Xornada técnica #Reacciona: Mellora da produción e a cadea lóxística
MANUAL DE BIOSEGURIDADE EN EXPLOTACIÓNS DE...
Transcript of MANUAL DE BIOSEGURIDADE EN EXPLOTACIÓNS DE...
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
MANUAL DE BIOSEGURIDADE EN EXPLOTACIÓNS DE
GANDO EXTENSIVO DE RAZAS AUTÓCTONAS DE GALICIA
Federación de Razas Autóctonas de Galicia-2018
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Por bioseguridade enténdese como o conxunto de medidas que debe adoptar
unha explotación para evitar a entrada de elementos físicos, químicos ou
biolóxicos que poidan causar enfermidades que non están presentes na
explotación. Está moi relacionado co ámbito de prevención de riscos laboráis e
por suposto na medicina preventiva Veterinaria.
Símbolo internacional de riesgo biológico
Debemos ter en conta que unha explotación produce produtos que van a cadea
alimentaria, implicando unha gran responsabilidade por parte do gandeiro, que
debe tomar as medidas de bioseguridade necesarias para que a súa empresa
produza alimentos de alta calidade e sanitariamente perfectos
INTRODUCCIÓN
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
O que se pretende con este manual, que de maneira simple, enténdase a
importancia da bioseguridade nas nosas explotacións, tendo en conta que son a
maioría extensivas onde os riscos son menores en comparación coas de tipo
intensivo onde os animáis son criados en situacións de ambiente forzado en
comparación co medio ambiente onde se desenvolven as nosas.
Non se trata un manual de prevención de patoloxías, ou de coñecemento
de patoloxías, cada explotación é distinta, e a súa localización, alimentación e
o manexo son distintos, polo que os tratamentos e medidas protectoras non son
as mesmas. A confianza no veterinario de cada explotación ou do equipo de
veterinarios da ADS son fundamentáis para obter uns bos rendementos
económicos que é o obxectivo principal dunha explotación gandeira, no que o
benestar animal e a bioseguridade correctamente xestionadas dan lugar a
animais sans, e máis produtivos.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Feria de ganado en Lugo. A.M. de Lugo
1. Comprar animáis frecuentemente e de varias explotacións.
2. Que estes animáis veñan de explotacións que, aínda que teñan unha
boa cualificación sanitaria, descoñezamos o estado no referente a outras
enfermidades que non forman parte das campañas oficiáis.
3. Pastos en común con outras explotacións, principalmente en pastos
comunais nos que descoñezamos a súa situación sanitaria tal como o
descrito no punto anterior.
4. Existencia de fauna cinexética na zona de pastoreo da nosa
explotación.
¿CÁLES SON LAS ACTIVIDADES QUE INCREMENTAN O RISCO DE
INCORPORAR ENFERMIDADES NAS NOSAS EXPLOTACIÓNS?
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
É un tema moi complexo a formulación de illar con valo perimetral unha
explotación en extensivo tal como son case todas as nosas explotacións
de razas autóctonas.
Aínda que sería o ideal, é dicir, a existencia dunha valo perimetral exterior,
moitas veces isto non é posible tanto pola súa extensión como polos seus
custos de implantación e de mantemento. Non é complicado se se trata
de unha explotación intensiva, un cebadeiro, con menos metros
perimetrais.
AISLAMIENTO EXTERIOR DA EXPLOTACIÓN
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
A alternativa en extensivo, pasa por un correcto uso de cercas eléctricas
para delimitar o pastoreo, incidindo en áreas de alta densidade cinexética
de fauna silvestre evitando o contacto co noso gando
A correcta xestión do pastoreo que nos permita evitar o sobrepastoreo
ou subpastoreo, permiten baixar a incidencia de patoloxías externas xa
que os animais atoparanse cun bo estado nutricional con altas defensas
e o cercado evita que outros animais, domésticos ou silvestres podan ter
contacto cos nosos tal como comentamos anteriormente.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Mínima incorporación de animais doutras explotacións, favorecendo a
recría dá propia granxa.
Alta importancia na vixilancia da incorporación de sementáis na
nosa explotación. Un semental enfermo fai 50 veces máis dano que
unha vaca enferma incorporada, por iso, debemos de solicitar toda a
información sanitaria da explotación de orixe sobre o estado sanitario do
animal máis aló da información que nos poida ofrecer a carta sanitaria de
saneamento gandeiro.
ENTRADA O COMPRA DE ANIMALES
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Unha explotación integrada en ADS, pode facilitarnos eses datos moito
máis facilmente que unha que este fóra do ámbito dunha ADS. Se non
son facilitadas e a compra preséntase necesaria, deberemos de facer nós
as probas de acordo co noso veterinario de explotación.
As probas e enfermidades a chequear poden variar, xa que depende
da situación epidemiolóxica da explotación de orixe e a nosa, por iso
recoméndase que, no momento de incorporación dos animais,
sigamos o consello do noso veterinario para que enfermidades
deberemos de prestar atención nese momento.
Chequear enfermidades coa frecuencia que o noso Veterinario de
explotación recoméndenos de acordo ao noso status sanitario, sobre
aquelas enfermidades non incluídas nas campañas oficiáis.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
De producción animal.www7.uc.cl
Se, tal como é frecuente nas pequenas explotacións de gando de
autóctonas en perigo de extinción, téñense que incorporar animáis
doutras ganderías e teñamos información ou non do seu status sanitario
e probas doutras enfermidades, deberemos de ter, ben unha leira
acoutada, ou ben unha zona da nosa explotación afastada do tráfico diario
dos nosos animais, para establecer unha CORENTENA de polo menos
21 días, para ver a evolución dos animáis incorporados ao novo ambiente
da nosa explotación, e sempre que non teñan contacto cos nosos propios
animáis.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Finalizada a corentena, e antes de xuntalos ao noso rabaño, valorar co
noso veterinario dá explotación de repetir as probas, para comprobar a
efectividade da corentena ou establecer pautas de tratamento.
Debemos de ter en conta de que hai enfermidades que nunha explotación
e no seu medio ambiente mantéñense estables e non se manifestan,
estando latentes, e que, nun cambio de explotación a outro medio e a
situación de stress que conleva, pode dar lugar á manifestación da
patoloxía.
Tras o anterior debemos de facer limpeza profunda e desinfección e
desinsectación da área de corentena, para deixala preparada para outras
novas incorporacións.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Acceso mínimo de persoas alleas á nosa explotación.
Teremos un sinal á entrada de prohibición de acceso sen autorización da
propiedade. Que figure un número de teléfono no cartel é unha boa
medida para poñerse en contacto connosco.
RESPECTO DAS PERSOAS E DOS VEHÍCULOS
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Debemos de ter un rexistro de acceso de visitas alleas, de tal maneira que
se xorde unha patoloxía na explotación podemos establecer unha
trazabilidade que nos axudará a atopar a orixe da enfermidade que
detectemos.
Unha medida práctica é usar o noso propio calendario onde podemos
anotar quen entrou e cando, sendo un procedemento sinxelo de facer.
En canto ás persoas visitantes debemos ter como mínimo bolsas de
protección para o calzado.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Se a maiores temos unha bata desechable, ou ben unha bata soamente
para as visitas e lavámola despois de cada visita sería a mellor medida, e
daremos unha imaxe real de protección dos nosos animais e
consecuentemente dos nosos produtos.
O uso de balsa de auga, rotiluvio, pode ser pouco práctica en
explotacións extensivas. A incorporación de pensos, palla, herba seca
etc. que podamos necesitar, deben de entrar en transporte desinfectado,
pero é mellor ter unha sulfatadora portátil para poder facelo nós á entrada
do vehículo á explotación, debemos de ter unha acción activa xa que,
aínda que veñan desinfectados non sabemos se pasaron antes por outras
explotacións.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
En todo caso, os lugares de almacenamento de palla, herba, penso,
SEMPRE teñen que estar en áreas de NON ACCESO de animais propios
ou alleos.
Nunca debemos de esperar que sexan os alleos que tomen as
precaucións sanitarias, deberemos de ser activos en facer esa protección
xa que estamos a protexer a viabilidade económica da nosa empresa.
Se se negan a recibir esa protección, sexa quen sexa, debe de prohibirse
a entrada sen dubidalo. Deberemos de ter rexistro do mesmo xeito que
teremos das persoas, de todos os vehículos que aceden á nosa
explotación, pola mesma razón que indicamos anteriormente sobre
as persoas.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Debemos de controlar os alimentos alleos á nosa explotación, tanto no
seu aspecto exterior de conservación como en detectar malos cheiros ou
putrefacción alimentaria
Debemos de ter un rexistro de entradas de partidas de alimentos do
mesmo xeito que de persoas e vehículos, co fin de asegurar a
trazabilidade.
Os alimentos, deben de estar almacenados en locais aos que non poidan
acceder os animais, tanto o propio gando como outros domésticos, como
cans, gatos, paxaros etc.
DOS ALIMENTOS E DA AUGA
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Non deben de existir outros elementos no local de almacenaxe de
alimentos, tales como medicamentos, estiércol, pesticidas etc.
En canto á auga de bebida, debe de ser potable, tanto como que nós
podamos bebela tamén sen ningunha dúbida.
Se procede dá auga potable domiciliaria non fai falla facer análise de
augas, pero se procede de auga dun pozo da explotación, á parte de ter
que estar legalmente dado de alta administrativamente, debemos de facer
análise de auga periodicamente para comprobar a súa potabilidade
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
As augas dos ríos ou regatos que teñan corrente continua, non
deben de presentar risco para a saúde dos nosos animáis, non é o
caso de charcas que permanecen estancas as cales debemos de
pechalas para que os animáis non acudan a elas.
Debemos de ter en conta as épocas de seca nas que a circulación de
auga nos ríos baixa e fórmanse pozos que poden ocasionar que a auga
non ten a calidade adecuada. Procederemos a non usala.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Se a nosa explotación atópase en áreas de alta densidade de animáis
silvestres, é unha boa medida manter unha charca de auga co só acceso
destes, evitando que eles poidan buscar auga nas zonas onde beben os
nosos evitando contaminacións cruzadas.
Non daremos alimentos no chan, é máis cómodo e práctico, pero ten
risco sanitario xa que a fauna silvestre acode a comer os restos co que
incrementamos o risco de contaminacións e patoloxías cruzadas.
O uso de comederos móbiles que non permitan o acceso á fauna silvestre,
ou ben cambiar frecuentemente o sitio onde se deposita a comida
procurando que sexan lugares con boa insolación, xa que os raios do sol
son uns bos desinfectantes.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Debemos de ter os cans e gatos coas súas pautas de vacinación e
desparasitación ao día e que nos marque o noso veterinario de
explotación.
Nunca deixar que os animais domésticos accedan a lugares de
almacenamento de comida do gando.
Primer premio Concurso Fotografía Can de Palleiro 2018.clubcandepalleiro.com
DOS ANIMÁIS DE COMPAÑÍA
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Nunca deixar que coman fetos, placentas nin animais mortos da
nosa explotación.
Os gatos poden ser un gran aliado no manteamiento da poboación de
roedores, a condición de que non poidan acceder a zonas de almacenaxe
de alimentos e téñanse correctamente vacinados, desparasitados e
vixiada o seu saúda polo noso veterinario
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Deberemos de actuar activamente se na nosa explotación temos un local
de almacenamento de alimentos para o gando.
Aplicaremos produtos específicos para a desinsectación externa do
gando, segundo o tempo e as pautas marcadas polo veterinario de
explotación.
Anotaremos devandito tratamento no libro de tratamentos da
explotación.
DE PRAGAS E VECTORES
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Teas mosquiteras, aplicación de insecticidas en portas e xanelas, e sobre
todo poder limpar e baleirar o almacén con auga cun bo desaugadoiro
para non deixar materia orgánica que dan lugar ás moscas e mosquitos.
Evitaremos a entrada de aves, como pombas etc. nos almacéns, tapando
os ocos nos teitos e instalar mallas anti páxaros .
Non debemos deixar que aniñen dentro das instalacións.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
SEMPRE facelo tras unha corentena de animais.
Primeiramente, retiramos todos os restos orgánicos seguido con lavado
con auga a presión, mellor se é quente, e aplicación final de desinfectante.
Exemplos de desinfectantes:
LIMPEZA E DESINFECCIÓN
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Antes de falar das medidas de bioseguridad, os traballadores ou o
traballador da nosa explotación deben de estar correctamente
contratados e cos seus dereitos e obrigacións legais.
Un traballador con todas as da lei, é máis probable que sexa un traballador
que mire pola nosa explotación e que se implique nas medidas de
bioseguridad que lles poderemos indicar xa que o futuro dela é tamén o
seu futuro.
Por tanto, debe de ter roupa exclusiva de traballo, atendendo que, se
non realiza toda a súa xornada na nosa explotación e procede doutra,
cada unha debe de ter a súa roupa de traballo, ao igual se o traballador
posúe a súa propia gandería.
A roupa debe de ser fácil de poñer e quitar, e de poder lavar.
Debemos de ter un reposto polo menos desta roupa e calzado.
DOS TRABALLADORES E DONOS DA EXPLOTACIÓN
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
Se tratan con animáis enfermos, deben de poñer calzas ou ben lavar ben
as botas á entrada e saída da área de tratamento.
As medidas inclúen ao veterinario da nosa explotación con moita máis
razón.
DEBEMOS de implicar ao persoal destas medidas de bioseguridad
explicando porque se fan estas medidas.
Temos que considerar aos nosos veciños e compañeiros como persoas
alleas á nosa explotación tomando as mesmas medidas de bioseguridad
que con calquera persoa e teremos unha actuación activa no momento
que sexamos nós quen visite as súas. O mesmo que nós facemos como
medidas de bioseguridad en explotacións alleas, será o mesmo que
pediremos na nosa.
Esta actuación activa, é levar ou pedir nós mesmos calzas á explotación
do noso veciño, ou lle pedimos que nos deixen lavar as nosas botas antes
de entrar, estaremos a dar un bo exemplo.
Manual de bioseguridad en las explotaciones de ganado extensivo. Federación de razas autóctonas de Galicia-2018
1. Retirar o máis axiña posible os animáis mortos da explotación
procurando que mentres non o retiremos non accedan a eles outros
animáis.
2. Os animáis con signos ou síntomas de enfermidade deben de ser
retirados a zona de corentena para evitar ou contacto con outros.
3. Consulte ao veterinario dá explotación ante calquera baixa de
animais, non é o mesmo que afecte a un só animal ou a varios, ou
ben, aínda que que afecte a un animal poida ser o inicio dunha
patoloxía que afecte a todos os da explotación.
4. Se o tamaño da explotación así xa ou permite, deberemos de
manexar os animáis por lotes estables, tendo maior incidencia o
coidado coa recría no que a súa alimentación é fundamental para ter
exemplares adultos sans e fortes que van ter menos patoloxías e
mellor rendemento.
XERALIDADES FINÁIS