Informacion encuentas cc
-
Upload
ceferino-m-lopez-sandez -
Category
Education
-
view
98 -
download
1
description
Transcript of Informacion encuentas cc
1 1Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Diseño de programas sanitarios
ENCUESTAS
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
2 2Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Diseño de programas sanitarios
Previamente tiene que haberse establecido:
• Diagnóstico correcto – información fiable
• Muestreo adecuado – información representativa de la enfermedad en la población
• Diseño del estudio
INFORMACIÓN
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
3 3Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Ejemplo
• ObjetivoControl de procesos respiratorios crónicos en ovinos en Galicia: prevalencia y dinámica de las infecciones por nematodos pulmonares
• Diagnóstico – migración larvaria (s. 90%; e. 100%)
• Muestreo
Población: 500-700Explotaciones: >2000
• Diseño del estudio
RECOGIDA DE INFORMACIÓN
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
4 4Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Ejemplo
¿PUEDO HACER UN PROGRAMA SANITARIO?
7 7Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Ejemplo
• ObjetivoControl de procesos respiratorios crónicos en ovinos en Galicia: prevalencia y dinámica de las infecciones por nematodos pulmonares
• Diagnóstico – migración larvaria (s. 90%; e. 100%)
• MuestreoPoblación: 500-700Explotaciones: >2000
• Diseño del estudio
RECOGIDA DE INFORMACIÓN
RECOGIDA DE INFORMACIÓN
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
8 8Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
ENCUESTAS EPIDEMIOLÓGICAS
ENCUESTA EPIDEMIOLÓGICAProceso completo de recogida de información sobre la
enfermedad y aquellos factores con los que pudiera estar asociada
CUESTIONARIOSoporte físico donde se recogen los datos
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
9 9Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
ENCUESTAS EPIDEMIOLÓGICAS
• Elaboración de cuestionarios
• Tipos de encuestas
• Variables más utilizadas
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://www.texample.net/media/tikz/examples/PNG/colorful-tables.png
http://4.bp.blogspot.com/_sA_hdLZwb6w/RhQ2kCiFClI/
10 10Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
TOMA DE DATOS
Programa Sanitario – precisa análisis de información
Información:
• ¿Qué se necesita?
• ¿Cómo se recoge?
Fases de preparación:● Definición de los objetivos del estudio● Selección de las variables● Definición de las variables● Escala de medida
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
11 11Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
1. Definición de los objetivos del estudio
Definición de un problema – necesidad de resolverlo
Objetivos de un estudio:• Objetivo general• Objetivos específicos
Ejemplo:Problema: Protostrongilidosis – No se sabe su prevalencia ni que
factores favorecen su presencia en esta región
Objetivo general: Conocer su prevalencia e identificar los principales factores que influyen en la infección de los animales
Posibles objetivos específicos:• Conocer la epidemiología de la protostrongilidosis• Desarrollar métodos inmunológicos de diagnóstico• Conocer la respuesta inmune de los animales• Desarrollar vacunas
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
12 12Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
2. Selección de las variables
Información necesitamos para cubrir los objetivos→VARIABLES
• Criterios de selección: seleccionan los individuos
• Factores de estudio: exposiciones… Todo aquello que haga ↑ o ↓ lo estudiado
• Criterios de evaluación: datos que ayudan a clasificar el individuo
• Factores de confusión o modificadores del efecto
• Variables universales (sexo, raza, edad): descriptivas, a veces, confusoras
• Variables secundarias: no relacionadas con el objetivo principal, útiles para otros fines
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
13 13Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Problema, nº variables a incluir:
• Fuente secundaria de datos
El mayor nº posible
• Cuestionarios:
Tantas como sean necesarias y tan pocas como seaposible
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://s0.geograph.org.uk/geophotos/01/43/05/1430581_5a2c0747.jpg
14 14Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
3. Definición de las variables
• Definir como van a ser medidas (comparabilidad)
• Claras, evitando ambigüedad
• Utilizar criterios y factores validados previamente (comparación con otros estudios)
Ej: aborto vacuno – muerte fetal entre 42 y 260 días de gestación
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http//www.flickr.com/photos/slimjim/4568141176/
15 15Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
4. Escala de medida
La escala de medida determinará el análisis estadístico a realizar
• Variables cuantitativas: valores numéricos
Discretas (nº enteros): nº de partos
Continuas (cualquier valor): peso
• Variables cualitativas: identifican categorías
Nominal: no son susceptibles de ser ordenadas
Categórica: raza
Dicotómica o binaria (solo 2 categorias): sexo
Ordinal: categorías ordenadas (lesión paratuberculosis I, II, III)
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
16 16Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Características de una buena escala de medidas:
Adecuada para el estudio (según objetivos y definición de la variable)
Potencia suficiente
Categorías claramente definidas
Nº suficiente de categorías, pero no innecesariamente elevado
Exhaustiva, permitiendo clasificar todas las situaciones posibles
Mutuamente excluyentes (cada situación se clasifica en una categoría)
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
17 17Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
Si es posible, se usarán variables cuantitativas:
Ventajas:
Dan más información
Mayores posibilidades de análisis estadísticos
Permiten su transformación a una escala categórica
Desventajas:
Mayor dificultad de recogida (aparatos, personal…)
↑ coste
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
18 18Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
ELABORACIÓN DE CUESTIONARIOS (encuestas-fuente primaria)
Cuestionario = proceso estructurado de recogida y almacenamiento de información mediante un conjunto de preguntas escritas
Serie de preguntas predeterminadas idénticas a todos los encuestados (comparabilidad)
Fases de preparación:1.Elección del tipo de cuestionario2.Selección del tipo de preguntas y codificación3.Redacción de las preguntas4.Orden de presentación de las preguntas5.Formato del cuestionario6.Formación de los encuestadores7.Prueba piloto del cuestionario y revisión final del cuestionario8.Validación del cuestionario
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
19 19Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
1. Elección del tipo de cuestionario
• Autocumplimentados (preguntas simples y cerradas)
Ventajas: EconomíaRapidez> nº participantesEliminación sesgos entrevistador
Desventajas: ↓% respuestasImposibilidad de conocer al encuestadoImposible aclarar respuestas
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://www.flickr.com/photos/francisco-ponce/4778028756/ http://christmasstockimages.com/free/ideas_concepts/airmail_envelope.jpg
20 20Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
• Entrevista personal (encuestador: > nº respuestas y % éxito)
Ventajas: Mayor control – cuestiones más complejasNº elevado de preguntasNo requiere demasiado del ganadero o dueño
Inconvenientes: Alto coste (desplazamientos, personal)Entrenamiento de encuestadores
(estandarización, sesgos)
• Entrevista telefónica (más económico)
Éxito: Intermedio
Desventajas: Sesgos de selección (teléfono)Dificultad en encuestas largas o
preguntas personales
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://www.flickr.com/photos/faceme/2373451955
21 21Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
2. Tipo de preguntas y codificación
a. Abiertas
Ventajas: Más información
Desventajas: Dificultad de codificación y análisis
b. Cerradas
Ventajas: Datos homogéneos (análisis más sencillo)
Desventajas: Preguntas más difíciles de elaborar
Codificación: Preguntas abiertas (codificación posterior)
Preguntas cerradas (codificación en la entrevista)
Lógico: Sí/No + No sabe/no contestaMúltiples opciones excluyentes + otras (especificar)Múltiples opciones no excluyentes + otras (especificar)Escalas de puntuaciones: 1, 2, 3, 4, 5 …
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
22 22Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
3. Redacción de las preguntas
Complicado. Se debe tener en cuenta:
● Evitar ambigüedad y términos vagos (PRECISIÓN) ● Una sola interpretación● Neutralidad● No más de una pregunta en una cuestión – SEPARAR LAS PREGUNTAS● Una sola idea por pregunta● Lenguaje sencillo● No sobrevalorar la memoria del encuestado● Evitar un nº excesivo de opciones en las preguntas cerradas
Deben cumplir:
PRECISIÓN, CLARIDAD, SENCILLEZ
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
23 23Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
4. Orden de presentación de las preguntas
Para facilitar la respuesta, evitar distracción
• Primeras: interesantes para el encuestadocerradas, pocas alternativas y neutrales(de respuesta rápida)
• Preguntas personales: al final
• Primero generales y continuar con las específicas
• Si hay abiertas y cerradas, las abiertas primero
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
t
http://www.flickr.com/photos/triciawang/1646622065
24 24Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
5. Formato del cuestionario
En función del encuestado, pero fundamentalmente:
• Carta de introducciónFinalidadConfidencialidadOrganismo o institución que lo realizaAgradecimiento o recompensa final
• Instrucciones para rellenarlo
• Cuestionario
• Formularios autocumplimentados: sobre de correos libre defranqueo
• El formato final debe facilitar la introducción de los datos yposterior análisis
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
25 25Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
6. Entrenamiento de los encuestadores
Encuestadores = factor de variabilidad
● Conocer el cuestionario – realización de preguntas
● Información importante a recoger
● Evitar la influencia en los encuestados
● Evitar dejar preguntas en blanco
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://www.flickr.com/photos/west_point/5886891820 http://www.flickr.com/photos/usnavy/5601470104
26 26Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
7. Prueba piloto y revisión final
Prueba piloto: Comprobación de la claridad y comprensibilidad del cuestionario
Muestra similar a la población estudiada
Tiempo necesario: + o - preguntas
Resultados: valoración de la encuesta – NUNCA parael estudio
CUESTIONARIO FINAL
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
http://freeaussiestock.com/free/Queensland/mission_beach/
27 27Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
7. Prueba piloto y revisión final
Prueba piloto: Comprobación de la claridad y comprensibilidad del cuestionario
Muestra similar a la población estudiada
Tiempo necesario: + o - preguntas
Resultados: valoración de la encuesta – NUNCA parael estudio
CUESTIONARIO FINAL
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
28 28Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
8. Validación del cuestionario: fiabilidad y validez
• Fiabilidad: capacidad de obtener resultados sólidos (variabilidad real o por error)
Consistencia interna: concordancia de dos preguntas del mismo fenómeno
Repetibilidad: mismos resultados varias veces en el mismo paciente
• Validez: reflejo de la realidad
Sensibilidad
Especificidad
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
31 31Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
BIBLIOGRAFÍA
CONTRERAS, A; SÁNCHEZ, A.; CORRALES, J.C. (2001). Epidemiología veterinaria. Univ. Murcia.
THRUSFIELD, M. (1990). Epidemiología Veterinaria. ACRIBIA, Zaragoza.
THRUSFIELD, M. (2005). Veterinary Epidemiology. Third Edition. Blackwell Scientific Publications Ltd., Oxford.
Deseño e Aplicación de Programas Sanitarios en Explotacións con Animais de Renda
32 32Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012
33 33Ceferino M. López Sández
Noviembre 2012