BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN...

48
BEGIA ETA BEGIRADA EL OJO Y LA MIRADA

Transcript of BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN...

Page 1: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

BEGIA ETA BEGIRADA

EL OJO Y LA MIRADA

Page 2: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 3: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 4: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 5: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Xabier Agirre Unamuno Izaskun Alonso Saratxaga Marta Barandiaran Landín Fernando Bazeta Gobantes

Iñaki Bilbao Delgado Mikel Garate Arakama David García Rodríguez Manuel Ángel García Seco

Waldo González Fernández Genoveva Linaza Vivanco Fernando Mardones Berasaluce Agustín Reche Mora

Mercedes Truan Laka

BEGIA ETA BEGIRADA EL OJO Y LA MIRADA

SESTAOGERNIKA-LUMO

BARAKALDO

Page 6: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 7: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

EXPOSICIÓN ITINERANTE 2016 IBILTARI ERAKUSKETA

Sestaoko Erakusketa Aretoa - Sala de Exposiciones de Sestao - Gran Vía, 13

Irailak 19 Septiembre / Urriak 8 Octubre

Gernika-Lumo - Kultur Etxea - Foru Plaza, 2

Urriak 10 Octubre / Azaroak 4 Noviembre

Barakaldo - Udal Erakusketa Aretoa / Sala Municipal de Exposiciones - Parque Antonio Trueba

Azaroak 7 / 25 Noviembre

Page 8: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 9: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN

Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra dago, halaber, begiratzen duen begiaren izaera1

Pintura mendebaldarrean izpi bisualak eite esplizitua edo ezkutukoa izan zuen beti, ikuspegi baliotsua eransten zuelarik margolanaren baitako osaketan (begia bera bezain baliotsua) eta honek nukleo magnetikoa ba-litz bezala funtzionatzen du eta berorren esferan gatibu geratzen den oro erakarri eta urrundu egiten du.

Pintura garaikidean pentsatzen duguna baino ohikoagoa da pintorea be-giak adierazten duenarena baino harago joatea, eta begiratua deskribat-zea: argi-jarioak, gai gori eta fluido umelak; begiratu labur harrizkoa eta hieratikoa edo, bestela, zelatan dagoena eta garroak luzatzen dituena objektua eskuratzeko. Eta, gainera, iraganekoarekin lotura du eta badiru-di iragan horrek bizirik jarraitzen duela artearen esparruan. Platonen me-moriak gaurkotu egiten ditu hainbat garai non begiratua objektuei forma ematen duen fluidotzat jotzen baitzen, eta baita garrotzat ere, inguruaz jabetzen zelarik. Begiratu aktiboa, begiratu bizia, zeinaren argi-izpiek es-pazioa zeharkatzen duten eta honen bitartez soilik unibertsoa birsortzen den begiratzen duenaren begietara.

Hain dago zabalduta irudi hori ezen argi geratzen baita ez dela behin behinekoa eta isolatuta dagoen gaia. Alderantziz, pintura garaikidearen zati baten adierazle da. Hainbat artistaren margolanetan irudikatzen di-ren begiek sekulako protagonismoa hartzen dute. Eta begiko fluidoarekin batera, begiak berak eta begiratuak begiaren beraren eta honen nolako-tasun aktiboaren esangura eraldatzen dute erabat, eta baita XX. men-dean erabiltzen duten espazio plastikoa ere.

Picassok zenbait akuafortetan adierazita bezalako begiratu ausart eta es-anguratsuak aurkitzea zail egingo zaigu begiratuen bilakaeran. Picassok 1968an egindako akuaforte batek pintura veneziarraren eragin nabaria du. Horrela, begiratzeak eta begiratua itzultzeak eragiten duten goza-menean aurkitzen da erotismoaren esentzia. Halaber, eta ondorioz, inti-

1 Odilon Redon: A soi même. Journal (1867-1920). José Cortí, H. Floury Editeur, Paris.

Pablo Picasso. Intercambio de mi-radas, kolore bakarreko tinta eta punta lehorra 1968koa.

Eugenio Granell. El ojo de fuego, argazkia 1952.

Page 10: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

mitatea urratzearen ondoko atsegina lortzen da, eta limurtze ahalmenari esker, gatibu geratzea ezinbestean. Grabatu izugarri honen kasuan, izpi bisuala sintetizatu egiten da lerro grafiko sinpleetan. Esan behar, bes-talde, pinturaren historian zehar, begiratuaren argitasun indarra, ostera, suak, argi-izpiak, dirdirak eta distirak adierazi dutela batik bat.

Distira eta argiaren indarraren fluidoa adierazita aurkitu ahal izateko, urrunera jo behar dugu. Alegia, gure kultura elikatzen duten tradizioeta-ra jo behar dugu, tradiziook lotura baitute sakratua zen begiarekin. Ira-ganean, artistek aldebakartasunez erabaki zuten argitasuna barreiatzen zuen begia santu, jainko edota sakratu ziren begiena izan behar zue-la. Begi hauek eremu mitiko eta erlijiosoan azaldu ziren nabarmen. Begi horrek daukan liluratzeko boterea dela eta, begirik nabarmentzekotan, jainkozkotasunaren euskarri bakar den begia da. Argitasuna barreiatze-ko duen gaitasunari esker, sortu eta heriotza eragiten du. Mediterraneoan bizi ziren kulturen artean hedatuta dago haren presentzia zabal eta sako-na. Baina badira aldagaiak hainbat herritan, eta horrek berretsi egiten du sinboloaren eta mitoaren batasuna, azken milurtekoetan kultura mende-baldarraren ikur izan dena: Eguzki Mitoaren Begia.

Mundu garaikidean artean azaltzen den begia ez da jada jainkozkota-sunaren euskarri, eta erlijioarekiko ezaugarri zaharrak galduta, berezko tasunei eutsi die: begiratuaren hedapena, argitasuna barreiatzea, mu-gikortasuna, liluratzeko eta harritzeko gaitasuna.

Miguel Angelen David-en marmolezko begiaren zati bat erakusten digu Eugenio Granell-ek margotutako “Suzko begia”n (1952). Gaur egun ere suak irauten duen kulturaren lorratz txikia balitz bezala, begiak su izpiak proiektatzen ditu, argi mugikorra, eta helburu zehatza du: sortzen jarrai-tzea.

Platonek ezarritako tradizio zaharra batzen du argia proiektatzen duen begiak, eta mugimendu Surrealistak egoera ezin hobea kausitu zuen joera piktoriko honetako artistek gai emankorra bilatzeko: begi falikoa eta begiratu oratzailea, begi zauritu eta odoletan dagoenarekin alderatuta.

Redon dugu begiaren eta begiratuaren tratamenduan aitzindarietako bat. “A Edgar Allan Poe”ri egindako ilustrazioetako batean “Ikusmena” (1879), naturaz gaindiko begi bat dakusagu gorantz begira, espazio bera gainditzen duen horretan flotatzen. Begia da protagonista bakarra mar-

Odilon Redon. Ametsean, litografia 1879.

Salvador Dalí. Moisés, lumaz eta akuarelaz egindako marrazkia (ez du datarik).

Page 11: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

golan horretan, eta begitik jalgitzen den distirak begi horren izaera argi-dun eta dirdiratsua adierazten digu.

Dalik pintatu zuen Moises-en (ez du datarik) begiko fluidoek argi dirdi-ratsua erakusten digute, eta baita negar anpulu potoloen jarioa ere. Hau da, argi dibinoaren materia-gozo eta giza materia baldarraren aurkakota-suna azaltzen digu. Adierazpen artistiko honetan gizatiarrago egiten du dibinoa eta, aldi berean, aita ahalguztidunaren aurkako eraso pribatua ere bada.

Argia materia leuna eta jainkoekiko harremana erakusten badigu, negar anpuluak giza materia dira eta sentimenduak adierazten dute. Schönberg musikaria zen eta zaletasun handia zuen: begiratuak baino ez zituen pin-tatzen ia. “Negar anpuluak” (ez du datarik) margolanean galgarik gabe-ko emozioa islatzen digu, begiei gainjarrita. Honekin sentimenduen eta begiratuaren nolakotasuna adierazten du, begiaren itxura hutsetik hara-go, alegia

Sentimendu bat adierazteko gai izateaz gain eta espazioa fluido ume-lez gainezkatu, begiak gaitasuna du magnetizatzeko, zur eta lur uzteko, urratzeko, bortxatzeko eta hiltzeko. Max Ernst-en collagean -Dragoiaren Gorterako (3.104) (1934) egindako ilustrazioa- begiratuaren nolakotasun aktibo hau aurki dezakegu. Aurkako izaera adierazi nahi du eta aingeru-deabru dualtasuna adierazten duen pertsonaiak krudelkeriaz begiratzen dio begiaren antzeko den kristalezko esfera bati. Gardena eta trinkoa da esfera, eta harriduraz eta jabetzaz mintza zaigu, eta begiratuaren lilurak borondateaz jabe egiteko duen gaitasunaz.

Adibide hauek urriak dira XX. mendeak eragin dituen irudiekin aldera-tuta. Baina egia esan, begia eta begiratua protagonista dituen joera za-balagoa jartzen dute mahai gainean. Eta adibide hauek gaur egungo artearen panorama goitik behera aldatu dute. Begiaren tratamendu ezo-hikoak eta, halaber, begiratuaren distira, ibilbidea eta fluidoek aspaldiko ikuspuntuak berreskuratu dituzte. Ikuspuntuok gure kulturaren jatorrian egon ziren txertatuta. Gaur egun, baina, erabat eraldatuta daude eta be-rrikuntza eransten dute. Ezin baita ahantzi liluratzeko, kezka sortzeko eta unibertsoak sortzeko duten gaitasun itzela, zeinean begiaren eta begira-tuaren agerpenak enigma loratzen lagundu duen.

Susana Milán de Grado pintorea da eta doktore Arte Ederretan, U.C.M.

Arnold Schönberg, Negar malkoak, olioa mihise gainean, c. 1910.

Max Ernst, Dragoiaren gortea, co-llage 1934.

Page 12: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

MIRADAS, OJOS Y FLUIDOS EN LA PINTURA DEL SIGLO XX

Ver y ver bien siempre será el primer precepto delarte del pintor. Pero hay que conocer también lanaturaleza del ojo que mira1

En la pintura occidental el rayo visual fue siempre de forma explícita o encubierta, un elemento muy valioso dentro de las fuerzas compositivas que actúan dentro del cuadro, tanto como el ojo, que funciona como un núcleo magnético atrayendo y repeliendo cualquier cosa que sea atrapada en su esfera.

Que el pintor vaya más allá de la representación del ojo y describa la mi-rada, sus emanaciones luminosas, los fluidos de materia incandescente y húmeda; que explique gráficamente la ojeada pétrea y paralizante, o aquella que acecha y lanza sus tentáculos para atrapar un objeto, es bastante más frecuente en el ámbito de la pintura contemporánea de lo que podríamos imaginar en un primer momento y además enlaza con un pasado que todavía hoy parece estar vivo en el ámbito del arte. La memoria de Platón actualiza épocas en que la mirada fue concebida como un fluido que daba forma a los objetos, o como tentáculos que proyectándose, se apropian del mundo que los rodea. Mirada activa, mirada viva, cuyo rayo de luz hiende el espacio y solo merced a él, se recrea el universo ante los ojos del que mira.

Su profusión indica que no es un tema ocasional y aislado, muy al con-trario, su permanencia imprime un sello que distingue una parte de la pintura contemporánea. De la mano de artistas muy dispares aprecia-mos que el ojo representado en los cuadros alcanza un protagonismo excepcional y junto a los fluidos emanados del ojo y a la mirada trans-forman profundamente tanto el significado del propio ojo y su cualidad activa, como el espacio plástico en el que se mueven durante el siglo XX.

1 Odilon Redon: A soi même. Journal (1867-1920). José Cortí, H. Floury Editeur, Paris.

Page 13: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Quizá no podamos encontrar trayectorias de la mirada tan atrevidas y elocuentes como las expresadas por Picasso en uno de sus aguafuertes. Realizado en 1968, posee una clara influencia de la pintura veneciana. La exaltación del erotismo encuentra su esencia en el deleite de mirar y de devolver la mirada. Fruición al transgredir la intimidad, y merced a su poder de seducción quedar atrapado irremediablemente. En el caso de este portentoso grabado el rayo visual se sintetiza en unas líneas gráfi-cas simples, pero la luz de la mirada ha sido expresada a lo largo de la historia de la pintura fundamentalmente, por fuego, rayos de luz, fulgor, resplandor, etc.

Para encontrar expresados el resplandor y los fluidos luminosos, es ne-cesario remontarse lejos, a tradiciones que nutren nuestra cultura y que están en relación con un ojo que fue sagrado. En el pasado, los artistas reservaron unilateralmente la manifestación del ojo que emana luz a ojos santos, divinos, sagrados; ojos que proliferaron en el ámbito mítico y religioso. Pero si hay un ojo que destaca sobre todos ellos por su poder de fascinar es un ojo único soporte de lo divino, que gracias a su poder de emanar luz, crea y da muerte. Su presencia ancha y profunda está di-seminada entre las culturas que poblaron el Mediterráneo; las variantes que encontramos en el área de asentamiento de los diferentes pueblos, no hacen más que confirmar la unidad de un símbolo y un mito que du-rante los últimos milenios ha presidido la cultura occidental: el Ojo del Mito Solar.

En el mundo contemporáneo el ojo que se revela en el espacio del arte, ha dejado de ser soporte de lo divino y ha perdido los antiguos atributos religiosos, conservando las cualidades propias de su naturaleza: la pro-pagación de la mirada, la emanación de luz, la movilidad, el poder de fascinar y de petrificar.

Eugenio Granell en su Ojo de fuego (1952), muestra un fragmento de mármol del ojo del David de Miguel Ángel. Como si fuera un vestigio mínimo de un cultura que aun hoy no ha extinguido su fuego, el ojo pro-yecta rayos de fuego, luz móvil, con un designio determinado: continuar creando.

Pablo Picasso. Intercambio de mi-radas, aguatinta y punta seca de 1968.

Eugenio Granell. El ojo de fuego, fotografía de 1952.

Odilon Redon. En el sueño, litogra-fía de 1879.

Page 14: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

La proyección de luz a partir del ojo, recoge una antigua tradición inau- gurada por Platón que encuentra terreno abonado en el movimiento Su-rrealista. Los artistas encontrarán temas fecundos, recreándolos en el ojo fálico y la mirada prensil, en contraste con el ojo herido y sangrante.

Uno de los artistas, precursor innegable en el tratamiento del ojo y la mirada, es Redon. En una de las ilustraciones realizadas para «A Edgar Allan Poe», Visión (1879), observamos un ojo sobrenatural dirigirse hacia lo alto, flotando en un espacio al que excede. Es el protagonista indiscu-tible del cuadro y el resplandor que emana a partir de él nos habla de su naturaleza luminosa y radiante.

El Moisés (s/fecha),que pinta Dalí da cuenta de los fluidos del ojo como una luz resplandeciente, al tiempo que espesas lágrimas gotean. La opo-sición entre la sutil materia de la luz divina y la grosera materia humana, marcan ese gesto de hacer más humano lo divino y una forma privada de atentar contra un padre todopoderoso.

Si la luz es materia sutil y nos relaciona con los dioses, las lágrimas son materia humana y expresan sentimientos. Schönberg, músico cuya afi-ción le llevó casi exclusivamente a pintar miradas, muestra en Lágrimas (s/fecha), la emoción incontenible superpuesta a los ojos, expresando la cualidad del sentimiento y de la mirada de rebosar de la mera forma concreta.

Más allá de expresar un sentimiento e inundar el espacio de fluidos hú-medos, el ojo posee el poder de magnetizar, petrificar, transgredir, violar y de matar. En el collage de Max Ernst, ilustración realizada para La corte del dragón (3. 104) (1934), encontramos esta cualidad activa de la mirada. El personaje que sustenta la dualidad ángel-demonio, sugerida por las alas de naturaleza opuesta, mira con fiereza una esfera de cristal homóloga del ojo. Su transparencia y dureza nos habla de petrificación, de posesión, de apoderarse de la voluntad con el hechizo de la mirada.

Estos ejemplos son escasos si pensamos en las cuantiosas imágenes que genera el siglo XX, pero dan cuenta de un fenómeno mucho más amplio y profundo que teniendo al ojo y a la mirada como protagonistas,

Salvador Dalí. Moisés, dibujo a plu-ma y acuarela, sin fecha.

Arnold Schönberg. Lágrimas, óleo sobre lienzo, c. 1910.

Page 15: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

han revolucionado el panorama del arte actual. El tratamiento insólito del ojo, así como el del resplandor de la mirada, de sus trayectorias y fluidos han despertado perspectivas que estuvieron en el origen de nuestra cultura. Hoy totalmente transformados aportan la innovación sin haber olvidado su extraordinario poder para fascinar, inquietar y crear universos en los que la manifestación del ojo y la mirada han propiciado que florezca el enigma.

Susana Milán de Grado es pintora y doctora en Bellas Artes, U.C.M.

Max Ernst. La corte del dragón, collage de 1934.

Page 16: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 17: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

ARTELANAK - OBRAS

Page 18: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Xabier Agirre Unamuno

Page 19: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 20: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Izaskun Alonso Saratxaga

Page 21: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 22: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Marta Barandiaran Landín

Page 23: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 24: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Fernando Bazeta Gobantes

Page 25: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 26: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Iñaki Bilbao Delgado

Page 27: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 28: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Mikel Garate Arakama

Page 29: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 30: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

David García Rodríguez

Page 31: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 32: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Manuel Angel García Seco

Page 33: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 34: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Waldo González Fernández

Page 35: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 36: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Genoveva Linaza Vivanco

Page 37: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 38: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Fernando Mardones Berasaluce

Page 39: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 40: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Agustín Reche Mora

Page 41: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 42: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Mercedes Truan Laka

Page 43: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 44: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 45: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Xabier Agirre UnamunoAutoerretratua2016Óleo sobre tabla

Choza de adobe2016Óleo sobre lienzo

Izaskun Alonso Saratxagaizk2014Acrílico sobre lienzo

Ametsetan2016Acrílico sobre lienzo

Marta Barandiaran LandínUrpean2016Técnica mixta sobre lienzo

Goitik begiratuta2016Técnica mixta sobre madera

Fernando Bazeta GobantesIn dulci jubilo2016Impresión / tela, acrílico y óleo

Caminos de hierro I2016Técnica mixta sobre lienzo

Iñaki Bilbao DelgadoBuruerretratua2013Óleo sobre lienzo

René2016Óleo sobre lienzo

Mikel Garate ArakamaDenbora arin dabil2015Acrílico sobre tabla

Gometxak danantzako2015Acrílico sobre lienzo

David García RodríguezAutorretrato2014Óleo sobre lienzo

Estructura II2016Óleo sobre lienzo

Manuel Ángel García SecoSin título2016Ceras sobre cartón y lienzo

Sin título2015Óleo sobre lienzo

Waldo González FernándezIzenik gabe2016Óleo sobre lienzo

Izenik gabe2016Óleo sobre lienzo

Genoveva Linaza VivancoAutoerretratua2016Óleo sobre lienzo

Ganbarako egunak IV2016Óleo sobre lienzo

Autoerretratu guztiek 20x20cm. neurtzen dute. Gainerako lanek 100x100cm. neurtzen duteTodos los autorretratos tienen unas dimensiones de 20 X 20 cm. Las demás obras miden 100 x 100 cm.

KATALOGOA / CATÁLOGO

Fernando Mardones BerasaluceAutorretrato2016Grafito sobre nylon

Logos2016Pastel graso sobre nylon

Agustín Reche MoraAutorretrato2014Óleo sobre lienzo

Oración2015Óleo sobre lienzo

Mercedes Truan LakaAutorretrato2014Óleo sobre lienzo

Azucenas en el lago2015Óleo sobre lienzo

.

Page 46: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra

Koordinazioa / Coordinación David García

Editorea / Editores Ayuntamiento de Barakaldo-ko Udala

Ayuntamiento de Gernika-Lumo-ko UdalaAyuntamiento de Sestao-ko Udala

Diputación Foral de Bizkaia - Bizkaiko Foru Aldundia

Diseinua eta Maketazioa / Diseño y maquetaciónIzaskun A. Saratxaga - David García

Testua / TextoSusana Milán de Grado

Itzulpena / TraducciónKarlos Gorrindo Etxeandia

Argazkiak / Fotografías Egileak / Los-as autores-as

Impresión / ImprimaketaSprint Digital S.L.

L.G. / D.L. BI- -2016

Page 47: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra
Page 48: BEGIA ETA BEGIRADA - Sestao eta begirada.pdf · BEGIRADAK, BEGIAK ETA FLUIDOAK XX. MENDEKO PINTURAN Ikusi eta ondo ikustea da pintorearen artearen lehen baldintza. Ezagutu beharra