Zaila da oso, gainezka egin zuen urtanta denboran kokatzea. Arezailagoa egiten da, erreferentzi

gisara hurbiltzeko, hau bezalako adibi-deren bat Nafarroan aurkitzea. Udalarenutzikeria nabarmenaren adibide garbiada, eta Alde Zaharrarekiko erabatekosentikortasun eza ikaragarria.

Egunez egun, guztion eta berezikiDiaz etxearen inguruko auzoki-deen gogaitasuna elikatu egiten

da. Ondoren, egoera grotesko honen

nondik norakoak, dagoen puntu-raino heltzearen zergatiak eta

konponbidearen ardatzak zeintzuk direnere, azaltzen saiatuko gara.

Jadanik 7 urte pastu dira Estatu Espainiarrak guztiz antide-mokratikoa den ilegalizazio egoerapean ezarri gintuztene-tik. Pasadizo luze honetan, ez dute ezta urrundik ere lortu,gure eskubidea den Agoitz Herri hobe baten aldeko laneanguk amorerik ematea. Izan ere, harrez geroztik egin direnudal pleno guztietara bertaratu egin gara, eta gure herriarimodu batez edo bestez dagozkion kontu guztien ingurukosegimendu sakon eta zehatza egiten jarraitzen dugu. Udal

talde bezala gure egoera aski prekario izanik, eta betieregure posibilitateen arabera, salatzen ditugu eta saihestensaiatzen gara AIA-k neke eta akidura, ideia eta dinamismoeza, zabarkeria, inkonpetentzia, totalitarismoa eta alderdi-keriarengatik egiten dituen bidegabekeriak. Diaz etxearenahaietako bat da, denbora pasa ahala, gero eta konponbidekorapilatsuagoa duena.

Ezker Abertzalearen aldizkariaOtsaila, 2010

Diaz etxea: lotsaren koliseoa

Agoitzen erregistraturiko lehen finka Dohaintzan eskuratu, jaraunspena, gozamena,senidetasun testamendua, parte zatiezinetan,zati berdinetan heredatu,... Bertze edozein etxekbezala, hau da gutxi gora behera, mendez mendeRecari Etxeak (Euskaltzaindia: ERREKARI =ERREKA + IRI → errekarekiko muga) izanda-ko ibilbidea, Diaz izenarekin hobeki ezagutzendugun etxearena.

Anekdota bezala, Agoitzen erregistraturikolehen finka dela esaten ahal da, eta bere egiturapentagonalarengatik, bere inguruko kaleeiforma eta norabidea eman ziela pentsatzen ahalda, kaleak bere inguruan laketu zirela eta ezalderantziz. Bere pareta nagusiak oraindik kont-serbatzen duen portaleko giltzarri zizelkatuanageri den bezala, 1733-koa da (AVE MARIAGRACIA PLENA DOMINIS LECUM AÑO1733). Aurrean dugun etxeak, pertsona aberat-sen jauregi izana, ukaezinezko balio estetikohandia duen harlanduzko pareta du. Bertzetik,,eta Argamasilla Jauregiarekin batera, Agoitzendugun ondare arkitektoniko zibileko elementu-rik inportanteena da. Biana Printzea instituzioakbabestua da pareta nagusia, teilatua eta barrene-ko eskailerei dagokienez.

Titularitatearen aldaketak80. hamarkadaren hasieran, bi gaztek (bat arki-tekto, bertzea industria-gizona) eta euren emaz-teek erosi zuten. Ez dakigu aurreko jabeekikosenidetasunik edo nolabaiteko lotura afektiborikduten, baina negozioari begirako oportunitate

bezala erosi zutela pentsatzea zuzenagoa egitenzaigu. Urteen joanean, aipaturiko arkitektoek,ustez izandako gorabehera enpresarial batzuen-gatik, premiamendu erabaki eta bahitura potolo-ei aurre egin behar izan diete. Beraz, galbideekonomikoan, edo gutxienez etxearen zaharbe-rrikuntza burutu ahal izatetik oso urrun. Kontuhau bitxikeria bat bertzerik ez zen izanen, udalburuek beren karguetatik jarduteko sobera arra-zoi eta bistako froga ez balitz.

Hotel xarmangarria 2004an AIA-k etxearendako aterabide “duin”baten posibilitatea saltzen zuen. Izan ere, “Elalcalde informa” delako aldizkarian hotel xar-mangarri bat eraikitzeko proiektu baten exis-tentziaren berri ematen zuten.

Promotora baten erosketa2006 eta 2007 bitarte, hotel xarmangarriarenideiarekin dirudienez jarraitzen duen enpresabatek erosten du. Beranduago, eta lehenagokojabe baten heriotzaren ondorioz, bere semeakerreklamatu egiten du (erretrakto eskubidea) etaJustizia arrazoia ematen dio. Beraz, aipaturikoenpresak etxe erdia galtzen du eta beste erdiabesteren bati saltzen dio. Duela gutxi, jende ber-dineko beste enpresaren bat agertzen da (FondoPatrimonial de Navarra S.L.). En fin, sartu nahieta behar ez dugun sekulako foiletoi batenaurrean gaude, baina Udalak bai erabili duelabere ukaezinezko erantzukizuna ekiditen saiat-zeko eta itxuratzeko ere.

Aurrean dugu

etxeak, jauregi

izana, ukaezinezko

balio estetiko han-

dia duen harlan-

duzko pareta du.

Bertzetik, eta

Argamasilla

Jauregiarekin

batera, Agoitzen

dugun ondare arki-

tektoniko zibileko

elementurik inpor-

tanteena

Etxe baten historia

Ondoko lerrotan, Udalak Diaz Etxearen kude-aketaren inguruan egindako aurrera pausuaklaburbilduko ditugu.

Katalogazioa

Diaz etxearen inguruan Udalak egin zuen lehe-nengo izapidea 1987-1991 bitarteko legegint-zaldian izan zen. 1.990. urtean HerriBatasunak zuen Ondare Batzordeak etxeaerostea proposatu zuen. Une batean, eta unehau historikotzat jotzen dugu, etxea erabilpenadotazionala (hau da, soilik erabilpen publikoe-tarako etxea izaten ahal zen ) izendatu zuten.Gauzak horrela, jabeek etxea saldu nahi iza-nez gero, udalari soilik saltzea zuten. Jabeekinizandako azken bileran, 18 milioi pezetatanerosi nahi zaie etxea. Beraiek ez ziren ados eta25 milioi pezetetan saltzeko prest agertu ziren.Jabeekin izateaz gainera, Udalak BianaPrintziea erakundeari dirulaguntzak eskatuzizkion baina lortzerik ez zen izan udala honenjabea ez zelako.

Osoko babesa

Legegintzaldi berean, osoko babesa lortu eginzuten etxerako. Horrek esan nahi zuen, edo-zein obra eginda ere, fatxada, teilatua eta bar-nealdeko eskailerak errespetatu behar zirela.Horrela zioen espreski garai horretan indarre-an zegoen Udal Hirigintza Araudiak “Conindependencia de su estado de conservaciónpor su valores objetivos de carácter arquitectó-nico, histórico o artístico, se considera se debemantener en su integridad, con especial respe-to de sus características singulares y de los ele-mentos o partes concretas que lo componen,estableciéndose por el Ayuntamiento de Aoizel objetivo real de su recuperación funcional ymonumental por todos los medios técnicos dis-ponibles”

1991. urtetik aintzinera, AIA-k alkatetzaerdietsi ondoren, alboratu egin zen behin-beti-koz etxea erosteko asmoa.

Esparza eta deskatalogazioa

1999ko azaroan une garrantzitsua heldu zeneraikuntzaren etorkizunerako. Izan ere, AIAudal taldearen eskutik, Esparza alkateak buruzuela, etxearen deskatalogazioa dator. Honenondorioz, etxea edozeini saltzeko askatasunosoa ematen zitzaien jabeei.

Garai horietan, 2000ko otsailean, EzkerAbertzaleak argitaratu zuen aldizkari batean,Diaz etxearen inguruko proposamena egitenzitzaion Udalari.

Honen harira, “13 milioi pezetetan Diaz Etxeaerostea proposatzen zitzaion ”. Era berean,“kultur etxea bertan egiteko ahaleginak eskat-zen zitzaion ”. Horrela jokatu ezean, “etxeaerauntsi eta desagertu eginen zen” zioen aldiz-kariak. Tamalez, denborak arrazoia emandigu.

2004: Plataforma teilatu hegala-ren azpian

Ezker abertzaleak, teilatua erortzeko arriskuazjabeturik, Udalari eskatu zion jabeei esatekoteilatu hegalaren azpiko plataforma bat jartze-ko. Jabeek ez zuten jarri eta azkenik udalakplataforma horren truke 17.504,28 € ordaindubehar izan zuen.

2006: Aldamioak.

Bere babes berezia dela eta, ezin dira hormakbota. Horrexegatik, aldamio bereziak jarri eginbehar izan ziren kalean barna. Denok ezagut-zen dugu zer esan nahi duen horrek, egunerobere ondorioak pairatzen baititugu. Beraz, ezgara horretan luzatuko. Esan nahi genuenazera da: hainbat adituen ustez, arazo horriaurre egitearren, bestelako neurriak ezarrizitezkeen, eragozpenik gabeko neurriak, ale-gia, zeinetan kaleak libratzen diren.

2009: Fatxadaren erorketa

Aldamioak, hormigoi blokeak eta plataformaezartzeaz gainera, etxeko barnealdea husteaizan da egin den mugimendu bakarra. Fatxadaerortzeak hau egitera behartu zuen. Gogoratu,bestetik, Olentzero egunean fatxada erorizgero, hildakoak eta guzti izanen zirela.

1999ko azaroan une

garrantzitsua heldu

zen eraikuntzaren

etorkizunerako. Izan

ere, AIA udal taldea-

ren eskutik, Esparza

alkateak buru zuela,

etxearen deskataloga-

zioa dator

Diaz etxea eta Udala

Etxe hau ekimen enpresarial baten bidezoparotasun ekonomikoan zaharberritu ezbazen, orain krisi garaian, are zailagoa delaargi izan behar dugu. Hormaturik gelditudiren bertze hainbertze negozio inmobiliariobezala, gero eta konponbide makurragoa du.Neurri serioak hartzen ez badira, etxeaz gel-ditzen dena eroriko da eta noski, kaleakbertze hainbat urtetan itxita egonen dira.

Lehen komentatutakoaren harira: Nolaarraio Agoitz bezalako udal batek horren-bertze itxaropen uztea ekimen pribatuan,bere jabeen egoera ekonomikoa nolakoa zenjakinda? Nola posible ere, horrelako utzike-ria horrenbertze urtetan? Nolatan ekimenpribatuak bulkaturiko negozioan konfiantzaizatea, higiezinen sektorea dagoen bezala

jakinda? Nola da posible deus egin gabejarraitzea?

Udal batek gertatutakoa hain justu ez gertat-zeko,behar adina mekanismo legal eskurabaditu. Badira legeak eta arauak edozeinetxeetako jabeak behar bezain bertze kon-ponketa egitera behartzen dituztenak. Etahorretarako daude Hirigintza zinegotzia etaUdal Teknikaria. Eta horretarako epeakdaude. Epea behin gainditua eskatutakoabetetzen ez bada, nahitaezko desjabetzea etaguzti ematen ahal da, eta horrela, eraikinaUdalalarena izatera pasatzen da. Hau da,hain zuzen ere, AIA gutxienez duela 15urtetik honat ekiditen ari dena. Hau daafera honen gakoa.

–Etxearen erortzeaz gain, agoiztarroksobera ongi dakigu zer nolako kalteak era-giten ari den Diaz etxearekiko Udalak era-mandako kudeaketa. Bertzeak bertze:

– Trinkete kalea I (etxetik KaleBerria-raino joaten dena): 3 urte bainogehiago erabat itxita. Pasatzea ezinezkoa da.

– Trinkete kalea II (MerkatuPlazatik Mendiburua plazarainojoaten dena): 3 urte baino gehiago trafiko-rako moztua, eta oinezkoentzako zikinkeriazbetetako hormigoizko blokeen arteko gutxie-neko pasabide ziztrina.

Horretarako epeak

daude. Epea behin

gainditua eskatutakoa

betetzen ez bada,

nahitaezko desjabetza

ematen ahal da, eta

eraikina Udalalarena

izatera pasatzen da.

Hau da, AIA gutxie-

nez duela 15 urtetik

honat ekiditen ari

dena

Gakoa

Ondorioak

Urtegia oso presente egon da, 1991-2010bitarteko legegintzaldietan AgoizkoUdalean. Urtegiaren eragina, Garriz,Esparza eta Enguita alkate ziren garaietanudal ekimen ugaritan igarri egin dugu.Alkate hauen gestioan, kanpoari begirakoahaleginak eta Nafarroako Gobernua zeinEbroko Ur Konfederazioarekin bat egitekoasmoak nabarmen gelditu dira.

Urtegiaren truke lortutako sosa non etanola gastatu esatea ez da gure zeregina.Horren bidez itsu bihurtu nahi gintuztenurtegiaren alde ilunak ez gogoratzeko.Agoitzera ailegatu den sosa honetatik,Alde Zaharrean ezta euro bat ere sartu ezizana hagitz esanguratsua da. Urtegiak,zeharka bada ere, zigorrik gordinena eza-rri dio Agoizko Alde Zaharrari: ahanztura.

Nafarroako zein Espainiako goi mailako

politikan Agoitz sustatu nahi izan dute.Eta horretarako, azpiegitura handiak era-bili dituzte. Garai hauetako alkate guztiek5.000 biztanleko herria zuten ametsa eta5.000 biztanleko herri honentzako azpiegi-turak behar zituzten. Orain 2.500 biztanle-ko herri batean bagaude, nola egin aurreazpiegitura erraldoi ( igerileku estalia, kul-tur etxea, etab. ) hauen kostuei? Nola eginaurre kostu hauei, herriaren hazkundeagelditu bada eta hasieran aurreikustenziren diru-sarrerarik gabe?

Testuinguru honetan, AgoizkoAlde Zaharraren suntsipenarekin ez dirasobera kezkatu Nafarroako Gobernua etaEbroko Ur Konfederazioa. Ezta Garriz,Esparza eta Enguita ere. Horrexegatik,Alde Zaharra guztiz hondatua dugu.

– Arriskugarritasuna: Askatzen direnharri eta bertze materialak kalera erortzearenarrisku erreala.

– Osasungaiztasuna: Zikinkeria etadenetariko zaborraren metaketa.

– Bertze etxeetan lapurretak:Aldamioez baliatuz, teilatuetatik etxeetansartu. Lapurreta batzuk egin dira. Honenondorioz, beldurra eta segurtasunik eza.

– Ostalaritza-establezimenduakkaltetuak

– Merkataritza kaltetua: Baten batekkaleak itxi zirenetik izandako diru-sarrerentxikiagotzea demostratzen ahal du.

– Kotxeen metaketa: Merkatu plaza ate-rabiderik gabeko kalebihurtua.

Garai hauetako alkate

guztiek 5.000 biztanle-

ko herria zuten ametsa

eta 5.000 biztanleko

herri honentzako azpie-

giturak behar zituzten.

Orain 2.500 biztanleko

herri batean bagaude,

nola egin aurre azpiegi-

tura erraldoi hauen

kostuei?

Itoiz urtegiaren itzala

Udalaren zirt edo zarteko gaitasun eta senti-kortasun eza kontrarrestatzeko ahaleginetan,gure helburua da etxea salbatzea, edo hobeerrana, etxeaz gelditzen dena, eta horretarakobehin eta berriz proposatzen dugu Udalaketxearen jabetza har dezala. Horretan tematzengara. Ez da aterabiderik onena, baina bai baka-rra:

– Jadanik teilatuarekin eta barreneko eskaile-rekin gertatu dena, pareta nagusiarekin gertaez dadin.

– 15 urte pasa eta, deus egin gabe ez jarraitze-ko, afera dagoen puntu mugiezin eta kroniko-tik ateratzea suposatuko duelako.

– Espekulazio pribatua ekiditeko modu baka-rra delako.

– Oraindik existitzen diren elementu arkitek-tonikoen zaintzea bermatzeko modurik onenadelako. Bertzetik, eraiki berriko elementuekestetikoki jatorrizkoekin bat eginen dutela ber-matzeko modurik onena delako ere. – Etxea eta bere inguruaren eten gabeko ende-kapenezko hondatzea betirako mozteko modubakarra delako.

Logikoki, eta horretarako, ongi kudeatu etaartikulatu egin beharko dira zaharberrikuntza-rako jasotzen ahalko diren diru-laguntza guz-tiak, Nafarroako Gobernutik, Biana PrintzeInstituziotik,... halako etxeekin bertze herrie-tan egiten den bezalaxe. Izan ere, Diaz EtxeaBiana Printze Instituzioaren 600.000 eurokodiru-laguntzarekin hornitua dago.(100.000.000 ptz.). Gure ustez, diru kopuruhorrekin posible izanen zen zaharberrikuntza-ren lehenbiziko fasea egitea (proiektua egin,barneko egitura, teilatua, eraikinaren itxiera),eta bidenabar bere inguruko afekzioak kon-pondu.

Gaur egungo krisia kontuan harturik,Agoizko eraikuntzako gremioek konpetitiboakizateko ahalegina artikulatu eta haiei lehenta-suna eman. Horrela, obraren exekuzioan inber-titutako sosa herrian geldituko baita.

Noski, proiektuaren gauzapenerako, jakinbehar da etxea zertarako izan behar den. Azkenurte hauetan proposatu egin dugu Kultur Etxeaizan zedin, Udaletxea,.... Agian ez da momen-tua auzi honetan sartzeko, baina edozeinmodutan, Ezker Abertzalean argi dugu herria-

Azpiegitura elektriko eta telefonikoa

Jadanik eta gure zorigaitzerako, kableakdira gure herriaren paisaian guztiz atxikia denafera. Horrela oroitarazten baitu, AgoitzHerriko azken argazki lehiaketa irabazi zuen“Entre cables” titulaturiko argazkiak.Egilearen inspirazio iturria izan da gure AldeZaharrean nonahi zintzilik agertzen direnkableen bukleak.

Anekdota bezala, aurreko jaietako lehen-biziko egunaren prozesioan, Arriba kalea etaBirreina kalearen arteko bidegurutzean, erral-doiak pasatzerakoan, baztertu eta makurtu etaguzti egin behar izan zuten hor zintzilik direnkableak gainditu ahal izateko. Prozesioan ins-tituzio ezberdinetatik etorritako gonbidatubatzuk baziren, besteak beste IruñekoAlkatesa den Yolanda Barcina etaParlamentuko Elena Torres. Ez dakigu berta-ko zinegotziren bat lotsatu zen,….

Lamentable. Alde Zaharra han-hemenkazeharkatzen duten kableen egitura hirugarrenmundua da. Sekulako korapiloak eta edonon.Arriskutsuak izateaz gain, dekorazio lotsaga-rria eta erabateko utzikeriaren irudia transmi-titzen dute. Egoera areagotzen da etxeren batlurreratzen delarik, Merkatu plazako Diaz etaantzinako estankoaren etxeen kasuan bezala.Bertan eurenetatik pasten ziren kable guztiakhortikan zintzilik dabiltza.

Azkenik, udalak gaiari heldu dio, 2005-2008ko Udal Azpiegituretarako Planaren bai-tan lortutako diru-laguntzari esker.

Hala ere, usteak erdi ustel. Alde Zaharosoan zehar zulo bat irekitzen ari dira baina bikable baino ez dute bertan lurperatu behar.Enguitak Diario de Navarran agerturiko elka-rrizketa batean zioen bezala: “sólo los cablesde nuestra competencia, es decir, alumbrado ymegafonía. Hay otros cables pertenecientes aIberdrola y Telefónica que no se van a tocar”

Gure helburua da etxea

salbatzea,Udalak etxe-

aren jabetza har deza-

laaurretiko pausu beza-

la, eta aitzakiarik eta

geroratu gabe: kaleak

libre utzi. Juridiko zein

teknikoki posiblea da.

Gure proposamena

Alde zaharrarendako

Iberdrola eta Telefonicaren bezeroakdiren agoizkoak ez dira agoizko herrita-rrak, antza. Jakina baita Iberdrola etaTelefonicari eskatzen bazaie lurpetikkableen bideratzea paretetatik kendu egi-ten dituzte eta lurperatutako hodietan sart-zeko prest agertzen dira. Eta gainera,debaldekoa omen da! Bideratze horretazarduratu behar dena Udala da. Eta azkenbatean, udalari dagokio herriaren estetikazaintzea. Ez Telefonicari, ezta Iberdrolariere.

Herri askotan egiten den legez eta logi-kari jarraituz, bi kable sartzeko zuloa (40zentimetroko luzera duena) egiten bada,zergatik ezin da egin zulo sakonagoa (80zentimetroko luzera duena)? Zergatik ezinda aukera probestu bestelako hodiak sart-zeko? Auzokideei, paretetatik kableakkentzeko konponbideak eskaini beharzaizkie Baten bat prest agertu zen lan horibere kabuz egiteko. Udalaren erantzuna,portzierto, zuloa estaltzea izan zen.

Zuloa egiterako garaian,lehenik eta behin 14 zenti-metroko luzera duen hormi-goi kapa zulatu behar da.

Ondoren, lurra solteadugu eta zulatze lanak, bainoski, nabarmen erraztendira.

Prentsan agerturiko arti-kuluari jarraituz: “la ideaes dar un primer paso deadecentamiento nosotros,para después poder exigir aambas compañías unaactuación acorde, si bien sabemos que noserá fácil. De hecho será más costoso quenuestra obra, pues tendrán que soterrarlos cables a una profundidad superior a laque hemos podido hacerlo nos-otros (20 cmts) y además habría proble-mas porque se encontrarían con las tuberí-as”

ren erabilpenerako izan behar dela, erabilera sozia-la izan behar duela.

Lehendik komentatutakoa baino aurretiko pausubezala, eta aitzakiarik eta geroratu gabe: kaleaklibre utzi. Juridiko zein teknikoki posiblea da.Horretarako:

1. Bukatu gabe utzitako hormigoizko zuntzoa,egiten akitu (teilatua deskantsatzen duen paretenkoronazioko homigoi armatuko egitura).

2. Aldamio etxe barrenean paratu.

Bi ekintza hauek garesti xamar izan daitezke, bainazenbat balio du kaleak 5 urte gehiago itxiak izatea?Eta bertze 10 urte?

Udalak bi ekintza hauek burutu nahi ez badu edolortu ezin baditu, herri ekimenak neurriak hartubeharko lituzke, epaiketara joatea baztertu gabe

3. Antzineko Estanko eta Diaz etxearen honda-menak eragindako kaltea konpontzeko neurri zuzentzaileakadoptatu: Merkatu plaza, Trinkete kalea.

osoko plangintza

Alde Zahar osoan zehar zulo

bat irekitzen ari dira baina bi

kable baino ez dute bertan

lurperatu behar

Honen inguruan zera esan nahi dugu:

1º Txukuntzerako bidean egiten den zerbait bada, gaurkoaoso txukuna ez dela onartzen du.

2º Telefonica eta Iberdrolari ezin zaie deus ere eskatu, lehe-nago bideratze lanak errazten ez bazaizkie.

3º Jakina garestixeago izanen dela! Etorkizunean egin nahibada, orain burutu den lana desegin behar baita. Bideratzeberriak Iberdrolaren hodiaren gainetik doazenez, oso konponbi-de zaila du orain arte eginiko txandrioak. AIA-k Alde Zaharreko

etxeak kableak fatxadetan izatera zigortzen ditu.

Eta oraindik ez da artikulua amaitu: “Al menos intentaremosque los cables sean apuntalados y pintados para que pasen másdesapercibidos”

Bitartean, auzokideek etxeak ahalik eta txukunen uztekoasmoz, ahaleginak eta bi egiten dituzte. Bitartean, auzokideakharria, zura, burdina eta ingurunearekin bat egiten duten gaine-rako materialak erabiltzearen aldekoak dira. Alkateak, ordea,plastiko margotua du buruan. Hau maila!

Alde zaharra, Parte Zaharra,Hirigune Historikoa, hiri etaherrietako antzinako aldeari

deitzeko modu ezberdinak dira. Bitxiada oso, konprobatzea, nola mundu guz-tiak atxikitzen eta bereganatzen duenAlde Zaharra, nahiz eta beretik kanpobizi. Bertan, jaiak, elkarteak, tabernak,dendak, etab, kontzentratzea ez dakasualitate hutsa. Bere ingurutik geldigabe hazten joan den herriaren hastape-neko nukleoa da.

Arkitektura, gizakiaren proiek-zioetariko bat bezala ulertzenbadugu, Alde Zaharrak zati

identitario handia du, gutxi gora behe-rako homogeneotasuna duen kolektibi-tate bateko kide izatearen sentimendua,bizia ulertzearen moduaren isla, gustueta balore estetikoak, bere inguruneare-kiko elkarreragina, ingurune gertukomaterial espezifiko eta bereizgarrienerabilpena, bere beharrak, eta beraz,kaleen eta etxeen espazioaren banaketa.

Belaunaldiz belaunaldi bailarakogremio tradizional ezberdinekekarritako balore estetikoen

transmisioa. Herria fisikoki gorpuztenjoan den gure arbasoek utzitako onda-rea, identitarioa dena, hobeak edomakurragoak egiten ez gaituena, ezpobreagoak, ez aberatsagoak, baina baibertze herrietatik ezberdindu, bereizi,eta pertsonalizatzen gaituena.

Funtsean, gure Ondarea da. Hainjustu da, herriari nortasuna etaizaera ematen diona, beraz, guz-

tiok babestu, zaindu eta kontserbatuegin behar dugu, eta Udalaren funtsez-ko zereginetakoa izan behar da. Ez dasobera urrun joan behar ongi zaharbe-rrituriko alde zaharrak kontenplatzeko.

Agoitz herria polita edo itsusiaizatea, ez da gauza bera. Gutxibatzuei segur aski bost, bainan

gehiengo batek aukeran bada, politaizatea nahiago izanen duela, bistan da.Agian, ez da Udalaren lehentasunezkogauzarik eta hau guztia denbora galtzegalanta da,… Agian, gustuarena hainerlatiboa izanik, norberak nahi duenaegin dezala utzi behar,…

Etxe bat lurreratzea baimentzenden bakoitzean, (eta dirudienez,berriz zutituko denaren inolako

bermerik gabe egiten da), gure historia-ren puska inportante bat zakarrontzirabotatzeaz gain, luzerako ba da, honda-tutako eremuak utzikeriaren irudi ikara-garria, usteltasuna, deserosotasuna, etaosasungaiztasuna eragiten du. Hau,zuzen kalteturiko auzokideendako (bes-

teetan eta asteburuetan bereziki jendemetatze eta bere ondorioak soportatubehar izateaz gain) errespetu falta irain-garri izatera heltzen ahal da.

Gure herria bisitatzen duena, logi-koki, ez da adosatuen arteanpaseatzera etorri, eta Eliza,

Zubia eta Argamasilla jauregia ikusteazgozatu ondoren, zer datorkio bururaAlde Zaharreko bertzelako karriketatikibiltzen delarik? Zer sentsazioak antze-manen ditu Merkatu Plazatik Trinketekarrikara pastu nahi edo behar duela-rik?

Alde Zaharra eta adimen emozionala