MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la...

8
REDACCIÓN ●● El proyecto didáctico“BATA (Bata por fora, muller por den- tro)”elaborado por un grupo de profesores y alumnos del institu- to Alexandre Bóveda de Coia,Vi- go,logró el primer puesto de los “Premios IRENE: la paz empieza en casa”, convocados por la Di- rección General de Formación Profesional. La resolución del premio apa- reció publicada en el Boletín Oficial del Estado del pasado 4 de enero.El primer premio,dota- do con 10.000 euros, fue para el proyecto“Bata por fuera, mujer por dentro”, del IES Alexandre Boveda.Los coautores fueron Mª Mercedes Oliveira Malvar,Mª Eu- genia Fernández Fernández,Ana María Álvarez Paz,Modesta Ries- co Martín, Ildefonso Piñeiro Ra- mos, María Luz Cao Losada, Da- niel Rodríguez Pizarro y María del Mar Platero Vilaboa. El proyecto BATA contó con la participación de 450 alumnos del instituto de Coia, que realiza- ron una gran cantidad de activi- dades relacionadas con la bata de cuadros tan utilizada por las mujeres gallegas para sus tareas domésticas. Con la base de un vídeo dirigido por la viguesa Claudia Brenlla, los estudiantes par- ticiparon en videoconferen- cias, performances, elabora- ron textos, microrelatos y poemas y también hicieron trabajo de campo.Un proyec- to que se ve recompensado por el Premio Irene del Minis- terio de Educación. Pero también el proyecto BA- TA fue protagonista en el Foro Mundial de la Educación, cele- brado a finales del pasado año en Santiago de Compostela. Alumnos del IES Alexandre Bó- veda presentaron el proyecto a los asistentes al Foro.Siete alum- nos participantes cuentan en la páginas interiores (4 y 5) para A ESCOLA DO FARO su experien- cia en primera persona en este Foro.Los estudiantes nos envia- ron sus relatos y su fotografías, satisfechos de esta experiencia y del éxito de un proyecto didácti- co en el que participaron con enorme ilusión durante el pasa- do curso escolar y recompensa- no con el Premio Irene. FARO DE VIGO M A R T E S , 2 5 X A N E I R O D E 2 0 1 1 N º 2 2 8 Coordina: M a r i s a R e b o i r a s // Debuxos: Javier Aguilera // C o r r e s p o n d e n c i a : A E S C O L A D O F A R O . FARO DE VIGO C/ Uruguay, nº 10, 36201. Vigo // T e l é f o n o s : 690 203722 / 986 81 46 00 F a x : 986 81 46 51 // e - m a i l : [email protected] Certamen de la Recogida de la Tradición Oral Galego-Portuguesa Novacaixagalicia inicia las actividades dirigidas a escolares La fase autonómica gallega de la VI Olimpiada de Bilogía Las batas premiadas de Vigo El proyecto BATA del instituto Alexandre Bóveda de Coia gana el “Premio Irene” del Ministerio de Educación Dos de las profesoras del proyecto y los alumnos, con bata. Jesús de Arcos INÉS Mª RODRÍGUEZ NAZ ●● Un grupo de alumnos e alumnas do IES Alexandre Bó- veda fomos convidados a ex- por o proxecto BATA no Foro da Educación 2010 en Santia- go.Esta foi a nosa experien- cia: Emocionada e abraiada. Así foi como me sentía men- tres estabamos a expor o pro- xecto BATA no Foro da Educa- ción en Santiago.Eu fun a en- cargada de facer a introdu- ción.Tiven que sensibilizar o público,facéndoo entrar en contacto co concepto da BA- TA e con todo o que esta sim- boliza.Para comprender o res- to da exposición, era necesa- rio que a xente“vise”a BATA, que entendese canto traballo constante e non remunerado se atopa tras este uniforme de traballo, cantas tarefas e ace- nos que non valoramos, can- tas mulleres que o sacrifican todo por satisfacer as necesi- dades dos que a arrodean, canto labor invisíbel que nin- guén recompensa. É o caso das nosas avoas e das nosas bisavoas, mulleres traballado- ras, na casa, no campo, no mar...Pode que na actualida- de non vexamos demasiadas batas nas cidades, pero é por- que van por dentro.Hai mulle- res que levan a bata por den- tro agochada, invisíbel de no- vo.Hai profesoras con bata, médicas con bata e empresa- rias con bata. Son mulleres que cando chegan a casa se- guen a traballar coidando dos fillos, cociñando ou realizan- do calquera labor que non sa- bemos apreciar.Seguindo esta idea, fixemos que o público reflexionase sobre a BATA co- mo símbolo da desigualdade no reparto de tarefas segundo o xénero e que conseguisen apreciar e valorar todo ese la- bor invisíbel que merece ser recompensado e valorado. A experiencia no Foro Los alumnos del IES Alexandre Bóveda bajo las batas colgadas. Jesús de Arcos

Transcript of MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la...

Page 1: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

REDACCIÓNl l

El proyecto didáctico “BATA(Bata por fora, muller por den-tro)”elaborado por un grupo deprofesores y alumnos del institu-to Alexandre Bóveda de Coia,Vi-go, logró el primer puesto de los“Premios IRENE: la paz empiezaen casa”, convocados por la Di-rección General de FormaciónProfesional.

La resolución del premio apa-reció publicada en el BoletínOficial del Estado del pasado 4de enero.El primer premio,dota-do con 10.000 euros, fue para elproyecto “Bata por fuera, mujerpor dentro”, del IES AlexandreBoveda.Los coautores fueron MªMercedes Oliveira Malvar,Mª Eu-genia Fernández Fernández,AnaMaría Álvarez Paz,Modesta Ries-co Martín, Ildefonso Piñeiro Ra-mos, María Luz Cao Losada, Da-niel Rodríguez Pizarro y Maríadel Mar Platero Vilaboa.

El proyecto BATA contó conla participación de 450 alumnosdel instituto de Coia,que realiza-ron una gran cantidad de activi-dades relacionadas con la batade cuadros tan utilizada por lasmujeres gallegas para sustareas domésticas. Con labase de un vídeo dirigidopor la viguesa ClaudiaBrenlla, los estudiantes par-ticiparon en videoconferen-cias, performances, elabora-ron textos, microrelatos ypoemas y también hicierontrabajo de campo. Un proyec-to que se ve recompensadopor el Premio Irene del Minis-terio de Educación.

Pero también el proyecto BA-TA fue protagonista en el ForoMundial de la Educación, cele-brado a finales del pasado añoen Santiago de Compostela.Alumnos del IES Alexandre Bó-veda presentaron el proyecto alos asistentes al Foro.Siete alum-nos participantes cuentan en lapáginas interiores (4 y 5) para AESCOLA DO FARO su experien-cia en primera persona en esteForo. Los estudiantes nos envia-ron sus relatos y su fotografías,satisfechos de esta experiencia ydel éxito de un proyecto didácti-co en el que participaron conenorme ilusión durante el pasa-do curso escolar y recompensa-no con el Premio Irene.

FARO DEVIGO

MARTES, 25

XANEIRO DE 2011

Nº 228

Coordina: Marisa Reboiras // Debuxos: Javier Aguilera // Correspondencia: A ESCOLA DO FARO. FARO DE VIGO C/ Uruguay, nº 10, 36201. Vigo // Teléfonos: 690 203722 / 986 81 46 00 Fax: 986 81 46 51 // e-mail: [email protected]

Certamen de laRecogida de laTradición Oral

Galego-Portuguesa

Novacaixagaliciainicia las

actividadesdirigidas aescolares

La faseautonómica gallegade la VI Olimpiada

de Bilogía

Las batas premiadas de VigoEl proyecto BATA del instituto Alexandre Bóveda de Coia gana

el “Premio Irene” del Ministerio de Educación

Dos de lasprofesoras delproyecto y losalumnos, con

bata. Jesús de Arcos

INÉS Mª RODRÍGUEZ NAZl l

Un grupo de alumnos ealumnas do IES Alexandre Bó-veda fomos convidados a ex-por o proxecto BATA no Foroda Educación 2010 en Santia-go. Esta foi a nosa experien-cia:

Emocionada e abraiada.Así foi como me sentía men-tres estabamos a expor o pro-xecto BATA no Foro da Educa-ción en Santiago. Eu fun a en-cargada de facer a introdu-ción. Tiven que sensibilizar opúblico, facéndoo entrar encontacto co concepto da BA-TA e con todo o que esta sim-boliza.Para comprender o res-to da exposición, era necesa-rio que a xente “vise” a BATA,que entendese canto traballoconstante e non remuneradose atopa tras este uniforme detraballo, cantas tarefas e ace-nos que non valoramos, can-tas mulleres que o sacrifican

todo por satisfacer as necesi-dades dos que a arrodean,canto labor invisíbel que nin-guén recompensa. É o casodas nosas avoas e das nosasbisavoas, mulleres traballado-ras, na casa, no campo, nomar... Pode que na actualida-de non vexamos demasiadasbatas nas cidades, pero é por-que van por dentro.Hai mulle-res que levan a bata por den-tro agochada, invisíbel de no-vo. Hai profesoras con bata,médicas con bata e empresa-rias con bata. Son mulleresque cando chegan a casa se-guen a traballar coidando dosfillos, cociñando ou realizan-do calquera labor que non sa-bemos apreciar.Seguindo estaidea, fixemos que o públicoreflexionase sobre a BATA co-mo símbolo da desigualdadeno reparto de tarefas segundoo xénero e que conseguisenapreciar e valorar todo ese la-bor invisíbel que merece serrecompensado e valorado.

A experiencia no Foro

Los alumnos delIES Alexandre

Bóveda bajo lasbatas colgadas.

Jesús de Arcos

Page 2: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

MARTES, 252 XANEIRO DE 2011

FARO DE VIGO

Típ

art

icip

as

Exposicióncolectiva del

concursoReciclandoen familia

La muestra se podrávisitar durante todoel mes de febrero

en la Casa daXuventude de Vigo

REDACCIÓNl l

La empresa de servicioseducativos y culturales Ima-xina organiza la cuarta edi-ción de su concurso “Reci-clando en familia”.

El objetivo de esta muets-ra es fomentar la concien-ciación del valor del recicla-je, alejar la idea del consu-misno y conseguir que losniños y niñas participantesadviertan que en la basurahay otro mundo con muchasposibilidades para la reutili-zación de los materiales y re-siduos.

El certamen amplía esteaño la participación a todoel alumnado del ciclo deEducación Primaria de loscentros educativos de la pro-vincia de Pontevedra. El con-curso artístico y didácticoconsiste en realizar una obracon material reciclado, te-niendo los esoclares partici-pantes total libertad para es-coger el material reciclado autilizar y la finalidad de laobra.

Ruta da ArteLos trabajos realizados

por los alumnos se expon-drán en una muestra colecti-va organizada por Imaxinaen colaboraciónj con la Con-cellalía de Xeventude delconcello de Vigo. La exposi-ción colectiva se podrá visi-tar durante todo el mes de fe-brero en las instalaciones dela Casa da Xuventude y enotros espacios de la ciudadolívica, dentro de que Imaxi-na organiza como una “Rutapola arte da reciclaxe”.

La entrega de los premiosdel concurso“Reciclando enfamilia”tendrá lugar el próxi-mo viernes día 28 en la Casada Xuventude, en un actoque comenzará a las siete dela tarde y al que asistirán losjóvenes artistas así como re-presentantes de sus centroseducativos.

La empresa de servicioseducativos y culturales Ima-xonma organiza numerosasactividades tanto para niñoscomo para adultos. En elapartado de actividades ex-traescolares cuenta con 750alumnos repartidos por todala provincia de Pontevedra.

REDACCIÓNl l

Durante este año, Aqualia, laempresa concesionaria del Ser-vizo Municipal de Augas deVigo,mostró a cerca de 1.000 escola-res de Vigo el funcionamientodel ciclo integral del agua a tra-vés de la iniciativa “Vigo pordentro”.

Un total de treinta y seis cole-gios de la ciudad olívica acudi-ron a las instalaciones de Aqua-lia para conocer de primera ma-no cómo funciona el serviciomunicipal de agua de Vigo.

Las visitas cuentan con unaparte teórica en la que los alum-nos aprenden el funcionamien-to del ciclo integral del agua.Los monitores les explicandesde la captación, la potabili-zación y el tratamiento delagua recogida dl medio natu-ral (myopritariamente del em-balse de Eiras) hasta su distri-bución,así como la recogida delagua usada para su posterior de-puración y devolución al mediodo que se obtuvo en condi-ciones óptimas que no perju-diquen al medio ambiente.

En la parte práctica los es-colares realizan una visita porlas instalaciones para interiori-zar lo aprendido.En palabras deJosé María Ardoy, director deAqualia Vigo,“consideramos fun-damental desarrollar iniciativascomo estas que difundan el sen-tido de la responsabilidad quetoda la sociedad debe promovercon respeto al uso del agua,y enespecial entre los más peque-ños”.

Aqualia es la sociedad cabe-cera para la actividad del augadel grupo empresarial Fomentode Construcciones y Contratas(FCC), uno de los primeros gru-pos europeos de servicios ciu-dadanos. Es la cuarta empresa

de gestión de agua del mundo yestá presente en más de 1.100municipios con una poblaciónatendida superior a los 27 millo-nes de habitantes. Cuenta conuna cartera de negocios supe-rior a los 12.200 millones de eu-ros, de los que el 30% provienende la actividad internacional.Enla actualidad, trabaja en 14 paí-ses como Portugal, RepúblicaCheca, Italia, Egipto, Algeria,China ou México entre otros.Aqualia da respuesta a todaslas necesidades, tanto de em-presas privadas como orga-nismos públicos y a particu-lares, en cada fase del ciclointegral del agua para todoslos usos.En 2007 foi galardo-nada por la Global Water In-

telligence (GWI) como “MejorCompañía de gestión da aguadel Mundo”.

Un grupo dealumnos quevisitaron las

instalaciones deAqualia en SanXoan Poulo. FDV

El ciclo integral del aguaEscolares de colegios de Vigo visitan las instalaciones de Aqualia,

la concesionaria del servicio de abastecimiento

Los escolaresrecorren el recinto

de Aqualia. FDV

Los estudiantes enuno de los depósitos

donde se depurael agua. FDV

Page 3: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

Historiasde vidaREDACCIÓN

l l

Os traballos que se pre-senten a este certame pode-rán recoller os relatos de per-soas que emigran, das que ti-veran ou teñen oficios tradi-cionais ou singulares, per-soas que viviranacontecementos históricosou a descrición de saberestradicionais. Poderanse in-cluir documentos secunda-rios e persoais, así como tes-temuñas de terceiras perso-nas. A temática abordará unaspecto significativo da vidado narrador, que se podexuntar con outros informan-tes para completar o tema,ademáis de aportarse todo ti-po de informacións comple-mentarias.

Os centros educativos in-teresados poderanse inscri-bir no enderezo electró[email protected] do 30 de xaneiro. Oprazo de entrega dos traba-llos remata o día 1 de xuñode 2010 e deberán remitirsea Asociación Ponte...Nas On-das! Rúa Rosalía de Castro nº67. 36450 Salvaterra de Miño.Pontevedra.

O fallo darase a coñeceren setembro a través daswebs seguintes

www.pontenasondas.orge www.opatrimonio.org

Os primeiros premios encada unha das categoriasdeste certame serán de 750euros, mentres que os segun-dos premios son de 300 eu-ros.En caso de que o xuradoo considerase oportuno po-deranse adxudicar accesits acertos traballos que sexan deinterese pero que non obte-ñan premio.

REDACCIÓNl l

A Asociación Cultural ePedagóxica Ponte…nas on-das! e a Cátedra da Eurorre-xión da Universidade de Vi-go, coa colaboración da Se-cretaría Xeral de Política Lin-guística e a Direçção Regio-nal de Educação do Nortede Portugal, convocan o VCertame de Recolla da Tradi-ción Oral Galego-Portuguesa.

Esta convocatoria ten un-ha dupla finalidade: Que aexistencia dun rico e variadopatrimonio cultural comúnentre Galia e o Norte de Por-tugal forme parte da vida es-colar nas aulas da Eurorre-xión, e, en segundo lugar, queo sistema educativo acometadecididamente a tarefa de res-catar esta tradición e poñelaen valor nun proceso de trans-misión deste patrimonio ás no-vas xeracións.

O tema central do certamedeste ano son as BibliotecasVivas. As historias de vida in-clúen a descrición das expe-riencias e acontecementosmáis significativos da vida donarrador ou da narradora a tra-vés das súas propias palabras.Cada persoa leva dentro unhasingradura que, ás veces, com-parte con outras persoas. Nonsempre se dan as condiciónspara que o relato de toda unhavida teña un espazo propio pa-ra ser contado e transmitido.Tradicionalmente, a transmi-sión dos coñecementos do Pa-trimonio Inma-terial era feitade xeito oraldentro da fa-milia; hoxe, de-bido aos cam-bios sociais, aescola, as aso-ciacións e asentidades pú-blicas deben asumir este laborse non queremos que esta ca-dea de transmisión se rompa.

Para que estas histo-

rias de vida pasen aformar parte do nosopatrimonio inmaterial e taménpara que os nosos xoves teñan aoportunidade de coñecer rela-tos dos livros vivos, POnte... Nas

Ondas! propónás escolas queintegren nassúas bibliote-cas as narra-cións destaspersoas queestán no seuentorno. Des-cubrir estas

historias de vida e recollelas se-guindo as diferentes técnicas daetnografia é o

obxectivo deste VCertame de Recollada Tradición Oral Ga-

lego-Portuguesa.Tema que coin-cide co da programación daXVII edición da xornada multi-media Ponte...nas ondas!, de talxeito que o material ser aprovei-tado polas escolas para partici-par na xornada de Ponte...nasondas!

Para a adxudicación dos pre-mios terase en conta, ademaisda presentación das historias re-collidas consonte ao indicadonas bases, a correcta organiza-ción e sistematización do mate-rial recompilado así como os

aproveitamentos didácti-cos e contidos pedagóxicos dostraballos presentados.

Cada un dos traballos, basea-dos no tema proposto, deberápresentar relatos orixinais e gra-vacións realizadas polos partici-pantes no Certame.

Establécense cinco cate-groias para que poida aprticiparo alumnado: Ensino Primario,Ensino Secundario Obrigatorio-ESO, Bacharelato, Ensino Profe-sional e Universidade.

Os traballos poderán presen-tarse en audio ou vídeo en for-mato dixital, xunto cunha ficha,a transcrición e o material gráfi-co que se desexe.

MARTES, 25 3XANEIRO DE 2011

FARO DE VIGO

O prazo deinscrición dos

traballos rematao día 30 de xaneiro

Típ

art

icip

as

Bibliotecas vivasA Asociación Cultural e Pedagóxica Ponte... Nas Ondas! convoca

o Certame de Recolla da Tradición Oral Galego-Portuguesa

Elba Requeijo, de Abadín(Lugo), recoñecida como

“Tesouro vivo”. FDV

REDACCIÓNl l

Unha Biblioteca Viva (Li-ving Library) é unha biblio-teca na que os libros sonpersoas. Persoas con singu-lares historias de vida ouque posúen determinadoscoñecementos e que difun-den a súa experiencia a tra-vés da interacción, a entre-vista e o diálogo cos usua-rios/as.Para ser un libro vivonon cómpre ser unha emi-nencia senón posuir expe-riencia vital ou saberes cosque poder ilustrar a outraspersoas que os descoñecene teñan curiosidade. Todasas persoas somos potenciaisLibros e Lectores.A Bibliote-ca Viva (BV) é un proxectoeducativo e cultural que

pretende achegar coñece-mentos ás persoas dun xeitoameno, directo e participati-vo. As persoas-libro convi-dan a indagar e a descubriraspectos novidosos sobre assúas vidas, axudando acombater o descoñecemen-to, a ignorancia, os prexuí-zos e os estereotipos dunhamaneira activa e vivencia-da.

Ferramenta deeducación

As Bibliotecas Vivas sonun fenómeno que comeza aespallarse polo mundo apartir da súa celebración,por primeira vez, en Dina-marca no ano 2000.Dende oano 2001 están sendo pro-movidas polo Consello de

Europa como unha ferra-menta de educación inter-cultural. A Asociación Pon-te...nas ondas! ve nesta ini-ciativa un xeito útil e nove-doso de continuar coas súaspropostas de recollida e di-vulgación do PatrimonioCultural Inmaterial G a l e go - P o r t u g u és. A asocia-ción ten realizado con ante-rioridade neste eido un la-bor de recoñecemento daspersoas portadoras do patri-monio cultural galego-portu-gués a través de diversas ini-ciativas, como o proposta decreación do sistema dos Te-souros Vivos.

Agora, propón a realiza-ción da primeira BibliotecaViva do patrimonio culturalgalego-portugués.

Persoas que son libros

Actuación dealumnos de SaoTomé na entregados premios daRecolla do ano

pasado. FDV

Page 4: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

4T

ípart

icip

as

MARTES, 25XAN

FARO DE VIGO

Coa miña exposición quería sa-lientar a importancia da educaciónsentimental, menosprezada en oca-sións.. Até hai pouco ninguén cues-tionaba que a función dos centrosera transmitir a cultura e o coñece-mento, como tamén ninguén repara-ba na función máis importante navida do alumnado, que é a socializa-dora.Dentro desta función socializa-dora, hai que incluír o currículumoculto, que utilmente ensina a obe-decer os superiores, a aceptar as xe-rarquías e a orde estabelecida, asícomo unha serie de normas e valo-res que promoven a formación deindividuos que acepten o estadodas cousas de forma incuestioná-bel.

Polo de agora, a escola segue acentrarse na memoria, e na raciona-lidade, deixando de lado na maioríados casos, o seu lado sentimental e

afectivo. Estudos non tan recentesdemostran que, en moitas ocasións,a intelixencia emocional ten máisimportancia que o coeficiente inte-lectual.Nas clases de EducaciónSentimental, impartidas en 4º daESO, traballamos a parte emocionalda educación,centrándonos na coe-ducación, na educación sexual, noconcepto de masculinidade, na divi-sión sexual do traballo, na violenciade xénero, na autoestima, nas rela-cións amorosas, etc. Coa axuda denumerosos recursos de aula: sobretodo curtametraxes e reportaxes pa-ra a súa posterior interpretación, re-flexión e discusión.A isto hai que su-mar a prolongación deste traballolevado a cabo nas outras materiasde 1º e 2º de Bacharelato: Antropo-loxía,Filosofía do Dereito e a Educa-ción para a Cidadanía nos seus res-pectivos cursos.

A educación sentimentalAlejandro González Da Rocha

As batas no Foro Mundial de Educación en SantiagoUn grupo de sete mozas e mozos do IES Alexandre Bóveda de Vigo deron conta da innovadora experiencia

que implicou á comunidade educativa con máis de 400 estudantes, coordenados pola profesora Mercedes

O meu obxectivo era explicarcomo un proxecto educativo seconverteu nunha fonte de ilusiónpara todo o alumnado.

Para nós, o Programa de Edu-cación Sentimental traballado namateria de Ética coa profesoraMercedes Oliveira foi o noso pri-meiro contacto co grave proble-ma que sofre a nosa sociedadeque é a desigualdade de xénero.Nestas clases tomamos concien-cia de que a crenza de que asmulleres son menos válidas queos homes non está en absolutoerradicada. Con observar o nosoentorno é suficiente para detec-tar as diferenzas salariais entrehomes e mulleres, quen traballano fogar, o coidado dos

fillos,etc.Queda moito polo que loitar

no tema da desigualdade de xé-nero. E para isto, en primeiro lu-gar, debemos analizar o porquéda situación, como podemos de-tectala… e iso é o que traballa-mos nas nosas clases de Ética.

Polo tanto, o visionado da“curta” da realizadora galegaClaudia Brenlla,Bata por fóra,mu-ller por dentro, que se inspira notraballo da artista austríaca PetraBuchegger, foi una maneira orixi-nal e amena de profundizar en to-do o traballado anteriormente. Ovídeo é unha homenaxe a todasas mulleres que levan unha BA-TA.Elas esconden o traba-

llo invisíbel que realizanas mulleres sen agardarnada a cambio,onde dano mellor delas mesmaspolo amor á súa familia.

Penso que a chave pa-ra que este proxecto lo-grase tanta aceptación éque ten moi fácil compro-bación, soamente tivemosque pensar nas mulleresda nosa familia:nais,avoas,tías… e non fixeron faltamáis aclaracións.

Así que empezamos atraballar: a reflexionar e acompor as nosas redac-cións onde por fin se valora-se algo que ninguén recoñe-ce pero que está detrás decada un de nós: o traballodas nosas nais, das nosasavoas… ás que lle debemostanto.

Como xurdiu a idea?Paloma Lorenzo Santoro

Para a conmemoracióndo 8 de marzo chamouse áfábrica de batas Enca enPontevedra. Pedímoslle em-prestadas cen batas, todasdistintas e moi diversas. Aidea era vincular este sím-bolo á arte contemporá-nea, facendo unha instala-ción na entrada do institu-to, colgándoas coma senun tendal ficasen. Conse-guimos o noso propósito:causar impacto. A alum-nado comezou a intere-

sarse polas batas.Profesoras e profesores de to-

dos os departamentos

Actividades do 8 de marzo no instituto

.Eu tratei un tema moi relacionado coa BA-TA, os micromachismos. Na clase de Antropo-loxía tiven a oportunidade de investigar e fa-cer un traballo sobre eles, que me resultoumoi interesante. Os micromachismos a igualque a BATA ,supon un tipo de explotación dis-tinta á que todos podemos imaxinar e non poriso menos importante.Ambos os dous son moiefectivos xa que son invisíbeis, polo que, sendarnos de conta pasaron a formar parte donoso día a día e da nosa cultura,e como partedela son trasmitidos de xeración en xeración

A primeira persoa que definiu os microma-chismos foi Luis Bonino e denominounos vio-lencia branda, terrorismo íntimo…;. O peri-groso do micromachismo é que é invisíbel,po-lo que sen darnos de conta moitas veces o co-metemos, até as personas máis igualitarias. Osmicromachismos son a base dos procesos de“facerse muller” e de “facerse home” de aí aimportancia e a dificultade de visibilizalos eerradicalos. Hai catro tipos distintos de Micro-machismos, do máis simple ao máis comple-

xo.- Micromachismos Utilitarios: Realízanse no

ámbito doméstico e consisten no aproveita-mento da disposición feminina para o coida-do e a non responsabilización dos homes nastarefas domésticas.

- Micromachismos Encubertos: Utilizan oafecto, a credibilidade feminina depositadano home e a indución de actitudes para dimi-nuír o pensamento da acción eficaz da mu-ller.

- Micromachismos Coercitivos: O home usaa forza (psíquica, económica, persoal) dunmodo“directo”,para dobregar á muller, limitara súa liberdade, expoliar o seu pensamento erestrinxir a capacidade de decisión.

- Micromachismos de Crise: Úsanse en pe-ríodos nos que o descompensado poder nasrelacións entra en crise e desequilíbrase en di-rección a unha maior igualdade (aumento depoder autoafirmativo da muller, diminuciónde dominio do home, perda laboral ou limita-ción física).

Os micromachismosBlanca Álvarez Rodríguez-Pacheco

Batas colgadas no recinto

do instituto Alexandre

Bóveda de Vigo, durante a

elaboración do proxecto.

Imaxes da presentación do

proxecto BATA ante o Foro

Mundial da Educación

celebrado en Compostela.

Page 5: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

5ANEIRO DE 2011

Típ

art

icip

as

As batas no Foro Mundial de Educación en SantiagoUn grupo de sete mozas e mozos do IES Alexandre Bóveda de Vigo deron conta da innovadora experiencia levada a cabo no instituto

que implicou á comunidade educativa con máis de 400 estudantes, coordenados pola profesora Mercedes Oliveira

Eu,coa miña exposición,pretendía poderlletransmitir ao público de que xeito afectara es-te proxecto no alumnado comprometido nes-te traballo.O froito dos nosos esforzos foi con-cienciar a xente en busca dun futuro mellor.E,se pretendemos que as cousas sexan melloresdo que o son na actualidade, entón debemoscomezar educando á mocidade, pois somosnós os que poderemos cambiar as cousas. Énecesario que se entenda a importancia queten a mocidade na nosa sociedade e que envez de bombardearnos con tanto coñecemen-to baleiro comecen a preocuparse pola nosasaúde sentimental e que nos axuden a con-vencernos de que somos importantes e que ofuturo está nas nosas mans. Penso que só can-do nós mesmos, e tamén os adultos, acepte-mos que a mocidade ten un importante valorpara o futuro, será entón cando comecen aeducarnos nun sentido mais amplo da palabrae que acepten que na educación debe habersitio para os sentimentos tanto como para osconceptos memorísticos. Aquí expoño algun-

has das conclusións ás que chegaron os meuscompañeiros grazas ao proxecto BATA.

“Chamoume especialmente a atención oentusiasmo que os rapaces amosaban ante es-tas actividades. Que participaron en todo mo-mento (un exemplo vémolo na súa predisposi-ción a traer cada un unha bata como símboloda conmemoración,ou no remate final do día,onde todos xuntos formamos unha super-batano centro do patio de recreo)”Yago RodríguezBarril,estudante de 1º de Bacharelato.

“Foi unha performance moi interesante quemostraba o apoio dunha nova xeración cara áliberación feminina” dixo Germán MartínezCostas,estudante de 4º de E.S.O.

“Os profesores concienciáronse sobre aproblemática” dixo Vera Rodríguez Naz de 2ºde E.S.O.

“Ao chegar á casa deime de conta e come-cei a valorar o traballo da miña nai e da miñaavoa.Comecei a apreciar o seu grande esforzopola familia.”Brais Gonzalo Guerra, de 1º deBacharelato.

Repercusión no alumnadoMarta Gómez Vila

Para a conmemoracióndo 8 de marzo chamouse áfábrica de batas Enca enPontevedra. Pedímoslle em-prestadas cen batas, todasdistintas e moi diversas. Aidea era vincular este sím-bolo á arte contemporá-nea, facendo unha instala-ción na entrada do institu-to, colgándoas coma senun tendal ficasen. Conse-guimos o noso propósito:causar impacto. A alum-nado comezou a intere-

Profesoras e profesores de to-dos os departamentos

quixeron implicarse noproxecto. Empezaron a fa-cer horas extras e reunirsepara pensar como poderfacer que esa mensaxe quetransmitía a bata chegase atodo o alumnado.

O obxectivo cumpriuse eos alumn@s comezaron afacer cómics, vídeos, redac-cións… Todo relacionadocoa bata.Foron moitos e moiorixinais. Elixiuse como día“auxe” para expolos o día 8de marzo,o Día da Muller

Traballadora. Ademais ca-da alumno pediría unha bata

a algunha nai,avoa...que leva-

ría posta este 8 de marzo. Istovinculaba o alumnado coassúas raíces e devanceiros,e valo-raría aínda máis ese traballooculto, e todo o símbolo que re-presenta a bata .

O oito de marzo veu dar unhacharla Claudia Brenlla, a autorada curtametraxe. Foi tal o núme-ro de xente que asistiu e a súapopularidade, que tivo que dardúas charlas no noso amplo sa-lón de actos.Como guinda a es-te día, fíxose un patchworkdunha silueta dunha bata xi-gante no patio que enchemosdeitándonos encima coas no-sas batas postas.E así foi comorematou un día memorábelno noso centro.

Actividades do 8 de marzo no institutoYeray Manuel Rodríguez Cabaleiro

Na miña intervención falei do laborincansábel dos profesores e profesorasde diversas materias que procuraronmil e unha maneiras de facer un ocono programa para darnos a oportuni-dade de implicarnos nunha causa co-mo a que hoxe defendemos.Unha cau-sa que nos desvelou as inxustizas co-tiás das que somos vítimas.Falamos daexplotación do sexo feminino no pro-pio fogar, explotación fundamentadana tradición e na súa propia invisibili-dade, que persiste pola comodidadede quen non a sufrimos e gozamos dosseus beneficios.Porque elas levántanseas primeiras e déitanse as derradeiras,preparan o noso xantar, a nosa cea,mercan os nosos agasallos,fregan a no-sa louza,cosen o teu botón… Presenta-mos unha solución,que non é a axuda,é a colaboración. Prometemos quecompartir as tarefas implica aliviar opeso da bata feminina, pero tamén re-

percute no benestar do fogar,que é no-so, de todos. A recompensa está aí, nafelicidade das nosas mulleres e, polotanto,na dos pais,na dos fillos,na felici-dade dunha sociedade igualitaria deverdade. Os resultados do proxecto éun alumnado sensibilizado coa explo-tación doméstica,coa invisibilidade fe-minina e con todas as formas de vio-lencia que se padecen por pertencer aun xénero ou outro. Encontramos ma-neiras creativas e innovadoras de darlugar a todas as voces.Voces que seuniron en tal sintonía que permiten acontinuidade do fenómeno bata, ex-portando a idea por medio da internet(http://bataporfora.wikispaces.com/)ou de foros como o de Santiago quenos permiten relatar esta experienciaúnica, coa esperanza de que se tratetan só do principio de moitas activida-des máis que nos leven á reflexión e ocuestionamento das inxustizas.

A nosa causaPriscila Tamara Retamozo

Na nosa viaxe a Santiago,démonos de conta de que todo o quereflexionamos e traballamos serve para algo e ten un gran valor.Pero o proxecto non vai acabar aquí,porque nós,sinceramente,xanon podemos parar, xa non podemos dar ás costas a unha situa-ción que vemos a diario.Pero o máis importante é abrir os ollos ápoboación, para que se dea de conta da presenza constante dabata e da súa importancia.Cantos máis sexamos,máis poderemoslograr.Queda moito por facer.

Blanca Álvarez Rodríguez-Pacheco

Para nós,poder expoñer o proxecto“Bata”no Foro Mundial deEducación 2010, foi un premio ante o esforzo e dedicación doalumnado,unha maneira de facer sentir que é necesario un cam-bio para combater a situación de desigualdade na que estamosinmersos.Pero sobre todo unha vía para expresar as nosas reivin-dicacións sobre o traballo invisíbel da mulleres.Para nós este pro-xecto non foi un máis,senón que o interiorizamos e o fixemos no-

so,posto que é a realidade das nosas avoas,nais...Grazasa el,o traballo das mulleres deixou de ser“invisíbel”paraser o protagonista.

Paloma Lorenzo Santoro

Na miña opinión, tras esta experiencia, a BATA xadeixou de ser un mero proxecto de instituto para ser al-go máis complexo, converteuse nunha esperanza, nofío condutor que debemos seguir para saír do labirinto.Demos o primeiro paso, pero non chegaremos a nadase non seguimos loitando por unha nova sociedade naque non existan os antigos prexuízos de xénero, naque as mulleres e os homes poidamos vivir comoqueiramos, respectándonos uns a outros e gozandodos mesmos dereitos.

Inés María Rodríguez Naz

De maneira individual a bata significou para mínunha nova maneira de ver a vida.Demostramos queas novas xeracions si podemos ser vehículos do cam-bio se se confía en nós o suficiente.Pertenzo a unhaxuventude derrotada antes da loita que mediante es-tas experiencias se dignifica e comeza a espertar pa-ra construír un mundo mellor.Persoas como o equi-po docente que traballou con nós transmitiu, unhamensaxe de loita,de autocrítica e de esperanza.

Priscila Tamara Retamozo

Valoración persoal

Unha das alumnas

durante a exposición.

Imaxes da presentación do

proxecto BATA ante o Foro

Mundial da Educación

celebrado en Compostela.

Page 6: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

VISITAS A FARO DE VIGO

VISITAS A FARO DE VIGO

¡Tú sí quevales!

M. Espert/M. C. Boqué

Editorial Graó

247 páginas

Los valores son como unabrújula: marcan el norte de lavida de cada ser humano,guiándolo a través de sus cre-encias más profundas haciaaquello que da sentido a suexistencia. No es gratuitopues, que cada una de las 61historias que recoge este libroaborde un valor humano yque lo haga, desde la ópticainfantil, con espontaneidad,profundidad y rigor. A travésdel diálogo con el adulto y elgrupo surgen temas tan varia-dos como la paciencia, la inti-midad, la generosidad, la dis-creción, el perdón, la curiosi-dad, la indignación, la grati-tud, la esperanza.

Peixes emariscos. A

cociña do marMariona Quadrada

Baía Edicións

Peixes e Mariscos es unaadaptación al gallego realiza-da por Baía Edicións de un ori-ginal en catalán de la investiga-dora y cocinera Mariona Qua-drada, magnificamente ilustra-do con fotografías en color deJosep Borrell. Se ofrecen 100recetas con base en la cocinadel mar que se elabora en unpaís atlántico como Galicia,donde la gastronomía, ademásde un trazo cultural identifica-dor innegable, es vivida comouna fiesta colectiva.

VISITAS A FARO DE VIGO

Grupo de alumnos de 5º y 6ºdel colegio de Caixanova. Marta G. Brea

Grupo de 50 alumnos, de 2º curso, del Aula Abierta de laUniversidad de Vigo, con la profesora de Economía María del Mar Riveiro López. Marta G. Brea

Grupo de alumnos de 6ºde Primaria del colegio Los Sauces,acompañados de Ana Rodríguez y Fátima Cabaleiro. Jesús de Arcos

MARTES, 256 XANEIRO DE 2011

FARO DE VIGO

Tip

art

icip

as

Page 7: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

Premios deBacharelatoReconocimientopara diecinueve

alumnos gallegos

REDACCIÓNl l

La Consellería de Educa-ción e Ordenación Universi-taria hizo públicos los 19 ga-lardonados con los premiosExtraordinarios de Bachare-lato del curso 2009-2010. Ca-da uno de los premiados, vereconocido su esfuerzo enlos estudios y además perci-ben una gratificación de1.000 euros como premioeconómico a su trabajo.

Entre los premiados haynueve estudiantes de la pro-vincia de A Coruña, cinco dePontevedra, tres de Lugo ydos de Ourense. En total cie-cinueve premiados que cu-bren la cota máxima fijadaen la convocatoria. Todosellos obtuvieron en el cursopasado una media superior a8,75 puntos,en la que se com-puta las calificaciones obte-nidas en las materias comu-nes de los dos cursos de ba-chillerato.

En la provincia de Ponte-vedra fueron premiados Clau-dia Martínez Boubeta, del IESAs Barxas en Moaña; y Estre-lla Fariña Vázquez del IES Va-lle Inclán de Pontevedra. Enla ciudad de Vigo los ganado-res fueron Pedro Viaño No-gueira, del colegio SantiagoApóstol; y Alba RodríguezMeira, del IES Álvaro Cun-queiro de Coia.

En la provincia de A Coru-ña resultaron ganadores Noe-lia María Galán Rodríguez,del IES Francisco Aguiar deBetanzos; Miguel Paz Prieto,del IES de Fene; AndrésVázquez Figueiras,del IES Da-vid Buján de Cambra; PabloAlmuiña, del IES Rosalía deCastro de Santiago; RoqueSampedro López, del IES deAmes. En la ciudad de A Co-ruña resultaron galardonadosBruno de Soto Lobón y JorgeGarcía Lema,del Liceo da Pazy la Compañía de María, res-pectivamente. En Ferrol lospremiados fueron FedericoPedreira Nores y Noelia Caba-nas Vellón, del IES Sofía Casa-nova e IES Leixa, respectiva-mente. Los seleccionados enla provincia de Lugo resulta-ron ser Enma Fernández Fer-nández, del IES Río Cabe enMonforte de Lemos; AndrésVázquez Figueira del IES La-ma das Quendas, en Chanta-da; y Javier Valle Regueira,delIES Nosa Señora dos OllosGrandes.En Ourense ganarondos estudiantes del IES Nº1de O Carballiño: Laura Fer-nández González e PatriciaFernández Redondo.

MARTES, 25

REDACCIÓNl l

Más de 3.450 alumnos proce-dentes de 64 centros educativosde la ciudad de Vigo y su entor-no asistieron del lunes 17 al jue-ves 20 pasado a la primera acti-vidad de la programación paraescolares que organiza Nova-caixagalicia a lo largo del cursoescolar y que incluye un total deocho propuestas en el ámbitodel teatro, la lírica, la música y elcine.

Esta primera actuación,a car-go de Gaiteiros da Xistra, se pre-sentó bajo el título“Concerto pa-ra escolares de música populargalega. Como tocamos?”. Lasfunciones, dirigidas a alumnosde segundo ciclo de Primaria,tu-vieron lugar a las 10.00 y a las12.00 horas en el Auditorio delCentro Cultural Novacaixagali-cia de la ciudad de Vigo.

Este concierto fue un espec-táculo musical con recursos tea-trales, de marcado carácter di-dáctico, donde el objetivo pri-mordial es el de posibilitar alalumnado para que pueda em-prender un camino que lo lleveal conocimiento de la músicade los “copleiros” (violín, zanfo-nía),de las“cantadeiras”(pande-retas, panderos, adufes, latas, ...),de los “cuartetos” (gaita, bomboy tamboril con requinta o flau-tín, con clarinete o con una se-gunda gaita) y de las “murgas”(añadiendo saxofón, acordeón,bombo con platillos,caja, ...).

Según el músico Xerardo F.Santomé, miembro de Gaiteirosda Xistra,“en cualquier sociedado colectividad humana resultaimposible concebir la vida sintener en cuenta su música. Ellaasoma coma elemento omni-presente en la actividad social,pública y privada”, y de ahí surelevancia.

Para complementar la activi-dad,los docentes contarán conuna unidad didáctica.

7XANEIRO DE 2011

FARO DE VIGO

Típ

art

icip

as

REDACCIÓNl l

La Consellería do Mar promo-ciona el consumo de pescadoentre los alumnos de los cole-gios públicos de Galicia a travésde la campaña“O sabor da aven-tura está no mar”.Con la campa-ña de este año, más de 13.000alumnos consumirán pescadogallego en los comedores esco-lares. La iniciativa, que comenzóen el CEIP Barrié de la Maza deSanta Comba (A Coruña), tieneel objetivo de incrementar elconsumo de pescado fresco enlos comedores escolares.

La campaña está destinada alpúblico infantil de entre 6 y 12años, haciendo especial hinca-

pié en los centros públicos delinterior.Así, hasta el 26 de mayo,se repartirán cerca de 106.000raciones de pescado gallegofresco en 92 colegios públicos.De esta manera, la Conselleríado Mar pretende proporcionarconocimientos sobre el mundodel pescado a los niños y trans-mitirles la importancia de la pre-sencia del pescado y del maris-co en la dieta incidiendo en lasventajas nutritivas.

Cabe recordar que en la cam-paña del año pasado la Conse-llería do Mar repartió casi 8.000raciones de pescado gallegofresco a más de 48.000 niños de41 colegios públicos de toda Ga-licia.

El desarrollo de la iniciativase presenta de una forma lúdicay formativa, a través de dos li-neas de acción, un taller de unahora de duración por cada gru-po de edad y el cátering sema-nal de platos preparados a basede pescado gallego fresco. El ta-ller incluye un breve cuento cu-yos protagonistas,siete niños,tie-nen cada uno un súper-podervinculado a cada una de las vi-taminas de las especies que sevan a repartir en los centros es-colares. También una obra deteatro que se centrará en la im-portancia de comer peescado yde respetar las tallas mínimas.

Las recetas del cátering estánelaboradas a base de pescado

fresco respetando los aspectosnutricionales y los gustos de losalumnos y alumnas.Algunos pla-tos que se degustan en el marcode la campaña son la fideuá demejillones, la hamburguesa desardina,la pizza marinera o la la-saña marinera. Las especies quela Consellería empleará son lascapturadas por las organizacio-ness de productores, fundamen-talmente jurel, xarda, lirio y pes-cada,así como rodaballo, truchay mejillón.

Para esta campaña, la Conse-llería do Mar cuenta con la cola-boración de las Consellerías deSanidade y Educación y firmóun convenio con las organiza-ciones de productores.

El sabor de la aventura está en el marCampaña de Mar para consumo de pescado entre los escolares

El grupo mostró alos escolares los

distintosinstrumentos quetocaban. Jesus de

Arcos

Os Gaiteiros daXistra, tocando en

el patio debutacas del centro

cultural. Jesús deArcos

Conciertos didácticosNovacaixagalicia inicia con un recital de Gaiteiros da Xistra

sus actividades dirigidas a escolares en Vigo

Page 8: MARTES,25 XANEIRO DE 2011 Nº228 LasbataspremiadasdeVigo … · brero en las instalaciones de la Casa da Xuventude y en otros espacios de la ciudad olívica,dentro de que Imaxi-na

REDACCIÓNl l

El conselleiro de Educación,Xesús Vázquez Abad,clausuró lafase autonómica gallega de la VIOlimpíada de Bioloxía, que secelebró en el Aula Magna de laFacultad de Biología de la Uni-versidad de Santiago de Com-postela (USC). Resultaron gana-dores Jorge Gómez Corral (delcolegio Cristo Rey,de A Coruña),Javier Martínez Fernández (delIES de Rodeira, de Cangas doMorrazo) y Carmela VázquezCalvo (del colegio Manuel Pele-teiro, de Santiago de Composte-la).

Altérmino de la prueba, en laque participaron 106 estudian-tes,Vázquez mostró su satisfac-ción al comprobar “como res-ponsable de la Consellería y co-mo educador,que Galicia es unapotencia en biología”. No en va-no,“Galicia fue dos veces cam-peona nacional y supera en cin-co puntos la media de la OCDEen ciencias,según los resultadosdel informe PISA”, recordó. Elconselleiro felicitó a las institu-ciones que colaboran en la or-ganización de esta Olimpíada,en la que “los aspirantes midie-ron sus conocimientos con unespíritu de libre competitividady de noble participación que loshonra a todos”.

El conselleiro de Educacióndestacó además la importanciade este certamen,que“es un estí-mulo para nuestros jóvenes enel estudio y en la investigaciónen el dilatado abanico de disci-plinas que conforman una cien-cia de gran tradición

y,al mismo tiempo,de mucha ac-tualidad por su importancia enla conservación de la naturalezay del medio ambiente, en la ge-nética o en la biodiversidad”.Además, recordó que este tipode certámenes hacen posible larelación de los alumnos partici-pantes con

otros estudiantes de la mesmaidade.“Nesa convivencia, nesedescubrimento do outro e derealidades diferenciadas, idesatopar resposta a algunhas dascuestións que hoxe vos preocu-pan. Estou seguro de que apro-

veitaredes estaocasión pa-

ra ampliar o voso mundo”, aña-dió.

Los tres primeros calificadospasarán a representar a Galiciaen la fase nacional del certa-men, que se disputará en abrilen Granada. Esta fase autonómi-ca fue convocada por la Asocia-ción Olimpíada de Bioloxía

(OEB),bajo el pa-

trocinio de la Inspección deEducación de la Xunta,de las fa-cultades de Biología de las Uni-versidades de Santiago yVigo,dela Facultad de Ciencias de laUniversidad de A Coruña, delColegio de Biólogos de Galicia,ydel Grupo de Traballo de Biolo-xía da Selectividade (ComisiónInteruniversitaria de Galicia).

MARTES, 258 XANEIRO DE 2011

FARO DE VIGO

Típ

art

icip

as

Alumnosparticipantes en laprueba de Biologíaen Santiago. Xoán

Álvarez

Los olímpicos de la biologíaJorge Gómez, del colegio Cristo Rey; Javier Martínez, del IES de Rodeira

(Cangas), y Carmela Vázquez, del colegio Peleteiro, ganan la fase gallega

Una profesora entrega losexámenes a los alumnos.

Xoán Álvarez

Los participantes en laolimpiada escriben losexámenes. Xoán Álvarez