IKUSMENARI LOTUTAKO TERMINOLOGIA

ERDARAZ EUSKARAZ OHARRAK

Deficiencia visual Ikusmen-urritasuna

Beste zentzumenekin eta beste ahalmenekin ere halaxe erabiltzen da idazki teknikoetan, termino modura: mugimen urritasuna, entzumen urritasuna, adimen urritasuna…

Deficiente visual Ikusmen urrikoa (goikoan oinarrituta)

Baja visión Ikusmen urria

Goikoan oinarrituta, urria; baina, kontzeptuok azaltzean, hizkera arruntean, ikusmen txarra, eskasa… ere erabili litezke.

Agudeza visual Ikusmen-zolitasuna Hizkera arruntean: “begi zolia du”, “ikusmen zorrotza du”…

Agudeza visual variable

Ikusmen-zolitasun aldakorra

Agudeza visual central (Agudeza visual + visión central)

Ikusmen zentralaren zolitasuna

Ezin da ikusmen zolitasun zentrala izan: zentral adjektiboa ez doakio zolitasun izenari, ikusmen delakoari baizik.

Campo visual Ikuseremua

EHUren argitalpen batzuetan, literatura itzulpenetan, Berrian… hainbat adibide topatu litezke.Aditzoina+izena egiturakoa denez, lotuta idatzi behar da.

Simulación visual Nola ikusten dute ikusmen urrikoek?Hona hemen simulazio bat:

Ez dira terminoak: PowerPoint aurkezpen bateko diapositiben izenburuak baino ez dira. Beraz, hobe azaltzea zer ageri den diapositibotan.

Secuencia de baja agudeza visual

Nola ikusten dute zolitasun eskasekoek?Irudi-segida honek erakusten digu:

Disminución visual significativa

Ikusmen gutxitze nabarmenaDisminución ez da terminoa: beste sinonimo batzuk ere erabili daitezke: pérdida, esaterako.

Disminución de la agudeza visual (en mayor o menor grado)

Ikusmen-zolitasuna gutxitzea (neurri batean edo bestean)

Baja agudeza por astigmatismo

Astigmatismoak eragindako ikusmen-zolitasun urria

Pérdida de campo central

Ikuseremu zentrala galtzea / txikitzea / murriztea

Pérdida ez da terminoa: beste sinonimo batzuk ere erabili daitezke, erabateko galera ez bada.

Degeneración macular

Makularen endekapena / Makula endekatzea

Endekatu: Fisiologia eta Medikuntza arloetako terminoa (endekapen hialinoa, gantz-endekapena…)

Reducción Ikuseremu periferikoa galtzea /

(restricción) del campo periférico

txikitzea / murriztea

Diferentes tipos de alteraciones visuales

Ikusmen(aren) alterazioen motak Ez da komeni berrelkarketa egitea: ikusmen alterazio motak

Visión normal Ikusmen ona / Ikusmen normala

Visión de cerca Hurbileko ikusmenaHizkera arruntean: ederto ikusten dut hurbiletik, gero eta gutxiago ikusten dut hurbiletik…

Visión de lejos Urruneko ikusmenaHizkera arruntean: ederto ikusten dut urrunetik, gero eta gutxiago ikusten dut urrutitik…

Visión en túnel Tunel-ikusmenaIng.: tunnel visionFr.: vision du tunnelAl.: tunnelblick

Visión funcional Ikusmen funtzionalaFisiologian eta Medikuntzan, heste-buxadura funtzionala, hondar-edukiera funtzionala…

Visión residual Hondar-ikusmena

Visión residual útil Hondar-ikusmen erabilgarria

Resto visual Ikusmen-hondarra

Visión central Ikusmen zentralaFisiologian eta Medikuntzan, nerbio-sistema zentrala eta nerbio-sistema periferikoa.

Visión periférica Ikusmen periferikoa

Visión monocular Ikusmen monokularra Hizkera arruntean, “begi bakarreko ikusmena”, “begi batetik bakarrik ikusten du”…

Visión binocular Ikusmen binokularra Hizkera arruntean, “begi bietako ikusmena”, “begi bietatik ikusten du”…

Visión aérea Airetiko ikuspegia

Ez da ikusmenari dagokion terminoa. Kasu honetan, visión = vista = perspectiva. Zehazkin, “airetiko ikuspegia”.

Visión fina Ikusmen zolia / zorrotza / finaGure ustez, fina ez da terminoa. Euskarazko hiru adjektiboak erabiltzen dira zentzumenekin.

Visión nocturna Gau-ikusmenaHizkera arruntean, “gaizki ikusten du gauez”, “ikusmen eskasa du gauez”…

Visión cromática Ikusmen kromatikoa Hizkera arruntean, “koloreak hautemateko gaitasuna”, “koloreak bereizteko ahalmena”…

Hemianopsia HemianopsiaAzalpena: Ikuseremuaren erdiari dagokion itsutasuna, begi batekoa edo bietakoa.

Estrabismo Estrabismoa / Ezkeleria Hizkuntza erromantzeetan eta

ingelesez, estrabismoa (edo erro bereko pareko zerbait); beste hizkuntza germanikoetan eta eslabiarretan, betoker kontzeptuaren beren ondareko berbaren gaineko terminoa. Beraz, euskaraz ere, [ezkel + eri] bultzatu liteke.

Escotoma Eskotoma Azalpena: Ikuseremuko gune itsua.

Opacidades flotantes, ‘moscas volantes’

Miodesopsiak / Euli hegalariak

Miodesopsia: berba teknikoa.Al., port. sued…: mouches volantesIng.: floaters

Vidente (persona que ve)

Ikusten duena / Ikusmenduna Ez da terminoa

Ceguera Itsutasuna

Itsumen eta itsukeria, sinonimoak dira literaturan; beraz, itsutasun gorde beharko genuke terminorako.

Ciego total / Ceguera total

Erabat itsua / Erabateko itsutasuna

Ciego de nacimiento / ceguera de nacimiento

Jaiotzetiko itsua / Jaiotzetiko itsutasuna

Hizkera arruntean, “Jaiotzetik da itsua”, ”jaiotzetik du itsutasuna”…

Ceguera congénita Sortzetiko itsutasuna Medikuntzako terminoa: sortzetiko gaixotasuna…

Ceguera adquirida Hartutako itsutasuna

Medikuntzako terminoa: hartutako kalte zerebrala, hartutako immunoeskasiaren sindromea…

Ceguera a los colores

Koloreekiko itsutasuna Hizkera arruntagoan, “ezin ditu koloreak hauteman”, “ezintasuna du koloreak hautemateko”…

Ceguera nocturna Gau-itsutasuna

Ceguera parcial Itsutasun partziala

Ceguera cortical Kortex-itsutasuna / Itsutasun kortikala

Discapacidad visual-cognitiva

Ezgaitasun kognitibo-bisuala

Adjektibo erreferentzial bat denean, hitz elkartua izan liteke euskal ordaina; baina ezin da izan irtenbidea bi adjektibo erreferentzialen elkarketa dagoenean.

Sordoceguera Gor-itsutasunaEuskaraz, horrelako hitz elkartuetan, laburrena izaten da lehena: neska-mutilak (2+3 silabak; ez mutil-neskak, 2+2 silaba); andre-gizonak, gizon-emakumeak, senar-emazteak…

Sordociego Gor-itsua

Hauen kasuan, ezinbestekoa da