Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

21
HEZKUNTZA ARTISTIKOA ETA BERE DIDAKTIKA Hezkuntza Artistikoa (HA) zirkulu batean mugitzen da Zer nolako HA lortu behar dugu? Arte kontzeptu zabala maneiatzen duena (ARTEA). Ikus kultura lantzen duena (egunean 4 ordu baino gehiago informazio bisuala hartzen dugu). Ikasle kritikoak garatzen laguntzen duena, ez hainbeste jenio txikiak, ikasle kritikoak baizik. Helburuak: Arte hezkuntzaren kontzeptua aldatzean. Arte hezkuntzak pertsona baten garapenean ekar ditzakeen onurak agerian uztea. XXI. Mendeko AHren lan ildoak markatzea (jakitea nondik doan AHren pedagogia). Edukiak: Arte Hezkuntzaren kontzeptuak. Bilakaera historikoa: Lan proiektuak. Ebaluazioa: Portafolioa (egindako ariketen bilduma eta hausnarketa pertsonala).

description

 

Transcript of Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

Page 1: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

HEZKUNTZA ARTISTIKOA ETA BERE DIDAKTIKA

Hezkuntza Artistikoa (HA) zirkulu batean mugitzen da

Zer nolako HA lortu behar dugu?

Arte kontzeptu zabala maneiatzen duena (ARTEA). Ikus kultura lantzen duena (egunean 4 ordu baino gehiago informazio

bisuala hartzen dugu). Ikasle kritikoak garatzen laguntzen duena, ez hainbeste jenio txikiak,

ikasle kritikoak baizik.

Helburuak:

Arte hezkuntzaren kontzeptua aldatzean. Arte hezkuntzak pertsona baten garapenean ekar ditzakeen onurak

agerian uztea. XXI. Mendeko AHren lan ildoak markatzea (jakitea nondik doan AHren

pedagogia).

Edukiak:

Arte Hezkuntzaren kontzeptuak. Bilakaera historikoa: Lan proiektuak.

Ebaluazioa:

Portafolioa (egindako ariketen bilduma eta hausnarketa pertsonala). Frogak: arlo teorikoei dagozkionak (azterketa). Lanak entregatzeko epea errespetatzea. Asistentzia eta partehartze aktiboa.

Sentsibilitate artistikoaren formakuntza

eskasa

Gizartearen balorapen eza

Curriculumean pisu eskasa

Atentzio eta profesionalizaz

io eskasa

Page 2: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

1. ARTE HEZKUNTZAREN KONTZEPTUAK

IKASGAIAREN IZENDAPENAK

Marrazketa Eskulanak Adierazpen plastikoa Plastika Adierazpen plastiko eta bisuala Ikus hezkuntza Ikus lengoaia Hezkuntza artistikoa diziplina bezala Ikus Arteen Hezkuntza Kultura bisuala Kultura bisuala ulertzeko hezkuntza Hezkuntza Artistikoa Hezkuntza Artistikoa

Izendapen hauek zeren arabera eman dira?

Arte, Hezkuntza, ikasle kontzeptuen eta Hezkuntza helburuen aldaketen arabera.

Adibidez, lehen ikaslea pasiboa zen eta irakaslea protagonista zen, orain ordea, hori aldatu da eta ikaslea da hezkuntzaren protagonista eta era aktiboan parte hartzen du. Irakasleak entrenatzaile bezalakoa da, umeak motibatzen ditu baina gero kalean, patioan, interneten, e.a. gertatzen dena beste gauza bat da. Gure lana motibatzea eta estrategiak irakastea izango da.

Arte Hezkuntzaren kontzepzioak aldakorrak:

Garai eta kulturaren arabera. Klabe historiko eta sozialen arabera. Artearen kontzeptu eta balio sozialaren arabera. Idei pedagogikoen arabera. Ikaskuntza prozesuen arabera. Eskola, ikasle eta irakaslearen paperaren arabera.

AHren kontzepzioen aldaketak nabarmenduko dira beraz …

Funtzio/Helburuetan Edukietan Metodologian Irakaslearen eginkizunetan

Page 3: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

Ulertzeko nola heldu garen gaurko kontzepzioetara …

Arte Hezkuntzaren ibilbide historikoa gogoratuko dugu. Saiatuko gara AH beste testuinguruan kokatzen: garaiaren aldaketa sozial eta historikoarekin erlazionatzen eta batez ere garai bakoitzak artea konzebitzeko daukan moduarekin erlazionatzen.

TESTUINGURU SOZIALA, KULTURALA, …

ARTE ERREALITATERAREN DESKRIPTOREA

Funtzioa: errealitatea eta bere esperientzia harrapatzea. Helburua: trebetasunak garatzea errealitate hori harrapatzeko

(bolumenak, perspektiba, kolore nahasketa, argi-itzalak, e.a.).

ARTEA EXPRESIOA DA

Funtzioa: barrukoa espresatzea. Helburua: espresibitatea eta irudimena garatzea.

ARTEA JAKINTZA AKUMULATIBOA DA

Funtzioa: Artea kultura da. Patrimonioa, jakintza akumulatibo bat. Helburua: Jakintza honen ezagupena eta balorazioa lantzea.

KOMUNIKAZIOA:

Funtzioa: Artea komunikaziorako tresna bat da, lengoai bat. Helburua: ikaslegoaren “alfabetazioa”.

- AHren proposam enak- Akademiak

- Autoadierazpen sortzailea

- D iziplinetan oinarritutako AH- Lengoaia eta komunikazioa

- Gaurko orientazio berria

- Arte kontzeptua- Artistaren kontzeptua

- Arte Hezkuntzaren kontzepzioak

Page 4: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

ARTE FIGURATIBOA: Ulertzen dugunean zer

den (paisaia, pertsonaia, …). Mimetikoki kopiatu

ARTE ABSTRAKTOA: Ez dugunean ezer

bereizten.

HEZKUNTZA ARTISTIKO “TRADIZIONALA”

ERREPRESENTAZIONISMOA

EXPRESIONISMOA: Barruko sentimenduak, espresioak espresatzea, eta izan daiteke abstraktu edo figuratiboa.

HEZKUNTZA ARTISTIKOA XXI. MENDEAN

Dimentsio hauek aurreko garaietan

emandako paradigmen herentzia da.

ARTEA

Momentu-arte argi gelditu da ARTEA definitu dela inguruko egoera edo kulturaren arabera.

Geertz, C (antropologoa). “El arte como sistema cultural”. Barcelona. Paidos. (1893, b). “Artelana Sistema kulturala da, garai eta lekuaren arabera artelana izango da”.

ARTEA KULTURA SISTEMA BEZALA

ARTE EXPRESIO BEZALA

ARTEA JAKINTZA AKUMULATINO BEZALA

ARTEA ERREALITATEAREN DESKRIPTORE BEZALA

ARTEA KOMUNIKAZIO BEZALA

Page 5: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

Artistizidadea ez dago objektuaren baitan.

Edozein objektua estetikoki erabil daiteke. Horrek esan nahi du:

Paul Duncum-ek (pedagogo) Haren ikerketa objektuaren kontzepzioa zabaltzen du. Badaude “artefaktu estetiko” batzuk gehitu behar ditugunak hezkuntza artistikoan:

Bisualki esanahia dutenak. Jarrera, sinesmen eta baloreen eratzaileak direnak.

Hezitzaile artistiko garen aldetik kontutan eduki behar ditugunak. Artearen mugak gainditu dira.

KULTURA BISUALA

Arte objektuetatik kanpo beste artefaktu batzuk daude gure esperientzia estetikoa (emozionatzen gaituena) hedatzeko. Artea bai, baina bestelako artefaktuak ere bai. Zeintzuk? KULTURA BISUALEKOAK.

Egunero 4 ordu baino gehiago informazio bisuala, modu pasiboki, hartzen dugu eta hori esan nahi du guregan influentzia handia sortzen duela (“el universo visual adquiere un papel fundamental como conformador de identidades, por su omnipresencia y por su fuerte poder persuasivo…”).

Umeak eta gazteak publiko potentzial eta kontsumitzaile nabarmena dira gaur. Bere merkatu eta kode bisual propioak dituzte (jostailuak, gazteen komikiak, saioak, e.a.).

Kultura bisuala barruan iragarkiak (publizitatea), marrazki bizidunak, diseinua (moda), diseinu grafikoa (logoak, web orriak, kamisetak, kartelak,

Artea izan dadin, kulturalki hala onartua eta instituzio espezifiko batzuez ornituta izan beharko du.

Esanahia duen edozein objektuak edo irudia arte direnik (Hezkuntza Artistikoaren parte).

Artearen definizioa baldintzaturik digo leku, garai eta produktu estetikoen eta erakunde kulturaren arteko erlazioen arabera.

Artea ez da empresa autonomoa.

KULTURA BISUALA

ARTEA

Page 6: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

…), bizilekuak (“diseño de interiores”), pelikulak, teleserieak, zinea – filmatropia: pelikula konprometituak, mezua dutenak-, antzerkia, bideoklipak, internet, errealitate birtuala, e.a. aurkitu ahal ditugu.

KULTURA BISUALA: - ARTEA

- Komunikazio MEDIOEN KULTURA

- KULTURA POPULARRA

ARTEFAKTU ESTETIKOA: Cualquier artefacto que sea capaz de generar en nosotros una reacción estética (emozioa), de simbolizar estéticamente, gracias a sus cualidades de formas, colores, sonidos, etc, pertenezca o no al cítculo de productos que hoy denominamos arte, debe ser objeto de trabajo en educación artística.

Gaur egun, ANALFABETO BISUALAK agertzen dira, pilla bat irudiak daude eta.

TATARKIEWICZ (1987): “El arte es una actividad humana consciente capaz de reproducir cosas, construir formas o expresar una experiencia, si el producto de esta reproducción, construcción o expresión, puede deleitar, emocionar o producir un choque” batez ere, IRUDI BISUALAK, BIDEOAK, … batzuetan artea (koadroak, eskulturak, …) baino askoz gehiago.

Artefaktu estetikoez ari gara, baina zer gertatzen da maiuskuladun Artearekin?

Artea sistema kultural bat da, kulturak esaten digu zer den artea eta zer ez.

Artearen balore estetiko eta formal tradizionalak erlatibizatzen dira, ulertzean garai kultura konkretu batzuen kontzepzioekin erlazionatzen direla. Modu honetan, Artea eraikuntza soziala eta aldakorra bezala ulertzen da.

“Pinturas rupestres”, “Cleopatra”, … bere garaian artea zen. Errenazimendutik aurrera produkzio artistikoa artisautzatik bereizten da, Erdi Aroko tailerretan eta gremioetan lantzen ziren ofizioetatik aldenduz (Miguel Angel, e.a.).

Erromantizismoan (XIX. mendean) artearen balio sublimea handitzen da. Artea arauetatik askatzen da. Esentziaz askea den jarduera bezala ikusten hasten da.

Page 7: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

INTERNET

+ Aspektu positiboak:

Jendeak lortzen du Informazio ikusi izugarria Jendeak eraikitzen du Amateur (egiten duenak maite duena)-aren garaipena

- Aspektu negatiboak:

oraindik ez dakigu zenbat kontrolatzen gaituen interneten ezin dugu ikusi beste aldean dagoena

ANTROPOLOGIA DIGITALA: internet sortu berri diren giza sareek erlazionatzeko, komunikatzeko eta indibidualki edota kolektiboki identifikatzeko modu berriak eskaintzen dizkigute (facebook, twenti, hi5, …).

YOUTUBE: espresatzeko, komunikatzeko eta identifikatzeko bide berriak. Bideoak igotzen dira eta jendeak erantzunak ematen ditu: kominikazio bidirekzionala. Sare Soziala da. 2005eko apirilaren sortua. 2008ko datuak:

Youtubek EEBB jaiotako lehen 3 telebista banalak bere bizitzaren 60 urtetan emandako programazioa osoa baino gehiago egotzi du produktore barik azkeneko 6 hilabetetan.

Gaur egunero 9232 ordu bideotan igotzen dira. 3 minututako 200.000 bideo. % 88 berria eta originala (bideo popularrak).

IBILBIDE HISTORIOKOAREN HELBURUAK:

Haren praktika eta kontzepzioen eboluzioaz kontziente izatea Inguruak HAn izaten duen eraginaz hausnartzea Paradigma ezberdinen ezaugarriak ezagutzea Paradigmak utzitako herentziak aztertzea

Page 8: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

2. PARADIGMAK (Ibilbide Historikoa)

1. Programa logozentrikoa: AKADEMIZISMOA (ezagutzan zentratua)

GREZIA+ROMA.- Gure kultura Greziakoan dauka oinarria. Platon eta Aristoteles, hezkuntzari buruz eta arteak honetan izan zezakeen paperaz idatzi zuen.

ARTEA=TREBETASUNA ARTISTA=ARTISAUTZA

Momentu horretan, artea arauen multzo batez osatuta zegoen eta artista izateko, arau horiek ikasi behar ziren.

Imajinazioa eta inspirazioa ARTEA

Arte mota 2 bereizten ziren:

FISIKOA MENTALA

“artea arrunta” “arte liberala”

Eskultura Gramatika, logika

Pintura Erretorika, aritmetika

POESIA: Filosofia edo profesiotzat hartzen zen.

OLERKIGILEA: Poeta

Artea irakatsi daitekeen ezagutzen multzoa da eta HAk ezagutza horiek zabaldu behar ditu.

OINARRI DIDAKTIKOAK:

Ereduaren balio formatiboa. Irakaslearen autoritatearen inportantzia Imitazioa eta zailtasunaren progresioa oinarri metodologiko bezala. Produkzioaren inportantzia intrukzioaren prozesua (modeloa,

materiasla, teknika, “eskua”)

Page 9: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

GREMIOETATIK AKADEMIETARA.- 3 momentu HAren modernizazioan:

Eredu Gremialista: zaharrena. Erdi Aroko bide produktiboena.

Eredu Humanista: tarteko elkarraldia. XV. Mendekoa (Renacimiento). Margolari ospetsuenak: Miguel Angel eta Leonardo Da Vinci.

Eredu Akademizista: AH arautuaren instituzioen finkapen definitiboa: Akademiak.

1) GREMIOAK: ARTEA TREBETASUN BEZALA (ERDI AROA) Erdi Aroan artearen aintzinako ideia jarraitzen zuen, eta trebetasunen

heziketan oinarritzen zen. Ikaslea “ofiziala” edo artisau bihurtzen zen. Artea= artisautza. Arte guztiak mekanikoak ziren.

ERDI AROA:

ERLIJIOA jarduera artistiko guztietan presente. Grezia eta Erroman artistak lortutako ospea et6a eta askatasuna

galdu zen kristau artearen hieratismo antinaturala eta zaharkituarekin, auto-adierazpena suntsituz eta estereotipoetara eta kopiara bueltatuz.

Kristautasunaren ikuspegi kontserbadorea Vs. Arte merkatua eta modak.

Artistak orain artisauak dira, Elizarako lana (artistek erlijioarentzat egiten zuten lan).

2) EREDU HUMANISTA (XV. mendea)Artistak eta arte teoriko errenazentistak esku trebetasunetik aparte jakintasun bereziak ikusi zituzten; araua, kanona eta proportzioa edertasunaren oinarri bezala (“perfektua”).

Artearen ezagutzak antolatuko dira zientzia eta autonomoa bezala, erabilgarritasun kriterioetatik independiente. Honek artelanak nobletuko eta artistaren ospe soziala lortuko du.

ERRENAZIMENDUA: (Akademiak, Platonen isla).- Gremioetatik bereiztu nahi ziren eta artearen eta artisten kontzepzio

berria eman nahi zuten.- Leonardo da Vinci eta Miguel Angel izango dira nagusiak. Artea eta

artisautza ezberdindu.- Artea zientzia da (Perspektiba, zientzia anatomikoa, eredu klasikoak

aztertzen dute eta hobetzen dute, …).

Ikasketa eta ikerketa prozesua 2 ardatz garatzen ziren:

1) Ezagutza zientifikoa: geometria, perspektiba, historia, …

Page 10: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

2) Marrazketaren praktika: pintura eta eskultura.

Teoria estetikaren dogma: “Artelana objektu natural baten errepresentazio zuzena eta Fidela izan behar du”.

Artista ez da artisaua intelektuala baino. Kuriositate zientifikoa du. Beraien ikuspegi eta izaera pertsonala isladatu. Elite kultural baten partaide (noblezia). Haien sormenak= kutsu dibinoa= genioa

3) EREDU AKADEMIZISTA (XVII.etik XIX.era)

Errenazimenduko akademiak ez zeukaten inolako antolaketarik, “humanisten batzar informalak” ziren. XVII. Mendeko pentsamendu arrazionalistak Akademia neoklasikoak bultzatu zituen beste instituzioetan bezala (politika, ekonomia, …), antolaketa hierarkikoa, eta ezagutzen diziplinazkora. Antzinako kultura eta garaikidearen, eta hauen produkzioen ezagutza sakona eta espertoa.

ARTEA ZIENTZIA BAT DA: forma bikainak, idealak ezartzeko forma objetiboak bilatzen ziren. Artean arrazionalismoa eta araua ezartzeko, eredu batzuk landu zituzten.

ILUSTRAZIOA XVII-XIX: testuinguru soziokulturala.

- Erdi Aroko sistema soziokulturala krisi sakon batean sartzen da: feudalismotik absolutismora (doktrina politika eta morala).

- Artearen funtzioa: elizaren doktrina zabaltzea, ilustrazioaren ideiak eta absolutismoaren doktrina politikoa eta morala zabaltzera.

- Akademiak boterearen euskarri eta eredu: produkzioak monarkiaren ideiak transmititzeko zuen, kapazitatea ikusi zuten.

- Beraz, akademiaren lan produktiboa eta expositiboa indartzen da.- Akademiak indartzen doaz XIX.aren bukaera-arte eta Europa eta

Amerikatik zabalduz.

XIX. MENDEA

- Testuinguru soziohistorikoa: industralizazioa, nazionalismoa, artean neoklasizismoa eta erromantizismoa, eta ilustrazioaren ideal politikoak iraultza frantsesean eta Iparamerikako independentzian islatzen dira.

- Sozietate industrialak hiritarren alfabetizazioa eskatzen zuen: irakurtzea, idaztea eta marraztea beharrezkoak ziren garapen teknologikoa aurrera eramateko.

ART

Page 11: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

ERROMANTIZISMOA: XVII. mendean sortu eta batez ere XIXaren 1. Erdian garatu.

2 gauza goraipatu: Askatasunaren gorespena (absolutismoaren kontra) eta pasio handien garaia (arrazionalismoaren kontra).

Eugene DELACROIX, Theodore GERICAULT, …

Akademien beheraldia dator erromantizismoarekin:

- Artea ulermen intelektuala gainditzen duen gauza bat adierazten du, eta sentimenduen munduan gordetzen da.

- Askatasuna eta jenialtasuna oinarrizko irizpide artistikoak.

Araua kuestionatzen da: Nork ezartzen du araua? Nork onartzen du? Galdera hau gaur egungo problematika da.

Akademizismoa gaurko hezkuntza formalean:

Akademizismoan oinarritutako AH garai klasikotik gaurko hezkuntza formal orokorrera beti indarrean egon da. Artearen kontzepzio klasikoa (edertasuna, errepresentazio mimetikoa_errenazimendua) grekar garaian sortua eta askotan berrikusia, gure testuinguru kultural eta sinbolikoaren balore nagusienetarikoa da. HA jakintzen transmisiorako (logozentrikoa), inguru edo instituzioetan leku nagusian dago (adibidez Arte Ederretan=AAEE)

XX. mendearen 1. Erdia (1900-1950)

4 paradigma agertuko dira:

A) Eskola berriaB) Haurren marrazkiaren aurkikuntzaC) Autoadierazpen sortzaileD) ?????

Eskola Berria VS. Eskola tradizionala (XIX. Bukaeran XX. hasieran)

Mugimendu berritzaile batzuk sortuko dira. Rousseau-rekin konekzioa baina errealistagoak testuingurua aztertuz.

Page 12: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

ESKOLA BERRIA: Kontzeptu klabeak

1) Psikologiak eskainitako gizakiaren ezagutza hobeagoa.2) Hezkuntza indibidualagoa (ezberdintasunak errespetatu).3) Ebaluazio indibiduala4) Komunitate sentimenduen garapena (demokraziarakoa Hezkuntza).5) Umearen kontzepzioa (ez heldua erdi egina).6) Umea antolaketa eskolaren ardatza.7) Irakaslearen kontzepzioa.

Irakaslearen papera:

- Tarimatik ikasleen espazioara- Nagusitasuna galdu “presente” egoteko- Motibatu, aktibatu, umearen jarduera naturala (“entrenatzailea”)- Ume bakoitzaren ezagupena (nahiak, interesak, ezaugarriak, …)- Talde lana bultzatzen du

P e d ag o g i a T r a d iz i o n a

l a- H a u r

g a i z t o a : b e r e z u s t e a

( z u z e n du b e h a r

d e n u s t e l k e

r i a )-

N a t u r a =

B a s a t i a ( z u z e n d

u , h e s i t u

b e h a r )-

B i g i l a n tz i a -

z i g o r r a ( k o n t r o l

e a n o i n a r r i tz e n d a )

- D e s k o n

fi d a n t z a-

H e z i k e ta

e r r e p r es o r e a / pr e b e n t i

b o a-

H a u r r a h e l d u

t x i k i b a t

b e z a l a u l e r t z e

n d a-

E s k o l a b i z i t z a r

a k o p r e s t a k

u n t z a

P e d ag o g i a P r o g r

e s i s ta

- J a t o r r i z

z i n t z o a . K o r r u p z

i o a g e r o

j a s t a k oa

( R o u s s ea u )

- N a t u r a l

a = B e n e t a

k o a , b e r e z k o

a ( e s p o n t

a n e o a i z a t e a )

- A u t o n o

m i a ( u m e e i

u t z i b e h a r

z a i e a u t o n o

m o a k i z a t e n )

- K o n fi d a

n t z a o s o a

d a u k a te

u m e e ng a n

- H e z i k e t

a a n t i -a u t o r i t a

r i o a-

U m e a k b e r e

g a r a i p r o p i o a

k d i t u ( b e r e z k

o e z a u g a

r r i e n g a r a i a )

- E s k o l a =

B i z i t z a ( e s k o l a

n g e r t a t z

e n d e n a

b i z i t z a re n

p a r t e b a t d a )

LO

GO

ZEN

TR

IKO

A

AN

DR

OZ

EN

TR

IKO

AU

mean

zen

tratz

en

da

Page 13: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

Eskola berriaren erasoa:

- Programan zentratuko da eskola- Instrukzioa hezkuntza baino- Ikasbide berbala, jarduera praktikoak eta naturaren kontaktua

baino- Irakaslearen nagusitasuna

PEDAGODIA TRADIZIONALA:

- Materian zentratuta- Memorizko ikaskuntza eta errepikapenaren bidez- Zigorrean oinarrituta

XX. mendeko 1. Erdia (1900-1950): Haur marrazkiaren aurkikuntza

Antzinatik jakin izan da umeek marrazteko modu berezia dutela eta oso ondo garatzen direla uzten bazaie. Baina XIX. mendearen bukaeran egoera honen ikuspegi berri bat: zirriborroak eta desproportzioak ez ziren akats bezala interpretatzen; haurtzaroak mundua ulertzeko erabiltzen duen berezko espresio originalak dira.

GERTAERAK:

- Hezkuntza teori berrien haurtzaroen ikuspegi berria.- Psikologia Ebolutiboaren ikerketek haur adimenaren ulermen

sakonagoa.- Abangoardiak eta arte berri eta bizi baten inspirazioa: artearen

erroetara itzulia (primitiboa, natura, purutasuna).

Page 14: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

2. Programa androzentrikoa: AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA.

Artea lengoaia

Berreirakuntz diziplinartekoak DOAH

MARKO HISTORIKOA

Ilustrazioan hasten da, modernitatearekin ideiarekin bat: “Ni indibidual libre, Historiaren egilea eta arrazoiaren bidez nire patua kontrolatzeko gai naizena”.

XIX. MENDEA:

- Tª eboluzionistak (Darwin)- Bidaiak eta aurkikuntzak- Garapen teknologiko zientifikoa/Sistema kapitalistaren garapen

handia- Kolonialismoa- Modernitatea: NI historiaren sortzailea

XX. MENDEA:

- Langileen mugimendu handiak- Errusiar iraultzak- Lehendabiziko krisi kapitalistak- Holokaustoa- Deskonolizazio prozesuak- Guda mundialak- Mugimendu faxistak

Artearen Tª eta praktikak: erromantizismorik

expresionismo abstraktora

Psikoanalista

Kreatibitatearen inguruko teknikak

XIX. eta XX. Mendeetako testuinguru sozial eta historikoa XIX. eta XX.

Mendeetako berreraikuntz pedagogikoen mugimenduak

Haurraren marrazkien aurkikuntza

Haurtzaroaren kontzepzio berriak

AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA

Page 15: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

TEORIA ARTISTIKOAK:

- Pentsamendu Erromantikoaren ondorengoak- Edertasuna gai subjektiboa; irrazionaltasuna eta emotibitatea bilatzen

da- Gizakia librea da, beraz, artearen esentzia askatasuna da, ez araua- Kanonaren proportzioen eta arau konpositiboen objektibitatea zen

erlatibizazioa- subjetibitatearen balioa. Artista jenioa da- Artelanen ebaluazioaren ezintasuna

Garai honetako gertaerak, eraginak:

- PSIKOANALISIAREN ERAGINA. Freud. Inkonszientea (ametsak, desioak) + “asociación libre” metodoa

- Rousseau, Lowenfeld, …

Psikoanalisia eta artea.

- Arte-terapia: barruko konfliktoak konpontzen balio unibertsala- Produkzio kulturalek beharrizan naturalak asetzeko duten

tendentzia- Sinbolismoa, mitologiaren eta sinboloen garrantzia erantzunak

bilatzeko eta ulertzeko- Irudien garrantzia pentsamendua eta emozioa adierazteko (gure

bizitza psikiko sakonean presente)- Sormenaren prozesu inkonszienteen analisia- Abangoardia mugimendu batzuen inspirazioa

ERROMANTIZIZMOTIK EXPRESIONISMO ABSTRAKTORA

- Expresionismoan artistek gizakiaren arimaren barnealdera bidaiari hasiera eman zioten, izadi primigenioaren bila. Leku exotikoetan eta antzinean bilatzen zuten bezala erromantikoak (Eduard Munch)

- Surrealismo- Naif (Henri Rousseau)- Fauvismo (Emil Nolde)- Informalismo, Art Brut- Expresionismo abstraktua (akzioa, automatiismoa, abstracción

salvaje, …)

AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA

- Gizaki guztiok, sormenerako eta adierazpen plastikorako kapazitatea jaiotzez berezkoa dugu.

- HA-k kapazitate hauek garatzen lagundu behar du.- Helduen kriterioak edo kontzeptuak ez dira agertu behar, ikasleen

adierazpena kutsatuko dezaketelako.

Page 16: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

- Helduen artelanak kutsakorrak izan daitezke- HA pertsona integralki garatzea bilatzen du, ez pertsonak artistak

bilakatzea.

Akademizismoa arrazoia oinarritzen bazen, hauek kontrakoan egiten du, sentsuekin.

HELBURUAK:

- Autoadierazpen eta sormenaren garapena- Haurraren garapen naturala bermatu- Identitate pertsonalaren garapena eta gizarte guztiarena

EDUKIAK

- Marrazketa librea adierazpenaren bidea da- Ez dago formakuntzarik, adierazpen soila

METODOAK- Ikasketaren orientazio ludikoa- Haurren sormen naturalean konfiantza- Marrazki librea, kopiaketarik ez- Egite praktikoa, behaketarik ez- Diziplina zeziorik ez, askatasun sortzailea- Garapena errespetatu, helduen adibideak eta eragina ekidin- Irakaslegoak, adierazpena estimulatu- Ebaluazioari uko egin

EREDU FORMATIBO TRADIZIONALAK1. AKADEMIZISMOA2. AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA3. BERREIRAKUNTZ DIZIPLINARREKO MUGIMENDUAK:

a. DBAE (DOAH). USA. Diziplinetan Oinarritutako Arte Hezkuntza

b. Arte lengoaia bezala4. IKUS KULTURAREN ULERMENERAKO HEZKUNTZA. Ikus kulturaren

esparruan aurkitzen diren proposamenak.

KRITIKAK

- Nahiko eskasa da hezkuntza umeei ez zaielako kontzeptu askorik ematen (margo-teknikak, e.a.)

- Bai irakasleetan bai ikasleetan “deorientazio” sentsazioa sortzen da. Plastika ikasgaia “maria” bihurtzen da.Jendeak pentsatzen du jaiotik balio duzula “genioa” izateko baina zer gertatzen da genioak ez direnekin? (ez dira aurreratzen, e.a.).

Page 17: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

3. ARTE HEZKUNTZAREN BILAKAERA HISTORIKOA

Page 18: Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

4. ARTE HEZKUNTZAREN DIDAKTIKA