DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25434ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaI. DISPOSICINS XERAISCONSELLERA DE CULTURA, EDUCACIN E ORDENACIN UNIVERSITARIADECRETO86/2015,do25dexuo,poloqueseestableceocurrculoda educacinsecundariaobrigatoriaedobacharelatonaComunidade Autnoma de Galicia.IA Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modif-cou en distintos aspectos a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, coa fnalidade de desenvolver medidas que permitan seguir avanzando cara a un sistema educativo de calidade, inclusivo, que garanta a igualdade de oportunidades e faga efectiva a posibilida-de de que cada alumno e alumna desenvolvan ao mximo as sas potencialidades. Coa fnalidade de establecer as condicins propicias para afondar nos cambios meto-dolxicosnecesariosparaalcanzaraquelesobxectivos,aLeiorgnica8/2013,do9de decembro, deulle unha nova redaccin ao artigo 6 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, deeducacin,paradefnirocurrculocomoaregulacindoselementosquedeterminan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas. O currculo estar integrado polos obxectivos de cada ensinanza e de etapa educativa; as competencias, ou capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realizacin adecuada de actividades e a resolucin efcaz de pro-blemas complexos; os contidos, ou conxuntos de coecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contriben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e adquisicin de competencias; a metodoloxa didctica, que abrangue tanto a descricin das prcticas docentes como a organizacin do traballo dos/das docentes; os estndares e resultados de aprendizaxe avaliables; e os criterios de avaliacin do grao de adquisicin dascompetenciasedologrodosobxectivosdecadaensinanzaeetapaeducativa.Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifcan en materias, mbitos, reas e mdu-los en funcin das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas en que participe o alumnado.O novo artigo 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, defne a distribucin de com-petencias entre as administracins educativas e, mesmo, con respecto aos centros docen-tes.NestadistribucincompetencialcorrespndelleaoGobernodoEstado,entreoutras funcins, o deseo do currculo bsico en relacin cos obxectivos, competencias, contidos, CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25435ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciacriterios de avaliacin, estndares e resultados de aprendizaxe avaliables, co fn de asegu-rar unha formacin comn e o carcter ofcial e a validez en todo o territorio nacional das titulacins s que se refre a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio.OEstatutodeautonomadeGalicia,noseuartigo31,establecequecompetencia plenadaComunidade Autnomaoregulamentoeaadministracindoensinoentodaa sa extensin, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen prexuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme o apartado primeiro do seu artigo 81, o desenvolvan.IIEste decreto ten por obxecto establecer o currculo da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato no sistema educativo galego, dentro do marco de distribucin de compe-tencias da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, e en atencin nova confguracin curricular que establece o agrupamento de materias en tres bloques: troncais, especfcas e de libre confguracin autonmica. O currculo, as mesmo, regula a relacin entre os obxectivos, os contidos, os criterios de avaliacin, os estndares de aprendizaxe avaliables e as com-petencias clave nas diferentes materias.Oprimeirobloque,correspondentesmateriastroncais,tratadegarantiroscoece-mentoseascompetenciasquepermitanadquirirunhaformacinslidaecontinuarcon aproveitamento as etapas posteriores naquelas materias que deben ser comns a todo o alumnado e que, en todo caso, deben ser avaliadas nas avaliacins fnais de etapa. Nes-tebloquecorrespndelleaoGobernodoEstadoadeterminacindoscontidoscomns, os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, as como o horario lectivo mnimo. Pola sa banda, comunidade autnoma correspndelle complementar e secuenciar en cursos os contidos, adaptndoos nosa realidade, realizar recomendacins metodolxicas,completaroscriteriosdeavaliacinefxarohorariolectivomximo.Os centros docentes podern completar contidos, e desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios.O bloque de materias especfcas permite unha maior autonoma hora de fxar horarios e contidos das materias. O Goberno do Estado determina os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, e correspndelle comunidade autnoma estable-cer os contidos, complementar os criterios de avaliacin, realizar recomendacins metodo-lxicas e fxar o horario correspondente. Os centros docentes podern complementar os contidos, e desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios. CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25436ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaO bloque de materias de libre confguracin autonmica supn o maior nivel de autono-ma. Nestas materias, a comunidade autnoma establece os contidos e os estndares de aprendizaxe avaliables, os criterios de avaliacin e o horario, as como as recomendacins metodolxicas.Oscentrosdocentespoderncomplementaroscontidoseconfgurara sa oferta formativa, ademais de desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios, e determinar a carga horaria. Neste bloque encdrase o desenvolvemento curri-cular da disciplina de Lingua Galega e Literatura, competencia exclusiva da comunidade autnoma, que lle corresponde un tratamento anlogo ao da disciplina de Lingua Castel e Literatura, tratamento que se enmarca dentro do establecido no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.O desenvolvemento dos currculos das distintas linguas incorpora unha referencia ex-presa ao plurilingismo, na medida en que a competencia en cada lingua interacta e se enriquece co coecemento das outras linguas, e contribe a desenvolver destrezas e ca-pacidades que son a base da competencia en comunicacin lingstica. Isto, e a alusin igualmente explcita a actitudes interculturais de respecto a diferentes xeitos de expresarse e actuar, promove o desenvolvemento simultneo do plurilingismo e da interculturalidade. Xa que logo, tanto na educacin secundaria obrigatoria como no bacharelato especial-mente salientable que a aprendizaxe das distintas linguas establecidas no currculo destas etapas se trate de xeito integrado, e dea continuidade ao proceso de fomento do interese por outras linguas e culturas distintas da propia e promovan o respecto cara s persoas falantes desas linguas.IIIEn lia coa Recomendacin 2006/962/EC, do 18 de decembro de 2006, do Parlamento Europeo e do Consello, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, nes-te decreto incorprase a clasifcacin e denominacin das defnidas pola Unin Europea. Considrase que as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a sa realizacin e o seu desenvolvemento persoal, as como para a cidadana activa, a inclusin social e o emprego.Estedecretobasasenapotenciacindaaprendizaxeporcompetencias,integradas nos elementos curriculares para propiciar unha renovacin na prctica docente e no proce-so de ensino e aprendizaxe. Propense novos enfoques na aprendizaxe e na avaliacin, que van supor un importante cambio nas tarefas que teen que resolver os alumnos e as alumnas,epropostasmetodolxicasinnovadoras.Unhacompetenciasupnacombina-CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25437ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciacin de habilidades prcticas, coecementos, motivacin, valores ticos, actitudes, emo-cins e outros compoentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr unha accin efcaz. Xa que logo, as competencias considranse como coece-mento na prctica, un coecemento adquirido a travs da participacin activa en prcticas sociais que, como tales, se poden desenvolver tanto no contexto educativo formal, a travs docurrculo,comonoscontextoseducativosnonformaiseinformais;conceptualzanse como un saber facer que se aplica a unha diversidade de contextos educativos, sociais e profesionais. Aaprendizaxebaseadaencompetenciascaracterzasepolasatransversalidade,o seu dinamismo e o seu carcter integral. O proceso de ensino e aprendizaxe competencial dbeseabordardesdetodasasmateriasdecoecementoeporpartedasdiversasins-tancias que conforman a comunidade educativa, tanto nos mbitos formais como nos non formais e informais; o seu dinamismo refctese en que as competencias non se adquiren nun determinado momento e permanecen inalterables, senn que implican un proceso de desenvolvemento mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desem-peo no seu uso.Para lograr este proceso de cambio curricular cmpre favorecer unha visin interdisci-plinar e, de xeito especial, posibilitarlle unha maior autonoma funcin docente, de forma que permita satisfacer as demandas dunha maior personalizacin da educacin. O papel do persoal docente fundamental, pois debe ser quen de desear tarefas ou situacins de aprendizaxe que posibiliten a resolucin de problemas e a aplicacin dos coecementos aprendidos, xa que os contidos estn subordinados accin.As concrecins curriculares para os distintos bloques de materias, recollidas nos ane-xos I, II e III, constrense a partir dos criterios de avaliacin, ligndoos cos demais com-poentesdecadamateria.Oscriteriosdeavaliacinrelacinansedirectamentecoses-tndares de aprendizaxe, que non son mis que concrecins dos propios criterios, e eses estndares conctanse coas competencias clave. Por outra banda, os criterios de avalia-cin describen o que se pretende lograr en cada disciplina, e, neste sentido, os contidos non son mis que os medios para os alcanzar. En cada materia, os contidos agrpanse en bloques, o que non supn unha secuencia nin implica unha organizacin pechada; pola contra, permite organizar de diferentes formas os elementos curriculares e adoptar a metodoloxa mis adecuada s caractersticas das aprendizaxes e do grupo de alumnos e alumnas a quen van dirixidos.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25438ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaAs competencias clave estn ligadas a un desempeo efcaz nun contexto determinado. As situacins de aprendizaxe deseadas para o seu desenvolvemento debern incorpo-rartarefasquecontextualicenasaprendizaxesequepermitanavanzarenmisdunha competencia ao mesmo tempo. O enfoque metodolxico deber sustentarse nas referidas situacinsdeaprendizaxe,coafnalidadedequeoscontidosseconvertanencoece-mentos aplicables con efcacia. Neste deseo responsabilidade do centro docente e do profesorado a adecuada seleccin da metodoloxa, que deber ser variada e adecuada s caractersticas e aos ritmos de aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.As actividades de aprendizaxe integradas poden inclur elementos curriculares proce-dentes de distintos bloques. sa vez, estes elementos podern formar parte de diferentes actividades e, co obxecto de mellorar os resultados, esas actividades podern ter carcter interdisciplinar.O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques dis-tintos e, mesmo, de materias diferentes, halle permitir ao profesorado determinar a conve-niencia de avaliar a totalidade ou s unha parte das competencias clave relacionadas con cada estndar de aprendizaxe. Corresponderalle ao centro docente velar por un tratamen-to equilibrado das competencias clave nas programacins didcticas.A posta en prctica desta recomendacin deu lugar aprobacin polo Ministerio de Edu-cacin, Cultura e Deporte da Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen as relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de avaliacin da educacin primaria, a educacin secundaria obrigatoria e o bacharelato.O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avaliacin e a sa concrecin nos estndares de aprendizaxe avaliables. No deseo das situacins de aprendizaxetomaranseenconsideracintodososelementosdocurrculo,entreelesos procedementos e os instrumentos de avaliacin, as como os criterios de cualifcacin que permitan avaliar tanto os resultados da materia como o nivel competencial alcanzado polos alumnos e as alumnas.IVOrecoecementodunhamaiorautonomadoscentrosdocentesestablceseneste decretodunxeitoefectivo,aumentandoasacapacidadededecisinnadefnicindo currculo, coa posibilidade de defnir, nas condicins que determina a consellera con com-petenciasenmateriadeeducacin,aofertademateriasdobloquedemateriasdelibre CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25439ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaconfguracin autonmica, e, deste xeito, adaptar a sa oferta educativa ao seu contexto socioeducativo.Nasavirtude,porpropostadoconselleirodeCultura,EducacineOrdenacinUni-versitaria, no exercicio das facultades outorgadas polo artigo 34 da Lei 1/1983, do 22 de febreiro,reguladoradaXuntaedasaPresidencia,consultadooConselloEscolarde Galicia, de acordo co Consello Consultivo e logo da deliberacin do Consello da Xunta de Galicia, na sa reunin do vinte e cinco de xuo de dous mil quince,DISPOO:TITULO PRELIMINAR Disposicins xeraisArtigo 1.Obxecto e mbito de aplicacin1. Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da educacin secundaria obriga-toriaedobacharelatonaComunidade AutnomadeGalicia,deacordocodispostonos artigos 6 e 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, e no artigo 3 do Real decreto 1105/2014, do 26 de decembro, polo que se establece o currculo bsico da edu-cacin secundaria obrigatoria e do bacharelato.2. Asmesmo,tenporobxectoregularaordenacindasditasetapaseducativas,de acordo coa disposicin fnal sexta da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin.3. Este decreto ser de aplicacin nos centros docentes correspondentes ao mbito de xestin da Comunidade Autnoma de Galicia.Artigo 2.Currculo1. Entndese por currculo a regulacin dos elementos que determinan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas e etapas educativas.2. O currculo est integrado polos obxectivos, as competencias, os contidos, os crite-rios de avaliacin, os estndares e os resultados de aprendizaxe avaliables, e pola meto-doloxa didctica.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25440ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia3. Para os efectos deste decreto, entenderase por:a) Obxectivos: referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe intencio-nalmente planifcadas para tal fn.b) Competencias: capacidadespara aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, co fn de lograr a realizacin adecuada de actividades e a resolucin efcaz de problemas complexos.c)Contidos:conxuntodecoecementos,habilidades,destrezaseactitudesquecon-triben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e adquisicin de competencias. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifcan en materias, mbi-tos, reas e mdulos, en funcin das ensinanzas, das etapas educativas ou dos programas en que participe o alumnado.d) Criterios de avaliacin: referente especfco para avaliar a aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en coecemen-tos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada disciplina.e)Estndaresdeaprendizaxeavaliables:especifcacinsdoscriteriosdeavaliacin que permiten defnir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber,comprenderesaberfacerencadadisciplina.Debenserobservables,mediblese avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribur a faci-litar o deseo de probas estandarizadas e comparables.f) Metodoloxa didctica: conxunto de estratexias, procedementos e accins organiza-das e planifcadas polo profesorado, de xeito consciente e refexivo, coa fnalidade de posi-bilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.4. O currculo da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros docen-tes correspondentes ao mbito de xestin da Comunidade Autnoma de Galicia ser o que se recolle para as distintas materias nos anexos I, II e III deste decreto.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25441ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 3.Competencias clave1. Para os efectos deste decreto, as competencias clave do currculo sern as seguin-tes:a) Comunicacin lingstica (CCL).Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa (CMCCT).Competencia dixital (CD).Aprender a aprender (CAA).Competencias sociais e cvicas (CSC).Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE).Conciencia e expresins culturais (CCEC).2. A descricin das relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de avalia-cin na educacin secundaria obrigatoria e no bacharelato ser a establecida de conformi-dade coa Orde ECD/65/2015, do 21 de xaneiro, pola que se describen as relacins entre as competencias, os contidos e os criterios de avaliacin da educacin primaria, da educacin secundaria obrigatoria e do bacharelato.3.Potenciaraseodesenvolvementodacompetenciadecomunicacinlingstica,da competencia matemtica e das competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa.4. Para unha adquisicin efcaz das competencias e a sa integracin efectiva no curr-culo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alum-nado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe en mis dunha competencia ao mesmo tempo.Artigo 4.Elementos transversais1. Acomprensinlectora,aexpresinoraleescrita,acomunicacinaudiovisual,as tecnoloxas da informacin e da comunicacin, o emprendemento, e a educacin cvica e constitucional traballaranse en todas as materias, sen prexuzo do seu tratamento espec-fco nalgunhas das materias de cada etapa.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25442ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2. Aconselleraconcompetenciasenmateriadeeducacinfomentarodesenvolve-mento da igualdade efectiva entre homes e mulleres, a prevencin da violencia de xnero ou contra persoas con discapacidade, e os valores inherentes ao principio de igualdade de trato e non discriminacin por calquera condicin ou circunstancia persoal ou social.Do mesmo xeito, promover a aprendizaxe da prevencin e resolucin pacfca de con-fitosentodososmbitosdavidapersoal,familiaresocial,ascomodosvaloresque sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo poltico, a paz, a democracia, o respecto aos dereitos humanos, o respecto por igual aos homes e s mulleres, e s per-soas con discapacidade, e o rexeitamento da violencia terrorista, a pluralidade, o respecto ao Estado de dereito, o respecto e a consideracin s vtimas do terrorismo, e a prevencin do terrorismo e de calquera tipo de violencia.Aprogramacindocentedebeabranguerentodocasoaprevencindaviolenciade xnero,daviolenciacontraaspersoascondiscapacidade,daviolenciaterroristaede calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, includo o estudo do Holocausto xudeu como feito histrico.Evitaranse os comportamentos e os contidos sexistas e os estereotipos que supoan discriminacin por razn da orientacin sexual ou da identidade de xnero, favorecendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxnero e intersexual.3. A consellera con competencias en materia de educacin fomentar as medidas para que o alumnado participe en actividades que lle permitan afanzar o esprito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a creatividade, a autonoma, a iniciativa, o traballo en equipo, a confanza nun mesmo e o sentido crtico.4. No mbito da educacin e a seguridade viaria, promoveranse accins para a mello-radaconvivenciaeaprevencindosaccidentesdetrfco,coafnalidadedequeos/as alumnos/as coezan os seus dereitos e deberes como usuarios/as das vas, en calidade depens,viaxeiros/asecondutores/asdebicicletasouvehculosamotor,respectenas normas e os sinais, e se favoreza a convivencia, a tolerancia, a prudencia, o autocontrol, o dilogo e a empata con actuacins adecuadas tendentes a evitar os accidentes de trfco e as sas secuelas.Artigo 5.Autonoma dos centros docentes1. Os centros docentes, dentro do marco establecido pola consellera con competencias en materia de educacin, desenvolvern a sa autonoma pedagxica e organizativa, fa-CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25443ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciavorecern o traballo en equipo do profesorado e estimularn a actividade investigadora a partir da sa prctica docente.2.Oscentrosdocentesdesenvolvernecomplementarn,deserocaso,ocurrculo e as medidas de atencin diversidade establecidas pola consellera con competencias en materia de educacin, adaptndoas s caractersticas do alumnado e sa realidade educativa, coa fnalidade de atender todo o alumnado. As mesmo, arbitrarn mtodos que tean en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado, favorezan a capacidade de aprender por si mesmo e promovan o traballo en equipo.3. O proxecto educativo do centro recoller os valores, os obxectivos e as prioridades de actuacin. As mesmo, incorporar a concrecin dos currculos establecidos pola con-sellera con competencias en materia de educacin que lle corresponda fxar e aprobar ao claustro, as como o tratamento transversal nas materias da educacin en valores e outras ensinanzas.Artigo 6.Participacin de pais, nais e titores/as legais no proceso educativo1. De conformidade co establecido no artigo 4.2.e) da Lei orgnica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito educacin, e no artigo 6 da Lei 4/2011, do 30 de xuo, de convivencia e participacin da comunidade edu cativa, os pais, as nais ou os/as titores/as legais debern apoiar e participar na evolucin do proceso educativo dos/das seus/sas fllos/as ou tutela-dos/as, as como coecer as decisins relativas avaliacin e promocin, e colaborar nasmedidasdeapoiooureforzoqueadoptenoscentrosdocentesparafacilitaroseu progreso educativo, e tern acceso aos documentos ofciais de avaliacin e aos exames e documentos das avaliacins que se lles realicen aos/s seus/sas fllos/as ou tutelados/as, sen prexuzo do respecto s garantas establecidas na Lei orgnica 15/1999, do 13 de decembro,deproteccindedatosdecarcterpersoal,edemaisnormativaaplicableen materia de proteccin de datos de carcter persoal.2. Os centros docentes promovern compromisos coas familias e co propio alumnado, nos que se especifquen as actividades que uns e outros se comprometen a desenvolver para facilitar o progreso educativo.Artigo 7.Alumnado con necesidades especfcas de apoio educativo1. Para o alumnado que requira unha atencin educativa diferente ordinaria, por pre-sentarnecesidadeseducativasespeciais,pordifcultadesespecfcasdeaprendizaxe, CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25444ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciatrastorno por dfcit de atencin e hiperactividade (TDAH), polas sas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicins persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias co fn de que poida alcanzar o mximo desenvolvemento das sas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.Entre estas medidas estableceranse aquelas que garantan que as condicins de reali-zacin das avaliacins se adapten s necesidades do alumnado con necesidades espec-fcas de apoio educativo.2. A escolarizacin do alumnado con necesidades especfcas de apoio educativo rexe-rase polos principios de normalizacin e inclusin, e asegurar a sa non-discriminacin e a igualdade efectiva no acceso e na permanencia no sistema educativo.3. Aidentifcacineavaloracindoalumnadoconnecesidadesespecfcasdeapoio educativo e, de ser o caso, a intervencin educativa derivada desa valoracin, realizaranse do xeito mis tempern posible, nos termos que determine a consellera con competencias enmateriadeeducacin.Oscentrosdocentesdebernadoptarasmedidasnecesarias para facer realidade esa identifcacin, valoracin e intervencin. 4. Correspndelle consellera con competencias en materia de educacin establecer as condicins de accesibilidade e deseo universal, e os recursos de apoio que favorezan o acceso ao currculo do alumnado con necesidades educativas especiais, e adaptar os instrumentos e, de ser o caso, os tempos e os apoios que aseguren unha correcta avalia-cin deste alumnado.A consellera con competencias en materia de educacin, coa fnalidade de facilitar a ac-cesibilidade ao currculo, establecer os procedementos oportunos cando cumpra realizar adaptacins signifcativas dos elementos do currculo, coa fnalidade de atender o alumna-do con necesidades educativas especiais que as precise. Estas adaptacins realizaranse procurando o mximo desenvolvemento posible das competencias; a avaliacin continua e a promocin tomarn como referente os elementos fxados nas devanditas adaptacins. En calquera caso, o alumnado con adaptacins curriculares signifcativas deber superar a avaliacin fnal para poder obter o ttulo correspondente.5. A escolarizacin do alumnado con altas capacidades intelectuais, identifcado como tal segundo o procedemento e nos termos que estableza a consellera con competencias enmateriadeeducacin,fexibilizarasenostermosquedetermineanormativavixente. CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25445ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaEsta fexibilizacin poder inclur tanto a imparticin de contidos e a adquisicin de com-petencias propias de cursos superiores como a ampliacin de contidos e competencias do curso corrente, as como outras medidas.6. Os plans de actuacin, as como os programas de enriquecemento curricular adecua-dos s necesidades do alumnado con altas capacidades intelectuais, que lle corresponde adoptar consellera con competencias en materia de educacin, permitirn desenvolver ao mximo as capacidades deste alumnado e tern en consideracin o seu ritmo e o estilo de aprendizaxe, as como o do alumnado especialmente motivado pola aprendizaxe.TTULO I Educacin secundaria obrigatoriaCAPTULO I Principios e obxectivosArtigo 8.Principios xerais1. Aeducacinsecundariaobrigatoriatencarcterobrigatorioegratuto,econstite, xunto coa educacin primaria, a educacin bsica.2. Na educacin secundaria obrigatoria prestarase especial atencin orientacin edu-cativa e profesional do alumnado.3. A educacin secundaria obrigatoria organzase de acordo cos principios de educacin comn e de atencin diversidade do alumnado. As medidas de atencin diversidade nesta etapa estarn orientadas a responder s necesidades educativas concretas do alum-nado,aologrodosobxectivosdaeducacinsecundariaobrigatoriaeadquisicindas competencias correspondentes, e non podern, en ningn caso, supor unha discriminacin que lle impida alcanzar os devanditos obxectivos e competencias, e a titulacin correspon-dente.Artigo 9.FinalidadeA educacin secundaria obrigatoria ten por fnalidade lograr que os alumnos e as alum-nasadquiranoselementosbsicosdacultura,nomeadamentenosseusaspectoshu-manstico, artstico, cientfco e tecnolxico; desenvolver e consolidar neles/as hbitos de estudo e de traballo; preparalos/as para a sa incorporacin a estudos posteriores e para a sa insercin laboral, e formalos/as para o exercicio dos seus dereitos e das sas obrigas na vida como cidadns e cidads.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25446ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 10.Obxectivos da educacin secundaria obrigatoriaA educacin secundaria obrigatoria contribuir a desenvolver nos alumnos e nas alum-nas as capacidades que lles permitan:a) Asumir responsablemente os seus deberes, coecer e exercer os seus dereitos no respecto s demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperacin e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no dilogo, afanzando os dereitos humanos e a igual-dadedetratoedeoportunidadesentremulleresehomes,comovalorescomnsdunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadana democrtica.b) Desenvolver e consolidar hbitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equi-po, como condicin necesaria para unha realizacin efcaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.c)Valorarerespectaradiferenzadesexoseaigualdadededereitoseoportunidades entre eles. Rexeitar a discriminacin das persoas por razn de sexo ou por calquera outra condicin ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoan discrimi-nacin entre homes e mulleres, as como calquera manifestacin de violencia contra a muller.d)Fortalecerassascapacidadesafectivasentodososmbitosdapersonalidadee nassasrelacinscoasdemaispersoas,ascomorexeitaraviolencia,osprexuzosde calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacifcamente os confitos.e) Desenvolver destrezas bsicas na utilizacin das fontes de informacin, para adquirir novos coecementos con sentido crtico. Adquirir unha preparacin bsica no campo das tecnoloxas, especialmente as da informacin e a comunicacin.f) Concibir o coecemento cientfco como un saber integrado, que se estrutura en ma-terias, as como coecer e aplicar os mtodos para identifcar os problemas en diversos campos do coecemento e da experiencia.g) Desenvolver o esprito emprendedor e a confanza en si mesmo, a participacin, o sentidocrtico,ainiciativapersoaleacapacidadeparaaprenderaaprender,planifcar, tomar decisins e asumir responsabilidades.h) Comprender e expresar con correccin, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castel, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coecemento, na lectura e no estudo da literatura.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25447ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciai) Comprender e expresarse nunha ou mis linguas estranxeiras de maneira apropiada.l) Coecer, valorar e respectar os aspectos bsicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, as como o patrimonio artstico e cultural. Coecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes cultura e sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.m) Coecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respec-tarasdiferenzas,afanzaroshbitosdecoidadoesadecorporais,eincorporaraedu-cacin fsica e a prctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coecer e valorar a dimensin humana da sexualidade en toda a sa diversidade. Valorar criticamente os hbitos sociais relacionados coa sade, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribundo sa conservacin e sa mellora.n) Apreciar a creacin artstica e comprender a linguaxe das manifestacins artsticas, utilizando diversos medios de expresin e representacin.) Coecer e valorar os aspectos bsicos do patrimonio lingstico, cultural, histrico e artstico de Galicia, participar na sa conservacin e na sa mellora, e respectar a diversi-dade lingstica e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.o) Coecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relacin interpersoal e ex-presin de riqueza cultural nun contexto plurilinge, que permite a comunicacin con outras linguas, en especial coas pertencentes comunidade lusfona.Artigo 11.Principios metodolxicos1. Os centros docentes elaborarn as sas propostas pedagxicas para esta etapa desde a consideracin da atencin diversidade e do acceso de todo o alumnado educacin comn. As mesmo, arbitrarn mtodos que tean en conta os diferentes ritmos de aprendizaxe, favo-rezan a capacidade de aprender por si mesmos e promovan a aprendizaxe en equipo.De conformidade co establecido no artigo 26.3 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, deeducacin,aconselleraconcompetenciasenmateriadeeducacinestableceras condicinsquepermitanque,nosprimeiroscursosdaetapa,oprofesoradocoadebida cualifcacin imparta mis dunha materia ao mesmo grupo de alumnos e de alumnas.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25448ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2. A metodoloxa didctica neste etapa ser nomeadamente activa e participativa, favo-recendo o traballo individual e o cooperativo do alumnado, as como o logro dos obxectivos e das competencias correspondentes.3. Procurarase o traballo en equipo do profesorado co obxecto de proporcionar un enfo-que multidisciplinar do proceso educativo, garantindo a coordinacin de todos os membros do equipo docente de cada grupo.4. No proxecto educativo e nas programacins didcticas fxaranse as estratexias que desenvolver o profesorado para alcanzar os estndares de aprendizaxe avaliables pre-vistos en cada materia e, de ser o caso, en cada mbito, as como a adquisicin das com-petencias.5. A intervencin educativa debe ter en conta como principio a diversidade do alumnado, entendendo que deste xeito se garante o desenvolvemento de todos/as os/as alumnos/as e mais unha atencin personalizada en funcin das necesidades de cadaqun. Os meca-nismos de reforzo, que se debern pr en prctica tan pronto como se detecten difcultades de aprendizaxe, podern ser tanto organizativos como curriculares.6. Prestarase unha atencin especial adquisicin e ao desenvolvemento das compe-tencias, e fomentarase a correcta expresin oral e escrita, e o uso das matemticas. De acordo co disposto no artigo 24.6 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, a comprensin lec-tora, a expresin oral e escrita, a comunicacin audiovisual, as tecnoloxas da informacin e a comunicacin, o emprendemento e a educacin cvica e constitucional traballaranse en todas as materias.7. Coa fnalidade de promover a comprensin de lectura e de uso da informacin, dedi-carase un tempo lectura na prctica docente de todas as materias.8. Promoverase a integracin e o uso das tecnoloxas da informacin e da comunica-cin na aula, como recurso metodolxico efcaz para desenvolver as tarefas de ensino e aprendizaxe.9. Para unha adquisicin efcaz das competencias e a sa integracin efectiva no curr-culo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alum-nado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de mis dunha competencia ao mesmo tempo. Para isto, aproveitaranse as posibilidades que ofrecen as metodoloxas de proxec-tos, entre outras, as como os recursos e as actividades da biblioteca escolar.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25449ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia10. Os centros docentes impartirn de xeito integrado o currculo de todas as linguas da sa oferta educativa, co fn de favorecer que todos os coecementos e as experiencias lin-gsticas do alumnado contriban ao desenvolvemento da sa competencia comunicativa plurilinge. No proxecto lingstico do centro concretaranse as medidas tomadas para a im-particin do currculo integrado das linguas. Estas medidas incluirn, polo menos, acordos sobre criterios metodolxicos bsicos de actuacin en todas as linguas, acordos sobre a terminoloxa que se vaia empregar, e o tratamento que se lles dar aos contidos, aos crite-rios de avaliacin e aos estndares de aprendizaxe similares en cada materia lingstica, de xeito que se evite a repeticin dos aspectos comns aprendizaxe de calquera lingua.De conformidade co establecido no artigo 26.6 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, es-tableceranse medidas de fexibilizacin e alternativas metodolxicas na ensinanza e ava-liacin da lingua estranxeira para o alumnado con discapacidade, en especial para aquel que presenta difcultades na sa expresin oral. Estas adaptacins en ningn caso se tern en conta para minorar as cualifcacins obtidas.CAPTULO II OrganizacinArtigo 12.Organizacin xeralA etapa de educacin secundaria obrigatoria abrangue dous ciclos, o primeiro con tres cursos escolares, e o segundo con un. Estes catro cursos seguiranse ordinariamente entre os doce e os dezaseis anos de idade. O segundo ciclo, ou cuarto curso, da educacin secundaria obrigatoria ter un carcter fundamentalmente propedutico.A etapa de educacin secundaria obrigatoria organzase en materias que, sa vez, se organizan en troncais, especfcas e de libre confguracin autonmica.Artigo 13.Organizacin do primeiro ciclo de educacin secundaria obrigatoria1. Os alumnos e alumnas deben cursar as seguintes materias xerais do bloque de ma-terias troncais:a) Cursos primeiro e segundo:1) Bioloxa e Xeoloxa, no primeiro curso.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25450ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2) Fsica e Qumica, no segundo curso.3) Xeografa e Historia, en ambos os dous cursos.4) Lingua Castel e Literatura, en ambos os dous cursos.5) Matemticas, en ambos os dous cursos.6) Primeira Lingua Estranxeira, en ambos os dous cursos.b) Curso terceiro:1) Bioloxa e Xeoloxa.2) Fsica e Qumica3) Xeografa e Historia.4) Lingua Castel e Literatura.5) Primeira Lingua Estranxeira.Ademais,comomateriadeopcinenterceirocurso,nobloquedemateriastroncais debern cursar ou ben Matemticas Orientadas s Ensinanzas Acadmicas, ou ben Ma-temticas Orientadas s Ensinanzas Aplicadas, segundo eleccin dos pais, das nais, dos/das titores/as legais ou, de ser o caso, dos alumnos e das alumnas.2. O alumnado debe cursar as seguintes materias do bloque de materias especfcas en cada un dos cursos:a) Educacin Fsica.b) Relixin, ou Valores ticos, segundo eleccin dos pais, das nais, dos/das titores/as legais ou, de ser o caso, dos alumnos ou das alumnas.c) Ademais das materias indicadas nas alneas a) e b), o alumnado cursar as seguintes materias do bloque de materias especfcas:1) Primeiro curso: A) Educacin Plstica, Visual e Audiovisual.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25451ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaB) Segunda Lingua Estranxeira.2) Segundo curso: A) Msica.B) Tecnoloxa.C) Segunda Lingua Estranxeira.3) Terceiro curso: A) Msica.B) Tecnoloxa.C) Educacin Plstica, Visual e Audiovisual.D) Unha materia a elixir entre Segunda Lingua Estranxeira e Cultura Clsica.3. No bloque de materias de libre confguracin autonmica, os alumnos e as alumnas deben cursar a materia de Lingua Galega e Literatura, que ter un tratamento anlogo no centro ao da Lingua Castel e Literatura, de xeito que se garanta a adquisicin das corres-pondentes competencias lingsticas e a adecuada distribucin segundo o establecido no artigo 7 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universi-tario de Galicia.A consellera con competencias en materia de educacin poder ofertar outras materias de libre confguracin autonmica elixibles polo centros docentes dentro do horario de libre confguracin e opcionais para os alumnos e as alumnas.4. No horario establecido como de libre confguracin os centros docentes podern op-tar por dedicalo ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias recollidas neste ar-tigo, por establecer outra ou outras materias que determine o centro docente, segundo o seu proxecto educativo e logo da autorizacin da consellera con competencias en materia de educacin, ou por impartir algunha das materias de libre confguracin autonmica elixi-bles polos centros docentes. En todo caso, respectarase o tratamento anlogo das linguas coofciais e os criterios de equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25452ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 14.Organizacin do cuarto curso de educacin secundaria obrigatoria1. Os pais, as nais, os/as titores/as legais ou, de ser o caso, os alumnos e as alumnas podern escoller cursar o cuarto curso da educacin secundaria obrigatoria por unha das das seguintes opcins:a) Opcin de ensinanzas acadmicas para a iniciacin ao bacharelato.b) Opcin de ensinanzas aplicadas para a iniciacin formacin profesional.Paraestesefectos,nonsernvinculantesasopcinscursadasenterceirocursode educacin secundaria obrigatoria.Oalumnadodeberpoderlograrosobxectivosdaetapaealcanzarograodeadqui-sicindascompetenciascorrespondentestantopolaopcindeensinanzasacadmicas como pola de ensinanzas aplicadas.2.Naopcindeensinanzasacadmicas,osalumnoseasalumnasdebencursaras seguintes materias xerais do bloque de materias troncais:a) Xeografa e Historia.b) Lingua Castel e Literatura.c) Matemticas Orientadas s Ensinanzas Acadmicas.d) Primeira Lingua Estranxeira.e) Das de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias troncais:1) Bioloxa e Xeoloxa.2) Economa.3) Fsica e Qumica.4) Latn.3. Na opcin de ensinanzas aplicadas, os alumnos e as alumnas deben cursar as se-guintes materias xerais do bloque de materias troncais:a) Xeografa e Historia.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25453ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciab) Lingua Castel e Literatura.c) Matemticas Orientadas s Ensinanzas Aplicadas.d) Primeira Lingua Estranxeira.e) Das de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias troncais:1) Ciencias Aplicadas Actividade Profesional.2) Iniciacin Actividade Emprendedora e Empresarial.3) Tecnoloxa.4. Os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes materias do bloque de materias especfcas:a) Educacin Fsica.b) Relixin, ou Valores ticos, segundo eleccin dos pais, das nais, dos/das titores/as legais ou, de ser o caso, dos alumno ou as alumnas.c) En funcin da oferta dos centros docentes, das materias das seguintes do bloque de materias especfcas:1) Artes Escnicas e Danza.2) Cultura Cientfca.3) Cultura Clsica.4) Educacin Plstica, Visual e Audiovisual.5) Filosofa.6) Msica.7) Segunda Lingua Estranxeira.8) Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25454ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia9) Unha materia do bloque de materias troncais non cursada polo alumno ou a alumna.5. No bloque de materias de libre confguracin autonmica, os alumnos e as alumnas deben cursar a materia de Lingua Galega e Literatura, que ter un tratamento no centro docente anlogo de Lingua Castel e Literatura, de xeito que se garanta a adquisicin das correspondentes competencias lingsticas e a adecuada distribucin segundo o es-tablecido no artigo 7 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.6. A consellera con competencias en materia de educacin e os centros docentes po-dernelaboraritinerariosparaorientaroalumnadonaeleccindemateriastroncaisde opcin. 7. S se poder limitar a eleccin de materias de opcin cando haxa un nmero insuf-ciente de alumnos e alumnas segundo os criterios que determine a consellera con compe-tencias en materia de educacin.Artigo 15.HorarioO nmero de sesins lectivas semanais de cada unha das materias da educacin se-cundaria obrigatoria o que fgura no anexo IV deste decreto.CAPTULO III Orientacin e atencin diversidadeArtigo 16.Titora e orientacin1. A accin titorial e a orientacin educativa e profesional tern un papel relevante en cada un dos cursos. Os centros docentes informarn e orientarn o alumnado na eleccin dematerias,especfcasetroncais,deopcin,tantoparafavoreceraconsolidacinda adquisicin das competencias clave como para facilitar a transicin ao mundo laboral ou educativo ao fnalizar o ensino obrigatorio, as como nos plans de acollemento no centro docente.2.Cadagrupodealumnosealumnascontarcuntitorouunhatitora,designado/a polo/a director/a do centro docente entre o profesorado que lle imparta docencia ao grupo. 3.Oprofesoradotitorteraresponsabilidadedecoordinaroequipodocentequeim-partaclasesnesegrupo,norelativotantoavaliacincomoaosprocesosdeensinoe CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25455ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaaprendizaxe, e manter unha relacin permanente cos pais, coas nais ou cos titores e coas titoras legais, co fn de garantir o exercicio dos dereitos recoecidos no artigo 4.1.d) e g) da Lei orgnica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito educacin. Ser responsable da orientacin en colaboracin co Departamento de Orientacin.4. Aorientacineducativagarantiraolongodaetapaunaxeitadoasesoramentoao alumnado para favorecer a sa continuidade no sistema educativo ou, se for o caso, unha orientacinprofesional.Entodocaso,aorientacineducativaatenderaoprincipiode igualdade entre homes e mulleres. Artigo 17.Medidas organizativas e curriculares para a atencin diversidade e orga-nizacin fexible das ensinanzas1. Correspndelle consellera con competencias en materia de educacin regular as medidas de atencin diversidade, organizativas e curriculares, includas as medidas de atencin ao alumnado con necesidades especfcas de apoio educativo, que permitan aos centros docentes, no exercicio da sa autonoma, unha organizacin fexible das ensinan-zas.Estaregulacinrealizarasedeacordocoprevistonoartigo16.2doRealdecre-to 1105/2014, do 26 de decembro.2.Oscentrosdocentesternautonomaparaorganizarosgruposeasmateriasde maneira fexible e para adoptar as medidas de atencin diversidade mis adecuadas s caractersticas do seu alumnado e que permitan o mellor aproveitamento dos recursos de que dispoa. As medidas de atencin diversidade que adopte cada centro docente for-marn parte do seu proxecto educativo, de conformidade co que establece o artigo 121.2 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin.3. A escolarizacin do alumnado con necesidades educativas especiais en centros do-centesordinariospoderprolongarseunanomis,senmenoscabododispostonoarti-go 28.5 da devandita lei orgnica, segundo o cal, o alumno ou a alumna podern repetir o mesmo curso unha soa vez, e das veces como mximo dentro da etapa. Cando esta segundarepeticindebaproducirseenterceirooucuartocurso,prolongaraseunanoo lmite de idade ao que se refre o apartado 2 do artigo 4 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio. Excepcionalmente, un alumno ou unha alumna podern repetir unha segunda vez en cuarto curso, se non repetiron nos cursos anteriores da etapa.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25456ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 18.Integracin de materias en mbitos de coecementoCoa fnalidade de facilitar o trnsito do alumnado entre a educacin primaria e o primeiro curso de educacin secundaria obrigatoria, a consellera con competencias en materia de educacin e, de ser o caso, os centros docentes, podern agrupar as materias do primeiro curso en mbitos de coecemento. Este tipo de agrupacin deber respectar os contidos, os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin de todas as materias queseagrupan,ascomoohorarioasignadoaoconxuntodelas.Estaagrupacinter efectos na organizacin das ensinanzas, pero non as nas decisins asociadas avaliacin e promocin.Artigo 19.Alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema educativoA escolarizacin do alumnado que se incorpora de forma tarda ao sistema educativo ao que se refre o artigo 78 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, realizarase atendendo s sas circunstancias, aos seus coecementos, sa idade e ao seu historial acadmico. Candopresentegravescarenciasnalinguagalegae/ounalinguacastelrecibirunha atencin especfca, que ser, en todo caso, simultnea sa escolarizacin nos grupos ordinarios, cos que compartir o maior tempo posible do horario semanal.Os alumnos e as alumnas que presenten un desfasamento no seu nivel de competencia curricular de mis de dous anos podern ser escolarizados/as no curso inferior ao que lles correspondera por idade. Para este alumnado adoptaranse as medidas de reforzo nece-sarias que faciliten a sa integracin escolar e a recuperacin do seu desfasamento, e que llepermitancontinuarconaproveitamentoosestudos.Nocasodesuperarodevandito desfasamento, incorporarase ao curso correspondente sa idade.Artigo 20.Programas de mellora da aprendizaxe e do rendemento1. Os programas de mellora da aprendizaxe e do rendemento constite unha medida de atencin diversidade que se pode desenvolver a partir do segundo curso da educacin secundaria obrigatoria, segundo o procedemento establecido pola consellera con compe-tencias en materia de educacin.2. Nos devanditos programas utilizarase unha metodoloxa especfca a travs da orga-nizacin de contidos, actividades prcticas e, de ser o caso, de materias diferentes s esta-blecidas con carcter xeral, coa fnalidade de que os alumnos e as alumnas poidan cursar CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25457ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciao cuarto curso pola va ordinaria e obtean o ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria.3. Estes programas irn dirixidos preferentemente a alumnos e alumnas que presenten difcultades relevantes de aprendizaxe non imputables falta de estudo ou esforzo.O equipo docente poderalles propor aos pais, s nais ou aos/s titores/as legais a incor-poracin a un programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento dos/das alumnos/as que repetisen cando menos un curso en calquera etapa e que, logo de cursado o primeiro cursodeeducacinsecundariaobrigatoria,nonesteanencondicinsdepromocinao segundo curso, ou que logo de cursar o segundo curso non estean en condicins de pro-mocin ao terceiro. O programa desenvolverase ao longo dos cursos segundo e terceiro no primeiro suposto, ou s en terceiro curso no segundo suposto.Os alumnos e as alumnas que, cursando terceiro curso de educacin secundaria obri-gatoria,nonesteanencondicinsdepromocinaocuartocursopodernincorporarse excepcionalmente a un programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento para repetir terceiro curso.4.Cadaprogramadeberespecifcarametodoloxa,aorganizacindoscontidose das materias e as actividades prcticas que garantan o logro dos obxectivos da etapa e aadquisicindascompetenciasquepermitanaoalumnadoapromocinacuartocurso ao fnalizar o programa, e obter o ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria. Ademais, potenciarase a accin titorial como recurso educativo que poida contribur dun xeito especial a emendar as difcultades de aprendizaxe e a atender s necesidades edu-cativas do alumnado.5. A avaliacin do alumnado que curse un programa de mellora da aprendizaxe e do ren-demento ter como referente fundamental as competencias e os obxectivos da educacin secundaria obrigatoria, as como os criterios de avaliacin e os estndares de aprendizaxe avaliables.6. A consellera con competencias en materia de educacin establecer a forma de ac-ceso a estes programas, as como a sa organizacin e a sa avaliacin.En todo caso, a sa incorporacin requirir a avaliacin tanto educativa como psicope-dagxica, a travs de informe do equipo docente e do ditame emitido polo Departamento de Orientacin, e realizarase despois de odos/as os/as propios/as alumnos/as, e os seus pais ou as sas nais ou titores/as legais.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25458ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaCAPTULO IV Avaliacins, promocin e titulacinArtigo 21.Avaliacins1.Osreferentesparaacomprobacindograodeadquisicindascompetenciaseo logro dos obxectivos da etapa nas avaliacins continua e fnal das materias dos bloques de materias troncais, especfcas e de libre confguracin autonmica sern os criterios de avaliacin e estndares de aprendizaxe que fguran nos anexos I, II e III a este decreto.2. A avaliacin do proceso de aprendizaxe do alumnado de educacin secundaria obri-gatoria ser continua, formativa e integradora. No proceso de avaliacin continua, cando o progreso dun alumno ou unha alumna non sexa o adecuado, estableceranse medidas de reforzo educativo. Estas medidas adopta-ranse en calquera momento do curso, tan pronto como se detecten as difcultades, e es-tarn dirixidas a garantir a adquisicin das competencias imprescindibles para continuar o proceso educativo.A avaliacin das aprendizaxes dos alumnos e das alumnas ter un carcter formativo e ser un instrumento para a mellora tanto dos procesos de ensino como dos procesos de aprendizaxe.A avaliacin do proceso de aprendizaxe do alumnado deber ser integradora, e deber terse en conta desde todas as materias a consecucin dos obxectivos establecidos para a etapa e do desenvolvemento das competencias correspondente. O carcter integrador da avaliacin non impedir que o profesorado realice de xeito diferenciado a avaliacin de cada materia tendo en conta os criterios de avaliacin e os estndares de aprendizaxe de cada unha delas.3.Oprofesoradoavaliartantoasaprendizaxesdoalumnadocomoosprocesosde ensino e a sa propia prctica docente, para o que establecer indicadores de logro nas programacins didcticas.4. Estableceranse as medidas mis adecuadas para que as condicins de realizacin das avaliacins, includa a avaliacin fnal de etapa, se adapten s necesidades do alum-nado con necesidades educativas especiais. Estas adaptacins non se tern en conta en ningn caso para minorar as cualifcacins obtidas.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25459ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia5. A consellera con competencias en materia de educacin garantir o dereito dos alum-nos e das alumnas a unha avaliacin obxectiva e a que a sa dedicacin, o seu esforzo e o seu rendemento se valoren e se recoezan con obxectividade, para o que establecer os oportunos procedementos.Cofndegarantirodereitodosalumnosedasalumnasaqueoseurendementose valoreconsontecriteriosdeplenaobxectividade,oscentrosdocentesadoptarnasme-didasprecisasparafacerpblicosecomunicarsfamiliasoscriteriosdeavaliacin,os estndares de aprendizaxe, as estratexias e os instrumentos de avaliacin, e os criterios de promocin. 6.Oequipodocente,constitudoencadacasopolosprofesoreseasprofesorasdo alumno ou da alumna, coordinado polo titor ou a titora, actuar de maneira colexiada ao longo do proceso de avaliacin e na adopcin das decisins resultantes deste, no marco establecido pola consellera con competencias en materia de educacin.7. Coa fnalidade de lles facilitar aos alumnos e s alumnas a recuperacin das materias con avaliacin negativa, a consellera con competencias en materia de educacin regular as condicins para que os centros docentes organicen as oportunas probas extraordinarias e programas individualizados.Artigo 22.Avaliacin fnal da educacin secundaria obrigatoria1. Ao fnalizar o cuarto curso, os alumnos e as alumnas realizarn unha avaliacin indivi-dualizada pola opcin de ensinanzas acadmicas ou pola de ensinanzas aplicadas, na que se comprobar o logro dos obxectivos da etapa e o grao de adquisicin das competencias correspondentes en relacin coas seguintes materias:a) Todas as materias xerais cursadas no bloque de materias troncais, ags Bioloxa e Xeoloxa, e Fsica e Qumica, das que o/a alumno/a ser avaliado/a se as escolle entre as materias de opcin, segundo se indica no pargrafo seguinte.b)Dasdasmateriasdeopcincursadasnobloquedemateriastroncais,encuarto curso.c) Unha materia do bloque de materias especfcas cursada en calquera dos cursos, que non sexa Educacin Fsica nin Relixin ou Valores ticos.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25460ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2. Podern presentarse a esta avaliacin os alumnos e as alumnas que obtivesen ou ben avaliacin positiva en todas as materias ou ben negativa nun mximo de das mate-rias, sempre que non sexan simultaneamente Lingua Galega e Literatura e Matemticas, ou Lingua Castel e Literatura e Matemticas. Para estes efectos:a) S se computarn as materias que como mnimo o alumno ou alumna deben cursar en cada un dos bloques.b)NobloquedemateriasdelibreconfguracinautonmicassecomputarLingua GalegaeLiteratura,conindependenciadequeos/asdevanditos/asalumnos/aspoidan cursar mis materias do referido bloque.c) As materias coa mesma denominacin en diferentes cursos de educacin secundaria obrigatoria consideraranse como materias distintas.3. De acordo co disposto nos artigos 6 bis.2.b) e 29.4 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, correspndelle ao Ministerio de Educacin, Cultura e Deporte establecer as caracte-rsticas das probas; o seu deseo e o seu contido estableceranse para cada convocatoria. No caso de Lingua Galega e Literatura, estas funcins correspndenlle consellera con competencias en materia de educacin.4. A materia de Lingua Galega e Literatura terase en conta para o clculo da nota obtida nas devanditas avaliacins fnais na mesma proporcin que a materia de Lingua Castel e Literatura. Tern exencin da realizacin destas probas os alumnos e as alumnas que estean exentos/as de cursar ou de ser avaliados/as da materia Lingua Galega e Literatura, segundo a normativa autonmica correspondente.5. A superacin desta avaliacin requirir unha cualifcacin igual ou superior a 5 puntos sobre 10.6. Os alumnos e as alumnas podern realizar a avaliacin por calquera das das op-cins de ensinanzas acadmicas ou de ensinanzas aplicadas, con independencia da op-cin cursada en cuarto curso de educacin secundaria obrigatoria, ou por ambas as op-cins na mesma convocatoria. No caso de que realicen a avaliacin por unha opcin non cursada,sernavaliados/asdasmateriasrequiridasparasuperaraavaliacinfnalpola devandita opcin que non tivesen superadas, elixidas polo/pola propio/a alumno/a dentro do bloque de materias troncais.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25461ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia7. Os alumnos e as alumnas que non superasen a avaliacin pola opcin escollida ou quedesexenelevarasacualifcacinfnaldeeducacinsecundariaobrigatoriapode-rnrepetiraavaliacinenconvocatoriassucesivas,logodesolicitalo.Osalumnoseas alumnas que superasen esta avaliacin por unha opcin podern presentarse de novo avaliacinpolaoutraopcinseodesexane,denonsuperalaenprimeiraconvocatoria, podern repetila en convocatorias sucesivas, logo de solicitalo. Tomarase en consideracin a cualifcacin mis alta das obtidas nas convocatorias que o alumno ou a alumna superen. Nonsernecesarioqueseavaledenovooalumnadoquesepresenteensegundaou sucesivas convocatorias das materias que xa tea superadas, salvo que desexe elevar a sa cualifcacin fnal.8. A consellera con competencias en materia de educacin poder establecer plans es-pecfcos de mellora naqueles centros docentes pblicos cuxos resultados sexan inferiores aos valores que, para tal obxecto, determine. En relacin cos centros docentes concerta-dos, atenderase normativa reguladora do concerto correspondente.9. Os centros docentes, de acordo cos resultados obtidos polo seu alumnado e en fun-cindodiagnsticoedainformacinproporcionadosporesesresultados,establecern medidas ordinarias ou extraordinarias en relacin coas sas propostas curriculares e a sa prcticadocente.Estasmedidasfxaranseenplansdemelloraderesultadoscolectivos ou individuais que permitan, en colaboracin coas familias e empregando os recursos de apoio educativo facilitados pola consellera con competencias en materia de educacin, in-centivar a motivacin e o esforzo dos alumnos e das alumnas para arranxar as difcultades.10. A consellera con competencias en materia de educacin poder establecer medidas de atencin personalizada dirixidas aos alumnos e s alumnas que, presentndose ava-liacin fnal de educacin secundaria obrigatoria, non a superaran.Artigo 23.Promocin1. Asdecisinssobreapromocindoalumnadoduncursoaoutro,dentrodaetapa, sern adoptadas de xeito colexiado polo conxunto de profesores e profesoras do alumno ou da alumna respectivo/a, atendendo ao logro dos obxectivos da etapa e ao grao de ad-quisicin das competencias correspondentes.A repeticin considerarase unha medida de carcter excepcional e tomarase tras esgo-tar as medidas ordinarias de reforzo e apoio para superar as difcultades de aprendizaxe do alumno ou da alumna.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25462ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2. Os alumnos e as alumnas tern promocin de curso no caso de superaren todas as materias cursadas ou teren avaliacin negativa en das materias como mximo, e repeti-rn curso cando tean avaliacin negativa en tres ou mis materias, ou en das materias que sexan simultaneamente Lingua Galega e Literatura e Matemticas, ou Lingua Castel e Literatura e Matemticas.Deformaexcepcional,poderautorizarseapromocindunalumnoouunhaalumna con avaliacin negativa en tres materias cando se dean conxuntamente as seguintes con-dicins:a) Que das das materias con avaliacin negativa non sexan simultaneamente Lingua Galega e Literatura e Matemticas, ou Lingua Castel e Literatura e Matemticas.b) Que o equipo docente considere que a natureza das materias con avaliacin negativa non lle impide ao alumno ou alumna seguir con xito o curso seguinte, que ten expecta-tivas favorables de recuperacin e que a promocin benefciar a sa evolucin educativa.c) Que se lle apliquen ao alumno ou alumna as medidas de atencin educativa propos-tas no consello orientador ao que se refre o apartado 7 deste artigo.Poder tamn autorizarse de xeito excepcional a promocin dun alumno ou unha alum-na con avaliacin negativa en das materias que sexan simultaneamente Lingua Galega e Literatura e Matemticas, ou Lingua Castel e Literatura e Matemticas, cando o equipo docente considere que o alumno ou a alumna poden seguir con xito o curso seguinte, que teen expectativas favorables de recuperacin e que a promocin benefciar a sa evolu-cin educativa, e sempre que se lle apliquen ao alumno ou alumna as medidas de aten-cin educativa propostas no consello orientador ao que se refre o apartado 7 deste artigo.Paraosefectosdesteapartado,ssecomputarnasmateriasquecomomnimoo alumno ou a alumna deben cursar en cada un dos bloques. No bloque de materias de libre confguracin autonmica s se computar Lingua Ga-lega e Literatura, con independencia de que os alumnos e as alumnas poidan cursar mis materias do devandito bloque.As materias coa mesma denominacin en diferentes cursos da educacin secundaria obrigatoria consideraranse como materias distintas. 3. Quen tea promocin sen superar todas as materias deber matricularse das mate-riasnonsuperadas,seguirosprogramasdereforzoqueestablezaoequipodocentee CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25463ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciadeber superar as avaliacins correspondentes aos devanditos programas de reforzo. Esta circunstancia terase en conta aos efectos de promocin previstos nos apartados anteriores.4. O alumno ou a alumna que non tean promocin debern permanecer un ano mis no mesmo curso. Esta medida poderselle aplicar no mesmo curso unha soa vez, e das veces como mximo dentro da etapa. Cando esta segunda repeticin deba producirse en terceiro ou cuarto curso, ter dereito a permanecer no rxime ordinario cursando educa-cin secundaria obrigatoria ata os dezanove anos de idade, feitos no ano no que fnalice o curso. Excepcionalmente, poder repetir unha segunda vez en cuarto curso se non repetiu nos cursos anteriores da etapa.5. En todo caso, as repeticins estableceranse de maneira que as condicins curricula-res se adapten s necesidades do alumno ou da alumna e estean orientadas superacin das difcultades detectadas.6. Esta medida deber ir acompaada dun plan especfco personalizado, orientado superacin das difcultades detectadas no curso anterior. Os centros docentes organizarn este plan de acordo co que estableza a consellera con competencias en materia de edu-cacin.7. Coa fnalidade de facilitar que todo o alumnado logre os obxectivos e alcance o ade-cuado grao de adquisicin das competencias correspondentes, a consellera con compe-tencias en materia de educacin establecer medidas de reforzo educativo, con especial atencin s necesidades especfcas de apoio educativo. A aplicacin personalizada das medidas revisarase periodicamente e, en todo caso, ao fnalizar o curso acadmico.Ao fnal de cada curso de educacin secundaria obrigatoria entregarselles ao pai, nai ou aos/s titores/as legais de cada alumno ou alumna un consello orientador, que incluir unha proposta a pais, nais ou titores/as legais ou, de ser o caso, ao alumno ou alumna do itinerario mis adecuado para seguir, as como a identifcacin, mediante informe motivado, do grao de logro dos obxectivos da etapa e de adquisicin das competencias correspon-dentes que xustifca a proposta. Se se considerar necesario, o consello orientador poder inclur unha recomendacin aos pais, s nais ou aos/s titores/as legais e, de ser o caso, ao alumno ou alumna sobre a incorporacin a un programa de mellora da aprendizaxe e do rendemento, ou a un ciclo de formacin profesional bsica.O consello orientador incluirase no expediente do alumno ou da alumna.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25464ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 24.Ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria e certifcacins1. Para obter o ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria cumprir a supe-racin da avaliacin fnal, as como unha cualifcacin fnal desta etapa igual ou superior a 5 puntos sobre 10. A cualifcacin fnal da educacin secundaria obrigatoria deducirase da seguinte ponderacin:a) Cun peso do 70 %, a media das cualifcacins numricas obtidas en cada unha das materias cursadas en educacin secundaria obrigatoria.b) Cun peso do 30 %, a nota obtida na avaliacin fnal da educacin secundaria obriga-toria. En caso de que o alumno ou a alumna superasen a avaliacin polas das opcins de avaliacin fnal a que se refre o artigo 22.1, para a cualifcacin fnal tomarase a mis alta das que se obtean, tendo en conta a nota obtida en ambas as opcins.Encasodequeseobteaottulodegraduadoeneducacinsecundariaobrigatoria pola superacin da proba para persoas maiores de dezaoito anos, a cualifcacin fnal da educacin secundaria obrigatoria ser a obtida na devandita proba.2. No ttulo deber constar a opcin ou as opcins polas que se realizou a avaliacin fnal, as como a cualifcacin fnal da educacin secundaria obrigatoria.Faraseconstarnottulo,pordilixenciaouanexoaeste,anovacualifcacinfnalda educacin secundaria obrigatoria cando o alumno ou a alumna se presentasen de novo avaliacin pola mesma opcin para elevar a sa cualifcacin fnal.Tamn se far constar, por dilixencia ou anexo, a superacin polo alumno ou a alumna da avaliacin fnal por unha opcin diferente que xa conste no ttulo, en cuxo caso a cua-lifcacin fnal ser a mis alta das que se obtean tendo en conta os resultados de ambas as opcins.3. O ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria permitir acceder s ensi-nanzas postobrigatorias recollidas no artigo 3.4 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de acordo cos requisitos que se establecen para cada ensinanza.4. Os alumnos e as alumnas que cursen a educacin secundaria obrigatoria e non ob-teanottuloaoqueserefreesteartigorecibirnunhacertifcacinconcarcterofcial evalidezentodaEspaa.Estacertifcacinseremitidapolocentrodocentenoqueo CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25465ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaalumno ou a alumna estivese matriculado/a no ltimo curso escolar e nela consignaranse os seguintes elementos:a) Datos ofciais identifcativos do centro docente.b) Nome e documento acreditativo da identidade do/da estudante.c) Data de comezo e fnalizacin da sa escolaridade.d) As materias ou os mbitos cursados, coas cualifcacins obtidas nos anos que per-maneceu escolarizado/a na educacin secundaria obrigatoria.e) Informe da xunta de avaliacin do ltimo curso escolar no que estivese matriculado/a, no que se indique o grao de logro dos obxectivos da etapa e de adquisicin das competen-cias correspondentes, as como a formacin complementaria que debera cursar para obter o ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria. Para estes efectos, a consellera concompetenciasenmateriadeeducacinpordisposicindoscentrosdocentesos instrumentos necesarios para realizar este informe.A Administracineducativadeterminar,enfuncindocontidodasletrasd)ee),as partesqueseconsideransuperadasdasprobasqueorganiceparaoaccesoaosciclos formativos de grao medio ou, nos termos previstos no artigo 68.2 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria.5. Tras cursar o primeiro ciclo de educacin secundaria obrigatoria, as como despois decursadoosegundocursocandooalumnoouaalumnavaianincorporarsedexeito excepcionalaunciclodeformacinprofesionalbsica,entregarsellesaosalumnose s alumnas un certifcado dos estudos cursados, co contido indicado nas letras a) a d) do apartado 4, e un informe sobre o grao de logro dos obxectivos da etapa e de adquisicin das competencias correspondentes.TTULO II BacharelatoCAPTULO I Principios e obxectivosArtigo 25.FinalidadeObacharelatotencomofnalidadeproporcionarlleaoalumnadoformacin,madureza intelectual e humana, coecementos e habilidades que lle permitan desenvolver funcins CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25466ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciasociais e incorporarse vida activa con responsabilidade e competencia. As mesmo, ca-pacitar o alumnado para acceder educacin superior.Artigo 26.ObxectivosO bacharelato contribuir a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:a) Exercer a cidadana democrtica, desde unha perspectiva global, e adquirir unha con-ciencia cvica responsable, inspirada polos valores da Constitucin espaola e do Estatuto de autonoma de Galicia, as como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsa-bilidade na construcin dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma respon-sable e autnoma e desenvolver o seu esprito crtico. Ser quen de prever e resolver paci-fcamente os confitos persoais, familiares e sociais.c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacins existentes e, en parti-cular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminacin das persoas por calquera condicin ou circunstancia persoal ou social, con atencin especial s persoas con discapacidade.d) Afanzar os hbitos de lectura, estudo e disciplina, como condicins necesarias para o efcaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.e)Dominar,tantonasaexpresinoralcomonaescrita,alinguagalegaealingua castel.f) Expresarse con fuidez e correccin nunha ou mis linguas estranxeiras.g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxas da informacin e da comu-nicacin.h) Coecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporneo, os seus an-tecedentes histricos e os principais factores da sa evolucin. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.i)Accederaoscoecementoscientfcosetecnolxicosfundamentais,edominaras habilidades bsicas propias da modalidade elixida.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25467ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicial) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigacin e dos mtodos cientfcos. Coecer e valorar de forma crtica a contribucin da ciencia e da tec-noloxa ao cambio das condicins de vida, as como afanzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenacin sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.m) Afanzar o esprito emprendedor con actitudes de creatividade, fexibilidade, iniciati-va, traballo en equipo, confanza nun mesmo e sentido crtico.n)Desenvolverasensibilidadeartsticaeliteraria,ascomoocriterioesttico,como fontes de formacin e enriquecemento cultural.) Utilizar a educacin fsica e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e hbitos saudables.o) Afanzar actitudes de respecto e prevencin no mbito da seguridade viaria.p) Valorar, respectar e afanzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribur sa conservacin e mellora no contexto dun mundo globalizado.Artigo 27.Principios metodolxicos1. Os centros docentes implementarn metodoloxas que tean en conta os diferentes ritmosdeaprendizaxedoalumnadoeassascaractersticasindividuaise/ouestilosde aprendizaxe, co fn de conseguir que todo o alumnado alcance o mximo desenvolvemento das sas capacidades. As mesmo, estas metodoloxas debern favorecer a capacidade do alumnado para aprender por si mesmo, para traballar en equipo e promover o traballo en equipo, e para aplicar mtodos de investigacin apropiados.2. A metodoloxa que se utilice no bacharelato favorecer o traballo individual e en gru-po, o pensamento autnomo, crtico e rigoroso, o uso de tcnicas e hbitos de investiga-cin en distintos campos do saber, a capacidade do alumnado de aprender por si mesmo, as como a transferencia e a aplicacin do aprendido.3. As tecnoloxas da informacin e da comunicacin sern unha ferramenta necesaria para a aprendizaxe en todas as materias, tanto polo seu carcter imprescindible na educa-cin superior como pola sa utilidade e relevancia para a vida coti e a insercin laboral.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25468ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia4. A consellera con competencias en materia de educacin promover as medidas ne-cesariasparaqueashabilidadesdecomprensindelecturaedeusodainformacin,a expresin escrita e a capacidade de se expresar correctamente en pblico se traballen polo profesorado en todas as materias. O alumnado de bacharelato debe adquirir, ademais, un manexo adecuado da informacin en diferentes soportes e procedente de distintas fontes, includa a biblioteca escolar, en lia co concepto de alfabetizacins mltiples.5. Os centros docentes impartirn de xeito integrado o currculo de todas as linguas da sa oferta educativa, co fn de favorecer que todos os coecementos e as experiencias lin-gsticas do alumnado contriban ao desenvolvemento da sa competencia comunicativa plurilinge.Noproxectolingsticodocentroconcretaranseasmedidastomadasparaa imparticin do currculo integrado das linguas. Estas medidas incluirn, polo menos, acor-dos sobre criterios metodolxicos bsicos de actuacin en todas as linguas, acordos sobre aterminoloxaquesevaiaempregar,eotratamentoquesellesdaraoscontidos,aos criterios de avaliacin e aos estndares de aprendizaxe similares nas materias lingsticas, de xeito que se evite a repeticin dos aspectos comns aprendizaxe de calquera lingua. 6. A accin titorial e a orientacin educativa e profesional tern un papel relevante nes-taetapa.O/aprofesor/atitor/acoordinaraintervencineducativadoequipodocentee manter unha relacin permanente cos pais, coas nais ou cos titores e coas titoras legais, co fn de garantir o exercicio dos dereitos recoecidos no artigo 4.1.d) e g) da Lei orgni-ca 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito educacin. CAPTULO II OrganizacinArtigo 28.Organizacin xeral1. Podern acceder aos estudos de bacharelato os alumnos e as alumnas que estean en posesin do ttulo de graduado en educacin secundaria obrigatoria e tean superada a avaliacin fnal de educacin secundaria obrigatoria pola opcin de ensinanzas acad-micas.De acordo co artigo 53.2 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, o ttulo de tcnico de artes plsticas e deseo permitir o acceso directo a calquera das modalidades de bacha-relato.Asmesmo,conformeoartigo65.3daLeiorgnica2/2006,do3demaio,ottulode tcnico deportivo permitir o acceso a calquera das modalidades de bacharelato.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25469ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia2. O bacharelato abrangue dous cursos, desenvolverase en modalidades diferentes e organizarase de modo fexible, coa fnalidade de que poida ofrecer unha preparacin espe-cializada ao alumnado acorde coas sas perspectivas e os seus intereses de formacin ou permita a incorporacin vida activa logo de fnalizado este.3. Os alumnos e as alumnas podern permanecer cursando bacharelato en rxime or-dinario durante catro anos.4. Asensinanzasestrutranseenmateriasque,savez,seorganizanentroncais, especfcas e de libre confguracin autonmica.Artigo 29.Modalidades de bacharelato1. As modalidades do bacharelato que, de ser o caso, podern ofrecer os centros do-centes sern as seguintes:a) Ciencias.b) Humanidades e ciencias sociais.c) Artes.2. Dentro da modalidade de Humanidades e ciencias sociais, o alumnado poder optar polo itinerario de Humanidades ou polo itinerario de Ciencias sociais.Artigo 30.Organizacin do primeiro curso de bacharelato1.NamodalidadedeCiencias,osalumnoseasalumnasdebencursarasseguintes materias xerais do bloque de materias troncais:a) Filosofa.b) Lingua Castel e Literatura I.c) Primeira Lingua Estranxeira I.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25470ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciad) Matemticas I.e) Das de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias troncais:1) Bioloxa e Xeoloxa.2) Debuxo Tcnico I.3) Fsica e Qumica.2. Na modalidade de Humanidades e Ciencias Sociais, os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes materias xerais do bloque de materias troncais:a) Filosofa.b) Lingua Castel e Literatura I.c) Primeira Lingua Estranxeira I.d) Para o itinerario de Humanidades, Latn I. Para o itinerario de Ciencias sociais, Mate-mticas Aplicadas s Ciencias Sociais I.e) Das materias de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias tron-cais, organizadas, de ser o caso, en bloques que faciliten o trnsito educacin superior:1) Economa.2) Grego I.3) Historia do Mundo Contemporneo.4) Literatura Universal.3. Na modalidade de Artes, os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes mate-rias xerais do bloque de materias troncais:a) Filosofa.b) Lingua Castel e Literatura I.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25471ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciac) Primeira Lingua Estranxeira I.d) Fundamentos da Arte I.e) Das de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias troncais:1) Cultura Audiovisual I.2) Historia do Mundo Contemporneo.3) Literatura Universal.4. Os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes materias do bloque de materias especfcas:a) Educacin Fsica.b) Un mnimo de das e un mximo de tres materias de entre as seguintes:1) Anlise Musical I.2) Anatoma Aplicada.3) Cultura Cientfca.4) Debuxo Artstico I.5) Linguaxe e Prctica Musical.6) Relixin.7) Segunda Lingua Estranxeira I.8) Tecnoloxa Industrial I.9) Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin I.10) Volume.11) Unha materia do bloque de materias troncais non cursada polo alumno ou a alum-na, que ser considerada especfca para todos os efectos.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25472ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia5. No bloque de materias de libre confguracin autonmica, os alumnos e as alumnas deben cursar a materia de Lingua Galega e Literatura, que ter un tratamento no centro docente anlogo de Lingua Castel e Literatura, de xeito que se garanta a adquisicin das correspondentes competencias lingsticas e a adecuada distribucin segundo o es-tablecido no artigo 8 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.A consellera con competencias en materia de educacin poder ofertar outras materias de libre confguracin autonmica elixibles polo centros docentes dentro do horario de libre confguracin e opcionais para os alumnos e as alumnas.6. No horario establecido como de libre confguracin os centros docentes podern op-tar por dedicalo ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias recollidas neste ar-tigo, por establecer outra ou outras materias que determine o centro docente, segundo o seu proxecto educativo e logo de autorizacin da consellera con competencias en materia de educacin, ou por impartir algunha das materias de libre confguracin autonmica elixi-bles polos centros docentes. En todo caso, respectarase o tratamento anlogo das linguas coofciais e os criterios de equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.7. A consellera con competencias en materia de educacin e os centros docentes po-dern elaborar itinerarios para orientar o alumnado na eleccin das materias de opcin.8. S se poder limitar a eleccin de materias de opcin cando haxa un nmero insuf-ciente de alumnos e alumnas segundo os criterios que determine a consellera con compe-tencias en materia de educacin.Artigo 31.Organizacin do segundo curso de bacharelato1. Na modalidade de Ciencias, os alumnos e alumnas deben cursar as seguintes mate-rias xerais do bloque de materias troncais:a) Historia de Espaa.b) Lingua Castel e Literatura II.c) Primeira Lingua Estranxeira II. d) Matemticas II.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25473ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciae) Das materias mis de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias troncais:1) Bioloxa.2) Debuxo Tcnico II.3) Fsica.4) Xeoloxa.5) Qumica.2. Na modalidade de Humanidades e Ciencias Sociais, os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes materias xerais do bloque de materias troncais:a) Historia de Espaa.b) Lingua Castel e Literatura II.c) Primeira Lingua Estranxeira II.d) Para o itinerario de humanidades, Latn II. Para o itinerario de ciencias sociais, Mate-mticas Aplicadas s Ciencias Sociais II.e) Das materias de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias tron-cais, organizadas, de ser o caso, en bloques que faciliten o trnsito educacin superior:1) Economa da Empresa.2) Xeografa.3) Grego II.4) Historia da Arte.5) Historia da Filosofa.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25474ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia3. Na modalidade de Artes, os alumnos e as alumnas deben cursar as seguintes mate-rias xerais do bloque de materias troncais:a) Historia de Espaa.b) Lingua Castel e Literatura II.c) Primeira Lingua Estranxeira II.d) Fundamentos da Arte II.e) Das materias de entre as seguintes materias de opcin do bloque de materias tron-cais:1) Artes Escnicas.2) Cultura Audiovisual II.3) Deseo.4. Os alumnos e as alumnas cursarn un mnimo de das e un mximo de tres materias das seguintes do bloque de materias especfcas:a) Anlise Musical II.b) Ciencias da Terra e do Medio Ambiente.c) Debuxo Artstico II.d) Fundamentos de Administracin e Xestin.e) Historia da Msica e da Danza.f) Imaxe e Son.g) Psicoloxa.h) Relixin.i) Segunda Lingua Estranxeira II.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25475ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicial) Tcnicas de Expresin Grfco-Plstica.m) Tecnoloxa Industrial II.n) Tecnoloxas da Informacin e da Comunicacin II.) Unha materia do bloque de materias troncais non cursada polo alumno ou a alumna, que ser considerada especfca para todos os efectos.5. No bloque de materias de libre confguracin autonmica, os alumnos e as alumnas deben cursar a materia de Lingua Galega e Literatura, que ter un tratamento no centro docente anlogo de Lingua Castel e Literatura, de xeito que se garanta a adquisicin das correspondentes competencias lingsticas e a adecuada distribucin segundo o es-tablecido no artigo 8 do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.A consellera con competencias en materia de educacin poder ofertar outras materias de libre confguracin autonmica elixibles polo centros docentes dentro do horario de libre confguracin e opcionais para os alumnos e as alumnas.6. No horario establecido como de libre confguracin os centros docentes podern op-tar por dedicalo ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias recollidas neste ar-tigo, por establecer outra ou outras materias que determine o centro docente, segundo o seu proxecto educativo e logo de autorizacin da consellera con competencias en materia de educacin, ou por impartir algunha das materias de libre confguracin autonmica elixi-bles polos centros docentes. En todo caso, respectarase o tratamento anlogo das linguas coofciais e os criterios de equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia.7. A consellera con competencias en materia de educacin e os centros docentes po-dern elaborar itinerarios para orientar o alumnado na eleccin das materias troncais de opcin.8. S se poder limitar a eleccin de materias de opcin cando haxa un nmero insuf-ciente de alumnos e alumnas segundo os criterios que determine a consellera con compe-tencias en materia de educacin.CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25476ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciaArtigo 32.HorarioO nmero de sesins lectivas semanais de cada unha das materias do bacharelato o que fgura no anexo V deste decreto.CAPTULO III Avaliacins, promocin e titulacinArtigo 33.Avaliacins1.Osreferentesparaacomprobacindograodeadquisicindascompetenciaseo logro dos obxectivos da etapa nas avaliacins continua e fnal das materias dos bloques de materias troncais, especfcas e de libre confguracin autonmica, sern os criterios de avaliacin e estndares de aprendizaxe que fguran nos anexos I, II e III a este decreto.2. A avaliacin da aprendizaxe do alumnado ser continua e diferenciada segundo as materias, ter un carcter formativo e ser un instrumento para a mellora tanto dos proce-sos de ensino como dos procesos de aprendizaxe.3. Estableceranse as medidas mis adecuadas para que as condicins de realizacin das avaliacins, includa a avaliacin fnal de etapa, se adapten s necesidades do alum-nadoconnecesidadeespecfcadeapoioeducativo;estasadaptacinsnonseternen conta en ningn caso para minorar as cualifcacins obtidas.4.Oprofesoradoavaliartantoasaprendizaxesdoalumnadocomoosprocesosde ensino e a sa propia prctica docente, para o que establecer indicadores de logro nas programacins didcticas.5.Aconselleraconcompetenciasenmateriadeeducacingarantirodereitodos alumnos e as alumnas a unha avaliacin obxectiva e a que a sa dedicacin, o seu esforzo e o seu rendemento se valoren e se recoezan con obxectividade, para o que establecer os oportunos procedementos.6. O profesorado de cada materia decidir, ao termo do curso, se o alumno ou a alumna lograronosobxectivosealcanzaronoadecuadograodeadquisicindascompetencias correspondentes.O equipo docente, constitudo en cada caso polos profesores e as profesoras do/da es-tudante, coa coordinacin do/da titor/a, valorar a sa evolucin no conxunto das materias CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2DOG Nm. 120Luns, 29 de xuo de 2015Px. 25477ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galiciae a sa madureza educativa en relacin cos obxectivos do bacharelato e as competencias correspondentes.7. Coa fnalidade de lles facilitar aos alumnos e s alumnas a recuperacin das materias con avaliacin negativa, a consellera con competencias en materia de educacin regular as condicins para que os centros docentes organicen as oportunas probas extraordinarias e os programas individualizados nas condicins que se determinen.Artigo 34.Avaliacin fnal de bacharelato1. Ao fnalizar o bacharelato, os alumnos e as alumnas realizarn unha avaliacin indi-vidualizada na que se comprobar o logro dos obxectivos desta etapa e o grao de adquisi-cin das competencias correspondentes en relacin coas seguintes materias:a) Todasasmateriasxeraiscursadasnobloquedemateriastroncais.Nosupostode materias que impliquen continuidade, terase en conta s a cursada en segundo curso.b) Das materias de opcin cursadas no bloque de materias troncais, en calquera dos cursos. Asmateriasqueimpliquencontinuidadeentreoscursosprimeiroesegundos computarn com