EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA...

34
www.ueu.eus EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon, 2020ko irailaren 2an Jaun-andreok, egun on! Gutun honen bitartez Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) JOSE RAMON ETXEBARRIA BILBAOren hautagaitza aurkeztu nahi du Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona Sarirako. Jose Ramon Etxebarriaren hautagaitzaren alde aipa daitezkeen arrazoiak eta zioak asko izanik, hauek dira, gure ustez, arrazoi nabarmenenak: Orain dela 50 urte unibertsitatean euskara ez zen bat ere erabiltzen. Orduan utopia moduan ikusten zen euskara etorkizunean arlo guztietara naturaltasunez zabaldu ahal izango zela. Gaur egunean, ordea, badakigu unibertsitateko edozein gai euskaraz azaldu daitekeela. Jose Ramon Etxebarria utopia hura errealitate bihurtu duen mugimenduaren motibatzaile eta dinamizatzaile nagusietako bat izan da. Horri esker belaunaldi gazte berriek naturaltasun osoz ikasten dute fisika euskaraz, eta gure hizkuntzak goi-mailako formazioraino heldu da. Pertsona poliedrikoa da Etxebarria, bere bizitzan zehar alor asko ere ukitu ditu arrakastarekin, besteak beste hauek: ingeniaritza, fisika, irakaskuntza, irakaskuntzarako testugintza, itzulpengintza, euskaltzaletasuna eta politikagintza. Batez ere, euskarazko irakasmaterialgintzan nabarmendu da, zientzia eta teknologia gaiak euskaraz ezagutarazteko testuetan, batez ere. Itzulpenak, zuzentze-lanak eta testuliburuak kontuan hartu gabe ere, gutxienez 18 liburu idatzi ditu, 22 liburu-kapitulu, 32 artikulu zientifiko (fisikaz eta hizkuntzalaritza aplikatuaz) eta 17 artikulu luze euskal gaiei buruz. Anaitasuna aldizkarian 249 artikulu idatzi zituen 1971-1982 urteetan. Eta beste asko Argia aldizkarian, edo Egin, Euskaldunon Egunkaria, Gara eta Berria egunkarietan. Bestalde, Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-baseak, guztira berak sorturiko 180 lan baino gehiago erakusten ditu. Manuel Lekuona sariko deialdian irabazlea aukeratzeko bost balioespen-irizpide zehazten dira. Horiek aztertuko ditugu banan-banan ondoko ataletan eta ordena honetan: (1) Bizitzako ibilbidea, (2) Konpromiso eta ekarpen adierazgarriak Euskal Kulturarekin, (3) Obraren dibulgazioa, (4) Eremu akademikotik at buruturiko jarduera, eta (5) Balio Unibertsala.

Transcript of EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA...

Page 1: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA

EUSKO IKASKUNTZARIMiramar Jauregia. Miraconcha, 48.20007 Donostia.

Bilbon, 2020ko irailaren 2an

Jaun-andreok, egun on!

Gutun honen bitartez Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) JOSE RAMON ETXEBARRIABILBAOren hautagaitza aurkeztu nahi du Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona Sarirako. JoseRamon Etxebarriaren hautagaitzaren alde aipa daitezkeen arrazoiak eta zioak asko izanik, hauekdira, gure ustez, arrazoi nabarmenenak:

• Orain dela 50 urte unibertsitatean euskara ez zen bat ere erabiltzen. Orduan utopia moduanikusten zen euskara etorkizunean arlo guztietara naturaltasunez zabaldu ahal izango zela.Gaur egunean, ordea, badakigu unibertsitateko edozein gai euskaraz azaldu daitekeela. JoseRamon Etxebarria utopia hura errealitate bihurtu duen mugimenduaren motibatzaile etadinamizatzaile nagusietako bat izan da. Horri esker belaunaldi gazte berriek naturaltasunosoz ikasten dute fisika euskaraz, eta gure hizkuntzak goi-mailako formazioraino heldu da.

• Pertsona poliedrikoa da Etxebarria, bere bizitzan zehar alor asko ere ukitu dituarrakastarekin, besteak beste hauek: ingeniaritza, fisika, irakaskuntza, irakaskuntzarakotestugintza, itzulpengintza, euskaltzaletasuna eta politikagintza.

• Batez ere, euskarazko irakasmaterialgintzan nabarmendu da, zientzia eta teknologia gaiakeuskaraz ezagutarazteko testuetan, batez ere. Itzulpenak, zuzentze-lanak eta testuliburuakkontuan hartu gabe ere, gutxienez 18 liburu idatzi ditu, 22 liburu-kapitulu, 32 artikuluzientifiko (fisikaz eta hizkuntzalaritza aplikatuaz) eta 17 artikulu luze euskal gaiei buruz.Anaitasuna aldizkarian 249 artikulu idatzi zituen 1971-1982 urteetan. Eta beste asko Argiaaldizkarian, edo Egin, Euskaldunon Egunkaria, Gara eta Berria egunkarietan. Bestalde,Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-baseak, guztira berak sorturiko 180 lan bainogehiago erakusten ditu.

Manuel Lekuona sariko deialdian irabazlea aukeratzeko bost balioespen-irizpide zehazten dira. Horiek aztertuko ditugu banan-banan ondoko ataletan eta ordena honetan: (1) Bizitzako ibilbidea, (2) Konpromiso eta ekarpen adierazgarriak Euskal Kulturarekin, (3) Obraren dibulgazioa, (4) Eremu akademikotik at buruturiko jarduera, eta (5) Balio Unibertsala.

Page 2: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

1. Bizitzako ibilbidea

Bilboko Ingeniaritzako Goi-Eskolan Ingeniaritza Industriala ikasi zuen. 1971n aurkeztu zuenbukaerako proiektuan erreaktore nuklear baten parametroen kalkulua landu zuen. 1987an IndustriaIngeniaritzan doktore titulua lortu zuen, tesiaren izenburu hau izan zen: "Ekuazio jaraunskorrak: I.Erradiazio elektromagnetikoa; II. Osin-muga fraktalak".

Bere bizitzako etapa nagusiak hauek izan dira

Euskara ikasteko material sortzailea (1966-1977)1966an pertsona helduei euskara irakasteko gau-eskolen sortzailetako bat izan zen, BilbokoSantutxu auzoan Patxi Uribarrenekin, besteak beste. Euskalduntzen eta Alfabetatzenliburuak sortu zituzten. Imanol Berriatuaren gidaritzapean asmatu zuten metodoak hainbatgau-eskoletan erabili zen. Garai hartan Anaitasuna aldizkarian hasi zen idazten, eta bertakozuzendaria izatera heldu zen Joan Mari Torrealdaik utzi zuenean.

Fisika irakaslea unibertsitatean (1972-1992)Ingeniaritzako ikasketak bukatuta Fisikako irakasle gisa aritu zen hainbat urtez EuskalHerriko Unibertsitatean eta Udako Euskal Unibertsitatean. Udako Euskal Unibertsitatearensorkuntzan parte hartu zuen, non Fisika saileko sortzailea eta sailburua izan zen. 1976anirakasle eta ikasleen artean Leioako Zientzia Fakultatean mintegi bat eratu zuten, denenartean zientziako gaiak euskaraz lantzeko.

Itzultzaile eta zuzentzaile (1992-2006)Guztira gutxienez 10 liburu itzuli zituen unibertsitate mailako zientzia eta teknologiariburuz. Horien artean Erlatibitatearen teoria, Einsteinek berak azaldua. Lehen eta bigarrenhezkuntzako 40 liburutan testu-prestatzaile, itzultzaile eta egokitzaile izan zen. Horienartean, Joserra Aihartza zoologoaren Ornodunak liburua eta Euklides-en Elementuakliburua, Patxi Angulo-k itzuli eta Elhuyarrek argitaratu zuena.

Euskaltzain urgazle (2006tik) Euskaltzain urgazle izendatu zuten 2006an. Euskaltzaindiako Gramatika Batzordean partehartu du, baita Euskera agerkariaren batzordean ere.

Testugintza teknikoko irakaslea unibertsitatean, Bilboko Goi-Ingeniaritza Eskolan(2007-2018)

Wikilaria (2017tik aurrera) Erretiroa (2018ko abuztuaren 31n, 70 urterekin).

Landutako arloak

Unibertsitatean euskara irakaskuntzan normaltasunez erabiltzeko ekimenak egin dituetengabe, irakasgaiak euskaraz emanez eta unibertsitatean emandako irakasgaien programaofizialetan oinarrituriko euskarazko testuliburuak prestatuz.

EHUn lan egindako azken urteetan, terminologia zientifikoa landu du bereziki, ingeniaritzakoirakasleek euskarazko irakasgaietan erabiltzen dituzten terminoak bilduz, harmonizatuz, eta

Page 3: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

horiek guztiak kontsultagai jarriz lau hizkuntzatan (eu, en, es, fr), Terminologia Sareak Ehunduzprogramaren barruan.

Unibertsitateko lan akademikoaz gain, bestelako arloetako euskarazko testugintza ere garatudu:

Bereziki jardun du euskarazko irakasmaterialak prestatzen irakaskuntzako mailaguztietan: oinarrizko mailan (ikastoletarako Saioka izeneko testuliburuak), bigarrenhezkuntzarako itzulpenak (Giltza editorialeko DBH eta Batxilerreko fisika- etamatematika-liburuen itzupenak) eta UEUko argitalpen-zerbitzuko testuliburuakargitaratzen.

Zientziaren dibulgazioaren arloan (Elhuyar eta Gaiak editorialekin) hainbat artikulu etaliburu idatzi ditu.

Zientziaren dibulgazioko liburuen itzulpenak ere egin ditu enkarguz. Besteak beste,zientzialari ospetsuen liburuak (Einstein, Heisenberg, Gould…).

Klasikoak bildumako liburuen itzulpenak; bereziki, Einsteinen bi libururenak.

Hiztegi teknikoen prestakuntzan aritu da, hala nola UZEIren barnean Fisika Hiztegiaosatuz eta Elhuyar taldearekin Energiaren Hiztegia eta Zientzia eta TeknologiarenHiztegi Entziklopedikoa.

Maila ertaineko ikasketei begira, entziklopedietan ere parte hartu izan du, hala nolaPlaneta entziklopedia tematikoaren zenbait liburuki itzuliz.

Urteetan egin duen lan akademikoaz gain, unibertsitateko kudeaketa-lanetan ere ekarpenesanguratsuak egin ditu. Euskara eta euskal kultura unibertsitateko antolakuntzan etakudeaketan integratu ahal izateko arautegi eta legeetan hobekuntzak sortzeko eragilea izan da.Orain dela 50 urte “utopia” zen euskara unibertsitatean normaltasunez erabili ahal izatea.Gizarte mailan egin den lan akademiko erraldoiaz gain, helburu horiekin sortu diren lege etaarautegi berriak funtsezkoak izan dira gaurko egoerara heldu ahal izateko. Alor horretanEtxebarriaren EHUko bizitzaren barnean bere bi ekinbide hauek ere gehitu daitezke:

Pasa den mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadan, unibertsitateko Klaustroko kideizanik, irakasle eta ikasleen ordezkari modura UPV-EHUko euskararen lehenengoestatutuen ataleko aurreproiektua idatzi eta proposatu zuen taldeko kidea izan zen. Nahizeta hasieran proiektua baztertua izan, bertan proposaturiko lerro nagusiak diseinaturikgeratu ziren gerorako, eta urte batzuk geroago ofizialki onartuak izan ziren gehienak.

Unibertsitateko euskal adarren kudeaketa eta, oro har, irakasleriaren kudeaketa malgualortzeko tresna oso baliagarria den irakasleria propioaren legea sortzeko eragilenagusietako bat izan zen. Klaustroko kide hautatua izanik, legea sortzea hartu zuenhelburutzat 1980ko hamarkadan. Horren aldeko ekimena zela eta, EHUtik kanporatuaizan zen 1992an eta horrela iraun zuen hainbat urtez 2007an berriz ere integraturikgeratu arte EHU irakasle modura, berak proposaturikoaren elementuak zeuzkan legeaEusko Legebiltzarrean onartu ondoren.

Page 4: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

2. Konpromiso eta ekarpen adierazgarriak Euskal Kulturarekin

Zientzia eta teknologia gaiak euskaraz ezagutarazteko testuak egiteko lanean nabarmendu da.Horretan bere ekarpena erraldoia da. Alor horretako aitzindaria izanik, kuantitatikoki etakualtitatiboki ekarpen gehien egin dituen pertsona dela esan daiteke. Eta ez hori bakarrik, geroagolan horretan eragile izan diren hainbat pertsonaren motibatzailea eta irakaslea eta izan da. Besteakbeste, irakasle hauei lagundu zien beren tesi, tesina edo ikas-materialak prestatzen: Elena Agirre,Iñaki Alegria, Oscar Ezenarro, Maria Jesus Esteban, Iñaki Goirizelaia, Jazinto Iturbe, AndoniLarrea, Laura Mintegi, Txelo Ruiz, Kepa Sarasola, Jesus Mari Txurruka, Arantza Urkaregi...

Etxebarriaren lanak euskal kulturan, euskararen erabileran goitik beherako iraultza ekarri du.1976an euskararen presentzia unibertsitatean hutsaren hurrengoa zen. Nahiko da esatea orduan.Testuinguru hartan, 1976ko abuztuan Paris-Match frantses aldizkariko kazetari batek Adolfo SuarezEspainiako presidenteari galdetu zion ea batxilergoa euskaraz edo katalanez ikasi ahal izango zen.Eta Suarezek erantzun zion galdera hori ergelkeria hutsa zela, ez zegoela irakaslerik fisika nuklearraeuskaraz edo katalanez irakasteko gai. Suarezek ez zekien Etxebarriak ordurako lehenego urratsakemanda zituela fisika nuklearrea euskaraz azaltzeko. Eta garrantzitsua dena 30 urte geroagoFisikako lizentziatura euskaraz ikasi ahal izan zen, eta bide horretan Etxebarriaren lana funtsezkoaizan zen.

3. Obraren dibulgazioa

Etxebarriaren obraren tamaina eta dibulgazioa itzelak dira, Hori ikusteko nahikoa daEuskaltzaindiako Azkue liburutegiko zuzendari Pruden Gartziak 2018an osatu zuen bibiliografiakontsultatzea (ikus CVa). Geroago Wkipediara eraman zen zerrenda bibliografiko zehatz horretan(https://eu.wikipedia.org/wiki/Zerrenda:Jose_Ramon_Etxebarriaren_lanak), argi nabaritzen daobraren tamaina:

1 Unibertsitatea: egile gisa (83) 2 Unibertsitatea: Itzultzaile gisa (13) 3 Unibertsitatea: zuzentzaile gisa (63) 4 Lehen eta bigarren hezkuntza: Testuen prestatzaile, itzultzaile eta egokitzaile gisa (45) 5 Hiztegigile gisa (7) 6 Euskara ikasteko metodoak (4) 7 Iritzi eta gogoeta-artikulu laburrak prentsan (ehunka). Anaitasuna aldizkarian 249 artikuluidatzi zituen 1971-1982 urteetan.Eta beste asko Argia aldizkarian, edo Egin, EuskaldunonEgunkaria, Gara eta Berria egunkarietan.

Ekarpen horren tamaina eta balioa hobeto erakusteko, esan daiteke Euskal komunitatezientifikoaren Inguma datu-baseak, guztira berak sorturiko 170 lan baino gehiago erakusten dituela.Alegia Etxebarria izan dela euskaraz unibertsitate mailan gehien produzitu duen pertsona. Bakarrikunibertsitate mailan 18 liburu idatzi ditu, 22 liburu-kapitulu, 32 artikulu zientifiko (fisikaz etahizkuntzalaritza aplikatuaz) eta 17 euskal gaiei buruz.

Page 5: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

4. Eremu akademikotik at buruturiko jarduera

Etxebarriak bizitzan zehar izandako zenbait ekimen sozio-kulturaletako partaidetza aurkezten diraatal honetan:

Santutxuko Karmelo ikastolako zuzendaritzako kide izan da askotan. 1971n hasi zenurtebetez fisika-irakasle boluntario gisa, gero testuen prestatzaile modura eta, azkenik,alabak bertara sartzean, kooperatibako gurasoen ordezkari izan zen zuzendaritzako kide,harik eta 1993an Euskal Eskola Publikoaren Legearen bidez ikastola publifikatu zen arte.

Anaitasuna aldizkarian parte hartu zuen 1971tik desagertu zen arte, hasieran idazle soil gisa(249 artikulu idatzi zuen bertan), gero erredakzioko kide eta azkenik zuzendari gisa JoanMari Torrealdairen lekukoa hartuz, aldizkaria desagertu zen arte, arazo ekonomikoak zirelaeta.

Santutxuko Gau-eskolak antolatu zituen Patxi Uribarren eta beste adiskide batzuekin, etairakasle modura aritu zen 1971-73 tartean alfabetatze-klaseak ematen Karmelo elizakolokaletan. Hurrengo urteetan, gau-eskola haietako irakasle batzuekin batera euskara ikastekoEuskalduntzen metodoa (hiru liburuki) eta Alfabetatzen liburua prestatu zituen. Metodoahainbat gau-eskoletan erabili zen hamarkada horretan, 100.000 ale saldu zituzten.

Alfabetatze-klaseen osagarri gisa, Santutxuko Bertsolari Eskola sortu zuten 1981-82ikasturtean Xabier Amurizaren aholkularitzari esker. Gero, 1987ra arte, eskola hartakoirakasle izan zen. Garai hartan hasi ziren Bilboko udalbatzaren babesean BilbokoUdaberriko eta Aste Nagusiko bertso-saioak antolatzen.

Santutxuko Bertsolari Eskolaren ordezkari modura aktiboki parte hartu zuen Bizkaiko etaEuskal Herriko Bertsolari Elkarteen sorkuntzan.

Udako Euskal Unibertsitatearen (UEU) sorkuntzan parte hartu zuen irakasle modura 1973eta 1974an Donibane Lohitzunen eta 1975 eta 1976an Uztaritzen; gero, 1977tik aurreraIruñera pasatzean, UEUren antolakuntza-taldean eta irakasle modura aritu zen hainbaturtetan. Besteak beste, Fisika saileko arduraduna ere izan zen, baita Batzorde Eragileko kideere, bereziki argitalpenetako ardurak hartuz. UEUko liburu askoren testuaren zuzentzaile-lana ere bete du.

UEUn testu-zuzenketako mintegiak dinamizatu zituen zenbait urtez.

Azken urteotan, bereziki lanetik jubilatu ondoren, Euskarazko Wikipedia osatzekoboluntario modura dihardu helburu zehatz batekin: Hezkuntza Atarian “kalitatezko 2000artikulu 12-16 urteko ikasleentzat” izenburupean dagoen proiektua osatzeko asmoz.Zehazki, Fisikaren arloko artikuluak osatzen, ari da unibertsitatera bidean doazen ikasleeiartikulu entziklopediko pedagogiko eta praktikoak eskaini nahian. Esaterako, artikulu hauekhobetu ditu eta denek dituzte bere irudiak eta 20.000 karaktere baino gehiago: Azelerazio,Higidura zirkular, Indar, Indar zentrifugo, Masa, Presio, Presio atmosferiko, Tenperatura etaZinematika.

Page 6: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

5. Balio unibertsala

Jose Ramon Etxebarriak guztiz unibertsala den fisikaren arloa euskarara ekarri du, eta horiegiterakoan arlo horretako testuak hizkuntza erabilienetara itzultzeko terminologia eta itzulpen-testuadibideak sortu ditu. Hizkuntzen arteko zubi horiek orain eskura daude Interneteko baliabideterminologikoetan (Elhuyar hiztegia, UZEI-Eusko Jaurlaritza). Material horiek urteetan oinarri izandira zientzia eta teknologiari buruzko testu ugari sortzeko, eta horrela, noski, une honetan zientziaeta teknologiari buruzko testuak automatikoki itzultzeko laguntza informatikoak (itzultzailea.eus,batua.eus, ...) sortzeko oinarri ere izan dira.

Zehazkiago esanda, euskarazko terminologia beste hiru hizkuntzekin lotu du: ingelesa, gaztelania,eta frantsesa. Hauek dira egindako lan batzuk:

UZEIren barnean Fisika Hiztegia osatuz eta Elhuyar taldearekin Energiaren Hiztegia etaZientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa lantzerakoan termino guztiak ingelesez,frantsesez eta gaztelaniazko baliokideekin lotu ziren.

EHUn lan egindako azken urteetan (2007-2018), terminologia zientifikoa landu zuenbereziki, ingeniaritzako irakasleek euskarazko irakasgaietan erabiltzen dituzten terminoakbilduz, harmonizatuz, eta horiek guztiak kontsultagai jarriz lau hizkuntzatan (eu, en, es, fr),Terminologia Sareak Ehunduz programaren barruan.

Maila ertaineko ikasleei begira, entzikopedietan ere parte hartu izan du, hala nola Planetaentziklopedia tematikoaren zenbait liburuki itzuliz

Matematikan klasiko unibertsala den Euklides-en Elementuak liburua, Patxi Angulo Martin-iitzulpena zuzentzen eta orrazten lagundu zion. Elhuyarrek argitaratu zuen 2005ean.

Bestalde, itzulpengintzari dagokionean, mundu mailan ospetsu diren hainbat lan eta biografia itzuliditu, horien artean hauek:

Leonardo da Vinci, ingeniaria / el ingeniero [Bilboko Ingeniaritza Eskolako mendeurrenekoomenezko liburu elebiduna] Bilboko Ingeniaritzako Goi-Eskolako irakasleak ; A. Iriondo(ed.) Testuen koordinatzailea eta liburuaren itzultzailea: J.R. Etxebarria Ed. BilbokoIngeniarien Eskola Fundazioa 1997 (245 or.)

Naturaren irudia gaur eguneko Fisikan W. Heisenberg Itzultzailea: J.R. EtxebarriaPentsamendu garaikidea, 21 Gaiak argitaldaria 1997 (157 or.)

Forma eta fluxua A. Shapiro Itzultzaileak: J.R. Etxebarria, J. Igartua, I. Urresti Udako Euskal Unibertsitatea 2000 (178 or.)

Bai bizi zoragarria! Burgess Shale eta Historiaren izaera [Wonderful Life. The BurgessShale and the Nature of History] S. J. Gould Itzultzailea: J.R. Etxebarria Gaiak argitaldaria2000 (I. t. 230 or.; II. t. 234.or)

Page 7: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

Marko logikoaren enfokea (MLE). Proiektuen planifikaziorako eskuliburua, helburuen bidezorientatua Askoren artean Itzultzailea: J.R.Etxebarria Ed. Working Papers, Munduan.Instituto Universitario de Desarrollo y Cooperación (IUDC-UCM), Bilbo, 2004 (116. or.)

Erlatibitatearen teoria, Einsteinek berak azaldua A. Einstein Itzultzailea: J. R. EtxebarriaKlasikoak 2008 (339. or.)

Annus Mirabilis (1905) emankorreko artikuluak eta zenbait hitzaldi A. Einstein Itzultzailea:J. R. Etxebarria Klasikoak 2009 (271 or.)

Termodinamika J.M. Sala eta F. Jimenez Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV/ EHU, IndustriaIngeniarien Goi Eskola, 2005 (423 or.) EHUren Itzulpenen webgunean argitaratua:http://www.ehu.es/kontsultak/

Fluidoen mekanika Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV-EHU, Gasteizko Industria IngeniariTeknikoen Eskola 2005 (207 or.) Irakasgaiko ikasleen artean banatua

Optika Geometrikoa Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV-EHU, Gasteizko Industria IngeniariTeknikoen Eskola 2005 (328 or.) Irakasgaiko ikasleen artean banatua

Ingeniaritza-ikasleentzako Matematikaren oinarriak Itzultzailea: J.R. Etxebarria IMHIngeniartza (CESI) 2007 Irakasgaiko ikasleen artean banaturiko fotokopia-liburua.

Donostian antolaturiko “Albert Einstein. Annus Mirabilis, 2005” kongresua (2005-IX-5/8).Honako web orrian argitaratuak: <www.dipc-einstein05.org> Egile hauek emanikohitzaldien testuen itzulpena euskarara: Galindo, Alberto: “Einstein eta denbora”; Lehn, Jean-Marie: “Kimika Supramolekularra: informazio molekularretik autoantolakuntzara etamateria konplexura”; Lucas, Amand A.: “Einstein eta giza zereginaren bilakabidea aldatuzuten difusio-fenomenoak” ; Pascual, Pedro: “Einstein eta argi-kuantuak” Yndurain,Francisco José: “Erlatibitatea eta mekanika kuantikoa, fotoiak eta partikulak”

Hori guztia kontuan izanik, Udako Euskal Unibertsitatearentzat ohore bat da JOSE RAMONETXEBARRIAren hautagaitza sari honetara aurkeztea.

Har ezazue nire agurrik zintzoena,

Kepa SarasolaUEUren zuzendaria

Page 8: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

CURRICULUM VITAE

DATU PERTSONALAK

Izen abizenak: Jose Ramon Etxebarria

Jaiotze data: 1948ko maiatzaren 27

PRESTAKUNTZA AKADEMIKOA

Bilboko Ingeniaritzako Goi-Eskolan Ingeniaritza Industriala ikasi zuen. 1971n aurkeztu zuenbukaerako proiektuan erreaktore nuklear baten parametroen kalkulua landu zuen.Proiektuaren izenburua (gaztelaniaz aurkeztua): "Cálculo de los parámetros de un reactornuclear de tipo piscina"

1987an Industria Ingeniaritzan doktore titulua lortu zuen Cum Laude kalifikazioarekin,euskaraz eta gaztelaniaz aurkeztua.

Tesiaren izenburua hauxe izan zen euskaraz:

"Ekuazio jaraunskorrak: I. Erradiazio elektromagnetikoa; II. Osin-muga fraktalak".http://www.euskara.euskadi.net/appcont/tesisDoctoral/PDFak/jose_ramon_etxebarria.pdf

Eta hauxe gaztelaniaz:

Ekuaciones hereditarias: I. Radiación elektromagnética; II. Fronteras fractales entre cuencas de atracción". https://www.educacion.gob.es/teseo/mostrarRef.do?ref=49266

Page 9: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

IRAKASKUNTZA-JARDUERA ETA ESPERIENTZIA PROFESIONALA

1. Unibertsitate-irakaskuntzako jardunbidea

1.A. Unibertsitate-irakaslea dedikazio osoz

Lanpostua Erakundea DatakIrakasle agregatua EHUko Ingeniaritza Eskola 2010/10/01etik jubilatu arteIrakasle atxikia (doktore laguntzailea)

EHUko Ingeniaritza Eskola 2007/09/05 – 2010/09/30

Unibertsitateko irakasle elkartua

EHUko Zientzia Fakultatea 1990/10/01 – 1992/03/30

Unibertsitateko irakasle elkartua

EHUko Zientzia Fakultatea 01/10/1987 – 30/09/1990

Unibertsitaeko irakasle titularra

Facultad de Ciencias de la Universidad de Bilbao

01/10/1972 – 30/09/1987

Unibertsitateko Irakasle laguntzailea

Facultad de Ciencias de la Universidad de Bilbao

01/10/1971 – 30/09/1972

UEUk argitaraturiko testu teknikoen zuzentzailea

Udako Euskal Unibertsitatea (UEU)

1993-2005

1.B. Beste unibertsitate batzuetako mintegietan

1. Irakasle GonbidatuaElgoibarko IMH Ingeniaritza Eskola. Frantziako Centre d'Etudes Supérieurs Industrielles (CESI) erakundearekin elkarturikoIkastegia.Lehenengo aldiz euskaraz ematen zen Matematika irakasgaia eman nuen, etaemandako irakastaldien liburuska bat prestatu nuen tetstuliburu gisa.2005-06, 2006-07 ikasturte osoak.

2. Irakasle gonbidatuaHumanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea, HUHEZI (Mondragón Unibertsitatea)Hego Amerikako hizkuntza minorizatuen ikertzaile eta irakaleentzako Garabide programaren barneko mintegiaGaia: “Una historia personal/colectiva inacabada del proceso de estandarización y normalización del euskara en la enseñanza” 2011-V-17

3. Irakasle gonbidatuaHumanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea, HUHEZI (Mondragón Unibertsitatea)Hego Amerikako hizkuntza minorizatuen ikertzaile eta irakaleentzako Garabide programaren barneko mintegiaGaia: “La elaboración de materiales escolares en euskara. La experiencia SAIOKA: objetivos, metodología y recursos” 2013-X-23

Page 10: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

2. EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEAN EMANDAKO IRAKASGAIAK

FISIKAREN ARLOAN (Zientzia Fakultatean)

1. Fisika Orokorra (teoria eta ariketak) Zientzia Fakultatea, 1971-1983

2. Mekanika (teoria eta ariketak)Zientzia Fakultatea, 1971-1983

3. Mekanika eta Uhinak EHUko Zientzia Fakultatea, 1983-92

4. Mekanika Teorikoa EHUko Zientzia Fakultatea, 1983-92

TERMINOLOGIAREN ARLOAN (Ingeniaritza Eskolan)

1. Euskara Teknikoa I (erabilera eta arauak)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritza Goi-Eskola2008-09, 2009-10, 2010-11, 2011-12

2. Euskara Teknikoa II (komunikazioa euskaraz Ingeniaritzaren arloan)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritza Goi-Eskola2008-09, 2009-10, 2010-11, 2011-12

3. Euskara Teknikoa (komunikazioa euskaraz Telekomunikazio Ingeniaritzan)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritza Goi-Eskola2010-2011

4. Komunikazioa Euskaraz IngeniaritzanUPV-EHU, Bilboko Ingeniaritza Goi-Eskola2012-2018

3. EHU-KO IRAKASLEENTZAKO IKASTAROAK

1. Irakasleentzako Prestakuntza-tailerra (Ingeniaritzako Euskara Teknikoa)UPV-EHU, Barakaldoko Meatze eta Herri Lanen Ingeniaritza Eskola2008-09

2. Irakasleentzako Prestakuntza-tailerra (Ingeniaritzako Euskara Teknikoa)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritzako Goi Eskola Teknikoa2009-10

3. Terminologia Sareak Ehunduz izeneko programa (DOCENTIAZ)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritza Teknikoaren Unibertsitate EskolaLehenengo atalaren arduraduna: 60 orduko dedikazioaBigarren atalaren arduraduna: 60 orduko dedikazioa2010-11

4. Terminologia Sareak Ehunduz izeneko programa (DOCENTIAZ)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritzako Goi Eskola TeknikoaLehenengo atalaren arduraduna: 60 orduko dedikazioa

Page 11: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

2011-12

5. Terminologia Sareak Ehunduz izeneko programa (DOCENTIAZ)UPV-EHU, Bilboko Ingeniaritzako Goi Eskola TeknikoaLehenengo atalaren arduraduna: 60 orduko dedikazioa2012-13

Unibertsitatean izandako kargu akademikoak

EHUko irakasle izandako bitartean izandako kargu akademikoak

Kargua Noiztik Noiz arte

Bilboko Unibertsitateko eta EHUko klaustrokidea Hasieratik 1990

EHUko Gobernu Batzordeko kidea, irakasleen ordezkarigisa

1988 1991

EHUko Gobernu Batzordearen izenean Arautegia idatzizuen taldeko kidea

1988 1989

EHUko Gobernu Batzordearen izenean IrakasleenPrestakuntza-plangintza idatzi zuen taldeko kidea.

1988 1990

EHUko Langileen Ordezkarien Taldeko kide hautatua1988ko hauteskundeetan

1988 1990

EHUko Fisika Teorikoa eta Zientziaren HistoriakoDepartamentuko Kontseiluko kidea

1988 1990

EHUko Klaustrorako Hauteskunde Batzordeko kidea,1989-90 ikasturtean

1989 1990

Udako Euskal Unibertsitateko (UEU) FisikaDepartamentuko zuzendaria

1977 1988

Page 12: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

EGUNGO LAN EGOERA ETA IBILBIDE PROFESIONALA

2018ko abuztuaren 31n, erretiroa hartu zuen 70 urterekin.[1] [2]

Ibilbidea

Ingeniaritzako ikasketak (1966-1971)

Euskara ikasteko gau-eskola eta material sortzailea (1966-1975)

1966an pertsona helduei euskara irakasteko gau-eskolen sortzailetako bat izan zen, Bilboko Santutxu auzoan. Bera garai hartan ez zen ingeniaritzako ikaslea baino. Urte haietan sortu zituzteneuskara modu komunikatiboan eta praktikoan irakasteko Euskalduntzen eta Alfabetatzen liburuak. Ordura arte erabilia zen Euskara ire laguna liburua agortu zenean, euskara batu berria ikasteko metodologia berritzaile bat sortu zuten. 1973an Euskalduntzen metodoaren hiru liburukiak jaio ziren eta 1975ean argitaratu zuten Alfabetatzen metodoa.[1] Modu autodidaktan, talde-lanean, eta Imanol Berriatuaren gidaritzapean asmatu zuten metodoak arrakasta lortu zuen gero, eta hainbat gau-eskolatan erabili izan zen hainbat urtez. Anaitasuna aldizkarian hasi zen idazten, erlatibitatearen teoriari buruz hasieran eta orokorrean dibulgazio zientifikoari buruz gero.

Fisika irakaslea unibertsitatean (1971-1992)

Euskara ikasteko Euskalduntzen metodoaren sorrera gogoratzen (2018-06-21)

Ingeniaritzako ikasketak bukatuta Fisikako irakasle gisa aritu zen hainbat urtez Euskal Herriko Unibertsitatean (hasieran 1980ra arte Bilboko Unibertsitate Autonomoa zen) eta Udako Euskal Unibertsitatean.[9] Garai hartan sortu zuten Udako Euskal Unibertsitatea, euskara unibertsitateko gaietan ere erabili ahal izateko. Etxebarria Fisika saileko sortzailea izan zen, baita sailburua ere urte luzetan. 1976an irakasle eta ikasleen artean Leioako Zientzia Fakultatean mintegi bat eratu zuten, denen artean zientziako gaiak euskaraz lantzeko.

« Mundu zabaleko adibideak ikusirik, badirudi hizkuntza ezofizial eta minoritarioak, unibertsitatera heltzen direnean, beti ere letra-arloan hasten direla erabiltzen, literatura, historia, geografia etab. emateko. Gurean ordea, letra fakultaterik ezaz, Bilboko Industri Ingeniarien Eskolan ibilirikoek bultzatu zuten, lehen aldiz, unibertsitate mailako irakaskuntza euskaraz, fisika, matematika eta kimika, adibidez,gure hizkuntzaz azalduz. Eta ene ustez hori guztiori Jose Ramon Etxebarria fisika-irakasle gernikarrari zor zaio batik-bat. »

—Xabier Kintana

Itzultzaile. zuzentzaile eta irakas-materialen sortzailea (1992-2006)

1992tik 2006ra arte parentesi bat izan zuen bere irakasle-jarduerak. Garai horretan lan zabala eginzuen liburugintzan, eta aurreko urteetan lortuta zuen trebetasuna areagotu egin zen. Guztira, gutxienez 10 liburu itzuli zituen unibertsitate mailako zientzia eta teknologiari buruz. Eta lehen eta bigarren hezkuntzako liburugintzan 40 baino gehiago dira Etxebarria izan dutenak testuen prestatzaile, itzultzaile eta egokitzaile. Horien artean aipagarriena 2008an itzuli zuen Erlatibitatearen teoria, Einsteinek berak azaldua izenburuko liburua da.

Bestalde, 50 baino gehiago dira zuzentzaile gisa orraztu dituen liburuak eta tesiak. Horien artean aipagarriak dira Joserra Aihartza zoologoaren Ornodunak liburua eta matematikan klasikoetan

Page 13: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

klasikoenetako bat den Euklides-en Elementuak liburua, Patxi Angulo Martin-ek itzuli eta 2005ean Elhuyarrek argitaratu zuena.

UEU barruan testu-zuzenketako mintegiak dinamizatu zituen zenbait urtez.

Euskaltzain urgazle (2006tik)

Euskaltzain urgazle izendatu zuen Euskaltzaindiak 2006ko maiatzaren 26an. Harrezkero, Euskaltzaindiko Gramatika Batzordean parte hartu izan du, baita Euskera agerkariaren batzordeanere.

Testugintza teknikoko irakaslea unibertsitatean (2007-2018)

Testugintza teknikoan, hiztegigintzan eta dibulgazio zientifikoan pertsona zaildua izanda, unibertsitaterako irakasle kontratatuaren irudia onartu zenean berriro bihurtu zen EHUko irakasle 2007an, orduan Bilboko Ingeniaritza Eskolan eta Euskara teknikoa ikasgaia irakasteko. Azken garai honetan terminologia eta fraseologia berezituaren arloetan aritu zen Ikerketa-lanean; emaitzak kontsultagai jarri zituzten lau hizkuntzatan (eu, en, es, fr), TZOS zerbitzu informatikoarekin eta Terminologia Sareak Ehunduz programaren barruan.

Wikilaria (2017tik)

Lanetik jubilatu ondoren, Euskarazko Wikipedia osatzeko boluntario modura dihardu helburu zehatz batekin: Hezkuntza Atarian “kalitatezko 2000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat” izenburupean dagoen proiektua sendotzea. Zehazki, Fisikaren arloko artikuluak osatzen ari da unibertsitatera bidean doazen ikasleei artikulu entziklopediko pedagogiko eta praktikoak eskaini nahian. 2020rako milioi erdi bat karaktere baino gehiago gehituta zituen arlo horretako artikuluetan(kontuan hartu ohiko eleberri batean 100.000 karaktere-edo egoten direla) eta 140tik gora irudi ere. Besteak beste, artikulu hauek hobetu ditu eta horren ondorioz denek dituzte bere irudiak eta 20.000 karaktere baino gehiago: Azelerazio, Higidura zirkular, Indar, Indar zentrifugo, Masa, Presio, Presio atmosferiko, Tenperatura edota Zinematika.

Jakintza transmititzeko formatuak aldatu dira urteekin eta formatu guztiekin moldatu izan daEtxebarria; hasieran aitzindaria izan zen fisikako apunteak idazten, gero liburuak izan ziren etaonline liburuak, eta azken aldian Wikipediako artikuluak argitaratzen ere aitzindarietako bat dabera.

IKERKETA PROIEKTUAK

1) Hiztegi teknikoen prestakuntza. (UZEIren Fisika Hiztegia)

Hiztegi Bildumaren koordinatzaile eta ikertzaile nagusiak: Joseba Intxausti, Klaudio Harluxet, Andoni Sagarna, Mikel Zalbide

Fisika Hiztegiaren zuzendaria: Jose Ramon EtxebarriaParte hartu zuten taldekideak: Imanol Añon, Luis Maria Bandres Unanue Jose Manuel Bujanda Arizmendi, M. Jesus Erkizia, Jose Ramon Etxebarria Bilbao, Xanti Intxausti, Jacinto Iturbe Barrenetxea, Xabier Larrea, Andoni Sagarna Izagirre, Jon Sukia, Imanol Tapia Etxeberria, Kepa Zalbide Elustondo, Mikel Zalbide Elustondo Erakunde finantzatzailea: UZEI eta ElhuyarDeialdia:

Page 14: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Erreferentzia: Iraunaldia: 1978-1986Diru laguntzaren zenbatekoa: 60.000 pta

2) Udako Euskal Unibertsitateko Argitalpen zerbitzua 1975-1990. Euskarazko lehen 150 liburuak. Euskara batua Unibertsitatea finkatzeko bidea.Ikertzaile nagusia: Jose Ramon EtxebarriaParte hartu zuten taldekideak: Jesus Mari Txurruka, Martxel Ensuntza, Mari Karmen Menika, Nekane Intxaurtza eta Ander AltunaErakunde finantzatzailea: Banco de Vizcaya, Bizkaiko Foru-Aldundiak eta GV/EJ (Pública)Deialdia: Erreferentzia: Iraunaldia: 1975-1990Diru laguntzaren zenbatekoa: 500.000 pta

FISIKAREN ARLOKO IKERKUNTZA-PROIEKTUAK:

1. Investigaciones en Relatividad General y GravitaciónErakunde finantziatzailea: Euskal Herriko UnibertsitateaIraupena: 1990-1991 Ikertzaile nagusia: Alberto Chamorro Belmont Ikertzaileak: A. Chamorro, J.M. Agirregabiria, J.R. Etxebarria, M. Rivas, A. Hernández.

2. Investigaciones en Relatividad General. Algunos aspectos de las soluciones de EinsteinErakunde finantziatzailea: Euskal Herriko UnibertsitateaIraupena: 1989-1990 Ikertzaile nagusia: Alberto Chamorro BelmontIkertzaileak: A. Chamorro, J.M. Agirregabiria, J.R. Etxebarria, M. Rivas.

EUSKAL FILOLOGIAREN ARLOKO IKERKUNTZA-PROIEKTUAK:

3. Morfologia lexikoaren eta testu-pragmatikaren aplikazioak hizkuntz prozesamenduaren eta hizkera berezituen esparruan.

1. Egile-izen eratorriak, ekintza-izenak eta izenen arteko -harremanak.2. Lokailu pragmatika-funtzioa duten (gramatika-)osagaiak.

EHU06/16Ikertzaile nagusia: Juan Carlos Odriozola PereiraIkertzaileak: X. Bilbao, E. Etxebarria, J.R. Etxebarria, A. OndarraOharra: 2007-08 ikasturtean ekin nion lanari lanean proiektu honetan

4. Morfologia lexikoaren eta testu-pragmatika hizkuntzalaritza aplikatuan1. Ekintza-izenak eta aditz-unitate fraseologikoak.2. Gramatika eta pragmatikaren arteko loturak.

EHU08/04Ikertzaile nagusia: Jose Ramon Etxebarria BilbaoIkertzaileak: X. Bilbao, E. Etxebarria, J.C. Odriozola, A. Ondarra

5. Aditz-unitateen bilketa eta deskripzioa, eta ere lokailudun unitate fraseologikoen deskripzioaEHU10/19Ikertzaile nagusia: Xabier AltzibarIkertzaileak: X. Bilbao, J.R. Etxebarria, K. Garai, J.C. Odriozola, A. Ondarra

Page 15: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Horiez gain, beste bi proiektu hauek ere aipagarriak dira.

2007-2019 urteetan Terminologia eta fraseologia berezitua lantzeko Terminologia Sareak Ehunduz proiektuan parte hartu zuela. Garaterm eta TZOS zerbitzu informatikoak garatu dira proiektu horietan. Itziar San Martin eta Igone Zabala zuzendaritzapean.

Elhuyar taldearekin sortutako beste hiztegi pare bat: Energiaren Hiztegia eta Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa

ARGITALPENAK

Bost liburu hauek dira bere argitalpen aipagarrienak:

Euskalduntzen metodoa. (Cinsa, 1972 eta 1973) Euskalduntzen taldearekin. Mekanika eta uhinak. (UEU, 1992) F. Plazaolarekin batera idatzia (599 or.) Fisika orokorra (2. argitalpena, zuzendua eta berregokitua) (UEU, 1993) (642 or.) Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan (UEU, 2014) (377 or.) Mekanika klasikoa artikulu-sorta osatu eta borobildu du Euskal Wikipedian. Azelerazio,

Higidura zirkular, Indar, Indar zentrifugo, Masa, Presio, Presio atmosferiko, Tenperatura edota Zinematika. Milioi erdi bat karaktere eta 140 irudi gehitu ditu Wikipedian, besteak beste, kalitate maila gorena lortu duten artikulu horietan.

Baina horiek bakarrik ez, hainbat liburu eta artikulu idatzi ditu. Zuzentze-lanak eta testuliburuak kontuan hartu gabe,, gutxienez 18 liburu idatzi ditu, 22 liburu-kapitulu, 32 artikulu zientifiko (fisikaz eta hizkuntzalaritza aplikatuaz) eta 17 liburu euskal gaiei buruz.

Bestalde, Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-baseak, guztira berak sorturiko 180 lan baino gehiago erakusten ditu.

Euskarazko liburu gehien argitaratu dituztenen Ingumako podiumean dago, Pello Salaburu eta Joxe Azurmendiren atzetik.

Ekarpen gehien dituzten egileen TOP10 gailurrean dago beste hauekin: Juan San Martin, Guillermo Roa, Iñaki Gaminde, Ana Galarraga, Andres Urrutia, Xabier Mendiguren, Joxe Azurmendi eta Alfonso Irigoien.

Google Scholar-rek bereak diren 2.000 ekarpen jaso ditu.

Bukaerako eranskinean argitalpen guztien zerrenda erakusten da. Jose Ramon Etxebarriaren lanen zerrenda erraldoi osoa argitaratu zuen Azkue Liburutegiko Zuzendari Pruden Gartziak 2018an Etxebarriaren omenezko Bai, jauna, bai: fisika euskaraz! liburuan. (http://www.ueu.eus/denda/ikusi/bai__jauna__bai__fisika_euskaraz). Zerrenda horren aurkibideak argi erakusten du atal bakoitzean zenbat ekarpen egin dituen:

1 Unibertsitatea: egile gisa (83) 1.1 Titulu akademikoak eskuratzeko idazlanak (3) 1.2 Liburuak euskaraz (18) 1.3 Liburu-kapituluak/hitzaurreak (22) 1.4 Artikulu zientifikoak: Zientzia eta Teknologiako artikuluak (17) 1.5 Artikulu zientifikoak: Hizkuntzalaritza Aplikatuko artikuluak (15) 1.6 Euskal gai orokorrei buruzko artikuluak (17) 1.7 Liburuak gaztelaniaz (1)

Page 16: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

2 Unibertsitatea: Itzultzaile gisa (13) 2.1 Euskarara itzulitako liburu zientifikoak (7) 2.2 EHUko Euskararako Institutuaren eskariz euskarara itzulitakoak (3) 2.3 Elgoibarko IMH Ingeniaritza-eskolako ikasleentzat prestaturiko apunteak (1) 2.4 Kongresuetako ponentzia idatzien euskararako itzulpenak (2)

3 Unibertsitatea: zuzentzaile gisa (63) 3.1 Euskarazko testuaren zuzenketa doktorego-tesietan (7) 3.2 Euskarazko testuaren zuzenketa lizentziatura-tesinetan (1) 3.3 Euklides-en Elementuak liburuaren zuzenketa (1) 3.4 UEUko argitalpen-zerbitzuko euskarazko testuen zuzentzaile (54)

4 Lehen eta bigarren hezkuntza: Testuen prestatzaile/itzultzaile/egokitzaile gisa (45) 4.1 Lehen irakaskuntza: Gordailu argitaletxea (3) 4.2 Lehen irakaskuntza: SAIOKA liburu-bilduma (16) 4.3 Irakaskuntza Ertainerako euskarara itzulitako testuliburuak: Planeta (3) 4.4 Irakaskuntza Ertainerako euskarara itzulitako testuliburuak: Giltza-Edebé (23)

5 Hiztegigile gisa (7) 5.1 Taldean prestaturiko hiztegiak, egilekide izanik (7)

6 Euskara ikasteko metodoak (4)

7 Iritzi eta gogoeta-artikulu laburrak prentsan (ehunka)

Azken atal horretan, prentsako artikuluak: azaldu behar da Anaitasuna aldizkarian parte hartu zuela 1971tik 1982an desagertu zen arte, hasieran idazle soil gisa, gero erredakzioko kide, eta azkenik zuzendari gisa Joan Mari Torrealdairen lekukoa hartuz. Guztira 12 urtetan 249 artikulu idatzi zituen. Bestalde, Argia aldizkarian, Egin, Euskaldunon Egunkaria, Gara eta Berria egunkarietan ere artikulu ugari argitaratu zituen, guztiak euskaraz.

KONGRESU ETA HITZALDIAK

Eman dituen 60 hitzaldien artean ondoko lau hitzaldi hauek dira aipagarrienak:

2018. Hitzaldi gonbidatua UEUren Udako Ikastaroen irekiera ekitaldian Euskarazko testugintza. Amaitu gabeko historiaren atal baten bertsio pertsonala

2017. Hitzaldi gonbidatua Ikergazte Kongresuan Katedralaren eraikuntza 2017

1987: Kaos determinista. Fraktalak bere tesiari buruzko hitzaldia. UEU

1973. Fisika erakaskintza eta Mekanika teorikoa Batuaren garaian euskaraz fisikari buruz eman ziren lehenengo hitzaldiak.

Page 17: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Kongresuetan aurkezturiko ponentzia eta komunikazioak

FISIKAREN ARLOKO KONGRESUAK 1. Momento angular radiado por dos partículas puntuales

Autoreak: J.M. Agirregabiria, J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Encuentros Relativistas Españoles (ERE)Antolatzailea: Universidad de La LagunaKongresu-mota: NACArgitalpena: Publicaciones del Instituto de Astrofísica de Canarias, Serie C- No.6 (1988). Depósito legal: TF. 1001/88La Laguna, 1987

2. A Demianski cavity with small rotation parameter in a dust universe with cosmological constantAutoreak: J.M. Agirregabiria, A. Chamorro, J.R. Etxebarria, M. RivasKomunikazioaKongresua: Relativity Meeting 89: Recent developments in gravitationAntolatzailea: Universidad de BarcelonaKongresu-mota: INTLArgitalpena: ISBN: 981-02-0268-7Barcelona, 1989

EUSKAL FILOLOGIAREN ARLOKO KONGRESUAK

1. Maileguzko hitzetako x letrari buruz hartu beharreko erabakiaz. X letraren balio erabakiorra zientzi hitzetan Autoreak: J.M. Txurruka, K. Altonaga; M. Ensunza; J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Nazioarteko Terminologia BiltzarraAntolatzailea: Instituto Vasco de Administraciones Públicas (IVAP) eta Unibertsitate Zerbitzuetarako Ikastetxea (UZEI)Kongresu-mota: INTLArgitalpena: ISBN: 84-89135-04-5Donostia, 1997

2. Ikur eta zeinu bidezko adierazpen matematikoen irakurbiderako hiru arau nagusiAutorea: J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Espezialitate-hizkerak eta Terminologia: JardunaldiakAntolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Euskara InstitutuaKongresu-mota: NACArgitalpena: ISBN: 84-8373-553-9Bilbo, 2003

3. Naturala al da matematikaren arloko definizioetan erabiltzen dugun euskara? Autorea: J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Euskara zientifiko-teknikoa: normalizazinotik homologazinora. IX. jardunaldiakAntolatzailea: Mendebalde Kultur Alkartea

Page 18: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Kongresu-mota: NAC Argitalpena: ISB N: 84-931882-5-5Bilbo, 2005

4. Euklidesen Elementuak liburuko itzulpenen zuzentzailearen lana. Zenbait adibideAutorea: J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Euklides-en “Elementuak” euskaratzearen inguruko jardunaldiakAntolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Informatika Fakultatea Kongresu-mota: NACDonostia, 2005

5. Magnitude fisikoen neurrien deklinabidea eta joskera Autorea: J.R. EtxebarriaKomunikazioaKongresua: Espezialitate-hizkerak eta terminologia II: "Euskara estandarra eta espezialitate hizkerak" Antolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Euskara InstitutuaKongresu-mota: NAC Argitalpena: ISBN: 978-84-9860-041-4Leioa (Bizkaia), 2007

6. Euskararen irakaskuntza bideragarria egiteko bidean, esparru akademikoan erabiltzen den hizkeraren estandarizazio-prozesuan bateratzen ari diren matematika eta fisikako zenbait esamoldeX. Bilbao eta J.R. EtxebarriaKongresua: Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak: Espezialitate-hizkerak eta terminologia IV

Esparru Akademikoan" Espezialitate-hizkerak eta terminologia IVAntolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Euskararen Institutua Kongresu-mota: NAC Leioa, EHU, 2010

7. Matematika eta fisikako zenbait esamolde estandarizatzeko proposamena J.R. EtxebarriaKongresua: Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak (2010): "Euskararen Garapena Esparru Akademikoan" Espezialitate-hizkerak eta terminologia IVAntolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Euskararen Institutua Kongresu-mota: NAC Argitalpena: ISBN: 978-84-693-3971-8 Leioa, 2010

8. Fisikako bost magnituderen kolokazioak euskaraz

Kongresua: Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak: Espezialitate-hizkerak eta terminologia V Antolatzailea: Euskal Herriko Unibertsitateko Euskararen Institutua Kongresu-mota: NACLeioa, EHU, 2013

Page 19: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

BESTELAKO MEREZIMENDU AIPAGARRIAK

Jasotako sari eta errekonozimenduak

1986: Resurrección Maria Azkue saria euskarazko ikerlanetarako. Bilboko Aurrezki Kutxa. Omendua Korrikaren 11. edizioan (1999). Hauek izan ziren urte hartan omenduak: Pedro

Miguel Etxenike, Jose Ramon Etxebarria, Jose Angel Iribar, Maitena Araguas, Etxepe enpresa, Mendia optika, Laudioko ikastolaren sortzaileak, Argiñe Iturregi, Euskalerria Irratia, Arantza udalerria eta Maiatz editoriala.

2011: CAF-Elhuyar Merezimendu Saria (2011). 2017: IkerGazte kongresuan "(Euskal Hezkuntza-sistemaren) Katedralaren eraikuntza"

hitzaldi gonbidatua. 2018: Bai, jauna, bai: fisika euskaraz! izenburuko liburua argitaratu zuen UEUk Etxebarriari

bere esker ona agertzeko, bere bizitza akademiko osoan euskal unibertsitatea eraikitzen eginiko lanagatik.

Omenaldi bat egin zitzaion jubilatu zenean Euskara Batuaren helduaroa Jardunaldiaren barruan (Gasteiz, 2018-06-21). Bere hitzaldian euskarazko testugintzan bere helburuak, lanak eta bidelagunak aipatu zituen (“Euskarazko testugintza. Amaitu gabeko historiaren atal baten bertsio pertsonala”).

Bestelakoak Euskara batua 1968an onartuta, bere erabilera maila akademikora zabaltzeko eragile

nagusietako bat izan zen, unibertsitate mailako hizkuntza ulergarri, zehatz eta komunikatibo bat sortu behar izan zenean (Andoni Sagarna, Mikel Zalbide, Xabier Mendiguren Bereziartu, Xabier Kintana, Luis Bandres, Joseba Intxausti, Klaudio Harluxet, Joan Mari Torrealdai, Jose Antonio Aduriz, Martxel Aizpurua, Lore Azkarate, Andres Urrutia...).

Eusko Legebiltzarreko legebiltzarkidea I. Legealdian, (1980-1984)

Euskaltzain urgazle izendatu zuten 2006an.

Hiztegi teknikoen prestakuntza. (UZEIren Fisika Hiztegia eta Elhuyar taldearen Energiaren Hiztegia eta Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa).

Euklides-en Elementuak liburua, Patxi Angulo irakaskeari itzulpena zuzentzen eta orrazten lagundu zion. Elhuyarrek argitaratu zuen 2005ean.

Joserra Aihartza zoologoaren Ornodunak liburuaren zuzentzailea.

Santutxuko gau-eskolako sortzaileetako bat. (1966)

Santutxuko bertsolari-eskolako sortzaileetako bat.

Santutxu auzoko Karmelo ikastolako zuzendaritzako kidea (1980-1993).

Santutxuko Bertsolari Eskolaren ordezkari modura aktiboki parte hartu zuen Bizkaiko eta Euskal Herriko Bertsozale Elkarteen sorkuntzan.

1982ko eta 1986ko Bertsolari Txapelketa Nagusietan bertsolari gisa parte hartu zuen.

UPV/EHUko klaustroko kidea (1970-1992)

UPV-EHUko euskararen lehenengo estatutuen ataleko aurreproiektua idatzi eta proposatu zuen taldeko kidea izan zen. Geroago ofizialki onartuak izan ziren puntu gehienak.

UEUko Talde eragileko kidea (1973-1992). Argitaralpenetako ardura

UEUko Fisika Saileko sortzaile eta burua (1973-1992)

Page 20: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

EHUko Zientzia Fakultateko euskal adarreko sustatzaile nagusietako bat. 1980-81 ikasturtean euskarazko lehen ikasgai ofizial bat zabaldu zuen Jesus Mari Txurrukarekin.

Hainbat irakasle eta ikertzaileri lagundu zien beren tesi, tesina edo ikas-materialak euskaraz prestatzen: Elena Agirre, Iñaki Alegria, Oscar Ezenarro, Maria Jesus Esteban, Iñaki Goirizelaia, Jazinto Iturbe, Andoni Larrea, Laura Mintegi, Txelo Ruiz, Kepa Sarasola, Jesus Mari Txurruka, Arantza Urkaregi...

Page 21: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Eranskina: Argitalpen guztien zerrendaEmandako bost liburu nagusiez gain beste hauek dira bere argitalpen aipagarrienak:

Unibertsitatea: egile gisa (83)

Titulu akademikoak eskuratzeko idazlanak (3)

3.Cálculo de los parámetros de un reactor nuclear de tipo piscina [Ingeniaritza-ikasketen bukaerako proiektua] UPV/EHUko Bilboko Industria Ingeniarien Goi Eskola Teknikoa 1971

4.Ekuazio jaraunskorrak: 1. Erradiazio elektromagnetikoa. 2. Osin-muga fraktalak = Ecuaciones hereditarias: 1. Radiación electromagnética. 2. Fronteras fractales entre cuencas de atracción [doktorego-tesia] UPV/EHUko Bilboko Industria Ingeniarien Goi Eskola Teknikoa 1986 (226 or. + Hiztegia, 17 or.) Azkue Saria. Ikerketa atala 1986 2007an Eusko Jaurlaritzak Tesiker webgunean bertsio digital gisa argitaratua

5.Ekuazio jaraunskorrak [doktorego-tesiaren laburpena] J.R. Etxebarria UPV/EHU 1986 (58 or.)

Liburuak euskaraz (18)

I. Fisika generala (I) : Mekanika J.R. Etxebarria Udako Euskal Unibertsitatea 1978 (221 or.)

II. Erlatibitatearen teoria espeziala Luis Emaldi, Jose Ramon Etxebarria, Begoña Jauregizar, Begoña Zurimendi Udako Euskal Unibertsitatea 1978 (104 or.)

III. Fisika generala (II) J. Egiguren, J.R. Etxebarria, I. Lasa, P. Ugalde Udako Euskal Unibertsitatea 1979 (247 or.)

IV. Mekanika Analitikoa J. M. Agirregabiria, J.R. Etxebarria Udako Euskal Unibertsitatea Lehen edizioa: 1979 (275 or.) Bigarren edizioa: 1988 (XI, 242 or.)

V. Fisika orokorra (I) : problemak eta ariketak Patxi Ugalde, J. R. Etxebarria Udako EuskalUnibertsitatea 1980 (150 or,)

VI. Fisika orokorra (II) : problemak eta ariketak Patxi Ugalde, J. R. Etxebarria, O. Ezenarro.Udako Euskal Unibertsitatea 1981 (236 or.)

VII. Fisika orokorra (I) : mekanika J. R. Etxebarria ; M. Ensunza, O. Ezenarro, P. Ugalde irakasleen laguntzarekin Udako Euskal Unibertsitatea 1982 (273 or.) [bi edizio izan zituen urte berean] 1984 [3. Argitalpena]

VIII. Fisika orokorra (II) J.M. Agirregabiria, A. Duoandikoetxea, M. Ensunza, J.R. Etxebarria, O. Ezenarro, J.M. Pitarke, A. Trancho, P. Ugalde Udako Euskal Unibertsitatea 1986 (564 or.)

IX. Fisikaren Historia Laburra J.R. Etxebarria (ed.) Egileak: J.A. Billalabeitia … [et al.] (UEUko Fisika saila) Udako Euskal Unibertsitatea 1990 (299 or.)

X. Albert Einstein. Kosmoa pentsagai J.R. Etxebarria Gaiak argitaldaria 1990 (217 or.) XI. Fisika Orokorra. Ariketak J.R. Etxebarria (ed.) Egileak: M. Ensunza … [et al.] (UEUko Fisika

saila) Udako Euskal Unibertsitatea 1989 (454 or.) XII. Fisika Orokorra J.R. Etxebarria (ed.) Egileak: J. M. Agirregabiria … [et al.] (UEUko Fisika

Saila) Udako Euskal Unibertsitatea Lehen edizioa, 1992 (699 or.) Bigarren edizioa, zuzendueta osatua, 2003 (642 or.)

XIII. Mekanika eta uhinak J.R. Etxebarria, F. Plazaola Udako Euskal Unibertsitatea 1992 (599 or.)

XIV.Teoria Fisikoen oinarriak J.R. Etxebarria Udako Euskal Unibertsitatea, 1994 (246 or.) XV. Fisika. Praktikak (I). Mekanika eta Elektrika J.R. Etxebarria, J.M. Ezpeleta, J.M. Igartua, F.

Plazaola Udako Euskal Unibertsitatea, 1995 (301 or.)

Page 22: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

XVI.Zientzia eta Teknikarako Euskara. Zenbait hizkuntza-baliabide M. Ensunza, J.R. Etxebarria,J. Iturbe Udako Euskal Unibertsitatea Lehen edizioa, 2002 (458 or.) Bigarren edizioa, 2008 (458 or.)

XVII. Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak [EIMAren estilo-liburuaren seigarren atala] J.R. Etxebarria Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia. 2011 (173. or.)

XVIII. Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan J.R. Etxebarria Udako Euskal Unibertsitatea eta Euskal Herriko Unibertsitatea 2014 (377 or.)

Liburu-kapituluak/hitzaurreak (22)

1. “Nuklear zentralak eta satsudura” J. R. Etxebarria in Gizartean, Ekonomiaz, Ekologiaz J.M. Apalategi, J.R. Etxebarria, R. Gorostidi, S. Larrea Jakin, Arantzazu-Oñati 1975, 93-123

2. “Satsudur moetak” J. R. Etxebarria In Ekologia III [V. Udako Euskal Unibertsitatea, Iruñea] UEU 1977, 258-294 or.

3. “Momentu linealaren kontserbazioaren eta energiaren kontserbazioaren arteko erlazioa” J.R. Etxebarria In Fisika Saileko Ekitaldiak [1983. urtea] Udako Euskal Unibertsitatea 1984, 5-15 or.

4. “Paralelotasunaren erlatibotasuna” J.R. Etxebarria In Fisika Saileko Ekitaldiak [1983. urtea] Udako Euskal Unibertsitatea 1984, 39-53 or.

5. “Erlatibitatea eta Elektromagnetika. eta bektoreen transformazioa” J.R. Etxebarria In Fisika Saileko Ekitaldiak [1983. Urtea] Udako Euskal Unibertsitatea 1984, 89-102 or.

6. “Dinamikaren oinarrizko formulazio baliokideak” J.R. Etxebarria In Fisika Saileko Ekitaldiak [1983. urtea] Udako Euskal Unibertsitatea 1984, 131-151 or.

7. “Kaos Determinista” J.R. Etxebarria In UEUko Ihardunaldien Bilduma [1986. Urtea] Udako Euskal Unibertsitatea 1987, 45-55 or.

8. “Momento angular radiado por dos cargas puntuales” J.M. Agirregabiria, J.R. Etxebarria In Encuentros Relativistas Españoles [Actas de los ERE-87] Grupo Interuniversitario de FísicaTeórica, La Laguna (Tenerife) 1987, 245-258 or.

9. “A Demianski cavity with small rotation parameter in a dust universe with cosmological constant” J.M. Agirregabiria, A. Chamorro, J.R.Etxebarria, M. Rivas In Recent Developments in Gravitation World Scientific, Singapore, 1989, 325-330 or.

10. “Euskal bertsiorako aitzinsolasa” J.R. Etxebarria In. Kalkulu diferentziala eta integrala, N. Piskunov UEU 1992, XI-XIII or.

11. “PISIA. Fisikari buruz euskaraz idatziriko lehenengo liburua, Gabirel Jauregi aramaiarrak egina” J.R. Etxebarria In Aita Gabirel Jauregi Uribarren (1895-1945), J. Urkiza (ed.) Ed. Karmel 1995, 115-122 or.

12. “Maileguzko hitzetako x letrari buruz hartu beharreko erabakiaz. X letraren balio erabakiorrazientzi hitzetan” J.M. Txurruka, K. Altonaga, M. Ensunza, M. Ensunza, J.R. Etxebarria In Nazioarteko Terminologia Biltzarra IVAP, UZEI 1997, 725-747 or.

13. “Aitorpena” Jose Ramon Etxebarria Bilbao. In:. Txillardegi lagun-giroan / Txipi Ormaetxea (arg.) UEU 2000, 25-30

14. “Ikur eta zeinuen bidezko adierazpen matematikoen irakurbiderako hiru arau nagusi” M. Ensunza, J.R. Etxebarria, J. Iturbe In Espezialitate Hizkerak eta Terminologia: Jardunaldiak,I. Ugarteburu eta P. Salaburu (ed.) UPV/EHU 2003, 237-253 or.

15. “Hitzaurre modura: ahalegin zientifikoen inguruko hitz bi” J.R. Etxebarria In: Ikerkuntza psikologian. Ikerketa-baldintzak eta diseinuaren baliotasuna, N. Balluerka eta X. Isasi UEU 2003

Page 23: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

16. “Irakasle-antolakuntza propiorik gabe ez dago Euskal Unibertsitaterik” J. R. Etxebarria, Jexuxmari Zalakain In Euskal Unibertsitatea 2021: Egiten ari garen euskarazko unibertsitatea UEU 2002, 351-360 or.

17. “Fisika. Euskal Curriculuma” J.R. Etxebarria In Euskal Curriculuma. Kultur ibilbidea (Adituenekarpena) Eusko Jaurlaritza eta Ikastolen Elkartea 2004, 595-604 or.

18. “Naturala al da matematikaren arloan definizioetan erabiltzen dugun euskara?” J.R. Etxebarria In Euskera Zientifiko-Teknikoa: normalizazinotik homologazinora, J.M. Txurruka (ed.) Mendebalde Kultur Alkartea 2005, 295-317 or.

19. “Gaztetako maisua gogoan” in Imanol Berriatuaren bizitza euskalduntzearen eztandan 1970-1980 Juan Luis Goikoetxea, Begoña Bilbao. Mendebalde Kultura Alkartea Ateka Aztergaiak 2007, 93-98

20. “Magnitude fisikoen neurrien deklinabidea eta joskera” J.R. Etxebarria In Espezialitate Hizkerak eta Terminologia II. Euskara estandarra eta espezialitate hizkerak, I. Ugarteburu eta P. Salaburu (ed.) UPV/EHU 2008, 137-150 or.

21. “Matematika eta fisikako zenbait esamolde estandarizatzeko proposamena” J.R. EtxebarriaIn Euskararen Garapena esparru akademikoetan [Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak IV], X. Alberdi eta P. Salaburu (ed.) UPV/EHU 2009, 137-150 or.

22. “Fisikako bost magnituderen kolokazioak euskaraz” X. Bilbao, J.R. Etxebarria In Terminologia naturala eta terminologia planifikatua euskararen normalizazioari begira [Ugarteburu Terminologia Jardunaldiak V], X. Alberdi eta P. Salaburu (ed.) UPV/EHU 2013, 185-197 or.

Artikulu zientifikoak: Zientzia eta Teknologiako artikuluak (17)

1. “Eguzkia eta beroa : Lurraren mugimenduak” J. R. Etxebarria Elhuyar, 6, 4-9 1976 2. “Satsudura: Sistema ekologikoaren barne-perturbaketa artifizialak” J. R. Etxebarria Jakin, 5,

48-59 1978 3. “Newton eta Optika” J. R. Etxebarria Elhuyar (Zientzia eta Teknika) 10, 60. 1987 4. “Fractal Basin Boundaries of a Delay-Differential Equation” J. M. Aguirregabiria, J. R.

Etxebarria Physics Letters, A, 122, 241 1987 5. “Electromagnetic angular momentum radiated by two-point charges” J. M. Aguirregabiria, J.

R. Etxebarria J. Math. Phys., 29, 8 1988 6. “Embedding of a Demianski cavity with small rotation parameter in a perturbation of a

Friedman universe with cosmological constant” J. M. Aguirregabiria, A. Chamorro, J. R. Etxebarria, M. Rivas J. Math. Phys., 32, 2204 1988

7. “Prezesioa Fisikaren arlo desberdinetan” J. R. Etxebarria Ekaia 0, 51. 1989 8. “Leioako helioskiametroa: Eguzkiaren itzalaz informazioa lortzeko tresna“ J. M

Aguirregabiria; J. R. Etxebarria; A. Hernández; M. Rivas Ekaia 1, 51. 1990 9. “Tunel espektroskopiaz berbetan” J. R. Etxebarria Elhuyar (Zientzia eta Teknika) 45, 20

1991 10. “Atmosferako elektrizitatea. Tximistak eta beste” J. R. Etxebarria Elhuyar (Zientzia eta

Teknika) 76, 26 1993 11. “Zer egin ekaitza denean?” J. R. Etxebarria Elhuyar (Zientzia eta Teknika) 77, 53 1993 12. “Einstein-Maxwell-en ekuazioen soluzio zehatz berria dipolo magnetiko masibo

estatikoaren kasurako” J. R. Etxebarria; V. Manko Elhuyar 19, 1-2, 22. 1993 13. “Hauteskunde unibertsal eta askeak telematikaren eskutik?“ M. Huarte, I. Goirizelaia, J. J.

Igarza, J.R. Etxebarria Ekaia, 23, 113-125 2010 14. “FPGA gailu konfiguragarria: kontrol-sistema konplexuak inplementatzeko aukera berriak”

E. Ibarra, J. Andreu, E. Ormaetxea, I. Kortabarria, I. Martínez de Alegría, J.R. Etxebarria Ekaia, 23, 173-197 2010

Page 24: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

15. “Potentzia-bihurgailu matriziala: teknologia eraginkor eta konpaktua“ E. Ormaetxea, E. Ibarra, J. Andreu, I. Kortabarria, I. Martínez de Alegría, J.R. Etxebarria Ekaia, 23, 199- 217 2010

16. “Droop metodoak: potentzia-bihurgailuak paraleloan konektatzeko haririk gabeko metodoak” E. Planas, E. Ibarra, J. Andreu, J.L. Martin, J.R. Etxebarria Ekaia, 24, 257- 276 2011

17. “Olatu-energiaren bilakaera “ I. López, J. Andreu, I. Martínez de Alegría, I. Kortabarri, S. Ceballos, J.R. Etxebarria Ekaia, 25, 171-198 2012

Artikulu zientifikoak: Hizkuntzalaritza Aplikatuko artikuluak (15)

6. “Euskara Teknikoari buruzko eritzi batzu” J. R. Etxebarria Euskaltzaindiaren bigarren mailako euskal irakasle titulua lortzeko aurkezturiko lana [1975] Hiru zatitan argitaratua: Elhuyar 1 (1975) 4, 37-49 ; Elhuyar 1 (1975) 5, 35-51 Elhuyar 2 (1976) 6, 51-60

7. “Zientziaren arloko euskararen batasunaz” J. R. Etxebarria Ele, 10-11, 99-112 1992

8. “Zergatik gorde x letra maileguzko hitzetan” K. Altonaga; M. Ensunza; J. R. Etxebarria; J. M. Txurruka Euskera 39, 3, 717-721 1994 “Neurtu aditzaren erregimenaz” K. Altonaga; M. Ensunza; J. R. Etxebarria; J. Garcia. Euskera 39, 3, 1027-1031 1994

9. “Ikur eta zeinu bidezko adierazpen matematikoen irakurbideaz” M. Ensunza; J.R. Etxebarria; J. Iturbe Ekaia, 16, 105-121. 2002

10. “Euskal prosa zientifikoaren historiaren inguruan” J. R. Etxebarria Hegats, 30, 63-75. 2002

11. “Ikur eta zeinu bidezko adierazpen matematiko-fisikoen irakurbideaz” M. Ensunza; J.R. Etxebarria; J. Iturbe Sigma, Revista de Matemáticas, 21, 47-58. 2002

12. “Oinarrizko eragiketa matematikoen hitzezko adierazpidea” M. Ensunza; J.R. Etxebarria; J. Iturbe Sigma, Revista de Matemáticas, 22, 43-51. 2003

13. “Apunts sobre la situació de l'euskara cientificotècnic” J.R. Etxebarria El catalá en el món cibernètic i Tecnològic, Saó, 283, 21-22. 2004

14. “Neurri-izenak eta neurri-esamoldeak euskaraz “ J. R. Etxebarria Euskera, 51, 123-161 2006

15. “Magnitude eta unitate fisikoen nazioarteko sinboloak euskarazko diskurtsoan txertatzean sortzen diren arazoei buruzko zenbait gogoeta” J.R. Etxebarria Euskera, 53, 411-418 2008

16. “Fisikan eta teknologian erabili beharreko adierazpen matematikoetarako nazioarteko arauak euskarara egokitzeko gomendioak” J.R. Etxebarria Uztaro, 70, 49-62 2009

17. “Jose Ramon Etxebarria, zientzialari itzultzailea “ Karlos del Olmo-k eginiko elkarrizketaren transkripzioa Senez itzulpen aldizkaria, 39, 21-45 2010

18. “Magnitude fisikoekin eratzen diren <izena + aditza> motako kolokazioak euskaraz, bost magnituderen kasuan” J.R. Etxebarria, X. Bilbao Uztaro, 82, 55-81 2012

19. “Ingeniariak eta Hizkuntzalaritza” J.R. Etxebarria Ekaia, 26, 439-458 2013

20. “LaTeX : euskarazko dokumentu zientifiko-teknikoen ediziorako baliabideak”. Edorta Ibarra, Jose Ramon Etxebarria. Ekaia, 27, 329-343. 2014

Euskal gai orokorrei buruzko artikuluak (17)

1. “Donibaneko II. udako euskal unibertsitateaz” J.R. Etxebarria Elhuyar, 2, 3-5 1975 2. “UPV/EHUren euskalduntze-prozesuaz“ J.R. Etxebarria Larrun, 10, 31-42 1991 3. “Azken urteko burrukaz, euskal unibertsitatea eremurantz” J.R. Etxebarria Larrun, 14, 39-46

1992 4. “Euskal Unibertsitaerako bidean kontutan hartu beharreko ohar batzu” J.R. Etxebarria BAT

soziolinguistika aldizkaria, 10, 95-108 1993

Page 25: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

5. “Euskal kultura 1994” J.R Etxebarria Jakin, 85, 37-42 1994

6. “UEUko harrobia” in “Udako Euskal Unibertsitatearen Zilarrezko ezteiak” (dosierra) Elhuyar,119, 28 1997 http://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/ueuko-harrobia/

7. “UEU: Zilarrezko ezteiak” J.R. Etxebarria Karmel, 218, 42-47 1997 8. “Subjektibitatearen garrantzia euskararen biziraupenerako prozesuaz“ J.R. Etxebarria; J. M.

Zalakain Jakin, 107, 49-77 1998 “Euskal Unibertsitateranzko bidean zenbait gogoeta” UEU-1998ko Udako Ikastaroetako sarrera-hitzaldia J. R. Etxebarria Karmel, 224, 55-74 1998

9. “Eraikuntza nazionalerako bidean, irakaslego propioa” J.R. Etxebarria Karmel, 230, 89-95 2000

10. “Etorkizuneko Euskal Unibertsitaterantz, aldats gora, baina aurrera” J.R. Etxebarria Karmel,236, 37-41 2001

11. “Zer-nolako Euskal Unibertsitatea?” J.R. Etxebarria Jakin, 131, 143-146 2002 12. “Irakasle-antolakuntza propioa Euskal Unibertsitatean“ J. R. Etxebarria; N. Xamardo; J. M.

Zalakain Bat, Soziolinguistika aldizkaria, 50, 141-150 2004 13. “Donostian Einsteinen annus mirabilis ospatzen” J.R. Etxebarria Karmel, 251, 13-20 2005 14. “... sortuko dira berriak” in “Ekarpenak eta erronkak: iritzi-bilketa” J.R Etxebarria Jakin, 157,

45-48 2006 15. “Torturatuenganako sentimenduak” J.R. Etxebarria Karmel, 261, 42-46 2008 16. “Euskarazko irakaskuntza ofizialak hogeita hamar urte Euskal Herriko Unibertsitatean.

Zuhaitzak euskaldunon sinbolo unibertsitatean ere” Jose Ramon Etxebarria Bilbao, Jesus Mari Txurruka Argarate Karmel, 269, 14-21 2010

17. “Katedralaren eraikuntza” IkerGazte2017 kongresuan emaniko hitzaldiaren testua, Iruñea, 2017-05-10 Argitaratu gabea.

Liburuak gaztelaniaz (1)

5. Historia de una pancarta. La lucha por el profesorado propio en la UPV (1988-1999) A. Azkargorta, J.R. Etxebarria, J.L. Herrero, N. Xamardo, J.M. Zalakain [Colectivo de profesores represaliados de Leioa] Arabera Ed. 1999 (574. or.)

Unibertsitatea: Itzultzaile gisa (13)

Euskarara itzulitako liburu zientifikoak (7)

1. Leonardo da Vinci, ingeniaria / el ingeniero [Bilboko Ingeniaritza Eskolako mendeurreneko omenezko liburu elebiduna] Bilboko Ingeniaritzako Goi-Eskolako irakasleak ; A. Iriondo (ed.) Testuen koordinatzailea eta liburuaren itzultzailea: J.R. Etxebarria Ed. Bilboko Ingeniarien Eskola Fundazioa 1997 (245 or.)

2. Naturaren irudia gaur eguneko Fisikan W. Heisenberg Itzultzailea: J.R. Etxebarria Pentsamendu garaikidea, 21 Gaiak argitaldaria 1997 (157 or.)

3. Forma eta fluxua A. Shapiro Itzultzaileak: J.R. Etxebarria, J. Igartua, I. Urresti Udako EuskalUnibertsitatea 2000 (178 or.)

4. Bai bizi zoragarria! Burgess Shale eta Historiaren izaera [Wonderful Life. The Burgess Shale and the Nature of History] S. J. Gould Itzultzailea: J.R. Etxebarria Gaiak argitaldaria 2000 (I. t. 230 or.; II. t. 234.or)

5. Marko logikoaren enfokea (MLE). Proiektuen planifikaziorako eskuliburua, helburuen bidez orientatua Askoren artean Itzultzailea: J.R.Etxebarria Ed. Working Papers, Munduan. Instituto Universitario de Desarrollo y Cooperación (IUDC-UCM), Bilbo, 2004 (116. or.)

6. Erlatibitatearen teoria, Einsteinek berak azaldua A. Einstein Itzultzailea: J. R. Etxebarria Klasikoak 2008 (339. or.)

Page 26: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

7. Annus Mirabilis (1905) emankorreko artikuluak eta zenbait hitzaldi A. Einstein Itzultzailea: J.R. Etxebarria Klasikoak 2009 (271 or.)

EHUko Euskararako Institutuaren eskariz euskarara itzulitako EHUko testuliburuak, eskuizkribuak eta apunteak (3)

1. Termodinamika J.M. Sala eta F. Jimenez Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV/ EHU, Industria Ingeniarien Goi Eskola, 2005 (423 or.) EHUren Itzulpenen webgunean argitaratua: <http://www.ehu.es/kontsultak/>

2. Fluidoen mekanika Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV-EHU, Gasteizko Industria Ingeniari Teknikoen Eskola 2005 (207 or.) Irakasgaiko ikasleen artean banatua

3. Optika Geometrikoa Itzultzailea: J.R. Etxebarria UPV-EHU, Gasteizko Industria Ingeniari Teknikoen Eskola 2005 (328 or.) Irakasgaiko ikasleen artean banatua

Elgoibarko IMH Ingeniaritza-eskolako ikasleentzat prestaturiko apunteak (1)

1. Ingeniaritza-ikasleentzako Matematikaren oinarriak, J.R. Etxebarria IMH Ingeniartza (CESI)2007 Irakasgaiko ikasleen artean banaturiko fotokopia-liburua.

Kongresuetako ponentzia idatzien euskararako itzulpenak (2)

3. Donostian antolaturiko “Albert Einstein. Annus Mirabilis, 2005” kongresua (2005-IX-5/8). Honako web orrian argitaratuak: <www.dipc-einstein05.org> Egile hauek emaniko hitzaldien testuen itzulpena euskarara:

4. Galindo, Alberto: “Einstein eta denbora” Lehn, Jean-Marie: “Kimika Supramolekularra: informazio molekularretik autoantolakuntzara eta materia konplexura” Lucas, Amand A.: “Einstein eta giza zereginaren bilakabidea aldatu zuten difusio-fenomenoak” Pascual, Pedro: “Einstein eta argi-kuantuak” Yndurain, Francisco José: “Erlatibitatea eta mekanika kuantikoa, fotoiak eta partikulak”

Unibertsitatea: zuzentzaile gisa (63)

Euskarazko testuaren zuzenketa doktorego-tesietan (7)

1. J. M. AGIRREGABIRIA: Tetramomentu lineala eta angeluarra ingurune jarraien eta interakzionatzen ari diren partikulen sistemen mekanika erlatibistan 1981 EHU-Fisika Saila.

2. J. ITURBE: Atomo bakarren detektorearen aplikazio estatistikoak: Fluktuazioak eta hipotesi ergodikoa 1982 EHU-Kimika Saila

3. O. EZENARRO: Difusio Termikorako Zutabeak: Egoera egonkorreko eta ez-egonkorreko portaera. Nahaste Likidoetarako Garraio propietateen determinazioa 1986 EHU-Fisika Saila

4. F. PLAZAOLA: Aleazio Metaliko eta Erdieroale konposatuetako akats-egituraren ikerketa, positroi-deuseztapenaren teknikaren bitartez 1986 EHU-Fisika Saila

5. J.M. PITARKE: Tunel espektroskopiaz eta solidoetako elektroi- eta fotoi-emisioaz 1990 EHU-Fisika Saila

6. GUTIERREZ: Diskurtso instituzionala eta independentista euskal abertzaletasunean. Independentzia, autodeterminazioa eta autonomiari buruzko diskurtsoak Egin eta Deia egunkarietan, Konstituzioaren eta Gernikako Estatutuaren aurrean. 1998 EHU-Kazetaritza Saila

7. L. MINTEGI: Subjektibitatea Nobelagintzan. Stephen Crane-ren “The Red Badge of Courage“. 1998 EHU-Literatura Saila

Page 27: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Euskarazko testuaren zuzenketa lizentziatura-tesinetan (1)

1. K. SARASOLA. Galdetsu: Konputagailuz lagunduriko irakaskuntzarako sistema. 1981. EHU. Zientzia Fakultatea

Euklides-en Elementuak liburuaren zuzenketa (1)

1. Elementuak Egilea: Euklides Itzultzailea: P. Angulo Martin Zuzentzaileak: Elhuyar taldea Elhuyar 2005

Udako Euskal Unibertsitateko argitalpen-zerbitzuko euskarazko testuen zuzentzaile (54)

1. UEU-KO EKOLOGI TALDEA: Ekologia, UEU, Iruñea, 1977. 2. J. ZUAZO: Euskal Herria eta energia, UEU, Iruñea, 1979. 3. P. ALKAIN: Eguzkitiko energia, UEU, Iruñea, 1979. 4. J. ARREGI, K. LARIZGOITIA: Astronomiaren oinarriak, UEU. Iruñea, 1980. 5. J. M. AGIRREGABIRIA: Mekanika Erlatibista Aurresankorrerako Sarrera, UEU, Iruñea,

1980. 6. J.A. BILLALABEITIA [et al.] Fisikaren historia : ezagutze-bidean abiatzeko lehen urratsak,

UEU, Bilbo, 1982. 7. J. TOBAR-ARBULU: Mekanika Kuantikoaren zenbait berezitasun, UEU, Heda Saila, Bilbo,

1993. 8. M. SIMON, I. ARRUTI, A. CARBONELL: Rol sexualak eta eredu sozialak, Printzak Saila,

UEU, Bilbo, 1994. 9. E. MARTINEZ SAGARZAZU, Itzultzailea: E. AGIRRE: Ekuazio Diferentzialak. Aplikazioak

eta ariketak, UEU, Bilbo, 1994. 10. RODRIGUEZ BORNAETXEA. Bertsolaritza eta Eskola. UEU, Bilbo, 1991. 11. Biolentzia estatu-arrazoiaren diskurtsoan, A. Carbonell argitaratzailea (UEUren Filosofia

Saila), UEU, Bilbo, 1997. 12. J. I. BASTERRETXEA, M. GONZALEZ ABRISKETA, Semiotika eta masa-komunikazioa.

Panorama europarra, UEU, Bilbo, 1997. 13. J.I. BASTERRETXEA POLO, Komunikazioaren eta informazioaren Oinarriak, UEU, Bilbo,

1997. 14. ZABALETA URKIOLA, Komunikazioaren ikerkuntzarako metodologia, UEU, Bilbo, 1997. 15. ZELAIA, Kooperatibak Euskal Herrian, UEU, Bilbo, 1997. 16. ZELAIA, Enpresa-taldeak, UEU, Bilbo, 1998. 17. J. MAKAZAGA, A. LASA, Ordenadore bidezko irudigintza, UEU, Bilbo, 1998. 18. X. FALCÓN argitaratzailea, Lluis Aracil-en lan hautatuak, UEU, Bilbo, 1998. 19. Tx. RAMIREZ DE LA PISCINA, Kazetaritza-lana Euskal Herria. Interpretaziorako eta

espezializaziorako abiaburuak, UEU, Bilbo, 1998. 20. ZURBANO, M., Munduko ekonomia. Botereak, disparekotasunak eta egonkortasun-eza

kapitalisnmo globalean, UEU, Bilbo, 1998. 21. ERRIONDO, L., GARAGORRI, X., ISASI, X., Hezkuntzaren normalkuntza, UEU, Bilbo,

1998. 22. ELOSEGI, A, GARIN, I. argitaratzaileak, Basabizitzaren kudeaketa, UEU, Bilbo, 1999. 23. TOBAR-ARBULU, J. F., Moneta-teoria berrirantz, UEU, Bilbo, 1999. 24. DIAZ DE ILARRAZA, A., SARASOLA, K., Oinarrizko programazioa. Ariketa-bilduma, UEU,

Bilbo, 1999. 25. MARIGÓMEZ, I., CAJARAVILLE, M. P., Zelula (I). Zelula eukariotikoaren azalpenerako

testuliburua, UEU, Bilbo, 1999.

Page 28: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

26. ABAJO GONZÁLEZ, A. de, Neoliberalismoa edo egungo gizartea irudikatzeko zenbait zertzelada, UEU, Bilbo, 1999.

27. CAMACHO, A., Irakurriz ikasi, UEU, Bilbo, 2000. (2001ean, 2. argitalpena). 28. PALAZIO, G.J., Irratibidearen barrunbean zehar. Harigabeko telegrafiatik ziber-irratietara,

UEU, Bilbo, 2000. 29. GUTIERREZ, A., Irratirako idazketa eta gidoigintza, UEU, Bilbo, 2000. 30. PLAZAOLA, M., Psikoanalisia eta zenbait teknika psikoanalitiko, UEU, Bilbo, 2000. 31. ZABALETA IMAZ, I., Hezkuntza-sistema espainiarraren sorrera, UEU, Bilbo, 2000. 32. ARTEAGA, Z., Karrantzako naturaren gidaliburua, UEU, Bilbo, 2000. 33. SHAPIRO, A., Forma eta fluxua, UEU, Bilbo, 2000, (Itzultzaileak: J.R. Etxebarria, J. Igartua,

I. Urresti). 34. EZBAIKA TALDEA, Burujabetza XXI. mendean, UEU, Bilbo, 2000. 35. NOR IKERKETA-TALDEA, Hedabideak eta Euskal Herria, UEU, Bilbo, 2000. 36. TOBAR-ARBULU, J. F., Kanpo-zorraren patologia, UEU, Bilbo, 2001. 37. ARTETXE, K. (arg.), Historia eta fikzioa: Karlomagno Euskal Herrian VIII-IX. mendeetan,

UEU, Bilbo, 2001. 38. GUTIERREZ, A., Ekoizpena eta errealizazioa irratian, UEU, Bilbo, 2001. 39. RODRIGO, M. J. eta PALACIOS, J. (Koord.), OLABARRIETA, F. (Euskal bertsioaren

koord.), Familia eta giza garapena, UEU, Bilbo, 2001. 40. ARRATIBEL, N.; AZURMENDI, M-J. eta GARCIA, I., Menpeko hizkuntzaren bizi-kemena,

UEU, Bilbo, 2001. 41. ARBELAITZ, O. eta RUIZ, Tx., Zirkuitu elektriko eta elektronikoen oinarrizko analisia, UEU,

Bilbo, 2001. 42. HABE, Helduen euskalduntzearen II. eta III. jardunaldiak, UEU, Bilbo, 2001. 43. MIJANGOS, F., Usainak eta perfumeak: literaturatik kimikara, UEU, Bilbo, 2001. 44. BASTERRETXEA, J. I., Kultura-aniztasuna eta gizarte-komunikazioa, UEU, Bilbo, 2002. 45. JUBETO, Y.; MARILUZ, S. eta ZURBANO, M. (koord.), Euskal Herriko Ekonomia.

Eraldaketa sozioekonomikoak Europako Batasuneko integrazio-prozesuan, UEU, Bilbo, 2002.

46. MENDIZABAL, A.; ALDAZ, M.; URKIOLA, A.; JAUREGI, J. F. eta BASTERRETXEA, I., Inbertsio-proiektuen azterketa eta balorazioa herri-erakundeetan, UEU, Bilbo, 2003. (L. Calle-rekin batera zuzendutakoa).

47. SALABERRI, P., Euskal deiturategia: patronimia, UEU, Bilbo, 2003. 48. BALLUERKA, N. eta ISASI, X., Ikerkuntza prikologian. Ikerketa-baldintzak eta diseinuaren

baliotasuna, UEU, Bilbo, 2003. (J. M. Zalakain-ekin batera zuzendutakoa). 49. ALEGRIA, I., LINUX sistemaren eta sarearn administrazioa, UEU, Bilbo, 2003. 50. GOMEZ ARRIARAN, I. eta GUTIERREZ DE ROZAS, J. L., Ingeniaritza termikoa, UEU,

Bilbo, 2003. 51. FERNANDEZ, I. eta ARANDIA, M., Hezkuntzako ikerkuntza partaidetzaren ikuspegitik:

errealitatea pentsatuz eta eraldatuz, UEU, Bilbo, 2003. (L. Calle-rekin batera zuzendutakoa).

52. UEUbi.kon, Udako Euskal Unibertsitatearen II. kongresua. Hausnarketa Estrategikoa Oinarri: Geroa Orain, UEU, Bilbo, 2003.

53. LARRINAGA, A. eta BARCENA, I., Politika eta gizartea, UEU, Bilbo, 2004. 54. ANSOLA, R., Elastikotasunaren teoria eta materialen erresistentzia, UEU, Bilbo, 2005.

Page 29: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Lehen eta bigarren hezkuntza: Testuen prestatzaile, itzultzaile eta egokitzaile gisa (45)

Lehen irakaskuntza: Gordailu argitaletxea (3)

1. Haizeak, euria eta klima J.R. Etxebarria eta Donostiako Euskal Kultur Taldea (EKT) Ikastolako Liburutegia. Zientzia Saila Gordailu Donostia 1972 (24 or.)

2. Uraren Indarra J.R. Etxebarria Ikastolako Liburutegia. Zientzia Saila Gordailu Donostia 1973

3. Materia Aztertzen [2 tomo] J.R. Etxebarria, I. Zarraoa Ikastolako Liburutegia. Zientzia Saila Gordailu Donostia 1973

Lehen irakaskuntza: SAIOKA liburu-bilduma (16)

Euskarazko testuliburuak Etxebarriarekin sortu zituen SAIOKA taldekoa.Egilekideak: Saioka Taldean Bizkaiko eta Gipuzkoako Ikastolen Elkarteak zeuden eta besteak beste pertsona hauek: Xabier Mendiguren, Xabier Kintana, Imanol Añon, Iñaki Antiguedad, Kepa Martinez de Lagos eta Karmele Baelo.

J.R. Etxebarriak 16 liburu hauen idazketan eta zuzenketan hartu zuen parte:

1. Saioka 1. Projektuak eta gaiak (1974). 2. Saioka 1. Osagarriak eta Ariketak (1974). 3. Saioka 1. Metodologia (1974). 4. Saioka 2. Projektuak eta gaiak (1975). 5. Saioka 2. Osagarriak eta Ariketak (1975). 6. Saioka 2. Metodologia (1975). 7. Saioka 3. Projektuak eta gaiak (1975). 8. Saioka 3. Osagarriak eta Ariketak (1975). 9. Saioka 1. Matematika (1976).

10. Saioka 4. Natur Arloa (1976). 11. Saioka 5. Natur Arloa (1977). 12. Saioka 2. Matematika (1977). 13. Saioka 6. Natur Arloa (1978). 14. Saioka 3. Matematika (1979). 15. Saioka 7. Natur Arloa (1980). 16. Saioka 8. Natur Arloa (1981).

Irakaskuntza Ertainerako euskarara itzulitako entziklopediak

Planeta argitaletxearekin, Planeta Entziklopedia Tematikoaren J.R. Etxebarriak hiru liburuki hauek itzuli zituen:

1. Planeta Entziklopedia Tematikoa Ed. Planeta Bartzelona 1996 IV. Liburukia. Zientzia zehatzak eta esperimentalak. Itzultzailea: J. R. Etxebarria VII. Liburukia. Teknologia. Itzultzaileak: J.R.Etxebarria; Patxi Ugalde Lorda

2. Planeta. Gaikako Gida Planeta Bartzelona 2007 IV. Liburukia. Matematika. Itzultzailea: J. R. Etxebarria

Page 30: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Irakaskuntza Ertainerako euskarara itzulitako testuliburuak: Giltza-Edebé editoriala (23)

1. Giltza-Edebé Bilbao J.R. Etxebarriak zuzenki 24 liburu hauek itzuli zituen: 2. DBH. Ziklo eta ikasmailakako proiektu-liburua (1997). 3. DBH-2. ikasmaila. Ikasle-liburua (Fisika eta Kimika atala) (1997) 4. DBH-2. ikasmaila. Gidaliburua (Fisika eta Kimika atala) (1997) 5. DBH-3. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Ikasle-liburua (1997). 6. DBH-3. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Gidaliburua (1997). 7. DBH-4. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Ikasle-liburua (1998). 8. DBH-4. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Gidaliburua (1998). 9. Batxilerreko 1. ikasmaila. Fisika eta Kimika. Orientabideak eta lanerako proposamenak

(1998). 10. Batxilerreko 1. ikasmaila. Fisika eta Kimika. Laborategi-praktikak (1998). 11. Batxilerreko 2. ikasmaila. Fisika (1999). 12. Batxilerreko 2. ikasmaila. Fisika. Orientabideak eta lanerako proposamenak (1999). 13. Batxilerreko 2. ikasmaila. Fisika. Laborategi-praktikak (1999). DBH-ko 1. ikasmaila.

Matematika (2002). 14. DBH-ko 2. ikasmaila. Matematika (2003). 15. DBH-ko 3. ikasmaila. Matematika (2002). 16. DBH-ko 4. ikasmaila. Matematika (2003). 17. Batxilerreko 1. ikasmaila. Matematika (2002). 18. Batxilerreko 2. ikasmaila. Matematika (2003). 19. DBH-4. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Ikasle-liburua (2004). 20. DBH-4. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Gidaliburua (2004). 21. DBH-4. ikasmaila. Natur Zientziak: Fisika eta Kimika. Ikasgelako Programazioa (2004)

[Liburu hau Interneten dago] 22. LMH-3. ikasmaila. Matematika. Ikasle-liburua (2005). 23. LMH-4. ikasmaila. Matematika. Ikasle-liburua (2005).

Hiztegigile gisa (7)

Taldean prestaturiko hiztegiak, egilekide izanik (7)

1. Fisika Hiztegia Zuzendaria: J. R. Etxebarria. Egilekideak: Unibertsitate Zerbitzuetarako Euskal Ikastetxeko (UZEI) Fisika Saila Elkar, Ed. Vascas, Hordago 1979

2. Kimika Hiztegia Hainbat artikuluren egile UZEI 1980 3. Sinonimoen Hiztegia. Antonimoduna (Adorez 8 “Bostak bat” taldearekin lankidetzan egina

1999 4. Energia Hiztegia Elhuyar Taldearekin lankidetzan egina Elhuyar- EVE/EEE 2001 5. Diccionario 3000 Hiztegia (Euskara-Gaztelania / Gaztelania-Euskara) (Adorez 7) “Bostak

bat” taldearen laguntzailea Bilbo 2002 6. EUSKALTERM [Terminologia Banku Publikoa eguneratzeko eta elikatzeko hitzarmenean

Fisikako fitxen eguneratzean partaide izandakoa, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak eta UZEIk sinaturiko hitzarmenaren barnean 2008

7. Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa Elhuyar Fundazioa Elhuyar 2009

Euskara ikasteko metodoak (4)

1. Euskara ikasteko bi metodo hauen egile-taldeko partaidea: Euskalduntzen metodoa Euskalduntzen Taldea (ITABAT) Ed. Cinsa Bilbo Guztira hiru liburuki izan ziren:

Page 31: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

Euskalduntzen 1 (1972). Euskalduntzen 2 (1973). Euskalduntzen 3 (1973).

2. Alfabetatzen metodoa Euskalduntzen Taldea Ed. Cinsa Bilbo 1975

Iritzi eta gogoeta-artikulu laburrak prentsan (ehunka)

Ehunka iritzi eta gogoeta-artikulu euskaraz, aldizkari eta egunkari hauetan: Anaitasuna aldizkaria (249 artikulu idatzi zituen 1971etik 1982ra)[3] Argia aldizkarian Egin Euskaldunon Egunkaria Gara

Berria

Page 32: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA

Jose Ramon Etxebarriaren hautagaitza

babesten duten pertsona eta erakundeak

Bilbon, 2020ko irailaren 4an

Page 33: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

Babesleak erakundearen arabera ordenatuta:

AEK (lehenengo euskaltegiak sortzea) Mertxe MugikaBertsozale Elkartea Iñaki MuruaCIC NanoGUNE, Elhuyar Fundazioko Lehendakaria Jose Maria PitarkeDPIC (Donostia Physics International Center) Pedro Miguel EcheniqueEHU, Ingeniaritza-Eskola, Zientzia Fakultatea Fernando PlazaolaEHUko errektorea, Bilboko Ingeniaritza Eskola Iñaki GoirizelaiaEHUko errektorea, Kultura Zientifikoaren katedraduna Juan Ignacio Perez IglesiasEHUko errektorea, Nafarroako Unibertsitate Publikoa Gregorio MonrealEKE (Euskal Kulturaren Erakundea, Ustaritz Pantxoa EtchegoienElhuyar taldea, aldizkariaren zuzendaria Aitziber AgirreElhuyar taldea, Teknopolisen aurkezlea Iñaki LeturiaElhuyar taldea, zientzia unitateko zuzendaria Garazi AndonegiElhuyar taldea, Zuzendaria Jon AbrilElhuyar taldea. Teknopolisen zuzendaria Nagore RementariaEuskalerriaren adiskideen Elkartea Real sociedad BascongLuis EliceguiEuskaltzaindia, Anaitasuna aldizkaria Xabier KintanaEuskaltzaindia, Elhuyar sortzailea Andoni SagarnaEuskaltzaindia, Santutxu gau-eskola sortzailea, Bostak batPatxi UribarrenEuskaltzaindia. Euskaltzainburu Andres UrrutiaEusko jaurlaritzako Hezkuntza sailburu ohia Anjeles IztuetaIdazleen Euskal PEN klub Laura MintegiJakin Miren RubioLabayru Fundazioa Jokin Gorozika

Adolfo ArejitaLekuona sariduna Jean Louis DavantMendebalde Kultura Elkartea Kepa AltonagaMendebalde Kultura Elkartea Juan Luis GoikoetxeaUEUko zuzendaria Inaki AlegriaUEUko zuzendaria Karmele ArtetxeUEUko zuzendaria Lore ErriondoUEUko zuzendaria Inaki IrazabalbeitiaUEUko zuzendaria Aitzpea LeizaolaUEUko zuzendaria Martin Orbe

Labayru Fundazioa, Zuzendaria

Page 34: EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA · 2020. 9. 15. · EUSKO IKASKUNTZAREN MANUEL LEKUONA SARIA EUSKO IKASKUNTZARI Miramar Jauregia. Miraconcha, 48. 20007 Donostia. Bilbon,

www.ueu.eus

Babeslearen deituraren arabera alfabetikoki ordenatuta:

Elhuyar taldea, Zuzendaria Jon AbrilElhuyar taldea, aldizkariaren zuzendaria Aitziber AgirreUEUko zuzendaria Inaki AlegriaMendebalde Kultura Elkartea Kepa AltonagaElhuyar taldea, zientzia unitateko zuzendaria Garazi Andonegi

Adolfo ArejitaUEUko zuzendaria Karmele ArtetxeLekuona sariduna Jean Louis DavantDPIC (Donostia Physics International Center) Pedro Miguel EcheniqueEuskalerriaren adiskideen Elkartea Real sociedad BascongLuis EliceguiUEUko zuzendaria Lore ErriondoEKE (Euskal Kulturaren Erakundea, Ustaritz Pantxoa EtchegoienMendebalde Kultura Elkartea Juan Luis GoikoetxeaEHUko errektorea, Bilboko Ingeniaritza Eskola Iñaki GoirizelaiaLabayru Fundazioa Jokin GorozikaUEUko zuzendaria Inaki IrazabalbeitiaEusko jaurlaritzako Hezkuntza sailburu ohia Anjeles IztuetaEuskaltzaindia, Anaitasuna aldizkaria Xabier KintanaUEUko zuzendaria Aitzpea LeizaolaElhuyar taldea, Teknopolisen aurkezlea Iñaki LeturiaIdazleen Euskal PEN klub Laura MintegiEHUko errektorea Gregorio MonrealAEK (lehenengo euskaltegiak sortzea) Mertxe MugikaBertsozale Elkartea Iñaki MuruaUEUko zuzendaria Martin OrbeEHUko errektorea, Kultura Zientifikoaren katedraduna Juan Ignacio Perez IglesiasCIC NanoGUNE, Elhuyar Fundazioko Lehendakaria Jose Maria PitarkeEHU, Ingeniaritza-Eskola, Zientzia Fakultatea Fernando PlazaolaElhuyar taldea. Teknopolisen zuzendaria Nagore RementariaJakin Miren RubioEuskaltzaindia, Elhuyar sortzailea Andoni SagarnaEuskaltzaindia, Santutxu gau-eskola sortzailea, Bostak batPatxi UribarrenEuskaltzaindia. Euskaltzainburu Andres Urrutia

Labayru Fundazioa, Zuzendaria