Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'
-
Upload
maurilio-juc-toc -
Category
Documents
-
view
628 -
download
0
Transcript of Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'
![Page 1: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/1.jpg)
Universidad Mariano Gálvez de Guatemala
Facultad de Humanidades
Profesorado de Enseñanza Media en Lingüística Aplicada
Cobán, Alta Verapaz8
28/09/2010
![Page 2: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/2.jpg)
Universidad Mariano Gálvez de Guatemala
Facultad de Humanidades
Profesorado de Enseñanza Media en Lingüística Aplicada
Cobán, Alta Verapaz
Capacitación a estudiantes en el marco del “Fortalecimiento de los Principios y
Valores Culturales desde la Cosmovisión Maya Poqomchi’”
Instituto Mixto de Magisterio Bilingüe Intercultural, Tamahú Alta Verapaz.
Tzuhb’al Tamahun
Carolina Juc Toc, Antonio Gualib Chiquín,
Maurilio Juc Toc, Arnoldo Xol y Julián Ichich Tún
![Page 3: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/3.jpg)
PRINCIPIOS Y VALORES DE LA CULTURA MAYA
COSMOVISIÓN MAYA
![Page 4: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/4.jpg)
PRINCIPIOS MAYAS¿Qué es un principio? Los
principios son reglas o normas
absolutas y rectas de conducta
que orientan la buena acción.
Los principios son declaraciones
propias del ser humano cuya
finalidad es llenar la necesidad
de desarrollo y felicidad; los
principios son universales y se
les puede apreciar en la práctica
diaria.
![Page 5: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/5.jpg)
¿Qué esSon ideas que dan origen a la razóndel pensamiento, extraídos de unaprofunda observación del universo yse constituye en elementos esencialesde la práctica de la cosmovisión. Entrelos principios sobresalen lossiguientes:
![Page 6: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/6.jpg)
el orden y sus funciones, unidadnatural y el equilibrio y armonía entreel cosmos y la naturaleza, la energíaque mantiene, reproduce y multiplicala vida, la dualidad refleja entre el frío- caliente, luz – obscuridad, qamaamqati’t, poh – q’iij.
![Page 7: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/7.jpg)
• La conciencia delser humano deestar inmerso en elcosmos.
• Preocupación porel equilibrio de lanaturaleza.
![Page 8: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/8.jpg)
. Arte, ciencia y espiritualidad como un todo interdependiente.
. Toda persona es “mi otro yo”.
![Page 9: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/9.jpg)
• En todo actohumano ofenómeno dela vidafunciona unacompensaciónnatural.
• Los conocimientostienen razón de existiren tanto se brinda a lacomunidad.
![Page 10: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/10.jpg)
Ruk’uxl Na’ojb’al - Valores
• Re’ ruloq’il i yuuq’ k’ixkaab’: El carácter sagrado de la naturaleza.
• Ruloq’il i taxaajak’al: El carácter sagrado del universo.
• Qach’umilal: Nuestra estrella, nuestra misión.
•Jale’enik: El valor de la gratitud y el agradecimiento.
![Page 11: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/11.jpg)
• Re’ rub’anariik i qakamaj chi korik pan qak’achariik: El alcande de la plenitud y el cumplimiento de los trabajos en nuestra vida.
• Tuqkilal k’uxlis: Sentido y estado de paz, de responsabilidad.
• K’uluj na’ojb’al, ye’ej na’ojb’al: Tomo consejos, tomar consejos.
• Ruloq’il i kamanik pan qak’achariik: El valor del trabajo en nuestra vida.
![Page 12: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/12.jpg)
• Re’ ruloq’il eh ruko’ljiik riij chi unchelwilik wach taxaajak’al, ruum noq chiunchel wilik kik’achariik: El valor deproteger todo porque tiene vida.
• Re’ rukojariik wach kiq’orb’al i qatuutqajaaw eh qamaam qati’t: El respeto de lapalabra de nuestros padres y abuelos.
• Re’ koriklaj q’orik chi rupaam qaq’orb’al:La palabra verdadera de todas nuestraspalabras.
![Page 13: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/13.jpg)
• K’ultob’inik iib’: Ayudarse mutuamente,cooperar con el prójimo y la comunidad.
• Re’ saqwachiil: La belleza y la limpieza ennuestra vida.
• Rutob’jiik rukowsjiik i ranxel i qati’jolal-Xohwanik-: Ayudar a mantener la vitalidaddel espiritu en el cuerpo.
![Page 14: Los Principios y Valores Mayas Poqomchi'](https://reader033.fdocuments.mx/reader033/viewer/2022050702/545d86bdaf7959b4098b4b1b/html5/thumbnails/14.jpg)
JALE’ AWEH TAQMUCHAS GRACIAS