Informazioaren gizartearen egoera Euskadin 2015...Erresuma Batua Txekiar Errepublika Errumania...

Informazioarengizartearen egoera Euskadin

2015

u

AURKIBIDEA

1.- INFORMAZIOAREN TEKNOLOGIEN EKIPAMENDUAK EAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.1 IKT ekipamenduak EAEko etxeetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1.2 IKT ekipamenduak EAEko biztanleen arteana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1.3 IKT ekipamenduak EAEko enpresetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

1.4 IKT ekipamenduak landa-eremuan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1.4.1 Ekipamenduak etxeetan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1.4.2 Ekipamenduak lehen sektorean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

2.- ORDENAGAILUAREN ERABILERAK EAEn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2.1 Ordenagailuaren erabilerak EAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2.1.1 Ordenagailuen erabiltzaileak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2.1.2 Ordenagailuaren erabilera-testuinguruak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

2.1.3 Ordenagailua erabiltzeko arrazoiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.2 Enpresetan IKT ekipamenduak erabil ditzaketen langileak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2.3 Ordenagailuaren erabilerak landa-eremuan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

3.- INTERNETEN ERABILERAK EAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

3.1 Interneten erabilerak EAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

3.1.1 Sarearen testuinguru etnografikoa: non, noiz eta zenbat denboraz. . . . . . . . . 36

3.1.2 Sarearen erabiltzaileen kartografia eta ibilbideak: nola eta zertarako sartzen dira. . . . . 39

3.1.3 Merkataritza Interneten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

3.2 EAEko enpresetan Interneti ematen zaizkion erabilerak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

3.2.1 Konexioak eta Interneten erabilera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

3.2.2 Presentzia Interneten: Webgunea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

3.2.3 Merkataritza elektronikoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

3.2.4 Administrazio Elektronikoa (eadministrazioa). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

3.2.5 Eskualdeen araberako ikuspegia, 10 langile edo gehiagoko enpresetan . . 56

4.- GRAFIKOEN ETA TAULEN AURKIBIDEA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

IBARQUER

Texto escrito a máquina

Informazioaren gizartearen panorama

2015

3

1.- INFORMAZIOAREN TEKNOLOGIEN EKIPAMENDUAK EAE-N

Teknologia jakin batzuk euskal gizartean —etxeetan, enpresetan eta landa-eremuan— zer neurritan ezarrita

dauden aztertzen da kapitulu honetan. Arlo horietako azpiegiturak eta azpiegitura horiek azken urteetan izan

duten bilakaera deskribatzen dira bakoitzean. Gainera, analisi konparatiboa egin dugu beste autonomia-erki-

dego batzuekin eta Europako zenbait herrialderekin.

1.1 IKT ekipamenduak EAEko etxeetan

Lehen atal honetan, EAEko etxeetan zer ekipamendu-mota dauden azalduko dugu. Hiru bloketan banatu di-

tugu: lehenbizikoan, telebistarekin lotutakoak hartuko ditugu kontuan; bigarrenean, telefoniarekin lotutakoak eta

izaera orokorragoko beste batzuk; eta, hirugarrenean, berriz, informatikaren munduarekin lotutakoak, ordena-

gailuekin eta Internetekin lotutako azpiegiturak eta, azken batean, gaur egun informazioaren eta komunika-

zioaren teknologiatzat jotzen direnak.

1. grafikoan, ekipamendu-talde guztiak (telebista, telefonia eta ordenagailuekin eta informatikarekin lotutako

beste ekipamendu batzuk) jasotzen dira, bai eta bloke horiekin lotutako beste ekipamendu batzuk ere. Ikus

dezakegunez, telebista da presentzia handiena duen ekipamendua; ia etxe guztietan dago. Telebistaren ha-

rrera-sistemen ezarpenak hainbat aldakuntza izan ditu: ordainpeko telebistak gora egin du (2014an: %21,9;

2015an: %23,8), antena parabolikoak gora egin du (%9,5etik %11,8ra), eta kable bidezko konexioak gora egin

du (2014an: %27,9; 2015ean: %30,2).

1. grafikoa. Familiak, etxeko IKT ekipamenduen arabera. EAE 2015.- (%).

Iturria: Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. Familiak (IGI-F).

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ordenagailua

Mahaiko PCa

Internet

Posta elektronikoa etxean

Eramangarria

PDA, Tablet, Palmtop

Irratia

Telefono finkoa

Sakelako telefonoa

Musika-katea

Kamera digitala

GPS

Faxa

Teletestua

Bideoa

DVD

Kable bidezko telebista

Telebista ordaindua

Telebista digitala

Antena parabolikoa

Ord

enag

ailu

ari

lotu

tako

ekip

amen

duak

Tele

foni

a e

ta b

este

mot

a b

atek

oek

ipam

endu

akTe

lebi

star

i lot

utak

oek

ipam

endu

ak

Gero eta etxe gutxiagotan daukate bideoa –etxeen %30,6an 2014an, eta %29,9tan 2015ean–, eta gauza bera ari da ger-

tatzen DVDaren joerarekin, %62,6tik %58ra pasa baita. Telebistarekin lotutako ekipamenduei dagokienez, familien ti-

pologiaren arabera, ikusten dugu seme-alabak dituzten familiek daukatela ehuneko handiena telebistarekin lotutako

elementu gehienetan, 2. grafikoan ikusi ahal den bezala. Pertsona bakarreko etxeek edo konposatuek (pertsona baka-

rra bizi bada etxean, edo zenbait pertsona bizi badira, familiakoak izan edo ez, bikote izan gabe edo guraso eta seme-

alaba izan gabe), berriz, dituzte kopururik txikienak telebistarekin lotutako ekipamendu guztietan, telebista digitalean

izan ezik. Alde horiek handiagoak dira bideoari dagokionez (%36,9 seme-alabak dauden etxeetan, eta %19,3 pertsona

bakarreko etxeetan edo konposatuetan) eta DVDari dagokienez (%74,7 eta %40,1, hurrenez hurren).

2. grafikoa. Telebistari lotutako ekipamenduak familietan, Lurralde Historikoaren eta etxe motaren arabera, 2015. (%).


Telebistarekin lotutako ekipamenduei dagokienez, alde handiak daude lurralde historikoen artean eta familia-moten ar-

tean. Adibidez, Araban dago teletestudun telebistak dituzten etxeen ehuneko handiena; antena parabolikoak Gipuz-

koan dira nagusi; Bizkaian, aldiz, telebista digitala duten etxeen ehunekoa handiagoa da.

Telefoniarekin eta antzekoekin lotutako ekipamenduei dagokienez, telefono mugikorrak garrantzi handia hartu du, bai etxe

ugaritan dagoelako, bai eta etxe horietan dauden telefono mugikorren kopuruagatik ere. Honako datu honek agerian

uzten du telefono mugikorrak ugaritu egin direla eta horien garrantzia areagotu egin dela: 3 telefono mugikor baino ge-

hiago ditu etxeen %28,8k. Telefono finkoa (%87,3), telefono mugikorra (%93,4) eta irratia (%90,5) dira oraindik ere eus-

kal etxeetan gehien dauden ekipamenduak.


2015

4

Kamera digitala ere (%57,6) elementu garrantzitsua da, musika-katearen antzera. Azken hori etxeen %46,3an dago. Pre-

sentzia gero eta handiagoa daukaten ekipamenduei erreparatuta, aipatu beharra daukagu nabigazio-sistemak (GPS)

agertzea (% 24,8); aldiz, badira desagertzen doazen beste elementu batzuk, esaterako, faxa (% 2,5).

3. grafikoa. Telefoniari eta beste batzuei lotutako ekipamenduak familietan, lurralde historikoaren eta etxe motaren ara-

bera, 2015ean. (%).


EAEko etxeetan, ordenagailuarekin lotutako ekipamenduak, 4. grafikoan ikusten direnak, ugaritu egin dira; izan ere,

2014an, etxeen %69k zeukan ordenagailuren bat, eta, 2015ean, berriz, %70,6k. Mahai gaineko ordenagailuaren ager-

pena gero eta txikiagoa da, eta beste aldetik, ordenagailu eramangarriak gorakada izan du: 2014. urtean %51,4ko ager-

pena izan zuen eta 2015ean %54,9koa.

Ordenagailuak garrantzi handiagoa dauka funtzio jakin batzuei esker, hala nola, Interneti eta posta elektronikoari esker

.


2015

5

4. grafikoa. Ordenagailuei eta Interneti lotutako ekipamenduak familietan, lurralde historikoaren eta etxe motaren ara-

bera, 2015. (%).


Etxetik egindako Interneteko konexioek 3,8 ehuneko-puntuko hazkundea izan dute 2014ko datuekin alderatuta, etxeen

%70,2an baitaude, eta, horren ondorioz, gainera, etxeen %64,7k posta elektronikoa dauka. Bi alderditatik azter deza-

kegu datu hori: batetik, batez beste, 10 etxetik 6k du helbide elektronikoa, eta, bestetik, Interneteko konexioa daukaten

etxeak soilik kontuan hartuta, %92.2k dauka posta elektronikoa. Aurrerago aztertu ahal izango dugun eran, posta elek-

tronikoak igortzeko eta jasotzeko erabiltzen da gehien Internet.

Lurralde historikoak kontuan hartuta, Gipuzkoako etxeen % 73,6tan dago ordenagailua, Arabako % 70,5etan eta Bizkaiko

% 68,9tan.

Etxe-moten arabera, seme-alabak dituzten familiek dituzte ordenagailu (%93) eta Interneteko konexio (%92,7) gehien.

Aldiz, pertsona bakarreko etxeetan eta konposatuetan, mota horretako ekipamendu gutxiago dituzte, %45,2k soilik bai-

tauka ordenagailua, eta %44,6k Internet. Bikoteen etxeen artean, %56,3k du ordenagailua, eta %55,6k Internet kone-

xioa.

Informazio eta komunikazio teknologien garapenak EAEko etxeetan zenbait joera izan ditu eta 5. grafikoan daude adie-

razita. Azken urteoi dagokienez, elkarrekin lotutako bi alderdi nabarmen ditzakegu. Lehenik eta behin, zenbait adieraz-

lek zaharkitzeko joera adierazten dute eta, horren ondorioz, berrikuntza teknologikoaren azkartasuna, esaterako,

bideoaren agerpenaren beherakada (%71,5ekoa zen 2004an eta %29,9ekoa 2015ean) eta DVDaren erabileraren haz-

kundea, nahiz eta 2013tik aurrera beherakada izan duen (%64,3koa zen 2013an eta %58koa 2015ean). Bigarrenik, zen-

bait datuk adierazten dute eramangarritasun eta mugigarritasun handiagoko teknologiek hazkundea izan dutela eta

mahai gaineko ordenagailuaren agerpenak behera egin duela EAEko etxeetan, eta ordenagailu eramangarrien ager-

penak gora egin duela.


2015

6

Gainerako ekipamenduei dagokienez, esan dezakegu etxeetan ugaritzen ari direla telefono mugikorrak, Internet eta

posta elektronikoa.

5. grafikoa. IKTk EAEko familietan barneratzeko prozesuaren bilakaera 2004-2015 aldian. (%).


6. grafikoa. Familiak (16 eta 74 urte arteko kideekin) Interneteko konexioaren arabera, 2015ean, EAEn - Espainia. (%).


IKT-Etxeak Inkesta, INE


2015

7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Antenaparabolikoa

EramangarriaOrdaindutakotelebista

Postaelektronikoa

Internet MahaikoPca

Ordenagailua Bideoa DVD Sakelakotelefonoa

2004 2005 2006 2007 2008 2009

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Erkidegoak guztira Euskal AE

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Telefono finkoa Sakelakotelefonoa

Ordenagailua Internet BandaZabalekokonexioa

Interneteko konexioari dagokionez (6. grafikoa), estatuan, 16 eta 74 urte bitarteko pertsonak dituzten familien %78,7k

du ekipamendu hori, eta EAEn, berriz, ezaugarri bereko familien %80,8k du Internet.

28 herrialdeen Europako Batasunari dagokionez, eta 16 eta 74 urte arteko biztanleko etxeek dauzkaten Interneteko ko-

nexioak kontuak hartuta, esan daiteke hiru maila oso desberdindu daudela Interneteko konexioari dagokionez, Europako

konexiodun etxeen % 80 (1) inguruko batez bestekoa erreferentzia gisa hartuta. Ikus dezakegu EAE erdiko tartean aur-

kitzen dela konexioei dagokienez, %76ko ehunekoarekin.

7. grafikoa. Familiak (16 eta 74 urte arteko kideekin) Interneteko konexioaren arabera, autonomia-erkidegoak kontuan

hartuta, 2014. (%).


(1) Ez dago 2015eko daturik. Eurostatek argitaratutako azken datuak 2014koak dira.


2015

8

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

EB28

Alemania

Austria

Belgika

Bulgaria

Euskal AE

Zipre

Kroazia

Danimarka

Eslovakia

Eslovenia

Espainia

Estonia

Finlandia

Frantzia

Grezia

Hungaria

Irlanda

Italia

Letonia

Lituania

Luxemburgo

Malta

Herbehereak

Polonia

Portugal

Erresuma Batua

Txekiar Errepublika

Errumania

Suedia

1.2 IKT ekipamenduak EAEko biztanleen artean

EAEko biztanleen artean, ekipamendu teknologikoak etengabe ari dira hazten, baina guztiak ez doaz gorantz modu eta

maila berean. Teknologia batzuk etxeekin zuzenean lotuta badaude ere, ikus dezakegu batzuetan IKT ekipamenduak ez

daudela berdin banatuta biztanleen artean. Zenbait aldagairen mende dago banaketa hori, hala nola, adinaren, jardue-

rarekiko loturaren eta prestakuntza-mailaren mende.

Telefono mugikorra da nagusi 15 urteko eta hortik gorako biztanleek dituzten ekipamenduen artean, %95,9k baitu ho-

rrelako bat; jarraian, ordenagailua (%78,4) eta Interneteko konexioak (%78) daude. Telefono mugikorrak, ordenagailuak

eta Internet konexioak lurraldeen arabera aztertuz gero, desberdintasunak ikus ditzakegu lurralde historikoen artean (8.

grafikoa).

8. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleak teknologia nagusien arabera. EAE 2015.- (%).



2015

9

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Pertsona ez-aktibo eta langabeak

Pertsona okupatuak

Ikasleak

Goi mailakoak

Bigarren mailakoak eta profesionalak

Lehen mailakoak edo hortik beherakoak

>= 55

35-54

15-34

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba / Álava

Euskal A.E.

Jard

uera

reki

k

o lo

tura

Hez

iket

a

mai

laA

dina

Lurr

alde

His

torik

oa

Internet Ordenagailua Sakelako telefonoa

Biztanleen %78,4k du ordenagailuren bat; %40,8k mahai gaineko ordenagailua du, eta %62,5ek ordenagailu eraman-

garria. Pertsona gutxi batzuek mahai gaineko ordenagailua eta ordenagailu eramangarria, biak, dauzkate. Etxean In-

terneteko konexioa daukaten pertsonen kopuruaz harago, biztanleen %22k Internet konexiorik zergatik ez daukan aztertu

behar da. Era askotako arrazoiak daude; %12,7k ez dauka etxean Interneteko konexiorik beste zenbait lekutatik sart-

zen delako, esaterako, ikastetxetik edo lantokitik; %80ek ez dauka konexiorik nahi ez duelako, behar ez duelako edo ez

dakielako Internet erabiltzen; %31,9k ez daki nola erabiltzen den; %29,9k ez dauka ordenagailurik edo konektatu ahal

izateko moduko ekipamendurik eta, azkenik, %22,9k ez dauka Interneteko konexiorik garestiegia dela uste duelako.

Interneteko konexiorik ez duten pertsonen profil bat osatu behar bagenu haien ezaugarri soziodemografikoen arabera,

bakarrik bizi diren pertsonak direla esan genezake, 55 urte edo gehiagokoak, prestakuntza-maila baxua dutenak eta lan-

gabezian daudenak edo ez-aktiboak direnak. Hori horrela, informazioaren eta komunikazioaren teknologiei dagokienez,

kolektibo batzuk baztertuta daudela esan daiteke. Interneteko konexioa daukaten pertsonen profila ondorengo hau

izango litzateke: ikaslea, 35 urtetik beherako gaztea, eta erdi- edo goi-mailako ikasketak dituena, 9. grafikoan ikus de-

zakegun eran.

9. grafikoa. Etxean Internet konexioa duten 15 urteko eta gehiagoko biztanleak. EAE 2015.- (%).


2003-2015 tartean, aldaketa nabarmenak gertatu dira teknologia horiek populazioaren artean izan duten ezarpen-mai-

lan, 10. grafikoan azaltzen den eran.


2015

10

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Pertsona ez-aktibo eta langabeak

Pertsona okupatuak

Ikasleak

Goi mailakoak

Bigarren mailakoak eta profesionalak

Lehen mailakoak edo hortik beherakoak

>= 55

35-54

15-34

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba / Álava

Jard

uera

reki

kolo

tura

Hez

iket

a m

aila

Adi

naLu

rral

de H

isto

rikoa

Internet Ez du Interneterako konexiorik

Garai horretan zehar, bilakaera bereziki garrantzitsua izan dute ordenagailuarekin lotutako ekipamenduek. 2003. ur-

tean, 15 urteko eta gehiagoko biztanleen %54,2k zeukan ordenagailua; 2015ean, berriz, %78,4k. Ordenagailua kontuan

hartuta, mahai gaineko ordenagailuak eta ordenagailu eramangarriak bereizi behar ditugu. Eramangarriak azken urte-

etan ugaritu dira; hain zuzen ere, ordenagailuek izan duten hazkundea, hein handi batean, ordenagailu eramangarriei

esker izan da. 2003an biztanleen %3,9k zeukan ordenagailu eramangarria, eta 2015ean, berriz, %62,5ek.

2003. eta 2015. urteen artean, Internet konexioak 42,2 puntutan areagotu dira, %35,8tik %78ra, hain zuzen ere. Posta

elektronikoak ere antzeko bilakaera izan du; 44,0 puntuz hazi da, 2003ko %28,7tik 2015eko %72,7ra.

10. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleen artean IKT nagusiek izandako ezarpen-mailaren bilakaera EAEn. 2003-

2015 (%).



2015

11

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Antenaparabolikoa

Telebistaordaindua

Kablebidezkotelebista

Eramangarria Postaelektronikoa

Internet Mahaiko PCa Ordenagailua DVDa Bideoa Sakelakotelefonoa

2003

1.3 IKT ekipamenduak EAEko enpresetan

Azken urteotan desberdintasunak murriztu egin badira ere, oinarrizko ekipamenduei dagokienez bereziki, EAEko en-

presetako ekipamendu-maila batez ere enpresaren neurriaren araberakoa da oraindik, hau da, kontratatuta dituen pert-

sonen kopuruaren araberakoa. 10 langile edo gehiago dituzten enpresek, oro har, enpresa txikiek baino IKT

ekipamenduen ehuneko handiagoa daukate. Euskal enpresetako IKT ekipamenduei buruzko datuak ematerakoan, en-

presaren neurria erabiltzen da funtsezko aldagai gisa, bai eta enpresari dagokion lurralde historikoa eta sektore ekono-

mikoa ere.

Hain zuzen, 11. grafikoan agertzen diren enpresa guztietako ekipamenduen artean, sakelako telefonoa (%89,8) eta or-

denagailua (%86,1) dira EAEko enpresa gehienek 2015. urtean zituzten ekipamendu teknologikoak; ondoren, Internet

(%84,1) eta helbide elektronikoa (%83,8). Enpresa ugaritan aurki ditzakegu, baita ere, sare lokala edo hedatua (%64,3)

funtsen transferentzia elektronikoa (%62,8), haririk gabeko sareak (wireless) (%53,5), webgunea (%50,5), sare pribatu

birtualak (VPN) edo balio erantsiko sareak (VAN, %35,0) eta datuen elkartruke elektronikoa (EDI, %34,5).

Azkenik, euskal enpresetan gutxien ikusten diren ekipamenduen artean aurkitzen dira intraneta (%22,3) eta estraneta

(%15,2).

Egoera lurraldeka aztertuz gero, ikus dezakegu Arabako establezimenduetan dituztela ekipamendu gehien, eta horien

atzetik Gipuzkoakoak doazela. Aldiz, Bizkaikoek dute teknologia horien ezarpenik txikiena.

11. grafikoa. EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, lurralde historikoaren arabera, 2015ean. (%).

Iturria: Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. Enpresak (IGI-E).


2015

12

ArabaÁlava Bizkaia Gipuzkoa Guztira

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Sakelako telefonoa

Ordenagailua

Internet

Posta elektronikoa

Sare lokalaedo hedatua

Funtsen transferentziaelektronikoa

Haririk gabekosareak (wireless)

Webgunea

Sare pribatu birtualaedo balio erantsiduna

Datu-trukeelektronikoa

Intranet

Extranet

Enpresen tamaina kontuan hartzen badugu, ikus dezakegu alde nabariak daudela daukaten ekipamendu-motari dago-

kionez. Enpresa txikiek, bereziki pertsona batek edo bik osatutakoek, esaterako, autonomoek, enpresa handiagoek

baino ekipamendu teknologiko gutxiago daukate.

12. grafikoan ikus dezakegun eran, telefono mugikorra da nagusi enpresa txikietan, eta enpresa handiagoetan, berriz,

ordenagailua. Pertsona batek edo bik osatutako EAEko enpresen %89k telefono mugikorra dauka, eta %80k ordena-

gailua. Aldiz, 10 langile edo gehiago dituzten ia enpresa guztiek (% 99) erabiltzen dute ordenagailu bat haien jarduera-

rako; telefono mugikorrari dagokionez, berriz, ehunekoa txikixeagoa da (% 94,1).

12. grafikoa. EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, enpleguaren estratuen arabera, 2015ean. (%).


Internetekin lotutako teknologiei dagokienez (sarbidea, posta elektronikoa eta web-orria), gaur egun informazioaren gi-

zarte gisa izendatzen dugunarekin lotura zuzenena daukatela kontuan hartuta, Internetera konektatuta dago euskal en-

presen %84,1, %83,8k posta elektronikoa erabiltzen du eta %50,5k web-orria dauka. Langile kopuruaren aldagaia

kontuan hartuta, ekipamenduen ehunekoek gora egiten dute enpresen neurria handitzen doan heinean. 2015. urtean,

10 langile edo gehiago dituzten enpresen artean, %97,8k zuen Internet, %98k erabiltzen zuen posta elektronikoa eta

%86,5k zeukan web-orria.

Jarduera-sektorea aintzat hartuta, 13. grafikoan ikus dezakegu, industria-sektoreko enpresek dute teknologia gehien, eta,

jarraian, zerbitzuen sektorekoek eta eraikuntza-sektorekoek. Industria-sektoreak ekipamendu guztietan du hornikuntza

teknologiko handiagoa. Industria-sektoreko euskal enpresen %92,1k du ordenagailua, zerbitzuen sektoreko %86k eta

eraikuntzaren sektoreko enpresen %83,2k. Jarduera sektorearen arabera bereizten diren enpresen ehunekoetako alde

horiek are nabarmenagoak dira beste ekipamendu teknologiko batzuk kontuan hartzen baditugu, hala nola: posta elek-

tronikoa, Interneterako sarbidea eta Web-orria edukitzea. Industria-sektoreko %90,6k, %90,1ek eta %61ek ditu, hurre-

nez hurren, ekipamendu horiek

.


2015

13

Datu-trukeelektronikoa (EDI)

Funtsentransferentziaelektronikoa

Posta elektronikoa Ordenagailua

Webgunea

Extranet

Sare pribatubirtuala edobalio erantsiduna


Sare lokalaedo hedatua

Intranet

Internet Sakelako telefonoa

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Guztira 0-2 langile 3-9 langile 10 langile eta gehiago

Enplegu-estratua kontuan hartzen badugu, 10 langile edo gehiago dituzten enpresen arteko aldeak murriztu egiten dira;

izan ere, hiru sektore horiek antzeko ehunekoa daukate ordenagailuei, Internet konexioari eta posta elektronikoari da-

gokionez. Web-orriei dagokienez, berriz, eta kontuan hartu behar da ekipamendu hori funtsezkoa dela enpresak infor-

mazioaren gizartean egon daitezen, eta enpresen guztizko kopuruan gertatzen den bezala, 10 langile edo gehiago

dituzten enpresen artean, zerbitzuen sektorekoek (%87,3) erabiltzen dute gehien ekipamendu hori haien jarduerarako,

eraikuntza-sektorekoek (%84,7) baino gehiago. Ehuneko hori eraikuntza-sektoreko %84,4ren parekoa da.

13. grafikoa. EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, tamainaren eta jarduera-sektorearen arabera, 2015ean.

(%).


Informazioaren eta komunikazioaren teknologietako ekipamenduek aztergai den 2001-2015 aldian EAEko enpresetan

izandako bilakaera aztertuz gero (14. grafikoa), garbi ikusten da azken hamalau urteotako bilakaera positiboa izan dela,

ekipamendu teknologiko guztiak ugaritu baitira. Azken urteotan, posta elektronikoa eta Internet ugaritu dira gehien, ze-

hazki, 60,6 eta 57,9 ehuneko puntu hurrenez hurren 2001az geroztik.

Ekipamenduak bereizita aztertzen baditugu, hazkunde-erritmo desberdina izan dute euskal enpresetan. Hala, lehen ai-

patutako posta elektronikoaz eta Internetez gain, beste ekipamendu batzuk ere nabarmen ugaritu dira tarte horretan, esa-

terako, sare lokalak edo hedatuak (55,5 puntu), haririk gabeko sareak (wireless) (53,5 puntu), funtsen transferentzia

elektronikoa (44,6 puntu), Web-orriak (44,3 puntu), telefono mugikorra (38,5 puntu), ordenagailu pertsonala (35,8 puntu)

eta VPN edo VAN sareak (35 puntu). Gainerako ekipamenduak, ugaritu badira ere, ez dira heldu 25 puntuko hazkun-

dera.


2015

14

Webgunea OrdenagailuaPosta elektronikoaInternet

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Guztira >= 10 langile Guztira >= 10 langile Guztira >= 10 langile

Industria Eraikuntza Zerbitzuak

14. grafikoa. EAEko establezimenduetan ekipamenduek izandako bilakaera, 2001-2015. (%).


Enpresen neurria kontuan hartuta (15. grafikoa), 2001-2015 tartean ikusten denez, alde nabariak badaude ere, urtez urte

murrizten doa enpresa handien eta txikien arteko aldea ekipamendu teknologikoen kopuruari dagokionez. Murrizketa hori

joera bikoitz baten ondorioz gertatu da: batetik, enpresa handiak teknologia nagusien ekipamendu-maila maximora iris-

ten ari dira eta, bestetik, bi langile edo gutxiago dituzten enpresetan ekipamendu teknologikoaren maila gero eta han-

diagoa da.

Ekipamendu teknologiko horiei dagokienez, horien hazkundea ez da homogeneoa neurri guztietako enpresetan. Bi lan-

gile edo gutxiagoko enpresetan, azken urteotan hazkunde handiena izan duten ekipamenduak posta elektronikoa (+61,2

ehuneko-puntu) eta Internet (+59,4) izan dira. Hirutik bederatzira langile dituzten enpresetan posta elektronikoaz (+53,8)

eta Internetez (+50,3) gain, sare lokala edo hedatua hazi da (+59,6). Azkenik, 10 langile edo gehiagoko enpresetan, be-

reziki, web orrien eskuragarritasunak (+47,7) eta sare lokalek edo hedatuek (+44,5) egin dute gora.


2015

15

Datu-trukeelektronikoa (EDI)

Sare pribatu birtualaedo balio erantsiduna

Funtsen transferentziaelektronikoa

(2001 -2015); + 60,6

(2001-2015); + 57,9

(2001-2015); + 55,5

(2001-2015); + 53,5

(2001-2015); + 44,6

(2001-2015); + 44,3

(2001-2015); + 38,5

(2001 -2015); + 35,8

(2001 -2015); + 35,0

(2001 -2015); + 25,6

(2001-2015); + 17,5

(2001-2015); + 14,0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Posta elektronikoa

Internet

Sare lokala edo hedatua


Webgunea

Sakelako telefonoa

Ordenagailua

Intranet

Extranet

(2001-2015) 2001 2005 2010 2012 2013 2014 2015

15. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, enplegu-estratuen arabera, 2001-2015

tartean. (%).


Lurralde historikoen arabera (16. grafikoa), 2015ean Arabako enpresek izan zuten ekipamendu nagusien kopururik han-

diena: ordenagailu pertsonala (%88), Internet (%87,1) eta web orriak (%53,4). Ondoren, Gipuzkoak izan zuen kopuru

handiena eta azkenik Bizkaiko enpresak atzerago geratu ziren. Gainera, Arabako enpresetan gertatu zen 2001-2015 al-

diko bilakaerarik handiena, bai ordenagailua edukitzean (+46,7 ehuneko-puntu) bai web orrietan (+36); Baina Gipuzko-

ako enpresetan eman zen bilakaerarik handiena Interneteko sarbideari dagokionez (+58,4).


2015

16

(2001-2015); 2,2

(2001-2015); 21,2

(2001-2015); 23,7

(2001-2015); 44,5

(2001-2015); 47,7

(2001-2015); 34,8

(2001-2015); 22,1

(2001-2015); 50,3

(2001-2015); 53,8

(2001-2015); 59,6

(2001-2015); 51,0

(2001-2015); 40,6

(2001-2015); 37,9

(2001-2015); 59,4

(2001-2015); 61,2

(2001-2015); 48,1

(2001-2015); 34,3

Internet

Posta elektronikoa


Webgunea

Sakelako telefonoa

Ordenagailua

Internet

Posta elektronikoa


Webgunea

Sakelako telefonoa

Ordenagailua

Internet

Posta elektronikoa


Webgunea

10 la

ngile

eta

hor

tik g

ora

3-9

lang

ile0-

2 la

ngile

(2001-2015); 16,0

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Sakelako telefonoa

Ordenagailua

(2001-2015) 2001 2005 2010 2012 2013 2014 2015

16. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, lurralde historikoaren arabera, 2001-

2015 tartean. (%).


Azkenik, jarduera-sektorea kontuan hartuta, 2015ean ekipamenduen ehuneko handienak industria-enpresek

bazituzten ere, eraikuntzan ugaritu dira gehien Internet (+69,7) eta ordenagailuak (+38,6) 2001-2015 tartean.

Industria-sektorean, Web-orria duten enpresen kopurua (+50,6) hazi da gehien, 17. grafikoan ikus daitekeen

eran.

17. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, sektore ekonomikoen ara-

bera, 2001-2015 tartean. (%).



2015

17

(2001-2015) +35,9

(2001-2015) +58,4

(2001-2015) +44,4

(2001-2015) +35,8

(2001-2015) +58,0

(2001-2015) +43,5

(2001-2015) +36,0

(2001-2015) +57,0

(2001-2015) +46,7

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Gip

uzko

aB

izka

iaA

raba

/Ála

va

(2001-2015) 2001 2005 2010 2012 2013 2014 2015

(2001-2015) +29,1

(2001-2015) +50,4

(2001-2015) +50,6

(2001-2015) +38,6

(2001-2015) +69,7

(2001-2015) +35,5

(2001-2015) +36,5

(2001-2015) +57,4

(2001-2015) +45,2

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Ordenagailua

Internet

Webgunea

Indu

stria

Era

ikun

tza

Zer

bitz

uak

(2001-2015) 2001 2005 2010 2012 2013 2014 2015


2015

18

Orain arte Informazioaren Gizarteari buruzko Inkestaren (Enpresak) bidez ateratako datuak aztertu dira, baina Euskal

Autonomia Erkidegoaren, lurralde historikoaren, jarduera sektorearen eta langile kopuruaren arabera. Aurrerantzean

nazioartean datu horiek nola eman diren jakingo dugu. Beraz, bakarrik falta zaigu jakitea kopuru horiek nola ematen diren

nazioartean.

Txosten hau egitean 2014. urteko lehen hiruhilekoko datuak bakarrik izan ditugu eskura EBeko herrialdeei dagokienez.

EAEko eta Espainiako datuak geroagokoak dira, 2015. urte hasierakoak; baina alderaketa hobeak egiteko 2014. urteko

aldi bereko datuak erabili dira beti.

Aipatzekoa da, dena den, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak eta beste herrialde batzuetakoak konparatu ahal izateko,

hau da, informazioa homogeneoa izateko, herrialde horietako informazioa biltzen duten erakundeek erabilitako sailka-

pen bera erabili behar dela. Horrela, azterketa honetan aurrerantzean erabilitako datuak pixka bat aldatuko dira, orain

ekonomi jarduerako sektore guztiak agertuko baitira (lehenengo sektorea izan ezik).

Hamar langile edo gehiagoko enpresak konparatu dira, gainera.

Hiru baldintza horiek kontuan hartuta, bada, ondoko grafikoak aztertzean ikusiko dugu Euskal Autonomia Erkidegoa

zein postutan dagoen IKT nagusiak erabiltzen dituen enpresa kopuruari dagokionez. Oro har, enpresen ekipamenduei

dagokienez Europako batez bestekoa gainditzen du EAEk.

18. grafikoa. Ordenagailua erabiltzen duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagokoen artean eta herrialdeka,

2014an. (%).

EJSN 2009n sartuta dauden sektoreak: C, D, E, F, G, H, I, J, L, M (69-74), N, (95).

Iturria: Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta Enpresetan, IGI-enpresak. EUSTAT.

Statistics on the information society in Europe, EUROSTAT.

100100100100100

999999999999

989898989898989898

979797

9696

9494

9190

87

70 75 80 85 90 95 100

HerbehereakFinlandiaLituania

LuxemburgoSuedia

DanimarkaAustria

FrantziaAlemaniaEspainiaPortugal

Euskal AEEslovakiaEslovenia

BelgikaItalia

Txekiar ErrepublikaMalta

LetoniaIrlandaEstonia

EB28Txipre

KroaziaBritainia Handia

PoloniaBulgaria

HungariaGrezia

Errumania


2015

19

Ordenagailua hain zabalduta dagoenez enpresetan, esan liteke dagoeneko oinarrizko tresneriaren osagaietako

bat dela tamaina honetako establezimenduetan. Izan ere, erabilera tasa goia jotzear dago zenbait herrialde-

tan, beraz, nekez gainditu da toki horietan.

19. grafikoa. Interneterako sarbidea duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagoen artean eta herrialdeka, 2014an.

(%).



Statistics on the information society in Europe, EUROSTAT .

Interneterako sarbideen ehunekoei dagokienez, Euskal Autonomia Erkidegoak Internetarako konexio ugari

ditu; are gehiago, tamaina horretako enpresetan Internet erabiltzea ohikoa da; izan ere, erabilera Europar Ba-

tasuneko batez bestekoaren parekoa da.

Halaber, EAEko enpresa horiek presentzia handia dute sarean; webguneak dituzte bertan. EAEko enpresak

taulako goren postuetan agertzen dira, EB-28ko gainerako herrialdeekin alderatutzean.

1009999

989898989898989898

9797979797

96969696

9593

9189

8885

70 75 80 85 90 95 100

FinlandiaHerbehereak

LituaniaLuxemburgo

DanimarkaFrantziaAustria

EslovakiaSuedia

AlemaniaEsloveniaEspainia

ItaliaTxekiar Errepublika

IrlandaBelgika

Euskal AEEB28

PortugalMalta

KroaziaEstoniaLetoniaTxipre

Britainia HandiaPolonia

BulgariaGrezia

HungariaErrumania

100100100


2015

20

20. grafikoa. Webgunea duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagokoen artean eta herrialdeka, 2014an. (%).



Statistics on the information society in Europe, EUROSTAT .

IKT nagusien hornikuntza mailari erreparatuta, hurrengo grafikoak erakusten digu Euskal Autonomia Erkidegoa

Espainiako gainontzeko tokien pare dagoela, oinarrizko ekipamenduei dagokienez. Hala ere, webgunearen

eta sareen atalean ehuneko horiek diferenteak dira; handiagoak dira EAEn.

95

91

90

89

86

86

86

84

83

80

79

79

78

77

75

75

74

73

73

70

69

66

65

64

62

61

56

54

49

44

30 40 50 60 70 80 90 100

Finlandia

Herbehereak

Lituania

Luxemburgo

Danimarka

Frantzia

Austria

Eslovakia

Suedia

Alemania

Eslovenia

Espainia

Italia

Txekiar Errepublika

Irlanda

Belgika

Euskal AE

EB28

Portugal

Malta

Kroazia

Estonia

Letonia

Txipre

Britainia Handia

Polonia

Bulgaria

Grezia

Hungaria

Errumania


2015

21

21. grafikoa. 10 langile edo gehiagoko enpresak, IKT ekipamenduen arabera. EAE-Espainia, 2015. (%).

Sectores incluidos según CNAE 2009: C, D, E, F, G, H, I, J, L, M (69-74), N, (95).


Encuesta ETICCE. INE.

1.4 IKT ekipamenduak landa-eremuan

1.4.1 Ekipamenduak etxeetan

Informazioaren eta komunikazioaren teknologietako ekipamenduei buruz orain arte emandako informazioa

EAEko enpresa, etxe eta 15 urteko eta gehiagoko biztanle guztiei buruzkoa da. Atal honetan, aldiz, landa-ere-

muan bizi diren familien ekipamenduak deskribatuko ditugu eta, horrela, EAE osoarekin alderik ba ote dagoen

zehaztu ahal izango dugu.

Udalerri bat landakoa dela ezartzeko, irizpide hauek jarraitu ditugu: 2.500 biztanle baino gutxiagoko udalerria

izatea, Km2-ko 85 biztanle baino gutxiagoko biztanleria-dentsitatea izatea eta lehen mailako BPGren pisua

gutxienez EAEko batezbestekoaren parekoa izatea.

Hortaz, landakotzat jotzen ditugun udalerrietan, gutxi gorabehera, 45.000 familia bizi dira, hau da, EAEko biz-

tanleria osoaren %5,0. Ditugun datuekin, ezin dugu eman egoera-azterketa honetan egiten dugun deskribapena

bezain zehatza den azalpen bat; horregatik, alderdi garrantzitsuenak soilik aztertuko ditugu.

22. grafikoan azaltzen da informazioaren eta komunikazioaren teknologiekin lotutako zer ekipamendu dauden

Euskal Autonomia Erkidegoko etxeetan, bai landa-guneko udalerrietan, bai eta hiri-guneetakoetan ere. Oro

har, agerian geratzen da ekipamendu gehixeago daudela azken horietan, baina salbuespen batzuekin; izan ere,

landa-guneetan telebista digital, telebista teletestudun, kamera digital, bideo eta fax gehiago daude.

98,897,3

96,893,5

85,8 77,2

99,298,4

96,1 86,7

76,661,7

0

20

40

60

80

100

Ordenagailua Internet Sakelakotelefonoa

Tokiko eremusarea

Webgunea Haririk gabekoeremu sarea

Euskal AEko

Espainia


2015

22

22. grafikoa. IKT ekipamenduak EAEko landa-eremuetako etxeetan 2015 (%).


Landa-guneetan, ordenagailua duten etxeen kopurua nabarmen hazi da. Hain zuzen ere, landa-eremuetako et-

xeen %68k dauka ordenagailua; gainontzeko etxeetan, aldiz, %70,8k, eta EAE osoan, batez beste, %70,6k. Ze-

hazki, landa-eremuetako etxeen %41,1ek mahai gaineko PCa du, eta %49,3k ordenagailu eramangarria.

Gainerako etxeetan, berriz, %35,4k mahai gainekoa du, eta %55,2k eramangarria; EAE osoko batez bestekoa

ere antzekoa da.

1.4.2 Ekipamenduak lehen sektorean

EAEko lehen sektoreko IKT ekipamenduen egoeraren inguruan ditugun azkeneko datuak 2013koak dira eta,

2003tik 2009ra arte, bi urtez behin jaso dugu informazioa. Izan ere, bi urtez behin egiten da sektore horretan

egiten den inkesta, “Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. Lehenengo Sektorea” izenekoa. Inkesta hori,

2009tik aurrera, hiru urtez behin egiten da.

Lehen sektoreko enpresetan IKT teknologia gutxi dagoela adierazten dute datuek, gainerako euskal enprese-

kin alderatuta. Bi arrazoigatik izan daiteke: batetik, lehen sektoreko enpresa gehienak txikiak direlako –sektore

horretako establezimenduen %99,3 9 langilez edo gutxiagoz osatzen dira–, eta, bestetik, sektore horretan gau-

zatzen diren jardueren ezaugarriengatik.

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Irratia

Telefono finkoa

Sakelako telefonoa

Teletestua

Bideoa

Musika-katea

DVDa

Ordenagailua

Mahaiko PCa

Kamera digitala

Telebista ordaindua

GPS

Eramangarria

Antena parabolikoa

Telebista digitala

Kable bidezko telebista

Faxa

PDA

Gainerako udalerriak Landa udalerriak


2015

23

Lehen sektorean, ekipamendu gutxiago dituzte teknologia guztietan gainerako sektore ekonomikekin aldera-

tuta; telefono mugikorra da salbuespen bakarra (%71,7). Gainerako ekipamenduetan ehunekoak txikiagoak

dira. Ordenagailu gutxi dituzte (%18,6), bai eta Interneteko konexio (%16,8) edo posta elektroniko gutxi ere

(%15,8). Lehen sektoreko oso enpresa gutxik du Web-orria, horietatik % 2,7 soilik baitago sarean. IKT ekipa-

menduen maila murritz horiek alde nabarmena sortzen dute gainontzeko sektore ekonomikoetako enpresen

batez bestekoarekiko. Distantzia hori txikiagoa da enpresa handiagoetan. Enpresen neurria funtsezko aldagaia

da sektore ekonomiko guztietan, baina lehen sektorean are nabariagoa da.

23. grafikoan ikus daitekeen eran, 10 langile edo gehiago dituzten lehen sektoreko enpresen egoera oso des-

berdina da; horietan, IKT ekipamendu askoz ere gehiago dago enpresa txikietan baino. Halaber, gainontzeko

sektore ekonomikoetako enpresa handien mailatik hurbil daude. Lehen sektoreko enpresa handietan, %100ek

dute telefono mugikorra, ordenagailua, Internet konexioa eta posta elektronikoa. Web-orriei dagokienez, be-

rriz, oso eskasak dira lehen sektoreko enpresetan, baita handienetan ere; izan ere, 10 langile edo gehiago di-

tuzten enpresen %17,2k soilik dauka Web-orria.

23. grafikoa.EAEko lehen sektoreko establezimenduen IKT ekipamendu mota 2013an, tamainaren arabera.

(%).


Nabarmentzekoa da lehen sektorean IKT ekipamenduen ezarpen-maila oso desberdina dela nekazaritzako en-

presak eta arrantzakoak bananduz gero, azken horiek askoz ere ehuneko handiagoak baitauzkate. Hala eta

guztiz ere, datu horrek ez du garrantzi handirik sektore osoarengan, nekazaritza-enpresa baita lehen sektoreko

enpresa guztien %98,6.

24. grafikoan ikus dezakegun moduan, nekazaritzako sektorean IKT ekipamenduak neurri txikian ezarrita daude

(enpresen % 71,3k du telefono mugikorra, % 115ek posta elektronikoa, % 17,7k ordenagailua eta % 16k In-

ternet); arrantza sektorean, berriz, ehuneko horiek handiagoak dira (%99,1ek du telefono mugikorra, %75,3k

posta elektronikoa, % 77k ordenagailua eta %74,1ek Internet). Kontuan hartu behar da nekazaritzako eta

arrantzako enpresen artean dauden alde nabarmen horietan, gauzatzen duten jardueraz gain, enpresen neu-

rriak ere baduela eragina. Nekazaritza-sektorean, ia enpresa guztiak dira 10 langile baino gutxiagokoak, eta

arrantza-sektorean, berriz, enpresen erdiak baino gehiagok 10 langile edo gehiago ditu.

Webgunea Posta elektronikoa Internet Ordenagailua Sakelako telefonoa

0

20

40

60

80

100

Lehen sektorea Gainerako sektoreak Lehen sektorea Gainerako sektoreak

Guztira 10 langile eta hortik gora


2015

24

24. grafikoa. EAEko lehen sektoreko IKT ekipamendu mota, jarduera-sektoreen arabera, 2013an. (%).


EAEko lehen sektoreko enpresei orain arte egindako lau inkestetan (2003, 2005, 2007, 2009 eta 2013) bildu-

tako datuei jarraiki, ondoriozta dezakegu IKT ekipamenduek goranzko joera dutela lehen sektorean, baina

egindako azken inkestan moteldu egin dela hazkundea.

Halaber, ikus dezakegu enpresa txikiek soilik dutela ekipamendu-maila baxua, 10 langile edo gehiago dituz-

ten enpresek ekipamendu-maila altua baitute.

25. grafikoa. EAEko lehen sektoreko establezimenduetako IKT ekipamenduen bilakaera 2003-2013 artean, ta-

mainaren arabera. (%).


Lehen sektorea Laborantza sektorea Arrantza sektorea

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Ordenagailua E-mail Internet Sakelako telefonoa

Webgunea Internet Posta elektronikoa Ordenagailua Sakelako telefonoa

0

20

40

60

80

100

2003 2005 2007 2009 2013 2003 2005 2007 2009 2013


2 ORDENAGAILUAREN ERABILERAK EAEn

Kapitulu honetan, EAEko biztanleriak ordenagailuei zer erabilera ematen dien aztertuko dugu, bai eta erabi-

lera-maiztasuna adinaren arabera, jarduerarekiko, generoarekiko eta lurraldearekiko erlazioa, eta azken urte-

otako bilakaera ere. Informazioaren gizarteetan funtsezkoak diren zenbait ezaugarriri erreparatuta, eskuragarri

dauden datuak ondorengo epigrafeen arabera antolatu ditugu:

1) Lehenik eta behin, ordenagailuen erabilera-testuinguruak aztertuko ditugu, hau da, ordenagailuaren era-

biltzaileen ezaugarriak aztertuko ditugu teknologia hori erabiltzeko espazioen arabera, eta horiek ohikoak

(teknologia egotearekin edo ez egotearekin zerikusirik ez duten espazio finkoak: etxebizitza, lantokia edo

ikastetxea) edo ezohikoak (teknologiaren inguruan eratutako espazio sozialak, teknologiaren erabilera mu-

gigarriak) diren kontuan hartuta.

2) Bigarrenik, ordenagailuaren erabileraren ageriko helburuak hartuko ditugu ardatz gisa eta, bereziki, lanbi-

dearen eta ikasketen helburuekin lotuta ez daudenak.

Kapituluaren amaieran, bi ideia hauek azalduko ditugu laburki: batetik, aurreko epigrafeekin bat etorriz, era-

biltzaile-tipologia bat aurkeztuko dugu; eta, bestetik, EAEko enpresetan ordenagailuei ematen zaien erabile-

rari buruzko datuak jasoko ditugu.

2.1 Ordenagailuaren erabilerak EAEn

2.1.1 Ordenagailuen erabiltzaileak

Pertsonek ordenagailuarekin duten harremana kontuan hartuta, ohiko erabiltzaileak (ordenagailua egunero

edo gutxienez astean behin erabiltzen dutela diotenak), noizbehinkako erabiltzaileak (ordenagailua gutxienez

hilean behin, edo ez hilabete guztietan, edo batzuetan baina ez azken hiru hilabeteetan, erabiltzen dutela dio-

tenak) eta ez-erabiltzaileak (inoiz ordenagailurik erabili ez dutela diotenak) bereiz ditzakegu.

Ohiko erabiltzaileen ezaugarri nagusien artean (26. grafikoa), esan dezakegu nolabaiteko ikasketa-maila iza-

ten dutela (%94,8k bigarren mailako edo goi-mailako ikasketak ditu), eta 35 urtetik 54 urtera artekoak (%47)

eta 15 urtetik 34 urtera artekoak (%31,8) izan ohi direla.

Ohiko erabiltzaileen artean, 55 urte edo gehiagoko pertsona gutxi daude:%21,2 eskas. Jarduerarekin lotutako

datuak aztertuz gero, horren kopuru txikiak izatearen arrazoietako bat aurki dezakegu: lanean diharduten pert-

sonek eta ikasleek osatzen dute ohiko erabiltzaileen %77,6, eta, aldiz, lanik egiten ez dutenek eta langabeek

%22,4 baino ez dute osatzen. Adinak, eta, horrekin lotuta, lan-merkatuan egoteak edo ez egoteak, lotura zu-

zena du bai informazioaren gizarteko teknologietara sarbidea izatearekin, bai eta horien gaineko jakintza es-

kuratzeko interesarekin eta/edo kezkarekin ere.

Noizbehinkako erabiltzaileak eta ez-erabiltzaileak kontuan hartzen baditugu, ikus dezakegu bi taldeetan nagusi

direla 55 urte baino gehiagoko pertsonak hurrenez hurren (%46,3) eta (%90,9). Aldiz, ohiko erabiltzaileen ar-

tean ikasleak eta lanean diharduten pertsonak dira nagusi, % 2,9 baino ez dira noizbehinkako erabiltzaileak,

ez-erabiltzaileen % 0,3 dira ikasleak eta ez-erabiltzaileen %89,8, berriz, ez daude lan munduan edo langabe-

zian daude.


2015

25

26. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleak ordenagailua erabiltzeko maiztasunaren arabera. EAE 2015

(%).


Generoari dagokionez, alderdi hauek hartu behar dira aintzat: ohiko erabiltzaileen artean banaketa nahiko pa-

rekoa bada ere (%51,3 gizonezkoa da, eta %48,7 emakumezkoa), ez-erabiltzaileen artean askoz ere ema-

kume gehiago dago (%60,8). Gainera, pertsona adinduenen eta biztanle ez-aktiboen artean,

genero-desberdintasunak nabariagoak dira.

Alde batetik, aztertutako talde bakoitzak ordenagailua zenbatean behin erabiltzen duen aztertuz gero (27. gra-

fikoa), generoa bereizita, ikus dezakegu gizonezkoen %67,3 dela ohiko erabiltzaile, eta emakumezkoen %59,7.

Emakumeei dagokienez, %26,9 ez da erabiltzailea, eta gizonezkoei dagokienez, berriz, %18,6 soilik.

Jarduerarekiko erlazioa aztertuz gero, ikasle gehienak (%95,4) ohiko erabiltzaileak ziren 2015ean; hortaz, oso

ehuneko txikiak geratzen dira noizbehinkako erabiltzaileentzat (%3,9) eta, batez ere, ez-erabiltzaileentzat

(%0,7). 2015eko erabilerari buruzko datuek agerian uzten dute ordenagailuak ikasleen eguneroko bizitzan

sartu direla: bai erabilera ludikorako (%89,7), bai eta akademikorako ere (%90,0). Ez-aktiboen eta langabetuen

artean, gehienak ez-erabiltzaileak dira (%48,8), eta ohikoek eta noizbehinkakoek antzeko zifrak dituzte (%33,6

eta %17,6, hurrenez hurren).


2015

26

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Goi mailakoak

Bigarren mailakoaketa profesionalak

Lehen mailakoak edohortik beherakoak

Pertsona ez-aktiboeta langabeak

Pertsona okupatuak

Ikasleak

>= 55

35-54

15-34

Emakumezkoak

Gizonezkoak

Hez

iket

a m

aila

Jard

uera

reki

ko

lotu

ra

Adi

naS

exua

Ez du erabiltzen Noizean behingo erabiltzaileak Ohiko erabiltzaileak

27. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleak ordenagailuaren erabileraren arabera. EAE 2015 (%).


Ikasleen eta ez-aktiboen arteko bitarteko puntu batean daude pertsona landunak: %82,8 ohiko erabiltzaileak

dira, %12,4 noizbehinkakoak eta %4,8 ez-erabiltzaileak.

Ordenagailua zertarako erabiltzen den aztertuz gero, ikus daiteke landunek eguneroko bizitzan erabiltzen du-

tela, laneko erabileraz gainera (%76,6), aisialdirako erabilera ere nabarmena baita (%82,4).

Heziketa-mailari dagokionez, erdi-mailako eta goi-mailako ikasketak dituztenen %91,9 ohiko erabiltzailea da,

eta soilik %5,4 eta %2,7 noizbehinkako erabiltzaile eta ez-erabiltzaile, hurrenez hurren. Zertarako erabiltzen

duten aztertuz gero, ikus dezakegu lanerako (%70,7) eta jolaserako (%84,7) erabiltzen dutela gehien.

Aldiz, lehen mailako edo maila baxuagoko ikasketak dituzten biztanleek antzeko ehunekoak dituzte, %14,1

soilik baita ohiko erabiltzaile, %13,9 noizbehinkako erabiltzaile, eta %71,9k ez baitu inoiz ordenagailu bat era-

bili.

Azkenik, nabarmenak eta iragartzen errazak dira adin-taldeei dagozkien datuak: gazteen artean, erabilera oso

zabalduta dago; helduen eta nagusien artean, aldiz, txikiagoa da erabilera. Hori horrela, 15 urtetik 34 urtera

arteko pertsonen artean, %1ek soilik esan du sekula ez duela ordenagailurik erabili. 55 urteko eta gehiagoko

pertsonen multzoan, berriz, gehienek ez dute erabiltzen (%51,2). 35 urtetik 54 urtera arteko pertsonen ge-

hiengoak (%80,9) maiz erabiltzen du. Ordenagailuak pertsona helduen eguneroko bizitzan garrantzi handia

duela dirudi, maiz erabiltzen baitute hainbat gauzatarako: 35 urtetik 54 urtera arteko pertsonen %65ek erabi-

lera profesionala ematen dio, eta %83,1k erabilera ludikoa. 15 urtetik 34 urtera arteko gazteek, berriz, aisial-

dirako erabiltzen dute gehien (%90,0).

Ordenagailuen erabiltzaileek EAEn 2003 eta 2015 artean izandako bilakaerari dagokionez, honako ondorio

hauek atera ditzakegu:


2015

27

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Goi mailakoak




Pertsona okupatuak

Ikasleak

>= 55

35-54

15-34

Gizonezkoak

Emakumezkoak

Hez

iket

a m

aila

Jard

uera

reki

kolo

tura

Adi

naS

exua

Ohiko erabiltzaileak Noizean behingo erabiltzaileak Ez du erabiltzen

1) Hazkunde handiena ohiko erabiltzaileen multzoak izan du: 2003an %36,1ek adierazi zuten egunero edo

astean hainbatetan erabiltzen zutela ordenagailu pertsonala; aldiz, 2015ean %63,4k adierazi du hori. Ha-

laber, hazi egin da tresna teknologiko hori erabiltzen ikasi nahi dutenen eta informatika-ikastaroren batean

parte hartu dutenen taldea.

2) Ohiko erabiltzaileei dagokienez, eta adina kontuan hartuta, hazkunde nabarmena izan dute 35 urtetik 54 ur-

tera arteko pertsonek (2003an %38,4ko ehunekoa izatetik, 2015ean %80,9koa izatera pasatu dira), eta 55

urtekoek eta gehiagokoek (%6,2tik %33,1era).

3) Ohiko erabilerak nabarmen egin du gora lanean diharduten pertsonen artean (%65,8tik %82,8ra),baita ez-

aktiboen eta langabetuen artean ere (%9,7tik %33,6ra).

2.1.2 Ordenagailuaren erabilera-testuinguruak

Ordenagailua erabiltzeko lekuari buruz galdetzerakoan, inkestak ohiko espazioak lehenesten ditu (etxea

%94,3, lantokia %46,2 eta ikastokia %11,6) ohikoak ez diren beste leku batzuen gainetik (28. grafikoa).

28. grafikoa. 15 urte eta gehiagoko biztanleria ordenagailua erabiltzeko tokiaren eta lurralde historikoaren ara-

bera. EAE. 2015 (%).



2015

28

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Etxebizitza Lantokia Ikastegia Beste leku bat

Adin-talde guztietan ordenagailua gehien etxebizitzan erabiltzen bada ere, aipatzekoa da lan-bizitzaren gore-

nean diren pertsonek, hau da, 35 urtetik 54 urtera arteko taldekoek, etxebizitzan eta lantokian erabiltzen du-

tela batez ere; sektore gazteenetan, berriz, etxebizitza eta ikasketa-tokia dira ordenagailua erabiltzeko leku

nagusiak.

“Beste toki batzuk” izenburupean bildutako espazioetan, gazteak, ez-aktiboak eta langabetuak eta bigarren

mailako eta lanbide-heziketako ikasketak dituztenak dira nagusi.

29. grafikoa. EAEko 15 urteko eta gehiagoko biztanleak, ordenagailua erabiltzeko tokiaren arabera. 2015 (%).


2.1.3 Ordenagailua erabiltzeko arrazoiak

Ordenagailua erabiltzeko arrazoi profesionalak biztanleen % 43,5ek aipatu zituen, arrazoi akademikoak %

21,4k eta aisialdikoak %85,6k (30. grafikoa). Arrazoietako bat zein den erraz ondoriozta daiteke: lanean ari

diren pertsonen artean arrazoi profesionalak dira nagusi, eta prestakuntza-garaian daudenen artean arrazoi

akademikoak; aisialdiarekin lotutakoak, berriz, hasiera batean, belaunaldi-artekoak dira. Adin-taldeen arabera

banatutako datuek, gainerako erantzunetan baino banatuago daudenek, baieztatu egiten dute hori: %90,2k (6

urtetik 14 urtera bitartekoen artean), %90,0k (15 urtetik 34 urtera bitarteko gazteen artean), %83,1ek (35 ur-

tetik 54 urtera bitarteko pertsonen artean) eta %81,9k (55 urtetik gorakoen artean).


2015

29

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Goi mailakoak




Pertsona okupatuak

Ikasleak

>= 55

35-54

15-34

Emakumezkoak

Gizonezkoak

Hez

iket

a m

aila

Jard

uera

reki

kolo

tura

Adi

naS

exua

Beste leku bat Ikastegia Lantokia Etxebizitza

30. grafikoa. EAEko 6 urteko eta gehiagoko biztanleria, ordenagailua erabiltzeko arrazoiaren arabera. 2015

(%).


Ordenagailua erabiltzeko arrazoiak aztertuz gero (31. grafikoa), ikus dezakegu lanarekin lotutako arrazoiak

direla nagusi helduen (%65), landunen (%76,6) eta erdi- edo goi-mailako ikasketak dituztenen (%70,7) artean.

Bai ikasleek (%7,3), bai gazteek (%35,1), batzuetan ordenagailua horretarako erabiltzen dutela adierazi dute.

Hortaz, biztanleria helduak, lanean dagoenak eta goi-mailako prestakuntza duenak aukeratzen du, batez ere,

ordenagailua erabiltzeko arrazoi hori.

Ikasleen (%87,7) eta gazteen (%40,7) artean dira nagusi ordenagailua erabiltzeko helburu akademikoak, bai

eta 6 urtetik 14 urtera artekoen artean ere (%85,6); azken datu hori azpimarratzekoa da, bereziki, agerian

uzten baitu eskolak paper garrantzitsua jokatzen duela pertsonak informazioaren gizarteko euskarri materia-

letara ohitzeko eta horien erabilera normalizatzeko lanean. Ordenagailua azken hiru hilabeteetan erabilera

akademikoetarako erabili dutela esan dutenen artean bistakoa da hezkuntza-espazioak ahalmen sozializat-

zailea duela; espazio horretan, gainera, murriztu egiten dira generoen arteko desberdintasunak. Lehendik ba-

genekien datu bat baieztatu da horrela: eskolan eta espazio akademikoan, generoen arteko aldeak

murritzagoak dira bizitza sozialeko beste leku batzuetan baino.

Ordenagailuaren erabilera ludikoek izandako bilakaera aztertuz gero, adierazi behar da erabilera hori areagotu

egin dela, bai gazteen artean, bai eta helduen eta adinduen artean ere. Halaber, motel baina finko egin du

gora langileen, ez-aktiboen eta langabetuen artean ere. Esan dezakegu teknologia normalizatu egin dela pert-

sonen eta familien eguneroko bizitzan, baita ohiko bihurtu dela ere ia.


2015

30

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Lanerako Ikasteko Aisiarako Beste erabilerabatzuetarako

31. grafikoa. 6 urteko eta gehiagoko biztanleria, azken 3 hilabeteetan ordenagailua erabili duena erabilera-

helburuaren, sexuaren, adinaren, ikasketa-mailaren eta jarduerarekiko erlazioaren arabera, urteak kontuan

izanda, EAE. 2015.- (%).


2.2 Enpresetan IKT ekipamenduak erabil ditzaketen langileak

Euskal enpresetan ekipamendu teknologiko nola erabiltzen den aztertzeko, langileek ekipamendu horietarako

daukaten sarbide-maila erabili dugu (32. grafikoa). 2015. urtean, langileen %69,5ek ordenagailu pertsonala

dauka, %61,8k Interneterako sarbidea eta %63,4k posta elektronikoa.

Hori horrela, euskal enpresetako langileek ordenagailua erabiltzeko aukera gehiago dituzte Interneten sart-

zeko baino, eta ez dago ia alderik Interneten sartzeko aukera dutenen eta posta elektronikoa daukatenen ar-

tean. Lurralde historikoen arabera, Bizkaiko langileek erabiltzen dituzte gehien teknologia horiek, Gipuzkoarrez

eta Arabarrez jarraituta.


2015

31

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Goi mailakoak


Lehen mailakoakedo hortik beherakoak


Pertsona okupatuak

Ikasleak

>= 55

35-54

15-34

6-14

Emakumezkoak

Gizonezkoak

Hez

iket

a m

aila

Jard

uera

reki

kolo

tura

Adi

naS

exua

Beste erabilera batzuetarako Aisiarako Ikasteko Lanerako

32. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak, lurralde

historikoaren eta establezimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%).


Alabaina, ekipamenduetan gertatu denaren aurka, teknologia horiek erabiltzen dituzten lan-kontratudun lan-

gileen portzentajeak ez dauka alde handirik enpresaren tamainari dagokionez (33. grafikoa). Besteak beste,

hauxe izan daiteke arrazoia: enpresa handietan langileetako batzuek, gehienetan bulegokoek eta administra-

zio-zerbitzuetakoek, daukate aztertutako ekipamendu teknologikoak erabiltzeko aukera, aldiz, enpresa txikie-

tan lana ez dago hain desberdinduta eta ohikoagoa da langileek enpresako ekipamenduaren zati handiena

erabiltzeko aukera izatea.

33. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak, estable-

zimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%).



2015

32

0

10

20

30

40

50

60

70

80O

rden

agai

lua

Pos

ta e

lekt

roni

koa

Inte

rnet

Ord

enag

ailu

a

Pos

ta e

lekt

roni

koa

Inte

rnet

Ord

enag

ailu

a

Pos

ta e

lekt

roni

koa

Inte

rnet

Ord

enag

ailu

a

Pos

ta e

lekt

roni

koa

Inte

rnet

Guztira Araba/Álava Bizkaia Gipuzkoa


69,572,5

69,0 69,2

63,469,2

62,1 63,1

61,8

71,0

62,8

60,0

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Guztira 0-2 langile 3-9 langile 10 langile eta gehiago

Internet Posta elektronikoa Ordenagailua

Horregatik daukate, besteak beste, zerbitzuen sektoreko langileek (34. grafikoa), argi eta garbi, informazio- eta

komunikazio-teknologiak erabiltzeko aukera gehiago, enpresaren tamaina dena dela ere.

Arestian azaldu dugu industria-sektoreko enpresek daukatela ekipamendu teknologiko gehien; baina, esan be-

zala, lana banatuta dagoelako ziurrenik, sektore horretako langile gutxiagok erabiltzen dituzte teknologia ho-

riek zerbitzuen sektorekoek baino.

Zerbitzuen sektorean diharduten langileen %74,8k ordenagailua dauka, %67,8k Interneterako sarbidea eta

%69,1ek posta elektronikoa. Industria-sektorean diharduten langileei dagokienez, berriz, %55ek dauka orde-

nagailua, %42,8k Interneterako sarbidea eta %45,8k posta elektronikoa. Eraikuntzaren sektoreko langileek in-

dustria-sektorekoen antzeko neurrian erabiltzen dituzte teknologia horiek.

34. grafikoa. EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak, jarduera-

sektorearen eta establezimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%).


Era berean, ekipamendu teknologikoak erabiltzen dituzten langileen portzentajeak modu mailakatuan egin du

gora azken urteetan (35. grafikoa). Aztertu dugun 2001-2015 aldian ordenagailu pertsonala, posta elektroni-

koa edo Interneterako sarbidea eskuragarri izatea nabarmen zabaldu da langileen artean eta azken bi ele-

mentu horiek izan dute hazkunde handiena, 35 ehuneko-puntu baino gehiagokoa, azken hamabost urteetan.

Ordenagailua daukaten langileen kopurua 2001eko %46,4tik %69,5era pasa da 2015erako, hau da, 23,1 pun-

tuko hazkundea izan da. Lehen langileen %23,4k zeukan Internet, eta orain %61,8k dauka; 38,4 puntuko haz-

kundea izan da, beraz, hamabost urte hauetan. Bukatzeko, posta elektronikoa daukatenen kopurua %25,8tik

%63,4ra pasa da tarte horretan, hau da, 37,6 puntuko hazkundea izan da.


2015

33

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ordenagailua Postaelektronikoa

Internet Ordenagailua Postaelektronikoa

Internet Ordenagailua Postaelektronikoa

Internet

Industria Eraikuntza Zerbitzuak

Guztira 10 langile eta gehiago

35. grafikoa. IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak Euskal AEko establezimenduetan 2001-

2015 artean (%). (%).


2.3 Ordenagailuaren erabilerak landa-eremuan

Landako udalerrietan bizi diren eta 15 urte edo gehiago dituzten biztanleen %75,4k du ordenagailua etxean;

EAEko batez bestekoa baino hiru puntu txikiagoa da kopuru hori.

Ordenagailuaren erabilerari dagokionez, landa-guneetan bizi diren eta 15 urte edo gehiago dituzten pertsonen

%65,5ek erabili du ordenagailua azken hiru hilabeteotan (37. grafikoa), %10ek erabili du inoiz eta %24,5ek ez

du inoiz erabili.

Era berean, gora egin du Interneten erabilerak; izan ere, EAEko biztanleen %71,7 azken 3 hilabeteetan ko-

nektatu dira Internetera; udalerri landatarretan bizi diren biztanleei dagokienez, berriz, %70,9 konektatu dira

Internetera.

.


2015

34

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ordenagailua Posta elektronikoa Internet

2001 2005 2010 2012 2013 2014 2015

36. grafikoa. Landa-eremuetako 15 urteko eta gehiagoko biztanleria ordenagailu-ekipamenduen arabera. EAE.

2015 (%).


37. grafikoa. Landa-eremuetako 15 urteko eta gehiagoko biztanleria, azken hiru hilabeteotan ordenagailua era-

bili eta Internetera konektatu izanaren arabera. EAE. 2015 (%).



2015

35

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Ordenagailua

Mahaiko PCa

Eramangarria

PDA

Gainerako udalerriak Landa udalerriak Euskal A.E.

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Azken 3 hilabeteak

Noizbait

Inoiz ere ez

Ord

enag

ailu

aIn

tern

et

Gainerako udalerriak Landa udalerriak Euskal A.E.

3 INTERNETEN ERABILERAK EAE-N

3.1 Interneten erabilerak EAEn

3.1.1 Sarearen testuinguru etnografikoa: non, noiz eta zenbat denboraz

EAEko biztanleriaren %78k Internet-konexioa dauka etxean, baina %71,7 soilik konektatu da azken hiru hila-

beteotan. Internetera konektatzeko lekuari dagokionez, teknologia hori dutenen artean, %96,3 etxetik konekta

daiteke, %42,5 lantokitik, %11,2 ikasketa-lekutik eta %18,3 beste lekuren batetik. Pertsona ugari zenbait toki-

tatik konektatu dira.

Portzentajeak oso antzekoak badira ere (38. grafikoa), Araba da Interneteko erabiltzaileen portzentaje han-

diena (%73,6) daukan lurralde historikoa; ondoren, Gipuzkoa dago (%71,9) eta azken lekuan, berriz, Bizkaia

(%71,1). Gutxi gorabehera, Internet erabiltzeko aukera daukaten bederatzi pertsonatik batek ez du Internet

erabili azken hiru hilabeteetan. Gipuzkoak dauka ehuneko handiena (%9,2), ondoren, Bizkaia dago (%7,9) eta,

azken lekuan, berriz, Araba (%7,5).

38. grafikoa. Azken hiru hilabeteotan Internet erabili duten EAEko 15 urteko eta gehiagoko biztanleak lurralde

historikoen arabera. 2015 (%).


Gizonezkoen erabileraren ehunekoa (%76,0) emakumezkoena (%67,7) baino 8,3 puntu handiagoa da. 15 ur-

teko edo gehiagoko pertsonen %67,7k Internet erabili zuen inkesta egin aurreko hiru hilabeteetan.


2015

36

0 20 40 60 80 100

Goi mailakoak




Pertsona okupatuak

Ikasleak

>=55

35-54

15-34

Emakumezkoak

Gizonezkoak

Hez

iket

a m

aila

Jard

uera

reki

kolo

tura

Adi

naS

exua

Guztira

Gipuzkoa Bizkaia Araba / Álava Euskal A.E.

Zifra horiei jarraiki, esan dezakegu gazte izatea dela Internet erabiltzen dutenen ezaugarrietako bat. Hain

zuzen ere, gazteen kolektiboak erabiltzen du gehien Internet, %97,9k zehazki; helduen eta adinduen artean

%91,4ra eta %39,3ra jaisten da ehuneko hori, hurrenez hurren.

Internet erabiltzeak lotura handiagoa du ikasle izatearekin (ikasleen %98,7k erabili du Internet azken hiru hi-

labeteotan) langile (%91,8) edo langabe (%42,5) izatearekin baino.

Neurri handiagoan sartu dira unibertsitateko ikasketak dituztenak (%94,0), jarraian daude bigarren mailako

ikasketekikoak (%83,6) eta azkenik, lehen mailako ikasketekikoak (%19,4).

Konektatzeko aukera izateak ez dakar berekin konektatzea edo nolabaiteko maiztasunarekin konektatzea (39.

grafikoa). Biztanleriaren ia hiru laurden (%76,2) egunero konektatzen da –gutxienez astean 5 aldiz–, %19 as-

tero aldiren batean baina ez egunero, %3,8 hilean behin gutxienez baina ez astero eta %1,1 ez hilero. Esan

daiteke erabilera-maila handia dela, konektatu diren 10 pertsonetatik 9 astero konektatzen baitira. Azken ur-

teotan, egunero konektatzen direnen taldea ari da ugaritzen.

39. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleriaren bilakaera Internetera konektatzeko maiztasunari dago-

kionez. EAE 2003-2015 (%).


Sarbidearen maiztasuna oso elementu funtsezkoa da erabileraren joerei erreparatzeko, eta, datuen arabera,

hazkundea izan du Internet erabiltzen dutenen artean (gutxienez 5 egunez astean), 29 ehuneko-puntukoa;

2004an %47,1ekoa zen kopurua, eta 2015ean, berriz, %76,2koa. Bestalde, apur bat jaitsi egin dira Internet as-

tean edo hilabetean behin erabiltzen dutenen ehunekoak.


2015

37

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Egunero Astero Gutxienez hilean behin Hil guztietan ez

2004 2005 2006 2007 2008 2009

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Interneten sartzeko aukera duten 15 urteko edo gehiagoko pertsonen %8,2 ez da konektatu azken 3 hilabete-

etan.

Gehienetan ordenagailua erabiltzen da Internetera sartzeko, %90,9an zehazki, eta, jarraian, telefono mugiko-

rra (%79,2). Telebistak, bideojokoen kontsolak edo beste bitarteko batzuek ez dute %41,0 gainditzen.

Internet azken urteetan erabili duten pertsonen ehunekoa %35,1ekoa zen 2004an, %41,4koa 2006an eta

%71,7koa 2015ean (40. grafikoa). Adin-multzo guztietan areagotu da Interneten erabilera, baina hazkundea na-

barmenagoa izan da gazteen artean. 2004an %64,2koa zen ehuneko hori, eta 2015ean, berriz, %97,9koa.

Helduen %91,4k eta 55 urtetik gorako pertsonen %39,3k erabili du Internet azken 3 hilabeteetan. Ikasleen

%98,7k erabili du Internet 2015ean. Dena den, hazkunde handiena izan duen taldea lanean diharduten pert-

sonena izan da, %46,3ko ehunekoa osatzen baitzuen 2004an, eta %91,8koa, berriz, 2015ean. Bestalde,

2004an goi-mailako ikasketak zituztenen %77,8k erabili zuen Internet, eta 2015ean, berriz, %94ra igo zen ehu-

neko hori.

40. grafikoa. Azken 3 hilabeteetan Internet erabili duen EAEko 15 urteko edo gehiagoko biztanleriaren bila-

kaera. EAE 2004-2015 (%).


Internet erabiltzen dutenen eta ez dutenen bilakaera aztertuz gero –horixe da arraila digital delako fenomenoa,

hain zuzen ere–, esan dezakegu azken hiru hilabeteetan konektatu ez direnen kopurua murriztu egin dela gaz-

teen eta helduen, landunen eta erdi- eta goi-mailako ikasketak dituztenen artean.


2015

38

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100


Pertsona okupatuak

Ikasleak

Goi mailakoak



>=55

35-54

15-34

Emakumezkoak

Gizonezkoak

Jard

uera

reki

kolo

tura

Hez

iket

a m

aila

Adi

naS

exua

2004 2005 2006 2007 2008 2009

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Euskal A.E.

2015ean, Euskal Autonomia Erkidegoan, 16 urtetik 74 urtera bitarteko biztanleriaren %80,2k erabiltzen zuen

Internet. Ehuneko hori nabarmen hazi da aurreko ekitaldiekin alderatuta, eta goranzko joera erakusten du, zei-

nak gero eta hurbilago jartzen baikaitu 28en Europar Batasuneko batez bestekotik.

3.1.2 Sarearen erabiltzaileen kartografia eta ibilbideak: nola eta zertarako sartzen dira Internetera

Nabaria da Internet espazio pribatuan erabiltzen dela, eta horren erakusgarri da honako datu hau: azken 3 hi-

labeteetan Internetera konektatu direnen %96,3 etxetik konektatu da, %42,5 lantokitik, %11,2 ikasketa-tokitik

eta %18,3 beste leku batzuetatik, besteak beste, ziberkafetegietatik eta sarbide publikoko lekuetatik. Popula-

zio gipuzkoarra konektatzen da gehien etxetik (%97,3), eta arabarra beste toki batzuetatik (%20,3). Azken ur-

teotan zehar, etxea izan da askogatik Internetera konektatzeko toki erabiliena, eta, ondoren, lantokia.

Internet bidez gauza daitezkeen jardueretatik (41. grafikoa), posta elektronikoa erabiltzen da gehien (%89,9);

ondoren, komunikabideen kontsulta (%77,0) eta, jarraian, ondasunei eta zerbitzuei buruzko informazioaren bi-

laketa dago (%60,3). Komunikaziorako eta informazioa zabaltzeko erabiltzen dute gehien Internet bertara

sartzen diren pertsonek. Azken urteetan, Informazioaren Teknologia esan ordez Komunikazioaren Teknologia

esatea zuzenagoa izango ez ote litzatekeen eztabaidatu da maiz. Jarduerak banaka aztertuko ditugu jarraian

xehetasun handiagoz.

Ez da erraza komunikazio-helburuko eta informazio-helburuko ekintzak bereiztea, eta badakigu esanahi bakar

batek ez dituela agortzen jarduteko zenbait aukera, baina zenbait zerbitzutan nagusi den izaera inplizitutik

abiatuta bereiz ditzakegu. Beraz, batetik, zenbait jarduerek komunikazio-izaera finkatua daukate: posta elek-

tronikoak (%89,9), txatetan eta foroetan parte hartzeak (%40,8), telefonoz deitzeak edo bideokonferentziak

egiteak (%21,1), telefono mugikorretara mezuak –SMSak– bidaltzeak (%35,0) edo fitxategiak transferitzeak –

FTP- (%28,2) adibidez. Bestalde, informazio-behar bat asetzeko xedez erabiltzen da Internet hainbatetan: on-

dasunei eta zerbitzuei buruzko informazioa (%60,3), kontsumitzaileen eskubideei buruzko informazioa bilatzea

(%23,8), komunikabideen bitartez informazioa lortzea (%77,0), Administrazioaren orrietatik informazioa lortzea

(%48,3) edo osasun-arazoei buruzko informazioa lortzea (%43,1).

Bi funtzio horiek, komunikatzea eta informatzea, beste zenbait jarduerekin gainjartzen dira askotan “Izapideak

egiteko edo informazioa bilatzeko erabili al duzu Internet?” eta antzeko galderetan. Zailtasun hori egonda ere,

pixka bat sakonkiago aztertu nahi genituzke beste zenbait erabilera: lekuz aldatu gabe kontsumoarekin eta

kudeaketa ekonomikoarekin lotutako kudeaketak, aisialdiarekin eta kulturarekin lotutakoak, eta administra-

zioarekin edo administrazio-izapideak kudeatzearekin lotutakoak egiteko aukera ematen dutenak, adibidez.

Kontsumoarekin eta jarduera ekonomikoekin lotuta daude Interneten bidez gauzatzen diren jarduera ugari.

%49k banketxeetara sartzeko eta finantza-jarduerak (burtsa, eta abar) gauzatzeko erabili zuten bitarteko hori,

%34,3k ondasunak eta zerbitzuak erosteko, eta %8k ondasunak eta zerbitzuak saltzeko. Azken urteetan na-

barmen areagotu dira aisialdiarekin eta kulturarekin lotura daukaten jarduerak, eta hori agerian gelditu da lor-

tutako erantzunetan: %57,9k aisialdiko zerbitzuak erabiltzen dituzte, jokoak, musika eta abar deskargatzeko

edo erabiltzeko; %31,6k liburutegiak eta beste dokumentazio-zentro batzuk kontsultatzeko erabiltzen dute, eta

%10,1ek museo birtualak bisitatzeko. Lehen aipatutako kontsumo-jardueren eta aisialdiko jardueren artean

aurkitzen da turismoarekin lotuta ostatua edo bidaiak erreserbatzeko erabili duen %49,7.


2015

39

41. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko biztanleak Interneten erabilitako zerbitzuen arabera. EAE 2015 (%).


e-learning delakoarekin lotutako jarduerak ez dira oso ugariak oraindik, baina azkar ari dira bertatik bertarako

ikaskuntza-prozesu tradizionalekin bat egiten. Gazteek Internet gero eta gehiago erabiltzen dute hainbat arra-

zoigatik: derrigorrezko hezkuntzan aldaketak izan direlako, gero eta etxe gehiagotan dagoelako ordenagailua

eta Internet konexioa, derrigorrezko hezkuntzaren ondorengo ikasketetan Europako mailara heltzeko nahia

dagoelako, eta, oro har, bitarteko birtualen bidezko ikaskuntzak areagotu direlako. Alabaina, mota horretako

ikaskuntza areagotu den arren, badirudi oraindik ez dela iritsi jakintza arautuen irakaskuntzara eta ikaskunt-

zara, %18,9k soilik erabiltzen baitu sarea hezkuntzako, eskolako edo unibertsitateko ikastaroetarako, eta

%19,6k beste ikastaro batzuetarako. Hala ere, ezin dugu ahaztu liburutegietan eta beste dokumentazio-zen-

tro batzuetan kontsultak egiten dituzten %31,6 horietatik zenbaitek ikaskuntzarekin lotutako arrazoiak zirela

medio egiten zituela kontsultak. Lana bilatzeko ikastaro gehiegi ere ez da egiten (%17,1).

Zenbait administrazio-izapide gauzatu ahal izateak abantailak dakartza erabiltzailearentzat, denbora murrizten

eta kostuak gutxitzen baititu. e-administrazio publiko eta pribatuak abantaila eta ekonomia garrantzitsuak da-

kartza. Liburutegietan eta dokumentazio-zentroetan kontsultak egiteko aukerarekin (%31,6) lotuta daude era-

bilera ohikoenak, bai eta administrazioren orrietatik informazioa lortzearekin (%48,3), inprimaki ofizialak

deskargatzearekin (%28,2), inprimakiak beteta bidaltzearekin (%32,4), matrikulazioekin eta notei, egutegiei

eta abarri buruzko beste kontsulta batzuekin (%30,4) edo lana bilatzeko kudeaketarekin (%22,4) ere. Dirudie-

nez, Interneti esker, lehen bertatik bertara egin behar ziren administrazio-izapide ugari bide telematikotik egin

ditzakegu orain.

Azken urteotan nabarmen ugaritu da zerbitzu jakin batzuk Internet bidez egiteko aukera. Askotariko informa-

zioa daukaten eta kudeaketak, erosketak, transakzioak eta abar egiteko aukera ematen duten Web-orriak eten-

gabe ugaritu dira.


2015

40

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Posta elektronikoaKomunikabideak

Ondasun eta zerbitzuei buruzko…Aisiako zerbitzuak

Turismoko erreserbakSoftware deskargaBanku elektronikoa

Administrazioaren informazioaOsasunari buruzko informazioa

Txatak, elkarrizketakSakelako telefonoetarako mezuak

Ondasunen eta zerbitzuen erosketaImprimaki ofizialen deskarga

Liburutegiak eta dokumentazioaMatrikulazioak eta bestelako kontsulta…

Fitxategien trasferentzia (ftp)El envío de los Imprimaki llenosKontzumitzailearen eskubideak

Lana bilatzeko ikastaroakTelefonoa, bideokonferentzia

Bestelako ikastaroakHezkuntza arautua

Lana bidaltzeko kudeaketakMuseo birtualak

Ondasun eta zerbitzuen salmenta

Posta elektronikoarekin lotuta dago Interneti buruz datuak dauzkagunetik nagusi izan den erabilera: hamar

pertsonatik bederatzi inguruk erabili izan dute azken urteetan, erabileran nolabaiteko gorabeherak izan badira

ere.

Aisialdia, entretenimendua eta turismoa ere aipatzekoak dira Interneten erabileren artean. Hori horrela, tu-

rismo-erreserbak nabarmen areagotu dira 2003az geroztik, aisialdiko zerbitzuen antzera, bai eta liburutegiak

eta dokumentazio-zentroak ere horiek sortu zirenetik. Paradoxikoki, jarduera hauetako asko pixka bat murriztu

dira Interneteko erabiltzaileen artean azken urteetan, eta horrek bi gauza adieraz ditzake: a) aisialdia Inter-

netetik urrundu eta beste zenbait jardueretara hurbildu dela, esaterako, bideo-jokoetara; eta b) Interneten era-

kargarritasuna murriztu egin dela aisialdiko eta entretenimenduko eskaerak asetzerakoan.

Interneten erabilera, bestalde, ugaritzen egon daiteke beste jarduera batzuetan, adibidez: banka elektroni-

koan, fitxategiak igortzeko prozeduretan, inprimaki ofizialak deskargatzeko jardueretan eta betetako inprima-

kiak igortzeko prozeduretan. Erosketak egiteko ere gehiago erabiltzen da, bai eta, neurri txikiagoan, salmentak

egiteko ere.

Aditu askok behin eta berriro esaten dute teknologia berriak garrantzitsuak direla hezkuntzarako eta irakas-

kuntza prozesurako, bai pertsonek derrigorrezko hezkuntza-sisteman dihardutenean, bai lan-merkatuan sartu

ondoren, teknologia berriak gutxi erabiltzen dira hezkuntza arautuan, lan-munduan sartzeko prestakuntzan eta

enplegua bilatzerakoan, nahiz eta erabiltzaile kopuruak gora egin duen.

Internet etxean erabiltzen da, batez ere. Betetako inprimakiak bidaltzeko prozedura alde batera utzita, lanto-

kitik gauzatzen baita hori gehien bat, gainontzeko jarduera guztiak etxetik gehiago egiten dira beste sarbide-

leku batzuetatik baino. Internet etxean erabiltzen da batez ere honako jarduera hauetarako: sare sozialetarako,

turismo-erreserbak egiteko, komunikabideetara, museo birtualetara, liburutegietara eta dokumentazio-zentro-

etara sartzeko, aisialdi-zerbitzuetarako, hezkuntza arauturako (horri dagokionez ikasketa-tokitik ere konektat-

zen dira erabiltzaileak askotan), lana bilatzeko ikastaroak egiteko, matrikulatzeko eta beste kontsula akademiko

batzuk egiteko, osasunari buruzko informazioa biltzeko eta lana bilatzeko.

Internet honetarako erabiltzen da etxean zein lantokian: posta elektronikoak igortzeko, telefonia eta bideo-

konferentziak erabiltzeko, mugikorretara mezuak igortzeko, fitxategiak transferitzeko, banka elektronikorako,

ondasunak eta zerbitzuak saltzeko, administrazioaren informazioa eskuratzeko, inprimaki ofizialak behera kar-

gatzeko, osasunari buruzko informazioa biltzeko eta softwarea behera kargatzeko.

Interneteko erabiltzaileen %99,0k gaztelaniaz nabigatzen du (42. grafikoa). %25,4k euskaraz nabigatzen du,

%25,4k ingelesez eta %4,2k frantsesez. Gipuzkoan dago euskaraz nabigatzen dutenen ehuneko handiena

(%38,5), eta jarraian Bizkaian eta Araban (%19,1). Gazteek gutxiago erabiltzen dute frantsesa, eta ingelesa,

berriz, askoz ere gehiago. Alabaina, euskararen erabilpenean nabaritzen da belaunaldi-jauzi handiena: gazteen

artean %38,7k erabiltzen du euskara; helduen artean, berriz, %22,3k baino ez. Hain zuzen ere, euskaraz na-

bigatzen duten 3tik 2 gazteak dir.


2015

41

42. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko Interneteko erabiltzaileak nabigatzeko erabiltzen duten hizkuntzaren

arabera. EAE 2015 (%).


Oso gazteak, 6 eta 14 urte artekoak, azkar ari dira Interneten sartzen. Horietako askorentzat telebista eta or-

denagailua bezain antzinakoa eta ohikoa da bitarteko hori. Alabaina, Internet erabiltzeko eskuragarri dauden

tresna teknologikoak erabiltzen hasteko modua ez da berdina beste adin-talde batzuekin alderatuta, haien

eguneroko beharrak asetzeko erabiltzen baitituzte. Funtzionaltasunagatik da desberdina erabilera, kolektibo

bakoitzak ematen dion erabileragatik alegia. Oso gazteen artean (6 eta 14 urte artekoak) aisialdia da zerbitzu

nagusia, %84,5ek erabiltzen baitu horretarako; horren atzetik daude posta elektronikoa (%41,4), komunikabi-

deak (%33,0) eta txatak eta elkarrizketak (%30,8). Ez da harritzekoa gazteak izatea jarduera horiek Internet

bidez gehien gauzatzen dituztenak, euren kezken erakusgarri baita hori: lagunak, aisialdia eta eskola. Ala-

baina, Interneten eskuragarri dauden zerbitzuen artean, liburutegietan kontsultatzea da gazteek askotan era-

biltzen duten jardueretako bat (%24,1), gainerako adin-taldeekin gertatzen den eran. Dirudienez, Interneten

erabilera gehienen ardatz dira kontsumoa eta komunikazioa.


2015

42

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

>= 55

35-54

15-34

Guztira

>= 55

35-54

15-34

Guztira

>= 55

35-54

15-34

Guztira

>= 55

35-54

15-34

Guztira

>= 55

35-54

15-34

Guztira

Gaz

tela

nia

Eus

kera

Inge

lesa

Fra

ntse

saB

este

hiz

kunt

zaba

t

Bisita gehien izan dituzten orrialdeen rankingean, sare sozialei buruzko orriak izan dira buru, eta horien atze-

tik posta elektronikoaren plataformak, komunikabideak, finantza-erakundeak, Administrazio Autonomoaren zer-

bitzuak, Euskal Unibertsitate Publikoa eta bidaia-eskaintzak. Bisita gehien izan dituzten 50en artean,

enpleguaren kontsultarako atariez gain, orotariko atariak, enkante eta erosketa atariak eta beste unibertsitate-

zentro batzuk daude.

Bilatzaileen artean Google da nagusi, oso epe laburrean atari eta bilatzaile guztiak bazterrean utzi baititu, bes-

teak beste, Yahoo, Bing eta besteak. 2015. urtean, Interneteko erabiltzaileen % 95,9k Google erabiltzen du

erreferente gisa.

3.1.3 Merkataritza Interneten

Internetera berriki konektatu diren erabiltzaileen %49,9k erosketaren bat egin dute azken 3 hilabeteetan. (43.

grafikoa).

Erabiltzaile horiek honako hauek erosi dituzte: bidaiak eta oporretako ostatuak (%62,0), kirolerako materiala

eta arropa (%57,7), ikuskizunetarako sarrerak (%49,4), etxerako produktuak (%30,9), liburu eta aldizkariak

(%29,6), elektronikako produktuak (%25,3), material informatikoa (%20,0), softwarea eta bideo-jokoak (%14,4),

albisteak eta informazioa (%12,4), musika eta musika-tresnak (%11,3), bideoak eta filmak (%10,6), beste pro-

duktu edo zerbitzu batzuk (%8,8), finantza-produktuak, inbertsioak eta aseguruak (%8,3), autoak, motoak eta

osagarriak (%7,7) eta loteriak edo apustuak (%5,5).

43. grafikoa. 15 urte eta gehiagoko biztanleak Internet bidez egindako erosketen arabera banatuta. EAE. 2015

(%).


Interneten bidezko erosketetan, 100 euro baino gutxiago gastatu du %49,2k, eta 100 eta 500 euro arteko ko-

purua gastatu du %39,9k. %10,9k soilik gastatu du 500 eurotik gora. Sailkapen horren arabera, Arabako biz-

tanleek egin dituzte erosketa merkeen gehienak, eta jarraian gipuzkoarrek eta bizkaitarrek; halaber, zenbateko

handieneko erosketak ere bizkaitarrek egin dituzte gehien. Gizonezkoek, gazteenek eta erdi- edo goi-mailako

ikasketak dituztenek maizago erosten dute Interneten bidez gainerako taldeek baino.


2015

43

0 10 20 30 40 50 60 70

Bidaiak, oporretako ostatuak

Kirol materiala, arropa

Ikuskizunetarako sarrerak

Etxerako produktuak

Liburuak, aldizkariak

Elektronika

Material informatikoa

Software, bideojokoak

Berriak, informazioa

Musika, musika-tresnak

Bideoak eta filmak

Beste produktu edo zerbitzu batzuk

Finantza produktuak, inbertsioak,…

Autoak, motorrak, osagarriak

Loteriak edo apustuak

Internet bidez kontu korrontearen edo txartelaren zenbakia emanda erostearen segurtasunak ez dakar inolako

arazorik erosketaren bat egin duten erabiltzaileen %86,7rentzat, %18,4ren ustez segurtasun handia dago eta

%59,6ren ustez nahikoa. Alabaina, %18,1entzat segurtasuna txikia da, eta segurtasun ezarekin loturiko arazo

larriak daude %3,9ren ustez.

Honako hau izango litzateke Interneten bidez erosten duen erabiltzailearen profila: gizon gaztea, seme-alabak

dituen familia batean bizi dena, erdi- edo goi-mailako ikasketak dituena eta landuna dena. Etxerako produk-

tuen erosketak eta bidaiekin eta oporretarako ostatuekin lotutakoak, gehien bat, emakumezkoek egiten dituzte;

alabaina, gizonezkoek erosten dituzte batez ere musika edo musika-tresnak, autoak, motorrak eta osagarriak,

softwarea eta bideo-jokoak.

Jarraian azaltzen diren aldagaiek honako harreman hau dute Internet bidez erostea segurua edo ez segurua

iruditzearekin: gizonezkoei seguruagoa iruditu ohi zaie emakumeei baino, gazteei helduei eta adinekoei baino,

eta erdi- eta goi-mailako ikasketak dituztenei lehen mailakoak dituztenei baino.

Interneteko erabiltzaileek adierazitako eragozpenen artean, nabarmentzekoa da mezu baztergarriak jasotzea

(spam), 2015. urtean %57,0rengan izan baitzuten eragina; birus informatikoak %26,9tan izan baitzuten eragina,

legez kanpoko fitxategiak edo fitxategi iraingarriak jasotzea (%6,4) eta, kreditu-txartelarekin egindako iruzurrak,

internauten %2,4rengan izan baitzuten eragina. Segurtasun arazo horiek azken urtean pixka bat behera egin

dute, batez ere jasotzen diren mezu elektroniko baztergarrien kopuruak.

Interneteko erabiltzaileen %81,5ek inoiz informazioa bilatu dute sarearen bitartez erosteko eta %18,5ek, be-

rriz ez (44. grafikoa). Arabako eta Gipuzkoako biztanleek bilatzen dute informazio gehien, eta Bizkaikoek gut-

xien. %49,9k erosi du zerbait azken hiru hilabeteetan, %21,1ek erosi du inoiz baina ez azken hiru hilabeteetan,

eta %28,9k ez du inoiz ezer erosi.

44. grafikoa. 15 urteko eta gehiagoko populazioa merkataritza elektronikoarekin duten harremanaren arabera,

eta lurralde historikoen arabera. 2015 (%).



2015

44

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Bai Ez Azken 3 hileetanerosi du

Noizbait erosi du,baina ez azken 3

hileetan

Ez du inoiz erosi

Erosteko jaso du informazioa Merkataritza elektronikoarekiko harremana

Euskal A.E. Araba / Álava Bizkaia Gipuzkoa

Segurtasun-arazorik eduki duten arren, mezu baztergarriak jasotzea (spam), birus informatikoak, kreditu-txar-

telen bidezko iruzurra edo legez kanpoko fitxategiak edo fitxategi iraingarriak jaso, erabiltzaileek uste dute bi-

tarteko horrek nahiko segurtasun ematen duela.

Internet bidez erosketarik ez egiteko arrazoien artean, honako hauek aipatu dituzte Interneten erabiltzaileek,

azken hiru hilabeteetan: zerbitzuaren lehentasunak edo kalitatea erosterako orduan, beharrik ez izatea, eta bi-

tartekoaren berezko faktoreak, segurtasunarekin eta pribatutasunarekin lotutakoak. Gehien aipatu duten arra-

zoia hauxe da: nahiago dute erosketak establezimendu batean eurek egitea (%80,7), baina zerbitzuaren

kalitatea –uste dute Internet bidez egindako erosketak jasotzerako eta itzultzerako orduan arazoak egoten di-

rela– arrazoi garrantzitsua da %20,1entzat. Bigarrenik, beharrik ez dutela diote, erabiltzaileen %58,7k adierazi

baitu hori. Azkenik, segurtasunarekiko kezka (%54,7) eta pribatutasunarekiko ardura Internet bidez xehetasun

pertsonalak ematerako orduan (%23,2k aipatu du). Merkataritza elektronikoa hedatzea mugatzen duten bi ele-

mentu geratzen dira agerian. Batetik, gure eguneroko jardunetan barneratuta dago norbera erosketak egitera

joateko ohitura eta saltzailearekin harreman pertsonala izatekoa, eta, maila txikiagoan, ohiko merkataritzan zer-

bitzuaren kalitatea hobea dela uste izaten da. Beste alde batetik, zenbait mesfidantza lotzen dituzte Interne-

tekin, eta segurtasunik ez duela eskaintzen pentsatzen dute.

Erosketa elektronikoen bilakaera azaltzen duten arrazoien artean, sustraituta dauden ohiturak eta beharrik ez

izatea aipatu behar dira, bai eta zerbitzuak kalitate gutxiago duenaren ustea eta, neurri txikiagoan, pribatuta-

suneko eta segurtasuneko arazoak eragiten dituenarena.

Azken hamarkadan egindako datuen azterketari esker egiaztatu ahal da EAEko herritarrek nahiago dutela

beren erosketak saltegi tradizionaletan egin; azken urteetan, ehunekoak %50 baino apur bat handiagoak izan

dira, eta aldi berean, datuek erakusten dutenez, euskal gizartea gero eta gutxiagotan da erosketak Interneten

bidez egitearen beldur segurtasun edo pribatutasun arrazoiengatik, eta bi kasuetan ehunekoek nabarmen egin

dute behera.

2003 eta 2015 artean, etengabe hazi da Internet bidez ordaintzea oso segurua dela uste dutenen ehunekoa

(%13,2tik %18,4ra), bai eta nahiko segurua dela uste dutenena ere (%42,5etik %59,6ra). Gainera, murriztu

egin dira segurtasuna txikia dela uste dutenen (%30,5etik %18,1era) eta batere segurtasunik ez dagoela de-

ritzotenen (%13,6tik %3,9ra) kopuruak. Dirudienez, Internetek gero eta segurtasun gehiago eskaintzen du, bai

eta segurtasun-sentimendu handiagoa helarazten ere.

3.2 EAEko enpresetan Interneti ematen zaizkion erabilerak

3.2.1 Konexioak eta Interneten erabilerak

Lehenengo kapituluan adierazi dugun eran, euskal enpresek Interneterako sarbidearen maila nahiko altua lortu

dute 2015ean: enpresa guztien %84,1ek eta 10 langile edo gehiago dituzten enpresen %97,8k du Internet.

45. grafikoan ikusten da Interneterako sarbidea duten establezimenduen ehunekoa Araban dela nagusi, %87,1.

Gipuzkoan establezimenduen %85,1ek du Interneterako sarbidea eta Bizkaian %82,8k. Jarduera-sektoreka, in-

dustria-sektoreak eman du ehuneko handiena (%90,1), atzerago eraikuntza-sektorea (%84,1) eta zerbitzuen

sektorea (%83,6) daudela.


2015

45

45. grafikoa. Interneterako sarbidea duten EAEko establezimenduak, tamainaren, lurralde historikoaren eta

jarduera-sektorearen arabera, 2015ean. (%).


Enpresa horiek Interneteko zer konexio-mota duten aztertuz gero, ikus dezakegu Internet daukaten euskal en-

presa ia-ia guztiek (%98,0) banda zabaleko konexio finkoren bat dutela, eta gainera, %82,4k konexio mugi-

korren bat erabiltzen dutela.

Konexio finkoen barruan, ADSL konexioa da ohikoena oraindik ere, Internet duten EAEko enpresen %77,1ek

aukeratzen dute bide hori konektatzeko (46. grafikoa); kablearen bidez (zuntz optikoa) konektatzen da %40,5,

eta %2,4 bestelako konexio finkoen bidez.

Konexio mugikorrei dagokienez, 3G edo hortik gorako sakelako telefonoen bidezko banda zabaleko konexioak

dira nagusi (%80,5), eta ondoren 3G edo hortik gorako MODEMaren bidezko banda zabaleko konexioak

(%55,8).


2015

46

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Araba / Álava Bizkaia Gipuzkoa Industria Eraikuntza Zerbitzuak

Guztira Lurralde historikoa Jarduera sektorea


46. grafikoa. Interneterako sarbidea duten EAEko establezimenduak, konexio motaren arabera, 2015ean. (%).


Enpresek 2001-2015 aldian Internet bidezko konexioetan izan duten bilakaerari dagokionez (47. grafikoa),

ADSL bidezko konexioek izan dute bilakaera handiena: 2009. urtean %86,7raino heldu baitziren. Une horre-

tatik aurrera, konexio horiek ez dute gora egiten; aitzitik, 2013tik aurrera behera egiten dute. Dena den, 2015.

urtean, Internet duten enpresa gehienek konexio finko hori erabiltzen dute gehien (%77,1). Kable bidezko ko-

nexioak ere (zuntz optikoak) gorako bilakaera izan du, eta azken urte honetan %40,5era heldu da.

Lehengo konexio finkoek (Modem eta RDSI), zeinak 2003. urtera arte konektatzeko bide nagusiak baitziren,

beheranzko joera nabarmena izan dute, haien abiadura motela delako; gaur egun ez ditu ia inork erabiltzen,

eta horregatik aztergai izateari utzi diote. Azkenik, beste konexio finko batzuk guztirakoaren ehuneko txikia

hartzen dute: %2,4.

Konexio mugikorrei dagokienez, azpimarratu behar da hazkunderik handiena haiek izan dutela azken urteotan

(%82,4). Konexio horiek 2008an hasi ziren hazten, eta hazkunde hori arestian aipatu ADSLaren beherakada-

rekin batera hasi zen gertatzen. 2015ean, 3G edo hortik gorako sakelako telefonoa izan da Interneten sartzeko

modurik erabiliena.


2015

47

ADSL

Kablea (zuntz optikoa)

Beste konexio finkoak

Telefono mugikor 3Gedo goragokoa

Modem usb 3Gedo goragokoa

0 20 40 60 80 100

KONEXIO MUGIKORRAK GUZTIRA

KONEXIO FINKOAK GUZTIRA

47. grafikoa. EAEko establezimenduen Interneterako sarbidearen bilakaera, sartzeko erabiltzen duten moda-

litatearen arabera, 2001-2015.

*2007ra bitarte, “Beste konexio batzuk” atalean sartzen zen kable (zuntz optiko) bidezkoa.


3.2.2 Presentzia Interneten: Webgunea

Lehenago aipatu dugu EAEko gero eta enpresa gehiagok daukatela webgunea. 2015. urtean, EAEko estable-

zimenduen %50,5ek daukate webgunea; 10 langile eta gehiagoko enpresetan, ehuneko hori %86,5 da.

Webgune horietan gehien erabiltzen den hizkuntza gaztelania da (%99,2), enpresen tamaina (48. grafikoa),

sektore ekonomikoa edo lurralde historikoa alde batera utzita betiere. Ondoren, euskara (%35,7), ingelesa

(%29,1) eta beste batzuk (%13,8) daude. Tamaina kontuan hartzen badugu, 10 langile edo gehiago dituzten

enpresetan ere, nahiz eta aldeak txikiagoak izan, euskara da hizkuntzetan bigarren erabiliena (48,6). Ondoren,

ingelesa (%47,3) eta beste batzuk (%27,2) daude.

48. grafikoa. EAEko establezimenduen webguneak, hizkuntzaren eta establezimenduaren tamainaren arabera,

2015ean. (%).



2015

48

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ADSL Konexioeramangarria

Kablea(zuntz optikoa) ISDN Modem Beste konexioak

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Euskara Gaztelania Ingelesa Beste batzuk


EAEko establezimendu guztiak kontuan hartuta, %50,5ek du Web-orri bat, eta jarduera-sektoreka banatzen ba-

ditugu, industria-establezimenduen %61,0ek du Web-orria, zerbitzuen sektoreko %51,6k eta eraikuntza-sek-

toreko % 36,6k. Ehuneko horiek nabarmen igotzen dira, gainera, 10 langile edo gehiagoko establezimenduak

aintzat hartzen baditugu. Tamaina horretan, enpresen %86,5ek dauka webgunea, eta hemen, establezimen-

duen artean zerbitzuen sektorekoak dira nagusi webguneak orriak edukitzeari dagokionez (%87,3), eta ondo-

ren eraikuntza-sektorekoak (%84,7) eta industri sektorekoak (%84,4).

Webguneetan ematen diren zerbitzuak aztertuz gero, zerbitzu ohikoenak enpresari buruzko informazio oroko-

rra (%99,1) eta ondasunen eta zerbitzuen zerrenda edo katalogokoa (%65,5) dira eta horien atzetik daude in-

formazioaren pribatutasun-aitorpena dutenak (%60,9). Ondoren, baina portzentaje txikiago batean, sare

sozialetan enpresaren profiletarako loturak dituztenak (%33,1), eskaerak jasotzeko edo erreserbak online egi-

teko aukera ematen dutenak (%22,1) eta lan-eskaintzak argitaratzen dituztenak (%20,6).

Honako zerbitzu hauek eskaintzen dira gutxien: eskarien jarraipena (%13,2), edukiak ohiko erabiltzaileentzat

pertsonalizatzea (%12,2), ezinduentzako erabilerraztasuna (%11,2) eta produktuak pertsonalizatzeko edo di-

seinatzeko aukera (%4,7); ez dago alde handirik enpresaren neurriaren edo jarduera-sektorearen arabera..

49. grafikoa. EAEko establezimenduen webguneetan eskaintzen diren prestazioak, 2015ean. (%).


Halaber, 50. grafikoan, enpresek haien web orrialdeetan eskaintzen dizkiguten prestazioen bilakaera ikus dai-

teke. Haiek ez dira beti hobetu urteak joan ahala, eta hobetu denetan ere ez da neurri handian izan.


2015

49

10 langile eta gehiagoGuztira

0 20 40 60 80 100

Enpresari buruzkoinformazio orokorra

Ondasun eta zerbitzuenzerrenda edo katalogoa

Informazio pribatutasunarendeklarazioa

Babestutako transakzioak

Produktu digitalenzuzenenko banaketa

Lan-eskaintzei buruzkoinformazioa

Salmenta ondoko zerbitzua

Produktuen/ zerbitzuenzuzenenko ordainketa

Eskarien jarraipena

Ohiko erabiltzaileen edukienpertsonalizazioa

Ezinduentzako irisgarritasuna

Produktuak pertsonalizatuedo diseinatzea

50. grafikoa. EAEko establezimenduen webguneetan eskaintzen diren prestazioen bilakaera, 2010-2015

bitartean. (%).


3.2.3 Merkataritza elektronikoa

Merkataritza elektronikoaren gaineko azken datuak 2014. urtekoak dira. Ekipamenduei buruzko datuak inkes-

taren erreferentzia-urtekoak dira, baina merkataritza elektronikoari buruzko datuak beti izaten dira informa-

zioa jaso aurreko urteko abenduaren 31koak.

EAEko enpresen merkataritza elektronikoak banaketa ezberdina du sistema horren bidez egindako erosketak

edo salmentak aintzat hartzen badira. Halaber, ezberdintasunak daude enpresaren tamaina eta enpresaren

ekoizpen-sektorea aztertzen badira.

Enpresek gutxitan erabiltzen dute haien produktuak saltzeko, zehazki, enpresa guztien %6,0k soilik. Sektorea

kontuan hartuta, industria-sektoreko enpresen %9,8k erabiltzen du produktuak edo zerbitzuak saltzeko, zer-

bitzuetako sektoreko enpresen %5,9k eta eraikuntzaren sektoreko %4,1ek. Erosketen alorrean, ehunekoak

handiagoak dira: enpresa guztien %23,1ek erabiltzen du horretarako, eta industria-sektoreko enpresen %26,0k,

zerbitzuen sektoreko %24,3k eta eraikuntzaren sektoreko enpresen %13,6k. Salmentak nahiz erosketak kon-

tuan hartuta, merkataritza elektronikoa erabiltzen da enpresa guztien %24,8tan, industria-enpresen %28,1etan,

zerbitzu-enpresen %26,1etan eta eraikuntza-enpresen %14,5etan.

Datu horiek aldatu egiten dira 10 langile edo gehiagoko establezimenduak soilik kontuan hartuz gero; merka-

taritza elektronikoa %28,8ko tasara heltzen da neurri horretako enpresetan. Sektorea kontuan hartuta, %28,5

industria-sektorekoak dira, %29,5 zerbitzuetakoak eta %22,6 eraikuntzaren sektorekoak. Neurri horretako en-

presetan, enpresen %25,0ek erosten du horrela, eta %10,8k saltzen.


2015

50

2010 2012 2013 2014 2015

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Enpresari buruzkoinformazio orokorra

Ondasun eta zerbitzuenzerrenda edo katalogoa

Informazio pribatutasunarendeklarazioa

Lan-eskaintzei buruzkoinformazioa

Salmenta ondoko zerbitzua

Produktuen/ zerbitzuenzuzenenko ordainketa

Produktu digitalenzuzenenko banaketa

Ohiko erabiltzaileen edukienertsonalizazioa

Eskarien jarraipena

Produktuak pertsonalizatuedo diseinatzea

2011

51. grafikoa. Merkataritza elektronikoa EAEko enpresen jarduera-sektoreen eta tamainaren arabera, 2014an.

(%).


Merkataritza elektronikoak 2002-2014 aldian izan duen bilakaera ere oso esanguratsua da. 2002an merkata-

ritza elektronikoa egiten zuten enpresak %4,4 ziren; %3,6 erosi egiten zuen eta % 1,3k saldu. 2014an, aldiz,

enpresen %24,8k erabili du; %23,1ek erosteko eta %6,0k saltzeko.

Tamaina kontuan hartuz gero, 10 langiletik gorako enpresen artean, 2002an enpresen %10,0ek erabili zuten

merkataritza elektronikoa, %8,3k erosteko eta %2,8k saltzeko; 2014an, berriz, enpresen %28,8k erabili zuten,

%25,0ek erosteko eta %10,8k saltzeko.


2015

51

0

5

10

15

20

25

30

Merkataritzaelektronikoa

Erosketakelektronikoa

Salmentakelektronikoa

Sektoreak, guztira Industria Eraikuntza Zerbitzuak



Erosketakelektronikoa

Salmentakelektronikoa

52. grafikoa. Merkataritza elektronikoa EAEko enpresetan, tamainaren arabera (2002-2014). (%).


Azkenik, eta EAEko merkataritza elektronikoak mugitzen duen diru-kopuruari dagokionez, aztertutako 2002-

2014 tartean honako datu hauek atera dira: merkataritza elektronikoaren bidezko erosketak 1.509,5 milioi eu-

rokoak izan ziren 2002an eta 9.326,1milioi eurokoak 2014an. Salmentak 2.834,0 milioi eurokoak izan ziren

2002. urtean; 2014an, berriz, 12.124,6 milioi eurokoak izan ziren.

Beraz, erosketa elektronikoak egiten dituzten enpresen ehunekoa sistema horren bidez salmentak egiten di-

tuztenena baino handiagoa bada ere, transferentzien diru-kopuruak salmenta elektronikoetan dira handiagoak..

53. grafikoa. EAEko merkataritza elektronikoaren bilakaera. 2002-2014. (Milioi eurotan).



2015

52

0

5

10

15

20

25

30


Erosketak Salmentak


2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014


Erosketak Salmentak

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

11.000

12.000

13.000

Erosketak Salmentak

2002 2003 2004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20142005

Nazioarteko datuak ere aztertu ditugu. Ekipamenduen atalean gertatu den bezala, EAEn eta Espainian 2014ko

abenduko datuak erabili dira, baina txosten hau egitean 2013ko abenduko datuak besterik ez dira egon era-

bilgarri EBari dagokionez. Orduan, alderaketak hobeto egin ahal izateko, azken aldi horretako (2013) datuak

erabili dira.

Aipatzekoa da, dena den, informazioa homogeneoa izateko, herrialde horietako informazioa biltzen duten era-

kundeek erabilitako sailkapen bera erabili behar dela. Hori dela eta, 54. grafikoan EAErako agertzen diren da-

tuak zertxobait alda daitezke.

Hamar langile edo gehiagoko enpresak konparatu dira, gainera.

Hiru baldintza horiek kontuan hartuta ikusten da Euskal Autonomia Erkidegoan azken urteetan erosketa eta sal-

menta elektronikoak asko gehitu diren arren oraindik ez dutela eragin handirik euskal enpresetan; ondorioz,

EAE grafikoaren behealdean kokatzen da eta Europar Batasuneko herrialde gehienek gainditu dute bai eros-

keta elektronikoei bai salmenta elektronikoei dagokienez.

54. grafikoa. Erosketa eta salmenta elektronikoak egiten dituzten 10 langile edo gehiagoko enpresen kopurua,

herrialdeka. 2013 (%).


Iturria: Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. Enpresak (IGI-E). EUSTAT.

Statistics on the information society in Europe, EUROSTAT.


2015

53

Danimarka

Txekiar Erre.

Kroazia

Suedia

Irlanda

Holanda

Belgika

Britainia Handia

EB 28

Frantzia

Eslovakia

Luxemburg

Hungaria

Euskal AEko

Txipre

Grezia

Errumania

Alemania

Espainia

Lituania

Finlandia

Malta

Eslovenia

Austria

Portugal

Estonia

Polonia

Letonia

Bulgaria

Italia

0 10 20 3080 70 60 50 40 30 20 10 0

EROSKETAK SALMENTAK

3.2.4. Administrazio Elektronikoa (e-administrazioa))

Internet erabiltzen duten euskal enpresen %67,7k bide hau erabili du noizbait administrazio publikoarekiko

izapide edo zerbitzuetarako 2015ean. Ehuneko hori %93,1 da 10 langile edo gehiagoko enpresetan.

Gainera, Administrazioarekiko harreman hori eskatzen duten enpresen kopurua apurka hazi da azken urtee-

tan. Hala, 2001etik 2015era Internet eduki eta haren bidez izapideak egiten dituzten enpresen kopuruak

%22,5etik %67,7ra egin du gora. Ehuneko horiek handiagoak dira 10 langile edo gehiagoko enpresak soilik

aintzat hartzen baditugu: 2015ean %43,9tik %93,1era igo dira.

55. grafikoa. Internet eduki eta haren bidez Administrazio Publikoarekin izapide elektronikoak egiten dituzten

enpresen bilakaera 2001-2015 aldian. (%).

Iturria: EUSTAT. Informazioaren Gizarteari buruzko Inkesta. IGI - Administrazioa.

Euskal enpresek administrazioarekin egin dituzten izapide elektronikoen motei dagokienez, hauek nabar-

mentzen dira: informazioa lortu, Internet dutenen %55,3; inprimaki eta formularioak lortu, %53,2; BEZ (Balio

Erantsiaren Zerga) aitortu (%40,6); inprimaki eta formularioak bete eta bidali, %40,1; sozietateen gaineko

zerga aitortu %35,9. 10 langile edo gehiagoko enpresak aintzat hartuz, ehunekoak handiagoak dira.


2015

54

22,5

28,535,3 35,0

39,542,2

44,6

52,859,8

61,4 61,864,0 63,8

67,267,7

43,9

51,3

59,761,2

66,071,3

74,278,8

82,284,9 85,2 87,8

91,3 92,193,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Euskal AEko Euskal Aeko (10 langile eta gehiago)

1. taula. Internet erabiltzen duten establezimenduak, 2015ean administrazio publikoekin egindako izapide elek-

trikoen motaren arabera. (%).


Azkenik, Internetera konektatutako enpresek izapideok zein Administraziorekin egiten dituzten galdetuz gero,

nabarmendu egiten dira Foru Aldundiak (%55,6) eta Administrazio Zentrala (%46,6); ehunekoetan eragina dute

zerga nagusien gainean dituzten eskumenek. Ondoren Eusko Jaurlaritza (%43,4), Toki Erakundeak (%25,7) eta

Europako Batasuna eta beste batzuk (%7,4).

Ehuneko horiek, berriro ere, handiagoak dira 10 langile edo gehiago dituzten enpresak soilik kontuan hartuta.

Hala, Foru Aldundiekin Sarerako sarbidea duten tamaina horretako enpresen %79,1ek dauzka harremanak;

Administrazio Zentralarekin enpresen %72,9k; Eusko Jaurlaritzarekin %72,5ek; Tokiko Erakundeekin %41,8k;

eta azkenik, Europar Batasunarekin edo besteren batekin %18,2k.

56. grafikoa. Internet eduki eta haren bidez Administrazio Publikoekin izapideak egiten dituzten euskal enpre-

sak 2015ean. (%).



2015

55

Erabilera Guztira10 eta

gehiago Guztira10 eta

gehiago

Administrazioarekin izapide elektronikoak egiten ditu 67,7 93,1 46,6 72,9 43,4 72,5 55,6 79,1 25,7 41,8 7,4 18,2

Informazioa lortu 55,3 83,5 26,6 52,0 39,4 68,1 44,7 67,4 24,1 39,4 5,6 17,2

Inprimakiak eta formularioak lortu 53,2 80,5 21,8 43,3 33,1 61,2 42,2 64,6 18,7 31,3 4,2 11,5

Inprimakiak eta formularioak itzuli 40,1 69,2 16,9 36,7 24,1 50,9 31,2 54,0 11,0 22,0 3,2 8,2

Prozedurak elektronikoki izapidetu 27,9 55,7 11,3 28,2 15,0 38,2 19,7 41,3 5,8 14,0 2,1 6,3

Proposamenak lizitazio elektronikoko sistema bateanaurkeztu (e-procurement) 6,2 15,3 2,8 8,6 3,5 10,1 3,7 8,2 1,8 4,1 0,9 1,9

Langileen gizarte-kotizazioak aitortu 33,6 60,1 33,0 59,7 . . . . . . 0,6 0,5

Sozietateen gaineko zerga aitortu 35,9 60,5 13,3 22,2 . . 30,3 50,8 . . 0,0 0,1

Balio erantsiaren gaineko zerga aitortu (BEZ) 40,6 63,3 13,6 21,6 . . 34,1 53,5 . . 0,5 0,8

Zerga bereziak edo eskubideak aitortu 6,4 19,1 6,2 18,5 . . 0,0 0,1 . . 0,5 1,2Beste izapide edo zerbitzu batzuk 2,0 3,3 0,8 1,0 0,5 0,6 1,2 1,8 0,5 0,6 0,1 0,1

Toki-erakundeak

EuroparBatasun etabeste batzuk

SektorePublikoa

Administraziozentrala

EuskoJaurlaritza

Foru-Aldundiak

Guztira10 eta




gehiago

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Administraziozentrala

Eusko Jaurlaritza Foru-Aldundia Toki-erakundeak EB eta beste bat

Euskal AEko Euskal Aeko (10 langile eta gehiago)


2015

56

3.2.5 Eskualdeen araberako ikuspegia, 10 langile edo gehiagoko enpresetan

2015. urtean, EAEko 10 langile edo gehiagoko enpresek maila handian dauzkate IKT –Informazioaren eta Ko-

munikazioaren Teknologiak– ekipamenduak, salbuespen batekin: merkataritza elektronikoa.

Informazioaren teknologiak erabiltzen dituzten 10 langile edo gehiagoko enpresen ehunekoan, Debagoiena

nabarmentzen da.

2. taula. IKT ekipamenduak, 10 langile edo gehiagoko establezimenduetan, hiriburu eta eskualdeen arabera

(%). 2015.

Fuente: EUSTAT. Encuesta de la Sociedad de la Información en las Empresas.

Hala, Internet baduten tamaina horretako enpresen artean, Araban Arabako Errioxa (%99,1), Gipuzkoan Tolo-

saldea (%98,8) eta Bizkaian Durangaldea (%98,5) eskualdeak ditugu.

Internet daukaten, 10 langile edo gehiagokoak diren eta administrazio publikoekiko izapideak egiten dituzten

enpresak bereziki ugariak dira Arratia-Nerbioin (%99,1) Bizkaian, Arabako Mendialdean (%97,3) Araban eta De-

babarrenan eta Goierrin (bietan, %93,7) Gipuzkoan.

Konexioa-rekin

Administraziopublikoekin

izapide egitendituzte (1)

Daukate Euskaraz(2)

Euskal AE 97,8 93,1 86,5 48,6 94,4 81,7 28,8

Vitoria - Gasteiz 96,4 93,6 85,1 41,7 95,9 80,9 26,8Bilbao 96,0 91,8 85,4 44,7 96,2 81,8 26,1Donostia - San Sebastian 97,0 91,5 87,7 65,9 97,3 83,7 34,5

ARABA/ÁLAVA 97,8 93,6 85,4 39,6 94,9 81,5 27,1

Arabako Ibarrak / Valles Alaveses 98,5 94,2 78,4 31,6 99,7 87,8 16,2Arabako Lautada / Llanada Alavesa 96,2 93,6 85,4 41,4 95,2 80,5 26,5Arabako Mendialdea / Montaña Alavesa 98,7 97,3 61,1 52,8 97,8 85,2 19,6Errioxa Arabarra / Rioja Alavesa 99,1 93,0 74,2 28,4 100 86,6 30,1Gorbeia Inguruak / Estribac. del Gorbea 98,7 95,0 84,9 30,1 99,3 92,0 26,9Kantauri Arabarra / Cantábrica Alavesa 96,7 92,6 85,4 36,0 92,5 86,5 30,5

BIZKAIA 97,7 93,7 86,7 42,6 95,2 80,8 26,9

Arratia Nerbioi / Arratia-Nervión 98,1 99,1 73,1 37,1 99,6 81,7 12,9Bilbo Handia / Gran Bilbao 96,0 92,9 86,1 41,7 95,6 81,9 27,0Durangaldea / Duranguesado 98,5 95,9 87,5 41,1 100 79,9 24,7Enkartazioak / Encartaciones 98,2 94,6 85,9 42,6 99,7 65,1 4,6Gernika-Bermeo 98,2 98,8 87,5 63,8 95,2 87,2 34,9Markina-Ondarroa 98,4 96,2 64,1 65,7 90,8 85,0 30,4Plentzia-Mungia 95,5 96,6 84,2 46,6 90,4 78,3 33,8

GIPUZKOA 97,8 91,9 86,6 61,5 93,1 83,1 32,5

Bidasoa Beherea / Bajo Bidasoa 97,2 86,0 85,6 54,4 95,8 87,6 29,6Deba Beherea / Bajo Deba 96,8 93,7 85,3 59,8 93,3 86,8 30,2Deba Garaia / Alto Deba 97,3 93,4 88,7 74,3 93,4 92,0 38,1Donostialdea 96,9 92,0 85,3 60,6 95,9 82,3 31,7Goierri 96,8 93,7 86,3 67,3 97,7 88,7 26,0Tolosaldea / Tolosa 98,8 91,1 86,3 56,9 87,2 78,0 36,8Urola-Kostaldea / Urola Costa 94,4 93,1 84,9 61,1 90,3 83,0 34,3(1) Internet, electronicamente-a administrazioekin elkar eragiten dutenen ehunekoa, duten ezarpenetako

(2) Webgunea, euskarazko erabilgarritasunarekiko ehunekoa, duten ezarpenetako

(3) Merkataritza Elektroniko-datuak dira 2013ko abenduaren 31ra

Salerosketaelektronikoa

(3)

WebaInternet

Sareinformatikoak

Kodeirekidun

programak


2015

57

Interneten Webguneen bitartez agertzeari dagokionez, Gipuzkoako Debagoienan (%88,7), Bizkaiko Duran-

galdean eta Gernika-Bermeon (%87,5) eta Arabako Lautadan eta Kantaurialdean (%85,4) kokatuta daudenak

nabarmendu behar dira.

Sare informatikoak dituzten enpresei dagokienez, aipatzekoak dira Bizkaian Durangaldea eta Arabako Errioxa

Araban (bietan, %100); Gipuzkoan, Goierri aipatu behar da (%97,7).

Halaber, kode irekidun programak erabiltzen dituzten 10 langile edo gehiagoko enpresen ehunekorik handie-

nak eskualde hauetan daude: Gorbeia Inguruak eskualdean Araban eta Debagoienan Gipuzkoan (bietan,

%92,0); Bizkaian, berriz, Gernika-Bermeon (%87,2).

Merkataritza elektronikoa (erosketa eta salmenta elektronikoak) erabiltzeari dagokionez, tamaina horretako

enpresetan, ehunekoak askoz apalagoak dira; hala ere, eskualde hauek nabarmendu ahal dira: Debagoiena

(%38,1) Gipuzkoan, Gernika-Bermeo (%34,9) Bizkaian eta Arabako Kantaurialdea (%30,5) Araban.

Azkenik, euskaraz eskuragarri dauden Webgune gehienak Gipuzkoako eskualdeetan dauden enpresetan

daude. Hala, lurralde horretan Debagoienan dauden enpresen %74,3 dira eta Goierrikoen %67,3; Gipuzkoako

gainerako eskualdeetan %54en gainetik.

Jarraian, Bizkaiko enpresei dagokienez, Markina-Ondarroan (%65,7) eta Gernika-Bermeon (%63,8) dauden

webguneen erdiak baino gehiagok ematen dute euskaraz sartzeko aukera.

Azkenik, Araban nabarmentzekoa da Mendialdea, webguneen %52,8ra sartu ahal gara euskaraz; gainerako

eskualdeetan beheraka doa ehuneko hori..

Euskal hiriburuetan, berriz, 10 langile edo gehiagoko enpresetan IKT ekipamenduen ehunekoak oso antze-

koak izan arren, Donostiak du ehunekorik handiena euskaraz eskuragarri dauden webguneei dagokienez.


2015

58

4 GRAFIKOEN ETA TAULEN AURKIBIDEA

1. grafikoa Familiak, etxeko IKT ekipamenduen arabera. EAE 2015 (%) .................................... 3

2. grafikoa Telebistari lotutako ekipamenduak familietan, Lurralde Historikoaren eta etxe motaren

arabera, 2015. (%). .................................................................................................... 4

3. grafikoa Telefoniari eta beste batzuei lotutako ekipamenduak familietan, lurralde historikoaren eta

etxe motaren arabera, 2015ean. (%). ........................................................................ 5

4. grafikoa Ordenagailuei eta Interneti lotutako ekipamenduak familietan, lurralde historikoaren eta

etxe motaren arabera, 2015. (%). ................................................................................ 6

5. grafikoa IKTk EAEko familietan barneratzeko prozesuaren bilakaera 2004-2015 aldian. (%) . .. 7

6. grafikoa Familiak (16 eta 74 urte arteko kideekin) Interneteko konexioaren arabera, 2015ean,

EAEn - Espainia. (%). ................................................................................................ 7

7. grafikoa Familiak (16 eta 74 urte arteko kideekin) Interneteko konexioaren arabera, autonomia-

erkidegoak kontuan hartuta, 2014. (%). ................................................................................ 8

8. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleak teknologia nagusien arabera. EAE 2015.- (%). .... 9

9. grafikoa Etxean Internet konexioa duten 15 urteko eta gehiagoko biztanleak. EAE 2015.- (%). 10

10. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleen artean IKT nagusiek izandako ezarpen-mailaren bilakaera

EAEn. 2003-2015 (%) .................................................................................................. 11

11. grafikoa EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, lurralde histor ikoaren arabera,

2015ean. (%). ............................................................................................................ 12

12. grafikoa EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, enpleguaren estratuen arabera,

2015ean. (%). ............................................................................................................ 13

13. grafikoa EAEko establezimenduetako ekipamendu-mota, tamainaren eta jarduera-sektorearen

arabera, 2015ean. (%). .............................................................................................. 14

14. grafikoa EAEko establezimenduetan ekipamenduek izandako bilakaera, 2001-2015. (%). 15

15. grafikoa EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, enplegu-estratuen

arabera, 2001-2015 tartean. (%). ................................................................................ 16

16. grafikoa EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, lurralde historikoaren

arabera, 2001-2015 tartean. (%). ................................................................................ 17

IBARQUER


.../...


2015

59

17. grafikoa EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduek izandako bilakaera, sektore ekonomikoen

arabera, 2001-2015 tartean. (%) .................................................................................. 17

18. grafikoa Ordenagailua erabiltzen duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagokoen artean eta

herrialdeka, 2014an. (%) ............................................................................................ 18

19. grafikoa Interneterako sarbidea duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagoen artean eta

herrialdeka, 2014an. (%). .................................................................................................. 19

20. grafikoa Webgunea duten enpresen kopurua 10 langile edo gehiagokoen artean eta herrialdeka,

2014an. (%). .............................................................................................................. 20

21. grafikoa 10 langile edo gehiagoko enpresak, IKT ekipamenduen arabera. Euskadi-Espainia,

2015. (%). .......................................................................................................... 21

22. grafikoa IKT ekipamenduak EAEko landa-eremuetako etxeetan 2015 (%). ................................ 22

23. grafikoa EAEko lehen sektoreko establezimenduen IKT ekipamendu mota 2013an. (%). ............ 23

24. grafikoa EAEko lehen sektoreko IKT ekipamendu mota, jarduera-sektoreen arabera, 2013an. (%)........ 24

25. grafikoa EAEko lehen sektoreko establezimenduetako IKT ekipamenduen bilakaera 2003-2013

artean, tamainaren arabera. (%) .................................................................................. 24

26. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleak ordenagailua erabiltzeko maiztasunaren arabera.

EAE 2015 (%). ............................................................................................................ 26

27. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleak ordenagailuaren erabileraren arabera. EAE 2015 (%). ...... 27

28. grafikoa 15 urte eta gehiagoko biztanleria ordenagailua erabiltzeko tokiaren eta lurralde historikoaren

arabera. EAE. 2015 (%) .............................................................................................. 28

29. grafikoa EAEko 15 urteko eta gehiagoko biztanleak, ordenagailua erabiltzeko tokiaren arabera.

2015 (%). .................................................................................................................... 29

30. grafikoa EAEko 6 urteko eta gehiagoko biztanleria, ordenagailua erabiltzeko arrazoiaren arabera.

2015 (%) .................................................................................................................... 30

31. grafikoa 6 urteko eta gehiagoko biztanleria, azken 3 hilabeteetan ordenagailua erabili duena

erabilera-helburuaren, sexuaren, adinaren, ikasketa-mailaren eta jarduerarekiko erlazioaren

arabera, urteak kontuan izanda, EAE. 2015.( %). ........................................................ 31

32. grafikoa EAEko establezimenduetan IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak,

lurralde historikoaren eta establezimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%). ...... 32


establezimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%). ............................................ 32


jarduera-sektorearen eta establezimenduaren tamainaren arabera, 2015ean. (%). ...... 33

IBARQUER


.../...


2015

60

35. grafikoa IKT ekipamenduak erabiltzeko aukera daukaten langileak Euskal AEko establezimen-

duetan 2001-2015 artean (%). .................................................................................. 34

36. grafikoa Landa-eremuetako 15 urteko eta gehiagoko biztanleria ordenagailu-ekipamenduen arabera.

EAE. 2015 (%). .......................................................................................................... 35

37. grafikoa Landa-eremuetako 15 urteko eta gehiagoko biztanleria, azken hiru hilabeteotan orde-

nagailua erabili eta Internetera konektatu izanaren arabera. EAE. 2015 (%). ................ 35

38. grafikoa Azken hiru hilabeteotan Internet erabili duten EAEko 15 urteko eta gehiagoko biztanleak

lurralde historikoen arabera. 2015 (%). ........................................................................ 36

39. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleriaren bilakaera Internetera konektatzeko maiztasunari

dagokionez. EAE 2004-2015 (%). .............................................................................. 37

40. grafikoa Azken 3 hilabeteetan Internet erabili duen EAEko 15 urteko edo gehiagoko biztanleri-

aren bilakaera. EAE 2004-2015 (%). ............................................................................ 38

41. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko biztanleak Interneten erabilitako zerbitzuen arabera. EAE 2015 (%). .. 40

42. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko Interneteko erabiltzaileak nabigatzeko erabiltzen duten hiz-

kuntzaren arabera. EAE 2015 (%). .............................................................................. 42

43. grafikoa 15 urte eta gehiagoko biztanleak Internet bidez egindako erosketen arabera banatuta.

EAE. 2015 (%). .......................................................................................................................... 43

44. grafikoa 15 urteko eta gehiagoko populazioa merkataritza elektronikoarekin duten harremanaren

arabera, eta lurralde historikoen arabera. 2015 (%). .................................................... 44

45. grafikoa Interneterako sarbidea duten EAEko establezimenduak, tamainaren, lurralde historiko-

aren eta jarduera-sektorearen arabera, 2015ean. (%). ................................................ 46

46. grafikoa Interneterako sarbidea duten EAEko establezimenduak, konexio motaren arabera,

2015ean. (%). ............................................................................................................ 47

47. grafikoa EAEko establezimenduen Interneterako sarbidearen bilakaera, sartzeko erabiltzen

duten modalitatearen arabera, 2001-2015 (%). .......................................................... 48

48. grafikoa EAEko establezimenduen webguneak, hizkuntzaren arabera, 2015ean. (%). ................ 48

49. grafikoa EAEko establezimenduen webguneetan eskaintzen diren prestazioak, 2015ean. (%). ............ 49

50. grafikoa EAEko establezimenduen webguneetan eskaintzen diren prestazioen bi lakaera,

2010-2015 bitartean. (%). ............................................................................................ 50

51. grafikoa Merkatar i tza elektronikoa EAEko enpresen jarduera-sektoreen eta tamainaren

arabera, 2014an. (%). ................................................................................................ 51

52. grafikoa Merkataritza elektronikoa EAEko enpresetan, tamainaren arabera (2002-2014).(%). .. 52

IBARQUER


.../...


2015

61

53. grafikoa EAEko merkataritza elektronikoaren bilakaera. 2002-2014. (Milioi eurotan). .............................. 52

54. grafikoa Erosketa eta salmenta elektronikoak egiten dituzten 10 langile edo gehiagoko enpresen

kopurua, herrialdeka. 2013 (%). .................................................................................. 53

55. grafikoa Internet eduki eta haren bidez Administrazio Publikoarekin izapide elektronikoak egiten

dituzten enpresen bilakaera 2001-2015 aldian. (%). .................................................. 54

1. taula Internet erabiltzen duten establezimenduak, 2015ean administrazio publikoekin egindako

izapide elektrikoen motaren arabera. (%)). ................................................................ 55

56. grafikoa Internet eduki eta haren bidez Administrazio Publikoekin izapideak egiten dituzten euskal

enpresak 2015ean. (%). ............................................................................................ 55

2. taula IKT ekipamenduak, 10 langile edo gehiagoko establezimenduetan, hiriburu eta eskualdeen

arabera (%), 2015ean................................................................................................. 56

uEUSKAL ESTATISTIKA ERAKUNDEAINSTITUTO VASCO DE ESTADÍSTICA

Erakunde AutonomiadunaOrganismo Autónomo del

www.eustat.eus

Informazioaren gizartearen egoera Euskadin 2015...Erresuma Batua Txekiar Errepublika Errumania...

Documents

Transcript of Informazioaren gizartearen egoera Euskadin 2015...Erresuma Batua Txekiar Errepublika Errumania...