BBK-1MgaHariCEB

8/14/2019 BBK-1MgaHariCEB

1/41(PAGE 365)

Ang panahon sa mga Hari maoy ikatulong yugto sa Kasaysayan sa Israel. Sunod nisa panahon sa mga Patriarka (Abraham, 1750 B.C. ug sa Exodo ug Kadaogan (Moises,1250 B.C.).

Nailog ni David ang Jerusalem sa mga tuig 1000, B.C. Human mamatay siSolomon sa 932, B.C., ang gingharian ni David ug sa anak niya nga si Solomon naba-hin sa duha. Ang Amihanang bahin nga gitawag og Gingharian sa Israel nahanaw sapaglabay sa duha ka siglo. Ang habagatang bahin nga gitawag og Gingharian sa Juda

milungtad hangtod sa tuig 587, B.C., ang pagkalumpag sa Jerusalem ug sa Templo ugang Pagkabihag ini sa Babilonia.

Kining panahon may gidugayon nga upat ka siglo. Kining upat ka siglo sa mgaHari maoy labing importanti sa Balaang Kasaysayan kay mao man ni ang panahonkanus-a ang Diyos nagpadalag mga propeta sa iyang katawhan.

Ang taas nga bahin sa Biblia nasulat ining upat ka siglo. Wala lang kini sulata samga dagkong propeta sama nila ni Isaias ug Jeremias, apan dunay pundok sa ubangpropeta nga dili kaayo ilado nga nagsulat sa dagkong bahin sa kasaysayan sa Israel:ang taas nga bahin sa Genesis ug Exodo, ang mga basahon sa Deuteronomio, Josue,Mga Maghuhukom, Samuel ug mga Hari.

Gawas nga ang panahon sa mga Hari maoy labing mahinungdanon sa balaangkasaysayan; mao sab kini ang panahon kanus-a ang mga hitabo klaro ug tukma gayod.

Makita nga kining upat ka siglo panahon sa nagkaawop nga kasaysayan saGingharian sa Israel, kon mao lay atong lantawon ang gahom ug bahandi. Apan sulodining upat ka siglo, pinaagi sa mga pagsulay, mga panglutos, ug sa tanang matang sakalisdanan nga ilang naagian, uban sa mga propeta, nakaabot ang Israel sa kahamto-ngan sa pagtoo nga nahingpit ug natuman diha ni Cristo.

Ang Basahon sa mga Hari

Sa Sinugdan ang mga Hari gihimong usa ra ka basahon. Kining tanan bunga sapamalandong sa mga propeta nga nahashasan sa pagkabihag nila sa Babilonia.

Usa ni ka relihiyosong kasaysayan; gituyo nga wala dinhi ilakip ang mga hitabonga giisip nga mahinungdanon sa ubang batid sa kasaysayan: halos wala mahisgotidinhi ang mahinungdanong pagmando ni Omri ug Jeroboam II sa Samaria.Gihinumdoman ang mga hukom ug binuhatan sa mga Hari nga nakaingon sa pagka-bulag sa Gingharian. Pipila ra ang mga hari sa Juda nga gidayeg tungod sa ilangkamaunongan kang Yahwe.


2/41

Tulo ka bahin ang dali rang mamatikdan:

ang mahimayaong paghari ni Solomon ug ang Templo; ang kasaysayan sa duha ka gingharian sa Israel ug Juda human sa ilang pagka-

bulag; human sa pagkapukan sa Gingharian sa Israel, giasoy ang kasaysayan sa Juda

hangtod sa pagkapukan sa Jerusalem sa tuig 587 B.C.Ang mga ulohan nga naghisgot ni Elias ug Eliseo himulag nga han-ay 1 Hari 17

nagdto sa 19 ug 2 Hari 2 ngadto sa 8.

366


3/41

367 1 MGA HARI 1

Buot Maghari ni Adonias

1 Tigulang na si Hari David. Tug-nawon na siya bisag baga ang

iyang habol. 2 Busa, miingon kaniyaang iyang mga alagad: Mangita kitagdalagita nga mag-asikaso sa halang-dong hari ug mag-atiman kaniya. Mo-dulog siya sa pagkatulog sa Hari, aronmainitan siya. 3 Nangita silag anyagnga dalagita sa tibuok Israel ug ilangnapilian si Abisag nga taga Sunam uggipaatubang nila sa Hari. Pagkaanyagsa dalaga 4 nga miatiman ug mialagadsa hari. Apan wala hilabti sa hari ang

dalaga.5 Si Adonias naman, ang kamagu-

langang anak ni Hagit, buot mahi-mong hari. Busa, nagpaandam siyagmga karwahe ug mga magkabayo ngaanaay 50 ka tawo nga mag-una ka-niya. 6 Wala siya badlonga sa iyangamahan ug wala usab pangutan-anganong iya kining gibuhat. Ambo-

ngan si Adonias, ang ikaduhang anakni Hagit; magulang niya si Absalom.7 Unya, nakigsabot si Adonias kangJoab, anak ni Sarvia, ug kang Abiatarusa nga pari ug ilaha siyang gisupor-tahan. 8 Apan si Sadok, usa usab ngapari, ug si Benaya, anak ni Yehoyada,ug si Propeta Natan, uban ni Simei ugRei ug ang mga isog nga gwardiya niDavid wala mosunod kaniya.

9 Naghalad si Adonias sa mga kar-nero, baka, ug mga nating gipatam-bok. Didto siya naghalad sa bato saZohelet sa kilid sa En-Rogel. Busa,gidapit niya ang iyang mga igsoon,ang mga anak sa Hari ug ang tanangopisyal sa Juda. 10 Apan wala niya da-pita si propeta Natan, si Benaya ugang isog nga gwardiya, hasta gani si

Solomon nga iyang igsoon.11 Ug gipangutana ni Natan si Bat-seba, inahan ni Solomon: Wala ka bamakadungog nga si Adonias, anak niHagit, mao nay naghari? Dili kini na-hibaloan sa halangdong hari nga siDavid? 12 Aron maluwas ang imongkaugalingon ug ang imong anak, si

1

Solomon, kini ang imong buhaton.13 Adtoa ug sudla sa iyang lawak siHari David. Sultihi siya: Akong Ha-langdon hari, dili ba imo mang gisaadsa imong ulipon, si Solomon, akong

anak, nga siyay mopuli kanimo pag-lingkod sa trono? Nganong si Adoniasman ang naghari karon? 14 Samtangmagsultihanay pa kamo, mosulod akoug akong dasonan ang imong mgapulong.

15 Busa, misulod si Batseba sa la-wak sa hari. Tigulang na ang hari ngagiatiman ni Abisag, ang Sunamita.

16 Miyukbo si Batseba ug miluhod atu-bangan sa hari nga miingon: Unsay imonggusto? 17 Mitubag si Batseba: Akong aga-long Hari, nanumpa ka sa imong ulipon sangalan ni Yahweh, imong Diyos, nga angakong anak, si Solomon, ang mopuli pag-lingkod sa imong trono. 18 Apan karon,akong halangdong hari, si Adonias na angnaghari nga wala nimo mahibalo-i. 19 Nag-halad na siyag daghang pinatambok nganating baka ug mga karnero. Iyang gidapitang tanang anak sa hari, si Abiatar, ug si

Joab, ang heneral sa kasundalohan. Apanwala niya dapita si Solomon nga imongalagad. 20 Busa, nagtan-aw kanimo karonang mata sa tibuok Israel. Buot silang ma-sayod kon kinsay mopuli paglingkod saimong trono. 21 Kon dili ni mahibaloan ka-ron, inigkamatay nimo, halangdong hari,ako ug ang akong anak nga si Solomon,iapil sa listahan sa mga kriminal.

22 Samtang nagsultihanay sila, miabot siNatan, ang propeta. 23 Miingon sila sa hari:Ania si propeta Natan. Ug misulod si

Natan, ug miatubang sa hari. Miyukbo siyanga sangko sa yuta ang nawong, 24 ug mi-ingon: Halangdong hari, mitugot ka banga si Adonias ang mopuli kanimo saimong trono? 25 Iya man gayod gipadayagnga siya ang hari. Nagahalad siyag dag-hang baka, pinatambok nga nating baka ugkarnero. Gidapit niya ang tanang anak sahari, ang mga pangulo sa kasundalohan ugang pari, si Abiatar. Nagsalo sila karon sapagpangaon ug sa pag-inom. Ug misinggitsila: Mabuhi si Hari Adonias. 26 Apan ako,

ang imong alagad, si Sadok ang pari, siBenaya, anak ni Yehoyada ug ang imonganak, si Solomon, wala kami dapita.27 Pagbuot ba kini sa akong agalong haringa siya ang mopuli sa imong trono?

Gihimong Hari si Solomon ni David

28 Mitubag si Hari David: Tawga siBatseba. Misulod si Batseba ug mi-

1K 13

Song7:1

1K 15

2S3:4

1K 1


4/41

1 MGA HARI 1 368

sunod kaniya ang tibuok lungsod di-nuyogan sa mga plawta ug sa kusognga singgit sa kalipay ug napuno angyuta sa ilang kabanha.

41 Nakadungog niini si Adonias ugang tanan niyang dinapit dihang hapitna sila matapos pagpangaon. Pagka-dungog nila sa tunog sa trompeta,nangutana si Joab: Unsay buot ipa-sabot sa singgit ug kagahob sa syu-dad? 42 Nagsulti pa siya pag-abot niJonatan, anak ni Abiatar, ang pari.Miingon si Adonias kaniya: Dali diri,sigurado nga maayong balita ang dala

sa usa ka buotan sama kanimo.43 Mitubag si Jonatan kang Adonias:Dili kaayo maayo. Gihimo nang harisi Solomon sa atong halangdong haringa si David. 44 Gipauban kaniya siSadok, ang pari, si Propeta Natan, siBenaya, anak ni Yehoyada ug angmga Kereteo ug Peleteo nga mipasa-kay kaniya sa kabayo sa hari padu-long sa Gihon.

45 Didto gihilogan siya isip hari niSadok ang pari, ug ni Propeta Natan.Nanglakaw silang malipayon. Nanag-dayeg ug naninggit ang tibuok syu-dad. Kana ang kagahob nga inyongnadungog. 46 Ug naglingkod na siSolomon sa trono sa hari. 47 Unya,nangabot ang mga opisyal aron pag-abi-abi sa atong mahal nga hari David

sa pag-ingon: Labaw untang pasi-dunggan sa imong Diyos ang ngalanni Solomon kay sa imong ngalan. Hi-moon unta niya nga labaw kabanto-gan ang iyang paghari kay sa imoha.Ug miduko sa iyang gihigdaan anghari 48 ug miingon: Dayegon si Yah-weh, ang Diyos sa Israel. Iyang gim-but-an nga usa sa akong kaliwat mo-

lingkod sa akong trono ug nakita kinisa akong mata.49 Naminaw nga puno sa kahadlok

ang mga dinapit ni Adonias ug nag-tagsa-tagsag panglakaw. 50 Tungod sakahadlok ni Adonias kang Solomonmiduol siya sa altar ug mikupot samga sungay niini. 51 Gibalitaan nila si

yukbo sa hari. 29 Unya, nanumpa siHari David ug miingon: Samtang buhisi Yahweh, siya nga nagluwas kanakosa tanang kalisdanan, 30 tumanon kokaron ang akong gisaad kanimo ka-

niadto sa ngalan ni Yahweh, Diyos saIsrael. Ang imong anak, si Solomon,ang maghari puli kanako. Siya angmolingkod sa akong trono. 31 Dayonmiyukbo si Batseba nga sangko angnawong sa yuta. Gidayeg niya anghari, ug miingon: Mabuhi si HariDavid hangtod sa hangtod.

32 Si Hari David mitubag: Tawga si

Sadok, ang pari, si propeta Natan, ugsi Benaya, anak ni Yehoyada. Busa,misulod sila ug miatubang sa hari.33 Miingon ang hari kanila: Paubanaang mga alagad sa hari ug pasakyaang akong anak si Solomon sa akongkabayo. Dad-a siya sa Gihon 34 diinhilogan siya og lana ni Sadok, angpari, ug ni propeta Natan, nga hari saIsrael. Ipalanog ang trompeta ug sing-git: Mabuhi si Hari Solomon! 35 Sunodkamo kaniya. Mosaka siya ug mo-lingkod sa akong trono. Siya angmaghari puli kanako. Kay siya anggibutang ko nga pangulo sa Israel ugJuda.

36 Mitubag sa hari si Benaya, anakni Yehoyada: Amen! Hinaot nga ma-tuoron kini ni Yahweh, ang Diyos sa

akong halangdong hari. 37 Ingon nga siYahweh diha kanimo, mahal nga hari,hinaot nga anaa usab siya kang So-lomon ug himoon niya nga mas ma-bungahon ang iyang paghari kay samahal kong hari David.

38 Milakat si Sadok, ang pari, si pro-peta Natan ug si Benaya, anak niYehoyada, uban sa mga Kereteo, ug

sa mga Peleteo. Ilang gipasakay siSolomon sa kabayo ni hari David uggiubanan. 39 Si Sadok, ang pari, miku-ha sa sungay nga gisudlan sa lanagikan sa Balaang Tolda ug gihiloganniya si Solomon. Gipalanog ang trom-peta ug naninggit ang tibuok kataw-han: Mabuhi si Hari Solomon. 40 Mi-


5/41

369 1 MGA HARI 2

Solomon nga nahadlok kaniya siAdonias ug mikupot sa mga sungaysa altar nga nag-ingon: Ipanumpaunta ni Hari Solomon nga dili ipapatayang iyang ulipon sa iyang espada.

52 Mitubag si Solomon: Kon ma-matud-an nga maayo siyang tawo,walay bisan usa ka lugas sa iyangbuhok nga matagak sa yuta. Apankon may kadaotan nga makit-an ka-niya, mamatay siya. 53 Busa, gipaku-ha siya ni Hari Solomon ug ila siyanggikuha gikan sa altar. Miadto siya saatubangan sa Hari ug miyukbo ka-

niya. Gipapauli siya ni Solomon.Mga kataposang tugon ni David

1 Dihang hapit na mamatay si David,gipahimangnoan niya si Solomon nga

iyang anak: 2 Moadto na ko sa utlanan sakalibotan. Busa, magmalig-on ug magpa-kalalaki ka. 3 Sunda ang mga sugo niYahweh nga imong Diyos ug subaya angiyang mga lakang. Magkinabuhi ka sumalasa iyang mga tulumanon, mga sugo, mgabalaod, ug mga pamahayag, nga nasulat

sa Balaod ni Moises. Magmadaogon kaunta sa tanan mong buhaton ug sa bisanasang dapit. 4 Ug tumanon unta ni Yahwehang saad nga iyang gihimo kanako: Konang imong mga kaliwat magbantay ugmaglakat sa katarong sa tibuok nilangkasingkasing ug kalag diha sa akong atu-bangan dili mawad-ag lalaki nga moling-kod sa trono sa Israel.

5 Nasayod ka na sa gibuhat kanako niJoab, anak ni Sarvia, ang gibuhat niya saduha ka pangulo sa mga sundalo sa Israel:

2

si Abner, anak ni Ner ug si Amasa, anak niYeter nga iyang gipatay. Gibuno niya angdugo sa duha nga daw naggubat, sa pana-hon sa kalinaw. Ang dugo nagduhig dililang sa bakos sa iyang hawak ug sa iyangsandalyas, kon dili sa akong dungog. 6 Bu-

sa, buhata kaniya ang kinahanglang buha-ton sumala sa imong kaalam. Ayaw pasag-ding mamatay siyang malinawon sa iyangkatigulangon; 7 ayoha pagtagad ang mgaanak ni Barzilai nga taga Galaad. Pagsalokamo sa imong lamesa kay ila akong gita-bangan paglayas gikan kang Absalom ngaimong igsoon.

8 Hinumdomi usab si Simei, anak niGera, usa ka Benjaminita sa Bahurim. Iyaakong gibalikas ug gipanghimaraot sa ad-law nga miadto ako sa Mahanaim. Mika-

naog siya aron tagboon ako sa Jordan ugako siyang gisaaran sa ngalan ni Yahwehnga dili ko siya patyon sa espada. 9 Kaymaalamon ka man ayaw siya pakawad-igsala. Nasayod ka unsay angay mong buha-ton kaniya. Tinaa sa dugo ang ubanon ni-yang buhok diha sa iyang lubnganan.

10 Namatay si David ug mipahulay kau-ban sa iyang mga kagikanan. Ug gilubongsiya sa Lungsod ni David. 11 Naghari siDavid sa Israel sulod sa 40 ka tuig: 07 katuig sa Hebron ug trayntayetres ka tuig sa

Jerusalem. 12 Milingkod si Solomon satrono ni David nga iyang Amahan ug gipa-lig-on niya ang gingharian.

Ang unang kalihokan ni Solomon

13 Miadto si Adonias, anak ni Hagit,kang Batseba, inahan ni Solomon. Gipa-ngutana siya niini: Malinawon ba angimong pag-anhi? Oo. Mitubag siya.14 Unya, mipadayon: May isulti ako kani-mo. Mitubag si Batseba: Sigi, sulti.15 Matud pa ni Adonias: Nasayod ka nga

2.1 Ang unang duha ka ulohan nagsaysaybahin sa mga sumusunod ni Hari David.

Sa hapit na matapos ang kinabuhi ni Davidtungod sa katigulang, si Adonias nga iyanganak, nagtinguha nga mahimo siyang harisama sa gibuhat sa magulang nga si Absalom.Apan si Solomon nga tinudlo ni propeta Na-tan ug gipaluyohan ni Batseba, iyang inahan,maoy nakalingkod sa trono.

Sunda ang mga sugo ni Yahweh ngaimong Diyos. Mao ni ang kaalam sa mga pro-peta: kon tumanon sa mga hari ug katawhanang mga balaod, magmauswagon sila.

Yoab Simei (5 ug 8). Gipasaylo sila ni Da-vid apan nganong gisugo man niya si Solomonpagpatay nila? Dili ni tungod sa pagdumot niDavid kanila, apan sa iyang kamatootoohon,sama sa katawhan sa iyang panahon. Alangkanila, ang tunglo nga gilitok ni Samuel (2 S16:6) o kang bisag kinsa, magpabiling mag-utaw-utaw sa kahanginan hangtod nga kalit

lang mahulog sa mga kaliwat ni David. Anglabing epektibong paagi pagpugong ining mal-disyon, mao ang paghulog ini kang Simeimismo ug maluwas na ang mga anak ni David.Sa samang pagkaagi, ang dugo nga giula niYoab (2 S 3:28) nagsinggit ngadto sa langit,ug mas maayo pang mawagtang siya aron anghustisya sa Diyos adto niya mahulog ug dili samga anak ni David.

Si Solomon panig-inganan sa tawong giga-sahan sa Diyos sa tanang angay pangando-

yon. Nagbilin kaniya si David og lig-on ngakatawhan, pinaagi sa iyang kadaogan: Lig-onang katawhan ug lig-on sab ang ekonomiya.Apan kining tanan giwaldas ni Solomon ngabantogan. Naglarawan siya sa katawhan saIsrael nga gigasahan sa tanang panalangin saDiyos: Ang mga Israelita nga maayog pag-kaon, nagtubo; ang pinalabing katawhan mius-wag ug milambo. Apan ang Diyos nga mag-bubuhat ilang gibiyaan; ang bato nga ilangmanluluwas ilang gitalikdan (Dt 32:15).


6/41

1 MGA HARI 2 370

nga pagawason ka. Apan mitubag si Joab:Dili ako mogawas. Patya ako dinhi.

Giasoy ni Benaya sa hari ang tubag niYoab. 31 Giingnan sa hari si Benaya: Bu-hata sumala sa iyang pulong. Patya siya ugilubong. Mahugasan unta ako ug ang ba-

nay sa akong amahan sa sala tungod sadugo sa mga walay sala nga gipatay niJoab. 32 Magbayad siya sa kaugalingongdugo kang Yahweh sa duha ka tawo ngatarong nga iyang gipamatay sa espada: siAbner, anak ni Ner, nga heneral sa kasun-dalohan sa Israel, ug si Amasa, anak niYeter, heneral sa kasundalohan sa Juda.Wala masayod niini si David, akong Ama-han.

33 Paninglon kang Joab ug sa iyang kali-wat ang ilang dugo hangtod sa hangtod.

Apan si David, ang iyang kaliwat, angkabanayan ug ang gingharian makaang-kon sa kalinaw gikan kang Yahweh hang-tod sa kahangtoran.

34 Ug giduol ni Benaya, anak ni Yeho-yada, si Joab nga Iyang gidunggab ug gi-patay. Gilubong siya sa kaugalingong balaysa kamingawan. 35 Pagkahuman, gihimo sahari si Benaya, anak ni Yehoyada, nga pa-ngulo sa kasundalohan, puli ni Joab. Angpari nga si Sadok mipuli kang Abiatar.

36 Gipatawag sa hari si Simei ug gi-

ingnan: Magbalay ka sa Jerusalem ug puyodidto. Ayawg gawas ug ayaw pag-adto salaing dapit. 37 Sa adlaw nga mogawas ugmotabok ka sa Kidron, mamatay ka ugikaw ang manubag sa imong kamatayon.38 Mitubag si Simei sa hari: Maayo angimong gisulti. Buhaton sa imong alagadang sugo sa agalon kong hari. Nagpuyo siSimei sa Jerusalem sulod sa dugay ngapanahon.

39 Paglabay sa tulo ka tuig, duha ka su-lugoon ni Simei ang milayas ug nangadto

kang Akis, anak ni Maaka ug hari sa Gat.Pagkahibalo ni Simei nga anaa sa Gat angiyang mga sulugoon, 40 misakay siya saiyang asno. Giadto niya si Akis sa Gat aronpangitaon ang iyang sulugoon. 41 Nasayranni Solomon nga migawas si Simei sa Jeru-salem ug nakabalik na gikan sa Gat. 42 Bu-sa, gipatawag sa hari si Simei ug giingnan:Di ba, gipasaad ko ikaw kang Yahweh uggisultihang mamatay ka iniggawas mo salaing dapit? Miingon ka nga maayo angakong gisulti, nga mosunod ka. 43 Nganong

wala mo tumana ang imong gisaad kangYahweh ug ang akong gisugo kanimo?44 Mipadayon pagsulti ang hari: Nasayodka sa kinailadman sa imong kasingkasingsa tanang kadaotan nga nahimo mo kangDavid, akong Amahan. Sukton ka karon niYahweh bahin sa imong kadaotan. 45 Apanmahatagag kaayohan si Hari Solomon.Malig-on ang trono ni David atubangan niYahweh hangtod sa hangtod. 46 Gisugo sa

akoa ang gingharian ug naglaom ang ti-buok Israel nga ako ang maghari. Apannausab ang tanan. Napanag-iya sa akongigsoon ang gingharian kay mao may pag-buot ni Yahweh. 16 Usa lang ka butang angpangayoon ko kanimo ug ayaw akog bali-

bari. Mitubag si Batseba. Hala, sultihi ko.17 Mipadayon si Adonias: Hangyoa si HariSolomon, kay dili ka man balibaran, ngaiyang ipaminyo kanako si Abisag, angSunamita. 18 Mitubag si Batseba: Sigi su-ginlan ko ang hari.

19 Miadto si Batseba kang Hari Solomonpagsulti mahitungod ni Adonias. Mitindogang hari aron pagtagbo kaniya, miyukbosiya ug milingkod sa trono. Gibutanganniya og trono sa iyang tuo alang sa iyanginahan.

20

Milingkod si Batseba ug miingon:Aduna koy gamayng ihangyo nimo. Ayawakog balibari. Ug miingon ang hari: Ipa-hayag, Inahan ko, ug dili ko ikaw baliba-ran. 21 Miingon siya: Itugot nga mahi-mong asawa ni Adonias, imong igsoon, siAbisag, ang Sunamita. 22 Mitubag si HariSolomon sa iyang Inahan: Nganong pa-ngayoon mo si Abisag ang Sunamita, alangkang Adonias? Mahimong pangayoon mousab ang gingharian alang kaniya kaymagulang ko siya. Oo, alang kaniya ug

alang kang Abiatar, ang pari, ug kangJoab, anak ni Sarvia.23 Nanumpa si Hari Solomon sa ngalan

ni Yahweh: Silotan unta ako sa Diyos sapinakabug-at nga silot kon dili bayran niAdonias sa iyang kinabuhi ang iyang gi-pangayo. 24 Manumpa ako sa ngalan saBuhi nga Yahweh nga nagbutang ug nag-palingkod kanako sa trono ni David, akongAmahan, nga iyang gisaad hangtod saakong sumusunod: patyon ko karong adla-wa si Adonias. 25 Busa, gisugo ni Hari

Solomon si Benaya, anak ni Yehoyada,pagpatay kang Adonias.26 Miingon ang hari kang Abiatar, ang

pari: Pauli sa imong yuta sa Anatot. Angayka untang mamatay, apan dili ko ikaw ipa-patay karon kay ikaw ang nagdala sa Arkasa Gamhanan nga Diyos kauban sa akongAmahan, ug giduyogan mo siya sa tananniyang pag-antos. 27 Gipalagpot ni Solo-mon si Abiatar sa pagkapari ni Yahweh.Natuman ang pulong ni Yahweh sa Silomahitungod sa banay ni Eli.

28

Nabalitaan kini ni Joab. Usa siya sanakigsabot kang Adonias, apan wala na-kigsabot kang Absalom. Mitago siya satolda ni Yahweh ug migunit sa mga sungaysa altar. 29 Pagkabati ni Solomon nga nag-tago si Yoab sa tolda ni Yahweh ug atuasiya sa altar, gisugo niya si Benaya, anak niYehoyada: Lakaw ug patya siya.

30 Misulod si Benaya sa tolda ni Yahwehug misulti kang Yoab: Nagsugo ang hari


7/41

371 1 MGA HARI 3

hari si Benaya, anak ni Yehoyada, pagpa-tay kang Simei.

Misamot kalig-on ang paghari ni Solo-mon.

1 Nagkahiusa si Solomon ug si Paraon,

ang hari sa Ehipto tungod sa kamin-yoon. Gipakaslan ni Solomon ang anaknga babaye ni Paraon nga iyang gipahimu-tang sa Lungsod ni David hangtod nganahuman pagtukod ang iyang palasyo, angbalay ni Yahweh ug ang paril libot sa Jeru-salem. 2 Ang katawhan naghalad og dag-hang gasa sa mga altar sa bungtod kaywala pa man mahuman ang balay alang sangalan ni Yahweh.

3 Mahal ni Solomon si Yahweh ug gipaki-ta niya kini pinaagi sa pagsubay sa balaod

ni David nga iyang amahan. Apan nagha-lad usab siya og mga gasa ug nagsunog sainsenso sa mga altar sa bungtod.

Ang damgo ni Solomon

4 Nahimong abatasan sa hari angpaghalad og sakripisyo sa Gibeon kaymao kadto ang mahinungdanon ngaaltar sa bungtod. Busa, naghalad siSolomon sa altar og 1,000 ka halad-

sinunog. 5 Pagkagabii, nagpakita sadamgo si Yahweh kang Solomon,

3

didto sa Gibeon. Miingon ang Diyos:Pangayo sa imong gusto kay ihatagko kanimo.

6 Mitubag si Solomon: Gipakita mo

ang imong kabuotan sa imong alagadnga si David, akong amahan, kay ma-tinud-anon ug makiangayon siyangnag-alagad kanimo sa tibuok niyangkasingkasing. Ug nagpadayon ka pag-pakita sa imong kabuotan kaniya. Gi-hatagan mo siyag anak nga mosunodpaglingkod sa iyang trono. Mao kanaang nahitabo karong adlawa. 7 Karon,O Yahweh, akong Diyos, gihimo mong

hari ang imong alagad nga mipulikang David, akong amahan. Gamaypa akong bata nga wala mahibalounsay akong buhaton. 8 Ang imongalagad ania taliwala sa katawhan ngaimong gipili, katawhan nga bantoganug daghan kaayo. Dili maihap.

9 Itugot nga makabaton ang imongalagad sa kaalam nga maantigong mo-

sabot aron makamando siya sa kataw-han ug aron masayran niya ang maayo

3.1 Kining basahon nagpakita sa tulo kakalihokan ni Solomon nga nakahimo niyangbantogan: ang iyang kaalam, ulohan 3-5 ang iyang gipangtukod ulohan 6-8 ang iyang kahimoan ulohan 9-10Natapos kining istorya sa ulohan 11, diin

nabahin ang gingharian.

Sa atong nasayran, ang usa sa mga asawa niSolomon mao ang anak ni Paraon: ilhanan nisa kabantogan sa gamayng nasod sa Israel,kay dili man bastabasta ang pagpangasawa samga anak ni Paraon.

Giingon nga miadto siya aron pagsimba samga alampoanan nga gitawag og Taas ngamga Dapit. Gidili na ni sa kaulahian, dihangnatukod na ang Templo sa Jerusalem. Sa ka-samtangan, wala silay balaod bahin ini, ug siSolomon miadto sa Gibeon diin tua ang ka-raan kaayong alampoanan. Siya mismo angnaghalad og mga sinunog usa ka tulumanon

nga gigahin alang ra sa mga pari sa tribu samga Levita.

4. Naila na sa kadaghanan ang damgo niSolomon. Sigurong usa lang ni ka sambingaydiin gihulagway sa tagsulat ang kinaiya niSolomon sa pagsugod sa iyang pagmando.

Pangayo sa imong gusto (b. 5). Ang Diyosnagtanyag sa batan-ong Solomon nga iyangpinalabi. Mao ni ang tanyag sa Diyos kangbisag kinsang batan-on nga nag-atubang sa

unang hi gayon og dakong responsabilidad.Wala ipugos kaniya ang kaugmaon sa iyangkinabuhi; gihatagan hinuon siya sa Diyos saiyang gitinguha. Unsay inyong gipangita?(Jn1:38).

Gihigugma mo pag-ayo ang imong alagadnga si David, akong amahan. Ang batan-onghari wala magsugod sa wala. Utang niya kining

tanan sa katigulangan,ug kadtong gipanag-iyasa iyang katigulangan naggikan sa Diyos. Na-sayod si Solomon nga may gipanumpaan siYahweh kang David: Dili ko isalikway angimong mga anak.

Itugot nga makabaton ang imong alagadsa kaalam nga maantigong mosabot aronmakamando siya sa katawhan ug aron ma-sayran niya ang maayo ug daotan. Dako angkahingawa ni Solomon sa iyang kaakohan ugdili niya buot hikawan ang katawhan sa ilanggipaabot.

Apan duna pay ubang kaalam nga giti-nguha ni Solomon nga giilogan pag-ayo ad-tong panahona:

ang pag-andam sa kaugalingon alang samalungtaron ug malinawong kinabuhi nga dilimahasol sa mga problema ug kasamok;

ang bahandi, katagbawan sa kinabuhi,aron magmahamugaway,

ang kamatayon sa mga kaaway, kini maoang kusog ug kalig-on nga magdalag kadao-gan, katagbawan sa iyang garbo.


8/41

1 MGA HARI 3 372

ang nagpuyo didto, walay laing tawo.19Namatay ang iyang anak sa gabiikay iya kining nahigdaan. 20Mibangonsiya sa tungang gabii ug gikuha angakong anak sa akong kiliran ug gipa-

higda sa iyang dughan. Gipuli niyapagpahigda sa akong dughan ang pa-tay niyang anak. 21Pagbangon ko sayosa buntag aron patutyon ang akonganak, nakita kong patay na siya. Pag-tan-aw kog maayo sa hayag nasuta konga dili siya ang akong anak.

22 Miingon ang laing babaye: Anakko ang buhi, ang patay maoy imoha.

Mitubag ang unang babaye: Dili, angbatang patay ang imoha. Akoa angbuhi. Nag-ilogay sila sa bata atuban-gan sa hari.

23 Misulti ang hari: Kini siya mo-ingon: anak ko ang buhi, ug imohaang patay. Ang usa usab moingon:dili, ang batang patay maoy imonganak, akoa ang buhi. 24 Busa mihu-kom ang hari: Hatagi kog espada.Sa diha na ang espada 25 misugo anghari: Bahina ang buhing bata: ihatagang tunga ining usa ug ang pikas adtokaniya. 26 Miingon sa hari ang inahansa buhing bata kay nalooy man siyasa anak nga iyang gipahimugso: Omahal nga hari, ihatag na lang kaniyaang batang buhi, ayaw siyag patya.Apan miingon ang usa: Kay dili man

kini mahimuslan ug dili mo usab ma-himuslan, hala tungaa ang bata!

27 Mitubag ang hari sa pag-ingon:Ihatag sa unang babaye ang buhingbata. Ayawg patya. Siya ang tinuodnga inahan.

28 Nabalitaan sa tibuok Israel ang

Busa ihatag ko kanimo ang imong gipa -

ngayo. Ako pa gyod nga ihatag ang wala mopangayoa Susama ni sa gitudlo ni Jesus saMt 6:33.

16. Mabasa dinhi ang talagsaong hukomnga gipakanaog ni Solomon, nagpaila sa kaa-lam nga nadawat alang sa kaayohan sa iyangkatawhan.

Susihon natog maayo ang kinaiya ni Solo-mon. Mahimo unta nga pasagdan lang niyaang duha ka babaye pagsulbad sa ilang pro-

blema, total dili man sila mga importanting

tawo; wala gani niya isipa ang ilang pagkabu-kirat, apan matinud-on niyang gipangita kinsaang tinuod nga inahan. Busa nagmugna siyaug kasulbaran nga nagawas sa balaod.

Ang iyang gibuhat nagpakita nga ang hustis-ya dili makab-ot pinaagi lang sa pamalaod.Kadtong mga tawong naghupot og mga res-ponsabilidad kinahanglang molantaw sa tawosa samang pagsabot sa buhat sa Diyos ngamotuki sa kinailadman sa matag usa ka kasing-kasing.

ug daotan. Kay kinsay makadumala saingon kadako nga katawhan?

10 Nalipay si Yahweh sa gipangayoni Solomon. 11 Miingon ang Diyos ka-niya: Tungod kay kini lang ang imong

gipangayo: Ang kaalam aron imongmahibaloan unsa ang katarong. Walaka mangayo og taas nga kinabuhi nibahandi alang sa imong kaugalingon.Wala usab ka mangayo sa kamatayonsa imong mga kaaway. 12 Busa, ihatagko kanimo ang imong gipangayo.

13 Ako pa gayod ihatag ang walamo pangayo-a: ang bahandi ug ang

himaya. Samtang buhi ka pa walayhari nga makatupong niini. 14 Konmaglakaw ka sa akong dalan ug tu-manon mo ang akong mga balaod ugmga sugo ingon sa gibuhat ni Davidnga imong amahan, lugwayan ko angimong kinabuhi.

15 Nagmata si Solomon! Damgolang diay! Mipauli siya sa Jerusalem,mibarog atubangan sa Arka sa Kasa-botan ni Yahweh ug naghimog mgahalad-sinunog ug mga halad sa ma-ayong panagdait. Unya, nag-andamsiya og dakong bangkete alang sa ta-nang niyang opisyal.

Ang hukom ni Solomon

16Human niini, miduol sa hari angduha ka puta ug mibarog sa iyang atu-

bangan. 17 Usa kanila miingon: Oakong agalon, kining babayehana ugako nagpuyo sa usa ra ka balay. Unya,nanganak ako nga kauban ko siya.Kay kauban man kami sa balay. 18Tuloka adlaw gikan sa akong pagpanga-nak, nanganak usab siya. Kami lang


9/41

373 1 MGA HARI 5

hukom nga gihimo sa hari. Ug naka-dayeg sila kay diha ang kaalam saDiyos kaniya. Nakapadayag siya sakatarongan.

Ang mga opisyal ni Solomon

1 Gipangulohan ni Hari Solomon angtibuok Israel. Ang mga mosunod, mao

ang iyang mga opisyal nga nagkupot ogdagkong katungdanan: 2 Si Azarias, anaksa pari pod nga si Sadok. 3 Si Elihoref ugAhias, mga anak ni Sisa, ang mga sekre-taryo, si Yosafat, anak ni Ahilud, ang nag-dumala sa mga dokumento. 4 Si Benaya,anak ni Yehoyada, ang heneral sa kasunda-lohan, si Sadok ug Abiatar, ang mga pari.5 Si Azarias, anak ni Natan, ang sinaligan

sa hari. Si Zabud anak sa pari nga si Natan,ang personal nga magtatambag sa hari. 6 SiAhisar, ang sinaligan sa palasyo ug siAdoniram, anak ni Abda, ang gipadumalasa pinugos nga trabaho.

7 Anaay 12 ka gobernador si Solomon satibuok Israel nga nangitag mga paagi pag-atiman sa kinahanglanon sa hari og satibuok palasyo. Kada usa mag-abaga samaong kinahanglanon sulod sa usa kabulan matag tuig. Mao kini ang ilahang mgangalan: 8 si Ben-Hur sa kabukiran sa

Efraim,9

Si Ben-Deker sa Makaz, Saalbim,Bet-semes ug Elon-Bethanan. 10 Si Ben-Hesed sa Arubot (iya usab ang Soko ug angtanang yuta sa Hefer.) 11 Si Ben-Abinadabsa tibuok rehiyon sa Dor (naminyo siya niTafat, anak ni Solomon.) 12 Si Baana, anakni Ahilud, sa Taanak, Megido ug sa tibuokBet-san hangtod sa Abel-mehola sa tabokpa sa Yokmeam. 13 Si Ben-Geber sa Ramot-gilead; iya pod ang mga lungsod sa Jair,anak ni Manases, apil ang rehiyon sa Argobsa Basan, 60 ka dagkong syudad nga du-

nay paril og tinrangkahan ang tumbagangganghaan. 14 Si Ahinadab, anak ni Iddo, saMahanaim, 15 Si Ahimaaz sa Neftali (na-minyo ni Basemat, anak ni Solomon.) 16 SiBaana nga anak ni Husai didto sa Aser ugsa Bealot. 17 Si Yosafat, anak ni Parua, saIsacar. 18 Si Simei, anak ni Ela, sa Ben-jamin. 19 Si Geber, anak ni Uri, sa yuta saGalaad sa nasod ni Sihon, hari sa mgaAmorreo ug ni Og, hari sa Basan. Siya raang gobernador sa maong dapita.

20 Sama kadaghan sa mga balas sa bay-

bayon ang mga tawo sa Juda ug Israel.Nagkombira sila, nangaon, nanginom ognanayaw sa kasadya. 21 Si Solomon angnaghari sa tibuok nga mga ginghariangikan sa Eufrates hangtod sa kayutaan sa

4

mga Pilisteo ug sa utlanan sa Ehipto; nag-bayad ang tanan og buhis ug nag-alagadkang Hari Solomon samtang buhi siya.

22 Ang adlaw-adlaw nga tagana pag-kaon ni Solomon moabot sa 30 ka sako salabing maayong harina, ug 60 sa dili kaayo

maayo nga harina,23

Napulo ka tambokkaayo nga baka, 20 ka baka ang gikan sapastohan, 100 ka karnero, gawas sa mgaosa ug mga gasela, mga kanding sa bukidug mga tambok nga langgam. 24 Nagharisiya sa tanang anaa sa kasadpan saEufrates gikan sa Tipsa hangtod sa Gazaug nakabaton siyag kalinaw sa kasikbitniyang gingharian. 25 Sa tibuok panahonnga naghari si Solomon, nakatagamtam ogkalig-on ang Juda ug Israel gikan sa Danhangtod sa Berseba. Ang tanang tawo ma-

kapahimulos sa kaugalingong parasan ugkaigosan.26 Si Solomon adunay 4,000 ka kuwadra

sa kabayo alang sa iyang mga karwahe ugadunay 12,000 nga mga kabayo.

27 Ang mga gobernador maoy nagta-gana sa pagkaon ni hari Solomon ug satanang mangaon sa lamesa sa hari: matagbulan usa ka gobernador ang mohatagpagkaon. Gisiguro nila nga walay bisan usanga makulangan. 28 Sila usab ang nagpa-dala sa mga sebada ug kumpay para sa

mga kabayo ug sa mga mola sumala sailang gikinahanglan.

29 Gihatagan sa Diyos si Solomon sakalantip sa salabotan ug kahibalo. Giha-tagan usab siyag salabotan nga dili ma-sukod sama sa balas sa kabaybayonan.30 Labaw ang kaalam ni Solomon ug kahi-balo kay sa tanang tawo sa sidlakan, ug satibuok Ehipto. 31 Labaw ang iyang kaalamsa tanang tawo. Mas maalamon siya kaykang Etan nga Ezraita ug kang Heman,Kalkol ug Darda, mga anak ni Mahol. Ang

iyang kabantog nabaniog sa tibuok kana-soran. 32 Nagmugna siya og 3,000 nga pa-nultihon ug 1,005 ka awit. 33 Makaistoryasiya bahin sa mga kahoy gikan sa Sedro saLebanon hangtod sa mga sagbot nga nag-tubo sa paril. Makasulti usab siya mahitu-ngod sa nga mananap ug mga langgam, samga mananap nga nagkamang ug sa mgaisda.

34 Busa, nangabot ang daghang mgatawo gikan sa tanang nasod aron maminawsa kaalam ni Solomon mga sinugo sa ta-

nang hari sa kalibotan nga nakabalita saiyang kahibalo ug kaalam.

1 Pagkadungog ni Hiram, hari sa Tiro,nga gihilogan nila si Solomon nga hari,5

5.1 Maalamon ang iyang hukom, maala-mon ang iyang pagdumala sa kayutaan, ma-alamon siya sa pagsulat ug mga panultihon,

mga awit, ug mga Salmo. Diha naggikan niyaang dugokan sa basahon sa Mga Panultihon.Sa ngadto -ngadto, bisag kinsay mosulat og ba-


10/41

1 MGA HARI 5 374

20,000 ka galon sa lana sa olibo. Gihimokini ni Solomon kang Hiram tuig-tuig. 12 uggihatagan ni Yahweh og kaalam si Solomonsumala sa iyang gisaad. Busa nagkahiusaSi Solomon ug si Hiram. Nagbuhat silangduha og kasabotan sa kalinaw.

13

Nagkuha si Solomon ug mga traba-hanti nga 30,000 ka lalaki ug 14 iyang gi-paadto sa Lebanon sa tag 10,000 matagbulan. Sa ingon niini, ang matag usa kani-la makapuyog usa ka bulan sa Lebanon,duha sa ilang panimalay. Si Adoniram angnagdumala sa pinugos nga trabaho. 15 May70,000 ka trabahanti si Solomon ug 80,000ka tigsapsap sa bato didto sa bukid. 16 Wa-lay apil ang mga kapatas ug sinaligan niSolomon nga maoy nagdala sa trabaho.Mga 3,600 ka lalaki ang nagdumala sa tra-

baho. 17 Sa sugo sa hari, nagsapsap silagmga dagko og mahalong bato alang sapundasyon sa Balay ni Yahweh. 18 Giputolog giandam sa mga trabahanti ni Solomonug ni Hiram ug sa taga Gebal ang mgatroso ug bato nga ipabarog sa Templo.

Gitukod ni Solomon ang Templo

1 Gisugdan ni Solomon pagtukodang Templo ni Yahweh sa ika 418

ka tuig human makagawas ang mga

Israelita sa kayutaan sa Ehipto. Ika-upat ka tuig kini sa paghari ni Solo-mon sa Israel, sa bulan sa Ziv, ang ika-duhang bulan sa tuig. 2 Ang Templonga gipatukod ni Hari Solomon alangkang Yahweh may 60 ka siko ngakahalab-on, 20 nga gilapdon ug 30nga gihabogon. 3 May 20 ka siko angkahalab-on sa ganghaan atubangan

sa Santuwaryo ug ang gilapdon 20 kasiko usab. Ug may 10 ka siko ang gi-lapdon gikan sa atubangan sa templo.4 Nagpabuhat siyag mga bintana ngamay rehas.

5 Nagtukod usab siya og gambalay tu-pad sa mga paril nga naglibot sa Templo

6

sahon sa Kaalam, ila ning ipahinungod sa nga-lan ni Solomon. Mao nga sa Biblia, ang Eccle-

siastes, ang Awit ni Solomon, ang Kaalam,kining tanan ilang gipahinungod sa ngalan niSolomon, bisag ang tinuod, gisulat ni sa ubangtawo.

Gihiusa ni Solomon ang tanang magsusulatsa iyang hawanan aron pagsulat ug paghipossa kasaysayan sa Israel, nga ining panahona,nabulagbulag pa o gipasapasa pinaagi sa pu-long. Panahon ni kanus-a nasulat ang labingkaraan nga mga basahon sa Biblia. (Basahaang pasiuna sa Genesis).

6.1 Ang unang gitukod ni Solomon maoang Balay ni Yahweh, ang Templo sa Jeru-

salem, usa sa mga katingalahang buhat sa ka-raang panahon.Ang tolda sa Arka didto sa kamingawan sen-

tro nga dapit sa ilang pagsimba, ang naandannilang buhaton adtong mga langyaw pa sila.Apan sukad karon ang Templo nga susama samga templo sa mga Kananeo, sentro na sakatawhan nga nahimutang na pagpuyo ubansa ilang bag-ong kultura ug pagkinabuhi. Angmga paghalad ug mga pangilin nga ilang gi-saulog dako og kalambigitan sa Kananeo nga

puli sa iyang amahan, nagpa-dala dayonsiya og sinugo kay higala man siya niDavid sa tanang panahon. 2 Nagpadalausab si Solomon og mensahe para kangHiram: 3 Nakahibalo ka nga si David,akong amahan, wala makatukod og balay

sa ngalan ni Yahweh nga iyang Diyos kaygiatubang niya ang daghang kaaway nganaglibot ug nakiggubat kaniya. Si Yahwehang mipabuntog kaniya sa tanang kaaway.4 Karon gihatagan ako ni Yahweh, akongDiyos, og kalinaw sa tanang lugar. Walanay mga kaaway o katalagman nga maka-babag kanako. 5 Busa, nangandoy akopagtukod og balay sa ngalan ni Yahweh,akong Diyos, sumala sa gisulti niya kangDavid, akong amahan: Ang imong anaknga ibutang sa imong trono sunod kanimo

magpatukod og balay sa akong ngalan.6 Busa, mandoi ang imong mga sulugoonpagputol og mga sedro sa Lebanon alangkanako. Tabangan sila sa akong mga tawo.Ako kang bayran sa gitakda mong sweldoalang sa imong mga tawo. Sultihi lang akosa kantidad. Nakahibalo ka man nga walayusa kanamo nga makaputol og mga trososama sa taga Sidon.

7 Pagkahibalo ni Hiram sa gipadala ngamensahe ni Solomon, nalipay siya. Matudpa niya: Dayegon si Yahweh karong adla-

wa paghatag kang David og usa ka maala-mong anak nga mangulo sa dako kaayongnasod. 8 Gipahatod ni Hiram kang Solo-mon kining mensahe: Nadawat ko angimong mensahe. Buhaton ko ang imonggusto mahitungod sa mga kahoy nga sedroug sipres. 9 Dad-on sa akong mga tawo angmga troso gikan sa Lebanon. Anha sila ma-ngagi sa dagat. Magbuhat kog mga gakitnga makahatod sa mga troso sa lugar ngaimong magustohan ug didto ra sila kutob.Akong ipabungkag ang mga gakit. Ikaw na

ang mopahakot sa mga troso gikan nia-nang dapita. Sa imong bahin, hatagi langako og pagkaon alang sa akong palasyo.10 Gitagaan ni Hiram si Solomon sa tanangtroso nga sedro ug sipres nga iyang gikina-hanglan. 11 Ang gibayad ni Solomon kangHiram 20,000 ka sako sa trigo alang sapagkaon sa mga sakop sa palasyo ug


11/41

375 1 MGA HARI 6

ug naglikos sa Santuwaryo ug sa labingbalaang dapit. Nagpabuhat siya og mgalawak sa palibot. 6 Mga lima ka siko anggilapdon sa unang andana, unom ang satungatunga ug pito ang sa ikatulo. Gawassa paril sa Templo nagbuhat siya og tung-

tongan aron dili na kinahanglang ibutangang mga sagbayan sa paril.7 Gitukod ang Templo gikan sa mga

bato nga gitabas nang daan sa kubkoban.Busa, walay nadungog nga dukdok sa mar-tilyo, o tunog sa bisan unsang himan ngaputhaw samtang gitukod ang templo.

8 Anaa sa tuong bahin sa templo angagianan paingon sa silong. Usa ka hagda-nan ang agianan paingon sa tunga-tungangbahin ug mao pod gikan sa tungatungapaingon sa ikatulo. 9 Human matukod ni

Solomon ang Templo, gitaod niya ang ki-same sa mga sagbayan ug sa tabla ngasedro. 10 Nagbuhat siyag mga lawak sakilid sa tibuok palibot sa templo. Lima kasiko ang gihabugon sa kada usa nga naka-dikit sa templo pinaagi sa sagbayangsedro.

11 Miingon si Yahweh kang Solomon:12 Kon imong buhaton ang akong kabu-but-on ug sundon ang akong mga balaod;kon imong tumanon ug subayon ang akongmga sugo, tumanon ko usab ang gisaad ko

kang David, imong amahan, mahitungodniining temploha. 13 Magpuyo ako kaubansa mga Israelita. Dili ko talikdan ang akonglungsod.

14 Gitukod og gihuman ni Solo-mon ang Templo ni Yahweh. 15 Gi-bungbongan niya og mga tabla ngasedro ang sulod gikan sa salog hang-tod sa kisame. Pulos kahoy ang tibuok

sulod. Mga tablang sipres ang salog.16 Naggahin si Solomon og 20 ka sikosa likod sa Templo nga pulos tablangsedro gikan sa salog hangtod sa ki-same alang sa santuwaryo, ang labingBalaan nga Dapit. 17 Kwarenta ka sikoang kahalab-on sa may atubangan saTemplo, ang Balaan nga Dapit. 18 Satibuok sulod sa templo may mga kal-

basa ug mga binukad nga bulak ngagikulit sa tabla nga sedro. Walay mgabato nga makita.

19 Sa sulod na kaayo nga bahingiandam niya ang Labing Balaan ngaDapit nga butangan sa Arka sa Kasa-botan sa Diyos; 20 Gawhaan ka sikoang kahalab-on, ang gilapdon og anggihabogon. Giputos ang tibuok dapitog lunsay nga bulawan. Ang altar bi-

nuhat usab sa sedro pinutos og bula-wan. 21 Giputos ni Solomon sa lun-sayng bulawan ang sulod sa templo

mga pagsimba. Mipahaom ang Israel, angilang mga rituwal ug pagsimba sa bag-ongka-himtang ug sit wasyon.

Dili ang Diyos kondili, ang katawhan angnagkinahanglan og Templo (basa sa 2 S 7:7). Anaay kinasingkasing nilang tinguha pag-

pasidungog ni Yahweh pinaagi sa pagbuhat og

labing nindot nga balay para niya. Mao ngaang Templo gitawag sa Biblia ogAng Balay niYahweh. Sa pikas bahin, buot sab ipakita sakatawhan ang ilang kauswagan ug mapagar-bohan silang nakabaton og usa ka Templo ngamakatupong sa ubang templo. Anaa sab ang tinguha sa butang nga nin-

dot nga maoy makitang larawan sa Himaya sadili makita nga Diyos. Alang sa mga Israelita,ang Templo sa Jerusalem maoy tungtongan sadili makitang Templo, diin naa ang himaya niYahweh. Iya silang gidid-an paghimog bisagunsang larawan niya dinhi sa yuta, apan ang

iyang balay mahimong adornohan sa bulawanug sa mahalon nga mga kahoy. Sa kataposan, anaa sab ang ilang tinguha

alang sa presensya sa Diyos aron pagpa-nalipod sa iyang katawhan. Bisag miingon siYahweh nga wala siyay laing templo gawas satibuok uniberso (8:27), buot sab siya nga mag-uban taliwala sa iyang katawhan (Dt 12:5). SiYahweh naa sa Iyang balaang pinuy-anan(Jer 25:30), aron pagpanalipod sa iyang ka-tawhan (Isa 31:5).

Sama ni Solomon, ang kristohanong ka-dagkoan ug mga hari sa nangaging siglo, buotsab moadorno sa ilang mga simbahan pi-naagig bulawan ug plata; maoy gitoohan nilanga ang balay sa Diyos angay himoong masnindot pa kay sa ilang pinuy-anan. Angaysilang respitohan kon mao ni ang ilang gitoo-

han; apan karon nasayod na ta nga ang lunasa Diyos gidumalahan sa sukdanan nga dilitawhanon. Ang mga templong mahalon ugpuno sa dayandayan, sa kasagaran, dili maka-tabang pagdiskobre sa maayo ug mahigug-maong Diyos.

14. Ang labing sagrado nga dapit saTemplo mao ang lawak diin nahamutang angArka sa Kasabotan, uban ini naay papan ngabato, kalig-onan sa kasabotan ni Yahweh ug saiyang katawhan. Sa dili pa moabot ining la-wak, naay Balaang Dapit diin makita ang

dinagkotan nga mga kandila ug mga insenso.Gipahimutang sab dinhi ang 12 ka pan ngagihalad matag semana (1 S 21:5). Padulongining sagradong dapit molatas pa og usa kaagianan. Libot ining tanan naay lapad nga ha-wanan, diin magtapok ang katawhan aronmag-ampo.

Kining matanga sa gambalay sa lainlaingmga lawak paingon sa labing sagrado nga da-pit, maoy sagad nga makita sa daghang ka-raan nga relihiyon. Nagpasabot ni nga ang


12/41

1 MGA HARI 6 376

Yahweh. 38 Ug sa bulan sa Bul, ikawalo ngabulan sa ikaonse nga tuig nga paghari niSolomon, nahuman ang Templo ug angtanang bahin niini sumala sa tibuok ngaplano. Mikabat og pito ka tuig ang pagtu-kod sa balay.

Ang kaharian ug ang templo

1 Gitukod usab ni Solomon ang kauga-lingon niyang palasyo nga nahuman

sulod sa 13 ka tuig. 2 Gitukod niya ang pa-lasyo nga ginamit ang mga kahoy sa kala-sangan sa Lebanon: 100 ka siko ang kaha-lab-on, 50 ang gilapdon, 30 ang gihabo-gon. Nagsukod kini sa upat ka laray samga haligi nga sedro. Ang sagbayan, sedrousab sama sa mga haligi 3 ug may alkobanga sedro nga gipatong sa 45 ka sagbayan,15 kabuok ang kada laray nga nakatung-tong sa mga haligi. 4 May tulo ka laray sabintana sa isigkapikas, magkatakdo angkada usa. 5 Kwadrado ang tanang pultahanug bintana nga nagkatakdo.

6 Ang sala sa mga haligi adunay 50 kasiko ang kahalab-on ug 30 ang gilapdon.Aduna kini hawanan sa atubangan ngamay mga haligi ug atop-atop. 7 Gihimoniya ang trono sa sedro gikan sa saloghangtod sa mga sagbayan. Ingon usab angpaghimo sa hukmanan diin himoon angiyang paghukom.

8 Ang palasyo nga iyang gipuy-an atuasa likod sa lawak hukmanan. Nagpatukodusab siyag sama niini nga palasyo para saanak ni Paraon nga iyang asawa.

9 Ang tibuok palasyo gibuhat sa mgapinili nga bato gikan sa sukaranan hangtodsa balisbisan, gikan sa gawas hangtod sadakong hawan, mga tinabas nga batosumala sa tagsa-tagsa ka sukod. Gitabaskining mga bato sa likod ug ang atubanganniini.

10 Ang sukaranan hinimo sa dagko ugtag-as nga mahalong bato nga may 10 kasiko ang kahalab-on sa uban ug walo kasiko ang uban. 11 Sa ibabaw gibutang angpiniling mga kahoyng sedro nga tinabassumala sa tagsa-tagsa ka sukod. 12 Angdakong hawanan gilibotan og paril ngamay tulo ka han-ay sa sinapsapang batoug usa ka han-ay sa sagbayan nga sedro,sama sa hawanan sa sulod sa Templo niYahweh.

13 Unya, gipakuha ni Hari Solomongikan sa Tiro si Hiram, 14 anak sa usa ka

7

tawo dili makaduol sa Diyos kon walay insak-tong pangandam. Bisan pag naa si Yahwehtaliwala sa iyang katawhan nagpabilin pa giha-pon siyang misteryo nga dili matugkad sa tawo.

Kining maong gambalay naghulagway sabsa tawo mismo, ang matuod nga Templo saDiyos. Ania sulod nato ang labing sagradong

dapit diin naa ang Diyos. (Basaha sa Jn14:23). Dihang giawhag ta ni Jesus sa pag-ampo sa Amahan sa lawak (Mt 6:6) wala nimagpasabot nga mag-ampo ta sa usa ka himu-lag sa dapit, apan pangitaon nato siya sulod salabing Sagrado nga Dapit sa atong kahiladmandiin mabati nato ang Espiritu.

ug gibuhatag altar sa sulod sa mayatubangan nga may kadena, nga gi-putos usab og bulawan. 22 Giputos niSolomon og bulawan ang sulod sa ti-buok Templo, lakip ang altar sa sulod

na kaayo nga bahin.

23 Sa sulod sa labing Balaang Dapit,nagpabuhat si Solomon og duha ka keru-bin nga gikulit sa kahoy nga olibo, 10 kasiko ang gihabogon sa kada usa. 24 Lima kasiko ang kahalab-on sa kada pako sa keru-bin. May 10 ka siko ang sulod gikan sa isig-katumoy sa mga pako. 25 Usa ra ang gidak-on ug porma sa duha ka kerubin. 26 Tukmagayod nga 10 ka siko ang gihabogon sakada usa. 27 Gibutang niya ang mga keru-bin, binuklad ang mga pako, sa labingsulod nga bahin sa Templo. Nakadapat sabungbong ang pako sa usa ug nakadapatusab sa pikas bungbong ang pako sa lainnga kerubin. Nagdapat sa tunga-tunga saTemplo ang laing pako sa duha ka kerubin28 ug giputos og bulawan ang mga kerubin.

29 Gipakulitan ni Solomon og mga keru-bin, kahoy nga palma, ug mga binukladnga bulak ang tanang paril, sa sulod og sagawas, libot sa tibuok Balay 30 ug giputosusab og bulawan ang salog sa sulod ug saLabing Balaang Dapit.

31 Gibuhat ni Solomon ang mga pulta-han sa Labing Balaang Dapit sa kahoyngolibo. Ikalima nga bahin sa pultahan angmarko ug mga poste. 32 Gipakulitan niyaang duha ka pultahan nga olibo og mgakerubin, mga palmera, mga binukad ngabulak ug giputos og bulawan ang mgakerubin ug ang palmera.

33 Nagpabuhat sab siya og mga poste sakahoyng olibo para sa pultahan sa LabingBalaang Dapit nga maoy ikaupat nga ba-hin. 34 Kahoy nga sipres ang duha ka pulta-han. May duha ka palid ang kada pultahan,nga nag-akob ginamit ang mga bisagra.35 Gikulitan usab kini og kerubin, mga pal-mera ug binuklad nga mga bulak ug gipu-tos og bulawan nga hinayhinayng gipahi-mutang sa mga kinulit.

36 Gitukod niya ang hawanan sa sulodnga may tulo ka han-ay sa sinapsapangbato. Ang usa ka han-ay sa mga sedro sil-bing sagbayan.

37 Sa bulan sa Ziv sa ikaupat nga tuig,gipahimutang ang pundasyon sa Templo ni


13/41

377 1 MGA HARI 7

byuda sa tribu ni Neftali. Taga Tiro angiyang amahan, artesano sa mga galamitonnga hinimo sa tumbaga. May kahanas siyaug daghan ang iyang nahibaloan sa tanangmatang sa trabaho sa tumbaga. Giadtoansi Solomon ni Hiram ug gibuhat ang tanang

buluhaton nga gigahin alang kaniya.15 Naghulma siyag duha ka haligi sa

tinunaw nga tumbaga nga parehog gidak-on: 18 ka siko ang gihabogon ug 12 angiyang hawak. 16 Nagpabuhat usab siyagduha ka ulohan o kapitel hinimo sa tinunawnga tumbaga alang sa mga haligi, lima kasiko ang gihabogon. 17 Nagpabuhat pa siyaog mga kutay sa sinalapid nga kadenaalang sa kada ulohan, tag pito para kadausa, 18 ug duha ka laray sa mga kahoynggranada sa tumbaga usab nga gipalibot sa

mga linala. 19 Ang mga ulohan sa haligi sabalkon kinurtihag mga bulak nga liryo upatka siko ang gidak-on. 20 Ang ibabaw saulohan sa duha ka haligi, sa may kilid salinala, gilibotan og 200 ka kahoyng gra-nada sa duha ka laray.

21 Gitukod ni Hiram ang mga haligi sabal-kon sa templo, ang usa sa tuo, ngagitawag og Yakin, ug ang usa sa wala, ngagitawag og Boaz. 22 Ug nahuman ang mgahaligi diin ang mga tumoy niini sama sabulak nga liryo ang mga kurte.

23 Nagbuhat usab si Hiram og dakongkawa nga gitawag og Dagat, 10 ka sikoang gilapdon gikan sa isigkatumoy. Limaka siko ang gihabugon ug 30 ang iyangbaba. 24 Sa ubos, ang daplin gilibotan samga kalbasa nga gikorte, ang kada usa 10ka siko ug nakaplastar sa duha ka laraynga gihulma uban sa Dagat. 25 Nagtung-tong ang Dagat sa 12 ka tumbagang toro,ang tulo nag-atubang sa amihanan, tulo sakasadpan, tulo sa habagatan ug tulo sasidlakan. Nagpatong ang Dagat sa ilahanglikod. Nagtalikod ang mga toro sa usagusa. 26 Mga tulo ka pulgada ang gibag-onsa kawa, sama sa ngabil sa usa ka tasa angdaplin nga naporma sa bulak nga liryo ugkasudlag 10,000 ka galong tubig.

27 Nagbuhat sab siya og 10 ka pato-ngang tumbaga. Ang kada usa may unomka siko ang gitas-on, parehog gilapdon,upat ug tunga ka siko ang gihabugon.28 Ingon niini pagkabuhat ang patongan:nakaplastar ang palid nga tumbaga sa gitu-

kod.29

Kada palid gikulitan og hulagway saliyon, toro ug kerubin. Sa ibabaw ug saubos sa palid may koronang dayandayannga gikulit sa porma sa mga bulak. 30 La-baw sa tanan, ang kada patongan mayupat ka kilid nga tumbaga. Tumbaga podang ehe. Gikan sa upat ka eskina maysangga nga tumbaga, ang butanganan sahugasan. Sama sa korona ang hulma sa ki-lid nga gibutangan sa kada usa. 31 Nasang-

at kini labaw sa patongan og usa ka siko.Ang lungag sa korona lingin, 25 ka pulga-da ang giladmon. Sa ibabaw sa patonganmay mga kinulit nga mga kwadrado angmga hulagway. 32 Ilalom sa haklap naa angmga ligid. Ang mga ehe usa ra ka pyesa

uban sa kada palid. Baynte singko ka pul-gada ang gihabogon sa mga ligid nga33 sama sa mga ligid sa karwahe; ang mgaehe, maso, rayos, ug yantas gibuhat sa ti-nunaw nga tumbaga. 34 May upat ka sangasa upat ka eskina sa kada patongan.

35 Sa ibabaw sa kada patongan may liognga lingin, siyam ka pulgada ang gilad-mon. Dinhi makahaom ang ngabil sa huga-san. Ang liog, ang tukod ug ang ibabaw sapatongan usa lang ka pyesa nga 36 maymga dibuho sa kerubin, liyon, kahoy nga

palma ug may mga korona sa palibot.37 Giingon niini ang pagbuhat sa 10 kapatongan nga tumbaga. Usa ra ang pagka-buhat, usa ang sukod ug usa ang hulma-han.

38 Nagbuhat usab si Hiram og 10 kahugasan nga tumbaga. Ang kada usa kasu-dlan og 40 ka galon nga tubig, may upat kasiko ang gilapdon ug dunay hunawanan sakada 10 ka patongan. 39 Gibutang niya anglima ka patongan sa habagatang bahin satulay; ang lima sa amihanan. Ang Dagat

gibutang niya sa habagatang bahin sa tem-plo.

40 Nagbuhat usab si Hiram og mga ko-lon, pala ug hunawanan ug gihuman niyaang tanang gipabuhat ni Hari Solomonalang sa Templo ni Yahweh. 41 Atbang niiniang duha ka haligi, duha ka kawa nga ulo-han sa haligi. Ang duha ka kutay nga gita-pot sa duha ka kawa atua sa ibabaw sahaligi.

42 Upat ka gatos ka granada para saduha ka linala; duha ka laray sa mga ka-hoyng granada para sa kada usa ka linalanga nagtaklob sa duha ka kawa sa ulohan.43 Napulo ka patongan, 10 ka hunawanansa mga patongan. 44 Ang Dagat, ug ang12 ka toro sa ilalom sa dagat; 45 ang mgakolon, pala og planggana; ang tanang gala-miton sa Templo ni Yahweh gibuhat niHiram alang kang Hari Solomon, sa gipasi-naw nga bronse. 46 Gibubo kini sa hari sakapatagan sa Jordan sa kayutaan tunga-tunga sa Sukot ug Sartan. 47 Wala na tim-

banga ni Solomon ang mga galamiton tu-ngod sa kadaghan niini. Sa ato pa, ang tim-bang sa mga tumbaga wala mahibalo-i.

48 Gibuhat ni Hari Solomon ang tanangkagamitan sa Templo ni Yahweh: ang altarnga bulawan, ang lamesa nga bulawanpara sa mga pagkaon nga hinatag. 49 Angmga tungtonganan sa lampara binuhat salunsayng bulawan, lima sa tuo og lima sawala atubangan sa labing halangdong mga


14/41

1 MGA HARI 7 378

mga pako sa kerubin sa lugar sa Arkanga gilandongan sa iyang yayonga-nan.

8 Taas kaayo ang iyang kaptanan,mao nga nakita ang tumoy gikan sa

Balaang Dapit atubangan sa santu-waryo sa sulod. Apan dili kini makit-an sa gawas. Anaa pa kini hangtodkaron. 9 Walay laing anaa sa Arkagawas sa duha ka papan nga bato ngagibutang ni Moises didto sa Horeb.Mao kini ang gisulatan sa kasabotantali ni Yahweh ug sa mga Israelita saiyang pagpagawas kanila sa kayutaan

sa Ehipto.10

Kon mogawas na angmga pari sa Balaang Dapit mapuno sagabon ang Templo ni Yahweh. 11 Dilimakapadayon ang mga pari sa ilangpag-insenso kay ang kahimayaan niYahweh nagpuno sa iyang Templo.

12 Unya, misulti si Solomon: SiYahweh nag-ingon nga nagpuyo siyasa bagang gabon. 13 Gitukod ko karon

alang kanimo ang usa ka magarbongTemplo nga imong puy-an sa kahang-toran.

14 Miatubang ang hari ug gipanalanginanang tibuok pundok sa Israel nga nagtigomdidto. 15 Miingon siya: Dayegon si Yahwehang Diyos sa Israel. Gituman niya pinaagisa iyang kamot ang iyang gisaad kangDavid, akong amahan, dihang miingonsiya: 16 Sukad nga akong gipagawas saEhipto ang akong katawhang Israel, wala

na ako magpili og syudad sa tanang tribusa Israel nga tukoran sa akong Templo diinmopundo ang akong Ngalan. Apan karonakong gipili ang Jerusalem. Magpabilindidto ang akong Ngalan, ingon sa pagpiliko kang David nga magmando sa akongkatawhang Israel. 17 Unya, nagplano si

8.2 Sa giinagurahan na ang templo, ilangnabati ang presensya sa Diyos pinaagi sapan-

ganod. Diha sa Exodo mao kini ang makitang

timaan sa presensya ni Yahweh sa Israel (Ex14:19 ug 40:34). Sa ngadto-ngadto ang mgaIsraelita nagpadayong masaligon sa presensyasa Diyos nga nanalipod nila (Jer 7) gikan saJerusalem.

Paglabay sa panahon, daghang law-ayngmga butang ang nahitabo sa hawanan sa tem-plo; nagtukod man gani silag mga alampoa-nan sa mga diosdios ug naghimog sagradongpakighilawas sumala sa paganong tinoohan(basaha sa 2 H 23:4-7). Apan wala giingon

didto nga gibiyaan ni Yahweh ang SagradongDapit, diin nagpabilin siyang maunongon saKasabotan.

Diha na sa kaulahiang mga tuig sa Ging-harian, kanus-a ang propetang si Ezekiel naka-kitag panan-awon nga ang panganod mibiyasa Templo: nagpasabot nga si Yahweh nag-uban na sa iyang katawhan nga gibihag saBabilonia (Ez 9:3).

Sa ulahi pa gayod nga panahon, ang apos-tol nga si Juan nakakita ining panganod didtosa langitnong templo (Reb 15:8), human niyamakita ibabaw ni Jesus sa pagkausab sa iyangpanagway.

bulak; ang lampara, ug ang kimpit sa pabi-lo mga bulawan. 50 Ang mga kopa, pang-putol sa pabilo, planggana, sunoganan sainsenso, butangan sa kalayo lunsayng bu-lawan; mga bulawan ang bisagra sa mgapultahan sa labing sulod nga bahin sa

Templo, ang Labing Balaan, ug ang pulta-han sa Labing Balaan nga Dapit sa Templo.51 Dihang natuman ang tanang butang

nga gipabuhat ni Hari Solomon sa Balay niYahweh, gidala niya ang mga galamitonnga gihalad sa iyang amahan nga si David,ang plata, ang bulawan, ang mga sudlanan.Gipahimutang kini sa kahon nga tipiganansa mga bahandi sa Templo ni Yahweh.

1 Gitigom ni Solomon sa iyang atuba-ngan didto sa Jerusalem ang mga ma-

gulang sa Israel ug ang tanang pangulo samga tribu ug ang mga amahan sa mgapamilya nga Israelita. Dad-on sa ibabawang Arka sa Kasabotan ni Yahweh gikan saSion, ang lungsod ni David.

Ang Arka gihipos duol ni Hari Solomon

2 Nagtigom ang tanang Israelitauban ni Hari Solomon sa panahon sapyesta sa bulan sa Etanim, ang ika-

pitong bulan.3

Nangabot ang tanangkatigulangan sa Israel. Giyayongan samga pari ang Arka ni Yahweh 4 ngagidala uban sa Toldang Tagboanan ugsa mga sagradong butang. Gidala angArka sa mga pari ug mga Levita. 5 SiHari Solomon ug ang tibuok asemble-ya sa Israel nga nagtigom libot sa atu-bangan sa Arka naghalad og mga kar-nero ug mga baka. Dili maihap angilang gidaghanon. 6 Gipahiluna sa mgapari ang Arka sa Kasabotan ni Yahwehsa iyang dapit sa altar sa Templo, angLabing Balaang Dapit, ilalom sa mgapako sa kerubin. 7 Ug nabuklad ang

8


15/41

379 1 MGA HARI 8

David, akong amahan, pagtukod og Tem-plo alang sa Ngalan ni Yahweh, ang Diyossa Israel. 18 Apan miingon si Yahweh kangDavid akong amahan: Nindot ang imongplano pagpabarog og templo alang saakong Ngalan. Maayo kining hunahunaa.19

Apan dili ikaw kon dili ang anak mo ngakaugalingong dugo ug unod ang motukodog Templo alang sa akong Ngalan.

20 Gituman ni Yahweh ang iyang pulongkay mipuli ako kang David, akong ama-han. Karon naglingkod ako sa trono saIsrael sama sa gisaad ni Yahweh. Busa,akong gipabarog ang maong Temlpo alangsa Ngalan ni Yahweh ang Diyos sa Israel.21 Adunay dapit didto nga akong gipahimoalang sa Arka nga gisudlan sa kasabotan niYahweh tali niya ug sa atong katigulangan

nga iyang gipagawas sa yuta sa Ehipto.Nag-ampo si Solomon

22 Nagtindog si Solomon sa alampoa-nan ni Yahweh atubangan sa tibuok pundoksa mga Israelita. Ug gibayaw niya sa langitang iyang kamot. 23 Unya, miingon siya: OYahweh, ang Diyos sa Israel, walay laingDiyos nga sama kanimo sa langit o sa iba-baw niini, sa yuta o sa ubos ini. Gitumanmo ang kasabotan sa gugma alang saimong alagad nga naglakaw subay sa

imong pamaagi sa tibuok nilang kasing-kasing. 24 Imong gisaad kining adlawa saalagad nimo nga si David, akong amahan.Karong adlawa imo kining gituman. 25 Ka-ron, O Yahweh nga Diyos sa Israel, tumanaang lain mong saad kang David sa pag-ingon: Dili kawad-an og usa gikan saimong banay ang trono sa Israel kon angimong anak magmatngon pag-alagad ka-

nako ingon sa imong gihimo. 26 Busa, ODiyos sa Israel, matuman unta ang imongpulong kang David, akong amahan.

27 Apan tinuod ba gayod nga mopuyoang Diyos uban sa iyang katawhan dinhi sayuta? Kon dili paigo kanimo ang mga langit

o ang kahitas-ang langit, unsa pa kahakining templo nga akong gitukod? 28 Pa-talinghogi ang pag-ampo sa imong alagad,O Yahweh nga akong Diyos! Pamatia angmga pangamuyo ug pangaliya sa imongalagad diha sa imong atubangan karongadlawa. 29 Bantayi kining Temploha, kaymatud pa nimo: Dinhi magpabilin angakong Ngalan. Dungga ang pag-ampo saimong alagad niining dapita.

30 Pamatia ang pangilaba saimong alagad ug sa imong katawhangIsrael kon mag-ampo na sila nga mag-atubang sa maong dapit. Paminawakami gikan sa imong pinuy-anan salangit. Unya, kon imo na kaming ma-dunggan, pasayloa kami.

31 Kon adunay gikiha og sala saiyang isigkatawo unya, manumpa saalampoanan niining templo, 32 pama-

tia siya gikan sa langit ug ipakita angkatarongan. Silotan ang nakasala,tubagon niya ang iyang nabuhat ngakasal-anan. Apan dili pakasad-on angtarong, hinunoa gantihan siya saiyang kaayo.

33 Kon lupigon sa kaaway ang

22. Gituman ni Yahweh ang iyang pu -

long (b. 20 ug 25).Duha ka saad ang nadawat ni David. Anguna, mao nga ang iyang anak magpatukod ogTemplo; ang ikaduha nga ang iyang mga kali-wat maglingkod sa trono sa Israel.

Angay dinhing matngonan nga ang Diyos,isip ang dili makita nga Diyos ug Magbubuhatsa Uniberso, nagtinguha nga mahamutang sausa ka dapit didto sa Jerusalem ug mag-ubansa piho nga katawhan sa mga kaliwat ni David.Ang makita karon nga sentro sa presensya saDiyos mao ang Simbahan. Ang Gingharian saDiyos nagdalag malukpanon nga kinaiya, apan

ang Simbahan isip institusyon nakipagrelasyonni Cristo pinaagi mga obispo ug Santo Papa.

30. Human nakahangyo alang sa iyang su-musunod, si Solomon mihangyo alang saiyang katawhan. Aniay pipila ka punto ngaangay lantawon:

Dili pakasad-on (b. 32). Kining unangpangamuyo nagsubay sa panghunahuna ad-tong panahona (basaha sa Num 5:11). Kon dilimolutaw ang kamatuoran sa usa ka balaod,

kinahanglang manumpa ang sinumbong nga

wala siyay sala ug andam nga modawat sabisag unsang silot sa Diyos kon siya namakak.Maoy gitoohan sa mga tawo nga silotan gyodsa Diyos ang bakakon.

Kon natak-opan (b. 35). Ang pag-ampoalang ra sa makasasala nga nasayod sa kauga-lingon nilang gibuhat. Nalisang sila nga silotansa Diyos, apan nagtoo sab nga ang Diyos mo-pasaylo. Nagtoo sila nga ang Diyos dili maluk-may pinaagi sa mga ritwal ug mga pag-ampoapan pinaagi sa paghinulsol.

mahadlok sila nimo (b. 40). Diha saBiblia, ang kahadlok sa Diyos nagpasabot sa

ilang dakong pagtamod ug pagtahod sa Diyos.Apan tinuod sab nga sa maong panahon, walapa nila masabti ang hingpit nga pagsimbadiha sa espiritu ug kamatuoran (Jn 4:24);mao nga nahadlok ang katawhan sa Diyos, saiyang mga silot.

Sa samang paagi (b. 41). Kining pag-ampoa ulahi na kaayo nga nasulat, sa pana-hon na kanus-a ang misyonaryong paningka-mot sa mga Judio nakakabig og daghangpagano sa ilang pagtoo.


16/41

1 MGA HARI 8 380

kan sa pinuy-anan mo sa langit, ugbuhata ang gipangayo kanimo salangyaw. Sa ingon mailhan sa tanangsyudad sa kayutaan ang imong Nga-lan. Makasalig sila kanimo sama sa

imong katawhang Israel. Ug ilang ma-sayran nga ania niining Temploha ngaakong gipabarog ang imong Ngalan.

44 Kon makiggubat ang imong katawhansa ilang kaaway bisag asa nimo sila ipada-la ug nag-ampo sila kang Yahweh paatu-bang sa syudad nga imong gipili ug saTemplo nga giugbok alang sa imong Nga-lan, 45 pamatia sa langit ang ilang pag-ampo ug pangaliya. Panalipdi ang ilang

kawsa.46 Kon makasala sila kanimo kay walamay tawo nga dili makasala, masuko kakanila ug itugyan mo sila sa ilang kaaway,duol man siya o layo; 47 kon mausab angilang kasingkasing ug magbasol sa yutadiin sila nabihag og moingon: Nakasalakami ug nakahimog sayop ug kadaotan;48 Kon kinasingkasing ug sa tibuok nilangkalag magbasol sila samtang anaa pa sayuta sa kaaway nga nagbihag kanila ugmag-ampo kanimo paatubang sa yuta nga

imong gihatag sa ilang kagikanan, sa syu-dad nga imong gipili ug sa Templo ngaakong gitukod alang sa imong Ngalan,49 patalinghogi sa gingharian nimo sa langitang ilang pag-ampo ug pangamuyo. Pana-lipdi ang ilang kawsa. 50 Pasayloa angimong katawhan nga nakasala batok ka-nimo, ang tanan nilang kasal-anan. Himoanga kaloy-an sila sa nagbihag kanila.51 (Imo silang katawhan ang imong kali-wat nga imong gipagawas sa Ehipto, tali-wala sa tunawanag puthaw.)

52

Tan-awa ang pangaliyupo sa imongalagad nga Israel. Paminawa sila sa ilangpagsangpit kanimo. 53 Gilain mo sila sa ta-nang nasod sa kalibotan aron mahimo ngaimong kaliwat. Mao kini ang imong giingonkang Moises, imong alagad, pagpagawasmo sa among kagikanan sa Ehipto, O Yah-weh ang Ginoo!

54 Pagkahuman ni Solomon sa tanan ni-yang pag-ampo ug pangaliya kang Yah-weh, mitindog siya sa alampoanan niYahweh, diin nagluhod siya nga gibayaw sa

langit ang iyang kamot.55

Samtang nagba-rog iyang gipanalanginan sa kusog nga ti-ngog ang panagtigom sa Israel sa pag-ingon: 56 Dayegon si Yahweh nga nagha-tag og pahulay sa iyang katawhang Israel.Kay iyang gisaad nga walay usa ka pulongnga wala matuman sa tanan niyang gipa-salig ug gisaad kang Moises, iyang alagad.57 Magauban unta kanato si Yahweh atongDiyos, ingon sa pag-uban niya sa atong

imong katawhan nga Israel tungod sailang pagpakasala batok kanimo,apan unya mobalik sila, angkononnila ang sala, mag-ampo ug mangali-yupo kanimo niining Temploha, 34 pa-

matia sa kahitas-an ug pasayloa angsala sa imong katawhang Israel. Ibaliksila sa yuta nga imong gihatag sailang katigulangan.

35 Kon natak-opan ang langit ug dilimoulan kay nakasala sila batok kani-mo, apan unya, nag-ampo sila niiningdapita, angkonon nila ang kasal-ananug biyaan kay imo silang gipaantos,36

paminaw gikan sa langit ug pasay-loa ang sala sa imong mga alagad,ang katawhan sa Israel. Tudloi sila samaayong dalan nga ilang subayon.Pabunoki sa ulan ang yuta, ang kabi-lin nga imong gihatag sa imong ka-tawhan.

37 Kon adunay gutom sa yuta, sakit,dangan sa trigo, dulon o mga ulod nga

dagko; kon sulongon sila sa mga ka-away sa bisan asang dapit sa syudad,o modagsang kanila ang bisan unsangsakit o pesti; 38 bisan unsang pangali-yupoa sa mga Israelita nga nagpaki-tag kinasingkasing nga pagbasol sailang mga sala ug nag-isa sa ilangkamot paingon niining maong Tem-ploha, 39 patalinghogi sila gikan saimong puloy-anan sa langit ug pasay-

loa. Lihok ug ihatag sa tagsa-tagsaang angayan sa ilang binuhatan. Na-sayod ka sa ilang kasingkasing (ikawray nahibalo unsay anaa sa kasing-kasing sa tawo). 40 Sa ingon mahadloksila kanimo sa tibuok panahon nganagpuyo sila sa yuta nga imong giha-tag sa among kagikanan.

41 Sa samang paagi kon ang lang-

yaw nga dili gikan sa imong kataw-hang Israel, moanhi gikan sa halayongnasod tungod sa imong Ngalan,42 (kay nadungog gayod nila ang ban-togan mong Ngalan, ang kusganonmong kamot ug ang gituyhad mongmga bukton) ug mag-ampo niiningmaong Templo, 43 paminawa siya gi-


17/41

381 1 MGA HARI 9

kagikanan. Dili unta kita niya pasagdan ugtalikdan. 58 Madani unta ngadto kaniya angatong kasingkasing aron makalakaw kitasa iyang dalan ug makatuman sa tananniyang mga sugo, pagtulon-an ug mga ba-laod nga gipasunod niya sa atong kagi-

kanan.59

Ang akong mga pag-ampo mag-pabilin unta adlawg gabii kang Yahweh,atong Diyos. Ihatag unta niya sa kataw-hang Israel ang angayng pagtagad adlawadlaw pinasikad sa katarongan. 60 Sa ingonmasayod ang tanang katawhan sa kalibo-tan nga si Yahweh, Diyos ug walay lain.61 Busa, pagmatinud-anon kamo sa tibuokkasingkasing ni Yahweh, atong Diyos.Sunda ang iyang Balaod, ug tumana angiyang mga sugo sama sa gibuhat ninyokaron.

62 Unya, maghalad og mga gasa atuban-gan ni Yahweh ang hari ug ang tibuok Israelnga iyang kauban 63 ug naghimo si Solo-mon og mga halad sa kalinaw ni Yahweh:22,000 ka baka ug 120,000 ka karnero. Saingon, gikonsagrahan sa hari sa tanangIsraelita ang Templo ni Yahweh. 64 Nianangadlawa, gikonsagrahan sa hari ang sulod sapatyo atubangan ni Yahweh diin gihimo angmga halad-sinunog, mga halad-pagkaonug ang tambok sa mga halad sa kalinaw.Ang alampoanan nga bronse atubangan sa

Diyos dili paigo nga butangan sa mgahalad-sinunog, mga liso ug tambok sa mgahalad sa kalinaw.

65 Gisaulog ni Solomon ang maong pa-ngilin niining panahona uban sa tibuokIsrael. Labihan kadako ang tigom: sukad sababa sa Hamat hangtod sa sapa sa Ehipto.Pito ka adlaw silang nagsaulog ni Yahweh,atong Diyos. Nangaon sila ug nanginom.66 Sa ikawalo, gipapauli ni Solomon angkatawhan.

Gipanalanginan sila sa hari ug mipaulinga nagsaulog. Malipayon ang ilang kasing-kasing tungod sa kaayohan nga gibuhat niYahweh kang David, iyang alagad, ug saiyang katawhang Israel.

Mga gimbuhaton ni Solomon

1 Pagkahumag tukod ni Solomon saTemplo ni Yahweh ingon man sa palas-

yo sa hari ug sa tanan niyang gustong ipa-buhat, 2 sa ikaduhang higayon nagpakitakaniya si Yahweh sama sa iyang pagpakita

sa Gibeon.3

Ug miingon si Yahweh: Na-dungog ko ang imong pag-ampo ug pang-gilaba sa akong atubangan. Gikonsagrahanko kining Templo nga imong gitukod ngagipahimutangan ko sa akong Ngalan hang-tod sa kahangtoran. Anaa kanunay angakong mata ug ang akong kasingkasing.4 Sa imong bahin kon imo akong alagaransa kinasingkasing ug sa minatarong samani David nga imong amahan, ug himoon

9

mo ang tanan kong isugo kanimo, kon tu-manon mo ang akong mga balaod, 5 akongitukod ang harianon mong trono hangtodsa hangtod ingon sa gisaad ko kang Davidnga imong amahan sa pag-ingon: Dilimawad-an og lalaki nga molingkod sa tro-

no sa Israel.6 Apan kon ikaw ug ang imong mga

anak magpalayo kanako; kon dili ninyotumanon ang akong mga sugo ug pagtu-lon-an nga gipasunod ko kaninyo karon;kon mopahawa ka aron pag-alagad saubang dios ug magsimba kanila, 7 tunawonko ang Israel ibabaw sa yuta nga gihatagko kanila. Akong isalikway ang Templonga gikonsagrahan ko alang sa akongNgalan. Bugalbugalan ug panamastama-son ang Israel sa tanang kanasoran. 8 Ma-

hibulong ug mobiaybiay ang tanan ngamakakita sa templo nga mahimong bugdosa mga bato. Mangingon sila, Nganongsama niini ang gibuhat ni Yahweh niiningyutaa ug Temploha? 9 Unya, motubag angmga tawo: Kay ilang gitalikdan si Yahwehang ilang Diyos nga nagpagawas sa ilangkagikanan sa Ehipto, ug gisunod angubang dios nga gisimba nila ug gialagaran,gihan-ok ni Yahweh kanila ang tanangkadaot.

10 Kahuman sa 20 ka tuig nga nianangpanahona, duha ka balay ang iyang gitu-kod: ang Balay ni Yahweh ug ang hari-anong palasyo sa hari, 11 gihatagan ni So-lomon si Hiram og 20 ka syudad sa Galilea.12 Apan pagbiya ni Hiram sa Tiro aron mo-duaw sa mga syudad nga gihatag kaniya niSolomon, wala siya mahimuot. 13 Miingonsiya: Unsang klasehang sa syudad ang gi-hatag mo kanako, akong igsoon? Gitawagkining mga yutaa og yuta sa mga Ka bulhangtod niining panahona. 14 Bisan pa niininagpadala gihapon si Hiram og 120 ka ba-retang bulawan.

15 Ania ang taho sa pinugos nga trabahonga gisugo ni Hari Solomon aron matukodang Templo ni Yahweh ug ang kaugalingonniyang palasyo, ang mga terasa, ang parilsa Jerusalem, ang mga syudad sa Hasor,Megido ug Gezer. 16 (Gisulong ug gibihag niParaon, hari sa Ehipto, ang Gezer, gisunogug gipamatay ang mga Kananeo nga didtonagpuyo. Unya, gihatag niya ang syudadnga bayad sa kaminyoon sa iyang anak,

ang asawa ni Solomon.)17

Busa, gibangonni Solomon ang Gezer, ang ubos nga dapitsa Bet-Horon, 18 ang Baalat ug ang Tamarsa disyerto sa yuta sa Juda, 19 ang tanangsyudad baligyaanan ni Solomon, ang syu-dad alang sa mga karwahe ug mga ma-ngangabayo, ingon man ang tanang gus-tong ipabarog ni Solomon sa Jerusalem, saLebanon ug sa tibuok yuta nga iyang na-angkon.


18/41

1 MGA HARI 9 382

siyay mga kabayo nga gikargahan ogmga panakot, daghang bulawan ugmga mahalong bato. Pagtabo na silani Solomon iyang gisulti ang tananniyang hunahuna. 3 Ug gitubag ni So-

lomon ang tanan niyang pangutana.Walay usa nga wala mapasabot sahari kaniya. 4 Pagkakita sa rayna saSeba sa kalantip sa salabotan ni Solo-mon, sa palasyo nga iyang gitukod,5 sa mga pagkaon sa kan-anan, sagipuy-an sa mga opisyal, sa pag-asi-kaso sa mga alagad ug sa gisul-ob samga tig-andam sa ilimnon ingon man

ang halad-sinunog nga gihimo sa harisa Templo ni Yahweh, hapit dili siyamakaginhawa.

6 Miingon siya sa hari: Tinuod diayang nabalitaan ko sa akong kayutaanmahitungod kanimo ug sa imong ka-bantog. 7 Apan wala ako motoo samga balita hangtod nga nakaabot akodinhi ug nakita ko na gayod ang tanan

sa akong mata. Wala ra sa katungaang akong nahibaloan. Labaw pa kaysa akong nabalitaan ang imong ka-maalamon ug kaadunahan.

8 Bulahan ang imong mga ginsako-pan! Bulahan ang mga alagad ngakanunayng anaa sa imong atubanganug makapamati sa imong kahibalo.9 Dayegon si Yahweh nga imong Diyosnga nahimuot ug nagpalingkod kani-

mo sa trono sa Israel! Tungod sa wa-

10.1 Misulod og negosyo si Solomon.Nakaangkon siyag mga barko nga taga Tarsisalang sa layo nga panaw aron pagkuhag mgabulawan ug pahumot gikan sa Africa. Nagba-ligya siyag mga Ehiptohanong karwahe samga Heteo sa Amihan ug mga kabayongHeteo sa mga Ehiptohanon. Ang iyang kaban-tog sa kaalam ug kabahandianon miabot saRayna sa Seba sa amihanang Africa.

Sa pagkatinuod ang Israel gamay kaayongnasod nga gitaliwad-an sa duha ka dagkongImperyo sa Ehipto ug Babilonia. Nahitabo langnga sa panahon ni David ug Solomon, kiningduha, malinawon ug nakatulog. Hinungdannga naghunahuna ang Israel nga sila ang nag-una nga nasod sa kalibotan ug ilang gitan-awsi Solomon isip labing banggiitan nga hari satanang panahon.

Nakadungog ang (b. 1). Wala hatagig da-kong gibug-aton sa Biblia ang mahitungod sa

pangnegosyong bahin sa maong pagduaw ngaulahi nang gihisgotan sa mga tudling 10 ug13.

Ang panagtagbo ni Solomon uban sa Raynasa Seba nahimong makasaysayong talan-awon:

Ang maalamong Solomon ug ang iyangkatawhan nakadiskobre sa bahandi ug mgaprodukto sa ubang nasod. Wala ra sa katunga

ang akong nahibaloan! Kining pagbinayloaynakatabang sa mga Israelita sa mas lapad ngapanglantaw sa tinoohan. Si Yahweh dili langdiay Diyos sa gamayng nasod, hari siya satibuok kalibotan.

Ang Rayna sa Seba, bahandianong baba-ye, apan wala siyay katagbawan. Walay hisgotdinhi bahin sa iyang bana. Nadani siya sa ba-laanong kaalam nga gipakita sa hari, AngPinangga ni Yahweh (2 S 12:29). Gihinum-doman ni Jesus kining pagduaw sa Mt 12:42.

20 Ang tanang nahibilin sa mga Amor-reo, Heteo, Perezeo, Heveo, ug Hebuseonga dili mga Israelita 21 ang tanan gipa-buhat ni Solomon sa pinugos nga trabaho.Nagpabilin ni hangtod ining mga adlawa.22 Apan walay gihimong ulipon si Solomon

sa mga Israelita. Sila ang iyang mga mang-gugubat, mga opisyal ug mga pangulo,mga kapitan-pangulo sa iyang mga kar-wahe ug mga mangangabayo.

23 Lima ka gatos ug singkwenta angmga kapatas nga gitugyanan ni Solomonsa mga mamumuo. Sila ang nagdumala samga trabahanti. 24 Paggawas sa anak ni Pa-raon sa syudad ni David paingon sa kauga-lingong palasyo nga gitukod ni Solomon,anha pa tukora ni Solomon ang mga te-rasa.

25 Pagkahuman tukura ang Templo, tuloka beses sa usa ka tuig naghimo si Solo-mon og mga halad-sinunog ug mga haladsa maaryong panagdait sa alampoanannga gihimo niya alang kang Yahweh. Ugnagsunog siya sa insenso atubangan niYahweh. 26 Naghimo si Hari Solomon ogmga bapor sa Ezion-Geber nga duol sa Elatsa baybayon sa Pulang Dagat sa yuta saEdom. 27 Unya, gipadala ni Hiram sa mgabapor ang iyang mga mananakay sa baporuban sa mga tawo ni Solomon. 28 Naglayagsila paingon sa Ofir ug nagdalag 420 kabaretang bulawan nga ilang gidala kangHari Solomon.

Miduaw kang Solomon ang rayna sa Seba

1 Nakadungog ang rayna saSeba sa kabantogan ni Solo-

mon. Busa, miadto siya aron sulayanog bug-at nga mga pangutana siSolomon. 2 Miabot siya sa Jerusalem

lakip ang daghang kauban. Duna

10


19/41

383 1 MGA HARI 10

lay kataposan sa paghigugma ni Yah-weh sa Israel, gihimo ka niyang hariaron ihatag ang katarongan ug hus-tisya.

10 Gihatagan niya ang hari og 120

ka baretang bulawan og daghang mgabato nga mahalon. Wala nay samakadaghan sa mga panakot ang nada-la, sama sa gihatag sa rayna sa Sebakang Hari Solomon.

11 Labot pa niining tanan, ang mgabapor ni Hiram nga nagdalag bulawangikan sa Ofir, nagdala usab og mgapahumot ug batong mahalon. 12 Giga-

mit sa hari ang mga kahoyng humotnga mga balustre sa Templo ni Yah-weh ug sa palasyo sa hari. Kini usabang gigamit paghimo sa mga lira ugalpa sa mag-aawit. Wala nay nakitanga sama sa kadaghanon sa mga ka-hoyng humot gikan kaniadto hangtodkarong panahona.

13 Gihatagan usab ni Hari Solomonang rayna sa Seba sa tanang nagusto-han niini ug sa iya nang gipakita ngakaayo. Mipauli ang rayna sa iyangyuta uban sa iyang mga tawo.

14 Unom ka gatos ug saysentay says kabaretang bulawan ang gidawat ni Solomontuigtuig. 15 Walay labot niini ang mga buhissa mga negosyanti, ug sa tanang hari saArabia ug sa mga gobernador sa kayutaan.16 Nagbuhat si Solomon og 200 ka dag-kong taming sinalsal sa tulo ug tunga ka

kilong bulawan ang matag usa. 17 Nagpa-himo siyag 300 ka gagmayng taming ngagisalsal sa bulawan, tagsa ka kilog tungaang matag usa. Gibutang sa hari kining ta-nan sa Palasyo sa Lasang sa Lebanon.18 Nagpahimo ang hari og dakong trononga garing ug giputos sa pinong bulawan.19 Adunay unom ka ang-ang ang trono;

gilingin ang iyang luyo. Ang lingkoranan samatag kilid adunay mga patonganan sabukton. Sa matag usa ka kilid niini mayduha ka liyon nga nagtindog. 20 May 12 kaliyon sa unom ka ang-ang. Wala pay samaniini nga nabuhat sa bisan asang gingha-

rian.21

Hinimo sa bulawan ang tanang ko-pa ug imnanan ni Hari Solomon. Hinimousab sa bulawan ang tanang kagamitan sapalasyo sa Lasang sa Lebanon. Walay gihi-mo sa plata kay baleg wala kini sa panahonni Solomon.

22 Ang hari adunay armada sa mga ba-por sa Tarsis uban sa mga armada ni Hi-ram. Matag tulo ka tuig ang maong arma-da magdala og bulawan, plata, garing, mgaunggoy ug pabo.

23 Numero uno sa kaadunahan ug

sa ka alam si Hari Solomon. 24 Busa,nangandoy ang tibuok kalibotan ngamakighimamat kang Solomon aronilang mabati ang kalantip sa salabotannga gihatag sa Diyos kaniya. 25 Matagtuig ang tagsa-tagsa magdala kaniyagmga gasa, mga butang nga hinimo saplata ug bulawan, mga sapot, mira ug

panakot, kabayo ug mula.26 Gitigom ni Solomon ang mga

karwahe ug 12,000 nga mga kabayonga iyang gibutang sa mga syudad sakarwahe ug sa Jerusalem uban kani-ya. 27 Alang sa hari, sama lang sa batoang plata sa Jerusalem, ug ang sedroingon kadaghan sa sikamoro sa pa-tag. 28 Gikan sa Cilicia ang mga ka-bayo ni Solomon nga iyang gipalit samga magpapatigayon sa hari sa Cili-cia. 29 Nakuha niya gikan didto angkarwahe sa kantidad nga 600 ka sala-pi nga plata ug mga kabayo, sa kanti-dad nga 150. Gipamaligya nila kiini satanang hari sa mga Heteo ug Aram.

23. Sa mubong panahon, nangangha angmga Israelita sa bahandi ni Solomon ug sa

kadaghan sa mga karwahe ug mga kabayo saiyang kasundalohan. Human sa kapid-an kasiglo, nagmata sila ug nakaamgo nga gamaylang ang natabang sa gahom ug bahandi niSolomon kanila ug unsa kadako diay ang na-gasto sa ilang nasod. Ang politikanhong dun-gog ug ang dagkong proyekto mitukmod niSolomon pagpugos ug pagpwersa paggamitsa kusog-pamuo sa katawhan. Mao ni ang usaka kahinungdan nga sa wala na si Solomon,ang Gingharian nabahin sa duha. Gumikan ini,

wala ug dili na sila mapasigarbohan paghan-dom sa iyang gingharian ug mas dako na ang

ilang pagtamod alang sa hustisya.Ang matoohon nga nagtinguha sa tinuodnga kauswagan sa nasod, dili unta malingla sapag-angkon sa gahom ug kabantog. Sa ka-nunay ang simbahan nanghimaraot anangsobrang gasto alang sa katuyoang pangmilitaro aron lang ang nasod mahimong bantogan uginila. Nasayod ta nga sa kalibotan karon, anggiwaldas nga salapi alang sa gubat, igo na kaa-yong makapalambo sa industriya sa tanangkanasoran sa tibuok kalibotan.


20/41

1 MGA HARI 11 384

ang diosdios sa Moab sa bukid sasilangan sa Jerusalem, ug kangMilkom, ang diodios sa mga Amonita.8 Ingon niini ang iyang gibuhat alangsa mga asawang langyaw nga nagsu-

nog og insenso, nagsakripisyo alangsa ilang dios.

9 Nasuko si Yahweh kang Solomonkay gipahilayo niya ang iyang kasing-kasing kang Yahweh nga Diyos saIsrael nga sa duha ka higayon nagpa-kita kaniya ug 10 giingnan siya nga dilimagsunod sa ubang diyos. Apan walasiya maminaw sa gisugo ni Yahweh.

11 Busa, miingon ang Diyos kang So-lomon: Kay imo man kining gibuhatug wala ka mosunod sa akong mgasugo ug pagtulon-an, bawion ko angimong gingharian ug akong ihatag saimong alagad. 12 Tungod ug alangkang David, imong amahan, dili kokini buhaton karon sa imong panahonkon dili, sa panahon sa imong anak.13

Apan dili ko kuhaon kaniya ang ti-buok gingharian. Akong ibilin ang usaka tribu alang kaniya tungod ug alangkang David nga akong alagad ug saJerusalem nga akong gipili.

Ang mga kaaway ni Solomon

14 Gipatungha ni Yahweh ang usa ka ka-away ni Solomon, si Hadad, ang Edomita

11.1 Ang Biblia wala magsaway sa naghi-nobrang asawa ni Solomon. Niadtong pana-hona, ang daghang asawa nagtimailhan sakaadunahan sa tawo. Gisaway hinuon siya tu-ngod sa pagpangasawag mga pagano. Gipa-daghan niya ang langyaw niyang mga asawaug sa samang higayon nakigsabutsabot siyaining mga nasod nga nagsimbag mga diosdios,hangtod nga nadala siya sa ilang kapaki-kwarta. Ang kaharohay makahugaw sa kaa-lam. Buot ipakita ni Solomon ang iyang pag-kalalaki, hangtod nga wala na siya makama-tikod nga gibut-an na siya sa iyang nga asawa.

Silay nagbuot nga maghimog mga temploalang sa mga diosdios. Bisag gipabilin gihaponni Solomon ang balaanong pagsimba sa Tem-plo, gipahimo niya nga mga alampoanan samga diosdios sa iyang mga asawa, nagpailanga sa kailadman sa iyang kasingkasing, siyamismo, midawat sab sa mga mini nga dios.Mao nga gipakabililhon niya ug nagtinguhasiya sa mga butang nga dili bililhon sa mata saDiyos.

Maoy panghunahuna sa katawhan nga ang

hari nga pinili ni Yahweh, angay gyod ngamagpuyo sa tumang kaluho ug hatagan satanang pasidungog. Apan sa kaulahian, angmga propeta mibaliklantaw sa maong kahim-tang, ug ilang naamgohan nga ang gahom,bahandi ug kaluho makapatig-a sa kasing-kasing sa usa ka pangulo (Dt 17:14-17). Na-sinati na ni halos sa tanang nasod sa kasaysa-yan. Bisan gani sa Simbahan, sulod sa kapid-an ka siglo, ang mga matoohon naghunhunanga ang ilang mga obispo ug mga Santo Papa,angay gyod magpuyo sama sa mga hari; gumi-kan ining sayop nga panglantaw, gisagubang

gihapon nato hangtod karon ang dili maayongmga sangpotanan ini.Wala mo sunda ang akong mga sugo...

(b. 11). Ang sala ni Solomon mao nga gidu-mala niya ang iyang kinabuhi ug ang iyangnasod sa walay pagtan-aw sa kabubut-on saDiyos. Nagpuyo siya nga sama sa ubang hariug mao ray iyang gilantaw ug gipaningkamo-tan ang pagkab-ot sa kaugalingon niyang am-bisyon, ug dayon mangayo na lang siya sapanalangin ni Yahweh.

Ang mga asawa ni Solomon

1 Gawas sa anak ni Paraon,nahigugma usab si Solomon sa

mga babayeng langyaw: mga Moa-bita, Edomita, Sidonia, ug Hetea;2 mga babaye gikan sa mga nasodnga giingon ni Yahweh sa mga Is-raelita: Ayaw kamog pangasawa ka-nila ni sila mangasawa kaninyo kaydanihon nila ang inyong kasingkasingpag-ampo sa ilang dios. Apan nakig-uban-uban ug nahigugma si Solomonniining mga nasora. 3 Nangasawa siyasa 700 ka prinsesa ug 300 ka asa-

wang puyopuyo nga nakapanag-iyasa kasingkasing sa hari.

4 Sa natigulang na si Solomon, gi-dani sa iyang mga asawa ang iyangkasingkasing pagsunod sa ubangdios. Dili sama kalig-on ang iyangkasingkasing sa kasingkasing niDavid, iyang amahan, sa gugma niyakang Yahweh nga iyang Diyos. 5 Nag-

alagad siya kang Astarte, ang diosa samga Sidonio ug kang Milkom ngadiosdios sa mga Amonita. 6 Gibuhat niSolomon ang daotan sa panan-aw niYahweh. Dili kinasingkasing ang iyangpagsunod sa Diyos, dili sama ni Davidnga iyang amahan. 7 Nagtukod si So-lomon og altar alang kang Kemos,

11


21/41

385 1 MGA HARI 11

nga gikan sa iladong banay sa Edom.15 Pagbuntog ni David sa Edom miadto siJoab, ang heneral sa kasundalohan, paglu-bong sa mga patay ug gipamatay niya angkalalakin-an sa Edom. 16 Didto nagpabilinsi Joab ug ang tibuok Israel sulod sa unom

ka bulan. Gihurot nilag patay ang tananglalaki sa Edom. 17 Si Hadad ra nga naka-ikyas nga miadto sa Ehipto uban sa pipilaka Edomita nga sakop sa iyang amahan.Bata pa si Hadad niadtong higayona. 18 Gi-biyaan nila ang Madian ug mingadto saParan ug uban sa pipila ka lalaki sa Paran,nangadto sila sa Ehipto. Gihatagan nila siHadad og balay, pagkaon ug yuta. 19 Ugnakapahimuot pag-ayo si Hadad kang Pa-raon nga nakahukom pagpaasawa kangHadad sa iyang bayaw, ang igsoon ni

Rayna Tafanes nga iyang asawa. 20 Naka-anak alang kaniya og usa ka lalaki angigsoon ni Rayna Tofanes. Genubat ang nga-lan sa bata. Gilutas ni Tafanes ang bata sabalay ni Paraon diin mipuyo si Genubatuban sa mga anak ni Paraon.

21 Dihang nakadungog si Hadad saEhipto nga namatay na si David ug patayna usab si Joab, ang heneral sa kasundalo-han, miingon siya kang Paraon: Tugtiakong makauli sa akong yuta. 22 Nangu-tana kaniya si Paraon: Unsa may kulang

kanimo dinhi nga mouli ka man sa imongyuta? Mitubag siya: Wala gayod, apanpapaulia lang ako. Mipauli si Hadad saiyang yuta. Naghari siya sa Edom ug gika-silagan niya ang Israel.

23 Nagpagula na usab ang Diyos og laingkaaway ni Solomon, si Razon, anak niEliada nga nakaikyas gikan sa iyang agalonnga si Hadadezer, hari sa Soba. 24 Gitapokni Razon ang pipila ka lalaki ug nangulosiya sa usa ka pundok sa mga tulisan.Human patya ni David ang pipila kanila,

nangadto ug namuyo sila sa Damasco diinnahimo siyang hari. 25 Ug nahimo siyangkaaway sa Israel sa paghari ni Solomon.

Gitagna ni Propeta Ahias angpagkapikas sa gingharian

26 Nakigbatok usab sa hari siJeroboam, anak ni Nebat, ang Efra-teong taga Zereda ug byuda na angiyang inahan nga si Zerva. Usa siya sa

mga opisyal ni Solomon. 27 Ania anghinungdan sa pakigbatok niya sa hari.Nagtukod si Solomon og terasa ugiyang gisirhan ang gawang sa paril saSyudad ni David, iyang amahan.28 Usa ka kusgan ug ambongan ngalalaki si Jeroboam ug nakita ni Solo-mon ang trabaho sa batan-on. Busa,gihimo niyag kapatas si Jeroboam sapinugos nga trabaho sa tribu ni Jose.

29 Makausa, dihang migawas si Je-roboam sa Jerusalem, nasugatan niyasa dalan si propeta Ahias, taga Silonga nagsul-ob og bag-ong kapa. Sila

rang duha ang diha sa bukid.30 Gigunitan ni Ahias ang bag-ong

kapa nga iyang gisul-ob ug iya ninggigisi sa 12 ka bahin. 31 Miingon siyakang Jeroboam: Kuhaa ang 10 kabahin. Si Yahweh nga Diyos sa Israelnag-ingon: Tan-awa, hapit ko na ba-wia ang gingharian sa kamot ni So-lomon. Unya, ihatag ko kanimo ang

napulo ka tribu.32

Usa lang ka tribuang mahibilin kaniya tungod ug alangkang David nga akong alagad ug sasyudad sa Jerusalem nga akong gipilisa tanang tribu sa Israel.

33 Buhaton ko kini kay mitalikodkanako si Solomon ug nagsimba kangAstarte nga diosa sa mga Sidonio,kang Kemos, ang diyos sa Moab ugkang Milkom, ang diyos sa mga Amo-

nita. Wala siya mosubay sa akongdalan. Wala niya himoa ang maayo saakong panan-aw. Wala niya tumanaang akong kasugoan ug mga balaod,lahi sa gibuhat ni David, iyang ama-han.

34 Apan dili bawion gikan kaniya anggingharian. Pasagdan ko siyang maghari satanang adlaw sa iyang kinabuhi tungod ug

26. Nakigbatok sab (b. 26). Sa ulahingkatuigan ni Solomon, pipila sa iyang mga kaat-bang ang mialsa batok kaniya. Ug dunay tawonga nakailog og mas dakong bahin sa nasodgikan sa anak ni Solomon, hinungdan nganabahin ang katawhan.

Diha sa usa ka balak sa Tore sa Babel (Gen11), ang pagkabahinbahin sa katawhan gipa-kita isip sangpotanan tungod sa aroganting

pamolitika. Mao gihapon ni ang nahitabo saGingharian sa Israel.

Ihatag ko kanimo (b. 31). 12 ka tribuang ihap sa Israel, apan sa pagkatinuod, mahi-mo gani kining ingnon nga duha ra. Sa haba-gatan naa ang Juda ug ang silingang tribu niSimeon nga dyotay ra kaayong pundok. Saamihanan, naa ang Israel, nga nag-una saubang wala maila nga tribu. Human sila hiu-


22/41

1 MGA HARI 11 386

Ehipto diin nagtago ug nagpuyo siyaaron makalikay kang Hari Solomon.3 Unya, gipatawag siya sa Israel. Mi-uban siya sa pundok sa mga Israelitanga miadto kang Rehoboam ug mi-

hangyo: 4 Bug-at ang yugo nga gipa-pas-an kanamo sa imong amahan.Busa, karon pagaan-gaani ang yugoug ang trabaho nga iyang gisangonkanamo ug moalagad kami kanimo.5 Apan miingon kanila si Rehoboam:Panglakaw kamo karon ug balik saikatulo ka adlaw. Nanglakaw angmga tawo.

6 Unya, nangonsulta si Hari Reho-boam sa mga magulang nga nag-alagad sa iyang amahan, si Solomonsa buhi pa kini. 7 Nangutana siya:Unsay inyong ikatambag kanako ngaakong ikatubag sa katawhan? Miingonsila: Kon imong atimanon kiningkatawhan karon; kon imo silang ala-garan ug pakigsultihan sa mga ma-

ayong pulong, moalagad usab silakanimo hangtod sa hangtod. 8 Apanwala panumbalinga ni Rehoboam angtambag sa mga magulang. Nangutanasiya sa mga bayungbayong, iyangkatalirongan nga nag-alagad usabniya. 9 Miingon siya: Unsay angaynatong itubag sa katawhan nga nag-hangyo kanako pagpagaangaan sayugo nga gipapas-an kanila sa akongamahan. 10Mitubag ang mga bayung-

saha ni David, si Absalom ug ang ubang misu-nod niya, nagpukaw sa katawhan alang saawtonomiya sa amihanan. Ang diktadora niSolomon nakaapektar pag-ayo sa amihanangmga tribu, ug nakahaling sa panagbulag.

Si Ahias nga propeta miingon nga bahinonni Yahweh ang gingharian aron pagsilot niSolomon. Usa ni ka paagi sa pagsulti; nagpa-sabot nga ang tawo ra ang nagsilot sa kaugali-

ngon ug ang pagkabahin sa gingharian gu-mikan ra sab sa kasaypanan ug mga sala sahari.

12.1 Wala madugay human mamatay siSolomon, natinuod ang gipamulong ni Ahias;nabahin ang gingharian. Ug ang gipasanginlanini sa tagsulat mao ang kabuang ug sayop niRoboam, ang hari nga wala maminaw saiyang katawhan. Sama siya ni Solomon ngahimulag nga nagpuyo sa tumang kaharohay.

Apan pagkabungkag sa Israel, nawala nilaang kaayohan sa mga panaad nga gihimo saDiyos kang David nga wala sab niya bakwia samga apo ini bisan pa sa ilang pagpakasala.Makabaton og mga tuig sa kaabunda anggingharian sa amihan, ang Israel, ug dunaymga bantogang propeta nga maggikan sakatawhan: si Elias, Eliseo, Oseas. Apan dilimagpadayon ang ilang gahom, ug daghan

ang moilog ug mosakmit ini. Mapakyas sabang tinguha nga magpabilin kining gahom sailang mga apo. Sa laing bahin walay puasang pag-ilis-ilis sa Juda og mga hari nga kali-wat ni David, maayo o daotan, sulod sa 400ka tuig.

Gihisgotan ni Pablo nga ang panghitabo saDaang Kasabotan hulagway sa mahitabo niJesus ug sa iyang Iglesya (Heb 9). Dinhi makitaang hulagway sa pagkabungkag nga nakaba-hinbahin sa Iglesya nga gitukod ni Cristo.

alang kang David, akong alagad. Ako si-yang pinili ug iyang gituman ang akongmga sugo ug pagtulon-an. 35 Bawion koang gingharian sa kamot sa iyang anak ugihatag

BBK-1MgaHariCEB

Documents

Transcript of BBK-1MgaHariCEB