ERLIEBEAREN AURKEZPENA
Transcript of ERLIEBEAREN AURKEZPENA
1
GEOGRAFIA BATX.2
ERLIEBEA
Iberiar penintsulako erliebea
ESPAINIA
504.782 km2
• Portugal, Andorra eta Gibraltarrekin partekatzen du penintsula
• Mugak: I – Kantauriar itsasoa eta FrantziaH – MediterraneoaE – MediterraneoaM – Atlantikoa eta Portugal
Kostaldea bereizten da: ia 6.000 km
Iberiar penintsulako erliebea
Erliebearen ezaugarriak
FORMA TRINKOA
Penintsularen azalera handia
kostak: sargune eta irtengune gutxi
Ondorioz: barnealde eta kostaldearen artean distantzia handia
ALTITUDE
HANDIA
660 m660 m. batazbeste (Suitzaren atzetik 2.)
Mesetaren presentzia dela etaMesetaren presentzia dela eta
Iberiar penintsulako erliebea
Erliebearen ezaugarriak
PATIOA
HARRESIA
HARRESIA
HA
RR
ES
IAFOSOA
FOSOA
HARRESIA
HARRESIA
JAUREGI EDO GAZTELU BATEKIN PAREKATU DEZAKEGU PENINTSULAKO
ERLIEBEA
MENDI ERLIEBEEN POSIZIO PERIFERIKOA
Mendikate GarrantzitsuenakPeriferian Kokatzen dira
Penintsularen ErdikaldeaGoi-lautadaEdo meseta batek osatzen du
Antolaketa honekKlimaren kontinentaltasuna eta ibaien atlantikorantzkoJoera adierazten du
ERBIEBE MENDITSUEN KOKAPEN PERIFERIKOA
Penintsulako
unitate
morfoestrukturalak
aztertzeko hainbat
aspektu
hartuko ditugu
kontutan
Sortu zireneko
garaia
Mesetarekiko kokapena
Barne egitura
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena
1.Unidades Unidades morfoestructuralesmorfoestructurales
• Era primaria
• Rocas silíceas
• Rocas muy rígidas (se rompen)
• Relieve horizontal
• Mitad occ. de la Península
•Era terciaria
•Rocas silíceas
•Rocas muy rígidas
•Relieve redondeado
•Sistema Central, Montes de Toledo, Macizo Galaico, oeste del Sistema Cantábrico
• Era terciaria• Rocas sedimentarias
(calizas)
Sist. Ibérico
Este de la cord. Cantábrica
•Era terciaria
•Rocas sedimentarias (caliza, arcillas, arenisca o margas)
•Rocas blandas (fácil erosión)
•Relieve horizontal
ZócalosZócalos
MacizosantiguosMacizosantiguos
Cuencas sedimentariasy depresionesCuencas sedimentariasy depresiones
Cordilleras deplegamientoCordilleras deplegamiento
• Rocas plásticas (se deforman)• Relieve joven
Pirineos
Cordilleras Béticas
CordillerasintermediasCordillerasintermedias
CordillerasalpinasCordillerasalpinas
Zokaloa
Mendigune zaharrak
Tolestura mendikatea
Meseta
HorstArro sedimentarioa
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena
UNITATEUNITATE
MORFOESTRUKTURALAKMORFOESTRUKTURALAK
• Aro primarioa
• Harri silizeoak
• Harri oso gogorrak
• Erliebe borobildua
•Aro primario+sekundarioa
•Harri silizeoak
•Harri oso gogorrak
•Erliebe horizontala
•Aro terztiarioan apurtu:
Mendikate zentrala, Toledoko mendiak, Galiziako mendigunea,Kantabriar mendikate (M)
• Aro tertziarioa• Harri sedimentarioak
(kareharriak)
Iberiar mendikatea
Kantabriar mendikatea (E)
•Aro tertziarioa
•Harri
•Sedimentarioak
(Kareharria, buztina, margak)
•Harri bigunak
•Erliebe horizontala
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
1-Mendigunezaharrak1-Mendigunezaharrak
2-Zokaloa2-Zokaloa
4-Depresio eta arro sedimentarioak4-Depresio eta arro sedimentarioak
3-Tolesturamendikateak3-Tolesturamendikateak
• Harri plastikoak• Erliebe gaztea
Pirinioak
Mendikate betikoak
3.2-Bitartekomendikateak3.2-Bitartekomendikateak
3.1-Alpetarmendikateak3.1-Alpetarmendikateak
1. Aro arkaikoa edo Prekanbiarra (4000 – 600 m.u.).
• Okertutako banda IE – HM.
• Arbelak eta neis.
• Mendigune hau erabat suntsituko da eta itsasoak estali
Neis
Arbela
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
2. Aro primarioa (600 – 225 m.u.).
• Orogenesi hertziniarra.
• Harri silizeoak: Granitoa, arbela
• eta kuartzita
• Mendikate zaharrak sortu: mendigune hesperikoa, Akitaniako mendigunea, Mendigune katalan-balearra, Ebroren mendigunea, Mendigune Betiko-Rifekoa, Fosa pirenaikoa eta fosa betikoa
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
ZOKALO
BIHURTU
Suntsitutako
Mendigune zaharrak
3. Aro sekundarioa (225 – 68 m.u.).
• Lasaitasun tektonikoa
•Higadura
•SedimentazioaNon?
•Kareharria
•Hareharria
•Margak
Itsasoaren aurrerakadak
Fosatan
de
• Penintsularen baskulamendua ekialderantz
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Itsas fosakItsasoaren aurrerakadak
Aro sekundarioa
Ibai-sarea
•Ebro
•Guadalquivir
•Mendikate betikoak
•Pirinioak
Itsas fosatan kokaturikoak
4. Aro tertziarioa (68 – 1,7 m.u.).
Orogenesi alpiniarra
Mesetako zokaloaren haustura (material gogorrak)
Hondoratutako blokeak
Arro sedimentarioak( Mesetaren barnealdean)
Jarduera bolkanikoa
Altxatutako blokeak
•Toledoko mendiak
•Mendikate zentrala
Material plastikoen tolestura
Alpetar
mendikateak
Sakonune aurrealpetarrak
Atlantikorantzko
baskulazioa
Ibaiak
Atlantikora
Mesetaren inguruko mendiak:
- Galiziako mendigunea-Kantabriar mendikatea-Iberiar mendikatea-Sierra Morena
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Itsas fosatan kokaturiko materialen tolestura
Zokaloaren haustura bloke batzuk altxatu eta beste batzuk jeitsi
Zokaloaren haustura eta bere gaineko materialen tolestura
Sakonune aurrealpetarrak
Atlantikorantz baskulatu
Aro tertziarioa laburtu dezagun:
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Glaziazioak
Non?
Mendigune garaienetan
5. Aro kuaternarioa (1,7 m.u. gaur egun)
Glaziar baten parteak
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Glaziazioak
Non?
Izotz apurketaren eraginezforma
• Zirkuko glaziarrak
• Haraneko glaziarrak Izotz garraioaren eraginez
Ibai terrazak (ibai sarea guztiz antolatzen da)
Mendigune
garaienetan
• Duero
• Tajo
•Guadiana
•Guadalquivir
•Ebro
Aro kuaternarioa laburtu dezagun:
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)