Antzinako Erregimena

HISTORIA DBH 4. MAILA1. GAIA


SARRERA

MUNDUA XVIII.MENDEAN


Mundua XVIII. Mendean


Europa XVIII. Mendean


GIZARTE ESTAMENTALA


DEFINIZIOA

NOIZ+NON+ZER+KONEKTOREA (Zeinen, non...) +EZAUGARRIAK


Antzinako Erregimeneko gizarte piramidea


Testua: Estamentuzko gizartearen justifikazioa

Estamentuzko gizartearen justifikazioa

Sistema batek, gizatasunaren edo ongintzaren aitzakia dela-eta, ondo ordenaturiko monarkia bat bultzatuko balu gizonen arteko betebehar-berdintasuna ezartzera eta nahitaezko bereizketak deuseztatzera, berehala sortuko litzateke desordena, berdintasun absolutuaren ondorioa, bai eta gizartearen subertsioa gertatuko ere.Noblea Estatuaren defentsan aritzen da, eta aholkuak ematen dizkio subiranoari. Nazioaren azken klaseak ezin dizkio Estatuari hain zerbitzu gorenak eman; zerbitzu horien ordez,zergak ordaindu, eta eskulanak eta lan fisikoak egiten ditu.

Parisko Parlamentuaren ohartarazpen tinkoak (1776ko martxoak 4)

Galderak:

1. Zeintzuk dira testuaren bi idei nagusienak?

2. Testuaren arabera zeren ondorioa da desordena?

3. Zergatik egin zuen Parlamentuak hau bezalako ohartarazpena?

4. Zein da estamentu bakoitzaren zeregina? Zergatik?


Ondoko grafikoak komentatu

1. Deskribapena2. Komentarioa: Liburuaren autoreak zer

adierazi nahi du irudi honen bitartez?3. Ondorioak: Zer ulertzeko balio dizu

honek? Nola bilakatuko da irudiak isladatzen duen egoerak?


Karikatura: Hirugarren estatua, zergaz itota

Harrian “Zergak eta korbeak”jartzen du


EKONOMIA


Landa-ekonomia: Uzta, Van Dosten

• Iraupeneko nekazaritza• Iraupeneko krisiak

(Goseteak, matxinadak...)• Jabetza:

– Maiorazgoak– Esku hilak

• Jaun-erregimena:– Errentak– Korbeak


Bigarren mailako artisau sektorea:

• GREMIOAK– Definizioa– Egitura– Ezaugarriak:

• Teknikak

• Ekoizpena

• Prezioak

• Helburua:– Konpetentzia ekiditu.

• Ondorioak: – ….– ….


Beste ekoizpen motak• Erret Fabrikak:

– Estatuaren ekimena– Eliteen kontsumorako

produktuak.– Ez zuten industria suspertu

• Domestic System– Ingalaterran garatutako

ekoizpen sistema– Deskribapena– Ondorioak:

• ?

• ?


MERKATARITZA

• Kanpo-Merkataritza:– Monopolioak– Etekin handiak– Koloniak– Produktuak (espeziak, zeta,

kakao, kafe, tabakoa...

• Barne-merkataritza– Garapen txikia:– Soberakin gutxi– Oztopoak:

• Bidesariak• Neurri eta pisu ezberdinak• Ziurtasun eza• Garraioak desegokiak


MERKATARITZA

• Kanpo-Merkataritza:– Monopolioak– Etekin handiak– Koloniak– Produktuak (espeziak, zeta,

kakao, kafe, tabakoa...

• Barne-merkataritza– Garapen txikia:– ?– Oztopoak:

• ?• ?• ?• ?


POLITIKA

XVIII.Mendeko gobernu sistemak


Justizia

Boterea

Tradizioa

Lis lorea

Frantziako

Erregeen ikurra

Agintea

Nazioaren sustengua

Nagusitasuna

Aberastasuna


JAINKOZKO SUBIRANOTASUNA

SUBIRANOTASUNA?


MERKANTILISMOADEFINIZIOA

Nazio baten aberastasuna metal preziatuen metaketan datza.

EZAUGARRIAK:

Inportazioak murriztu:

(Arantzelak)

(Erret Fabrikak)

Esportazioak sustatu

(Erret Fabrikak)

PROTEKZIONISMOA

Sortzailea: COLBERT


Testua: Estatu absolutuaEstatu absolutua

Nire baitan baino ez dago botere subiranoa,eta aholku, justizia eta arrazoimen-espiritua da botere horren berezko izaera; niri zor didate gortesauek beren izatea bera eta agintea; haien agintearen osotasuna nigan dago, eta nire izenean erabiltzen dutenez, ezin dute inoiz nire aurka egin; nirea da botere legegilea, inolako mendekotasunik eta banaketarik gabe; gorteko ofizialek nik aginduta ekiten diote ez soilik legeak eratzeari, baizik eta legea erregistratzeari, argitaratzeari eta aplikatzeari ere bai; ni naiz ordena publikoaren jatorria, eta nazioaren eskubideak eta interesak, nahiz eta monarkatik bereizi ohi diren, niri lotuta daude ezinbestean eta nire eskuetan baino ez daude.

Luis XV.ak Parisko Parlamentuan egindako diskurtsoa,1766ko martxoak 3

Zein da testuaren idei nagusiena?

Zein eginkizun hartzen du bere gain?

Zein eginkizun hartzen dute Nobleziak eta Herriak?


ABSOLUTISMOAMonarka absolutuek, beren boterea erresumaren bazter guztietara helaraz dezaten, burokrazia erraldoia eta armada boteretsua garatu behar izan zituzten. Gastu horiek sufragatzeko gero eta diru-sarrera handiagoak behar izan zituzten. Horretarako 3.estatuaren gainetiko presio fiskala areagotu zuten.

Absolutismoak Herri Xehearen egoera okertu zuen bitartean, Aristokraziak eta Kleroak eragin politikoa galdu zuten. Baina honek ez zuen istilurik sortu Erregearekiko, bi estamentu horiek zeuzkaten nagusitasun ekonomiko eta soziala eutsi baitzuten.


Ingalaterrako Parlamentarismoa

SUBIRANOTASUNA?SUBIRANOTASUNA? NAZIOANAZIOA


Ingalaterrako politika-sistema

Zenbat botere daude?

Konparatu Erregearen papera bi sistemetan

Konparatu Noblezia eta Herriaren papera ere

Zer esan nahi du Sufragio zentsitarioa?

Eta non datza subiranotasuna?

Sistema demokratikoa al da?

Eta absolutista?


JOHN LOCKE

•1688.Ko Iraultza

•Erregetza Parlamentarioa

•(Eskubideen Aldarrikapena 1689)

•Erregeak Parlamentuaren kontrola onartzen du.

•Erregea onartzen du:

•Herritarren eskubide eta askatasunak

•Botereen banaketa

•Locke:

•Iraultzari oinarri teorikoa eman

•Liberalismo politikoaren aintzindaria

•Printzipioak:

•Botere banaketa

•Askatasuna

•Berdintasuna

•Jabetza


ILUSTRAZIOA


DEFINIZIOA

(16.orrialde, 1.zutabea)

ZEREGINA


ILUSTRATUAK ETA BEREN IDEIAK


IlustrazioaXVIII.Mendean Europan garaturiko mugimendu intelektuala

zeinen ezaugarriak ziren:1.Arrazoia eta aurrerapena

2.Eskubide naturalen defentsa

3.Tolerantzia


AINTZINAKO ERREGIMENAREN KRITIKA

•Legearekiko berdintasuna:•Estamentuak•Pribilegioak

•Askatasun ekonomikoa•Ekimen pertsonalaren defentsa•Konpetentzia

•Entziklopedia•Diderot eta D’Alambert•Jakintzen bilduma•Gizarte Estamentalaren kritika

•Liberalismoa:•Politikoa

•Montesquieu eta Rousseau

•Ekonomikoa•Adam Smith


MONTESQUIEU: •Botere banaketa•Erregetza parlamentarioa•Liberalismo moderatuaren aintzindaria

ROUSSEAU:•Gizarte Hitzarmena•Subiranotasun nazionala•Berdintasuna•Liberalismo aurrerakoiaren aintzindaria

VOLTAIRE:•Sineskeria eta Eliza kritikatu

LIBERALISMO POLITIKOA

HISTORIA DBH 4. MAILA1. GAIALIBERALISMO EKONOMIKOA

ADAM SMITH

1. Nazio baten aberastasuna lanean datza

2. Ekonomia-askatasuna:1. Ekimen pertsonala2. Konpetentzia3. Estatuak parte hartu ez4. Librekanbismoa5. Merkatu-ekonomia

3. Lan banaketa


Nazioen aberastasuna

Gizon orok, justiziaren legeak urratzen ez dituen bitartean, askatasun osoa izan behar du bizimodua ateratzeko eta bere interesen alde egiteko modurik onena zein den hautatzeko. Halaber, gizonak ekoitzitakoek beste edozein ekoizpenekin lehiatu ahal izan behar dute […]Negozio-askatasuneko sistemari jarraiki, subiranoari hiru betebehar baino ez zaizkio geratzen: […] lehena, gizartea babestea beste gizarte batzuen indarkeriatik eta inbasioetatik […]; bigarrena, errepublikako kideakerrepublika bereko kideen injustizietatik ahalik gehiena babestea […]; hirugarrena, zenbait obra eta eraikin publiko eraikitzea eta haien mantentzelanak egitea.

A. SMITH, Nazioen aberastasuna, 1776

ADAM SMITH


DESPOTISMO ILUSTRATUA


Ezaugarriak

• Definizioa• Ilustrazioaren eragina• “Dena herriarentzat,

herriarekin kontatu barik”

• Tresnak:– Fisiokrazia– Desamortizazioa

• Despotismoaren mugak

HISTORIA DBH 4. MAILA1. GAIADefinizioa

XVIII.mendean Europako errege absolutuek ideia ilustratuak

aplikatzean sorturiko politika-sistemari deitzen zaio.

Erregeek saiatu ziren hainbat erreforma egiten (hirigintzan, hezkuntzan, nekazaritzan...)

ilustratuen eragina kontrolatzeko eta bere menpekoen bizi-baldintzak

hobetzeko asmoz, baina une guztietan bere gidaritza eutsiz eta herriaren partehartzea baztertuz.

Gainera, erregeek aurrera egin nahi zuten botere-kontzentrazioan eta ilustratuek eginiko hainbat kritika

baliagarriak ziren bere kontroletik at zeunden zenbait alderdi

desagerrarazteko, esaterako, nobleziaren eta kleroaren zerga-

salbuespenak, elizaren independentzia eta gremioen

pribilegioak

HISTORIA DBH 4. MAILA1. GAIAFisiokrazia

• Nazio baten aberastasuna nekazaritzan datza (Quesnay)

• Nekazaritza da gainerako sektoreen garapenaren oinarria.

• Bere leloa zen: “Laissez faire, laissez passer, le monde va de lui-même”.

• Estatuaren papera: lurrik ustiatu gabe ez uztea. Horretarako, Desamortizazioa jarri behar zen martxan.

• Baina politika hau martzan jartzeak nobleziaren eta Elizaren kontra jotzea suposatzen zuen. Eta horregatik porrot egin zuen.

HISTORIA DBH 4. MAILA1. GAIADespotismoaren mugak

• Porrot honek agerian utzi zuen despotismo ilustratuak ez zuela behar beste gaitasunik gizartea eraldatzeko.

• Izan ere, erreformek estamentu pribilegiatuaren kontra egiten zuten, eta erregeek ez zuten estamentu horien egoera arriskuan jarri nahi, gizarte-ordenari eusteko beharrezkoak zirela uste zuten-eta, are eta gehiago iraultzaren itzala gero eta hurbilago nabaritzen zutenean.


Sintesia (I)

XVIII. Mendean aurreko mendeetako gizarte eta ekonomia egitura berberek bere horretan jarraitzen zuten. Baina aldaketa sakonak gertatzen ari ziren, azkenean sistema hori desagerraraziko zutenak.

Antzinako Erregimeneko ekonomiaren ezaugarri nagusiak ziren lehen sektoreko jardueren nagusitasuna, batez ere nekazaritza eta abeltzaintzarena, eta merkataritza eta industriaren pixkanakako hazkunde etengabea.

XVIII. Mendean zehar, absolutismoa Europako monarkia ia guztien sistema politikoa izan zen, eta honen ezaugarria zen erregeak botere guztiak biltzen zituela bere baitan. Salbuespena Bretainia Handia zen, bertan erregea legearen eta Legebiltzarraren menpe baitzegoen.

XVIII. Mendean mugimendu intelektual bat garatu zen, Ilustrazioa, Antzinako Erregimenaren kritika sakona egin zuena. Erregeek ideia ilustratu batzuk erabili zituzten, eta horrela despotismo ilustratua sortu zen.

SINTESIA (II)


Sintesia (II)

XVIII. Mendeko azken herenean, monarkia absolutuaren eta estamentu gizartearen kontrako jarrera indartu egin zen. Kontrakoek liberalismoaren ideia berriak baliatu zituzten politika, ekonomia eta gizartea antolatzeko bide berriak proposatzeko.


Sakabó

Antzinako Erregimena

Education

Transcript of Antzinako Erregimena