La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
-
Upload
clarita-bravo-gonzalez -
Category
Documents
-
view
236 -
download
0
Transcript of La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
1/90
EDAD DE EA
E C
E FCA E CECA DE A EFEEA F
A:
:
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
2/90
2
El presente trabajo de fin de mster es un esfuerzo en el cual, directa
o indirectamente, participaron varias personas leyendo, opinando,
corrigiendo, tenindome paciencia, y sobre todo dndome nimos.
Agradezco a la Dra. Isabel Latorre Fernndez por sus comentarios en
todo el proceso de elaboracin de este trabajo de investigacin y sus
atinadas correcciones.
Tambin quiero agradecer y dedicar este trabajo a una persona muy
especial que fue animndome para que no lo dejara y contribuy mucho
con mediante sus lecturas y su apoyo. Gracias Carolina.
Y por ltimo agradecerles a mis amigos que me preguntaban en las
horas del caf sobre el trabajo y mostrando inters en su desarrollo.
Gracias a todos.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
3/90
3
JUSTIFICACIN PERSONAL
Hace a, e aba deaad aa a aaa de efeea,eaa cca e ce, dde cada d a caa edcaa e
ce c ecae e e ecaba cad e de aa,
, ade, ae de de dca caa edcaa ea a eea
ecea a ecae aa e aba fd a e , e
aba ad a aa cea a cdca adabe.
Ee ee ed, bcad e e III Ce Naca de Efeea de
Medee (Nae, Qeada, M Te, 2007), e efea be
e de e ea a edcac aaa, e ced e d
eaa c a fac fe ae, e a a fe
de d ea aada, ee e, e eaee
ee efe , dca eec da e aee
efca.
E ee ed e a c a, aba cab ae. Y e ceecea e dea de ee ed, e a c a a cababa, a
a a a edcac aaa eda e e e, eaada de aea
aada adaada a , da fece eeae da.
C dc a efeea eca e ce aa efec e ea
ee e b a ad de eaba a acace de a,
decd eda a ecec de ade ae eec a a edcac
aaa e e fece, a e a efeea eca da fece,
ceede aba, eead a e ec c fac
eec a a ecec e ee ade ae de a acdad
fea e ede deaa a efeea eca, a be ea
e e ea e ea ede fece.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
4/90
4
NDICE
Pgina
1. INTRODUCCIN 7
1.1. Situacin de la Enfermera escolar..... 9
a) La enfermera escolar en occidente. 10
b)
La enfermera escolar en Espaa 15
1.2. Datos Socio-demogrficos y sanitarios de la poblacin
infantil espaola... 19
1.3. Justificacin 23
2. MARCO TERICO... 26
2.1. Funciones de la Enfermera escolar. 26
2.2. Modelo de adaptacin... 34
3. ESTADO DE LA CUESTIN... 37
4. METODOLOGA... 43
4.1. Objetivos de la investigacin. 43
4.2. Diseo de la investigacin.. 44
4.3.
Contexto.. 45
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
5/90
5
4.4. Muestra... 46
4.5. Recogida de datos... 48
4.6. Anlisis de datos. 49
4.7. Abreviaturas para el informe 50
5. RESULTADOS 51
5.1. Educacin sanitaria de los escolares..... 51
5.2. Percepcin sobre las funciones del profesional de
enfermera. 57
a) Funcin asistencial... 58
b)
Funcin educativa... 63
5.3. Necesidad de la Enfermera escolar.. 69
6. DISCUSIN. 72
7. CONCLUSIONES... 75
8.
SESGOS... 77
9. REFLEXIONES PARA MEJORAR. 78
10.BIBLIOGRAFA. 79
11.ANEXOS. 84
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
6/90
6
NDICE DE TABLAS
Pgina
Tabla 1. Alumnado matriculado en educacin primaria.
Curso 2008-09... 19
Tabla 2. Patrn de consumo de alimentos (% Poblacin de 0 a 15
aos)... 21
Tabla 3. Enfermedades crnicas (% Poblacin de 0 a 15 aos)... 22
Tabla 4. Codificacin y perfil de las muestras del estudio 47
NDICE DE GRFICOS
Pgina
Figura 1. Colegios de Educacin Primaria en Espaa y Andaluca.
Curso 2008-09... 20
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
7/90
7
1. INTRODUCCIN
La efeea1a, ea acaa a a ea, a faa
a cdad e e ac de cc a, ace edae cdad
efee. E Be Ofca de Ead e Rea Dece 1231/2001 (2001) de
Odeac de a acdad fea de Efeea, e ac 53 ece e
ec de efeea ee c ea aec de ad a
dd, a faa a cdade e da a eaa de cc a e
ce de dea. La eece de efeea e baada ec cefc, ac c, fdaead e e ee a a da
a a ddad aa.
L cae cab eec a a ecedade edcaa aaa de
a cedad aca, a eead ea deada e e ecea eca, dde
a faa bca a cbea edcaa, ab a aec ca
(a febe, acdade eaecae, ecea aa
eea, ec.,) a aec de aec aa (aa de
eec, de c, de acac, ee eca, ec.) (Fae,
2007).
L cae aa de a efeea eca,
e a a e be e de aec e eec de a efeea, e e
acaa, a efe, e ce de ad dede abdae ea de
ecedade a a de acdade aecae, eea de c
de a ad, Pe c ee e Pfe a de a Sc f N ad
Mdfe de a cadad eccea de Abedee, Ma Ma e a ea de
Ce Ofca de Dad de Efeea de Madd (2007, 13):
a aede e a efeea ecae ace be.
1
.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
8/90
8
E Sec aa e Sec edca ee eee ce c a
edcac c de a ad. La efeea a ea eeae ae
c aee de a ad, e a ea dede a aec aa dede e
ce eca, ee ea eabdad eca e e dea de a
edcac c de a ad e a cdad eca (Fae, 2007).
La dda ace a fea, e e eede a ecedad de
cabac ee feae, a de ca de a Eeaa c de a
Sadad, aa ca a aad a eaea eceaa c a e
d aea ad. Paa e e ecea eeca cabac de ab
e, ad edcac, aa aea a aad e aea de ad,
faeced a adc de b adabe, e dda faece a
cdad e a e dede a (La, 2005)
E ecea de e a e ee aba e a ecea, eac de
eeca cdeac aa a efeea e a aec a a ad de da a
cdad edcaa. Fae (2007, 4) d e: Tadcaee, a ecea e
a ed e cea e e a a dad de eac, de e
de acd de edcad, dada a dedad de ac eca aa ceaacde b de cae adabe.
La ecea e a de eeaa, ab a eaa de a
bac fa aa ad ae e e decca aca
b de da adabe. Eea Pe, cc e de Paa de Sad
eeecee a Deaae 16 de Bed af eaee e a ea
de Ce Ofca de Dad de Efeea de Madd (2007, 15) e a edad
eca e e ed de aa ca ee aec aa,
e a ecea e e a dea aa a ES.
La fa e deaae a a de ee aba, abaa eada e
e e eca ede cac c a adace aaa, e a
efeea ee e fa ae de e edca eabe de
ca a ad de ee (Paea, 1990)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
9/90
9
La a de face ace e ee ed cbe eeca e
eaa a ecedad de aaa e ee de edcac ad de a bac
fa aa c a bac c fee ae adabe, dde a
efeea eca ede e de a aa acaa dc be. Y e e
ece c ade, ade aea ea a ca c
de fea de efeea e a da de de de e
eca a ecedade de ea acde a e a efeea eca
e da fece.
1.1. Situacin de la Enfermera escolar
Paa cce e ac e ecea a Efeea Eca
acaee e ed e ea a aad, ead e dea de
ea fe aa e e aca e dfeee ae de ccdee, c
caaceca ecca de dea ae a a de Eaa.
Paa e e a ecda fac de ae ee
fca e ca a dea de ea dca; Ead Ud de
Aca.
E c a Eaa, dde ea dca e aada de d
ea e d e e, e a ecd fac be e debae eee
ee dfeee eeeae cae feae aa de
edcac be aac.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
10/90
10
a) La enfermera escolar en occidente
La efeea eca ee de ce a de a e ae
ccdeae. E Ea, a fae de S XIX, fe aaeced ac de XX e EE.UU. Dae ee S e eed Ea e fe
cdad e ae ee c Seca, Ecca, Faca Re Ud.
La dc be a ecedad de a fa de efeea eca, e
ada eda, e 11 e e ce de Hee deafa, ceebad
e , dde e D. Mac M ee a ecedad de ea fa,
aead beefc de e e ea de efeea ae ce
bc de ead eaee aa ea a ad de ecae (D,
1901).
A de, e 1, c a fdac de Te Ld Sc
NeSce (Scedad de Efeea Eca Ldee), e eea a
cea e de efeea e ce de edcac aa ee, aca
a e fcae e e facaba a fdac aa accede a a ecea
(D, 1901).
A a e e da, a cedad dee e ee ece e eaba de
e a efeea ecae a ed ea e a a ecea be
aede a eea deca de aad a ca e, e e da
ea e e a eda de ca ce a de ce a ce,
. La Scedad dee a a fda efe, ec e
c a a eee a efeea eaba ead a ad de a cdadeca, ea e babe e eae e eaba e ea
eecadad e dae a ce c efeea a e ce (D,
1901).
A fae de XIX, e 1, e a ea e aa de Ld
Sc Ne'Sce (1899), e a cdad de Lde, ,e defe
eabece a cae fce a eabdade a ca de a
efeea eca:
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
11/90
11
La ab de a efeea e a ecea ea a
a deca ee aede a ee de ecae.
Ea fa eaa ae e a a a ade e c
cda a a.
Teda c fc ee a aac de efeedade
caa, ee a a aa efea ee e
a aa a efee.
Seaaba e ea e Ead Ud ea a fa e eaaba
ecce dca aae e ce ecae, e Lde, aba
de e a ecae e defede a fa de a
efeea eca c a cae aa dc dca ecce.
A aa de ea e ea e a efeea
deecaa ecee e a de cae efeedad
ae de e a deecae a ade/ade.
Sea ade e a efeea eca ea a e eaa a
deca fa de a ecae cbaed a aca de a
ade.
Pc a de, e a 10, e eede a fa de a efeea
eca, ae ee c , fa e ada
c e cdae, aa cb a aeca ea de a bac eca.
A ade, e10, e e ea eecadad, f
de ed eaad e fca de a fca de ad de De (Mca,
Ead Ud), e e e e aba a aca de a efeea e e
ce eca e B. E ee ed, e de dae a a defeea e ce a ada cea aa ca e abe eca
efeedade fca caa, c a e ca a ecea
efeea a a aa aa cb e da fce (Kefe, 1910).
Decee a de, e 12, a ab de a efeea e e b
edca e fe edada caee a eceaa de a
Oaac Naca de Efeea e Sad Pbca (ONESP). L ead de
ee ed eaaba a ecedad ecdbe de a ceac de
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
12/90
12
a, ade fee, dde e de a efcaca de a edcac
aaa cad eaccaba a efeea eca e ce dcee. La
eceaa de a ONESP ea e a efeea eca eeaba a fead
aa de cdca adabe e a e, deba a aa a
a. Le a efeea daba caa a a aa eecfc
ae e a ecedade de ea. Ade a efeea eca ea
a ae fce, La eceaa deac a ab e ea a efeea
eca e ca e abe eca efeedad, aad e/a
aa ede acd a a ecea e ac de ad (Efeedade
caa fca).
A a de ee ed e d e a de fea de efeea
eca e eee edc de ad, e e de e ea
efcace e aae, c a fac ececada a efeea
cada c e ce dc dcee e acaaba abdae ce e
a ad fa e a edcac aaa de ade ade. La efeea
eca e ecaaba de e de ad dda de ecae
a a dc de a aea (S, 1927).
E 1 e e e de Sc ", e
caea efeea eca, e e dead ea e a Naa
Aca f Sc Ne (NASN, Acac Naca de Efeea
Ecae) f de a eecaac de fea de efeea e e b
eca. E ea defc a efeea eca ea ae ae e e
beea e acadc de a aa edae a adecada
c de a ad edad, a eec ceca e bea de adeae ecae, a eac de ec de e de ca a
cabac aca c aa aa fa edae ce
faae caace de aea a adaac, a ae, ac, e
aedae (AFT, 2002)
H e da, a efeea eca e ecea cdada e ae c
EE.UU., Faca, Re Ud , de fa aca abaad
caee ea ae a ea de ad dde e eba, eaad
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
13/90
13
ec e e cdad aa ea a ad de a bac eca
(Aac Cace, 2010)
Acaee, .. cea c 45.000 efeea ecae aa cb a
aec de 52 e de edae e ee a e de 75% de a
ecea aecaa e a AFT (2002), Acac aecaa de ae. C
a de 1:1155 (Pc de de aa cada efeea eca),
a AFT (2008), aee defede e ae de a efeea eca, e
eede a ecedad de e aa a e a efeea eca ce a
e ce ced a a de 1:750 e a ecea c a
dcaacdad; 1:225, c dcaacdad deada; 1:215, c dcaacdad ae.
Ea ac e EE.UU., e ecea de de ce aa dde...
De de , , cea de fa eada c a fa de
'fe(e) de 'dca aae, e ee a e e Eaa a efeea
eca. E ea de efeea, e aea e e de edcac
fac, ee c be e e eea ca de ad aa d
edae e ae a a ecea be eec, ea a cab acce
eeae e ee edad, eaa eaace baa ca, aede a a aa ade ade.
La efeea ecae facea acaee eabe de
ecb ecca a edae ade de faa cae a e
afeca a a ad, aca e a eaace a aca de a ad de
a edae, e eaaee a a ea eea a a
caac, cad a ee eea, a edcac, a edad
(Me dca aae, 2010).
P ad, a ce Eccea, e e Ee, e ead
de de Efeea de Sad Pbca Caa c e f de ea a e
Hea P Sc, e dec Ecea Pa de Sad. Ea ecea
fe defda a OMS c aea e a e d eb de a
cdad eca abaaba de aea ca c e f de ca a
eca eeeca a e eada e ea ea
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
14/90
14
ad. E caa a fac e ad a eada c , a ceac
de abee eca adabe, a de ec de ad aad
a cac de a faa a cdad e efe ecaad a a
c de a ad (Ma, 2008).
P e, deaae de ad eccee e dead facac
adca aa ee a e a efeea a e a cada ecea
de ecea, a aa c ecdaa, de aea e a a
a ea de a efeea cada d a.
Haa e a 2007, a cafcac fea eeda aa e efeea
eca e Ecca ea a Daa e Efeea (acaee e a aade Pedaa). E a acadad, da efeeca a feae c fac
adca e Sad Pbca.
Se e Pfe Ma Ma de a Rbe Gd Ue, de Abedee
(Ecca), a efeea eca c a adecada eaac ae de
dea c cdada de aa de Sad Eca c fce be
caa defda:
Lea a cab Edcac aa a Sad a edae, feae de a
eeaa ade, ed e adabe, de aea c
a c ec de Sad Laba.
Idefca bea de ad de edad e e e eca
ee abee adabe.
Ce a fdaea e aa de aeac
adabe (Ma, 2008)
, aea a a efeea eca, ee ea a da de
fe, ec dead e da ecea. La eac ee de
ee a ca aec aaa a d edcad, e ea de de
ea aec, a acc eea (See, 2008).
La efeea eca eca, eecaada e e a ad
bca, ee a eabdad ad de eaa a edcac aaa
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
15/90
15
eaa ecce dc de a; e , de ecae
a a dc de a ade ade aa ca.
La efeea de ee a eea cda ee 2 5 ecea dfeee,
e e adce e 800900 a, deaa a ee acdade:
Dac de Sad/Efeedad: Ree aa deeca bea de
adc, , cece, ec.
Iace: E Seca ca e 100% de a a e ecea
cecaee acad e e aa acaca ec.
Cdad aae dc de bea e cea e
e b eca. Caba e aec dc de bea de aedae.
Dac de bea de a ad de dea de
adecee
Daca ee eaaee a e a cdca
aeaa.
F de ea eea acdad, e a deaad ea de e
de a aec dcaaaa. La eea e eaba de:
Pefecca eea ec a e eea e d e
ce edad efcaca aa ce ea de aec aaa
eca de cadad (Me, 2000), (See, 2008).
b) La enfermera escolar en Espaa
E , a fa de a efeea eca e a eeaa bca a
e ecea aada, ece e aa cdade aee. La aeca
de ea fa e Eaa e cbea a efeea caa e dedca
a ae de e aa deaa aa de ad eca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
16/90
16
Acaee, a aac de ea fa e ed baae debada,
ad e e aba a efeea caa c eabe
de a aea e e e eca (Mae Rea, 2011), e ad a
a cee e defede a cdac ea de a efeea
eecaada e e b eca a e ce, aa aede ce
cdad e e e eca (Aac Cace, 2010).
E e a, e Pfe Mae Rea (2011), defede e a
Efeea Caa ee de aec de cdad ea, eada
cada aa, c dd, a faa a cdad. Y e, a
efeea caa, e a eecadad e e aede a ad eca.
Se ee a, a Efeea Eca caa e faccae de a
aec c a cee a de a edad a cdad de
cdad e e de ca bea, cdca a eea e. See
ade e a deada acae de ce edca debe e cbea
a efeea caa c a afcac a e eac, c,
cc ea de aa a deaa.
E cad a, ea defeded e a Efeea Eca da eea
acae edae fa afcae, a deceaada;
ea e a E.C. da eea eae, aada faecda e
e ca aa.
La Acac Madea de Efeea e Ce Edca (AMECE), c
de 25 a de eeeca, c V e Aac Cace (2010) ed a
Pfe Mae, aead e e dfc ae de a Efeea
Caa abda da a beca e eea a ecea, ea
eada e ea, aeed cac ae edc, ca
ade c a caa e ea fa ae e ce de ad.
AMECE defede e a Efeea Eca ede deaa acdade
aecae a a e e edca efec aca a a adaac a
a ecedade de ce, aeed ee c c a E.C. aadeaa acdade aeee fada. Se a acac a deada
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
17/90
17
de e/a E.E. a aead e ce ecae e a a dcada, ade de
e a eac e e fead ce de edcac ad. Ea
fa e aed cada da caa de aba a eca de
eeca a cdad edcaa
La de aa ae, ade ade, e a de
Saaeda T (2008), edee de a Cfedeac de APAS, e baae
faabe a e de a efeea eca. Dede APAS, ade defede
ee a aac de a efeea eca de aea adca e e
a ec, e e ca ade e ecea de ea, ecea de
ade e a adace de e a acace eea
daa e acace a a aad c a ade e, e
ed ec acacae.
P ad, e Sdca de Efeea (SATSE, 2011), aac e
aa a de 100.000 feae de efeea de d e Ead, aba
a ceac de e de efeea e ce ecae. See e a
edcac, eaada be e ce ecae ee ee, e a ea
eeca aa cceca a a bac de a ecedad de aee b deda adabe e ee efeedade. SATSE defede a fa de a
Efeea Eca, e a e cfd c a Edcac aa a Sad (Sae,
2011)
Oa dfeee e a e aba e dca UGT, e e ea
de aced c a fa de a efeea e ce de eeaa aa eaa
Edcac aa a Sad, e ca acdad eada e a da faa debe
ea da a aaa dede a a de a Efeea Caa.
UGT defede a ecedad de e a Gbe e ce de a e aa
deaa a eaea eee da a a a Efeea
e e eeada e ee b. Paa e dca, e ecea cea a
Efeea Caa e d eea a a Edcac aa a Sad (CECOVA,
2008)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
18/90
18
O dca c a e e Eaa, CC.OO., ea e aa dca
a ad eca e ceeca de Aec Paa de a Efeea
Caa. Ce eaee eeeae e e bea
fdaea e e ca de a Edcac aa a Sad e e e e de aaa
e d aa a eca c e c a fcac de
deaae e cea e ee b e ee aa
Paa a e ece" (CECOVA, 2008).
E e ee aee c: Ieda Uda de Acae (Vaeca)
defeda a ceac de a fa de a Efeea Eca. Aeaba a
aca de ee e cea e ee aa a ad de e de
da e e e e dee e a ecea e a e a de ade
e c aec de a edcac. Y ecacaba e a Efeea Eca deba
ea cda e abee de ad e ce de eeaa ae
aeaba e e deae ee aa e e cee be (CECOVA,
2008).
Y Sed e e ee c, e Pad Scaa de Pa Vaeca
PSOE, e cab, aba eca a fa de a Efeea Caa,e a ee, e a a fa de a Efeea Eca. See e e L
e a e ace e aca a e deaa a fa eee, eca
ab e e de aced e e e ecdbe a efeea e a
ecea e dede e de a de a ad caa (CECOVA, 2008).
E d ee debae a a e defede a eac de a
efeea de de ecea eca, ea e a cee e a ecedad
e ee a cb a efeea eca a e cbea a efeea
caa, fa e ae a eeada caa de aba e ce de ad.
Ee debae c, ca aa ea a ecedad de eabece
a efeea de de ce aa aede adecadaee a a cdad
eca, de aea cada, aada ada.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
19/90
19
1.2. Datos Socio-demogrficos y sanitarios de la poblacin infantil
espaola
La bac eaa e cea 47.021.031 de ea, de a
cae e 17 % a ee 611 a (INE, 2010)
La bac fa eaa e e ac e e c 200809 e
da ead de I Naca de Eadca, INE (2010), e cea
2.665.161 aa, e e eae ee 10.121 ce bc,
ad ccead. (Taba 1)
Tabla 1.
Alumnado matriculado en educacin primaria. Curso 2008-09.
Edad Ne de aa
5 1.3046 443.640
7 441.067
8 441.156
9 429.921
10 416.400
11 420.384
12 68.87713 2.222
14 190
[Fee: I Naca de Eadca, INE]
Ta e Eaa, c e Adaca eda ce de edcacaa bc be ad, eed ce ad cada ee
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
20/90
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
21/90
21
De a bac fa, e 17,6% de e 21,9% de a a
acca de eecc e e be; e 16,6 % de e 15,2
% de a a dedca de 3 a daa a a ee ee eaa, e
38,6% de a dedca de 3 a a a ee e f de eaa;
Ade, e 51,9 % de e 36,6% de a a efee dedcae ae de
e a deca, dead / ee (INE, 2006).
E ca a b de aeac, aee 15,8% de a
bac fa eaa daaee dea ce (ce d,
fa , da de cab), ea e e 1,8% deaa
abaee ada. La aca de dea, e a de c de
ae (Taba 2) a cca de eecc a face de e e
ea aca a bedad fa, dde e 27,6% de ea bac eea
bee bedad (INE, 2009).
Tabla 2.
Patrn de consumo de alimentos (% Poblacin de 0 a 15 aos).
Da
Lce 96,16%
Fa Feca 61,28%
Veda aa 28,95%
Ebd 33,66%
Dce 46,78%
Refec c aca 17,82%
3 ece a a eaa
Lebe 25,43%
Cae 60,80%
Pecad 35,42%
He 29,20%
[Fee: de Taba 1]
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
22/90
22
P ad, e 40% e 50% de a bac fa cdea e ee
be be ead de ad eecaee, fee a 0,3%, e
cdea e ee a ead de ad (INE, 2006)
L a cc ce e a bac fa a aea
cca (11,6% de ee de 16 a), e aa (e 6,5%) a de a
cdca (e 1,95 %). E ce afeca e a edda a e a a
a (Taba 3) (INE, 2006).
Tabla 3.
Enfermedades crnicas (% Poblacin de 0 a 15 aos).
N 13,54 7,52 0,31 0,27 0,93 2,77 0,71
Na 9,56 5,58 0,16 0,06 0,77 1,09 0,93
[Fee: de Taba 1]
Td e da ecabad, ea a ecedad de adaae
aaaee a cae cab de a bac fa, fecde
fac, fac eeae aa e ea aea ad,
efeedad aa e adea b a ea aee e e e.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
23/90
23
1.3. Justificacin
E ,
.
: ,
, , ,
, ,
, .,
:
, ,
, . (, 2005; , 2008)
,
. E
. A
.
(2006),
.
,
, ;
.
,
. ( , 2008)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
24/90
24
E , A
,
, , ,
. (, 2011)
A
.
(, 2006)
,
; , ,
, (B, 1977)
E
,
. A
, . ( , 2007)
E ,
,
,
. (, 2008).
,
, ,
. (, , G, A, C, G,
2008).
, , ,
. D ,
,
, .
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
25/90
25
,
. (F, ,
, 2006; F, 2007)
,
,
, , .
C
, ,
. ,
.
. A
,
,
.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
26/90
26
2. MARCO TERICO
La efeea eca, eada de de a efeea, ee
caaceca ce c a fe efeea, a caaceca
eecfca, e a e a defca a defe.
P e e debe def fce ece de de ac
ea eacaa e ac ccea.
2.1 Funciones de la Enfermera escolar
La aea acdade de feae de efeea e deaa
ab e e e eca e ede eabece de aced c a ca
fce eabecda de a fe efeea: aeca, dcee,
eada de e.
E ac ea e aa dca fce ee de de a
ee d aa:
La Le 44/2003 de deac de a fee aaa (2003), e
ac 7, aaad ed, dce de a fce de a efeea:
"cede a Dad ea e Efeea a decc,
eaac eac de cdad de Efeea ead a a
c, aee eceac de a ad, a c a a
eec de efeedade dcaacdade".
Y e Dece 1231/2001 de Odeac de a acdad fea de
Efeea (2001), e dce e ac 52: "... e cdea e e eecc
de a fe de efeea abaca, a eca, e dea de
fce aecae, eada, de e de dceca"
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
27/90
27
De de dca fce, eca d de acdade, e e
ecad de a Scedad Eaa de Efeea Eca (a, Fede,
GacaCa, Meda, Je, Baba, cab., 2009), de aba bcad a
aa Pe Gea (2008), de AMECE (2010), Acac Madea de Efeea
e Ce Edca.
Ea ca fce ea a ee:
1. FUNCIN ASISTENCIAL:
La fc aeca de a efeea eca eba cdad de ad
eae a a e de a cdad eca. Y e e de d
cefc aa, a a de Pce de Efeea: aa, daca, afca,
eeca eaa cdad de ad a a cdad edcaa.
La acdade de a efeea eca, eca a a fc aeca e
ea a:
1. Pca, ee, aee eaba a ad de a cdad
edcaa.
2. Idefca aa a ecedade de ad cdad e eee
dd, cdead aec bccae.
3. Reaa a acdad aeca e fc de a ecedade de cdad
deecada aca e c adad cefcaee.
4. Reaa eee ae de aec de efeea a a e
eea, baad e dac efee.
5. Aca ae eeeca cdeca e a dae e a
eca.
6. Ada aae edcace ec feae
dc, a ecae e eea, ea aac ec
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
28/90
28
7. C ee de aad c efeedade cca e
cabac c a faa, faca de eb de e de
ad.
8.
Ce ac aa aa e dce de bedad fa.
9. Pee deeca de fa ec cae bea de ad
eaee e a edad eca. De de ee b a efeea
caba eecaee c a decc abee cedac de
ce e ca e e e deece bea de ad ecae
/ cc.
10.
Cdac de d eee de ad eca: acac,ee bcdeae, dca, ec.
11.Sea e eb de a aeac fecda e ced eca
acad e a C de Ced, aa a eaac ea de
e adecac de a a/a c ecedade
aeaa eecae.
12.
Aea c eecaa e e ac aa a da a cdadeca e a Ca de Efeea.
13.Dea a a/a a ce aa cad e cdee ecea c
e a a ade e de a/a.
14.Dea, eea eaa c eecfc a de acc
aa a cca de a efeea e e b eca.
15.Paca acaee e e e edca e cfa a
cdad edcaa, aad a de ee e e ea e e
cee.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
29/90
29
2. FUNCIN DOCENTE
La fc dcee ca a acdade edcaa faa
dda a aad, fead, ade ade de a, a c ee de feae abaade de a cdad edcaa.
P a, La acdade e deaa a efeea eca de de a
fc dcee a a ea dda a edca ca eaea a a
cdad eca aa a adc de b adabe:
1. Pe a ad a adc de b adabe abdade e
faeca a cdca adabe a a de aa de ESdd a da a cdad eca.
2. Fa a ade, ade acace de AMPAS be bea
fecee e e ce edca (efeedade abe, eec
de accdee, ec.), c ee e eea, fea b
adabe dede e b faa acad e a Ecea de Pade.
3. Caba e a fac de feae abaade de a cdad
edcaa (eae de ced, edcade, ae, e dec,
ec.) deaad ea aee be b de da adabe.
4. Tabaa cabaaee c e e dcee e ca de
fee aa ea a ad e da a aea de aea
aea.
a.
Caba c e e e dea de dade ddcca e
aea de Edcac aa a Sad.
b. Fa a fead e e aedae de abdade e face
a adc aee de cdca adabe.
c. Vaa e defca a ecedade edcaa eecae de
a e aec aa
d.
Aa fac eace be aec dceeae: aae, ce ac, efeedade
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
30/90
30
deeeaa, ec... , ecaada a aa ce
edca. Eea cdad bc ae be ace de
e de aad.
e.
Caca c aa ee a ce. (E cae ea
ae e aeae de feae e ce
eea a ce edca: eecaa dc, ce
ec aa. E ea de efeea e e ecaad de
cda ea eece, debe ece e ee ed a
fac e e ae e e cdee ae.)
f. Paca e ee de a. (Ree eae e e
de a e ee e eabece c a faa, e
a e e ea de efeea debe aca ee e
cdee ecea.)
5.
Edca a aad e adece efeedade cca a e de
a e acdad.
a. Eea a edda aa ceca de: aeac, ee
ca, ee abea, ecce eec de
accdee... a c de a cececa e e ede dea
e/ecace a ee e cea.
b. Edcac aa a eec de a de a cdca
aeaa ddeedeca.
c. Fea e acdad deeded de caacdade c
eec a a ca de eda, a bca de e a,
adecad de a edcac cca aaa eecfca
aaa (dae, aace, c de efeedade cca,
ec.)
6. Reaa ecedace dda a adeade, ea dcee
dcee be ce ac ce e a faca
c ee.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
31/90
31
7. Eca e ce de a efeedad, beefc eaa de aa
eba daca, be de ea aa, ec.
8. Aa a a cdad edcaa a de a ad c be
e a e cda cad a ea e aa.
9. Cdac c e dec c e f de eaba aa
fa de eac de ce dcee e a Red Eea de
Ecea Pa de a Sad
3. FUNCIN GESTORA
La fc ea ca a afcac, aac, decc c
de da a acace ec. E eceaa aa fece cdad aec
de cadad, aad debdaee afcad aa bee a a efcaca
be. La acdade eacada c a fc ea :
3.1. Oaac ae de a fac aaa:
1. Reaa a a de efeea, c ecda cda de fe
dc.
2. Rece ccae eabada e e ce e ea de efeea
efeda a aae dc, aeac, aea, eaca,
3. Rea e da de cdeca.
4. Reaa ae de cdeca de efeea eeae aa a faa.
5. Eaba fca eca de ec ee, e e aad
e eea.
6. Rece cda da a fac dca eada ada
a faa.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
32/90
32
7. Reaa a a de edcac c be de a, cc, fac, d
a.
8. Rea acaa a fac aaa e bae de da a a de
e fc c de efeea eca.
9. Rea a fac aaa eeae e DIAC a de .
10.Reaa ccae be aea, eaca, edcac bea
eeae db cc a a de cdad, a eabe
de acdade eaecae, a decc ea de cca.
3.2. Oaac de aea cdac c Rec Ha.
1. Cda c e e fea dec de ce eca a
afcac de a acac efeea, eecaee a eacada c
fc dcee, ced a e e Pec Edca de Ce
(P.E.C.) e a Paac Geea Aa (P.G.A.)
2.
Se e efeee de ad e e de ee dfeee acad e a ad de ecae (Ce de Aec Paa,
Sec de Odedaa, Sad Pbca, Udad de Peec
Caa, ec.) facad a ea e aca de d
aa de c de a ad e fea a Adace
Pbca Pada.
3. Cda a acac efeea c dfeee feae de
ee aecae de ad e aede a a/a (edaa,
efeea de ce de Aec Paa, dc eecaa,
feaea, c, ec.) e c a a de ade e
eae fea ecea.
4.
Gea e ce de aec, ecac aaceae de a
fac efeee a a. Re acaac de a
a de ad de cada a/a aaad a cfdecadad ebae a a Le de ecc de da ee.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
33/90
33
5. Sea a adecada dac de Sec de Efeea de ec
aeae ecea ec.
6.
Ca ea da a acce deaada a d ee.
4. FUNCIN INVESTIGADORA
De ea fc deede e dea e cece de a fe. Tee
be e efeccae de eecc fea de a efeea e
dea de a aec e e b de a Sad, aa abda c e edde a eadad c e f de aa fda e e cce efee
eaa a cca efec.
1. Aa fda e cce feae, deaad
ed cefc de c e f de cce cce,
acde b de ad de ecae, aa a , cce aac de ada de eaa a acac efeea aced
ed caa eee.
2. Bca ce a bea ace de a fe de
efeea, aad de ea d ed aa eea a cadad de
aec, edae a cabac c de eac e
abae de de ca de b eca.
3. Geea e cce efe ade aa da eea
a a ace cabae de Sad.
4. Caba c feae e a eace e e ee a
cab.
5. Eaa ead e ce de be e e a
c de
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
34/90
34
6. Med a afacc de a (aad, adeade dcee)
c e ec de efeea eca, aa cce debdade ea.
7. Eaa a cadad de da eacada c a ad de ecae.
8. Mea ec ddcc de ES a a de d c e de a
eacacc e e aa.
9. Peca a fac e eac.
10.Fea a aeaac de a efeea ecae a a de
ee dca ddae ae.
11.
Dfd ead de ed a a de ea cefca acac e ce; e e dfde, ee.
2.2 Modelo de adaptacin
L ecae e ecea e a edad dde fee de cce
e feca aa: ade ade, faae, aea, aa,
e ca, ed de ccac de aa, ec.
La efeea eca, de de a eadad de a bac fa, a
ea, dad edcac aaa eaea aa adaa be b de
ad, deacae de cea e e e e ecea ecae
de acea. Caa R, c Mde de adaac e a e e
ece a dea de de a ca e ee eba a Efeea Eca.
Caa R, e e de de a adaac, eede a
ecea de cdad efee c e bcca e eaca
caeee c e e cabae, e a eca de
afae a add aa efeae ca aee
eeae de de a faa, , cdad / cedad. La ea
e R, e e e ee ac e cdad (Wee, 1997).
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
35/90
35
R defe c da a cdce, ccaca e
feca e dea afeca a dea a a cdca de a ea
.
Ca de abee e ee e ca eada e fa
de e.
See e cabad e cae eacc c a ea.
R defe c ce de e ea a e a ea
eada a; a ad e cdea c a ea de a cdca de a ea
a caacdad de a ea aa e a adaa.
Eca e e eeda cad a ea aa eea
e e afae dead ca eea aa e de a ea de
eeca, cece, edcc d.
Ua ca d de adaac aa ceea e e de
adaac de a ea e a ad a efeedad.
Reaa acdade e ee eea de adaac efeca e
a ace de ad efeedad.
E a dca ceada e a cca dda a a ea a
eea ae e a adaac a e.
Ice aac, dac, eabece de ea, eec
eaac.
a ea c
ea abe e cae eacc. La efeea eca e aea dea aca de dd de de a faa, , a cdad a
cedad, e abaa de de e de eca c dd,
faa, eced a fac e eed .
La efeea eca e ede e dede a a de a ea, e e,
a ad a efeea aa eede e e de de Caa R dde e
ecaa.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
36/90
36
E e a, , e ee ca, e a e edad eca,
ee a aec bcca e faeca cece e,
de de e ca eeee de cab, eaa aec de
faa, de a / eeae, de a cdad eca de a cedad
e a e e, de de e a deead, e e ee ca e
a ecea.
E ed a, e eede , c ea abe,
e a eca ea c a eea, eea a cdce,
ccaca e feca e ace e c. P e eca de
ce e deaa de a a aea e e de ce, a
ccaca e acaa a ce eca e dea afeca a dea
a a cdca de ecae de
E ece a, de eca, e aa dede e ec de
ea a , dede a adc de cdca acde aa, e e
ade a aea ad efeedad, caacde aa e e eda
adaa ca bea ecae e eda afeca a ad.
Y ca a, , debe e aee ac e a
ad de a de de e eca, fecde a
eaea eceaa aa ceea e de adaac e a ad a
efeedad, c eea adaaa efeca, abac a aa de
decd be ad
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
37/90
37
3. ESTADO DE LA CUESTIN
La e bbfca e ea ed cede ecaad
dede a dcc cefca e Caea, e fe ada de a cae
bae de da de efeea edca, Cdae, Dae, Ef, LILACS,
Cde P; aa a dcc cefca eca e I, de Pbed, Ca
Mede; e Fac, eada decaee de ea cefca facea de
efeea de a bc de edcac ad.
Paa a eceac aa de dce bcad e ec a a
8 bae de da bbfca eecca aeee ecada, a a
bcace eecca de d a bc dca.
Tab e ea a beda ea aaad a bbafa de
ac caad eeccad. Ta a eecc de dce, e
ecea ed ce ae c ed de acce a
dce e fece a bbeca a de a Uedad de Aea (Eaa).
L dece ad fe: efeea eca, efee eca,
efeea eca, c e, c e, fe d'ce.
La eaa eee be ee ea e eea aada e e
eae e cae c eca ed eaad e Eaa, e
d a eca de aea c eeaada be a ac de aefeea eca e Eaa.
Aea, Ca Fede (2011) eaa ed a ade
ade de a ecaad e a ce de aa ad e La
Aaa, eb de Gaada (Eaa). E ed fe deaad aa cce a
de e be a eeca de a efeea eca e ce
edca, aa a edad cfaa e ea fa aaa a a
ade ade c a .
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
38/90
38
La ea de ed, de de dec de ce, eaba
cedda 100 ade ade, a ce, e e ee ebaee,
eced eea e a eea ceada
E 86% de ecead afaba e a eeca de a efeea
eca ea eceaa.; e 98%, eda e e ea aa bea
a efeea e e ce eca; e 74%, cee e e ea
e e e ce.
E ee ed, c e af de cce aeda a
ecaad cad ea bea de ad, eeaba e e 78% de
ca ea aedd ade a aae; e 18%, aea; e4%, a eceaa de ce.
La aa de ee ed cce efad e ae e ea a
efeea eca, e fece ade de ae de cadad de da de
a ecaada, a a edad a a a a ade,
efeee aa ade ade aa deba bea de ad eecfc,
eeae eec.
E ed, DeFede (2001) ac c be cce a
c de e ea efeedade cca e ce de
eeaa aa de Aca de Heae, e a cdad de Madd (Eaa);
decb ab e ad e e e ade de ecae ee a
ecedad de ec de Efeea eca.
La ecda de fac de ee ed, de de dec,ec, fe edae a ecea a ade, eda a a de
a. Se ea e cc ce, dde e ece cacea ecea
da.
L ade e c aa aee de de de ec
de efeea eca. L ead aaad eaa e e 86,8% de ade
ea a a de e a efeea aedee bea de ad;
77,5%, de e a efeea cae edcac aaa a ;
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
39/90
39
75,5% de e a efeea dee edcac aaa a ea de a aa de
ce eca
L ade, 9% de e, cfea e ee c aa efeedad
de cace cc, e e ace e a ecedad de a efeea a a
dc de de e aa cda aea e aea de
ad.
E ead de ed e e e a efeea eca e aa e e
ed a ee a ec ecae e caee e da
ea, e e a e ede ade de c
efeedade cca
Cad ade a caee ee ec fead, a
e ac a bee a eeaa de a fca, eda de a
dbdad de a Efeea Eca. Ade, ade de c
efeedad cca a e a Efeea Eca.
P ad, a ade a e a a Efeea Eca a a
ecea de ade fee a ade e a e a fca e
ed da.
Se e e e ed c ade ade eea aa dfeeca a
a a de aa ec de a efeea eca, ad e a ade
ec de cdad efee de edcac ea de a cdad eca.
E a dc de ed, ae acaba defeded e efe
c e a efeea ede ca, edae a eeca de a
ecedade de cdad de c cdce de ad eecae,
defcad dca ecedade, cbed a ca cdad
feae eee, edcae aae, a c a a e
cb e a edcac aaa de a efea aa, de
ade de da a cdad eca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
40/90
40
E ed cce eaad a ecedad eee de a Efeea Eca
ae de ade, e e acea cd e ee a ca
a c ecedade de ad eecae.
R D, Mec Fee, Gad Cae, RdeAa Ea, Cabae
Baae, Ge Rec (2008), eaa ed e a cdad de Ccee
dae e c acadc 2002/2003 dde bca cce a ecedade
e ecbe fee, ade efeea de Aec Paa e aea
de ad e e e eca, defca a ecedade deecada debea
e abdada efeea eca deeca ce ea b de
eec de a efeea eca
Paa e ed, cea ca de dc. E e eaba
ce ade ade; e ed, fee e aba
acad e de aba de ES; e ece, fee e aba
acad e de aba de ES; e ca, efeea caa.
E e ed, d de dc ccde e e ea
abdae ead de ce aa ea de ad, ec de ce
dcee e aea de edcac aa a ad. Aa de a e de
ed deacaba a ea a caaa de da, fee cae
c e be,..., e eaaba e e ce de fa a e ea
a ab edcaa faa, eaee faa. P ad,
fee, aba eeadaee e aa eabdade e
debea, ecad ca ece a ecedad de ca c a efeea e
e ce
L ead ea a ae a cc defeded e a
ed ae ced de ad e a aaa de de
edca aca fcee aa e ad e a
efea e da daa c b acd a. E fea de
Efeea Eca debea fa ae de e dcee c eb
de e edca, c a cdce abae: eaeca
cada, a f, ed deee de fce eecfca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
41/90
41
Gae Mae (2011), efeea de aeca aaa a ce
ecae, deaa ed be accdee ee fecee e
edad eca, dde bea e a aa de accdee e aa de
de ce da e ee eee c edcac aaa a fee
a.
Sed accdee fae a ea caa de adad fa e
Eaa, e bea de ad bca ae dede a eaa
eaa aa a adececa, e ed e cce a cae ee
a aea de eaa.
La aa eaa e, eced dfeee aabe eeac a a ee e de ce de Saade Caaba (Eaa).
Ta ead bed, cce eead a ecedad de
ee abaa e a edcac c de a ad e ce
ecae edae caaa de fac aa de edcac aa
cad de de a ecea, c ec eecfc cce be
eaa de a da eac fc.
La eeac de cce e a da eca e ede ace
de d aea: eede e de aec aa aaa de
aea aada ca a a cdad eca, ced fea
de efeea eca aa cda aa aa de ad e a edad
eca.
O ed deaad e EE.UU., de caa edeca be a efcaca defea de efeea e e ca eca. E ed a (2011) ead
a cab e EE.UU., be e fee ccd c "B", ac eca e
ea, de c a eec de efeea adaa a deeca
aede ca de a acada e e e eca.
E e ed, ee 11 efeea ecae 65 edae c
aa dcaacdad. Se ea a cab 12 ee, cada d eaa c
eceee ead, e dca e de de a acac de aad
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
42/90
42
afecad e a ee de eece bee c a efeea de a ecea,
edae ea abe d c e e a ba ea
ead cce de , cde e eee e e
ae de a ba ace de ac.
E ed de caa a efcaca de a efeea e e ae de e
bea, e e decb e a e fa a de
ac eca ecaba ef e a efeea, eced a ea ca
cc ece a de eda. E a aaba a efeea
e e e de cae aa efeedad, e ea a
caa dca cea, c d de ea.
Ee ed ea e e e e adaad a efeea eca
e ae, defeded e a efeea eca ede e aee ac
e a ad de ecae, e a eec c, ab
acad e bea de ad, deecd ecee, aa e e
aae e ce de d efca be.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
43/90
43
4. METODOLOGA
E aba de eac deaad bca ece aa de a
ede de aea, ade ade eec a a ad de a bac
eca, aad a eac de a efeea eca e e e
fea de ce e abe, ea a fa e cbee a ecedade
de edcac aaa de a cdad eca.
4.1. Objetivos de la investigacin
E ee ed ee c fadad cce c abaca a cdad
eca a ad de a, cce a ecec e ee ade,
ade aea be e ae e dee a fea de
efeea eca de de ce.
L be e a ed ee aba de eac e ece e
ee :
o Idefca cae eabe de a edcac aaa de a
bac eca.
o Rece a ecec de ade ae eec a b de
ad de ecae.
o Vaa e be fce ecbe ade ae e a
efeea eca debe deaa.
o Rece c a cdad eca aa a bdad de e a
efeea eca fe ae de a edcac aaa e ecbe
ecae.
o Aaa a ecedad de ae ade de ca fea de
efeea de de ce.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
44/90
44
o Eda e de a ee c e e cea a cdad
eca e aea de ad.
o Rece bea aa a e e efea ae
de de a eca, c aca ae e.
4.2. Diseo de la investigacin
Se aa de ed caa, de cace dec aea. P
He (1995) ea e a eac caaa abdae c
ecad dd abee, c da cedadeeca eeca. Paa e, e aaba de ac aaa, a
ac c e a ead, eed ade c bae aa e
cce de dd, a decc de a eeeca e a
fa e da cada e .
P e, e ceee e de de eac caaa,
e da fac be e e ee cce, ea
fac e e e cce de a eac., e
decce faa de bbafa eec a ea, e aba d.
Tab fe eeccada caaceca de fece a aa
fac eeca cbad a ecda de ae ceeca c a
eadad, dad a a cce c d.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
45/90
45
4.3. Contexto
L acae de ed e ae de d ce ecae
dfeee: E ce de Edcac Paa e Ifa Ece de Edcac Paa e Ifa . Ab caad e a
cdad de Maa (Eaa)
Ab ce fea edcac aa, edcac bca eeca,
Adc eae a a a eac. Ade e e ecad
aeee, fece Edcac eeca dad eecfca. Ab ce fe
eeccad e bc, e eda acce ea e dcad
de da a bac eca, edad e de ce e
Adaca e Eaa. (INE, 2009)
L ce eeccad fe accebdad, e e ea be
cac c a dfeee ea e faca a aac de e.
E e e ce, C.E.I.P. Ge de , e b a ea de
fead de a ade, a aac eba de dec de ce. Y e
e ed ce, C.E.I.P. A Ree, e acced a a ade c ea
bea de ad cc, ecedad de aac a ece a de
a a eeada.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
46/90
46
4.4. Muestra
Paa e ed eecca dfeee e e eee
decaee e a edcac de a de d ce de edcacaa, e ee accebdad.
Dc e cafca e ca ea ed dfeee
aabe de c:
1 Mea: Se ade ade c a cad edcac aa e
de ce eeccad.
2 Mea: Se ade ade c a, c a bea de ad
cc, cad edcac aa e de ce eeccad.
3 Mea: Se ae de edcac aa de de ce
eeccad.
4 Mea: Se ae de edcac aa e ea a ca a
aa c a bea de ad de de ce eeccad.
Se acced a dfeee e aca a a cabac de dfeee
ea: a eb de a Acac de Made Pade de A
(A.M.P.A), a cdada de acdade eaecae a efa de ed de
de ce. La d ea faca a acac de a ade; a
ecea, a de fead.
Dc e cafca e e e a acad a eea
dda, e e a ecd de de de dc de de a
ee aba:
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
47/90
47
.
.
Td acae fe fad be e ec de
eac fadad. Ade e e ec ae de de cada
eea de cace a de acac, e e bea edae a
cdfcac de da edae e ea, a eac de aeea e e a, a a e ae de eead de a
eea aca.
P a, a acac de e fe de cace aa,
aa ceda a e fad.
Mea Se Edad Pef Cdfcac
42 c bea
cc de ad.
46 c bea
cc de ad.
41 c bea
cc de ad.
39 c c bea
cc de ad.
59 de Edcac Paa.
39 de Edcac Paa.
51 de Edcac Paa.
60 de Edcac Paa.
50 de Edcac Eeca
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
48/90
48
4.5. Recogida de datos
Se ece da edae a eaac de eea abea
(Ae). P ad e eaa d eea ddae, a dda a aade c c bea de ad cc, a dda a a aea de
edcac eeca; ad, e fa d de dc, e
e ce ade; e ed, ae aea.
La eea, a aa a eea dda c aa e de
dc, fe de eabac a, eed e cea be
eacad caee.
La eea ddae a de dc e eaa e
e e de de 2011 cada a de ea fe adaada a a dbdad de
e.
Ta a eea dda c e de dc a ae
fe e a eca de de ce, c e eeabecd
de ee 30 45 , a cae e aa a eece.
P ad, a eece c a ade fe fea de a
eca, e de de ce, c e eeabecd de ee
30 45 , a cae e aa eacaee.
E e de dac de cada eec e a cacad c a dac
de a abac, e eeaba de de e e fee fad be
e aba de eac, fadad a ecc de da de
eead.
E aea ad aa a eea fe a abada de , aa
ece a fac; e e e ae.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
49/90
49
4.6. Anlisis de datos
Paa e a de da, fe aca a abace ae beda
e a eea de dc. Se aa e e cead de eMcf Wd 2010. Le dca acce e e a a a dfeee
ea, e a ee c a cecce eee. Ua e
eaada a cecce, e ced a aa da.
Paa a aac de da, ada de aa fc
Aa. 6.2 Ta Ve, e e fae fea aa e a caa
de da.
Ee aa e a eaea fca c be e faca e
a caa, eecaee, de ade ee de da eae.
Pe e fc de aec e e a caa, eede aaa e
ce de a, eee ada a ee a aad
cdeabeee ca de a acdade cada e e a caa
a eeac, c ee a eeac de e e aae ca, a
cdfcac, a eca de cea aace; e dec, da aeaacdade e, de de de aa, eaaa add de a
eaea c ae, ce de ce, fca fca.
Ta ee deedaee a eea, e ee a caa a dade
a de a, a a ce e e fe dad a cdfcac edae a a
e aaba.
Ea dade a cdfcada e fe aad e caea, aace a caa ea cae.
Ua e cdfcad d af, e be 26 cde (Cd)
dfeee, e dd e e faa da.
Tead e ce, e edaca ead ead de a faa
de da.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
50/90
50
4.7. Abreviaturas para el informe
Paa caa a fac cedee a cada , e a ee
de abeaa cdfcada aa edaca e fe. Ea abeaacede a a ee eeda:
o (): G de dc ce feea.
o (): Eea dda a aea de edcac eeca.
o (): G de dc a ade c e cdea a.
o (): Eea dda eaada a ade c ee a
efeedad cca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
51/90
51
5. RESULTADOS
Ta e a de ead, e fe aad e e faa
ea dfeee:
5.1. Educacin sanitaria de los escolares
La edcac aaa de eca e cada ade, ade
aea. P ad ae abda ee ea de de cada
aaa de aea eada a ae e eaba de ea
ee.
La aea abaa ea de ad aa edca a a
a e b adabe de aea eada e aaa. E de e, ee ea acad a e e efec, e eaee e
ce cca b adabe e a bac fa.
()
()
. ,
10 ,
. ,
. (Gd)
Ee ea e e abda e e ce, a ccac de b
aec a e e ea abaad, ae ab aa ea de
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
52/90
52
ee bea de a ad e eda afeca a da a ecea c
efeedade caa c a edc a ca (efeedad
ccda c e cabea) ee a.
() C
() ()
() ,
() . (Gd)
, ,
. , ,
, .
:
. ,
.
. (Gd)
E e ce, a edcac aaa a eada de de a aaa,
eed e de dedcac de a a ae de cada aaa, ae
acaba deeded de cada aaa de cada aea.
, ()
, .
. (Gd)
, , ,
, , ,
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
53/90
53
.
, . (Gd)
Eeee, ae cea c a baae be, eca
ad aa cb a ecedade aaa de a aa.
,
, ,, A
. (Gd)
A , .
.
, .
, .
, .(Gd)
L eeeae de a adad ee fce e a ecea eaee
de aac acac be fc: acac, e de a a, eada,
ec., e dec a beda ea de bea de ad, ea e e dedca
e a a edcac aaa a cceca a a bac eca e aea dead. Ea eece e cea e fc, e ecaa
ee ca cdad, aad de a a cbed a da a
bac eca, ecae deead.
2 . (Gd)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
54/90
54
() . ()
. ()
.(Gd)
A ade a ade, cad e e dda a a a de edca
aaaee a de cda, e dcea e bae a Iee
b de c cefc. Y acaa dca dda c dc, cad
e bea de ad eee faee aec aaa.
C ,
. .(Gd)
, .
.(Ec)
Aa de ea dda e aa a a ade ee c fea
aa e ea a aa dbdad aa aa ea de eec,
b adabe, fece ab edcac aaa a a ade ade. E
fea de efeea e a fa deacada a ade aa aeaa
e e cdad de e a.
, ,
(Ec)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
55/90
55
L ae eaa ade e d ade ade,
cabae, ede edca a a e b de da adabe. La
cae cae eda e eca de a edcac aaa de e
a cae cae defaecda, dde a deecac de ea ede
a ae ea e a adc de b adabe de .
()
. (Mae)
() ,
, ,
() .
. (Mae)
Made ae decbe b de ad de ecae c
baae adabe. P ad, ae eaa e dc b
adabe dfce de ce e e ce e e faa e
cceca; ea e a ade ea d e, ad e
c e ede a a e caa, b acaba aded e e
ce de de e de aa.
7 B2
, 7 .
(Gd)
2B A
.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
56/90
56
, , .
, ,
B2 A2,
.
, ,
,
,
. (Eee)
() , .(Gd)
.
, ,
. (Gd)
E a da a a ad a, a e ae, aea
ade e defede aea e ad be b de ad e a
faca e adce e a bc aa deaae aaee. Se a
bae aa fa ae a e ee ea cedad
, ()
.(Gd)
, ()
. (Ec)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
57/90
57
5.2. Percepcin sobre las funciones del profesional de enfermera
Dcee ee ccde e a ecedad de fea
aa e e ce eca, aa cb cadad de caeca aaa e e aede e e ce, debd a a caa de aba de ae; e
ae, bea cecc ceca e dedcac de
ade ade a a edcac de .
Made, ade aea cceda e e a fce e a
efeea eca da abaca debea cba aeca edcac
aaa de de faae de de ce eca. Ea ee
ca e a de a fce de fea de efeea e a aeca
aaa, eba e c fa e edca a fa de a
efeea c edcada aaa.
,
()
, .(Ec)
A , , 20
. .
(Gd)
Ee a cae fce e eaa ade, ade ae
eca d : de fce dedcada a aede
bea de ad de e e e e aa edcac aaa,
eec c de a ad.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
58/90
58
Dca fce ee c f e beea de ecae eca de
d, e aa e e ecea ca a da a cdad eca.
() , , ;
.
.(Ec)
() , , .(Ec)
5.2.1. Funcin asistencial
De de a ecea e da fdad de bea e eee eea
aaa. Acaee, a aac de dc bea de de a ecea
ecae e ae a ece e ade ade ab. Deeded de a
ccdad a ad de bea, e ecea dfeee eea,
acaada de dfeee ee, cececa.
E e a e ecea bea de ad de ecae e
eee aec edaa, ee e aad e a ecea ae,
deeded de c, e aa a ade / ade aa e
aeda a eca e aa ab a e de aec aaa ee
deeded de a aedad de ca. Mea ea e, ae e
efea a a ac e e eea a e e cddad, dde
decce c aca.
Paa e, a fa aaa de efeeca de de ce, e a
ecedad aa aede ea ace e eecfca de a dca
aaa.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
59/90
59
()
A
, .
, ,
.(Gd)
, ,
, ,
.
. (Eee)
()
.(Gd)
Ae ea ace, dde ee e aede bea de adcc, ae aea e ecea decceada, abe c
aca e e e a cede, a e efea ecd e e de
dc:
.
, . B .
.
,
. ,
. .
.(Gd)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
60/90
60
C . A , .
. ,
.(Gd)
Ae bea de ad cc e da ebade de
cabea a ae aea, ab cdee cda de a
da eca bea de ad de da a da, dde ae e e
bad a aca ae a ca eeaca eda de bea a aa a ade ade aa e e ee a eca.
.
, .
, .
, ,
. A
. A .
.
.
.
, , .
.
C ,
.(Gd)
Pe e decce cad de a cdad eca, e dcecd e ca e ed, e a a de bea cda e
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
61/90
61
ace e e ce. La cf de aea, e adce e a
aedad de ecae, de eca afecad e a edda. Cee,
eba, e fea de efeea aaa, de eedad a
a ce.
,
A.
.
.
? .
,
,
.(Gd)
. (Gd)
O de bea c e e ecea aea e a
adac de edcac. E ead de a ad de eca, ede
eaba a ae aea de a adac de fac e
a eca, a abe fea aa, e acaba ead
cae ae.
, ,
() ,
. ,
. . ()
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
62/90
62
,
. .
.
,
. (Gd)
,
.
. (Gd)
P e, ade ae aa aee e e fea
efee aeda ee bea de ad ad cc de
ecae de de ce. Deaca e e ea c a e c a eeca de a efeea eca e e ce.
.
.
(Gd)
()
.(Ec)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
63/90
63
()
. ()
. ()
() () .
. ()
5.2.2. Funcin educativa
P ad, a efeea eca e a fa a de a ad, e
debe eca fce e ca de a c de a ad, a
eec de a efeedad a edcac aaa a e ecae c
bea de ad, c e a, aa ccae b de da
adabe, fecde a da a eaea eceaa aa aea
adefeedad bea e eda deebaa.
() , , ,
, ,
.(Eee)
() , ,
, ,
, .(Eee)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
64/90
64
,
,
, .(Ec)
, ,
.(Eee)
De de a edcac aaa e debe fece e fea de
efeea, debe abe aaad eeca aa a edcac de a
e ee bea de ad a ea de ccdad ca, eda aa. Dca
edcac debe ee a ea caa, edcad ab a a cdad
eca aa ede ae cae ecedad bea de eca aa
aface ecedad.
()
,
.(Eee)
, .
.(Eee)
, ,
,
, ,
,
()(Eee)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
65/90
65
Ea edcac aaa e debe aa e fea de efeea,
debe e a edcac de cadad, e bed de cdad. La efeea
eca debe eaa a eaac ca ea de eec, dfca
ea ee, eca acdade e da be ead, e
bed abaa de de a cdad aa a cdad eca,
ead a d dd aa aface ecedade edcaa
aaa.
() ,
, , ()
,
.
. C ,
.
.
. ()
, , ,
, . A
, () ().(Eee)
Paa aede ea ecedade de a cdad eca, feae
de efeea debe de de de eac e e aa afca,
ea, aede a ecedade de ecae e.
()
() (Gd)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
66/90
66
() ,
.
(Gd)
()
. (Gd)
La ade a e a ae aea e e ede
eaba de a edcac aaa de ac de cdad.
Defede ea e a efeea eca eda ae ca e d e
eeca a a ad de a cdad eca, a aeca c aaaee
edcaa.
() . ,
. .
,
, .
, ,
. , ! () ,
.(Gd)
P e ad, aea defede a a fa de a efeea
eca de de b de a adca e a edcac aaa
eada feada aea. La efeea eca
caaceca cea cd e e a edcac aaa de ecae
a e.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
67/90
67
, , ,
, ,
,
. (Eee)
E ce e cea ca dde e ae e e
eca e ea ead e a a cae. P
cee, cad eca ee e de ec efeedad
bea de ad, a ade ee acdade aa ca c dca
ec bca a ce.
. ,
. (Gd)
, ,
. ,
, , . ,
, ,
. ()
.
, . . (Ec)
P a ee de a c efeedade cc aa
aee e a efeea acee a a cdad eca a a
efeedade cca e eaece e e ce aa fea a eac
ea a a baea cae de ecae c efeedade cca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
68/90
68
,
. (Ec)
()
, ,
.(Ec)
P e, a cdad eca aa aee a fea de
efeea c e de cab e a cdca de ad de ecae. Y
aa e cee e e bae a cce aa, e fea efee
ede deaa d de acdade aa acaa dc be,
fead e cab de b c adabe, ecad b adabe,
cad ca a ec bea aa, ee a acce.
. C
.
. (Eee)
() , , ;
.
. (Ec)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
69/90
69
5.3. Necesidad de la Enfermera escolar
La efeea eca e a ecedad eda dcee
ee, e aa a aac de ea fa c efeee aade a cdad eca.
La ecedad de fea de efeea ecae e d
cce e ee a a aa a a cdad eca, cce aa
fea a ad, afa a efeedad deaae eaee.
.
, .(Gd)
() , .(Eee)
() () , .
, ,
. (Gd)
, , , ...
.
,
, , ,
.
,
. . (Gd)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
70/90
70
Tab aa aa bea de a ad e aa ed,
aede c a eaea e a ee fea e caacea.
.
.(Gd)
P e fea de efeea eca, ee c e e
ce aede a ad de ecae de e, cbed a caeca
aaa e e ea.
()
. (Eee)
La fa de a efeea eca e a ecedad eda a
cdad eca e e ecea afeca. L dcee ee
ccde a a a de eea e e c e e cee e
e aa dca fa e ce e a a ae ecca.
E defa, e fea de efeea, e a fa aadda
ade, ae aea. S eeca e e e eca eea ca
cfaa edad. Made Maea cee e e ce eca eedefceca aaa e e ecea cbea fea,
e e fea de efeea ea de aa cba, caee
cce.
(...) .(Ec)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
71/90
71
.
.
.(Gd)
()
() ()
.(Gd)
P ad, e fea e aaa eaea a
a e a ecea aa aea e ad. Cbed ade aa
ea cce e ad de dcee ee, eaded
aea a da a cdad eca.
() , , ;
.
.(Ec)
A , , 20
. .(Gd)
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
72/90
72
6. DISCUSIN
E Eaa eca ed e debae ee e ecea
cea a fa ea, e cba a ecedade ecae. La fac
ecda e ee ed dca a eceaa aac de ea fa, ca
a dfcad, e de debae, e a c ecca e a e e ecea
ed e a.
A de da bed, a a a fda efe be a
ecedade aaa de a e e ee fece dede aec aa,
e e ea de fa a edca e eaada cada.
L de dc de ed de R D cab. (2008) ccde e
e ea abdae ead aa ea de ad, ec de
ce dcee e aea de edcac aa a ad. Sed ea de acc
a edca fa, eaee fa.
L ead de aba de ee a de ae c
ee Mae (2010) e e efead e a e e e a
ecd e ee ed, e eaaba e caba c a
ee e a edcac aec aaa de , ad aa a
adade aaa a aace fca de cace a de
fee a a edcac aaa, e ea a edca, ead a e e
caaceca faa, f de ac e de deade aa de edcac ed e e e cecaee eaad
aa ce eaee fa edca a e be b de a
ad.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
73/90
73
La edcac aaa de a bac eca e a aea cada
ade ade ad, ae aea e . La a de
bea de ad de eacad c a b de ad,
a edcac aaa cea, eea a ecedad e ade
ade, ab e ae aea, e cdea eceaa a
aac de a fa aaa e aee a de efeee aa da a
cdad eca.
La cac de a efeea a ce de aea eaee cea
ee e ade ae edadeaee ,
deaca e ae a ae e da deeea ee de de a ecea,
e eea ae ee de adad, edad
cfaa. Pe a efeea eca e a fa e ede aca e ae
bea de ad eda, bea de ad cc, e a edcac
aaa de da a cdad eca.
Sae ead e e e e aba de Aea cab. (2011) e
afaba ab e a eeca de a efeea eca ea eceaa aa a
aa bac de ed, e ee ee e e deeaba,deacaba a adad a edad e e eeaba a eeca de a
efeea e e ce eca de e a.
Ea eeca, e ace a ae, cad ade ae
ee eac c c bea de ad cc. A a efeea
eca da ee ae ae e e e efee a a edcac
aaa c aec aeca.
De de a ecea, cc ee ecedade edcaa
aecae. Mc de cc ecea adae edcac,
eee de ea cad ee aa c. E a ece ede e fac de
ec de dfeee acdade e e deaa e e ce fea de ,
c ece ee. A ece dca ec ee de ,
dde, e a eaa e e a ae ee caaceca ce, e e
dfeee ede eea bea.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
74/90
74
P e ade deaca e ae e ede ee a efeea eca
aead a ade, a ae e c faaad a
c bea de ad e aae a a bac eca de ce
eecfc. E e ed e e c a ade c e ceac a a
cae a da a caa be ee bea de ad. Ea eca e a eea
c a acaba a e e ec de de ce
ce ae, e a a caa e d, d e eeaba ,
eaba e e .
E da ecd e e aaee e e ed eaad e
Ead Ud a a (2010), dde e e e e e a
aded a efeea eca, e da ad e Eaa e
aae ea fa fee a fee aad B ac eca.
O ed deaca c da, fac a a a e e
cfad e ee aba. E e aba de Da Fede (2001), dde 9%
de ade efea ee c a bea de ad cc, e deac
a a ecedad e ea de ee ec de efeea fee a c
e e e feaba eaee e e ed. E e ed, adeeea dea a de e a efeea eae edcac aaa
a ab a ea de a aa de ce eca.
A a e a a efeea de aba, e e ecea edad e a
eea edae a edcac aaa a aac de abaade, a
fa de a efeea eca e a fe, eda da a cdad
eca, e bca abaa c e de de ea aa faca
adaac a cab aae e e a dced a edad, dde
c deaca ade e ee ed, a eaea eceaa aa de
ad b de ad cec, de a ee bead e
ad/efeedad cfe aa aded a ade eceaa.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
75/90
75
7. CONCLUSIONES
La edcac e aea de ad de e edad eca ecae
caee e ade, e e ec de e ae a
ae de e e a ecea, a d aadad ea
eabdad aca ae aea.
Ta ade c ae ea e ecae ee
b de ad a, defeded e de de e
fcee de cce adecad aa cca be
b de ad
La cdad eca cee ecea a efeea de de ce
e cba a dfeee caeca eee. Paa e e ecea
e ea fa d a aec aeca, abaad c c
efeedade cca acad ae be bea e
eea aec edaa; e ea a fa de efeeca e
edcac aaa, faeced a ccac de be b
aa.
La edcac aa a ad e a ecea e ecea de de cada
aaa, ed a edca de ea aeae. Ee
ea, e fee, caee da fac, dede
c a a a fac a a ceac dfcac de b
adabe.
E a ee e aea de ad c e e cea a cdad
eca e eca. Ee a e edc, a cead e
e cee de be bea de ad, e e a edcac
aaa.
Ae bea de ad e e e e ce, ae
efee e decce de c aca. Ta e,
c ade, efee ee c e a
eee a efeea eca aa aede e ca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
76/90
76
Tda a cdad eca eada a dcc de feae
de efeea de de ce de edcac. Se aa de a fa
aadda, e ae cfaa edad. S eeca cba
d de caeca a e edca, deaad aa de
ad acde a cada de ecae, c e aeca,
aeded a c bea cc ed efeee aa
bea e eea aec edaa.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
77/90
77
8. SESGOS
A de e de ed e ecea e a ea, dde e
b a bac eea c a e e da eeaa
da bed. La faa de e a dfc accebdad a d ae
ae a e e c a bac a eeeaa.
O de e caad eca e a eecc de ce,
dde a de accede de de e ce a a fa de a ade
ade c c bea cc, e e ec a ed
ce, dde e a de caee ea fa. Cee e e
bea cd a a bace de ce ecae, da
eece c e aba, dde fabdad ded
eaa da.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
78/90
78
9. REFLEXIONES PARA MEJORAR
E ea de a efeea eca e ea e e ecea e ae,
dde cee e e ede fda , eea cce de
a eeada aa de cea e cefc e d eea
ca a a ecedade aaa de a bac fa.
P e eea a ee de dea, aa e decce de
eac, e cdea e fecea e ec aa de
fca a efeea eca e Eaa:
o Idc a efeea eca e ce a e aca
ce eda a ea e edcac aaa e e a
eead.
o Caa ce de edcac aa c Efeea Eca
c Efeea Eca
o Rece a de a cdad eca de ce c
Efeea Eca efeea eca.
o Iea a acc de a Efeea Caa e ce de
edcac aa, aa cdad, caca, ec.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
79/90
79
10.BIBLIOGRAFA
1. AFT. (2002). Sc e. Aeca Fedea f Teace, Recead
12 de Ee, 2011, de
://.af.//eacae/ce/de.cf.
2.
AFT. (2008). Ee cd eed a c e. Aeca Fedea f
Teace, Recead 12 de ee, 2011, de://.af./df/eacae/b_cebce.df.
3. Aae de S, A., Lea Rde, J. (2007). Ifeca de
eae aa ffc e e d de acac fea de
efeea. Re. Cbaa Efeea, 23 (1) Recead 24 de a, 2011,
de ://ce.d.c/ce.?c=c_ae&d=S0864
03192007000100003&=e.
4.
AeaPe, M.C., Ca Rde, I.N., Fede Aa, I. (2011).La efeea a ad eca. Taba bcad e e II Ce
Ieaca Va de Efeea, Ma, Gaada. Recead 20 de
a, 2011, de ://.ceefeea.c.
5. AMECE. (2010). Pef de a efeea eca. Acac Madea de
efeea eca, 27.
6. A. (2011, Ma). B; Ne B Sd Re f
B Cee Decbed. Mea Hea Wee De, 1498. ReceadMa 20, 2011, f PQe Hea ad Medca Cee.
7. Aac Cace, C. (2010). Efeea eca efeea
caa. Re. ROL Ef., 33 (1), 2929.
8.
a Oae, J.A., Fede Cadea, F., GacaCa Ma, Y., Meda
Ma, J.L., Je Gaad, F., Baba Naa, A., cab. (2008). Pef
Pfea de a efeea eca. Scedad Cefca Eaa de
Efeea Eca. SCE3.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
80/90
80
9. Bade, B. J. (1997). Te c e a ea edca. Ja f Sc
Hea, 67(1), 38.
10.CECOVA (Ce de Efeea de a Cdad Vaecaa). (2008) La
ecea: U ecea de dea fea. Taba bcad e e I
CONGRESO NACIONAL ENFERMERA Y SALUD ESCOLAR. La ecea: U
ecea de dea fea. Acae (Eaa).
11.Ce Ofca de Dad de Efeea de Madd. (2007). Efeea
ecae e ce de eeaa. Tba Saaa, 204, 1215.
12.
DeFede, T. (2001). E edda e a efeea eca a
ecedad eda ade de ecaad e eeaa
aa? Efeea Cca, 11 (2), 3441.
13.D, L.L. (1901). Te Ld PbcSc . Te Aeca
Ja f N, 1(4), 270.
14.Fede Cadea F., Rebed Maca, D.M., Veada Ma A.L. (2006)
Sad Eca, P e fea de efeea e a ecea
eaa? Haca a Pc de a Sad, 11, 2128, Recead 16 de
a, 2011, de
://cad.cada.ed.c/dad/Rea%2011_3.df.
15.Fae Cdea, G. (2007). Ce Ofca dIfeea de Bacea,
e 1. Recead 1 de febe, 2011, de
://212.9.72.18/adBO/Nca/Dce/La%20efeea%20
e%20a%20ecea%20a%202007.df.
16.Gae Vaa M. Mae Ge V. (2011). Accdee ee
fecee e edad eca. Re. ROL Ef., 34 (1), 2631.
17.INE. (2006). Ecea Naca de Sad. Me de Sadad C
e I Naca de Eadca, Recead 1 de a, 2011, de
://.e.e.
18.INE. (2009). 7 de ab. Da da de a ad. U cee a eae.
Be fa de I Naca de Eadca. INE, Recead 1
de a, 2011, de ://.e.e.
19.
INE. (2010). Cfa de bac efeda a 01/01/2010 Rea Dece
1612/2010, de 7 de dcebe. INE, Recead 1 de a, 2011, de
://.e.e.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
81/90
81
20.Ie P. W., Tac, J. B., LeBecc D. (1997). Defce de
Efeea. E: Pce dac de efeea. Madd: McGaH
Ieaecaa Ede, S.A.
21.Je Gaad F. (2006) La efeea eca dea.
SCELE, Recead 16 de ee, 2011, de
://.cee.efe.a.e/eb_cee/ac/_de_efee
_eca.df.
22.Kefe, G.L. (1910). Te Sc e a a ad edca ec f
c. Aeca Pbc ea aca, Ma, 20(2), 27981.
23.
Le 44/2003 be a deac de a fee aaa. (2003, 21 de
Nebe). Be Ofca de Ead, 21340, Nebe 22, 2003.
24.Ld Sc Ne' Sce. (1899). Ld Sc Ne' Sce.
B Medca Ja, 1 (2008), 1540.
25.La Oa, A. (2005). PROMOCIN DE LA SALUD EN LA ESCUELA. UN
RETO PARA LA ENFERMERA. Cda Edca. Recead 1 de a,
2011, de
://.eae.c/Rea_N_2005/PDF_N_05/Pc_
de_a_ad.df.
26.Ma, M. (2008). ENFERMERA ESCOLAR EN ESCOCIA e Ce de
Efeea de a Cdad Vaecaa (CECOVA). Taba bcad e e
I CONGRESO NACIONAL ENFERMERA Y SALUD ESCOLAR. La ecea: U
ecea de dea fea. Acae (Eaa).
27.Mae Rea, JR. Ieec caa e a ecea. Ead de a
ce. (2011). Re. ROL Ef., 34 (1), 4249.
28.Me, T. (2000). La efeea e dc eca: a ae de aba de
ad bca e Seca. Adececa Laaecaa, 2 (1), 2325.
29.Mecafe, O., Weae, K., Wa, P., Wa, T., Wa, M., Y, I.
(1995). La edcac aa a ad e e b edca: aa de
fac aa e fead aee edca. Red Eea de
Ecea Pa de Sad. Me de Edcac Ceca de
Sadad C.
30.Me de adad c. (2008) Gaa Sad c a Jed.
Recead 11 de Dcebe, 2010, de
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
82/90
82
://..e/feae/adPbca/ePc/c
/fac./dcc..
31.Me dca aae. (2010). Le e de 'dca aae:
Ife de 'dca aae. Recead 15 de ee, 2011, de
://.edca..f/cd1072/fee..
32.Nae Laaa, O., Qeada Aa, M.A., M Ae, I., Te Oea,
Y. 2007. De a ea a a cca. Taba bcad e e III Ce
Naca de Efeea de Medee. Nace ee. Refee
cdad. Aea (Eaa).
33.
Paea Be, A. (1990). Eeeca de a efeea e Ce
Eca: U be de de acac. Ef. Iea, 1(14), 2640.
34.Pe Gea, G. (2008) EL/LA ENFERMERO/A ESCOLAR EN LOS CENTROS
DOCENTES: POR QU? Y PARA QU? Taba bcad e e I
CONGRESO NACIONAL ENFERMERA Y SALUD ESCOLAR. La ecea: U
ecea de dea fea. Acae (Eaa).
35.P, D. F. He, B. P. (1995). Fdae de ea e
Efeae. P Aee: Ae Mdca.
36.S B. (1927) Sc cede. Ne Y Ued Sae f
Aeca. Aeca Ja Pbc Hea, 17(8): 823827.
37.Rea Dece 1231/2001 e e e aeba Ea eeae de
a Oaac Cea de Efeea de Eaa, de Ce Geea de
Odeac de a acdad fea de efeea. (2001, 8 de
Nebe). Me de Sadad C, 20934, Nebe 9, 2001.
38.R D, R.M., Mec Fee, M.N., Gad Cae, A., RdeAa
Ea, C.M., Cabae Baae, M., Ge Rec, S. (2008). LA
EDUCACIN PARA LA SALUD EN LA ESCUELA Y LAS ENFERMERAS, UN
ESCENARIO DE DESARROLLO PROFESIONAL? Taba bcad e e I
CONGRESO NACIONAL ENFERMERA Y SALUD ESCOLAR. La ecea: U
ecea de dea fea. Acae (Eaa).
39.Saaeda T, T. (2008) ENFERMERA ESCOLAR: LA SOCIEDAD
DEMANDA Y LOS PADRES EXIGEN. LA ADMINISTRACIN RESPONDE?.
Taba bcad e e I CONGRESO NACIONAL ENFERMERA Y SALUD
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
83/90
83
ESCOLAR. La ecea: U ecea de dea fea. Acae
(Eaa).
40.Sce M, T. (2008). EDUCACIN PARA LA SALUD EN CENTROS
DOCENTES NO UNIVERSITARIOS Taba bcad e e I CONGRESO
NACIONAL ENFERMERA Y SALUD ESCOLAR. La ecea: U ecea de
dea fea. Acae (Eaa).
41.SATSE. (2011, Ab). SATSE cee e a Pecc Efeea ada a
ea a aedcac, e aaa ce aa. 1 (44), 2.
Recead 1 de a, 2011, de
://212.101.75.229/eda/dc/a.df.
42.
See. (2008). E ea edca ec: Ecea Paa.
Recead 15 de ee, 2011, de
://.ee.e/ce/1/c6/01/11/15/Gda_aa.
df.
43.Vaa L.A. S A.N. (2007). EL efee e a ecea: cca
edcaa e a c de a ad de ecae. Efeea ba,
Rea eecca eea de efeeA, 11, Recead 18 de ee,
2011, de ://ea..e/eba/ace/e/409.
44.Wee R.L. (1997): Tea de de efeea. McGaH
Ieaecaa, Mc.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
84/90
84
11.ANEXOS
Anexo 1: Entrevista a Madres
, .
M bea ade. E e a ea aadecee e aa
accedd a a eea a e faca e dea de ed. S e
aece be, ea aa ea cd be.
Ea ecea a deada aa deaa aba f de Me de
Efeea de a Uedad de Aea. Paa e bca cce e
ea ade a ade de a e e cad
edcac aa eec a be ae e dee deaa a
efeea eca e ce.
A cac, eae a cab a eea abea de 30 dedac aadaee, dde a a ece ea e
eae de fa aee aa. Paa e, ede e
ee, e ada de a abada, aa ede deae be a
eea. Ua e aca a abac, e bada e e aa a
acc eca, aa cba ecd e ccde c e
a dc dae ea eea.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
85/90
85
.
1.
Paa cea, C e a ee e ee ce?
2.
E c e ecea e a?
3.
Cee e a de bea ad?
4. Peea a aa cdc fca aca cca a e
dea eca a aec de ea ada dae a ada
eca? P ee: ecedad de , ae c
aac, a, ca, ec., e
ae c a eac de ae
ecaee aec adecad aa cae a
a, cada a, e e ecee
eda ecea a cabac de a ad e e cdad de a ad
de .
5. Ce e a efeea eca da ee ae deacad e a
edcac aa e acdad de e adece efeedad cca
faca eac e e e eca? Ee: cdca a ea,
d e adecad aa a adac de edcae,
acd ae e eecc fc, acd de ae a ace
fca, faece a aea
6. A de acded a ce a ed, dae a a de
eaeca e e ce, a bea de ad e aa dd
ecea aec aa, e aa ca?
7.
A bea de ad (ad cc) de /a a d aedd
fee ae e aa ca?:
8.
Ce. e a efeea eca da cb a edca a
fee a ea de ce eca aa a aec, aeca
eac e bea de ad de ecaad?
9. S e bee dad e ca de e ee bea de ad e
a ec C aa e eacce e ce? Q
fee fea de efeea e e eae eae a
aece eee a aae de cedd?
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
86/90
86
10.Ce e a eeca de fea aa (efeea eca)
da e de ada aa aede bea de ad de dae
a ada eca?C de ce e e ca c dc fea?
11.Q e e e eca eec a a ad b de
a?
12.Cee e ee be b de ad?
a)
S > C a ead a ee dc b?
b) N > C a acaad b adabe?
13.Q aca ee aa ed e a ea b a?
14.Dede a ecea ee eaa acdade aa fea b
adabe.
a) Cee e fcee?
b) Cde e ae e ace de fa ca?
c) Q ae ee ede e dca acdade?
d) Ce eceaa a fa de fea de efeea de
dea ecea aa deaa acdade de eec, c
edcac e ad?
15.
Cad e a ee bea de ad a cdca de
e aa ad, A acde? O aa ee a a efeea e
a ecea aa ee ea ede?
16.Ce eceaa a de a c feae de efeea
aa abda bea de ad de e ?
17.Cce e ae e da deeea a efeea eca?
18.Q caeca ce e fea de efeea eca da cb
e e ce de e a?E eceaa dca fa?
19.Q eaa deeaa da eaa eec a a cac de
a efeea e e ce?
20.E: Y a a ea: cee e ee a fa de a
efeea eca e a ecea bca?
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
87/90
87
(Paa ade ade c a c a bea de
ad cc)
1.
L fee ae cce e bea de ad de ?
2.
L fee ae a ad dc faabe aa
caba aede e bea de ad de /a?
3. L fee ae e a afead eeaee dfcad
aa acee ca de bea de ad e /a dea
eea dae a ada eca?
4. E bea de ad de /a e e ded eae
e a acdade de ce?
5.
Ce e a fa de fea de efeea adaa a e
a a fee?
Gaca caba e ee ed, e e aadecd. Me
aa ecdae e a fac ecda e acada a
be e dedad e aee aa. S e aece be, e
e aa a acc de a eea aa cba e a ecd
cecaee dea. Faee, e ce a cdfca c
e da, ea a abac a a acc, de
aea e dedad ea aee eda. Mca aca.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
88/90
88
Anexo 2: Entrevista Maestros-as
, .
M bea ade. E e a ea aadecee e aa
accedd a a eea a e faca e dea de ed. S e
aece be, ea aa ea cd be.
Ea ecea a deada aa deaa aba f de Me de
Efeea de a Uedad de Aea. Paa e bca cce e
ea ade a ade de a e e cad
edcac aa eec a be ae e dee deaa a
efeea eca e ce.
A cac, eae a cab a eea abea de 30 de
dac aadaee, dde a a ece ea e
eae de fa aee aa. Paa e, ede e
ee, e ada de a abada, aa ede deae be a
eea. Ua e aca a abac, e bada e e aa a
acc eca, aa cba ecd e ccde c e
a dc dae ea eea.
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
89/90
89
.
1.
Paa cea, aa cce de a ee a ca
(caaceca cdefca aaa)
2.
Cdea e a ee be b de ad?
3. Te a c bee, dabee a efeedade cca?
Q a efeedade bea de ad e caca de e
ea e aad?
4. Ce ecea a edcac aaa eaada ae e
bea de ad?
5. C cdea e e debea ace a bea edcac aaa aa
ea b de ad de a?
6.
C abd Edcac aa a Sad c ? Y ea
abaca?
7. Y d de e aa abda cecaee e ea?
8. Ee ea de edcac aa a ad e e abda e e ce?
9. Uede cee ecea e a de fea de a ad aa
abda ee de ea? P ea ecea?
10.
Cce ede dae e a a ed a a (edcac
aaa) ae de feae ee a ce?
11.Ce e a eec de e feae fe adecad e e
eace, e eceaa a cdad, acdade?
12.Aa e ade ade a eead a ecedad de
fda e a ea de ad?
13.Ce e ade e aea de ad aa a edcac fcee a
?
14.Uede ca a ade e e ea?
15.Ce e a efeea ede e be ebaade e a edac
ee a, ade fee e aea de ad? P ?
16.Te a aa e e ea e ada aa
edac e a eca? Q de edcac e ada?
17.Pea e bea de ad de ede dfca a
eac e e ce c e e de ?
-
7/24/2019 La Enfermeria Escolar Una Necesidadsentida Nasser Laaoula Ossama
90/90
18.Ce e e fea de efeea eca da ee ae
deacad e a edcac aa e acdad de e adece
bed efeedade cca faca a eac de ee ?
P ?
19.Ce e eaa a ad de e aad e eea dee
ca c ec de efeea a dc a a ea?
20.
Q e e ce cad a efee ee ecae a?
21.Aa e ab ed e aede eaee a bea de
ad (ad cc)? C fe a eeeca? Ecae e faa a
ada de fea aa, ee fea de
efeea?
22.Aa e ab ecad e faa fea de a efeea aa
aede ea ace?
23.Cce e ae e da deeea a efeea eca?
24.Q caeca ce e fea de efeea eca da cb
e e ce eca?E eceaa dca fa?
25.
Q eaa deeaa da eaa eec a a cac de
a efeea e e ce?
26. Y a a ea: cee e ee a fa de a efeea
eca e a ecea bca?
Gaca caba e ee ed, e e aadecd. Me
aa ecdae e a fac ecda e acada a