B A L D A I O
Transcript of B A L D A I O
![Page 1: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/2.jpg)
E desde os primeiros tempos aquí estou eu para velo e contarcho. Ben…eu e algúns imitadores máis.Porque eu son un gran de area, de seixo, por suposto. Non podía ser doutro xeito, procedendo
dun granito xenuinamente galego.
Mar e vento levan millóns de anos traballando para esculpir esta magnífica paisaxe
![Page 3: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/3.jpg)
Sabes como e formou a lagoa e marisma de Baldaio?
Aínda que moitos se refiren a ela como a “ría”, en Baldaio temos unha lagoa l itoral . Estas masas de auga orixínanse nun entrante da costa total ou parcialmente pechado por unha barra de area, a cal dificulta o paso ás augas de pequenos ríos ou regatos que teñen nese punto a súa desembocadura.
![Page 4: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/4.jpg)
Co paso do tempo, as lagoas van quedando progresivamente separadas do mar polas dunas. Algunhas, como a de Baldaio, aínda manteñen unha canle permanente de comunicación co mar; noutras, como a de Louro, o contacto é temporal; e hainas tamén case pechadas, como a
de Xuño.
Xunto co mar, o vento é un axente importante na evolución destas formacións, ao construír cadeas de dunas sobre a barra de area.
Coñeces outros espacios naturais galegos semel lantes a este?
![Page 5: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/5.jpg)
O mesmo mar que lle rouba anacos á terra no acantilado, devólvellos na praia.
As praias son depósitos de sedimentos adosados á terra, con feitura de media lúa. Os materiais que as forman poden ser de distintos tamaños -areas, gravas ou cantos- e diferentes procedencias: aportados polos ríos ou arrancados polo mar ás rochas da costa e adornados con anacos de cunchas e caparazóns dos seres que o habitan.
En Galiza temos praias “normais”, alongadas, como a de Baldaio; pero tamén praias “de peto” , pequenas, ao abrigo de saíntes rochosos, como a de Leira.
![Page 6: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/8.jpg)
Se miras ben, na praia o mar amósache moitos dos seus segredos. Os rapaces das fotos atoparon un anaco de madeira e unha boia poboada de Lepas anatífera, un crustáceo semellante aos percebes, que vive sobre obxectos flotantes. Ollo, non é comestíbel!
Pero na praia tamén atopamos lixo; só unha pequena mostra das inxentes cantidades que os humanos botan nel.. Non estaría demais lembrar que o mar non é un vertedoiro.
Sabes de quen son os “ollos de boi” que de seguro atopaches algunha vez na praia?
![Page 9: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/9.jpg)
Nas dunas hai máis feos dos que ti cres!
Aquí a vida eche moi movida. Aínda ben non consegues quedar fóra do alcance das ondas, cando é o vento o que te ergue ata o alto dunha duna; e veña rular de novo!
Sen auga e azoutadas polo vento, as plantas coma o feo resisten e acaban convertindo as dunas nun lugar habitable para moitos outros inquilinos.Mira onde pisas! Podes trepar un cardo… e moitas cousas máis!
![Page 10: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/10.jpg)
1º Dunas embrionarias 2º Dunas móbiles
3º Dunas fixas
As primeiras en formarse chamámoslles dunas embrionarias , logo veñen as móbiles , que o vento empurra terra a dentro; finalmente, convértense en fixas, cubertas polas plantas, nas que viven tamén moitos animais.
![Page 11: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/12.jpg)
Observa as adaptacións das plantas para sobrevivir nas duras condicións das dunas: longas raíces na procura de auga; caules f lexibeis e formas almofadadas para soportar o vento; fol las reducidas, transformadas en escamas ou espiñas, ou cubertas de grosas cutículas para evitar as perdas de auga por transpiración fol las e caules carnosos que almacenan auga no seu interior; revestimentos con aspecto de veludo branco que reflicten a luz e protexen do vento,…
![Page 13: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/13.jpg)
Estás diante da granxa máis productiva que teñas visto!
Funciona con enerxía solar e materia prima aportada polos ríos e o mar. Produce máis do dobre que o mellor dos prados. Claro que aquí as colleitas son de berberechos, ameixas, ostras,
![Page 14: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/14.jpg)
Algas e plantas son o sostén de toda a vida da lagoa. Auga, sales minerais e luz solar en abundancia, disparan a
fotosíntese , fábrica de materia orgánica que serve de alimento a unha gran diversidade de seres vivos que podes atopar aquí:
moluscos, como as ameixas, os berberechos, ou as ostras; crustáceos, coma o cangrexo; peixes, coma os pións ou as
robalizas, e aves, como as garzas, mazaricos, agullas, biluricos, corvos mariños, …
Ademais de veraneantes, Baldaio recibe outros visitantes moito máis discretos; sen coches, nin tendas, nin protector solar, pero perfectamente equipados para pasar aquí unha temporada. Son as aves migratorias . Elas tamén dependen das marismas para sobrevivir!
![Page 15: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/17.jpg)
A cobiza humana é quen de destruír en pouco tempo unha obra milenaria
Na segunda metade do século XX este espacio natural sufriu dramáticas transformacións, debido á construcción de pistas polo medio da lagoa e ao peche da comunicación co mar por medio de comportas, co fin de montar un negocio de venda de area. Ata 100 camións diarios chegaron a sacar!!
![Page 18: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/18.jpg)
Se a xente non se tivera rebelado contra a cobiza duns poucos, a estas alturas estariamos todas as areas de Baldaio formando parte dalgún muro.
Expulsados do areal, no que mariscaban, os veciños de Lema erguéronse contra o espolio e foron detidos, multados, golpeados, … Pero non se renderon e as protestas estendéronse. Non cesaron ata lograr o rescate deste espacio natural para o pobo.
![Page 19: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/19.jpg)
As imaxes da sublevación dun pobo contra a destrucción do entorno perduran na memoria de moitos, e forman xa parte do noso patrimonio.
A nosa gratitude cara aos que evitaron a desaparición deste espacio natural debería ser infinita.
![Page 20: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/20.jpg)
A ponte da que penduraban as comportas que illaban a lagoa do mar é todo un símbolo da época da privatización.
Despois de moitos anos, volveuse pechar –esta vez con pedras- durante a marea negra do Prestige, para evitar que o chapapote entrara na lagoa.
A morte chegou igualmente, pola falta de auga de mar.
![Page 21: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/21.jpg)
Se tod@s nos implicamos,Baldaio ten futuro
Algo está cambiando en Baldaio. Aparecen novos símbolos para un tempo novo. Pero moitas ameazas persisten: vertido de residuos, construccións, vehículos, …
Agora tócanos a nós defender o noso patr imonio natural
![Page 22: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/23.jpg)
Non esquezas que existen poderosas razóns para es ixir a protección deste espacio:
• A diversidade de hábitats: praia, dunas, lagoa, marisma, prados húmidos, cultivos, regatos.
• A diversidade de seres vivos, froito da adaptación das especies ás condicións destes hábitats.
• O interese c ientíf ico, xeolóxico, paisaxístico, educativo, cultural e recr iativo.
• O fráxi l equi l ibrio do s istema, que o fan especialmente sensíbel ás intervencións humanas.
• Como instrumento de desenvolvemento local , a través de actividades marisquiras, agrarias, ecoturísticas,… cun aproveitamento dos recursos compatíbel coa conservación dos valores naturais.
![Page 24: B A L D A I O](https://reader034.fdocuments.mx/reader034/viewer/2022042518/55a17b7d1a28ab34248b466e/html5/thumbnails/24.jpg)
No colectivo Bubela do IES Agra de Leborís estamos convencidos de que temos moito que dicir e facer pola conservación do noso patrimonio natural.
Anímaste a colaborar con nós?