T E K S T E N C O Ö R D I N AT I E Ivo Pauwels

F O T O ’ S Johan De Meester en Ivo Pauwels

V O R M G E V I N G Whitespray bvba

Voor meer informatie: Vlam vzw

Vlaams promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing

Leuvenseplein 4, B-1000 Brussel

T 02/501 62 50 - F 02/501 62 15

e-mail: vlam@vlam.be - e-mail: eric.devos@vlam.be

http://www.vlam.be en www.bloemenplanten.be

verantwoordelijke uitgever: Walter Vandepitte

Perkplanten, een kleine investering voor

een overrompelend zomergevoel!

Perkplanten geven een onbeperkte rente.

Bloem erop los!

/bloem erop los!O N B E P E R KT T U I N I E R E N M E T P E R K P L A NT E N

[ 02 ]

/perkplantenVOOR EEN MOOIE LENTE, EEN FEESTELIJKE ZOMER EN EEN CHARMANTE HERFST

P E R K P L A N T E N

M E T V L A G E N W I M P E L

Een van de opvallendste verschijnselen van

de lente is de kleurrijke intocht van de perk-

planten in dorp en stad. Het begint al vroeg

met primula’s, violen en madeliefjes. En

wanneer in mei petunia’s, vlijtige liesjes,

pelargoniums, begonia’s en tal van andere

perkplanten bloembakken, tuinvazen, perken

en plantsoenen vullen, wordt de lente pas

echt warm en kleurrijk. Deze meestal een-

jarige perkplanten zijn sterke groeiers en

hun bloeikracht is ronduit overweldigend.

En als ze goed verzorgd worden, bloeien ze

tot diep in het najaar de vorst invalt. Geen

andere plantengroep brengt zoveel uitbundi-

ge vrolijkheid in de tuin en in het straat-

beeld. Gevels krijgen kleur en balkons

koketteren met een zoom van bloemen.

Geen andere planten bezingen even enthou-

siast de zomer met zijn zonovergoten

vakantiedagen. Perkplanten zijn de vlaggen

en wimpels van de bruisende stad, van een

dorp dat zichzelf respecteert.

Perkplanten geven de gevel uitstraling, zijn

een kleurrijk visitekaartje van de bewoners,

maken het huis waardevoller en de buurt

aantrekkelijker. Bovendien accentueren ze

de seizoenen: de belofte die de lente

inhoudt, de sprankelende zomer en de

warme tinten van de herfst.

O N U I T P U T T E L I J K E B O U W S T E N E N V O O R

D E FA N TA S I E

Het sortiment perkplanten is de jongste

jaren sterk uitgebreid. Naast klassiekers

als begonia, viooltje, petunia, Lobelia,

Ageratum, leeuwenbekje, Oost-Indische

kers, fuchsia, pelargonium, Sanvitalia,

afrikaantje, Verbena en portulak bieden de

tuincentra tal van minder bekende perk-

planten aan. Nieuwer in het courante sorti-

ment zijn onder meer Calibrachoa, Sutera

(Bacopa), Anagallis, Osteospermum,

Scaevola, nieuwe selecties van Nemesia en

Diascia, Bidens en Laurentia. Bovendien zijn

er vaak tientallen varianten per soort.

Zo bestaan er petunia’s met enkele en

dubbele bloemen in een groot aantal

kleuren en tinten. Voor ieder wat wils.

Ook het aantal bladplanten dat u in de tuin

en in potten, bakken en kuipen kunt

gebruiken, neemt voortdurend toe.

Het wit askruid en de bonte siernetels van

weleer hebben versterking gekregen van

basilicum met haast zwarte bladeren, van

bonte hondsdraf, goudkleurige Helichrysum

en zilverkleurige Calocephalus. De hoorn-

viooltjes met hun lieve kleine bloemetjes zijn

in opmars. En sierkolen schenken potten,

perken en bloembakken vooral in het najaarPerkplanten geven uitstraling en maken de buurt aantrekkelijker.

[ 03 ]

een kleurenspel dat even verrassend als

subtiel is. De herfst is de glorietijd van de

chrysanten, perkplanten die duizendvoudig

kunnen bloeien en voor een nieuw

hoogtepunt in de tuin, op het balkon en op

het terras zorgen.

Niet alleen het aantal eenjarige planten, ook

het sortiment doorlevende perkplanten is

toegenomen. Van pelargonium, fuchsia’s en

andere niet-winterharde kuipplanten vindt u

een grotere verscheidenheid dan ooit.

Al deze planten zijn bouwstenen waarmee u

de mooiste combinaties kunt verzinnen.

Het zijn de ingrediënten van boeiende

gevels, fleurige perken, opbeurende straten

en plantsoenen, uitnodigende terrassen en

bloemrijke tuinen.

Pelargonium Laurentia axillaris Portulak Sierkool

[ 04 ]

P E R K P L A N T E N

N I E U W E N B E T E R?

De zoektocht naar nieuwe perkplanten gaat

onverminderd voort. Heel af en toe wordt er

in een ver en onherbergzaam land nog een

nieuwe soort ontdekt, maar de tijd van de

grote plantenontdekkingsreizen loopt op zijn

einde. Soms ziet men in dat een plantje dat

al lang gekend is ongekende eigenschappen

bezit en een uitmuntende perkplant blijkt te

zijn, maar ook dat zijn uitzonderingen.

Af en toe creëert een amateurplantenlief-

hebber een nieuwe plant, maar verreweg

het grootste aantal nieuwigheden ontstaat in

professionele plantenveredelingsbedrijven.

Deze bedrijven steken een hoop energie in

het gericht kruisen en selecteren van

nieuwe hybriden, cultivars en selecties met

nog betere eigenschappen dan de gewone

soort of het vroegere sortiment.

Elk jaar stellen ze nieuwe introducties voor.

Die moeten aan strenge eisen voldoen. Een

gezonde groei, en voor planten waarvan u

bloemen verwacht, een vlotte, eindeloze

bloei zijn uiteraard de voornaamste eigen-

schappen die een nieuwe cultuurvariëteit

van een perkplant moet bezitten. Bovendien

moet de nieuweling iets toevoegen aan het

sortiment. Goede eigenschappen kunnen

zijn: een compactere groei, anders getinte

bloemen, grotere bloemen die ongevoelig

zijn voor regen en zo meer.

Buiten deze meetbare kenmerken speelt

de mode een grote rol. Welke bloemtinten

[ 05 ]

P E R K P L A N T E N

zullen inslaan? Laat de consument zich dit

jaar verleiden door een plantje met kleinere,

maar erg aardige bloemen en laat hij/zij de

grootbloemige violen in de rekken staan?

Of wil hij/zij de gevel met uitsluitend blauw

bloeiende planten in de bloemen zetten en

gaat in dat blauwe sortiment op zoek naar

iets heel exclusiefs? Zijn witte en grijze

tinten zijn niet in de mode? Met deze en vele

andere vragen moeten de plantenverede-

laars rekening houden. Mode is grillig en

lang niet alles is voorspelbaar.

In Vlaanderen zijn een aantal veredelings-

bedrijven en jonge-plantenbedrijven actief

die elk jaar nieuwe perkplanten op de markt

brengen, planten die nog beter zijn dan de

soorten en cultuurvariëteiten waaruit ze

voortkomen. Piepjonge zaailingen

vertrekken uit deze bedrijven naar

opkweekbedrijven die ze al met een eerste

bloempje naar de tuincentra brengen, waar

u uit het rijke sortiment uw keuze kunt

maken.

U geniet van de plantenliefde en het vak-

manschap van tal van Vlaamse kwekers en

veredelaars. En vertrekt uit uw tuincentrum

met het beste van het beste, perkplanten

die wanneer ze naar behoren verzorgd

werden uw stoutste verwachtingen zullen

overtreffen. Vanaf dan is het aan u om ze

de nodige zorg te geven en er met fantasie

en verbeeldingskracht prachtige potten,

kuipen, randen en perken mee te creëren.

We proberen u met deze brochure een aan-

tal mooie voorbeelden aan te reiken en u,

als u ze nog niet moest kennen, de kneep-

jes van het vak te leren.

B E G O N I A ‘D R A G O N W I N G ’

We kunnen Begonia ‘Dragon Wing’ als voor-

beeld nemen. Het is slechts een van de vele

recente introducties. Wanneer u in het voor-

jaar een kleine plant koopt, kunt u zich

nauwelijks voorstellen wat een pracht van

een begonia deze ‘Dragon Wing’ in de

zomer wordt. De donkergroene, glanzende

bladeren hebben de vorm van een vleugel

en de rode bloemen hebben de kleur van

drakenbloed. Begonia ‘Dragon Wing’ ver-

draagt hitte, groeit vlot, ziektevrij en

gemakkelijk in zon en schaduw, wordt

ongeveer 35 cm hoog en ruim 40 cm en is

nooit zonder bloemen. Een sterke groeier

en bloeier heeft recht op een rijke voeding.

Wanneer de bladeren van Begonia ‘Dragon

Wing’ een bronskleur vertonen, is het hoog

tijd hem weer de allerbeste plantenvoeding

voor te schotelen.

Begonia ‘Dragon Wing’: de donkergroene

bladeren hebben de vorm van een vleugel, de

rode bloemen de kleur van drakenbloed.

[ 06 ]

P E R K P L A N T E N

BLOEIENDE BAKKEN, POTTEN EN KUIPEN

G E E F U W P L A N T E N D E A L L E R B E S T E

P O T G R O N D

Zelfs als u zuinig bent, mag u nooit

beknibbelen op de potgrond. Dat zou u en

de perkplanten zuur opbreken. Goede pot-

grond heeft zijn prijs. De meeste potgrond-

leveranciers brengen verschillende potgron-

den op de markt, aangepast aan de planten

waarvoor ze gebruikt worden. De samen-

stelling is uitgekiend en proefondervindelijk

getest. Deze, meestal voorbemeste pot-

gronden bevatten hoogwaardige substraten

en zogenaamde sporenelementen. Dat zijn

voedingsstoffen en mineralen die planten

absoluut nodig hebben, zij het in minuscule

hoeveelheden. Ontbreekt een sporen-

element, dan vertonen planten al gauw

gebreksverschijnselen en zijn ze bovendien

veel minder resistent tegen ziekten.

H E T P O T T E N V A N J O N G E P L A N T E N

In het voorjaar gaan de vingers kriebelen.

De warme dagen lokken u naar buiten en in

kwekerijen, bloemenwinkels en tuincentra

staan tal van perkplanten als jonge diva’s te

pronken. U kunt de verleiding gewoonweg

niet weerstaan. Viooltjes, primula’s en

madeliefjes kunt u al vroeg in de lente pot-

ten. Laat u door de vorstgevoelige perk-

planten echter niet te vroeg op het jaar ver-

leiden. In mei kan het in de koude streken

van ons land nog vriezen. Over het alge-

meen doet u er goed aan tot na de ijs-

heiligen te wachten en pas vanaf half mei

planten te kopen en te potten.

Thuis haalt u de potten en bakken uit het

schuurtje. Maak ze, wanneer dat nodig

mocht blijken, met zuiver water schoon.

Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,

leg een potscherf over elk gat of gebruik

een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om

een optimale drainage te verzekeren.

Breng een eerste laagje goede potgrond

aan. U kunt de potgrond zo u wilt ver-

mengen met een vochtbuffer, bijvoorbeeld

TerraCottem®

D E G R O N D R E G E L S

Het vullen van perken en potten is een

beetje als koken en kokkerellen en elke tuin-

liefhebber ontwikkelt net als elke kok na

verloop van tijd een eigen receptuur. Perken

of bloembakken moeten bloeien én vooral

boeien. Gelukkig bestaan er enkele basis-

regels die u wanneer u ze bij het potten van

de planten in het achterhoofd houdt tot

steun kunnen dienen om een mooie zomerse

bloembak te creëren. Het zijn eenvoudige

regels. We zetten ze even op een rijtje.

E E N G O E D E P O T, B L O E M B A K O F K U I P

Neem de pot niet te klein. Het materiaal

waarvan de pot of bloembak gemaakt is, is

van ondergeschikt belang. Of u nu cemen-

ten, stenen, terracotta of kunststof potten

gebruikt, de meeste principes blijven gelijk.

Elke pot moet voorzien zijn van drainagegat-

en in de bodem zodat het overtollige water

vlot kan wegvloeien. De meeste perkplanten

komen uit droge gebieden en hebben een

hartgrondige hekel aan natte voeten.

Om de drainage optimaal te laten verlopen

doet u er goed aan de potten een beetje

van de grond te houden door ze op houten,

terracotta of kunststof blokjes te plaatsen.

Ook bij het potten van de planten moet u

ervoor zorgen dat de afvoergaten niet ver-

stopt raken.

P E R K P L A N T E N

[ 07 ]

De perkplanten die u gekocht hebt zijn nog

klein. Ze zullen de volgende maanden sterk

gaan groeien. Houd bij het potten en com-

bineren van perkplanten rekening met die

explosieve groei. Klop de plantjes uit de

potjes zonder te kluit te kwetsen en plaats

ze op het eerste laagje potgrond. Nu moet

u uw fantasie aanspreken en proberen te

voorzien hoe de bloembak er over enkele

maanden uit zal zien. Door stijf opgaande

planten met hangende planten te com-

bineren krijgt u een ongedwongen composi-

tie. Zorg ervoor dat de bloemtinten bij

elkaar passen, al zal iedereen daar een

verschillend idee over hebben; gelukkig

maar. Wanneer de planten op hun plaats

staan, vult u de bloembak met de potgrond.

Voor de meeste planten mag u de grond

redelijk aandrukken. Zorg ervoor dat er

bovenaan een gietrand van ongeveer 2 cm

overblijft. Geef overvloedig water. Vul de pot

na deze eerste watergift eventueel nog aan

met enkele handjes potgrond.

Maak de potten of bakken met zuiver water schoon. Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,leg een potscherf over elk gat of gebruik een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om een optimaledrainage te verzekeren.

Breng een eerste laagje goede potgrond aan. Klop de plantjes uit de potjes zonderte kluit te kwetsen en plaats ze op het eerste laagje potgrond.

[ 08 ]

P E R K P L A N T E N

Z O N O F S C H A D U W

Het is een misvatting dat eenjarige planten

enkel en alleen in de zon gedijen.

Vlijtig liesje, pantoffeltje, fuchsia, knol-

begonia en allerhande bladsierplanten zullen

zelfs op een schaduwrijk balkon het beste

van zichzelf geven. Ook potchrysanten

zullen in de schaduw blijven doorbloeien.

Maak van elke bloembak een kleurrijk

schilderij!

G I E T E N , E E N K U N S T

Vooral op hete zomerse dagen neemt het

gieten van bloembakken, potten en kuipen

op balkons en terrassen veel tijd in beslag.

De kluit is dan meestal volledig doorworteld

en de planten hebben hun volle wasdom

bereikt. Op de heetste dagen van het jaar

is het vaak nodig tweemaal per dag te

gieten, ’s ochtends en ’s avonds. Als de

potkluit heel erg is uitgedroogd, kunt u

kleine tot middelgrote potten in een emmer

water dompelen. Wanneer het opborrelen

van luchtbellen ophoudt, is de kluit

verzadigd. De eenjarige potplanten leven

ervan op wanneer u ’s avonds ook de ter-

rastegels of het balkon nat sproeit.

De planten komen dan een tijdje in een

zuil van langzaam verdampend water te

staan. Uiteraard zal het gebruik van

vochtbuffers het al te snel uitdrogen van

de kluit voorkomen en het aantal giet-

beurten verminderen.

Vlijtig liesje

Pantoffeltje

Fuchsia

O O K O P R E G E N D A G E N

Zelfs op regendagen en bij felle wind kan

een potkluit uitdrogen. Dat is voornamelijk

het geval bij weelderig groeiende planten

met grote bladeren die het regenwater over

de potrand leiden. Omdat de regen in onze

streken vaak vanuit het westen en het zuid-

westen komt, zullen bloembakken die op

een vensterbank op het oosten of het noor-

den staan, vaak geen druppeltje regen ont-

vangen. Controleer daarom potten, bakken

en kuipen geregeld en houd de gieter of de

tuinslang zelfs bij regenweer bij de hand.

[ 09 ]

P E R K P L A N T E N

UU

t i p !

W AT E R T E G E N O N G E D I E R T E

Planten als engelentrompet

(Brugmansia), camelia, Lantana en

andere planten met gladde bladeren

zullen er baat bij hebben wanneer u ook

het blad besproeit. Doe dat bij voorkeur

’s avonds. Op die wijze voorkomt u dat

de planten aangetast worden door spint,

witte vlieg en bladluis. Zijn uw planten al

aangetast, dan is het vaak voldoende de

planten een paar avonden achter elkaar

overvloedig te besproeien.

Engelentrompet, Brugmansia aurea

Camelia

Lantana

V E R L E N G D E B L O E I

Petunia’s en andere eenjarige bloembakplan-

tjes investeren ongelooflijk veel energie in

de bloei en vaak ook in de zaadvorming.

Daarom is het nodig de verwelkte bloemen

en het eronder liggende vruchtbeginsel te

verwijderen, zodat er geen zaad gevormd

kan worden. Eens er zaad wordt gevormd,

neemt de bloeikracht van vele eenjarigen af.

Ze voltooien dan immers hun levenscyclus.

Wanneer u de vruchtbeginsels uit de planten

knipt of nijpt, blijven tal van planten einde-

[ 10 ]

P E R K P L A N T E N

loos lang nieuwe bloemen schenken.

U begrijpt dat deze ijverige planten voedsel

nodig hebben. Na een week of zes begint de

potgrond in bloembakken en potten uitgeput

te raken. Daarom zult u moeten bijmesten.

Dat kan op verschillende manieren. Onder

andere door een ommantelde (gecoate)

meststof toe te voegen. Een speciaal

waslaagje zorgt ervoor dat de planten

slechts uit de korrels halen wat ze nodig

hebben. Ook kunt u vloeimest toedienen.

Geef tot eind augustus elke veertien dagen

vloeimest in de gewone concentratie.

Daarbij moet u op het NPK-getal letten.

Dat geeft de verhouding aan tussen stikstof

(N), fosfor (P) en kalium (K). Stikstof doet de

planten groeien. Dat gaat in principe ten

koste van de bloei.

Fosfor bevordert de bloei. Voor pot-, kuip-,

en perkplantjes kiest u dus vloeibare planten-

voeding met een hoog fosforgehalte.

Het tweede getal, het P-getal moet dan het

hoogste zijn: bijvoorbeeld 10-15-10.

Kalium maakt de planten stevig en hardt

ze af. Vooral houtige gewas-sen, struiken en

bomen zijn daarmee gebaat.

De twijgen rijpen af en gaan gesterkt de

winter in. Er zijn tal van goede meststoffen

en combinaties van waterbuffers en mest-

stoffen in de handel die speciaal zijn samen-

gesteld voor bloembakken en die samen

met de andere maatregelen als het ver-

wijderen van de verwelkte bloemen en

het oordeelkundig gieten een lange bloei

garanderen.

UUt i p !

E E N S N U I F J E E X T R A

Gecoate meststoffen bevatten een

voorraadbemesting. Naarmate de

groei vordert, zal het in vele gevallen

nuttig en nodig zijn deze gecoate

meststoffen aan te vullen met een

lichte dosis snel opneembare

plantenvoeding.

[ 11 ]

P E R K P L A N T E N

UU

t i p !

S N O E I Z E I N B L O E I

U gaat op vakantie en uw hangpetu-

nia’s staan er schitterend bij. U hebt

echter de ervaring dat ze er bij uw

terugkomst drie weken later jammerlijk

uit zullen zien, ondanks de goede

zorgen van uw buurman die helaas

geen groene vingers heeft. Dan kunt

u voor even van uw hart een steen

maken en de planten drastisch terugs-

noeien. Enkele weken later bloeien ze

dan weer even uitbundig. Het kan

trouwens nooit kwaad bij Surfinia’s® en

andere Jamboree hangpetunia’s af en

toe een aantal stengels in te korten.

Dat geeft ze een nieuw elan en ver-

sterkt hun bloeikracht.

E C H T E E N V A L S E E E N J A R I G E N

Bij echte eenjarige planten voltrekt de groei-

cyclus van zaad tot zaad zich, breed

geschat, tussen twee winters. Ze hebben

er hooguit enkele maanden voor nodig.

Een eigenschap die deze snelle planten

vaak ook wel nodig hebben om in een

woestijn- en steppeklimaat te overleven.

Echte eenjarigen zijn planten die in alle

omstandigheden eenjarig zijn en in de herfst,

na de bloei afsterven. Anderzijds zijn er

planten die in zich in ons klimaat eenjarig

gedragen, maar in hun gebied van oor-

sprong, in de tropen of de substropen,

doorlevend zijn. Osteospermum, pelargoni-

um (in de volksmond geranium) en Felicia

behoren daartoe. Een treffend voorbeeld

van een gelegenheidseenjarige is de won-

derboom, Ricinus communis. In de tropen

kan deze plant een heuse boom worden,

tot 15 m hoog. Strikt genomen is een aan-

tal tweejarige planten ook eenjarig.

Dat is zo wanneer je afstapt van het kalen-

derjaar. Tweejarigen overwinteren immers;

vaak met een bladrozet. Ze zaaien zich in

de zomer of de nazomer uit en komen tot

bloei in het daarop volgende voorjaar of in

de zomer: de cyclus van zaad tot zaad

voltrekt zich dus in vele gevallen eveneens

binnen 12 maanden.

De meeste tweejarigen, zoals het gewone

vingerhoedskruid, zijn wat men noemt

monocarp. Na de bloei sterven ze af.

Pelargonium

Bontbladig blauw madeliefje

Wonderboom, Ricinus communis

P E R K P L A N T E N

[ 12 ]

P L A N T E N G E S C H I K T V O O R P O T T E N

E N B A K K E N

Over het algemeen zijn het de lage,

gedrongen, goed vertakte eenjarige

perkplanten en enkele zogenaamde

‘valse eenjarigen’ als pelargonium en

fuchsia die het meest geschikt zijn voor

pot en kuip. Ook planten die een beetje

afhangen zijn goed in potten en kuipen

te gebruiken.

Ageratum (mexicaantje), Antirrhinum

(leeuwenbekje), Begonia semperflorens,

Brassica oleracea (sierkool), Calendula

(goudsbloem), Calibrachoa en de daar-

van afgeleide Million Bells®, Celosia

argentea (pluimhanenkam), Clarkia

unguiculata, Convolvulus tricolor

(dagschone), Diascia, Dimorphoteca

(satijnbloem), Dorotheanthus bellidiformis

(ijskruid), Gazania, Impatiens (vlijtig

liesje), Lobelia erinus, Nicotiana alata

(siertabak), Nemesia, Oxalis, petunia

(en Surfinia®), Persicaria capitata,

Portulaca grandiflora (portulak), Reseda

odorata (wouw), Salvia farinacea, Salvia

splendens (vuursalie), Senecio (wit

askruid), Solenostemon (vroeger Coleus,

siernetel) Tagetes (afrikaantje), Ursinia,

Verbena canadensis (Canadees ijzerhard)

en allerlei Verbena-hybriden, zinnia.

Calibrachoa

Zinnia

Siertabak

E E N J A R I G E K L I M P L A N T E N V O O R

D U RV E R S E N D O E -H E T- Z E LV E R S

Vaak zijn eenjarige klimplanten in pot ver-

rassend mooi. Ook deze klimplanten

groeien snel. Ze hebben in pot uiteraard

ook een steun nodig. Klimmende Oost-

Indische kers en kanariekers (Tropaeolum

peregrinum) hechten zich met de bladsteel-

tjes aan gaas of bamboe. Ipomoea

(pronkwinde), Ipomoea lobata (vroeger Mina

lobata), Asarina, Eccremocarpus, pronk-

boon en Thunbergia alata (Suzanna-met-de-

mooie-ogen) slingeren zich langs stokken

omhoog. Pronkappel en lathyrus of reukerwt

hechten zich met hechtranken aan gaas,

stokken en rijshout. Vaak kunnen aan de

voet andere eenjarigen worden geplant

zodat de kuip een fraai en rijkbloeiend

geheel vormt. Deze klimplanten worden

minder courant aangeboden. Zaad ervan

vindt u wel bij uw tuincentrum. Een klein

aantal bedrijven biedt ook voorgekiemde

jonge planten van deze klimplanten aan.

Met een beetje zorg echter kunt u deze een-

jarige klimplanten zelf ter plaatse zaaien.

[ 13 ]

Ipomoea coerulea

Thunbergia alata

Lathyrus of pronkerwt

P E R K P L A N T E N

D E P O T C H RY S A N T, E E N P L A N T A PA R T

Potchrysanten, vooral die met kleine bloe-

men, zijn de toppers onder de perkplanten

voor nazomer en herfst. Nauwelijks lijkt de

bloei van de zomerse eenjarigen een beetje

af te nemen en ze zijn daar, vaak vele hon-

derden knoppen rijk. Bijna alle kleuren van

de regenboog behalve zuiver blauw komen

in het sortiment van onze kwekers voor en

staan vanaf de nazomer tot ver in de herfst

ter beschikking van de consument. Strikt

genomen zijn deze planten niet eenjarig.

Na de explosieve, overweldigende bloei is

het beste er echter af en vaak verdwijnen

ze dan ook in het compostvat of in de

groencontainer. Als potplanten zijn ze

onovertroffen. Geen plant vertolkt de herfst

met zijn typisch kleurenpalet beter dan de

moderne potchrysant.

C O M B I N AT I E S

Eenjarigen en perkplanten zijn dankbare

planten die spetterende, feestelijke, exo-

tische en zomerse kleuren naar de tuin

kunnen brengen, maar ook ingetogen tinten

zoals het zachte groen van de bloemen

van Nicotiana langsdorffii en Nicotiana

‘Lime Green’.

Over smaken en kleuren kunnen we niet

discussiëren. Felle kleuren zullen sommige

mensen minder aanspreken, vooral als

ermee overdreven wordt. Dan wordt het

geheel schreeuwerig en onrustig. Wie deze

[ 14 ]

P E R K P L A N T E N

kleurtoetsen echter met overleg weet toe te

passen, krijgt vrolijke bloembakken, gevels

en tuinen. Heel wat eenjarige en tweejarige

perkplanten zijn echte lieverdjes: Nemesia,

madeliefjes, viooltjes, vergeet-mij-nietjes,

Heliophila, Lobelia erinus, Phlox drummondii

en Phacelia viscida, Linanthus, Limnanthus,

Nolana en het bosliefje, Nemophila men-

ziesii, zijn vertederende kleine plantjes.

Calibrachoa, petunia, Sanvitalia, knolbegonia, Lantana, Verbena, Pelargonium,Brachyscome en de gele cultivar van het penningkruid, Lysimachia nummularia‘Goldii’

/01

Bonte hondsdraf, Lysimachia nummularia ‘Goldii’, siernetel en petunia

/03

Sanvitalia, Begonia ‘Dragon Wings’ en Lysimachia nummularia ‘Goldii’

/02

[ 15 ]

P E R K P L A N T E N

G E E F U W G E V E L E E N G L I M L A C H

Sinds de ‘hanging baskets’ uit Engeland

naar onze streken zijn komen overwaaien,

is tuinieren in hangmanden ook bij ons een

ware rage geworden. Met een beetje aan-

dacht, kennis, ijver en uiteraard met de

juiste planten kunt u ook bij ons prachtige

manden en korven vullen. Hangmanden zijn

uitermate geschikt voor het opvrolijken van

gevels. Ze hebben een grote invloed op het

straatbeeld en worden om die reden ook

vaak aan lantaarnpalen gehangen.

Een goede mand is gepuntlast en zwaar

geplastificeerd. Duurdere manden zijn van

bandsmeedijzer. Er zijn ook trendy wilgente-

nen korven; zij zijn al fraai nog voor de

planten de mand helemaal hebben

ingepalmd. Verder kunt u kiezen uit manden

met een ronde of met een platte bodem.

Manden met een platte bodem hebben het

voordeel dat ze op de werktafel zonder

hulpconstructie blijven staan. De manden

moeten uiteraard voorzien zijn van stevige

kettingen. Vaak wordt ook een draagstel

bijgeleverd dat aan een muur bevestigd kan

worden.

Voor de ‘bepleistering’ van de mand wordt

traditioneel sfagnum of veenmos gebruikt.

Ander mos, uit de tuin bijvoorbeeld, kan

ook. Mos houdt vocht vast. Een alternatief

zijn de inlegvellen van kokos. Kokos houdt

HANGMANDEN

echter geen vocht vast.

De inhoud van de mand is niet erg groot.

Daarom moet de gebruikte potgrond van

prima kwaliteit zijn. Voeg er wat klei aan toe

en een paar eetlepels van een vochtbuffer,

samen met een traagwerkende organische

meststof of een gecoate meststof.

De planten in een hanging basket moeten er

zich een half jaar in kunnen handhaven.

E N H A N G M A N D B E P L A N T E N

In een hangmand horen onder meer hang-

planten of planten met slappe stengels.

Koop kleine plantjes met een kleine kluit

anders zijn ze moeilijk door de mazen van

de mand te planten. Wanneer u zelf eenjari-

gen hebt gezaaid, kunt u ze er als kleine

planten in zetten.

UU

t i p !

H A N G P O T T E N M E T W AT E R R E S E RV O I R

Uiterst gebruiksvriendelijk zijn de

hangpotten met een waterreservoir

die u in goed gesorteerde tuincentra

vindt. Dat waterreservoir kan tot 2 liter

water bufferen, zodat u op hete dagen

niet voor onaangename verrassingen

komt te staan wanneer u van uw

dagtaak thuis komt.

[ 16 ]

P E R K P L A N T E N

Een hangmand beplant u niet alleen boven-

aan. Hij is het mooist wanneer u ook planten

langs de zijkanten plant.

Bovenaan kunt u laagblijvende omhoog

groeiende planten gebruiken. Die zorgen

ervoor dat de beplanting van een volgroeide

hanging basket mooi bolrond komt te staan.

Prettig zijn de echte slappe afhangers zoals

de bonte hondsdraf die lange slierten

naar beneden laten hangen, terwijl de

Oost-Indische kers en de kanariekers zowel

naar beneden groeien als langs de kettin-

gen omhoog kronkelen zodat u een onge-

dwongen en luchtig sfeertje verkrijgt.

U kunt de hangmand ook met slechts één

soort beplanten. Alleen met oranje vlijtige

liesjes bijvoorbeeld of pastelkleurige

surfinia’s. Ook dat kan een zeer geslaagd

effect opleveren.

Hanging baskets zijn blikvangers en

daarom kiezen de meeste mensen voor

sterk contrasterende bloemkleuren.

Maar ook de bladkleuren en de grootte en

de vorm van de bladeren mogen hun niet te

onderschatten rol spelen. Gebruikt u echter

te veel planten met kleine blaadjes en

bloemen dan wordt het geheel een beetje

zeemzoet.

Zorg daarom voor een grote afwisseling in

bladtextuur. Naarmate de planten groeien,

is er kans dat één of meer soorten de over-

hand krijgen. Daarom zult u af en toe in

moeten grijpen.

G I E T E N E N V O E D E N

Meer nog dan kuipen zullen hanging baskets

frequent en regelmatig gegoten moeten

worden: de grond in hangmanden is

extreem gevoelig voor uitdroging. Van alle

kanten heeft de wind vat op de hangmand

en de uitgegroeide planten verdampen

vooral op warme zomerdagen erg veel

vocht. U mag de grond nooit laten uitdrogen

want een volledig droge kluit neemt geen

water meer op. In dat geval kunt u de mand

in een kuip water proberen te dompelen,

maar gezien de planten de mand helemaal

begroeid hebben, is dat zonder de beplanti-

ng te beschadigen bijna niet mogelijk. Geef

tijdens een warme periode op zijn minst

elke avond water. Dan hebben de planten

rustig de tijd zich helemaal vol te zuigen.

Als het vochtig weer is moet u die

avondlijke watergift vermijden omdat anders

gemakkelijk smeul en rot optreden. Om die

reden is het echt nodig een product te

gebruiken dat de waterhuishouding van de

kluit regelt en voor een vochtbuffer zorgt.

Ook voor hanging baskets zijn gecoate

meststoffen aangewezen, dat zijn mest-

stofkorrels die van een deklaagje voorzien

zijn en hun voedingsstoffen langzaam maar

voortdurend ter beschikking van de planten-

wortels stellen. Door het veelvuldig water

geven en het feit dat er veel doorstroming

is, zullen meststoffen echter snel uitspoe-

len. Bijmesten zal af en toe nodig zijn.

[ 17 ]

P E R K P L A N T E N

P L A N T E N V O O R H A N G M A N D E N

Goede planten voor hangmanden zijn vlijtig

liesje, Lantana, sommige viooltjes, hang-

fuchsia’s, pantoffelplantje (Calceolaria),

klimop, aardbeiplantjes, zenegroen (Ajuga

reptans), bonte hondsdraf (Glechoma

hederacea ‘Variegata’), gevlekte dovenetel

(Lamium maculatum), penningkruid

(Lysimachia nummularia), tandzaad (Bidens

ferulifolia), Brachyscome, Convolvulus

sabatius, Helichrysum petiolare, Lobelia

erinus, Lysimachia congestiflora,

Plectostachys serpyllifolia, bacopa (Sutera

cordata), Sanvitalia procumbens,

Persicaria capitata, schildzaad (Lobularia

maritima), Oost-Indische kers, kanariekers,

petunia (Surfinia en Jamboree) en Verbena. Bidens ferulifolia

Fuchsia

P E R K E N , P L A N T S O E N E N E N B O R D E R S

De meeste perkplanten bloeien overvloedig

en het overgrote deel van de cultivars doet

dat vaak meer dan een zomer lang.

Ze vullen perken en plantsoenen en u kunt er

schitterende langdurig bloeiende en kleurrijke

borders mee creëren. Ook als gatenvullers in

vaste-plantenborders spelen ze een rol van

betekenis. En er zijn nog tal van toepassin-

gen die misschien minder voor de hand

liggen, maar een prachtig resultaat kunnen

geven. Zo kunnen ze in formele tuinen de

parterres van buxus kleur geven of zelfs

als bodembedekker hoge ogen gooien.

En daarmee zijn we bij de Carpet Bedding

aangeland, want tal van lage eenjarige perk-

planten lenen zich wonderwel voor het

vormen van bloeiende tapijten, met kleurrijke

en subtiele motieven.

UU

t i p !

C O M P O S T E N P O T G R O N D

Compost is een beste humus, een

prima grondverbeteraar die het

bodemleven bevordert en zowel de

voedingstoestand, de zuurgraad (pH)

als het vochthoudende vermogen van

uw tuingrond op peil brengt. U mag

compost echter niet verwarren met

potgrond. Aan potgrond worden heel

andere eisen gesteld. Compost kan

goede potgrond nooit vervangen.

[ 18 ]

P E R K P L A N T E N

I N F O R M E L E P E R K E N

Van oudsher werden perken in formele

Franse tuinen met eenjarigen en soms zelfs

met eenjarige groenten als kolen beplant. In

Engeland was Carpet Bedding erg populair.

Niet alleen de kleur van de bloemen, maar

ook de bladkleuren spelen een rol in de

formele perken en in Carpet Bedding.

Eenjarigen die hiervoor in aanmerking

komen moeten een perfect voorspelbare

groei bezitten, laag en compact blijven, een

keurig tapijt vormen en langdurig staan te

pronken met bloemen van dezelfde tint.

Voor deze geometrische en strakke perken

hebt u de keuze uit Begonia x semperflo-

rens-hybriden, verschillende vormen van

sierkool, de mooie siernetels die vroeger

Coleus en tegenwoordig Solenostemon

heten, Lobelia erinus, lage dahlia’s en lage

vormen van duizendschoon, vlijtig liesje,

goudsbloemen, petunia (en Surfinia), Salvia

splendens, Senecio bicolor, Tagetes, Silene

pendula, Verbena-hybriden en lage vormen

van zinnia. Ook het tweejarige vergeet-me-

nietje, het gevuldbloemig madeliefje en de

Viola x wittrockiana-hybriden doen het

er prima.

De hier genoemde planten kunnen ook als

bodembedekker gebruikt worden. Af en toe

zien we er een mooi voorbeeld van. Een

tapijt van petunia’s bijvoorbeeld dat zich

tussen de andere planten weeft of een pad

met een randje van goudsbloemen.

[ 19 ]

P E R K P L A N T E N

O N V E R W A C H T E T O E PA S S I N G E N

En ten slotte zijn er planten met een uitge-

sproken bladtint of zelfs met bijna zwarte

bladeren. Denk aan Perilla frutescens met

paarse bladeren en aan de rode tuinmelde.

Ook de bijna zwarte blaadjes van basilicum,

Ocimum basilicum ‘Dark Opal’ zorgen eve-

nals de grovere zwarte bladeren van de

sierbiet, Beta vulgaris ‘MacGregor’s

Favourite’, voor een spectaculair effect in

moestuinen, kruidentuin, perkjes en formele

tuinen.

E E N J A R I G E N B O R D E R S E N P L U K T U I N E N

We zijn in het moderne tuinieren eerder

vertrouwd met borders van vaste planten en

gemengde borders van vaste planten en

struiken dan met een bloeiende zee van

eenjarige planten. En toch leent het groot-

ste deel van de eenjarigen en perkplanten

zich prima voor fantastisch mooie en lang

bloeiende borders. Niet alleen lage perk-

planten komen er voor in aanmerking, maar

gewoonweg alle soorten eenjarigen van

eenjarige grasjes als kwispelgerst, Hordeum

jubatum en hazenstaartje, Lagurus ovatus,

tot reuzegrote een- en tweejarigen. Lage

perkplanten vormen dan de voorste rijen

van zo een bloemenzoom. Halfhoge en

hoge eenjarigen zoals amarant, siernetel,

Lavatera trimestris, klaproos, slaapbol,

Convolvulus, zonnebloemen, Cosmos zijn

slechts enkele van de talrijke ingrediënten

van een eenjarigenborder. Deze planten

groeien over het algemeen goed in een vrij

schrale, goed doorlatende bodem. U hoeft

ze in normale tuingrond echt niet te voeden.

Daar kunnen ze, anders dan in potten,

bloembakken en kuipen, naar hartelust

wortelen. U kunt een aantal van deze een-

jarigen ter plekke zaaien of in een kasje

voorzaaien en later verspenen. Een groot

aantal ervan is in het voorjaar ook als jonge

plant in tuincentra te koop.

Een prettig gevolg van de enorme

bloeikracht van deze eenjarigen en perk-

planten is dat u er voortdurend bloemen van

kunt snijden. U kunt er dan ook een apart

snijbloemenhoekje van maken. Die speelse

eenjarige bloemen kunt u in boeketten aan-

vullen met de statige bloemen van vaste

planten uit de borders en met rozen uit uw

eigen tuin.

Rode basilicum, Ocimum basilicum

‘Dark Opal’

Hazestaartje, Lagurus ovatus Siernetel, Solenostemon Dagschone, Convolvulus tricolor

[ 20 ]

G E E F D E W I N D G E E N K A N S

In een eenjarigenborder en een snijbloemen-

perkje is de wind de grootste spelbreker.

U snijdt hem het best de adem af door om de

meter bamboestokken van 100 tot 120 cm

lang ongeveer 40 cm diep in de grond te slaan

en ze op een hoogte van een halve meter met

dun maar stevig touw, kriskras, vierkant en dia-

gonaal te verbinden. In dat web van touw vinden

de stengels van de zomerbloemen voldoende

steun. Zorg ervoor dat de bamboestokken

boven-aan recht zijn afgeknipt en niet schuin en

scherp, en plaats er een klein bloempotje of zo

bovenop, zodat u geen gevaar loopt u er bij het

plukken aan te verwonden.

E E N J A R I G E N D I E E I N D E L O O S

S N I J B L O E M E N L E V E R E N

Gemakkelijke eenjarigen die goede snijbloe-

men geven en waarvan het zaad gemakkelijk

te vinden is, zijn: Amaranthus, korenbloemen,

hoge leeuwenbekken, dille, zomerasters

(Callistephus), Clarkia, cosmos, eenjarige

ridderspoor (Consolida), Lavatera, vlas, Ierse

klokken, siertabak, Rudbeckia hirta, eenjarige

Scabiosa, zinnia en zonnebloem. Zaai

zonnebloemen van de soort Helianthus debilis.

Dat is een vertakkende soort die eindeloos

veel bloemen geeft. En ook Oost-Indische

kers mag in het snijbloemenhoekje niet ont-

breken, al was het maar om met de pikante,

eetbare bloemen en blaadjes zomerslaatjes

te verfraaien.

Rudbeckia hirta

Zinnia

Lavatera trimestris

P E R K P L A N T E N

UU

t i p !

B L A D G E U R P E L A R G O N I U M S I D E A L E

T E R R A S P L A N T E N

De populariteit van

bladgeurpelar-

goniums neemt

hand over hand

toe. Het zijn in-

derdaad erg

fraaie en boeiende planten en uw neus

zal u niet tegenspreken, behalve wan-

neer u aan een zeldzame allergie lijdt.

Was pakweg 30 jaar geleden alleen

de citroengeranium (officieel citroen-

pelargonium) genoegzaam bekend,

dan kunt u nu kiezen uit een sortiment

van ruim 50 cultivars, elk met een

specifieke bladgeur. Het aardige is

dat bladgeurpelargoniums echte

geurkameleons zijn en tal van bloe-

mengeuren, specerijen en andere van

oorsprong plantaardige parfums, zoals

chocolade, kunnen nabootsen. In pot

op een zonnig terras zullen ze nooit

teleurstellen. Bovendien verjagen de

citroenpelargonium en andere

bladgeurpelargoniums muggen en

ander vervelend ongedierte.

[ 21 ]

P E R K P L A N T E N

E E N J A R I G E N I N V A S T E -P L A N T E N-

B O R D E R S

Eenjarigen zijn bovendien uitermate geschikt

om open plekken in een gemengde border

en een vaste-plantenborder op te vullen.

De meeste vaste-borderplanten bloeien in

de periode van begin mei tot half juli. Dan

valt de bloei meestal stil. Daarvoor is onder

meer de zomerhitte verantwoordelijk. In die

periode laten veel vaste planten vooral hun

zaden rijpen. In de nazomer zien we dat

veel vaste planten een tweede bloei kennen,

Begonia, afrikaantje, Rudbeckia hirta, siernetel

/01

Siernetel, afrikaantje, Rudbeckia hirta

/02

andere laten het afweten. De meeste een-

jarigen zullen zich, gezien hun afkomst, juist

ten volle ontplooien in de zomerse warmte.

Ze bloeien dan volop en doen dat vaak tot

de zon in het najaar getemperd wordt en de

eerste vorst toeslaat. Om die reden zijn een-

jarigen in een border van groot nut.

Ze zorgen voor een uitbundige bloei in de

warmste periode van het jaar.

Pas ingeplante vaste-plantenborders hebben

een jaar of twee, drie nodig om tot volle

wasdom te komen. In het begin zijn er open

plekken. Daarom is het goed eenjarigen

tussen de vaste planten te laten groeien en

bloeien. De border lijkt goed gevuld en is

het eerste jaar al mooi. Dat geeft moed.

Wanneer u de wat vermoeide eenjarigen in

de nazomer uitrukt, geeft u de vaste

planten de kans zich in de nazomer en het

najaar stevig te ontwikkelen.

[ 22 ]

P E R K P L A N T E N

UU

t i p !

D E K AT T E N S N O R H O U D T V A N W A R M T E

Een heel interessante plant die zomaar

tussendoor in een border en ook in

plantsoenen hoge ogen gooit, is de

kattensnor, Cleome hassleriana.

Het is een plant die het beste warm

in een kas wordt voorgezaaid. Op een

zonnige plek groeit hij uit tot een

mooie verschijning. Niet alleen de

bloemen maar ook de kleverige peulen

zijn decoratief. Zoals de meeste

eenjarigen bloeit de kattensnor tot

het vriest. Er is recent ook een com-

pacte versie van de kattensnor op de

markt gekomen. Cleome hassleriana

‘Sparkler’ is beschikbaar in vier ver-

schillende kleuren. Deze kattensnor

wordt ook in kleinere tuinen onge-

twijfeld een succes.

I N O P E N B A A R G R O E N

Een bloemenakker midden in de stad of op

een rotonde. Dat kan. Er zijn echter meer

voor de hand liggende toepassingen voor

eenjarigen in openbaar groen van stad en

dorp. Zo bestaan er tegenwoordig in elkaar

passende bloembakken die een heuse

bloemenmuur of bloemenzuil maken op

pleinen, langs parkings en in straten.

Vanwege hun overvloedige bloei lenen een-

jarigen zich voor het in de bloemen zetten

van gevels van openbare gebouwen en voor

het beplanten van vluchtheuvels, perken en

plantsoenen. Worden zowel de wijken als de

mensen niet vrolijker van de uitbundige bloe-

menpracht van eenjarigen in de zomermaan-

den? Terwijl de binnenstad vol eenjarigen

planten een feestelijk aanzien krijgt.

Want gul zijn eenjarigen en de stad van

steen en beton kan een kleurtje gebruiken.

Zo ziet u hier en daar hoe de boomspiegels

met perkplanten zijn beplant. Vaak merk je in

die straten dat een groter aantal huiseige-

naars veel meer aandacht besteedt aan het

in de bloemen zetten van hun gevel.

Voorbeelden strekken…

En lenen eenjarige planten met hun voor-

spelbare bloemkleuren zich niet voor

bloementapijten en voor allerlei leuks voor

de kindertjes? Sprookjesfiguren en strip-

helden kunnen uitgebeeld worden en maken

de koekenstad ook voor de jongsten onder

ons aantrekkelijker.

In de inleiding zeiden we het al: perkplanten

zijn de vlaggen en wimpels van de stad.

En met het huidige sortiment kunnen die

vlaggen en wimpels van de prille lente tot

de herfst wapperen.

E C O L O G I S C H V E R A N T W O O R D

Eenjarigen verwelken. In het najaar gaan ze

naar het compostvat of worden meegegeven

met de GFT-container. In beide gevallen worden

ze gecomposteerd, een natuurlijk proces waar-

bij plantaardig materiaal wordt omgezet in

hoogwaardige humus, compost. Zo baart het

dode materiaal opnieuw leven, want compost

bevat tal van gunstige micro-organismen die de

bodem en de potgrond gezond houden.

Ervaren tuiniers zullen zelfs enkele handjes

compost aan de goede potgrond toevoegen

wanneer ze hun bakken en potten beplanten.

Misschien werpt u op dat de perkplanten in

bloembakken in droge tijden wel heel veel

water nodig hebben. Door vochtbuffers als

TerraCottem® te gebruiken kunt u de hoeveel-

heid water beperken. En als het regent, zorgt

de hemel zelf voor het broodnodige water,

waarvan een deel door de polymeren van de

vochtbuffer wordt opgeslagen om het mondjes-

maat weer vrij te geven wanneer de kluit

begint te drogen.Ook kunt u gebruik maken

van hangpotten met een waterreservoir dat het

uitspoelende water gedeeltelijk bijhoudt zodat

u ook met deze methode minder frequent

water moet geven.

[ 23 ]

P E R K P L A N T E N

E N W AT A L S U P R O F E S S I O N E L E H U L P

W E N S T?

Niet iedereen heeft de tijd of de ervaring

om zelf zijn bloembakken of tuinperken te

beplanten met perkplanten. Uw hovenier of

tuinaannemer staat als vakman klaar om u

te adviseren en om de klus voor u te klaren.

Hij of zij kan alle grondbewerkingen uit-

voeren en potgrond, perkplanten en

terrasplanten leveren. Hij kan creatieve en

seizoensgebonden plantencombinaties

uitwerken. Ook de ervaring en de visie van

een tuinarchitect kan een oplossing bieden

om uw dromen om te toveren in kleurrijke en

harmonieuze composities met perkplanten.

De bloemist of het personeel van het tuin-

centrum in uw buurt zal u graag inlichtingen

verstrekken over het plantensortiment en de

verzorging van uw perkplanten.

UU

t i p !

A U T O M AT I S C H E D O R S T L E S S E R S

I N S C H A K E L E N

Het gieten van perkplanten en tuin-

planten is belangrijk maar soms

lastig. Een tijdelijk of een perma-

nent waterbevloeiingssysteem

maakt het u een stuk gemakkelijker.

In de handel vindt u alle ben-

odigdheden voor een efficiënt

bevloeiingssysteem. U kunt daarbij

beroep doen op de vakman, uw

hovenier of tuinaannemer, die deze

bevloeiing volgens de regels van de

kunst kan installeren, eventueel met

een betaalbaar volautomatisch

besturingssysteem.Terwijl u uitrust

en geniet van uw kleurrijke tuin

zal het beregeningssysteem

automatisch de dorst van uw

planten lessen. Met een druk op

de knop of met een automatische

tijdsregeling is alles mogelijk:

druppelbevloeiing, bloembakbe-

vloeiing, sproei- en vernevelinstal-

latie, al dan niet met afstands-

bediening en computerbesturing.

K I N D E R S P E L

Het componeren van een eenjarigenborder

vraagt al een beetje inspanning. U moet de

grond plantklaar maken en doorlevende

onkruiden als haagwinde, zevenblad, kweek-

gras en akkerpaardenstaart verwijderen.

Gelukkig is het beplanten van bloembakken

helemaal geen lastig karwei. Het is een aan-

genaam werkje waarbij u zelfs de kleuters

kunt betrekken. De kleurrijke plantjes geven

snel resultaat. En daar houdt een mens wel

van. Bovendien hebben de meeste perk-

planten kleuren en tinten die kinderen tof en

cool vinden. Jong geleerd is oud gedaan.

En als u van experimenteren houdt dan

kunt u dat gemakkelijk en met een klein

budget met eenjarigen en perkplanten.

U kunt het resultaat snel beoordelen en

lessen trekken uit het goede en het slechte.

Onze leefomgeving zal er mooier en

aangenamer van worden.

BLOEM EROP LOS!