 40.000.000 bateko dutenak.

    Lau zenbaki, 5 zifraren balioa 500.000.000 bateko dutenak.

    8. ARRAZOIKETA.Idatzi baldintza hauek guztiak betetzen dituen zenbakia.

    Zortzi zifrako zenbakia da.

    Hamar milioikoen eta batekoen zifren batura 1 da.

    Milioikoak hamar milioikoak halako bi dira.

    Ehun milakoen kopurua milioiko kopuruaren bikoitza da.

    Gainerako zifrak zero dira.

    H. milioikoak Milioikoak EM HM M E H B

    1.249.365 399.000.100

    7.353.942 12.725.418340.350.400 14.098.126

    30.900.820 506.095.056

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    12/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    13/22413

    4. Idatzi erromatar zenbakiak erabiliz.

    54 345 1.234 10.000

    63 467 4.842 20.000

    86 584 5.876 30.000

    99 890 7.651 60.000

    5. Irakurri zenbaki bakoitzaren deskribapena eta esan zer letra dagoen estalita.

    6. Begiratu eta erantzun.

    Zer balio du M letrak?

    Zer gertatzen da letra baten gainean marra bat idazten dugunean?

    Zer balio du M letrak?

    7. Idatzi zer urtetan gertatu zen gertaera bakoitza.

    Egin hamarrekoen, ehunekoen eta milakoen kenketak

    800 2500

    600 2300

    7.000 24.000

    5.000 22.000

    270 210

    580 230

    620 250

    450 280

    2.500 2300

    4.600 2500

    5.200 2400

    6.400 2600

    BURUZKO KALKULUA

    4.100 2600 53.500

    EGIN HONELA

    1.769 51.000 1700 160 19

    M DCC LX IX

    1.769 MDCCLXIX

    MDCCCLXXIX

    Thomas AlvaEdisonek bonbilla bat48 orduz piztutaegotea lortuzuen.

    MCDXCII

    Kolon Amerikakokontinentera iritsi zen.

    MCMLXIX

    Gizakia Ilargirainoiritsi zen.

    Zifren batura

    10 da.

    XXVII

    M

    4 zifrako

    zenbakia da.

    XXXI

    Zifra guztiak

    berdinak dira.

    IV DXLIV

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    14/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    15/22415

    Hiri bateko udalak argi-sarea

    aldatu nahi du eta, hori jakinarazte

    aldera, iragarki bat argitaratu du,

    nahi duten enpresek aurrekontua

    bidal dezaten.

    Orain arte, udalak aurrekontu hauek

    jaso ditu:

    Udalekoek kalkulatu dute obraren kostua bi milioi eta ehun mila

    eurokoa dela, obra ondo egingo bada.

    Zein aurrekontu baztertuko dituzte, ondorioztatutako kostua baino txikiagoak izateagatik?

    Zein aurrekontu onartuko dituzte?

    Onartutako aurrekontuetatik, zein da garestiena? Eta zein da merkeena?

    Zure ustez, zein aurrekontu aukeratuko du udalak? Zergatik?

    9. Ordenatu.

    TXIKIENETIK HANDIENERA

    29.168.019 1.250.000 30.000.000

    1.250.009 28.978.190

    HANDIENETIK TXIKIENERA

    475.963.200 476.000

    50.210.850 475.200.000

    10. Idatzi zenbaki hauen balioa.

    LXXXV XLIX

    DCXXXI CDXCIIMCCLIII VCMXX

    XXVIII XDCXXX

    11. Idatzi erromatar zenbakiak erabiliz.

    29 345 1.267

    47 569 2.542

    68 718 4.850

    96 854 6.984

    12. Osatu erromatar zenbakiak, bi adierazpenakberdinak izan daitezen.

    MCLV 1.954

    XDCX 9.810

    398 CCCIII

    4.036 VXXV

    13. IKASTEN IKASTEKO. Irakurri 8., 10. eta12. orrialdeetako izenburuak. Zure ustez,

    zer izan da zailena unitate honetan?

    Berrikusi.

    GAI NAIZ Aurrekontu bat aukeratzeko

    1. enpresa............2.200.000

    2. enpresa............2.099.600

    3. enpresa............2.200.500

    4. enpresa............2.050.900

    5. enpresa............2.201.000

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    16/22416

    Problemak ebaztenProblemak ebazteko urratsak

    Problemak ebazteko, jarraitu beti urrats hauei.

    Jokinek 105 argazki egin ditu, eta haren arrebaArgiek 28 gehiago egin ditu.Zenbat argazki egin dituzte bien artean?

    ULERTU.

    Galdera Zenbat argazki egin dituzte bien artean?

    Datuak Jokinek 105 argazki egin ditu.

    Argiek 28 gehiago egin ditu Jokinek baino.

    PENTSATU.

    1. Argiek zenbat argazki egin dituen kalkulatu behar da.

    28 batuko diogu Jokinek egindako argazki kopuruari.

    2. Guztira zenbat argazki egin dituzten kalkulatu behar da.

    Biek egindako argazkiak batuko ditugu.

    KALKULATU.

    1. 105 128 5133 2. 105 1133 5238

    Ebazpena:Bien artean 238 argazki egin dituzte.

    EGIAZTATU.

    133 228 5105 Jokinek 28 argazki gutxiago egin ditu Argiek baino.

    105 1133 5238 Bien artean 238 argazki egin dituzte.

    1. Atzo, kafetegi batean, 9 pack freskagarri jaso zituzten, eta packbakoitzean,24 freskagarri daude. Gaur goizean, 15 freskagarri zerbitzatu dituzte.

    Zenbat freskagarri geratzen dira?

    2. Anderrek, saskibaloi-partidu batean, 8 hirukoitz eta 26 saskiratze egin ditu.Zenbat puntu lortu ditu Anderrek guztira?

    3. Haitzulo batera 16 auto iritsi dira, eta auto horietako bakoitzean,5 pertsona zihoazen. Horrez gain, 150 pertsona iritsi dira autobusez.

    Zenbat pertsona gehiago iritsi dira autobusez autoz baino?

    4. ASMATU. Idatzi problema bat eta eskatu ikaskide bati problema hori lau urratseijarraituz ebazteko.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    17/22417

    ARIKETAK

    1. Deskonposatu zenbaki hauek eta idatzi nolairakurtzen diren.

    6.408 85.021 460.003

    5.030 70.900 820.104

    2. Idatzi zifraz.

    Hiru mila eta laurehun.

    Hamabi mila hirurehun eta hirurogeita hamar.

    Laurogei mila eta hamalau.

    Seiehun eta zazpi mila ehun eta hogeita bi.

    Zortziehun eta hamahiru mila eta hogeita bat.

    3. Ordenatu txikienetik handienera.

    73.012, 8.976, 74.005, 73.120

    19.110, 18.640, 16.480, 19.200

    4. Idatzi zenbaki bakoitzaren 9 zifraren balioabatekotan.

    9.093 91.916 975.090

    5. Kalkulatu.

    19.740 124.989

    30.958 19.106

    76.104 1875

    36.920 218.975

    40.037 28.856

    96.102 2777

    6. IKASTEN IKASTEKO.Azaldu zure hitzakerabiliz nola egiten diren biderketa hauek

    (zifra bateko zenbaki batez).

    634 32 5.870 36

    7. Egin zatiketa hauek.

    329 : 7 1.576 : 8

    405 : 4 7.012 : 9

    PROBLEMAK

    8. Enekok 675 aurreztu ditu, eta ordenagailubat eta inprimagailu bat erosi nahi ditu.

    Zenbat diru falta du?

    9. Tren batean, 512 bidaiarirentzako lekua

    dago. Trena geltokitik irten denean,241 bidaiari zeuden. Zenbat jarleku gehiago

    daude libre beteta baino?

    10. Mirenek bere fruta-dendan zenbat pertsonasartu diren idatzi du.

    Goizean Arratsaldean

    Gizonak 6 14

    Emakumeak 8 21

    Zenbat pertsona gehiago joan diraarratsaldean goizean baino?

    Gizon baino zenbat emakume gehiago

    joan dira?

    11. Peruk 3 hegazkin-txartel erosi ditu Internetbidez. Txartel bakoitzak 275 balio du,

    eta kudeaketa egiteagatik, 2 kobratu

    dizkiote. Zenbat ordaindu du Peruk guztira?

    12. Aste honetan, 685 pinu landatu dituztesute batek erretako mendi batean. Pasaden astean, 97 pinu gutxiago landatu

    zituzten. Zenbat pinu landatu dira guztira?

    895 125

    Berrikusten

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    18/22418

    Zenbaki arrunten artekobatuketak, kenketaketa biderketak

    Zenbat irabazi dute

    saldutako kanarioengatik?

    Eta perikitoengatik?

    Zenbat irabazi dute guztira

    guakamaioa eta loroak salduta?

    Zenbat irabazi dute guztira?

    Pertsona askok konpainiako animaliak dituzte

    etxean. Txoriak, bereziki, oso maskota preziatuak

    dira. Aste honetan, Oihana izeneko

    animalia-dendan, taula honetako hegaztiak

    saldu dituzte:

    Hegazti mota Kanarioa Perikitoa Loroa Guakamaioa

    Ale kopurua 4 5 3 1

    2

    Oihana maskotak

    KANARIOA

    18

    GUAKAMAIOA329

    PERIKITOA

    21

    LOROA

    89

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    19/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    20/22420

    Bi zifrako edo gehiagoko zenbakiezbiderkatzea

    1. Kokatu zenbakiak eta biderkatu.

    678 363 1.452 392 345 3326 4.982 3531

    543 375 3.742 386 654 3427 7.329 3654

    2. Biderkatu. Kontuan izan bigarren biderkagaiak zeroak dituela.

    Hegazkin batek Tenerife eta Lugo arteko

    bidaia egiten du egunean behin (958 km).Zenbat kilometro egingo ditu urtebetean?

    253 3450 1.453 3390 671 3308 1.453 3206

    348 3600 2.765 3800 276 3509 5.372 3407

    Urtebetean, 349.670 kilometro egingo ditu.

    Egin 958 x 365 biderketa

    1. Egin 958 bider 5.

    Idatzi biderkaduraren

    unitateak biderkagaien

    unitateen azpian.

    2. Egin 958 bider 6.

    Idatzi biderkadura

    aurrekoaren azpian,

    eskuinean hutsune

    bat utzita.

    3. Egin 958 bider 3.

    Idatzi biderkadura

    aurrekoaren azpian,

    eskuinean hutsune

    bat utzita.

    4. Egin biderkadura

    guztien arteko

    batuketa.

    9 5 8

    3 3 6 54 7 9 0

    9 5 8

    3 3 6 54 7 9 0

    5 7 4 8

    9 5 8

    3 3 6 54 7 9 0

    5 7 4 8

    2 8 7 4

    9 5 8

    3 3 6 54 7 9 0

    5 7 4 8

    2 8 7 4

    3 4 9 6 7 0

    EGIN HONELA

    Zeroak bukaeran daudenean

    Ez biderkatu 0z. Gehitu zeroak

    biderkaduraren bukaeran.

    3 4 9

    37 8 0

    2 7 9 2

    2 4 4 3

    2 7 2 2 2 0

    1 2 5

    37 0 0

    8 7 5 0 0

    EGIN HONELA

    Zeroa erdian dagoenean

    Ez biderkatu 0z. Idatzi 0 eta jarraitu

    hurrengo zifraz biderkatzen.

    3 4 9

    32 0 5

    1 7 4 5

    6 9 8 0

    7 1 5 4 5

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    21/22421

    3. Begiratu zenbat pertsona igo daitezkeen aldi berean atrakzio bakoitzean eta kalkulatu.

    Meatzeko trenak 36 bidaia egin ditu jarleku

    guztiak beteta. Zenbat pertsona igo dira guztira?

    Bidaia batean, zenbat pertsona gehiago igo

    daitezke Zizare zoroan Meatzeko trenean

    baino?

    Zenbat pertsona igo daitezke guztira Zizare

    zoroan 128 bidaiatan?

    Zenbat pertsona igo daitezke guztira Noria

    erraldoian 30 bidaiatan?

    Zenbat pertsona igo daitezke guztira hiru

    atrakzio horietan bidaia batean?

    4. Biderkatu eta idatzi falta diren zenbakiak.

    4 13 4

    3 7 8 9

    1 6 8 4

    2 0 6 2 9

    5 73 8

    4 2 9 6

    2 6 8 5

    3 1 1 4 6

    5 4 33 6

    3 3 2 5 8

    2 7 7 1 5

    3 1 0 4 0 8

    3 53 4

    1 4 2 8

    2 1 4 2

    2 2 8 4 8

    5. Ebatzi.

    Akuario batean, 8 izurde daude. Izurde bakoitzak 20 kilo arrain

    jaten ditu egunero. Zenbat kilo arrain jango dituzte 8 izurdeek

    hilabetean?

    Gimnasio batean, 85 haurrek judo egiten dute, eta 42k, karate.Ikasle bakoitzak 32 ordaintzen ditu hilean. Zenbat diru biltzen

    du gimnasioak guztira hilean?

    Ikastetxe batek aulki berriak erosi ditu. 85 aulki erosi ditu

    Haur Hezkuntzarako, eta 120, Lehen Hezkuntzarako.

    Aulki bakoitzak 20 balio ditu. Zenbat gehiago balio izan dute

    Lehen Hezkuntzako aulkiek Haur Hezkuntzakoek baino?

    BURUZKO KALKULUA

    64 111 52 141 46 161

    45 131 13 161 59 181

    Batu 11, 21, 31...

    121

    47 67 68120 11

    113

    25 35 38110 13

    64 112 32 113 56 114

    73 114 51 112 78 112

    Batu 12, 13, 14...

    Nola egingo zenuke 34 gehi 2 zifrako zenbaki bat? Eta 52 gehi 2 zifrako zenbaki bat?

    Zizare zoroa, 105 pertsona

    Noria erraldoia,220 pertsona

    Meatzeko trena, 90 pertsona

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    22/22422

    1. Begiratu eta erantzun.

    Zer zenbaki idatzi behar da orbangorrian? Eta orban urdinean?

    Zer propietate aplikatzen da?

    2. Aplikatu banatze-propietatea eta kalkulatu.

    2 3(7 15) 52 3... 12 3... 5... (3 18) 34 53 3 ... 18 3... 5...

    6 3(9 24) 5... 3... 2... 3... 5... (5 22) 36 5... 3... 2... 3... 5...

    9 3(8 13) 5... (8 12) 35 5...

    4 3(6 21) 5... (7 24) 32 5...

    3. Begiratu adibideari eta kalkulatu modu berean zure koadernoan.

    Adibidea: 12 325 512 3(20 15) 512 320 112 35 5240 160 5300

    15 354 32 365 76 323

    51 389 18 376 85 344

    4. Kalkulatu adibidean bezala.

    Adibidea: 334 1335 533(4 15) 53 39 527

    3 36 13 32 5... 3(... 1...) 5... 9 37 19 36 8 36 18 33

    5 34 25 31 5... 3(... 2...) 5... 4 33 24 32 6 35 26 34

    Biderketaren banatze-propietatea

    Trukatze- eta elkartze-propietateez gain, beste propietate bat du biderketak:

    banatze-propietatea, batuketarekiko eta kenketarekiko.

    3 3(6 14) 53 36 13 34

    3 3 10 5 18 1 12

    30 5 30

    Batuketarekiko

    2 3(6 21) 52 36 22 31

    2 35 5 12 2 2

    10 5 10

    Kenketarekiko

    5 3(2 13 ) 55 3 15 3

    Trukatze-,

    elkartze-eta banatze-propietateak

    Biderketaren banatze-propietatea, batuketarekiko eta kenketarekiko

    Zenbaki bat batuketa (edo kenketa) batez biderkatzen badugu, eta zenbaki horieragiketako gai bakoitzaz biderkatu eta biderkaduren arteko batuketa (edo kenketa)

    egiten badugu, emaitza bera lortuko dugu.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    23/22423

    7. Ebatzi bi modutan.

    Anek 4 arrosa sorta egin ditu. Sorta

    bakoitzean, 4 arrosa zuri eta 2 arrosa gorri

    daude. Zenbat arrosa erabili ditu guztira?

    4 3(... 1...) 5... ... 3... 1... 3... 5...

    Antzoki batean, 15 ilara daude, eta ilara

    bakoitzean, 12 besaulki. Bart gaueko

    saioan, 3 besaulki geratu ziren libre ilara

    bakoitzean. Zenbat besaulki bete ziren

    saio horretan?

    8. ARRAZOIKETA.Zenbat puxtarri daude kutxa bakoitzean? Lotu kutxak eta eragiketak, eta kalkulatu.

    5. Idatzi eragiketa bakoitzean zer propietate aplikatzen den.

    18 112 512 118 Batuketaren trukatze-prop. 4 3(9 310) 5(4 39) 310

    (13 125) 110 513 1(25 110) 32 39 59 332

    2 3(7 19) 52 37 12 39 5 3(10 22) 55 310 25 32

    (8 22) 34 58 34 22 34 (4 11) 32 54 32 11 32

    21 173 573 121 9 1(8 17) 5(9 18) 17

    6. Lotu esaldi bakoitza dagokion eragiketarekin. Ondoren, kalkulatu.

    5 bider 4ren eta 6ren arteko batuketa. 4 3(6 25)

    4 bider 6ren eta 5en arteko kenketa. 5 3(4 16)

    2 bider 7ren eta 4ren arteko batuketa. 3 3(9 23)

    3 bider 9ren eta 3ren arteko kenketa. 2 3(7 14)

    4 bider 2ren eta 3ren arteko biderketa. 4 3(2 33)

    Liburutegian, 5 apalategi daude, eta bakoitzean

    10 liburu. Apalategi bakoitzetik, 2 liburu hartu

    dituzte. Zenbat liburu geratzen dira?

    ... 3(... 2...) 5... ... 3... 2... 3... 5...

    Parke batean, 5 pinuko 10 ilara daude.

    Ilara bakoitzetik, 2 pinu inausi dituzte.

    Zenbat pinu geratzen dira parkean

    inausi gabe?

    3 3(2 17) 3 3(2 15) 3 3(4 15)

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    24/22424

    1. Osatu.

    Eragiketa konbinatuak

    6 23 12 5... 1... 5... 15 18 22 26

    8 2(5 24) 5... 2... 5... 9 22 34 112

    7 12 33 5... 1... 5... 12 2(5 23) 18

    9 2(2 34) 5... 2... 5... 3 36 2(9 22)

    4 33 26

    9 26 12

    (3 37) 15

    8 2(3 32)

    18 2(4 33) 22

    3 34 15 36

    9 22 25 115

    7 24 2(6 23)

    2. Osatu eta kalkulatu.

    Parentesirik gabeko adierazpen batean,

    biderketak egin behar ditugu lehenengo, eta

    ondoren, batuketak eta kenketak, dauden

    ordenan, ezkerretik eskuinera.

    Parentesidun adierazpenetan, ordena

    honetan egin behar dira eragiketak:

    parentesi barruko eragiketak, biderketak

    eta, azkenik, batuketak eta kenketak.

    Ikusi nola kalkulatzen den eragiketa konbinatuen segida bakoitza.

    Eragiketa konbinatuen segida bat egiteko, urrats hauei jarraitu behar diegu:

    Lehenenengo, parentesi barruko eragiketak egin behar dira.

    Ondoren, biderketak egin behar dira.

    Azkenik, batuketak eta kenketak egin behar dira, dauden ordenan.

    8 23 32 14

    8 2614

    2 14

    6

    7 23 12

    4 12

    6

    Parentesirik gabe

    (8 23) 32 14

    5 32 14

    10 14

    14

    7 2(3 12)

    7 25

    2

    5 32 13

    ... 1...

    ...

    6 2(7 21)

    ... 2...

    ...

    7 23 32 11

    ... 2... 1...

    ... 1...

    ...

    8 23 14 16

    ... 1... 1...

    ... 1...

    ...

    Parentesiekin

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    25/22425

    3. Lotu problema bakoitza eta hura ebazten duen adierazpena.Ondoren egin eragiketa.

    Ikerrek 32 zituen itsulapikoan. Astelehenean, liburu bat

    erosi zuen 5 -an, eta asteartean, karpeta bat, 6 -an.

    Zenbat diru geratzen zaio itsulapikoan?

    Karmelek 32 km egiten ditu egunero bizikletaz.

    Gaur, 5 bira eman dizkio 6 km-ko zirkuitu bati.Zenbat kilometro falta zaizkio?

    Gabirelek, bere urtebetetze-egunean, 5 lagun gonbidatu zituen

    zinemara eta askaria hartzera. Sarrera bakoitzak 6 balio zuen,

    eta askariak, 32 . Zenbat diru gastatu zuen guztira?

    4. Ebatzi problemak. Ondoren, idatzi problema bakoitza ebazteko egindako eragiketa guztiakadierazpen batean.

    Unaik 56 argazkiko 2 album ditu, eta beste 10 argazki.

    Zenbat argazki ditu guztira?

    Mirenek 56 argazkiko 2 album ditu. Album bakoitzetik

    10 argazki atera eta amonari eman dizkio. Zenbat argazki

    geratzen zaizkio albumetan?

    Enekok 500 zeuzkan bankuan. Astelehenean,

    245 sartu zituen, eta asteartean, 98 atera.

    Zenbat diru geratzen zaio kontuan?

    Gotzonek 16 botila zuku erosi ditu, eta botila bakoitzak

    2 balio ditu. Ordaindu du, eta 3 itzuli dizkiote.

    Zenbat diru eman du ordaintzeko?

    Plastikako klaserako, Maiderrek 12 argizariko

    4 kutxa eta 24 argizariko 2 kutxa erosi ditu.

    Zenbat argizari erosi ditu?

    Amaiak bilduma bateko 4 liburu erosi ditu.

    Liburu bakoitzak 14 balio ditu, eta ordaintzeko,

    70 eman ditu Amaiak. Zenbat itzuli diote?

    BURUZKO KALKULUA

    32 19 52 139 64 159

    45 119 26 149 71 189

    Batu 9, 19, 29...

    119

    43 63 62120 21

    14 118 41 117 52 118

    23 116 32 116 63 117

    Batu 18, 17, 16...

    117

    43 63 60120 23

    Nola egingo zenuke 28 gehi 2 zifrako zenbaki bat? Eta 37 gehi 2 zifrako zenbaki bat?

    32 25 36

    53

    61

    32

    32 25 26

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    26/22426

    Zenbat kostatu zaizkio oinetakoak eta

    erraketak, gutxi gorabehera?Kalkulatu iritzira 876 172

    Batugairik txikienak 2 zifra dituenez,

    hurbildu batugai bakoitza hamarrekoetara,

    eta ondoren, batu hurbilketak.

    950

    kostatu zaizkio gutxi gorabehera.

    Iritzirako kalkuluak

    Koldok zenbait bidalketa jaso ditu bere kirol-dendan.

    Kiroletako

    oinetakoak

    876

    Erraketak

    72

    Lozakuak

    690Lozakuak

    690

    Lozakuak

    690

    1. Begiratu kenketari eta erantzun.

    Zenbat zifra ditu kentzaileak?

    Ehunekoetara ala milakoetara hurbildu behar ditugu

    kenketaren bi gaiak?

    Zein da hurbilketa bakoitzaren emaitza?

    Eta zenbatekoa da kendura, iritzira kalkulatuta?

    Kalkulatu iritzira: 4.316 267

    4.316 2267

    ... 2 ... 5...

    Zenbat kostatu zaizkio lozakuak,

    gutxi gorabehera?Kalkulatu iritzira 690 33

    Hurbildu 690 ehunekoetara,

    3 zifra baititu, eta ondoren,

    biderkatu 3z.

    2.100

    kostatu zaizkio gutxi gorabehera.

    876 172

    880 170 = 950

    690 33

    700 33 = 2.100

    2. Egin hurbilketak eta kalkulatu iritzira.

    34 178 192 153

    76 252 379 238

    638 129 682 37

    273 216 47 35

    Hamarrekoetara

    123 1278 670 2432

    7.691 24.231 8.427 1146

    3.782 1538 842 33

    6.235 2491 4.392 34

    Ehunekoetara

    2.890 11.456

    3.720 21.860

    4.280 32

    5.810 38

    Milakoetara

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    27/22427

    3. Hurbildu eragiketak hamarrekoetara, ehunekoetara edo milakoetara eta kalkulatu iritzira.

    Batuketak

    Kenketak

    Biderketak

    362 147 96 238 3.021 34

    835 1293 6.375 2392 38 35

    9211

    4.188 1272

    39 2913

    3

    4. Kalkulatu iritzira eta erantzun.

    289ren eta 412ren batura 871 izan al daiteke?

    879ren eta 325en kendura 464 izan al daiteke?

    1.234ren eta 6.780ren batura 7.134 izan al daiteke?

    215ren eta 6ren biderkadura 2.000 izan al daiteke?

    5. Pentsatu zer eragiketa kalkulatu behar duzun iritzira eta ebatzi.

    Eraikuntza-joko bat piezaz betetako 5 poltsazosatuta dago. Poltsa bakoitzak 115 pieza ditu.

    Zenbat pieza dira guztira, gutxi gorabehera?

    Astelehenean, Jonek bere irakurlibururik gustukoeneko

    82 orrialde irakurri zituen, eta asteartean, 57.

    Zenbat orrialde irakurri zituen bi egunetan gutxi

    gorabehera?

    Ikastetxe batean, 780 ikaslek mendiko kanpamentu

    bat egiteko eman dute izena, eta 615ek, hondartzako

    kanpamentu bat egiteko. Zenbat ikasle gutxiagok

    eman dute izena hondartzako kanpamentuanmendiko kanpamentuan baino?

    Ikerrek autoa erosi du eta 9 hilean ordainduko du.

    Hilero 1.475 ordaindu behar ditu.

    Zenbat balio du autoak gutxi gorabehera?

    Supermerkatu bateko kutxan, 2 zentimoko

    347 txanpon, 5 zentimoko 290 txanpon eta

    zentimo bateko 86 txanpon bildu dituzte.

    Zenbat txanpon bildu dituzte gutxi gorabehera?

    6.ARRAZOIKETA.

    Kalkulatu iritzira eta esan zein den eskaintzarik onena.

    Erreparatu gai bakoitzaren

    zifra kopuruari.

    JARRI ARRETA

    Etxetresnaelektrikoenjauregia

    ORDAINDU 7 HILEAN!

    Hilero, 92

    Dena telebista

    ORDAINDU 9 HILEAN!

    Hilero, 76

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    28/22428

    1. Kalkulatu.

    236 345 158 3325

    897 363 243 3416

    2.864 372 5.374 3627

    3.576 384 7.562 3864

    2. Biderkatu. Erreparatu bigarren biderkagaikozeroaren posizioari.

    542 3350 2.387 3508

    876 3206 3.875 3740

    925 3400 4.643 3900

    3. Pentsatu eta erantzun.

    Nola egingo zenuke zenbaki bat bider tartean

    bi zero dituen zenbaki bat?

    Egin biderketa hau: 27 33.004.

    4. Aplikatu propietatea eta kalkulatu.

    Trukatze-propietatea

    923 11.345 5 1 5

    2.654 1987 5 1 5

    132 354 5 3 5

    67 32.421 5 3 5

    Elkartze-propietatea

    (45 1123) 118 5 1( 1) 5...

    (278 1564) 143 5 1( 1) 5...

    (34 36) 35 5 3( 3) 5...

    (7 395) 313 5 3( 3) 5...

    Banatze-propietatea

    3 3(9 111) 5 3 1 3 5...

    (14 18) 35 5 3 1 3 5...

    2 3(15 27) 5 3 2 3 5...

    (20 215) 36 5 3 2 3 5...

    Ariketak

    5. Osatu.

    4 35 14 33 54 3( 1) 5

    7 39 27 32 57 3( 2) 5

    8 36 18 34 5 3( 1) 5

    5 34 25 33 5 3( 2) 5

    6. Kalkulatu adibidean bezala.

    Adibidea:

    5342955 3(400 120 19) 5

    55 3400 15 320 15 39 5

    52.000 1100 145 52.145

    2 3254 3 3341

    4 3495 5 3617

    7. Kalkulatu.

    4 15 27 17 26 32

    9 2(5 23) (8 24) 21

    9 25 23 6 35 29

    4 3(3 22) 7 2(2 33)

    4 13 35 28 11 21 23 33

    (2 13) 35 28 4 36 29 32

    2 3(3 15 22) (2 13) 3(4 21)

    6 35 2(8 24) 2 33 34 28

    8. Eragiketa hauek guztiak oker ebatzita daude.Idatzi zuzen zure koadernoan.

    9 24 32 55 32 510

    11 2(5 23) 56 23 53

    8

    1332215813315813511

    3 34253251225325732514

    9. Kalkulatu iritzira.

    5.104 1687 94 37

    327 186 472 36

    4.670 2915 612 39

    9.345 21.394 5.486 33

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    29/22429

    Ibilaldi zikloturista bat antolatu dute auzoan. 230 lagunek eman dute izena, eta arduradunek

    lagun bakoitzarentzat domina bat erosi nahi dute.

    400 euro gasta ditzakete gehienez ere, eta bi aukera dituzte:

    10. Irakurri problema bakoitza, lotu hura ebaztenduen adierazpenarekin eta kalkulatu.

    A. 125 22 348

    B. (125 22) 348

    C. 125 32 348

    Obra bat egiteko, etxebizitza-bloke bateko

    125 auzokoetako bakoitzak 48 -ko bi

    kuota ordaindu behar ditu. Zenbat balio

    du obrak?

    Altzari-denda bateko biltegian, 125 aulki

    zeuden. 2 aulki apurtu ziren, eta

    gainerakoak saldu egin ziren, bakoitza

    48 -an. Zenbat diru bildu zuten?

    Antzoki batean, 125 jarleku daude.

    Ikastetxe bateko bi autobus iritsi ziren, eta

    autobus bakoitzean, 48 ikasle zihoazen.

    Zenbat jarleku geratu ziren bete gabe?

    11. IKASTEN IKASTEKO. Azaldu zure hitzakerabiliz nola kalkulatzen diren iritzira

    batuketak eta biderketak.

    12. Ebatzi.

    Zine-aldizkari berri baten 8.950 ale saldu

    ziren lehen astean, 7.430 bigarrenean

    eta 9.210 hirugarrenean. Zenbat ale

    saldu ziren hiru asteetan gutxi

    gorabehera?

    Behiak bazkatzeko, Jokinek 49 kiloko

    65 zaku gari zituen. Gutxi gorabehera,

    zenbat kilo gari zituen Jokinek?

    Ekainek 18 igeriketa-klase hartuko ditu.

    Matrikulak 23 balio ditu, eta klase

    bakoitzak, 13 . Zenbat ordainduko du

    guztira?

    Saioaren loradendan, 90 arrosa daude

    otarre batean. Saioak 8 arrosako12 sorta egin behar ditu. Zenbat arrosa

    falta zaizkio?

    Enpresa bat 12 solairuko bloke bateko

    instalazio elektrikoa egiten ari da. Solairu

    bakoitzean, 137 metro kable behar dira,

    eta langileek 1.700 metroko bobina dute.

    Zenbat metro kable izango dituzte sobera?

    GAI NAIZ Erosketa bat erabakitzeko

    2. aukera

    24 dominako 9 kutxa eta14 domina solte.

    Kutxa bakoitza: 40 .

    Domina solte bakoitza: 2 .

    Antolatzailea izango bazina, zein aukera

    hautatuko zenuke? Zergatik?

    1. aukera

    12 dominako 20 kutxa.

    Kutxa bakoitza: 20 .

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    30/22430

    Zenbat bisitari gehiago joan ziren parkeraostiral, larunbat eta igandean asteko gainerakoegunetan baino?

    OL LR IG: 350 1500 1300 51.150

    AL AR AZ OG: 150 1200 1250 1200 5800

    Bisitari kopuruen arteko kenketa: 1.150 2800 5350

    Ebazpena:350 bisitari gehiago.

    Problemak ebaztenTestu batean eta grafiko batean datuak bilatzea

    Bilatu behar dituzun datuak testuan edo grafikoan, eta ebatzi problemak.

    Atrakzio-parke batean, bisitariei buruzko ikerketa

    egin dute, zerbitzua hobetze aldera.Parkera astebetean zenbat pertsona joan zirenadierazi dute grafiko batean.

    Parkeko zuzendaritzak badaki parkera astehorretan joandako bisitarien herenak 18 urtebaino gehiago zituela.

    Parkean, 50 atrakzio daude guztira. 12 urtetikbeherakoentzako sarrerak 15 balio ditu,eta 12 urtetik gorakoek 6 gehiago ordaindubehar dituzte.

    20 pertsona baino gehiagoko taldeetako kideek1 gutxiago ordaintzen dute sarreraren prezioan.

    1. Zenbat balioko dute 16 pertsonako taldebaten sarrerek, kontuan izanda 12 urtetik

    beherakoak direla denak?

    2. Ostiralean, 12 urtetik beherakoen225 sarrera saldu ziren, eta gainerakoak,

    12 urtetik gorakoenak. Zenbat diru bildu

    zen 12 urtetik gorakoen sarrerengatik?

    3. Asteartean saldutako sarreren erdiak12 urtetik beherakoenak izan ziren.

    Zenbat diru bildu zen egun horretan

    sarrera horiengatik?

    4. Zenbat aurreztuko du 12 urtetik gorako24 pertsonako talde batek parkeak egiten

    duen deskontuari esker?

    5. ASMATU.Idatzi eta ebatzi:

    Problema bat, testuko zenbait datu erabiliz.

    Problema bat, grafikoko zenbait datu erabiliz.

    Bisitarikopurua

    AL AR AZ OG OL LR IG

    Asteko egunak

    BISITAK

    550

    500

    450

    400

    350

    300

    250

    200

    150

    100

    50

    0

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    31/22431

    ARIKETAK

    1. Deskonposatu zenbaki hauek eta idatzi nolairakurtzen diren.

    670.123 4.103.670 4.051.030

    500.036 7.006.900 8.126.002

    2. Idatzi zifraz.

    Bederatziehun eta hamabi mila ehun eta bi.

    Hirurehun mila hirurehun eta laurogei.

    Zazpi milioi hogei mila eta hogeita hamaika.

    Bost milioi bi mila eta bederatzi.

    Lau milioi berrehun eta laurogeita hamar

    mila laurehun eta hiru.

    3. Idatzi.

    8 zifraren balioa 800.000 bateko duen

    zenbaki bat.

    4 zifraren balioa 4.000.000 bateko duen

    zenbaki bat.

    Zazpi zifrako zenbakirik txikiena, 6 zifraren

    balioa 6.000.000 bateko duena.

    Sei zifrako zenbakirik handiena, 7 zifrarenbalioa 700.000 bateko duena.

    4. Ordenatu txikienetik handienera.

    701.012, 676.114, 675.280, 680.003

    2.306.015, 3.012.678, 2.400.114,

    2.340.127, 350.326

    5. Kalkulatu.

    675.209 1124.903 1.305 37

    306.158 192.989 81.321 34

    763.806 2335.891 23.017 38

    961.102 244.066 406.321 33

    6. IKASTEN IKASTEKO.Azaldu zure hitzakerabiliz nola egiten diren zatiketa hauek,

    zatitzailea zifra batekoa dela.

    289 : 7 7.576 : 5

    Berrikusten

    PROBLEMAK

    7. Hizkuntza-eskola batean, zenbat ikaslejoaten diren aztertu dute.

    Ingelesa Frantsesa

    Mutilak 47 20

    Neskak 58 19

    Zenbat neska gehiagok ikasten dute

    ingelesa mutilek baino?

    Zenbat mutil gehiagok ikasten dute

    ingelesa frantsesa baino?

    Zenbat neska gehiago joaten dira

    hizkuntza-eskolara mutil baino?

    Zenbat neska-mutil gehiagok ikasten dute

    ingelesa frantsesa baino?

    8. Tren batek 5 bagoi ditu. Bagoi bakoitzean,87 jarleku daude. 420 pertsonak

    erreserbatu dute jarlekua.

    Zenbat jarleku daude bete gabe?

    9. Pintura-erakusketa batera 1.796 pertsonajoan ziren lehen astean, eta bigarren

    astean, aurrekoan baino 874 pertsona

    gehiago. Zenbat pertsona joan ziren

    erakusketara guztira?

    10. Maitek 3 praka pare erosi nahi ditu. Prakapare bakoitzak 75 balio ditu. Beherapenak

    daudenez, 8 merkatu diote praka pare

    bakoitza. Zenbat kostatuko zaio erosketa?

    11. Mirenek 256 argazki inprimatu ditu.8 argazki izebari bidali dizkio postaz, eta

    gainerakoak 2 albumetan erdibanatu ditu.

    Zenbat argazki sartu ditu album bakoitzean?

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    32/22432

    Zenbaki arrunten artekozatiketa

    Demagun behatokia beteta

    dagoela eta igogailu bakoitzean

    pertsona kopuru bera igo dela.

    Zenbat pertsona igo dira igogailu

    bakoitzean?

    Zenbat segundoan iritsiko

    dira igogailu espres horiek

    behatokiraino?

    Jin Mao dorrea munduko etxe orratzik altuenetako

    bat da. 421 m-ko altuera du eta Xangain dago, Txinan.

    88. solairuan, azken solairuan, behatokia du, eta han,

    1.000 lagun sartzen dira.

    Behatokira igotzeko, bi igogailu espres erabiltzen dira.

    Igogailu horiek bi segundoan igarotzen dira solairu

    batetik bestera.

    3

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    33/22433

    1. Egin zatiketa bakoitzaren froga eta esan zein dauden gaizkieginda.

    2. Kalkulatu zatiketa bakoitzaren zatikizuna.

    zatitzailea 53, zatidura 58

    zatitzailea 58, zatidura 515, hondarra 56

    3. Kalkulatu eta osatu taula.

    Zatikizuna Zatitzailea Zatidura Hondarra

    2.346 4

    3.672 6

    8.425 7

    9.252 9

    4. Esan zehatza ala osoa den 3. ariketako zatiketetakobakoitza.

    5. Pentsatu eta idatzi.

    Zatidura 2 duen zatiketa zehatz bat.

    Zatitzailea 5 duen zatiketa zehatz bat.

    Zatikizuna 167 duen zatiketa oso bat.

    GOGORATUIKASITAKOA

    Nola kalkulatzen diren

    bi edo hiru zifrakozatitzailea duten

    zatiketak.

    Zatiketen gaiak nola

    aldatzen diren.

    Bi eragiketa edo

    gehiagoko problemak

    ebazten.

    HAU IKASIKO DUZU

    Zatiketaren froga

    Zatiketa zehatza eta zatiketa osoa

    Hondarra zero bada, zatiketa zehatza izango da.

    Hondarra zero ez den beste zenbaki bat bada, zatiketa osoa izango da.

    Zatiketa bat ondo eginda dagoen jakiteko, bi erlazio hauek egiaztatu behar dira:

    Hondarra zatitzailea baino txikiagoa da; h ,zt.

    Zatikizuna zatitzailea bider zatidura gehi hondarraren berdina da; zt 3zd1h5zk.

    5 ,6 6 38 15 548 15 553

    Zatiketa ondo eginda dago.

    zatikizuna5 3 6 zatitzailea

    hondarra 5 8 zatidura

    4 7 2

    0 7 2 3

    1

    5 4 3

    2 4 1 5

    9

    6 8 6

    0 8 1 1

    3

    8 5 7

    1 5 1 2

    1

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    34/22434

    1. Zatikizunaren lehen bi zifrek osatzen duten zenbakia

    12 baino handiagoa denez, egin 33 zati 12. Bilatu zenbaki bat,

    bider 12 eginda biderkadura 33 duena edo 33tik hurbilen dagoen

    biderkadura duena, eta 33 baino txikiagoa.

    2. Jaitsi zatikizunaren hurrengo zifra eta egin 96 zati 12.

    Bilatu zatiduraren zifra, aurreko prozedurari jarraituz.

    28 kutxa erabili dituzte.

    Ez da ohikoa zatiketak egitean

    kenketak idaztea.

    Bi zifrako zatitzailea duten zatiketak

    Granja honetan, 336 arrautza bildu dituzte.

    12 arrautzako kutxatan sartu dituzte.

    Zenbat kutxa erabili behar izan

    dituzte?

    Idatzi 2 zatiduran eta

    biderkatu: 12 32 524,

    ondoren, kendu: 33 224 59.

    12 33 536; 36 .33

    12 32524; 24 ,33

    Egin 336 zati 12

    336 12

    096 28

    00

    1. Erantzun zatiketa bakoitzerako. Ondoren, egin zatiketak.

    Zatikizunaren lehen bi zifrek osatzen duten zenbakia

    handiagoa ala txikiagoa da zatitzailea baino?

    Zatikizunaren zer zifra aukeratuko dituzu zatiketa egiten hasteko?

    2. Egin kenketak eta erantzun.4.578 : 21 5.893 : 43 24.965 : 37 41.256 : 54

    2.748 : 32 4.312 : 56 61.375 : 74 82.901 : 91

    Aurreko zatiketetatik, zein dira zehatzak? Eta zein dira osoak?

    3. Begiratu zatiketei eta erantzun. Ondoren, egin zatiketak eta egiaztatu emandako erantzunak.

    Zein gai da berdina bi zatiketetan?

    Zein zatiketak izango du zatidurarik handiena?

    1934 23 2487 16 3432 52 61712 76

    4.500 : 19 4.500 : 31

    3 3 6 1 2

    22 4 2

    0 9

    1.

    3 3 6 1 2

    22 4 2 8

    0 9 6

    2 9 6

    0 0

    2.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    35/22435

    4. Zatiketa hauen zatidurek zeroak dituzte. Egin zatiketak eta, ondoren, egin zatiketaren froga.

    2.415 : 23 7.215 : 35 4.830 : 46

    11.730 : 51 19.990 : 83 65.263 : 65

    5. Kalkulatu falta den biderkagaia.

    Adibidea: 3265884 312 5972 25 3 51.150

    338 51.520 49 3 52.401

    345 55.535 52 3 55.668

    6. Ebatzi.

    Kanpamentu batean, 624 haur daude.

    12 laguneko etxoletan eman diete ostatu.Zenbat etxola behar izan dituzte guztira?

    Hiri bateko udalak 446 tulipa zuri eta 589 tulipa gorri erosi

    ditu. 15 lorategitan landatuko dituzte; lorategi bakoitzean,

    tulipa mota bakoitzaren kopuru bera landatuko dute.

    Zenbat tulipa landatuko dituzte lorategi bakoitzean?

    Jonek 1.260 edalontzi sartu behar ditu 24 edalontziko

    kutxatan. 60 edalontzik akatsa dutenez, bota egin ditu.

    Zenbat kutxa beharko ditu guztira?

    Andonik minikate bat erosi zuen 348 -an,

    eta 15 MP3, elkarren berdinak. Guztira, 1.293 ordainduzituen. Zenbat balio zuen MP3 bakoitzak?

    Museo baterako bisita antolatu dute Lehen Hezkuntzako

    6. mailako ikasleentzat. 53 mutilek eta 39 neskak eman dute

    izena. Bisitak 1.380 -ko kostua du. Zenbat ordaindu beharko

    du ikasle bakoitzak?

    8 8 4 2 6

    1 0 4 3 4

    0 0

    BURUZKO KALKULUA

    64 211 52 241 71 261

    45 231 73 251 90 271

    Kendu 11, 21, 31...

    221

    35 15 14220 21

    64 212 58 213 46 214

    45 214 79 212 59 213

    Kendu 12, 13, 14...

    213

    47 37 34210 23

    Nola egingo zenuke bi zifrako zenbaki bat ken 34? Eta bi zifrako zenbaki bat ken 52?

    Zatiketa batzuek zero bat

    baino gehiago dute zatiduran.

    JARRI ARRETA

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    36/22436

    1. Zatikizunaren lehen hiru zifrek 579 baino zenbaki handiagoa osatzen

    dutenez, egin 752 zati 579.

    2. Jaitsi zatikizunaren hurrengo zifra eta egin 1.737 zati 579,

    azaldutako prozesu berari jarraituz.

    13 pertsonak aukeratu dute itsas bidaia.

    Hiru zifrako zatitzailea duten zatiketak

    Bidaia-agentzia batek eskaintza hauek ditu:

    Itsas bidaiagatik 7.527 bildu dituzte.

    Zenbat pertsonak aukeratu dute itsas bidaia?

    1. Egin zatiketa hauek.

    6.050 : 242 7.905 : 815 23.965 : 423 765.789 : 634

    4.560 : 316 9.972 : 902 55.648 : 512 543.921 : 705

    2. Egin zatiketa hauek eta bete taula. Ondoren, egin zatiketaren froga.

    3. Kalkulatu eta erantzun.

    Kepak 32.234 zenbakia txartel hauetako bateko

    zenbakiaz zatitu eta zatiketa zehatza lortu du.

    Zein zenbakiz zatitu du Kepak 32.234?

    Safaria . 860

    Herriak 425

    Itsas bidaia . 579

    Idatzi 1 zatiduran eta

    biderkatu: 579 31 5579.

    Ondoren, egin kenketa: 752 2579 5173.

    579 315579 579 ,752

    579 32 51.158 1.158 .752

    Egin 7.527 zati 579

    65142

    135

    7 5 2 7 5 7 9

    1 7 3 1

    7 5 2 7 5 7 9

    1 7 3 7 1 3

    0 0 0

    Zatikizuna

    Zatitzailea

    Zatidura

    Hondarra

    4.893 : 234

    54.970 : 306

    27.729 : 351

    107.952 : 173

    1.

    2.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    37/22437

    4. Osatu taula.

    Zatikizuna zatitzailea bider zatidura

    gehi hondarraren berdina da.

    GOGORATU

    5. Begiratu zaku bakoitzaren pisuari eta ebatzi.

    Kamioi batek 15.000 kiloko karga eraman dezake gehienez

    ere. Zenbat zaku arroz garraia ditzake?

    Gurdi batek 9 zaku gari, 12 zaku arroz eta 24 zaku garagar

    garraiatzen ditu. Zenbat kilo daramatza guztira?

    Traktore baten gehienezko karga 9.000 kilokoa da.

    Garraia al ditzake 75 zaku gari eta zaku bete garagar?

    Furgoneta baten gehienezko karga 9.900 kilokoa da.

    Zenbat zaku gari garraia ditzake gehienez ere?

    Zenbat kilo gehiago karga daitezke furgonetan?

    6. Ebatzi.

    Mintegi batean, 250 gaztainondo eta 134 makal

    daude. Haiek batetik bestera eramateko,

    16 zuhaitzentzako lekua duen furgoneta bat

    erabiltzen da. Zenbat joan-etorri egin beharko du

    furgonetak mintegiko zuhaitz guztiak eramateko?

    Fruta-saltzaile batek 15 kutxa laranja saldu ditu eta,

    guztira, 1.125 irabazi ditu. Kutxa bakoitzak

    25 kiloko pisua zuela jakinda, zenbat balio zuen kilo bakoitzak?

    Paulak materiala erosi zuen bere enpresarako.

    Inprimagailu bat erosi zuen, 250 -an, eta 18 sakelako

    telefono, berdin-berdinak. Guztira, 3.580 ordaindu zituen.

    Zenbat balio du sakelako telefono bakoitzak?

    Fabrika batean, iaz, 81.920 automobil egin zituzten.

    Egunero, 256 automobil egin zituzten. Zenbat egunetan

    egin zuten lan iaz fabrika horretan?

    Zinema bateko 250 jarlekuak bete egin dira

    emanaldi guztietan. Guztira 403 haur eta 347 heldu joan dirazinema horretara. Zenbat emanaldi egin dira?

    7. ARRAZOIKETA.Begiratu irudiari eta erantzun.

    Bonboi bakoitzak 10 gramoko pisua du.

    Pastelek pisu bera dute.

    Zenbat gramoko pisua du

    pastel bakoitzak?

    Zatikizuna Zatitzailea Zatidura Hondarra

    458 25 6

    519 123 0

    106 104 2

    690 g

    Arroza

    120 kg

    Garia

    115 kgGaragarra

    95 kg

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    38/22438

    Zatiketa berriaren zatidura berbera da, ez da aldatzen,

    baina hondarra bider 2 eginda geratzen da.

    Zatikizuna eta zatitzailea 2z zatitu eta berriro egin du zatiketa.

    Zatidura berdin geratzen da, baina hondarra 2z zatituta.

    Aldaketak zatiketa baten gaietan

    2. Begiratu ebatzitako zatiketari eta osatu taula.

    Zatiketa baten zatikizuna eta zatitzailea zenbaki berberaz biderkatzean,

    zatidura ez da aldatzen, baina hondarra zenbaki horrez biderkatuta geratzen da.

    Zatiketa baten zatikizuna eta zatitzailea zenbaki berberaz zatitzean,

    zatidura ez da aldatzen, baina hondarra zenbaki horrez zatituta geratzen da.

    Zatikizuna Zatitzailea Zatidura Hondarra

    258 35 12 35

    258 34 12 34

    258 : 2 12 : 2

    258 : 3 12 : 3

    1. Kalkulatu eta erantzun.

    Egin zatikizuna eta

    zatitzailea bider 2

    Egin zatikizuna eta

    zatitzailea zati 3

    426 4

    942 6

    852 8

    314 2

    Aldatu al da zatiketaren

    zatidura?

    Nola aldatu da hondarra?

    2 5 8 1 2

    0 1 8 2 1

    0 6

    9 9 6 2 4

    0 3 6 4 1

    1 2

    498 32 12 32

    Zatidura 541 Hondarra 512 56 32

    2 4 9 60 9 4 1

    3

    498 : 2 12 : 2

    Zatidura 541 Hondarra 53 56 : 2

    4 9 8 1 2

    0 1 8 4 1

    6

    Zatidura 541

    Hondarra 56

    Begiratu zer egiten duen Nekanek 498 : 12 zatiketarekin.

    Zatikizuna eta zatitzailea 2z biderkatu eta berriro egin du zatiketa.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    39/22439

    3. Egin zatiketa bakoitzaren zatikizuna eta zatitzailea zati 10, 100 edo 1.000, eta kalkulatu.

    1.495 : 23 zatiketa zehatza da.

    Jatorrizko zatiketaren zatidura eta hondarra

    berberak dira.

    149.500 : 2.300 zd 565, h 50

    5.260 : 15 zatiketa osoa da.

    Jatorrizko zatiketaren zatidura berbera da, eta

    hondarra bider 10 egin behar da.

    52.600 : 150 zd 535, h 52 310 520

    2.880 : 20 15.600 : 800 6.900 : 460 42.000 : 320

    4.800 : 400 97.200 : 5.400 37.300 : 230 36.000 : 500

    4. Begiratu zatiketari eta idatzi.

    Zatidura bera eta hondarra bikoitza duen zatiketa bat.

    Zatidura bera eta hondarra erdia duen zatiketa bat.

    5. Ebatzi eta azaldu nola egin duzun.

    Gimnasio batean 250 bazkide daude,

    eta 10 laguneko taldeak osatu dira.Bazkideak halako bi izango balira

    eta taldeak 20 lagunekoak izango balira,

    zenbat talde osatuko lirateke?

    Bazkide kopurua erdia izango balitz

    eta taldeak 5 lagunekoak izango balira,

    zenbat talde osatuko lirateke?

    EGIN HORRELA

    BURUZKO KALKULUA

    32 29 53 239 82 259

    45 219 76 249 90 269

    Kendu 9, 19, 29...

    229

    65 35 36230 11

    54 218 32 216 34 216

    63 217 81 218 70 217

    Kendu 18, 17, 16...

    217

    74 54 57220 13

    Nola egingo zenuke bi zifrako zenbaki bat ken 28? Eta bi zifrako zenbaki bat ken 37?

    1 4 6 6

    2 6 2 4

    2

    1 4 9 5 2 3

    1 1 5 6 5

    0 0

    1 4 9 5 0 0 2 3 0 0

    5 2 6 0 1 5

    0 7 7 3 5

    0 2

    5 2 6 0 0 1 5 0

    100ez zatituko dugu

    10ez zatituko dugu

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    40/22440

    1. Begiratu taulari eta ebatzi.

    Taula honetan, asteartetik larunbatera bitartean ile-apaindegi batean ilea moztu zieten bezeroak daude.

    Gizonak Emakumeak

    Asteartea 15 20

    Asteazkena 12 25

    Osteguna 16 34

    Ostirala 23 40

    Larunbata 19 30

    2. Ebatzi.

    Martxoan, 2.590 lagun joan ziren museo batera. Apirilean, 3.210 joan ziren,

    eta maiatzean, apirilean baino 560 pertsona gutxiago. Zenbat pertsona

    joan ziren museora hiru hil horietan guztira?

    Gaur goizean, Martinek 5 buelta eman ditu 450 metroko zirkuitu batean,

    eta 100 metroko 5 lasterketa egin ditu. Zenbat metro egin ditu

    Martinek guztira?

    Igogailu batean, 1.200 kiloko pisua igo daiteke gehienez ere.

    Mikelek 35 kiloko 25 kutxa sartu ditu igogailuan.

    Zenbat kilo gehiago sar daitezke?

    Bi eragiketako edo gehiagoko problemak

    Kanpamentu batean 128 pertsona daude.

    Laurdena igerilekuan dago orain,

    eta gainerakoek txangoa egingo dute,

    8 laguneko taldetan.Zenbat talde osatuko dira?

    12 talde osatuko dira.

    1. Kalkulatu zenbat pertsona

    dauden igerilekuan.

    2. Kalkulatu zenbat pertsonak

    egingo duten txangoa.

    3. Kalkulatu zenbat talde osatuko

    diren.

    1 2 8 4

    0 8 3 2

    0

    9 6 8

    1 6 1 2

    0

    1 2 8

    2 3 2

    9 6

    Zenbat emakume gehiago joan ziren

    ile-apaindegira gizonak baino?

    Zenbat pertsona gutxiago joan ziren asteartean

    larunbatean baino?

    Gizonei 10 kentzen diete ilea mozteagatik,

    eta emakumeei, 20 . Zenbat diru bildu zuen

    ile-apaindegiak asteartean?

    Osteguneko bezeroen erdiak goizez joan ziren

    ilea moztera. Zenbat bezero joan ziren ostegun

    arratsaldean?

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    41/22441

    4. ARRAZOIKETA.Pentsatu eta erantzun.

    Paulak 3 dardo jaurti ditu itu honetara,

    eta 90 puntu lortu ditu.

    Non jo dute Paularen dardoek?

    Anderrek 3 dardo jaurti ditu itu honetara

    eta 200 puntu lortu ditu.

    Non jo dute Anderren dardoek?

    Mirenek 4 dardo jaurti ditu itu honetara,

    eta 220 puntu lortu ditu.

    Non jo dute Mirenen dardoek?

    3. Begiratu irudiari eta ebatzi.

    10020 50

    Eskiak 130

    Botak . 164

    Prakak 98

    Dendako arduradunak faktura hau egin

    behar du. Osatu.

    GaiakAle

    kopurua

    Ale baten

    prezioaGuztira

    Botak 12

    Prakak 21

    Dendan, egun batean, 1.476 bildu

    zituzten boten salmentagatik, eta 686

    ,praken salmentagatik. Zer saldu zuten

    gehien, botak ala prakak?

    Arduradunak 6 kutxa jaso ditu, eta kutxa

    bakoitzean, 25 praka pare daude. Prakak

    apalategietan ipini ditu; 15 praka pare

    jarri ditu apal bakoitzean. Zenbat apal

    behar izan ditu?

    Pasa den hilean, 1.430 bildu zituzten

    eskien salmentagatik.

    Horrez gain, 14 praka pare saldu zituzten.

    Zerengatik bildu zuten diru gehien,

    eskiengatik edo prakengatik?

    Zenbat euro gehiago?

    Gaur goizean, arduradunak eski batzuk eta

    zenbait praka saldu ditu eta 1.012 -ko

    faktura kobratu du. Zenbat praka kobratu

    ditu fakturan?

    Aste honetan, botak eskaintzan

    daude. Hain zuzen ere, 12 gutxiago

    balio dute.

    Asteko lehen hiru egunetan,

    5.320 bildu dituzte boten

    salmentagatik. Zenbat bota pare

    saldu dituzte?

    Ordaintzeko guztira

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    42/22442

    Ariketak

    1. Egin zatiketa hauek eta egin zatiketarenfroga, ondo egin dituzula egiaztatzeko.

    2.430 : 18 3.256 : 74

    5.197 : 35 6.529 : 81

    7.253 : 62 8.280 : 92

    2. Kalkulatu zatiketak eta esan zehatzakala osoak diren.

    42.729 : 243 37.008 : 514

    51.012 : 327 63.448 : 721

    64.128 : 421 72.421 : 853

    3. Kalkulatu, zatiduran zeroak idatzi behar

    dituzula kontuan hartuta.

    24.128 : 23 51.100 : 425

    96.864 : 96 68.779 : 631

    4. Kalkulatu zein den zatiketa bakoitzarenzatikizuna eta osatu taula.

    Zatikizuna Zatitzailea Zatidura Hondarra

    23 120 0

    125 24 0

    34 76 4

    246 43 6

    5. Aztertu zatiketa bakoitza. Ondoren, idatzikasu bakoitzean lortzen duzun zatiketaren

    zatidura eta hondarra.

    Biderkatu zatikizuna eta zatitzailea 4z.

    Zatitu zatikizuna eta zatitzailea 3z.

    Biderkatu zatikizuna eta zatitzailea 5ez.

    Zatitu zatikizuna eta zatitzailea 6z.

    6. Kendu zero kopuru bera zatikizunari etazatitzaileari, eta kalkulatu.

    7.560 : 420 11.170 : 900

    67.800 : 2.100 54.000 : 720

    50.400 : 560 435.000 : 4.800

    7. Begiratu irudiari eta kalkulatu.

    80 litroko zenbat tanga bete daitezke

    lehen kamioiaren zisternarekin? Etabigarren kamioiaren zisternarekin?

    175 litroko zenbat tanga bete daitezke

    lehen kamioiaren zisternarekin?

    Eta bigarren kamioiaren zisternarekin?

    Zenbat litro egongo dira sobera?

    8. Begiratu zatiketa honi eta idatzi.

    Zatidura bera eta hondarra bikoitza dituen

    zatiketa bat.

    Zatidura bera eta hondarra herena dituen

    zatiketa bat.

    Zatidura bera eta zatitzailea hirukoitza

    dituen zatiketa bat.

    Zatidura bera eta zatikizuna herena dituen

    zatiketa bat.

    9. Kalkulatu falta den gaia.

    346 51.150 123 3 55.535

    353 511.448 416 3 54.992

    : 32 519 288 : 16 5

    : 15 51.020 1.875 : 575

    3 7 5 2 11 6 5 1 7

    1 8

    14.000 24.000

    7 8 2 4

    0 6 3

    9 0 1 8

    0 0 5

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    43/22443

    10. Begiratu irudiari eta ebatzi.

    Gotzonek disko batzuk erosi ditu.

    Ordaintzeko, 100 eman ditu, eta 4

    itzuli dizkiote. Zenbat disko erosi ditu?

    Martak 9 disko erosi nahi ditu

    eta 50 -ko bi billete ditu diru-zorroan.

    Nahikoa diru izango al du?

    Zenbat falta edo geratuko zaio?Gaur goizean, 1.044 bildu dituzte

    saldutako diskoengatik, eta arratsaldean,

    1.740 . Zenbat disko saldu dituzte gaur?

    Asteartean, 460 disko saldu zituzten.

    Asteazkenean, 5.604 bildu zituzten

    saldutako diskoengatik. Zein egunetan

    saldu zituzten disko gehien? Zenbat

    gehiago?

    11. Ebatzi.

    14 lagun afaltzera joan dira.

    254 ordaindu dituzte pizzengatik,

    eta 96 , edariengatik. Denen artean

    ordaindu dute. Zenbati diru ipini behar izan

    du bakoitzak?

    Maitek auto bat erosi du 14.600 -an.

    Hasieran, 2.000 ordaindu ditu eta

    gainerakoa hileko 14 kuota berdinetan

    ordainduko du. Zenbat ordainduko du

    hilero?

    Mintegi batean, 25 landareko 18 kutxa

    erosi dituzte 900 -an. Ondoren, 3 -an

    saldu dute landare bakoitza. Zenbat irabazi

    dute landare bakoitzagatik?

    312 pertsonak aintzira bat gurutzatu nahi

    dute. Herenak itsasontziz gurutzatuko du,

    eta besteek, 13 lagun har ditzaketen

    txalupatan. Zenbat txalupa behar dira?

    12. IKASTEN IKASTEKO.Ikasi al duzulehendikegiten ez zenekien zatiketarik egiten unitate

    honetan? Zer zatiketa mota ikasi duzu?

    Eman bi adibide eta ebatzi.

    GAI NAIZ Eskaintzarik onena aukeratzeko

    BeherapenakDisko bat 12

    Xabierren familia kostaldeko herri batera joan da egun batzuk pasatzera. Xabierren gurasoek auto

    bat alokatu nahi dute. Agentzian, eskaintza hauek dituzte:

    Kalkulatu zenbat ordainduko duten autoa

    egun bakoitzeko, 3 egunez alokatzen badute.

    Eta astebetez alokatzen badute? Eta 15 egunez alokatzen badute?

    Xabierren familiak uste du 9 egunez beharko duela autoa. Zer da merkeena,

    astebetez eta 2 egun soltez alokatzea ala 3 aldiz 3 egunez alokatzea?

    AUTO-ALOKAIRUA

    Egun bat ............... 50

    3 egun .... 120

    Astebete 252

    15 egun .. 375

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    44/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    45/22445

    ARIKETAK

    1. Deskonposatu zenbaki hauek.

    5.003.712 3.100.908

    81.104.670 70.060.103

    197.051.030 802.160.007

    2. Idatzi zifraz.

    Sei milioi ehun eta bi mila eta hogei.

    Hogeita hamar milioi mila eta hamazazpi.

    Hamabost milioi berrehun mila eta lau.

    Ehun eta zortzi milioi laurehun eta

    bederatzi mila seiehun eta bederatzi.Hirurehun milioi bost mila zazpiehun eta

    berrogeita zortzi.

    3. Idatzi nola irakurtzen diren.

    2.019.704 6.501.013

    40.020.815 72.136.974

    380.460.010 500.200.004

    4. Kalkulatu.189.234 1675.008 1.099 36

    691.030 178.897 15.213 35

    345.345 2298.456 4.368 : 7

    870.900 255.689 15.062 : 8

    5. IKASTEN IKASTEKO.Azaldu zer ordenatanegin behar diren adierazpen hauetako

    eragiketak.

    7 22 33 6 2(3 22)

    6. Kalkulatu.

    8 13 25 6 12 35 29

    (7 24) 21 (6 12) 35 29

    7 24 21 (4 11) 33 27

    6 33 28 15 25 24 32

    2 3(5 24) 2 39 23 36

    PROBLEMAK

    7. Agurtzanek geranio gorriak landatu ditu,18 ilaratan: 120 geranio ilara bakoitzean.

    Geroago, 76 geranio zuri landatu ditu.Zenbat geranio landatu ditu guztira?

    8. Ikastetxean, egunkariak eta potoak jasodituzte, birziklatzeko.

    Zenbat egunkari eta poto jaso dituzte

    gutxi gorabehera?

    9. Autobus batek 6 joan-etorri egin zituenegunero pasa den astean. Joan-etorri

    bakoitzean, 46 pertsona eraman zituen.

    Zenbat bidaiari eraman zituen guztira?

    10. Ordenagailu-joko batean, Ikerrek 135 puntulortu ditu, Mirenek Ikerrek halako bi, etaJonek Mirenek halako hiru. Zenbat puntu

    lortu dituzte hiruren artean?

    11. Denda batean, 8 praka pare berdin saldudituzte, 536 -an. Hemendik aurrera, 4

    garestiago salduko dute praka pare bakoitza.

    Zenbatean salduko dute praka pare bakoitza?

    12. Fabrika batean, 1.800 paparreko

    dituzte. 9 paparrekoko kutxatansartu dituzte, eta kutxak, berriz,

    5 kutxako paketetan.

    Zenbat pakete lortu dituzte?

    13. Bideoklub batek 50 CDko 12 kutxa jasoditu. Bideoklubeko arduradunak

    15 apaletan ipini ditu CD horiek,

    CD kopuru bera apal bakoitzean.

    Zenbat CD ipini ditu apal bakoitzean?

    578 125

    Berrikusten

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    46/22446

    Informazioaren trataeraHiru ezaugarriko barra-grafikoak

    Matematikako irakasleak iazko eguraldiari buruzko grafiko hau aurkitu du egunkarian,

    eta ikasleei erakutsi die. Zenbat egun eguzkitsu egin

    zituen urtarrilean? Zenbat hodeitsu? Zenbat euritsu?

    Barra-grafikoetan laukizuzenak erabiltzen dira datuak adierazteko.

    1.Erreparatu goiko grafikoari eta erantzun.

    Zenbat egun eguzkitsu egin zituen otsailean? Zenbat egunetan egin zuen euria martxoan?

    Zein hiletan egin zuen egun lainotsu gehien? Zenbat izan ziren?

    Zein hiletan egin zuen egun eguzkitsu gutxiago lainotsu baino? Zenbat izan ziren?

    Zenbat txakur artatu zituen guztira?

    Zenbat animalia artatu zituen, guztira, astelehenean eta asteartean?

    Asteko zein egunetan artatu zuen txakur gehien? Zeinetan loro gutxien?

    2.Grafiko honetan adierazi da albaitari batek aste batean artatutako motabakoitzeko animalia kopurua. Erreparatu eta erantzun.

    Urtarrilean, 5 egun eguzkitsu, 16 egun hodeitsu eta 10 egun euritsu egin zituen.

    Urtarrila Otsaila Martxoa Apirila

    20

    18

    16

    14

    12

    10

    8

    6

    4

    2

    0

    Egunkopurua

    Eguzkitsu Hodeitsu Euritsu

    Txakurrak

    Katuak

    Loroak

    Ostirala

    Osteguna

    Asteazkena

    Asteartea

    Astelehena

    0 5 10 15 20

    Animalia kopurua

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    47/22447

    3.Kopiatu eta osatu taula, testuko datuak erabiliz eta grafikoan adieraziz.

    4.Kopiatu eta osatu taula, testuko datuak erabiliz eta grafikoan adieraziz.

    Gaur arratsaldean, Alainek eskaera bat jaso du berearropa-dendan. Hauek osatzen zuten eskaera:

    Elastiko gorri kutxa bat: 12 handi, 8 ertain eta16 txiki.

    Elastiko berde kutxa bat: 8 handi, 6 ertain eta8 txiki.

    Elastiko hori kutxa bat: 10 handi, 9 ertain eta12 txiki.

    Hauek dira Lehen Hezkuntzako 5. mailako lau ikaslek lortutakoemaitzak azkeneko hizkuntza-, musika- eta ingeles-azterketetan.

    Alaine: Hizkuntzan 5, Musikan 6 eta Ingelesean 7.

    Erramun: Hizkuntzan 4, Musikan 7 eta Ingelesean 5.

    Lorea: Hizkuntzan 8, Musikan 9 eta Ingelesean 5.

    Jagoba: Hizkuntzan 3, Musikan 6 eta Ingelesean 8.

    Hizkuntza Musika Ingelesa

    Alaine

    Erramun

    Lorea

    Jagoba

    Handia Ertaina Txikia

    Gorriak 12Berdeak

    Horiak

    Hizkuntza Musika Ingelesa

    Handia Ertaina Txikia

    Alaine Erramun Lorea Jagoba

    10

    9

    8

    7

    6

    5

    4

    3

    2

    1

    0

    Gorriak Berdeak Horiak

    18

    16

    14

    12

    108

    6

    4

    2

    0

    Elastikoko

    purua

    Emaitzak

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    48/22448

    Zatikiak

    Zenbat guppy arrain daude

    akuarioan?

    Zenbat molly arrain daude

    akuarioan?

    Zenbat neon arrain daude

    akuarioan?

    Mireni izugarri gustatzen zaizkio arrainak. 28 arrain ditu

    etxean, akuario handi batean. Akuarioan, hiru arrain

    mota daude: guppyak, mollyak eta neon arrainak.

    Mirenen akuarioko arrainen erdiak guppy arrainak dira,

    eta laurdenak, molly arrainak. Gainerakoak neon

    arrainak dira.

    4

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    49/22449

    GOGORATUIKASI DUZUNA

    Zatikiak nola

    interpretatzen diren.

    Zatikiak nola irakurtzen

    eta idazten diren.

    Zenbaki baten zatikiakalkulatzen.

    Zatikiak banaketak

    egiteko erabiltzen.

    Zatikiak elkarren

    artean eta

    batekoarekin

    alderatzen.

    HAU IKASIKO DUZU

    Zatikiak interpretatzea

    Zatikiak irakurtzea

    1. Idatzi zer zatikik adierazten duen koloreztatutako zatia.

    2. Kalkatu eta margotu zatiki bakoitza.

    3. Idatzi nola irakurtzen diren.

    2

    5

    3

    7

    5

    8

    8

    9

    2

    4

    1

    3

    1

    2

    4

    6

    4. Idatzi zatiki hauek.

    Hiru bosten. Bost seiren.

    Bost zazpiren. Sei bederatziren.

    5. Kalkatu eta margotu.

    Hiru zortziren.

    Lau zortziren.

    1

    2

    2

    4

    3

    8

    4

    6

    1

    2 erdia

    2

    3bi heren

    3

    4hiru laurden

    3

    5hiru bosten

    5

    6bost seiren

    4

    7 lau zazpiren

    6

    8sei zortziren

    7

    9zazpi bederatziren

    35

    59

    710

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    50/22450

    1. Idatzi nola irakurtzen den zatiki bakoitza.

    7

    12

    8

    14

    11

    16

    15

    19

    13

    20

    17

    25

    18

    34

    24

    39

    2. Idatzi irudi bakoitzean margotutako zatikia. Ondoren, idatzi nola irakurtzen den.

    Zatikiak: gaiak, irakurtzea eta idaztea

    Izendatzailea : batekoa zenbat zati berdinetan zatituta

    dagoen. Probeta 5 zati berdinetan banatuta dago.

    Zenbakitzailea

    : batekotik zenbat zati hartzen diren.Urak 2 zati hartzen ditu.

    Anek ura sartu du probeta baten barruan.

    Probeta 5 zati berdinetan banatuta dago,

    eta ura 2 zatitan dago.

    Zatiki baten gaiak zenbakitzailea eta izendatzailea dira.

    Izendatzaileak adierazten du batekoa zenbat zati berdinetan zatituta dagoen.

    Zenbakitzaileak adierazten du batekotik zenbat zati hartzen diren.

    2

    5

    2

    5honela irakurtzen da: bi bosten.

    Gogoratu nola esaten zaien zatikien gaiei, eta zer esan nahi duten.

    2

    5

    ZenbakitzaileaIzendatzailea

    EGIN HONELA

    Zatiki bat irakurtzeko, zenbakitzaileko

    zenbakia esan behar dugu lehendabizi, eta

    gero, izendatzaileko zenbakia gehi-(r)en

    atzizkia. Izendatzailea 3 edo 4 bada, heren

    eta laurdenirakurtzen da, hurrenez hurren.

    411

    lau hamaikaren irakurtzen da.

    5

    13bost hamahiruren irakurtzen da.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    51/22451

    3. Kopiatu eta margotu irudi bakoitzean adierazitako zatikia. Ondoren, idatzi zifraz.

    Bederatzi hamabiren Hamaika hogeiren Zazpi zortziren Zortzi hamabosten

    4. Kasu bakoitzean, idatzi bi zatiki. Ondoren, idatzi nola irakurtzen diren.

    Izendatzailea 10etik gorakoa dutenak.

    Zenbakitzailea 9tik beherakoa dutenak.

    Zenbakitzailea izendatzailea baino txikiagoa dutenak.

    Bi gaiak 10etik beherakoak dituztenak.

    5. Kopiatu, margotu eta erantzun.

    Irudiaren bost hamabiren gorriak dira.Lau hamabiren urdinak dira,

    eta gainerakoak, berdeak.

    Irudiaren zer zatiki da berdea?

    6. Zer zatiki dagokie kolore bakoitzeko puxikei? Begiratu irudiei eta idatzi.

    Puxika gorriak

    Puxika berdeak

    Puxika urdinak

    Puxika horiak

    Puxika laranjak

    Puxika arrosak

    Puxika marroiak

    Puxika zuriak

    1201

    147 347 3481200 11

    BURUZKO KALKULUA

    164 1101 382 1401 463 1601

    245 1301 413 1501 529 1801

    Batu 101, 201, 301... Batu 102, 103, 104...

    264 1102 432 1103 586 1104

    371 1104 653 1102 817 1103

    1103

    325 425 4281100 13

    Nola egingo zenuke 402 gehi 3 zifrako zenbaki bat? Eta 503 gehi 3 zifrako zenbaki bat?

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    52/22452

    Alexen ikastetxean, 602 ikasle daude.

    Ikasleen hiru zazpirenek igeriketa egiten dute.

    Zenbat ikaslek egiten dute igeriketa?

    1. Kalkulatu.

    75en 3

    5147ren

    2

    7160ren

    5

    81.056ren

    4

    111.746ren

    7

    18

    2. Ebatzi.

    Anek sorta bat egin du 24 lore erabiliz.

    Loreen seirena bitxiloreak dira, eta bi heren, arrosak.

    Zenbat bitxilore daude sortan? Eta zenbat arrosa?

    Parke batean, 120 zuhaitz daude. Zuhaitzen bi bosten pinuak

    dira, eta besteak, makalak. Zenbat makal daude parkean?

    Gela bateko 28 ikasleen lau zazpiren mutilak dira,

    eta gainerakoak, neskak. Mutil ala neska gehiago daude?

    Zenbat gehiago?

    Supermerkatu batek 1.200 botila zuku eskatu ditu.

    Astelehenean, botilen bostena iritsi da; asteartean,

    hiru zortziren; eta asteazkenean, gainerakoak.

    Zenbat botila jaso zituen asteazkenean?

    3. Kalkulatu eta erantzun.

    Zenbat gramo dira 3 kilo laurden?

    Zenbat gramo dira 2 kilo eta laurden?

    Zenbat minutu dira 4 ordu eta 3 laurden?

    1 kilo 51.000 gramo

    1 ordu 560 minutu

    GOGORATU

    Kalkulatu 602 zenbakiaren3

    7zenbat den.

    Zenbaki baten zatikia

    Zenbaki baten zatikia kalkulatzeko, zenbakia bider zenbakitzailea egin behar da,eta ondoren, lortutako biderkadura zati izendatzailea.

    1. 602 bider zenbakitzailea

    (3) egingo dugu.

    602 33 51.806

    2. Biderkadura izendatzaileaz

    (7) zatituko dugu.

    1.806 : 7 5258

    602ren3

    75258

    258 ikaslek egiten dute igeriketa.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    53/22453

    3. ARRAZOIKETA.Irakurri eta erantzun.

    Urtebetetze-festa batean, 2 tarta banatu dituzte

    zati berdinetan gonbidatu guztien artean.

    Gonbidatu bakoitzak tartaren 2

    7jan ditu.

    Zenbat gonbidatu zeuden festan?

    1. Osatu koadernoan.

    Saioak, Jonek eta Lorenak 2 bizkotxo zati berdinetan

    banatu nahi dituzte 3ren artean.Bizkotxoaren zer zati dagokio bakoitzari?

    1. Bizkotxo bakoitza zatituko dute. Guztira, daude.

    2. artean banatuko dituzte.

    Bizkotxoaren dagozkio bakoitzari.

    2. Egin marrazki bat eta idatzi zer zatiki dagokion pertsona bakoitzari.

    Banatu 3 pizza zati berdinetan

    5 lagunen artean.

    Banatu 4 pizza zati berdinetan

    5 lagunen artean.

    Banatu 3 pizza zati berdinetan

    6 lagunen artean.

    Banatu 5 pizza zati berdinetan

    8 lagunen artean.

    3 : 4 zatiketa zehatza ez denez,

    hau egingo dute:

    Zatikiak banaketak egiteko

    4 lagunek 3 pizza dituzte afaltzeko,

    eta zati berdinetan banatu nahi dituzte.

    Pizzaren zer zati dagokio lagun

    bakoitzari?

    Lagun bakoitzari pizzaren 3

    4dagozkio.

    4 laurden 4 laurden 4 laurden

    1. Pizza bakoitza 4 zati berdinetan zatituko

    dute; hau da, laurdenetan.

    Guztira, 12 laurden daude.

    2. 12 laurdenak 4ren artean banatuko dituzte.

    12 laurden : 4 53 laurden 3

    4

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    54/22454

    2. Idatzi ikur egokia (< edo >).

    1. Idatzi zer zatiki dagokion irudi bakoitzean koloreztatutako zatiari.Ondoren, erantzun eta egin biribil bat pare bakoitzeko zatikirik handienaren inguruan.

    Berdinak al dira izendatzaileak? Berdinak al dira zenbakitzaileak?

    Zatikiak alderatzea

    3

    4

    1

    4

    4

    10

    4

    15

    1

    9

    7

    9

    2

    6

    4

    6

    8

    13

    7

    13

    6

    8

    6

    12

    2

    9

    2

    5

    5

    11

    5

    7

    12

    15

    12

    17

    3

    4

    3

    9

    9

    14

    9

    20

    7

    14

    3

    14

    Zatikiak alderatzean,

    begiratu lehendabizi pare

    bakoitzeko bi zatikiek zer

    gai (zenbakitzailea edo

    izendatzailea) duten berdina.

    JARRI ARRETA

    Begiratu:

    9 59 Izendatzaileak berdinak dira.

    6 .4 Zenbakitzailerik handiena duenzatikia da handiena.

    Begiratu:

    5 55 Zenbakitzaileak berdinak dira.

    12 .8 Izendatzailerik txikiena duenzatikia da handiena.

    Begiratu irudi pare bakoitzean koloreztatutako zatiari dagokion zatikiari.

    Bi zatikik edo gehiagok izendatzaile bera badute, zenbakitzailerik handienekoa

    da handiena.

    Bi zatikik edo gehiagok zenbakitzaile berbera badute, izendatzailerik txikienekoa

    da handiena.

    6

    9

    4

    9

    Lehen irudiak du margotutako zatirik handiena.

    6

    9.

    4

    9

    5

    12

    5

    8

    Bigarrenak du margotutako zatirik handiena.

    5

    8.

    5

    12

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    55/22455

    3. Pentsatu eta idatzi.

    Lau zatiki,3

    8baino handiagoak eta izendatzailea 8 dutenak.

    Lau zatiki,7

    9baino txikiagoak eta zenbakitzailea 7 dutenak.

    Lau zatiki, 1

    10baino handiagoak eta

    1

    2baino txikiagoak.

    4. Ordenatu zatiki multzo bakoitza. Ez ahaztu ikur egokia erabiltzea.

    5. Ebatzi.

    Gaur, izozki-denda batean, lau izozki-barra berdin hauek zatitu dituzte.

    Oierrek marrubizko barraren hiru zortziren

    eta txokolatezkoaren bost zortziren erosi ditu.

    Zeinetatik erosi du zatirik handiena?

    Junek mendazko barraren bi seiren eta

    limoizkoaren bi laurden erosi ditu.

    Zeinetatik erosi du gutxien?

    Anerrek Oierrek baino marrubizko izozki gehiago

    erosi du, baina barra bat baino gutxiago.

    Barraren zer zatiki erosi ahal izan ditu?

    TXIKIENETIK HANDIENERA

    3

    5

    1

    5

    4

    5

    7

    8

    3

    8

    5

    8

    2

    8

    5

    7

    5

    6

    5

    8

    6

    4

    6

    8

    6

    7

    6

    5

    HANDIENETIK TXIKIENERA

    5

    6

    5

    7

    5

    4

    7

    9

    7

    5

    7

    8

    2

    8

    5

    8

    4

    8

    3

    8

    6

    9

    2

    9

    3

    9

    7

    9

    BURUZKO KALKULUA

    432 199 173 1399 429 1599

    647 1199 286 1499 781 1899

    Batu 99, 199, 299...

    1199

    236 436 4351200 21

    197

    248 348 3451100 23

    314 198 647 197 153 196

    428 196 289 198 762 197

    Batu 98, 97, 96...

    Nola egingo zenuke 198 gehi 3 zifrako zenbaki bat? Eta 297 gehi 3 zifrako zenbaki bat?

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    56/224

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    57/22457

    6. Lotu esaldi bakoitza dagokion irudiarekin.

    A. Tartaren sei seiren tarta bat dira.

    B. Tartaren zazpi seiren tarta bat eta tartaren

    seirena dira.

    C. Tartaren hamabi seiren bi tarta dira.

    D. Tartaren zortzi seiren tarta bat eta tartaren bi

    seiren dira.

    4. Sailkatu zatikiak.

    Bat balio duten zatikiak.

    Bat baino txikiagoak.

    Bat baino handiagoak.

    5. Idatzi falta den zenbakia alderaketa bakoitza zuzena izan dadin.

    2 ,1

    8.1

    751

    6,1

    1751

    10.1

    7. Idatzi esaldi bakoitzeko zatikia eta alderatu batekoarekin.

    Adibidea: Martak horma baten bi bosten margotu ditu. 2

    5,1

    Laurak ogitartekoaren hiru laurden jan ditu.

    Soniak bost laranja erdi erabili ditu zukua egiteko.

    Peruk bere mineral-kutxaren zortzi zatiak bete ditu.

    Anek puzzle bateko piezen bost seiren jarri ditu.

    8. Ebatzi.

    Junek, Jokinek eta Ainarak 2na txokolatina erosi

    dituzte. Txokolatina bakoitza 10 zati berdinetan

    banatuta dago. Junek zazpi hamarren jan ditu;

    Jokinek, hamar hamarren; eta Ainarak, berriz,

    hamabi hamarren.

    Zeinek jan du gehien? Eta zeinek jan du gutxien?

    Zeinek jan du txokolatina bat baino gehiago?

    Zeinek jan du txokolatina bat? Eta bat baino gutxiago?

    9. ARRAZOIKETA.Irakurri eta erantzun.

    Mikelek eta Alba arrebak botila bana zuku dute.

    Mikelek dio bere botilaren hiru laurden edan dituela,

    eta Albak dio berearen bost laurden edan dituela.

    Zein dago oker? Zergatik?

    1 2 3 4

    7

    7 4

    9

    6

    85

    4

    9

    2

    9

    9

    11

    11

    3

    10 10

    3

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    58/22458

    1. Idatzi zer zatiki adierazten duen irudibakoitzean margotutako zatiak.

    2. Adierazi zatikiak.

    58

    49

    7

    10

    6

    11

    3. Idatzi nola irakurtzen diren zatiki hauek.

    57

    611

    35

    148

    2145

    20

    13

    9

    17

    4

    9

    7

    12

    31

    10

    4. Idatzi zifraz.

    Hamar hemeretziren.

    Hamabost zazpiren.

    Hogeita hamar berrogeiren.

    Hogeita bost hirurogeita hamabosten.

    Berrogei laurogeita hamarren.

    5. Kalkulatu.

    27ren2

    350en

    4

    566ren

    5

    6

    280ren1

    7800en

    5

    8189ren

    3

    9

    Ariketak

    6. Kalkulatu eta erantzun.

    24ren erdiaren laurdena

    4ren berdina al da?

    18ren erdiaren herena,

    18ren seirenaren berdina al da?

    7. Idatzi gaztaren zer zati dagokion lagunbakoitzari.

    Banatu 2 gazta 5 lagunen artean.

    Banatu 3 gazta 7 lagunen artean.

    Banatu 6 gazta 8 lagunen artean.

    8. Ordenatu.

    Txikienetik handienera:

    9

    14

    5

    14

    7

    14

    3

    14

    Handienetik txikienera:

    8

    10

    8

    9

    8

    7

    8

    15

    9. IKASTEN IKASTEKO. Osatu eskema hauzure koadernoan.

    ZATIKI BAT BATEKOAREKIN ALDERATZEA

    Zenbakitzailea eta izendatzaileaberdinak badira, zatikia da.

    Zenbakitzailea izendatzailea bainohandiagoa bada,

    Zenbakitzailea baino txikiagoabada, zatikia da.

    10. Alderatu eta idatzi ikur egokia.

    6

    51

    3

    31

    7

    111

    13

    121

    7

    81

    15

    151

    9

    91

    12

    111

    9

    61

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    59/22459

    Miren egunkari bateko erredaktorea da, eta testu honetan dauden zatikiak

    irudi bidez adierazi behar ditu.

    11. Ebatzi.

    Bizikletaz ibiltzeko zirkuitu bat 15 km luze

    da. Igonek zirkuituaren bostena egin du,

    eta Aintzane lehengusinak, bi heren.

    Zeinek egin ditu kilometro gehien?

    Besteak baino zenbat gehiago?

    Alexek 60 zituen itsulapikoan.

    Diruaren laurdena gastatu zuen liburu

    batean, eta bostena, kamiseta batean.

    Zenbat diru geratu zaio?

    Nataliaren biberoiak 25 zentilitroko

    edukiera du. Egunero, Nataliak biberoi

    oso bat hartzen du, eta beste baten hiru

    bosten. Zenbat zentilitro esne hartzen

    ditu Nataliak egunean?

    Kamioi batek 5.000 kg-ko pisua du

    kargatuta dagoenean. Kamioiak pisuaren bi

    zortzireneko pisua du. Zer pisu du zamak?

    Laurak bi pizza berdin egin ditu: bata

    hegaluzeduna eta bestea barazkiduna.

    Hegaluzeduna 6 zati berdinetan zatitu du,

    eta barazkiduna, 10 zati berdinetan.

    Pizza bakoitzaren 4 zati jan ditu.

    Pizza bakoitzaren zer zatiki jan du Laurak?Zein pizzatatik jan du zatirik handiena?

    Anderren aitak bi enpanada berdin egin

    ditu: bata okelez betea eta bestea

    arrainez betea. Bi enpanadak 8 zati

    berdinetan zatitu ditu. Anderrek okelezko

    enpanadaren 3 zati eta arrainezkoaren

    2 zati jan ditu. Enpanada bakoitzaren zer

    zatiki jan du? Zeinetatik jan du gehien?

    Nekanek txokolatinak erosi ditu.

    Txokolatina bakoitza 16 zati berdinetan

    banatuta dago. 18 zati jan ditu.

    Txokolatina bat baino gehiago ala

    gutxiago jan du?

    GAI NAIZ Albisteetan zatikiekin lan egiteko

    Zer grafikok adierazten du gure planetako

    uraren banaketa? Azaldu zergatik.

    Ura Lehorra

    Zatitu laukizuzen bat hiru zati berdinetan

    eta adierazi Lurreko ur geza nola banatuta

    dagoen.

    Gure planetan, gainazalaren hiru laurdenurez estalita daude, eta gainerakoalehorra da.

    Lurreko ur gezaren bi heren izoztutadaude, eta gainerakoa, izoztu gabe.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    60/22460

    Problemak ebaztenSaiakuntza eta errorea

    Ebatzi problema hauek, ondoz ondoko probak eginez. Proba bat egin baino lehen,

    begiratu aurrekoen emaitzari.

    Elenek ondoz ondoko hiru zenbaki idatzi ditu paper batean.

    Lagunei zenbaki horiek asmatzeko erronka egin die.

    Laguntza gisa, hiru zenbaki horien arteko batura 27 dela

    esan die. Zer zenbaki dira?

    Hasteko, 3, 4 eta 5 zenbakiekin probatuko dugu.

    3 14 15 512

    Batura hori (12) 27 baino txikiagoa denez, zenbaki

    handiagoekin probatuko dugu; adibidez, 11, 12 eta 13rekin.

    11 112 113 536

    Orain, batura 27 baino handiagoa da. Beste zenbaki

    batzuekin probatuko dugu, 11, 12 eta 13 baino txikiagoekin

    eta 3, 4 eta 5 baino handiagoekin.

    8, 9 eta 10 zenbakiekin probatuko dugu.

    8 19 110 527

    Emaitza 27 da, lortu nahi genuen batura.

    Ebazpena:Zenbakiak 8, 9 eta 10 dira.

    1. Edurneren hiru neba-arreben adinak elkarren segidako hiru zenbaki dira, zifra batekoak. Zenbakihorien biderkadura 210 da. Zenbat urte dituzte?

    2. Martinek hiru kalabaza bildu ditu bere baratzean, hirurak 6 kg-tik gorakoak.Kalabazarik handienak 11 kg-ko pisua du, eta hirurek, guztira, 26 kg-ko pisua dute.

    Zer pisu du kalabaza bakoitzak? Ebazpen bat baino gehiago al dago?

    3. Hiru lagunek lasterketa batean egin dute korrika, eta guztira, 20 lasterkarik hartu dute parte.Lagun horien dortsalak ondoz ondoko zenbakiak dira, bi zifrakoak, eta haien biderkadura 2.730 da.Zer zenbaki zeramatzaten dortsaletan?

    4. Agurtzanek hiru zatiki idatzi ditu, izendatzailea 8 dutenak. Hiru zatiki horiek batekoabaino txikiagoak dira, eta zenbakitzaileen batura 13 da. Zer zatiki idatzi ditu Agurtzanek? Ebazpen

    bat baino gehiago al dago?

    5. ASMATU. Idatzi saiakuntza eta errore bidez ebatz daitekeen problema bat.Orrialde honetako problemak har ditzakezu adibidetzat.

  • 8/11/2019 MATEMATIKA 5 PRIMARIA

    61/22461

    ARIKETAK

    1. Idatzi zenbaki bakoitzaren 7 zifraren balioabatekotan.

    72.093.476 87.042.127

    677.369.124 751.170.284

    2. Idatzi.

    8 zifraren 80.000.000 bateko duen

    zenbaki bikoitirik handiena.

    7 zifraren balioa 700.000.000 bateko duen

    zenbaki bakoitirik txikiena.

    5 zifraren balioa 5.000.000 bateko duen

    zortzi zifrako zenbakirik txikiena.

    5 zifraren balioa 5.000.000 bateko duen

    zazpi zifrako zenbakirik txikiena.

    3. Ordenatu handienetik txikienera.

    6.100.250, 6.102.089, 7.006.112,

    7.008.000

    37.048.265, 38.002.687, 37.048.270,

    500.000, 40.000.031

    615.748.092, 620.321.075, 616.027.911,

    700.003.614, 615.801.206

    4. Bete hutsune bakoitza zifra bat erabiliz.

    89.756.148 , 1.003.126

    97.897.321 .997.048.156

    76.000.459 ,34 .125.687

    5. Kalkulatu.

    340.289 189.057 2.160 : 72

    201.240 234.898 55.536 : 45

    1.257 3410 23.017 : 123

    3.684 3902 50.715 : 245

    6. IKASTEN IKASTEKO.Aztertu berriro5. ariketan egin dituzun zatiketak.

    Bat al datoz zure emaitzak ikaskideak

    lortutakoekin