ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK Eizagirre irakaslea 2009-2010 Ikasturtea
description
Transcript of ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK Eizagirre irakaslea 2009-2010 Ikasturtea
ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK
Eizagirre irakaslea2009-2010 Ikasturtea
ELEKTRIZITATE MOTAK
1-Elektrizitate industriala eta etxekoa(Korronte alternoa)
2-Elektrizitate estatikoa
3-Onaztarria edo tximista (Korronte zuzena)
ISTRIPU ELEKTRIKOA GERTATZEKO MODU EZBERDINAK
1-Polo bakarrarekin kontaktoa
2-Eroale biren artean kokatzea
3-Arku boltaikoa: eroaleekin kontakturik ez.-5000 VOLT. 1 mm-100000 VOLT. 35mm
FISIOPATOLOGIA
1. Korrontearen intensitatea
2. Korrontearen norabidea
3. Kontaktuko denbora
4. Maiztasuna edo frekuentzia
5. Korronte mota
6. Erresistentzia
7. Tentsioa
8. Beste faktoreak
1-KORRONTEREN INTENSITATEA:
Amperioek hil egiten dute,boltioek erre egiten dute.
Korronte alternoari dagokionez:
-0.4-1.1mA: korrontea nabaritzeko.
-9 mA: unbrala korronte iturria askatzeko.
tetania agertzen da.
-80mA-4 A: fibrilazio bentrikularraren unbrala.
-> 4 A siderazioa: nerbio sistemako zentroen hondamena.
Arnas-bihotzeko geldiketa.
FISIOPATOLOGIA
1-KORRONTEREN INTENSITATEA:
Korronte zuzenari dagokionez:
Aipatutako unbralak baino lau aldiz handiagoak.
FISIOPATOLOGIA
2-IBILBIDEA(Norabidea)
-Sarrera eta irteera puntuek adierazten dute.-Ibilbidean burmuina edo bihotza %60 hil.-Ibilbide horizontala arriskutsuago bertikala baino.
FISIOPATOLOGIA
3-DENBORA
-Zenbat eta denbora gehiago, lesioak larriagoak-Tximistak oso indartsuak dira baina denbora gutxian.-Fibrilazio bentrikularra agertzen da T uhinarekin batera gertatzen bada.
FISIOPATOLOGIA
4-MAIZTASUNA:
-Korronte alternorako 7000 ziklo/seg da muga.
-<7000z/s arriskutsua.
->7000z/s Joule efektuarengatik, efektu termikoa soilik.
FISIOPATOLOGIA
5-KORRONTE MOTA:
Korronte alternoa zuzena baino arriskutsugoa da.
FISIOPATOLOGIA
6-ERRESISTENTZIA
-Korronte fluxuari aurre egiten dion joera da.
-Erresistentzia handiak beroa eragiten du.
FISIOPATOLOGIA
6-ERRESISTENTZIA
-Hezurra, gantz, larruazal lehorraHANDIA
FISIOPATOLOGIA
6-ERRESISTENTZIA
-Larruazal hezea, muskuloaERTAINA
FISIOPATOLOGIA
6-ERRESISTENTZIA
-Nerbioa, odola, erraiakTXIKIA
FISIOPATOLOGIA
6-ERRESISTENTZIA
-Hezetasunak erresistentzia gutxitzen du. Horregatik uretan ez dago erredura handirik, baina bai bihotz geldiketa.
-Larruazal lehorrak babestu egiten du.-Korronte elektrikoa beti erresistentzia txikiena duen bidetik.
FISIOPATOLOGIA
ERRESISTENTZIAREN ERAGINA LESIOAN
Eroalearekin kontaktuan dagoen tokiaren erresistentzia txikia bada, lesio orokorrak handiak eta lesio lokalak txikiak.
Erresistentzia handia bada: Lesio lokalak handiak baina orokorrak apalagoak.
FISIOPATOLOGIA
7-TENTSIOA:
-Boltaje gutxiko korronteak
bihotz-arnas geldiketa
baina erredura txikia.
-Boltaje handiko korronteak
erredura handia baina
barruko kalterik ez.
FISIOPATOLOGIA
LESIO MEKANISMOAK:
1. ENERGIA ELEKTRIKOA
-Tetania, arritmiak, arnas geldiketa, fibrilazio bentrikularra.
2. ENERGIA TERMIKOA
-Ehunen koagulazioa eta nekrosia.Erredurak.
FISIOPATOLOGIA
LESIO MEKANISMOAK:
3. TRAUMATISMOAK
-Muskulu uzkurdurengatik.
4. ELEKTROPORAZIOA.
-Korronteak mintz zelularren potentziala aldatzen du,edema zelularra agertuz,eta zelula hil egiten da.
FISIOPATOLOGIA
KLINIKA:
ELEKTROTRAUMATISMOA: Korronte elektrikoak eragiten dituen lesioak.
ELEKTROKUZIOA:Heriotza, erreala edo itxurazkoa, agertzen denean.
KLINIKA
•OROKORRA:
•BEREHALAKOA
•Elektrokuzio sindromea.
•BERANTIARRA
•LOKALA:
•Buruan
•Bihotzean
•Erraietan
•Larruazalean
•Gorputz adarretan
KLINIKA
1.-ELEKTROKUZIO SINDROMEA
Ezaugarriak: *konortea galtzea *bihotz-arnas geldiketa *heriotza erreala edo itxurazkoa
Heriotzaren kausak:*siderazioa (zentro bulbarretan)*fibrilazio bentrikularra (ohikoena)*tetanizazioa (arnas muskuluen geldiketa)*koronarioespasmoa*laringoespasmoa.
KLINIKA
2.-ALDAKETA OROKOR BERANTIARRAK
-Shock hipobolemikoa.-Biriketako edema-Garuneko edema-Giltzurruneko gutxiegitasun akutua
(hemoglobinuria,mioglob.)-Erraietako lesioak (pankreatitis nekrohemorragikoa)
KLINIKA
ADIERAZPEN LOKALAK:
1. LARRUAZALEAN:
-ERREDURA ELEKTROTERMIKOAK: Beroa larruazaletik kanpo sortu da, kontaktu zuzenik gabe arko boltaikoan adibidez. Metalizazioak ikusten dira.“Musuaren erredura” tolesturetan
-ERREDURA ELEKTRIKOAK: kontaktua dago. Marka elektrikoak agertzen dira: sarreran (gogorrak) eta irteeran (bigunak eta handiagoak).Haurretan ahoan, kablea zurrupatzeagatik.
KLINIKA
2.BURUAN
Fulgurazioan batez ere.
*Begi lausoak
*Tinpano mintzaren apurketa (gorreria)
*Kraneo hausturak
KLINIKA
3.BIHOTZEAN
*Arritmiak
*Koronarioen nekrosia (eskumakoarena b.e.)
KLINIKA
4.GORPUTZ-ADARRETAN
*Hezur luzeetako hausturak.
*Muskuluen nekrosia
(sd. Konpartimentala,
gangrena gaseosa).
*Rabdomiolisiamioglobinuriagiltzurr.ezintasun akutua.
KLINIKA
ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK: TRATAMENDUA
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
Tratamendu orokorrak du lehentasuna eta ez tratamendu lokalak
-Literatura medikoan hiru orduko bihotz geldialdiaren ondorengo bizkorketa eraginkorra aipatzen dira.
-Bihotz-birikietako bizkorketan ez da etsi behar.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
-Lesio elektrikoa jasan duenak, erretako batena baino zapaldutako baten antz handiagoa du.
-Larruazal normalaren azpian ehun kaltetu asko egon daitezke.
-Larruazaleko erreduraren kopuruak ez du balio fluidoterapiaren kalkulua egiteko.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN:1-Segurtasuna bermatu:
-Erreskate tadeen segurtasuna.-Korrontea moztu.-Korronte altuetan kontuz arku boltaikoarekin.
2-Aire-bidea, arnasketa eta zirkulazioa.3-Bizkarrezurra babestu.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN:
4-Lesionatuak asko badira (fulgurazioa): hildako itxura dutenak azkarren.5- Benabide bat kanalizatu.Fluidoterapiarekin hasi.6- EKG monitorizatu.Fibrilazioa,asistolia...tratatu.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
LARRIALDI ZERBITZUTAN:
1-Gaixoaren egoera orokorra aztertu.2-Benabide lodi bat hartu ( zentrala ).3-EKG bidezko monitorizazio 48 ordutan gutxienez.4-Fuidoterapiaren bidez diuresia 70ml/ord baino gehiago, mioglobinuriak eragin ditzakeen kalteak ekiditeko.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
LARRIALDI ZERBITZUTAN:
5-Larruazala 48 ordutan berraztertu.Erredurak tratatu.6-Tetano profilaxia. Hauek beste erredurak baino tetagenikoagoak baitira.7-Odol eta gernu analisiak egunero, lehenengo 5 egunetan.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
Fluidoterapia egokia izan arren (bena presio zentral egokia) ez bada >50 ml/orduko diuresia lortzen, manitol edo furosemida eman behar dira.
Giltzurrunetako ezintasun akuturik balego, hemodialisia edo dialisi peritoneala egin behar dira.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
Mioglobinuria badago:-Diuresia 1-1,5 ml/kg./ord.-Gernua alkalinizatu manitol eta bikarbonatoarekin.
Hiperpotasemia badago:-Glukosa hipertonikoa.-Intsulina.
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
TRATAMENDU LOKALA:
-Erredurak txikiak direnean tratamendu kontserbatzailea.-Erredurak zabalak badira desbridaketa azkarra.-Fasziotomiak: Noiz?:
-Eko-doppler-Hipoxemia-konpartimentuen presioa neurtuz
LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA
TRATAMENDU LOKALA:
-Nekrosektomiak: Zenbat?-ENM (Erresonantzia Nuklear Magnetikoa)-Gammagrafia Tc 99-Itxaron 3-5 egun eta ziurtatu bideragarritasuna,
zalantzazkoa erauzi.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
-Tximistek eragindako heriotzaren arrazoia bihotz-birikietako geldialdia da.
-Bihotz-birikietako geldialdirik ezean hiltzeko arriskua txikia da.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
FISIOPATOLOGIA:-Lesio elektrikoa: Korronte elektrikoa beroa bihurtzen da eta barruko organoak
errespetatzen ditu.-Zapalketaren ondorengo lesioak.-Erredurak.-Traumatismoak.-Lesio akustikoak.-Lesio fotikoak erretinan eta kristalinoan.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
TXIMISTAK HARRAPATUTAKO PAZIENTEAREN EGOERA
1-Koma, ASISTOLIA eta arnas geldialdia.
2-Larruazaleko erredurak, zuhaitz tankerako erredurak.
3-Traumatismoak, hausturak.
Asistolia
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE?
-Itsumena, behin-behinekoa edo iraunkorra.-Begietako lesioak.-Entzumeneko lesioak.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE?
-Bizkarrezurreko lesioak.-Neumotorax eta arnasketa-distresa.-Arritmiak.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
AZTERKETA FISIKOAN ZER AURKITU DAITEKE?
-Hausturak.-Rabdomiolisia.-Objetu metalikoek sortutako erredurak.-Azaleko erredurak.
TXIMISTAK EDO OINAZTARRIAK
TRATAMENDUA:
-Asistolia eta arnas geldialdia tratatu.
-Bihotz-birikietako bizkorketa luzea.
-Arritmiak monitorizatu eta tratatu.
-Bena-bidea eta fluidoterapia:Kontuz biriketako eta burmuineko edemarekin.
-Azaleko erredurak sendatu.