ASALDU HEMODINAMIKOAK - Medikuntzako Ikasleak · Tronbo arterialak:Ateroma ultzeratuen gaineko...

34
BASURTUKO OSPITALEA ANATOMIA PATOLOGIKOA 1 ASALDU HEMODINAMIKOAK I. ENBOLISMOA II. INFARTUA III. ISKEMIA IV. SHOCKA 2010/02/26 [email protected]

Transcript of ASALDU HEMODINAMIKOAK - Medikuntzako Ikasleak · Tronbo arterialak:Ateroma ultzeratuen gaineko...

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 1

ASALDU HEMODINAMIKOAK

I. ENBOLISMOAII. INFARTUAIII. ISKEMIA IV. SHOCKA

2010/02/[email protected]

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 2

I. ENBOLISMOA

Masa edo material, nahiz solido, likido edo gaseosoa, odol-hodi barnean dagoena eta odolak garraiatzen duena

Enboloak, urruneko gune batean talka egin duenean, hodi-argiaren buxadura partziala edo osokoa eragiten du.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 3

ENBOLISMO MOTAK

TRONBOENBOLISMOA: tronbo batetik askatutako zatiez osatutako enboloak:

Birikakoa tronboenbolismoa. Tronboenbolismo sistemikoa.

Gantz-enbolismoa: gantzezko edo hezur-muinezko tantaz osatutako enboloak.

Aire-enbolismoa: airez edo gas nitrogenoz osatutako enboloak.

Likido amniotikozko enbolismoa. Kolesterol-enbolismoa: ateroma-plaken zatiak. Tumore-enbolismoa: tumore-ehun zatiak. Gorputz arrotzen zatiz osatutako enboloak (balak).

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 4

BIRIKAKO TRONBOENBOLISMOA

Zain-zirkulazioan sortutako enboloak eragina % 25 > jatorria: beheko gorputz-adarretako zainetan

sortutako tronboetan, batez ere belaun edo belaunetik gora sortzen diren tronboetan.

% 60-80 isilak dira. Enboloa txikiak izaten dira: desegin edo eratu egiten

dira hodi-argia libratuz. Ugariak badira eta behin eta berriz sortzen badira, luzarora

Birikietako Hipertensioa eragin ditzake (BHT).

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 5

BIRIKAKO TRONBOENBOLISMOA

Biriketako Tronboenbolia MasiboaBiriketako Tronboenbolia Masiboa Birikako zirkulazioaren % 60 edo gehiago buxatzen baduteBirikako zirkulazioaren % 60 edo gehiago buxatzen badute

Ondorio larria: Bat-bateko heriotza Eskuineko bihotz-gutxiegitasuna (cor pulmonale) eta kolapso

kardiobaskularra Enbolo handiak izan ohi dira: pulmonar arteria enbor nagusian, bere

adarkaduran/bifurkazioan edo pulmonar arteriaren adar nagusietan.

Tamaina ertaineko enboloak: arteria ertainei erasaten diete ++Birikako Odoljarioa: odoljarioa xurgatu eta albeoloen arkitektura

leheneratu egiten da. % 10n Birikako Infartua (infartu hemorragikoa)

iruki-formakoa, pleuran oinarrituta. zirkulazioa pulmonarra behar adinakoa ez denean (aurrezdik,bihotz-

edo birika-gaixotasuna dagoenean)

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 6

Biriketako EnboliaUrkila-tronboa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 7

TRONBOENBOLISMO SISTEMIKOA Tronboenboloak, zirkulazioa sistemikora

bidaiatzen dutenean. Jatorria

% 80 bihotz-paretako tronboak dira. 2/3 Ezker-bentrikuluko infartua. 1/3: aurikulen zabalkuntza, fibrilazio aurikularra.

El resto: Balbula-garatxoak (endokarditisa). Tronbo arterialak:Ateroma ultzeratuen gaineko tronboak. Aorta-aneurismen gaineko tronboak. “Enbolia paradoxikoak”: zainetan jaio eta birika-iragazkitik igaro

zirkulazio sistemikora. % 10-15ek jatorri ezezaguna dute.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 8

TRONBOENBOLISMO SISTEMIKOA

Ondorioak:enboloak talka egiten duen hodiaren eremu-baskularreko ehunetanHipoxia eta nekrosi iskemikoa.

Non: % 75 beheko gorputz-adarretan.% 10 garunean. Hesteetan, giltzurrunean, barean, goiko gorputz-

adarretan.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 9

Bentrikuluaren pareta-tronboa, infartu-orbainaren gainean.

Aurikularen pareta-tronboa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 10

Gantz-Enbolismoa eta Hezur-muin Enbolismoa

Jatorria ++Hezur luzeen hausturak (hezur-muin gantzez osatua)) Atal bigunetako traumatismoak, erredurak, kirurgia (gantz-

ehuna) <% 10.n bakarrik sintomak

Gantz Enbolismoaren sindromea mikrozirkulazioaren buxadura (gantz tantak) + endotelioaren lesio biokimikoak eragina

Birika-gutxiegitasuna Sintoma neurologikoak Anemia, tronbozitopenia

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 11

Birika-arteria: gantz-enbolismo masiboa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 12

Birikako gantz-enboliaBirikako gantz-enbolia

Gantz-enboloa

Hezur-muinezko enboloa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 13

Aire-Enbolismoa

AireAire-burbuilak-burbuilak eragindako odol-hodietako buxadura (erditzean; bular-paretako traumatismoak; kateterismoak).

Deskonpresio-gaixotasuna (urpekariak):Deskonpresio-gaixotasuna (urpekariak): nitrogenoa gas. Urpean, presio handiko giroan arnasa hartzean: gasa

ehunetan eta odolean disolbatzen da. Deskonpresio azkarra egitean, odolean eta ehunetan

disolbatutako nitrogenoa gasifikatu egiten da, eta ehunetan eta hodietan (enbolo gaseosoak) gas-burbuilak sortzen dira.

Mina (m. eskeletiko, giltzadura eta giltzaduren inguruko ehunetan), edema, odoljarioak, arnas-estua edo disnea.

Zirkulazio gutxiegatasun sistemikoa: garuna, bihotza, birikietan.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 14

Garuneko aire-enbolismoa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 15

Likido amniotikozko Enbolismoa Erditzean eta Erditze ostean agertzen den, ez-ohizko,

koadro larria da. Plazenta eta umetokiko zainak urratu egiten dira eta

likido amniotiko edo fetu-ehunezko infusioa (osagaiak: larruazaleko zelulak, fetuaren digestio-hodiko edo arnasbideko muzina; lanugo-ilea; fetuaren gantza) enbolo-gisa, amaren zirkulazio sistemikora igarotzen dira: mikrotronbo sistemikoak

bat-bateko disnea larria, zianosia, shock hipotentsiboa, konbultsioak eta koma.

likido amniotikoaren substantzien eragin edo lesio biokimikoagatik: birikako edema eta hodi barneko koagulazio barreiatua .

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 16

Birika

Likido amniotikoa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 17

II. INFARTUA Erabateko odol-fluxu urritasunak eragindako (anoxiak)

nekrosi-iskemiko eremua. nekrosi-iskemiko eremua. arteria-fluxuaren bat-bateko buxadura

++tronboa /enbolia zainaren drainatze buxadura, bat-batekoa eta

iraunkorra.MAKRO:

• iruki formakoak (hodi buxatua oinarria periferian)

• Hasieran, ertzak ez daude hain ondo zehaztuta.

• Denborarekin, ertza hobeto zehazten da: hiperemia eta hantura periferikoa

MIKRO: nekrosia iskemikoa, koagulatiboa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 18

INFARTU MOTAK Infartu Gorria edo HemorragikoaInfartu Gorria edo Hemorragikoa.

Zain-buxaduretan. Ehun laxoetan (birika). Zirkulazio bikoitza duten organuetan (birika, heste meharra). Aurreztik kongestionatuta dauden ehunak. Angioplastia koronarioan, arteria-buxadura konpondu ondoren

zirkulazioa leheneratzen denean (reperfuzioa). Infartu Zuria edo AnemikoaInfartu Zuria edo Anemikoa.

Arteria-buxaduretan. Arteria-zirkulazio terminala duten organo solidoetan (bihotza, barea,

giltzurruna). Infartu Septikoa edo Biguna.Infartu Septikoa edo Biguna.

Enbolo septikoek (bakterio-garatxoek) eraginda. Ehun nekrotiko/infartatua bakteriez ereintzen denean: abzesu

bihurtzen da.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 19

Infartu hemorragikoa

Enboloa arteria mesenterikoan

Infartu mesenterikoa

Birikako infartua

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 20

Infartu zuria, anemikoa

Infartu esplenikoak

Giltzurrun-infartua:

•koagulazio-nekrosia

•ertz hiperemikoa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 21

III. ISKEMIA

Eremu bateko odol-fluxua murrizten denean pixkanaka, denbora luzean, ez da infarturik gertatzen:Konpentsatzea: alboko zirkulazioa garatuz,

ordezko hodiak zabalduz. Iskemia: ehun espezializatuen zelulek atrofia

iraunkorra jasatzen dute, eta ehun konektiboak ordezkatzen ditu.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 22

Gibeleko kongestio kronikoa

Trenkada-fibrosia

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 23

IV. SHOCKA

Egoera klinikoa: non arrazoi desberdinagaitik, asaldu hemodinamikoa eta metabolikoa larria: Ehunen irrigazio-gutxiegitasuna eta hipoperfusio

sistemikoa Hipoxia zelularra eta metabolito-eliminazioaren

eragozpena Mekanismo konpensadoreak martxan ipintzen dira:

Zelula –lesio iragankorra Zelua-lesio itzulezina--------pazientearen eriotza.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 24

Shockaren aldiak

Ez-progresiboa:Mekanismo konpentsatzaile neurohumoralak aktibazioa Bihotz-gastua, odolaren presioa eta ehunetarako perfusioa ez dira

aldatzen Ez dago lesiorik

Progresiboa Ehunetako hipoperfusioa, eta metabolismo-asaldurak (zelula-hipoxia,

azidosi laktikoa) Bizi-organoen akats funtzionala: nahasmena, diuresia murriztea. Errebersiblea

Itzulezina Hipotentsioa larria. Zelula-lesio larria eta itzulezina Nahiz eta asaldura hemodinamiko-metabolikoak konpondu, ezin da bizia

mantendu Lesio irreberzibleak edo itzulezinak

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 25

Shock motak

Kardiogenikoa bihotz-bonbaren akatsa

INFARTUA Arritmiak Irteerako fluxuan buxadura gertatzea (Biriketako tronboenbolismoa)

Hipobolemikoa Odola edo likido-bolumena galtzea (odoljarioak, erredurak)

Septikoa mikrobio-infekzio sistemikoa *

Bestelakoak Neurogenikoa (garun edo medula lesioa) Anafilaktikoa (1 motatako hipertsentsibititate erreakzioa)

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 26

Shocka: lesioak Bihotza

Mikroodoljarioak subendokardio eta subepikardioan Miokardioan:

koagulazio-nekrosia zélula bakanak edo foko barreiatuak. uzkurtze-banda nekrosia

Giltzurruna: Nekrosi tubular akutua Gibela

Gingiltxoen erdiguneko nekrosi hemorragikoa. Gantz-endekapena (esteatosia).

Digestibo aparatua: Enteropatia hemorragikoa odoljarioak, nekrosia.

Garuna: Entzefalopatia iskemikoa Suprrarrenal glandula: medula odoljarioa Pancreas: enzima liberazioa…pankreatitis akutua Birikia:Shock Septikoan, Shock-birika (AZAS- arnas zailtasun

akutuaren sindromea)

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 27

Petekiak, subepikardioan

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 28

Miokardioa

uzkurtze-banda nekrosia

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 29

Giltzurruna: Nekrosi tubular akutuaGiltzurruna: Nekrosi tubular akutua

Nekrosi tubular akutua

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 30

Shock-gibelaShock-gibela

Gingiltxoen erdiguneko nekrosia.

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 31

Shockak eragindako enteropatia iskemikoa: infarto inetstinala

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 32

Neuronas normales

Neuronas necróticas

DAÑO NEURONAL DIFUSO

Entzefalopatia iskemikoa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 33

NECROSIS CORTICAL LAMINAR

Korteza normalA

Necrosis laminarra

Entzefalopatia iskemikoa

BASURTUKO OSPITALEAANATOMIA PATOLOGIKOA 34

Membrana hialinoak

KALTE ALVEOLAR DIFUSOA

Birikia, shock septikoan

Shock Septikoan:

•Endotoxinen eraginez