ABENDU ­ GABON ALDIA

B zikloa

2020-21

• Begirada soziologikoa • Bibliari begiratu • Abendualdiaren historia Jaunaren

etorrera itxaroteko jarraibideak. • Erantzun-salmoak

OBISPADO DE BILBAO BILBOKO GOTZAITEGIA

DELEGACION DE LITURGIA LITURGIA ORDEZKARITZA

GIZARTE BEGIRADA

ABENDU – GABON ALDIA 2020 – 2021

[1] Joan dan apirilean, Martin Caparros idazle argentinarrak “¿En algo hay que creer?” izenburua eban artikulua argitaratu eban The New York Times egunkarian. Artikulu honetan, ordurako ondorio larriak ebazan eta bat-batean sartu eta mundu osoan hedatuta egoan pandemiak harrituta eta izututa eukazan gizarteen taupadak neurtzen ebazan. Izan be, miloeka kontatzen ziran kutsatuak, ehunka mila ziran hildakoak; osasun-sistemak kolapsatzeko zorian egozan, profesionalek eginahalak egin ebezalako holakorik gertatu ez zalarik; ekonomia eta lana egoera begetatibora iritsi ziran, miloeka lanpostu kinka larrian itziz; konfinamendua eta mobimentuen mugatze zorrotza ezarri zan, aste luzez etxetik urten barik egotera bultzatuz; milaka familia gizarte alkartasuna eskatzera behartuta aurkitu zan oinarrizko beharrizanak asetu ahal izateko; pertsona nagusiak pandemia aparteko gogortasun eta gordintasunez bizi eben, bakardadean hilez, senide eta lagunen gertutasun eta berotasun barik eta senide eta lagunok dolurik egin ezinik egozan; urruntze fisikoa jarduera adierazgarri bihurtu zan, musu eta besarkadak gure bizitzetatik desagerraraziz.

Caparrosek proposamena egiten eban, eta beragaz bat etorri gaitekezala uste dot: zoritxarreko egoera honen pedagogia egin, gure ahalguztiduntasun-ameskeria guztiak azpitik aztertuz eta, alderantziz, gure berezko hauskortasuna autortuz. Hauxe inoan: “Porrot egin dogu. Guztiz ahaltsutzat geunkan geure burua eta birus batek birrindu egin gaitu. Giltzapean sartuta gagoz, bildurrak airean, egiten doguna egiteari, garana izateari iztea bitarteko bakar dogularik… -eta zoritxarra ez dakigula hurreratu erregutuz…-. Porrot egin dogu, zorionez”.

Porrotaren, gure benetako gizatasuna bizitzen, ahalmenez betetako eta, aldi berean, aukeretan mugatutako izaki garala autortzen lagunduko deuskun porrotaren aldarrikapen harrigarri hau primeran lotzen jako gure kristau

antropologiari. Kenosia, beheratzea, Jainko izanda gizon egin zanak (Flp 2, 6-11) bikaintasunera eroan ebanana eta Gabonetan ospatzen doguna, beti da burutzeko dagoan zerbait, teknikaren neurrigabekeriaren, nahien absolutizazinoaren eta mugen ukatzearen kultura honetan.

Baina, hausnarketaren amaieran, Caparrosek, gure kristau mundu-ikuskeratik aldendu, eta edozein fede autormenetik urrundutako jarrera intelektuala eta bizi-jarrera hartzen dau: “Orain jainkoek ez dabe laguntzen. Mendebaldean, milaka urtetan lehenengo aldiz, jainkoren bati gorde eta zaindu gaizala eskatzea inori be ez jakola bururatu da izurrite honen barritasun handia”. Eta egia da erakunde bakar bat be ez dala onik atara proba honetatik: ez eleizak, ez gobernuak ezta zientzia be. Egoera honetan, honaino ekarri gaituan harropuzkeriaren aurkako antidoto lez, idazleak bizitza zalantzan onartzea proposatzen dau: “Zalantza egin, sinistu ordez: barriro pentsatu errepikatu ordez. Zalantzari bildurrik ez izan, ziurtasunari baino. Edo behin eta barriro porrot bera jasango dogu eta porrot egin izanak ez deusku ezertarako balioko”.

Baina, beharbada arrazoiaren ikuspuntutik egokia dan konponbide hau motz geratuko jaku. Gizon-emakumeok izaki arrazoidunak izateaz gainera, emozional eta transzendentalak be bagaralako. Zalantzak teknolatriari aurre egiteko balio deusku, baina ez etorkizunari itxaropenez begiratzeko oinarriak jarteko.

[2] Hainbeste gauza aldatzea edo hainbeste gauzaren aldaketaren hasiera ekarri eban 2008tik aurrera, hamabi urte daroaguz krisiak bata bestearen ostean bizitzen eta eraginak jasaten, ez herritar guztiok bardin, baina bai era nabarmenean. Gure talde-segurtasunak kolokan dagoz: lanpostuak, osasuna, pentsinoak edo gure seme eta alaben etorkizuna galtzeko bildur gara. Gero eta nortasun gehiago dago babes barik, lapurretarik handi eta latzenaren, hau da, etorkizunaren lapurretaren biktima sentitzen diran norbanakoak eta gizataldeak. Desterratuta, inongo erreferentzia egonkor barik egotearen sentipena ikaratuta bizi daben pertsonak. Eta holako mundu batean, erreferentzia edo eredu bako munduan, gero eta gehiago kanporatzearen eta baztertzearen logikaren (Frantzisko Aita Santuak hainbeste bider salatu dauanez) arabera jarduten dauan munduan, bildurrak arazo igarokor izteari itzi eta iraunkor bihurtzen da.

Testuinguru honetan, ugariak dira bildurra eragin eta erruduna bilatzera bultzatzen daben diskurtsoak. Mundu guztiak sortzen ari dira euren eragina gure pasiorik eskasenen –norberekoikeria nazionala, bestearenganako gorrotoa, bihotz-gogortasuna ahulenen egoeraren eta aukeren aurrean…- kudeaketan oinarritzen daben buruzagi politikoak. Europan, bildur eta gorrotoaren diskurtso honeek behin betiko gainditutzat geunkazan sasoi ilunak gogorarazten deuskuez.

Egoera honeetan, bereizketa enpatikoaren beharrizana doe baliotsu bihurtzen da. Arretaz entzuteko jarrera hartu. Hainbeste zarataren artean, beste batzukaz batera hausnarketa egiteko eremuak aldarrikatu. Jasoten doguzan mezuen artean, kakofoniaz (bildur, gorroto, susmo, ukapen, indarkeriazko… mezuak) beteta dagozanak eta egokitasuna bilatzen daben, euren argilunekin, errealidadea zintzo erakutsi gura daben mezuak bereizi.

Jakina, naturala da, normala da, geure buruengaitik, geure bizitzengaitik eta gehien ezagutzen eta maitatzen doguzan pertsonengaitik bildur izatea. Baina besteenganako begikotasunak, ardurak eta arretak ez dau nahitaez ‘zero batuketa’ jokoa izan behar, egoera estatikoa non beste pertsona batzuen egoerak eragiten deuskun ardura gehitzea gure gertukoen kalterako bihurtzen dan. Ez da egia ez “ondo ulertutako maitasuna norbere buruarengandik hasten” dana, ezta “gure herrian eta beste herrialde batzuetan bizi diran behartsuen artean zeini lagundu” aukeratu egin behar doguna be. Guzurrezko zalantzak dira. Besteen ongizateak arduratu egin behar gaitu, baina benetan, zintzotasunez eta gure kezka horrek zabaldu egin behar dau etengabe, gizadi osora heltzeko idealari eutsiz. Beste edozein gogoeta, samariarraren zoritxarraren enegarren errepikapena baino ez da…, baina biktimari lagunduko deutsan samariar barik.

“Begiratzen jakon minaren araberakoa da dana”, ohartarazten dau Mario Benedetti olerkariak. Zeintzuk dira ikaratzen gaituen minak? Mobilizatzen gaituen minak, bakarrik geureak dira? Eta eskatzen doguzan segurtasunak, noraino iristen dira, zein izten dabe kanpoan, norentzat bihurtzen dira mehatxu?

[3] “Olerkia, etorkizunez betetako arma da”, inoan Gabriel Celaya euskal olerkariak: “etorkizun hedakorraz kargatutako arma”, zehazten eban.

Bildurra be etorkizunez betetako arma da, baina etorkizun atzeragarriz, estuz, esklusiboz eta baztertzailez betetakoa.

Zygmun Baumanen formula ezagunaren arabera, sasoi likidoak bizi doguz. Betiko segurtasunek porrot egin dabe, hitzez hitz. Ziurgabetasunez betetako sasoia bizi dogu. Eta sasoi likidoei bildur likidoak dagokiez. Edozein bitarte edo zirrikitutik iragazten diran bildurrak, edozein euspen-horma gainditzen daben bildurrak. Baumanen esanetan, “«Bildurra» geure ziurgabetasunari emoten deutsagun izena da, hau da gure ezjakintasuna izendatzeko darabilgun berba mehatxuaz eta berau bat-batean gelditzeko edo, hori egiteko ahalmenik ez badogu, aurre egiteko egin behar danaz –egin daitekena eta ezin daitekena- dihardugunean”. Bildurra etorkizunari eta kudeatzeko dogun gaitasunari eta ezgaitasunari lotuta dago.

Baumanen haritik, Boaventura de Sousa Santosek aditzera emoten dauanaren arabera, ziurgabetasuna, bildurraren eta itxaropenaren artean dagozan lotura anitzetatik sortzen dan larritasuna nabaritzeko era da. Bildurra, ekuazino baten izendatzailea da, itxaropena da zenbakitzailea eta eragile bien alkarketaren emaitza, ekuazinoan bakotxetik zenbat dagoan ikusita, etorkizunerako askotariko aukera bilakatuko da. Itxaropenak bildurra gainditzen badau, etorkizunari kontuz baina konfiantzaz aurre egin ahali zango deutsagu; bildurrak itxaropena gainditzen dauanean, zerumuga ilundu egiten da, etorkizuna zirriborratu eta, ondorioz, larritasunak mendean hartzen dau gure bizitza.

Horregaitik, funtsezkoa da itxaropena gehitzen ahalegintzea. Kontua ez da baikorregi izatea; bizi doguzan sasoiak zalantzaz beteta dagoz eta egunetik egunera biderkatzen dira askotariko biktimak: errefuxiatu eta etorkinak, kale gorrian geratzen diran familiak, langabetuak, bortxatutako eta erahildako emakumeak, sexu-explotazinoa jasaten daben umeak, gerrak txikitutako alkarteak… Baina ez dogu ezkorregi be izan behar eta etsipenean jausi; hau pekatu handiagoa litzateke, gure munduaren orain aldiaren eta etorkizunaren aurka pekatu egingo geunkelako.

Itxaropena, performatiboa da, hau da, giza bizitzaren egituran bertan txertatuta dago. Itxaropena ez datza, beste barik, etorkizunean gertatu daiteken zerbait ona “itxarotean” –hau baikortasun inozoa litzateke-, ixaroten dan etorkizun horren burutzapena orain aldiaren ahalmenez baliatuz “aurreratzea” baino. Izan be, pekatuz (bidegabekeria, sufrimentua)

betetako orain aldia izanda be, begirada sinistedunari esker grazia be ugari aurkitu daikegula konturatu gaitekez (Erm 5, 17).

Hain zuzen be, grazia ez da arrotza gizadiarentzat; alderantziz, giza izatearen alderdi osagarria da. Gero hobea eratzeko itxaropenarekin, orain aldiaren baldintzetan esku hartzen dogun eta etorkizunera zabalik gagozan izakiak gara. Hain zuzen be ezer ez dagoalako idatzita, etorkizuna zabalik dago eta gure konpromisoagaz ahalik eta lagun gehiagoren aldeko ahalik eta on gehien eragiteari begira jarri daikegu. Egiteko honetan, gainera, Jainkoak munduarentzat dauan egintza gauzatzen dihardugula sentitu daikegu: “Bai ederra mendi gainetan albistaria etorten ikustea! Bakea iragarten dau, zorionaren barri ona emoten, askapena aldarrikatzen. Sioni dinotso: «Errege da zure Jainkoa!»” (Is 52, 7). Bizi dogun unea, gatxa dala ukatu barik, errealidade gogor eta bidegabeari begiak itxi barik, errealidadeari zintzo begiratu eta barri onak be (pertsona onak, ekintza onak, jarduera onak, jarrera onak, berba onak) ikusi egin behar doguz eta horreei heldu behar deutsegu bakearen, zuzentasunaren eta senidetasunaren alde lanean jarraitzeko.

[4] Sasoi hau, kairos lez, aukera lez bizi behar dogu. Sasoi hau egokitu jaku eta Jainkoaren nahia da bere jarduera salbatzailea gaur eta hemen ge garatzea, horretarako gure indar apurrak kontuan hartuta. Mundua ez da gure etsaia, Jainkoaren gizakunderako leku pribilegiatua baino. Mundua salbatzeko dago, baina ez berarengandik edo beraren aurka salbatzeko, bere baitan salbatzeko baino.

Sasoi gitxi izango zan hain aproposa bizi dogun hau, 2020ko Abendu aldi hau baino, honako hau hots egitearen zorionaz hunkitzeko: “Gaur Salbatzailea jaio jaku, Mesias, Jauna” (Sal 95).

BIBLIATIKBEGIRATU

Abendu eta Gabon aldiko domeketako eta jaiegunetako idazki liturgikoen inguruko hausnarketak

(B zikloa: Marcos)

SARRERA

Kristauok urtero ospatzen dogu Abendu eta Gabon aldi sendo hau. Abendu aldian prestatu egiten dogu geure burua, gero Gabon aldi osoan ospatzen dogun Nazareteko Jesusen jaiotza egokitasunez bizi ahal izateko. Holan, Jainkoari geure eta besteen bihotzetan jaiotzen izten deutsagu. Jai xume eta apala da, baina, aldi berean, egundoko sakontasuna dau, Nazareteko Jesusengan gizon, gure antzeko egin dan Jainkoaren ospakizuna da-eta.

UNITATE BAKOTXAREN ESKEMA Hona hemen, 2020-2021 Abendu-Gabon aldiko testu liturgikoak ulertzeko eta bizitzeko lagungarri izan daitekezan azalpenak.

Hauxe da unitateen eskema: a) Jarrerak: Hasieran, egunotako testu biblikoen adieraz jabetzeko baliagarri diran sentimenak aurkeztuko dira. b) Azalpenak: Ondorengo azalpenak dira lan honen atal nagusia. Abendu eta Gabon aldi honeetako domeka eta jaiegunetako testu liturgikoen azalpen biblikoak dira. Hain zuzen be, aurkezten dan egun bakotxeko lau testuren azalpenak eskaintzen dira: lehenengo irakurgaia, salmoa, bigarren irakurgaia eta ebanjelioa. Testu liturgikoak 2020-2021 liturgia egutegian erabiliko diran B urteko irakurgaien liburutik hartuta dagoz. c) Otoitzak: Amaitzeko, aurkeztutako testuetan azaltzen dana kontuan hartzen daen otoitz laburrak agertzen dira. Bakarka edo taldean egin daitekez, esate baterako, Eukaristietan, jaunartzearen ondoren.

***********

ABENDU ALDIKO LEHENENGO DOMEKA 2020-11-29

Hurbildu zaitez, Jauna, behar zaitugu

JARRERAK

Harrera Hurbiltasuna

Bategitea Unibertsaltasuna

Prestasuna

LEHENENGO IRAKURGAIA Is 63, 16c-17. 19c; 64, 2b-7 Ai zerua urratu eta jatsiko bazina!

Zeu zara, Jauna, gure aita, «gure Askatzaile» dozu izena betidanik. Zergaitik itzi deuskuzu zure bideetatik aldentzen, zuri begirunerik ez izateraino gure bihotzak gogortzen? Itzuli zakiguz zeure zerbitzariongaitik, zeure oinordetzat aukeratu dozuzan leinuongaitik. Zuk gobernatuko ez baginduzuzan lez gagoz aspalditik, zure izena eroango ez bagendu lez. Ai zerua urratu eta jatsiko bazina! Mendiek dar-dar egingo leukie zure aurrean. «Zu jatsi, eta mendiek zure aurrean dar-dar». Ez da inoiz entzun, ez da inoiz aditu, ez ikusi, zuk ez beste jainkoren batek berarengan itxaron dauanaren alde holakoak egin dituanik. Bere poza zuzen jokatzean jarten dauanari, zure nahia beti gogoan dauanari, bidera ataraten zatxakoz. Bai, hasarre zagoz pekatu egin dogulako, antxinatik bide galdurik ibili garalako. Kutsatuta gagoz guztiok, gure egintzarik onenak be zapi zikinen antzeko; orbela lez gagoz igartuta eta haizeak lez garoez geure erruek. Inork ez deutsu dei egiten, ez eta zuri atxikitzen saiatzen be, zeure aurpegia ezkutatu deuskuzu-eta, eta geure erruetan murgilduta itzi. Baina zu, Jauna, gure aita zara; gu buztina, eta zu buztinlaria: zeuk eginan gaituzu guztiok! Itun Zaharrean agertzen dan Jainkoaren ideia edo irudiak bilakaera dau, apurka-apurka aldatu egiten da. Israel herriaren historiaren hasieran, Epaileen sasoian eta Erregeen hasieran, Jainko artez, zuzen, arduratsua agertzen da eta, monarkiaren azkenean eta profeten eta jakintsuen jardunaldian, Jainko bihozbera eta errukitsua, hasarregatxa eta gupidaz betea. Isaiasen pasarte honetan, Jainkoa aldarte positiboaz aurkezten da, aita askatzaile lez. Hortik sortzen da Jainkoaren eta gure arteko kontrastea:

asimetria. Bistakoa da Jainko leialaren aldartearen eta herriaren erantzun desleialaren arteko egundoko aldea. Israelek, hain zuzen be, bere buruari botatzen deutso hartu dauan galbidearen eta bere bihotz-gogortasunaren errua, bere herriaren entzun txarreko jarreraren aurrean besoa besoaren gaineko greban dagoala emoten dauan Jainkoaren aurrean. Sakonean, zera uste dau herriak: historian Jainkoa gertuago agertzean datzala zoriontasuna jadesteko bidea. Ai zerua urratu eta jatsiko bazina! Jainkoaren herriak bere bekatua autortu egiten dau eta Jainkoak bera ahaztu dabenei, baina dagoeneko damutu diranei, errukia erakustea itxaroten dau. Hau da, Israel zain dago, aurrerantzean be Jainkoa bere herriaren aita izatea gura dau-eta.

SALMOA 79, 2ac. 3b. 15-16. 18-19

Ez zaitez larregi hasarratu, Jauna, zeure herria gara-eta Entzun, Israelen artzain, zeure herria artaldea bezala daroazun horrek! Hegadun izakien arteko tronuan zagozan hori, agertu zakiez distiraz, suspertu zeure ahalmena eta etorri zakiguz salbatzera. Jainko ahalguztiduna, itzuli, arren! Begiratu zerutik, ikusi! Hartu eizu zeure mahastiaren ardura, zaindu zeure eskuz landatu dozuna. Zure eskuak babestu bei zuk aukeratutako erregea, zeure indarraz jantzi dozun gizasemea. Ez gara zuregandik inoiz aldenduko; bizia emongo deuskuzu eta guk zuri dei egingo.

Jainkoak Israel bere herriagaz dauan hartu-emona fidakorra, fina, samurra, atsegina, adeitsua dala autortzen eta azaltzen dau salmogileak hasieran. Eta, horretarako, artzainaren irudiaz baliatzen da: ardiengandik gertu, artaldea entzun eta gidatu egiten dau. Halanda be, gertuko artzain horrek nagusitasuna, ahalmena, agintea, boterea dau eta bere artaldearen gabeziak asetzeko eta beharrizanetan laguntzeko gauza da. Horregaitik, otoizlariak gu salbatzera etorteko eskatzen deutso Jainkoari; hau da, zoriontasunaren kontu horretan laguntzera etorri daitela guregana. Irudi horrek aita eta amarena dakarsku gogora: egundoko samurtasuna eta gertutasuna erakutsi daikie, egundoko arretaz jokatu seme-alabekin, eurekin lurrean bueltaka jolasean ibilteraino baina, halanda be, haurrak baino sendoagoak, garaiagoak, ahaltsuagoak dira. Baina nagusitasun hau zerbitzatzeko eta laguntzeko baino ez darabile. Hurkotasuna eta gailentasuna buztartzen dira. Hurkoa, sendoa da. Hauxe gertatzen da Jainkoagaz. Bere mahastia bisitatzera eta zaintzera datorren unibertsoaren jabea da. Jainkoa, Sortzailea da, artzaina. Berak egindakoak garala eta ezinbestekoa dogula gogoratzen jako Jainkoari. Gure aldetik, ez gara Zuregandik aldenduko, Jauna. Baina emoiguzu indarra, emoiguzu bizitza betea. Holan goratuko zaitugu zeure aginduak betez.

BIGARREN IRAKURGAIA 1 Kor 1, 3-9 Jainkoa, leiala da

Jainko gure Aitak eta Jesu Kristo Jaunak emon deizuezala grazia eta bakea. Eskerrak emoten deutsadaz etenbarik neure Jainkoari zuengaitik, Jesu Kristoren bidez agertu deutsuen onginahiagaitik. Izan be, Kristoren bitartez, gauza guztietan aberats egin zaitue, bai hitz egiteko eta bai ezagutzeko. Kristori buruz egiten dogun autormena zuen artean sendo finkatu danez, ez da zuek ez dozuen doerik, Jesu Kristo gure Jauna noiz agertuko dan zain zagozen bitartean. Berak sendo iraunaraziko zaitue azkeneraino, inork zuen aurka zeresanik izan ez daian Jesu Kristo gure Jauna etorriko dan egunean. Leiala da Jainkoa, eta berak deitu zaitue bere Seme Jesu Kristo gure Jaunagaz alkartuta bizitzera.

San Paulok Korintoko kristauei egiten deutsen agurrean, eleiz alkarte hori zaindu eta babestu daiala eskatzen deutso guztion eta Jesukristo gure Jaunaren Aita dan Jainkoari. Berba esanguratsu bi darabilz horretarako: grazia eta bakea. Grazia: Jainkoarekiko hartu-emonak guztiz doakoak dirala adierazten dau. Salerosketek eta txantajeek ez dabe lekurik. Doan hartu dozue, doan emon (Mt 10, 8). Jainkoa doako maitasuna da eta doan erantzun behar deutsagu. Daukazuna hartua baldin badozu, zergaitik harrotzen zara hartua ez bazendu bezala? (1 Kor 4, 7). Bakea: Zoriontasunaren betea da, giza bizitzaren osotasuna. Oparia da, landu egin behar dogun Jainkoaren doea. Jainkoak beti hartzen dau aurrea eta, horitik aurrera, guri laguntzea dagokigu. Jainkoa leiala da berari dagokionean, guk beti ez dogu agindutakoa beteten. Bakea, lau zutabez, hau da, zuzentasuna, askatasuna, egia eta maitasuna, eutsitako teilatua da. Jainkoak lau zutabe horreek eraikitzeko ahaleginean be laguntzen deusku. Horregaitik, erakusten deuskun fideltasuna eskertu egiten deutsagu Jainkoari, eta baita gure egitekoa bete daigun eskaintzen deuskun laguntasuna be. Dana dala, Jesukristo bakearen Printze lez, gure Ipar lez, agertzen da.

EBANJELIOA Mk 13, 33-37 Egon zain, ez dakizue-eta etxeko jauna noiz etoriko dan

Kontuz, bada! Egon erne! Ez dakizue-eta ordua noiz dan. Gizon bat urrutira doanean bezala da: morroien gain uzten dau bere etxea, bakotxari bere lana emonez, eta zain egoteko agintzen deutso atezainari. Egon zain, beraz, ez dakizue-eta etxeko jauna noiz etorriko dan: arratsaldean, gauerdian, oilarrak jotean ala goizean. Ez zaiezala ustekabean etorri eta lotan aurkitu. Zuei esaten deutsuedan hau, danentzat esaten dot: Egon zain!

Kristauarentzat ezinbestekoa da erne egotea, jagotea. Begiak zabal-zabalik izan behar ditu, prestasun osoa erakutsi, aurrera begiratu, behar dauanari laguntzeko prest egon. Laburbilduz, Nazareteko Jesusen jarraitzailea, bere gizatasunari dagokionez, beti zaintzan dago. Gai honetan ezin dogu oporrik hartu. Bizitzako betebeharrei uko egitea litzateke, hau da, gizatasuna galtzea. Adi egon behar dogu gertatzen danaren aurrean, historiaren bilakaeraren aurrean. Besteekin, danok Jainkoaren seme eta alaba izatean anai eta arreba doguzanakaz erantzukizunez jokatzeko dei egiten jaku. Beste aldera begiratzea, sufritzen dagozanen eta triste bizi diranen alde eskaini beharreko alkartasunean huts egitea da. Kristaua ez da axolagabea, arduragabea, ezin dau “niri bost danak, hori zeure arazoa da, zeuk ikusi, nire laguntzarik ez itxaron…”, esan… Nire egoerak, nire jokaerak, eragina dau besteengan, onerako edo txarrerako. Horregaitik, gizon eta emkume lez eta, jakina, kristau lez, prest, adi, arretatsu, gogotsu, erne, konprometituta egon behar dogu. Hain zuzen be, gizon eta emakume guztiok eginkizunak, egitekoak eta betebeharrak jaso doguz eta guzti horreen kontuak emon behar doguz. Jainkoak erantzukizunez jokatzeko esan eta kontuak eskatuko deuskuz. Era berean, historiak epaituko gaitu. Eta zinez erantzun beharko dau bakotxak.

OTOITZA

Zabaldu gure begiak, Jauna, ikusi zaiguzala besteengan eta gauza guztietan.

Emon indarrak, Jauna, behartsuenen aldeko zerbitzuan konprometitu gaitezan.

Zatoz gure ondora. Behar zaitugu. Lagundu eiguzu, zerbitzatu gaizuz gure ahulezian.

Jainko Aita gurea, negar egin daigula negarrez dagozanakaz eta barre, barrez diranakaz.

Jaun errukitsua, zatoz guri laguntzera, batez be, une gatxetan.

*************

ABENDU ALDIKO BIGARREN DOMEKA 2020-12-06

Lautu bidea

JARRERAK Prestaketa

Bihotz-barritzea Ez bildurtu

Kontsolamendua Bidea

LEHENENGO IRAKURGAIA Is 40, 1-5. 9-11

Kontsolatu eizue nire erria; berba egin bihotzera; Jainkoa dau-eta lagun

Hau dino zuen Jainkoak: «Kontsolatu eizue, kontsolatu nire herria! Berba egin bihotzera Jerusalemi; hots egiozue burutu dauala bere morrontza, ordaindu bere erruen zorra, gogor ordainarazi deutsaz-eta Jaunak bere pekatuak». Ahots bat oihuka: «Prestatu basamortuan bidea Jaunari, bardindu eremuan galtzada gure Jainkoari. Bete daitezala sakanak, beheratu mendi-muinoak; bihurtu beitez zelai eta lautada paraje latz eta malkarrak. Orduan Jaunak bere ospea egertuko dau eta gizaki guztiek batera ikusiko dabe. Jaunak berak esan dau». Igo mendi garai batera, Sion, albiste pozgarria hots egitera; goratu indarrez ahotsa, Jerusalem, goratu bildur barik ahotsa, esan Judako uriei: «Hemen da zuen Jainkoa! Hara, ahalmen osoz dator Jainko Jauna, bere nagusigoa indartsu ezarriz. Hara, beragaz dakar garaipen-agiria, berak askatutako herria. Artzainak lez zaintzen dau artaldea: arkumea besoan hartu eta altzoan eramaten dau, ama barria arduraz gidatzen».

Israel herriak bere burua lizundu egin dau beste jainko batzuen atzetik joanez eta alde batera itzi dau Yahve, bere Jainko bakarra, egun batean herriagaz Ituna egin ebana: Ni zuen Jainko izango naz zuek nire herri bazaree. Baina fideltasunik ezak eta gitxiespenak esperientzia desatsegina ekarri deutso Jainkoaren herriari: galdutako guduak, jauregiko hilketak, erbesteratze garratzak. Bizipen gogor honek seme xahutzaileak aita, diru eta lagun barik geratzen danean bizi izan eban egoera gogoratzen dau. Bakarrik geratzen da, kale gorrian, ezer eta inor barik. Ondorioz, etxera bueltatzen da. Antzeko zerbait gertatzen da kontaketa honetan, baina, dana dala, desbardintasun argia ikusi daiteke: parabolan, seme gaztea, gauzak hobeto pentsatu, eta etxera bueltatzen da, eta kontaketa honetan, itzuleraren ekimena Jainkoarena dala esaten da. Hau dino zuen Jainkoak: Kontsolatu eizue, kontsolatu nire herria!; herriak ordaindu dau bere erruagaitik eta, orain, barriro hastea dagokio. Jainkoak beste aukera bat eskaintzen dau. Oraingoan, Jainkoak bidea prestatzeko eta bardintzeko eskatzen dau, beste behin be herriak itunaren Jainkoagaz, Israelgo artzainagaz bat egiteko aukera izan daian, izan be Bera maitasunez eta ahalmenez dator herriari laguntzeko eta herria batzeko, artzainak bere artaldea lez zaintzen daualako.

SALMOA 84, 9 abc. 10-14 Bihotz-barritu eta frutu emon

Erakutsi guri, Jauna, zeure maitasuna, emon zeure salbamena! Jainko Jaunak dinoana iragarriko dot: «bakea agintzen deutse bere herri eta fededunei, berari barriro konfiantza agertzen deutsenei». Gertu dago, begirune deutsenak salbatzeko; bai, haren ospea gure lurraldean kokatuko da. Maitasunak eta leialtasunak topo egiten dabe, justiziak eta bakeak alkar besarkatzen; leialtasuna lurretik erneten da, justizia zerutik jaisten. Benetan, Jaunak euria emongo dau, eta gure lurrak uzta ekarriko. Jaunaren aurretik joango da justizia, harren urratsei jarraituko ongizateak.

Salmogileak Jainkoaren bihozberatasun eta maitasuna eskatzen dau bere otoitzean. Jainkozko errukian konfiantza osoa jarrita, salbazinoa, zoriontasun betea, poztasun betea eskatzen deutso. Sinistedunak, bere erreguaren ostean, irrikaz itxaroten dau Jainkoaren erantzuna, honek hartuko dauan jarrera. Eta Jainkoa ez dabil luzapenetan eta laster emoten dau bere epaia. Aldarte positiboa dau, aldeko jarrera. Borondate oneko gizon eta emakume guztiak, hau da, bere herria, bere adiskideak eta benetan bihotz-barritzen diranak, dira Jainkoak agintzen dauan bakearen hartzaile. Euren bizitzetan Jainkoa aintzat hartzen dabenak, Harek bere fededunentzat prestatuta dauan guztia jadetsiko dabe. Lurrean agertuko da bere aintza, erruki, leialtasun eta justiziagaz. Eta Jainkoak emoten deuskun laguntza guztia guregan eta lurrak emongo dituan uzta onetan nabarmenduko da. Jainkoak sortutako guztia ona zala eta Jainkoarekiko, gizakiekiko eta gauzekiko oreka eban galdutako paradisura itzultzearen kutsua dau. Gauza bakotxa dagokion lekuan, dana buztartu arte.

BIGARREN IRAKURGAIA 2 P 3, 8-14 Jaunak ez dau bere agintzaria atzeratzen

Ene maiteok, ez ahaztu Jaunarentzat egun bat mila urte bezala dala eta mila urte egun bat bezala. Jauna ez da bere agintzaria beteteko luzamendutan ari, batzuek hala uste arren; gertatzen dana da pazientzia dauala zuekaz, ez dau-eta inor galtzerik nahi, danok bihozbarritzea baino. Baina Jaunaren eguna lapurra bezala ustekabean etorriko da. Orduan, burrunba handiz desagertuko dira zeruak, munduaren osagaiak suak kiskalita desegingo eta lurra bere egintza guztiakaz agerian geldituko da Jainkoaren epairako. Dana honan desegitekoa baldin bada, pentsatu eizue zein santu eta jainkozale izan behar dauan zuen bizitzak. Bizi, bada, Jainkoa etorriko dan egunaren zain eta lan egin lehenbailehen iritsi daiten. Egun haretan, sutan desegingo dira zeruak, eta munduaren osagaiak

kiskalita ezereztuko dira. Gu, ostera, agindutako zeru-lur barrien zain gagoz; han dana Jainkoaren nahiaren arabera izango da. Beraz, ene maiteok, gauza honeen zain zagozen bitartean, saiatu zaiteze Jainkoagaz bakean bizitzen, garbi eta errugabe haren aurrean.

Pasarte hau irakurri ondoren, gauza bi azpimarratu daikeguz: Jainkoaren handitasuna eta Honen eta gure arteko desbardinatsuna. Azken hau, denporaren neurketari dagokionez nabarmentzen dau. Jainkoaren eta gure artean, jainkozko transzendentziaren eta giza immanentziaren artean, dagoan asimetria azpimarratzeko baliabide literarioa da. Jainkoaren jardueraren ezaugarrien bitartez be gauza bera nabarmentzen da: bere agintzariak luzamendu barik beteten ditu, kontrakoa pentsatzen dabenak isilaraziz. Pazientzia handiz jokatzen dau guztiakaz, danei bihotz-barritzeko aukera emonez, ez daualako inor galtzerik nahi. Halanda be, munduko guztiari amaiera jatorko Jaunaren eguna heldu daitenean, historia amaitu daitenean, unibertsoa amaitu daitenean. Bigarren etorreran, Jaunak ahalmen eta aintzaz jasoko ditu mundu osoko errealidade guztien frutuak eta azken eta behin betiko ikutua emongo deutse. Agintzari honeen beteten dirala itxaroten dan bitartean, aukera aparta dogu garbi eta errugabe bizitzeko, Jainkoagaz, besteakaz eta geure buruagaz bakeak eginez.

EBANJELIOA Mk 1, 1-8

Zuzendu bidexkak Jaunari Hona hemen zelan hasi zan Mesias eta Jainkoaren Seme dan Jesusen barri ona. Joan Bateatzaileak Jesusen etorrera hots egin. Isaias profetak idatzia eban: Begira, neure mezularia bialtzen dot zure aurretik zuri bidea moldatzera. Ahots bat oihuka ari da basamortuan: Prestatu bidea Jaunari, zuzendu bidexkak hari. Honan ba, agertu zan Joan Bateatzailea basamortuan. Bihozbarritzeko eta bateatzeko hots egiten eban, pekatuen parkamenerako. Judea herrialde osoa eta jerusalemdar guztiak harengana joiazann eta, euren pekatuak autortzen ebezala, Joanek bateatu egiten ebazan Jordan ibaian. Joanek gamelu-ulezko jantzia eban soineko eta narruzko uhala gerriko; matxinsaltoak eta basaeztia jaten ebazan. Honan hots egiten eban: «Nire ondoren dator ni baino ahaltsuago dana, eta ni ez naz inor makurtu eta haren oinetakoen lokarriak askatzeko be. Nik urez bateatu zaituet; harek, ostera, Espiritu Santuaz bateatuko zaitue»

Bere ebanjelioaren hasieratik, lehenengo txatalean, Markosek gero datorren guztia aurkezten dau, laburpen erara. Norbait eta zerbait agertzen dira: Jesukristo bera, bere nortasunarekin, hau da, Jainkoaren Seme izatea, eta gaia, argumentua, liburuaren mamina: ebanjelioa, Jainkoaren Erreinuaren Barri Ona. Jesukristo bera eta bere salbazinozko mezua izango dira San

Markosen liburuan garatuko dan kontaketaren ardatz. Ebanjelioaren hasieran, aurkezlearen aurkezpena egiten da: Joan, Bateatzailea. Jainkozko adikortasunaren ekimena Jainkoarena da, gizadiaren alde gogor egiten dau-eta. Dana dala, Jainkoak beti gura dau gure lankidetza. Jainkoak Mesiasen etorrera prestatuko dauan mezularia bialdu dau. Joan Bateatzaileak ez dau bere burua eskaintzen mezulari izateko, hainbat jarraitzaile dauan arren. Joanek, ostera, Nazareteko Jesus iragarten dau. Leial irauten au bere egitekoan. Jesusen eta bere ingurukoen arteko hurbilketa prestatzen dau. Bere bizimodua eta bihotz-barritzeko predikua pekatuen parkamena jasotzeko prestaketa dira.

OTOITZA

Jainko gurea, lagundu eiguzu bidea zuzentzen, Zeugaz eta besteakaz bat egin daigun.

Kontsolatu, Jauna, zure herria. Emon beste aukera bat txarkeriaren aurka borrokatzeko.

Eskerrik asko, Jauna, gure artean bizitzera etorri gura dozulako. Behar zaitugu.

Jauna, zure ondora deitzen gaituzuna, ez gaizuz bakarrik itzi, erantzun deizugula.

Zu guregana zatozan bidetik joaten asmatu daigula.

**************

SORTZE GARBIA 2020-12-08

‘Amen’ esaten irakatsi

JARRERAK

Harrera Apaltasuna Txikitasuna Onarpena Prestasuna

LEHENENGO IRAKURGAIA Has 3, 9-15. 20

«Zer egin dozu?» Baina Jainko Jaunak dei egin eutsan gizonari: «Non zara?». Gizonak erantzun: «Zure oin-hotsa baratzean entzun dodanean, bildurtu eta gorde egin naz, biluzik nagoalako». Jainkoak esan eutsan: «Eta nork jakinarazi

deutsu biluzik zagozala? Galarazi neutsun arbolako frutua jan dozu?». Gizonak erantzun: «Laguntzat emon deustazun emakumeak frutua eskaini deust eta jan egin dot». Jainko Jaunak esan eutsan emakumeari: «Zer egin dozu?». Emakumeak erantzun: «Sugeak engainatu nau eta jan egin dot». Orduan, Jainko Jaunak sugeari esan eutsann: «Hori egin doalako, madarikatua hi abere guztien artean eta basapiztia guztien artean! Sabel gainean arrastaka ibiliko haz eta hautsa jango dok heure bizitzako egun guztietan. Alkarren etsai egingo zaituet hi eta emakumea, hire eta haren ondorengotza; honek burua zapalduko diak eta hik orpotik helduko deutsak». Emakumeari esan eutsan: «Haurdun gelditzean, oinazeak ugalduko deutsudaz eta saminez izango dozuz haurrak; irritsak senarrarengana bultzatuko zaitu, eta ha izango dozu nagusi». Eta gizonari esan eutsan: «Emaztearen esanari jaramon egin eta galarazi neutsun zuhaitzetik jan dozun ezkero, madarikatua lurra zure erruz! Nekearen nekez atarako deutsazu janaria zeure bizitzako egun guztietan. Sasia eta laharra emongo deutsuz, basalandarez elikatu beharko dozu. Zeure bekokiko izerdiz jango dozu ogia, lurrera itzuli arte, handik izan zara hartua eta: hautsa zara eta hautsera itzuliko zara». Gizonak bere emazteari Eva, hau da, «Bizi», emon eutsan izen, bizidun guztien ama dalako.

Beste behin, Jainkoak aurrea hartzen dau, deitu eta erantzuna eskatuz. Adamengana joten dau, deitu eta beraz arduratu egiten da: «Non zara?». Adamek bere burua zurituz erantzuten deutso: «Zure oin-hotsa baratzean entzun dodanean, bildurtu eta gorde egin naz, biluzik nagoalako». Jainkoak Adamen egoeraren arrazoiaren susmoa dau: «Eta nork jakinarazi deutsu biluzik zagozala? Galarazi neutsun arbolako frutua jan dozu?». Debeku hau zentzuzkoa da, gauzak argi, bere lekuan izten ditualako: hau da, Jainko bakarra dago (frutu guztietatik “jan” daikena) eta gizon eta emakumeak, izakiak dira, ez absolutuak (horregaitik ezin dabez frutu guztiak eskuratu). Asimetria erabatekoa da, itzela. Beste alde batetik, kontaketak jarraitu egiten dau. Orain, Adamek “patata beroa” Ebari pasatuz erantzuten dau: «Laguntzat emon deustazun emakumeak frutua eskaini deust eta jan egin dot». Orain, Jainkoak berak emakumeari galdetzen deutso: «Zer egin dozu?». Ebak errua sugeari botaz erantzuten dau: « Sugeak engainatu nau eta jan egin dot». Gizon eta emakumeok Jainkoaren esana egiten ez dogunean, jainko bihurtu eta, izaki izanda, Jainkoaren lekua hartu gura dogunean, ondorioak jasaten doguz: izerdia, laneko nekea, haurrak saminez izan, irritsak senarrarengana bultzatu… Holan apurtzen dogu Kreazinoaren oreka: lehenengo Jainkoa, ondoren, pertsonak eta, azkenean, gauzak.

SALMOA: 97, 1b-4 Jauna, Jainko handia da

Kanta Jaunari kantu barria, egintza harrigarriak egin ditu-eta: garaile egin dau bere esku indartsu paregabeak. Bere garaipena azaldu dau Jaunak, bere salbamen-ekintza agertu nazinoen aurrean. Ez dau ahaztu bere maitasuna, Israel herriari deutsan leialtasuna. Mundu-bazter guztiek ikusi dabe gure Jainkoaren garaipena. Egin irrintzi Jaunari, lurtar guztiok, egin poz-oihu eta kantu, jo soinua!

Israel herriaren Jainkoaren transzendentzia argi geratzen da salmo honetan. Ezin da argiago itzi, eta hain berba gitxigaz, Yahveren, Jaunaren jainko subiranotasuna. Salmogileak, otoitzaren hasieran, Jainkoarengana hurreratu eta bere handitasun absolutua poz-oihu eta kantuz autortu daigula esaten deusku. Besteak beste, hatxaren irudiaz baliatzen da. Irudi honek segurtasuna, sendotasuna, defentsa, babesa islatzen dau. Indar plastiko honek Jainko bikaina, apartekoa, handia, sekulakoa, gorena aurkezten dau, bere herria eta gizadi osoa salbatzeko bermeak emoten dituan Jainkoa. Salbatzeak, testuinguru honetan, zera adierazten dau: norbait arriskuan dagoala, hortik ihes, askatu egin gura dauala baina berak bakarrik ezin dauala eta, gugaz batera jardunez, hortik atarateko gauza dan norbaiti laguntza eskatzen deutsala. Erabateko zoriontasuna gura dogula eta, eginahalak eginda be, ez dogula lortzen, horra hor gizakiok bizi dogun arriskua. Egoera honen aurrean, Jainkoa hurreratu egiten jaku eta bere atzetik jarraitzeko dinosku. Holan, giza osotasuna, zoriontasun betea, lortzeko laguntza eskaintzen deusku. Horregaitik beste herri batzuen jainkoen gainetik eta lurraren eta unibertsoaren gainetik nagusi dan Jainko hau goratu egiten dogu eta eskerrak emoten deutsaguz.

BIGARREN IRAKURGAIA Ef 1, 3-6. 11-12 Bedeinkatua Jainkoa, Jesukristo gure Jaunaren Aita

Bedeinkatua izan bedi Jainkoa, Jesu Kristo gure Jaunaren Aita, zeruan, Kristoren bitartez, Espirituaren ondasun oroz bedeinkatu gaituana! Kristorengan aukeratu ginduzan mundua mundu izan baino lehen, haren aurrean santu eta akats bako izan gaitezan maitasunez. Bere onginahiak eraginda, ordutik eban erabagia Jesu Kristoren bitartez gu seme-alabatzat hartzea, bere Seme maitearengan eskuzabal emon deuskun doe zoragarria berarentzat gorespen-kantu bihurtu daiten. Honen bitartez gara oinordeko gu be, lehendik Mesiasengan itxaropen genduanok, gauza guztiak berak nahi bezala egiten dituan Jainkoak aurrez aukeratu gaitu-eta bere asmoaren arabera, bere aintzaren gorespen-kantu izan gaitezan.

Paulok Jainko Aita bedeinkatzen dau bere Seme Jesukristo gure historiara bialdu deuskulako eta, aldi berean, gu guztiok bedeinkatzen gaitualako. Zeruaren eta lurraren arteko senide-harremanengaitik –Jainko Aita, Jesukristo bere Semea, gu geu eta Paulo- alkarrenganako gorespen eta esker on ugari agertzen da. Hartu-emon bero honeen ekimena goitik dator: Jainko Aitak, askatasun osoz, bere Semea bialtzen deusku eta hau geure onerako era guztietako bedeinkapenakaz jatorku. Izan be, Jesusengan bere seme eta alaba egin gaitu eta santu eta akats bako izateko gaitasuna emoten deusku. Guzti horregaitik, Paulok goratu egiten dau Jainko Aita hori, askatasun osoz bere senide egin gaitu-eta. Eta Jainko Aita horren ametsa hauxe da: gizadi osoagaz familia handia osatu, Bera Ama errai eta bihotza dauan Aita izango dogularik eta gu, bere seme-alabok, anai-arreba gure artean. Jainkoaren borondatez, bere seme eta alaba gara eta gizon eta emakume guztien anai eta arreba. Eta guzti hori, Jesukristo zeru eta lurraren arteko bitartekari eta jainkotiar eta gizatiarraren bitartez.

EBANJELIOA Lk 1, 26-38 «Jainkoarentzat ez da-eta ezer ezinezkorik». Mariak esan eban: «Hona

hemen Jaunaren mirabea» Handik sei hilebetera, Jainkoak Gabriel aingerua bialdu eban Nazaret deitutako Galileako herri batera, birjina batengana; birjinak Maria eban izena, eta Jose izeneko Daviden jatorriko gizon bategaz ezkontzeko hitz emonda egoan. Aingeruak, Mariarenean sartuta, esan eutsan: «Agur, Jainkoaren gogoko hori! Jauna zugaz». Berba honeek entzutean, ikaratu egin zan Maria eta agur horrek zer esan gura eukean galdetzen eutsan bere buruari. Aingeruak esan eutsan: «Ez bildurtu, Maria! Jainkoak gogoko zaitu. Hara, haurdun gertatuko zara, semea izango dozu eta Jesus ipiniko deutsazu izena. Handia izango da, Goi-goikoaren Seme deituko deutse, eta bere aita Daviden tronua emongo deutso Jainko Jaunak. Israel herriko errege izango da betiko, eta beraren erregetzak ez dau azkenik izango». Mariak esan eutsan aingeruari: «Baina zelan gertatu daiteke hori, ez naz-eta gizon bategaz bizi?». Aingeruak erantzun eutsan: «Espiritu Santua etorriko da zuregana eta Goi-goikoaren indarrak hodeiak bezala estaliko zaitu; horregaitik, zuregandik jaioko dana santua izango da eta Jainkoaren Seme deituko deutse. Begiratu, Elisabet zure lehengusina be haurdun gertatu da bere zaharrean eta sei hilabeteko dago agorra ei zana; Jainkoarentzat ez da-eta ezer ezinezkorik». Orduan, esan eban Mariak: «Hona hemen Jaunaren mirabea. Gertatu bekit zuk esan bezala». Eta aingeruak itzi egin eban.

Inor ez Maria baino egokiagorik Nazareteko Jesusengana iristeko zorian jarteko. Jainkoagaz doguzan hartu-emonetan, Berak hartzen dau aurrea

beti. Mezulari, iragarle esan gura dauan Gabrielen bitartez, Jainkoak bere mezua bialtzen deusku, ezagutzera emoten deusku. Gu guztiontzat dauan zoriontasunezko egitasmoa, salbamenezko egitasmoa da. Beti Berarengan sortzen dan asmoa. Guri onartzea dagokigu, Maria emakume apalak herri apal haretan egin eban lez. Gizadiarenganako Jainkoaren gertutasuna poz-iturri da beti. Eta, agurraren ostean, jainkozko mezuaren edukia dator. Ez bildurtu, Maria; Jainkoa da zuregana datorrena. Jainkoak aparteko zaletasunez maite ditu gauza txikiak. Bere ama izan zaitezala gura dau. Ikaratu egin zan. Bizimodu arrunta eukan. Dana dala, zalantzak aurkezten ditu: «Baina zelan gertatu daiteke hori, ez naz-eta gizon bategaz bizi?». Ez eban holakorik espero, Halanda be, Jainkoaren egitasmoetan egoan. Jainko Aitak onena gura dau guretzat, bere seme eta alabontzat, eta bere Semea bialtzen dau Nazareteko Jesusengan. Honek emakumearen lankidetza eskatzen dau. Jainkoak Mariarengan pentsatu dau eta honek baiezkoa emon deutso: «Hona hemen Jaunaren mirabea. Gertatu bekit zuk esan bezala». Erabateko prestasuna. Hemen nozu. Maria, eredu gu guztiontzat.

OTOITZA

Hitz egin, Jauna, hemen nozu-eta niretzat dozun asmoa entzuteko prest. Eskerrik asko, Jainko gurea, Jesus, gizon eta emakumeon artera

bialtzeagaitik. Jainko Aita gurea, zenbat maite gaituzun! Maitasunez erotuta, Semea

bialdu deuskuzu! Hemen nozu, Jauna, zeure borondatea egiteko. Bizkor erantzun gura

deutsat zure deiari. Ikusi zaidazala nire ingurukoengan eta behar dodazan gauzetan.

************

ABENDU ALDIKO HIRUGARREN DOMEKA

2020-12-13 Behartsuei barri ona emotera bialdu nau

JARRERAK

Jainkoa nire ondoan

Barri ona Askapena

Behartsuak Justizia

PRIMERA LECTURA Is 61,1-2a.10-11 Hona hemen zuen Jainkoa. Atzean geratu dira nahigabe eta atsekabea

Jainko Jaunaren espiritua nire gainean dago, Jaunak sagaratu nau-eta; Berak bialdu nau behartsuei barri ona hots egitera, bihotz-hautsiak sendatzera, gatibuei askatasuna eta kartzelatuei libertatea iragartera, Jaunak onginahia azalduko dauan urtea iragartera. Pozaren pozez nago Jaunagaz, alai dot arima neure Jainkoagaz, bere salbamenez jantzi nau-eta, garaipenezko soinekoz estali; eztei-koroa janzten dauan senargaiaren antzeko naz, bitxi ederrez apaintzen dan andregaiaren antzeko. Lurrak landareak emoten dauzan bezala, baratzeak hazia ernearazten dauan bezala, halantxe ernearaziko dau Jaunak salbamena eta gorespen-kantak altxaraziko nazino guztien aurrean. Jainkoarengan “zalaparta” dago. Jainkoa ez da denpora ezer egin barik “pasatzen” dauan eta asper-asper eginda dagoan “mutilzaharra”. Jainkoa alkarregaz bidi diran, hartu-emona daben eta benetan alkar maite daben hiru pertsonen familia da. Ezin da bestela izan, Jainkoa maitasuna da-eta. Hirutasunak jardunean dihardu, pertsona bakotxak bere erara, Nazareteko Jesusen jaiotzan. Aitak bere Semea bialtzen dau, Espirituak sorkunde garbian esku-hartzen dau eta Semea Nazareteko Jesusengan sortzen da. Eta maitasunezko erokeria hau misino bati, egiteko bati begira gauzatzen da gizadiaren historia honetan. Jesusek, Espiritu igurtziaz beteta, egintza burutzen du, humanitario deitu daikegun egintza: behartsuei barri ona hots egin, bihotz-hautsiak sendatu, gatibuei askatasuna eta kartzelatuei libertatea iragarri, Jaunak onginahia azalduko dauan urtea iragarri. Gogo altruista honek poza, alaitsuna, gozamena, asebetetzea jasoten dau protagonista bakotxarengan. Eta ez da gitxiagorako, holan salbazinoa, zoriontasun betea, erabateko giza osotasuna eta bakera daroan justizia gauzatu daitekelako. Honek ezkontzaren eguneko, uztaren uneko esperientzia positiboak gogorarazten deuskuz… Gatxetik askatzea da, onaren lorpenak.

SALMOA Lk 1, 46b-50. 53-54 (Magnificat) Ahaltsuak goi-postuetatik bota eta ezerezak gora jaso ditu

Mariak esan eban: «Jaunaren handitasuna dot goresten, pozaren pozez daukat barrua, Jainkoa dot-eta salbatzaile. Bere mirabe ezerez honengan jarri ditu begiak; horregaitik, dohatsu deituko nabe guztiek gaurdanik. Gauza handiak egin ditu nire alde Ahalguztidunak. Santua da eta gizaldiz gizaldi errukitsua begirune deutsenentzat. Bere indar guztiaz jokatu dau: buru-harroak suntsitu ditu, ahaltsuak goi-postuetatik bota eta ezerezak

gora jaso; ondasunez bete ditu gose egozanak, eta esku-hutsik bialdu aberatsak; lagun etorri jako bere herri Israeli, bere errukiaz oroiturik»

Hirugarren domeka honetan, liturgiak Magnificat deitutako otoitza (Lk 1, 16b-55) aurkezten deusku, salmo erara. Maria Jesusen amaren otoitza da, Jainkoaren deiari erantzuteko era. Esker onez eta poztasunez, Jainkoaren salbazino-egitasmoa autortu egiten dau. Jainkozko deia aske eta begirunetsua izan da; are gehiago, Nazaret herrixkako neskatxa baten txikitasunaren, apaltasunaren, xumetasunaren alde agertu da. Mariak berehala erantzuten dau. Jainkoa neskatxa ezezagun baten txikitasunean arreta jarri izana nabarmentzen dau. Ondoren, eskerrak emoten ditu Ahaltsuak, Santuak, Errukitsuak bere herriaren alde egin dituan egintza onengaitik. Jainkoa gauzak dagokien lekuan jarteko, justizia egiteko baliatzen da jainkozko doe horreez: gose diranei jaten emon eta aberatsak esku hutsik bialdu. Hauxe da Jainkoaren estiloa, beharrizanean dagozanei laguntzea, eta harroak jasanezin egiten jakoz. Idazki honetan nabarmentzen diran Jainkoaren eta Mariaren jarrera honeek eredu dira, bardin jokatzeko dei eta Gabonetan, Jesusen jaiotzaren ospakizunaren aurrean, gure bihotzean, geure egin behar doguzan jarraibide.

BIGARREN IRAKURGAIA 1 Ts 5, 16-24 Aztertu gauza guztiak eta hartu on dana

Zagoze beti pozik. Egin otoitz aspertu barik. Emon eskerrak beti, Jainkoak horixe eskatzen deutsue-eta, Kristo Jesusenak zarienez. Ez itzali Espirituaren indarra, ez gitxietsi profezia doerik. Aztertu gauza guztiak eta hartu on dana. Zaindu zeuen buruak edozelango txarkeriatik. Bakea emoten dauan Jainkoak erabat bereak egin zaiezala, eta zuen izate osoak –gorputz, arima eta espiritu – errugabe iraun daiala Jesu Kristo gure Jauna agertuko dan egunera arte. Leiala da dei egiten deutsuena, eta beteko dau emondako berbea. Jaiak ospatu egin behar dira. Baita Gabonak be. Izan be, jaiak ospatuz, gure bizitzetako unerik zoriontsuenez gozatu egiten dogu, guretzat garrantzitsuak diran gertaerak gogoratu egiten doguz eta senide eta lagunak gertu dagoz. Gure bizitzako gauzarik positiboenak barriro bizitzeko aukera emoten deusku. Baina bure topaketa eta ospakizunak eraginkorrak izan daitezan, ezinbestekoa da prestatzea, sintonian jartea. Horixe egiteko dino Paulok, guk eguneratu egin behar doguzan argibideak eskainiz. Zelan prestatu leku eta egoera egokia Gabonak egoki ospatzeko, San Pauloren jarraibideak kontuan hartuz? Pozezko giro baikorra sortuz, jainkozko laguntza jadetsiz otoitzaren bidez, doakotasun eskuzabalerako eremua sortuz, txarkeriaren aurka borrokatuz, adoretsu iraunez etsi barik,

errealidadera zabalik dana aztertzeko, bakarrik onagaz geratuz, gorputz eta arima jarriz eskuartean dogun horretan. Egiteko larregi makal garanontzat. Halanda be, Jainko Aitak, ezinezkoa bera be posible egiteko, Nazareteko Jesusengan eta Espirituaren laguntzagaz, bere Semea bialduko deuskula sinisten dogu.

EBANJELIOA Jn 1, 6-8. 19-28 Joanek Jesusen lekukotasuna emoten du bere predikuaren ardatz

bihurtuz Agertu zan gizon bat Jainkoak bialduta; Joan eban izena. Testigu izatera etorri zan, argiaz testigantza egitera, bere mezuaren bidez sinistu eien. Ez zan ha argia, argiaren testigantza egin behar ebana baino. Judu-agintariek abade- eta lebitar-talde bat bialdu eutsen Joani Jerusalemetik nor zan galdetzera. Harek argi eta garbi autortu eban: «Ni ez naz Mesias». «Orduan, zer? Elias zara?», galdetu eutsen. Joanek erantzun: «Ez». «Etortzekoa dan profeta zara?». Harek erantzun: «Ez». Barriro galdetu eutsen: «Nor zaitugu, ba? Bialdu gaituenei erantzunen bat eroan behar deutsegu. Zer dinozu zeure buruaz?». Joanek, Isaias profetaren hitzak aitatuz, esan eban: «Ni, “Prestatu bidea Jaunari” basamortuan oihuka ari danaren ahotsa naz». Talde haretako batzuk fariseuak ziran. Honeek galdetu eutsen: «Beraz, Mesias ez bazara, ez Elias, ezta etortekoa dan profeta be, zelan ari zara bateatzen?». Joanek erantzun eutsen: «Nik urez batatzen dot; zeuen artean badozue, ostera, ezagutzen ez dozuen bat, nire ondoren datorrena, eta ni ez naz inor hari oinetako lokarriak askatzeko be». Hau dana Betanian gertatu zan, Jordan ibaiaren beste aldean, han ari zan-eta Joan bateatzen.

Jainkoak aurrea hartzen dau gizadiarentzat prestatzen dituan egitasmoetan, baina gizon eta emakumeak aintzakotzat hartuz egiten dau. Askatasun bik, jainko askatasunak eta giza askatasunak, topo egiten dabe eta aukeratzea, hautatzea, erabagitzea dagokie. Jainko Aitaren egitasmoa bere Semea salbatzaile lez lurrera bialtzea da, baina berau burutu aurretik beste urrats bat dago: giza onespena. Beraz, Jainkoak Joan bialtzen dau, argiaren lekuko lez, argi lez datorrenaren nortasuna iragarten dauan ahots lez, dana atontzera. Joan ez da argia, ez da argiaren jabe egiten. Eriaz erakusten dau bere atzetik datorren bestea, «ni ez naz inor hari oinetako lokarriak askatzeko be», esanez. Ez dau beste balizko pertsonaia batzuen –Mesias, Elias, profetaren bat- nortasuna beretzat hartzen. Helburu bikotxa eban: iragarritako Mesias aurkeztu eta bere bihotz-barritzeko mezua hots egin. Eta agertoki horretan, honetan datza bere lankidetza, ez edonolako lankidetza: Mesias iragarten dauanaren ahots izan. Hurreratzen ari dan argiaren lekukoa da. Bateatzaileak bihotz-barritzeko bateatzen eban

bakarrik; beranduago, Espirituarengan bateatuko dauan Jesus iritsiko da. Jainkoak Joan aintzakotzat hartu eban bihotz-barritzeko bateoaren bidez Mesiasen etorrera prestatzeko. Aurretik, Mariarengana jo eban lankidetza bilatuz Jesusen jaiotzarako. Joan eta Maria eredu benetan egokiak doguz Gabonetarako prestatzeko.

OTOITZA

Ebanjelioaren bidea aukeratu daigula, Jesus hortik datorrenez, Beragaz bat egin daigun.

Jainko gurea, Zuregan uste osoa dogu. Lagundu geure esku dagoana egiten. Jauna, Nazareteko Jesus, Joan Bateatzaileak lez, Zeu hots egin zaidazala,

ez neure burua Jainko Jauna, hemen hotzez dardarka gagoz; zatoz zure berotasunaz adore

emotera! Jainko gurea, behar-beharrezkoagaz bizitzen eta ahal doguna emoten jakin

daigula.

****************

ABENDU ALDIKO LAUGARREN DOMEKA 2020-12-20

Semea izango dozu, eta Jesus ipiniko deutsazu izena

JARRERAK

Errukia Emmanuel

Deia Misterioa

Zeugaz

LEHENENGO IRAKURGAIA 2 Sm 7, 1-5. 8b-12. 14a. 16 Zeure errege-aulkia sendoa izango dozu beti

David erregea bere etxean bizitzen jarri eta Jaunak inguruetako etsaiekiko lasaitasuna emon eutsanean, esan eutsan erregeak Natan profetari: «Hara, zedrozko etxean bizi naz ni; Jainkoaren kutxa, ostera, oihal-etxolan dago». Natanek erantzun eutsan erregeari: «Zoaz eta bete zeure asmoa, zeugaz dozu-eta Jauna». Gau haretan, ostera, Jaunak hitz egin eutsan Natani, esanez: «Zoaz eta esaiozu ene zerbitzari Davidi: Honan mintzo da Jauna: Etxea eraiki behar al deustazu zuk, ni bertan bizi naiten?». Beste hau be esan eutsan Jaunak Natani: «Esaiozu, gainera, ene zerbitzari Davidi: Hau

dino Jaun ahalguztidunak: Nik atara zindudazan larreetatik, artaldeen artetik, ene herri Israelen agintari izateko. Zeugaz izan nozu ibili zaran toki guztietan. Hondatu dodaz aurrean jarri jatzuzan etsai guztiak. Lurreko handikiena bezain izen handia emon deutsut. Bizitokia emongo deutsat ene herri Israeli; hantxe errotu eta kokatuko dot. Aurrerantzean ez da ikaratuko; gaizkile horreek ez dabe gehiago zapalduko, antxina ene herri Israeli buruzagiak emon neutsazanean, egin eben bezala. Lasaitasuna emongo deutsut zeure etsai guztiekiko. Ondorengotza emongo deutsula jakinarazten deutsu Jaunak. Zure egunak bete ondoren, zeure gurasoakaz etzango zaranean, zure ondorengo bat ezarriko dot, zuregandik sortua, eta sendotu egingo dot bere erregetza. “Aita izango nau harek ni, eta seme izango dot nik ha”. “Zure etxeak eta zure erregetzak betierean iraungo dabe zure ondoren, eta zeure errege-aulkia sendoa izango dozu beti”».

David bakez bizi zan. Nasaitasun, baretasun eta trankiltasunezko giroaz gozatzen eban. Inguruko etsai guztiak garaitu ebazan. Kanpoko zailtasunak, askotariko borrokak, gaindituta egozan; orain, barrukoari, etxekoari heldu beharra eukan. Baekian Jainkoak lagundu eutsana borroka guztietatik garaile ataraten eta, horregaitik, eskertzea pentsatu eban bere jauregia baino handiagoa zan tenplua eraikiz. Agerian geratzen zan holan Jainkoaren nagusitasuna erregearen gainetik. Eta Natan profetarengana jo eban aholku eske. Eta profetak Jainkoaren izenean erantzuten deutso. Ez deutso hitzez hitz jakinarazten Jainkoak esandakoa, honen berben iruzkina eginez baino: “Jauna naz, unibertsoaren jabea. Hauxe da nire tenplu handia. Ez da beharrezkoa zuk beste bat eraikitzea. Baina eskertzen dot eskaintza. Beste alde batetik, neuri esker zara nire herriaren errege, neuk aukeratu zindudazan-eta. Neure laguntzari esker irabazi dozuz borrokak. Zeure arbasoakaz egin dodan lez, lagun izango nozu eta aurrerantzean be nire laguntza izango dozue zeuk eta zeure ondorengoek”. Guzti hori, honetan laburbiltzen da: “Aita izango nau harek ni, eta seme izango dot nik ha”. “Zure etxeak eta zure erregetzak betierean iraungo dabe zure ondoren, eta zeure errege-aulkia sendoa izango dozu beti”.

SALMOA 88, 2-3. 4-5. 27. 29 Neure aukeratuagaz ituna egin neban

Jauna, beti kantatuko dodaz zure maitasun-egintzak, gizaldiz gizaldi iragarriko leial zarala. Bai, ziur nago: zure maitasunak eratu eban zerua, zerua bezain tinko ezarria da zure leialtasuna. «Neure aukeratuagaz ituna egin neban, David neure zerbitzariari zin eginez: “Tinko ezarriko dot betiko zure errege-jatorria, sendo sekulako zure tronua”. Hark esango deust: “Zu nire aita, nire Jainko, nire harkaitz salbatzailea! Leial izango natxako betiko, haregaz dodan itunari sendo eutsiko».

Sinistedun honek, Davidek, lau puntu azpimarratzen ditu idazki honetan. Salmogileak otoitz erako alkarrizketan lotzen eta nabarmentzen ditu lau alderdiok: Jainkoaren ekintza, Daviden hartu-emona eta positiboaren eta denporaren gaiak. 1- Jainkoa: Jainkoaren eta gure arteko hartu-emonetan, Jainkoak aurrea hartzen dau, David, familiako txikiena aukeratu dau. Bere Aita bihotz errukitsu eta leialari jaramon eginez jarduten dau. Berak ituna egiten dau, laguntzari eutsi egiten deutso, segurtasuna emoten dau, salbatzen dauan harkaitza da-eta. 2- Davidek honako jarrera dau: autortu egiten dau Jainko leial eta errukitsuarengandik jasotako guztia. Horregaitik dinotso: zure maitasun-egintzak kantatuko dodaz, leial zarala iragarri eta esango dot: Zu nire aita, nire Jainko, nire harkaitz salbatzailea! Esker ona adierazten dau jasotako guztiagaitik. 3- Positiboa. Ekintza guztiak, Jainkoarenak zein Davidenak, positiboak dira, atsegingarriak: maitasun-egintzak kantatu, jainko leialtasuna iragarri, ituna egin, Davidi hitza emon, nire ituna egingo dot, laguntza emongo, nik, Jainko, Aita eta Harkaitz salbatzaileak. 4- Denpora: Errepikapenak eta iraupenak aurreko egintzen kalidadea sendotu egiten dabe: itun egonkorra, betiereko nire laguntza, betiereko leinua, betiereko eraikina, zure leialtasuna irmotuz.

BIGARREN IRAKURGAIA Erm 16, 25-27 Jainkoari aintza Jesu Kristoren bitartez

Goratu daigun Jainkoa! Berak fedean sendotu zaikiez, nik hots egiten dodan barri onaren eta Jesu Kristori buruz emoten dodan mezuaren arabera. Mezu horren bidez, aspalditik ezkutuan eukan misterioa agertu dau Jainkoak. Misterio hori orain azaldu da profeten idatziek dinoen bezala, eta, Jainko betierekoak halan erabakita, herri guztiei adierazi jake, Jainkoari fedezko erantzuna emon deioen. Jainko honi, jakintsu bakarra danari, aintza betiere Jesu Kristoren bitartez! Amen.

Jainko Aita agertzen da txatal honetan protagonista nagusi lez, Jesukristo bere bitartekariagaz batera, salbazino-historia deitzen dogun horretan. Jainkoaren egitasmoa da, hau da, gizon eta emakumeoi geure erabateko giza osotasuna lortzen lagundu, beti be gu geu eta emon daikegun laguntza kontuan hartuz. Gure egitekoa, Jesukristoren atzetik jarraitzea da eta bere bezua, ebanjelioa edo Jainkoaren Erreinuaren Barri Ona betetea. Jainkoak Jesukristorengan esan deusku bere salbazino-egitasmoari buruzko, gu zorioneko egiteko dauan egitasmoari buruzko azken hitza. Hauxe da Jainkoaren ametsa: gizadi osoagaz familia handia osatu, Jainkoa, Ama erraiak dituan Aita izango dalarik eta gu bere seme eta alabak eta, gure artean, anai-arreba. Nazareteko Jesusegaz, Kristogaz, Jainkoa agertu egin jaku eta gizaldietan sekretuan gordetako misterio hau agertzera emon.

Egitasmo hau Idazki Santuen bidez agertzera emoten da eta gizon eta emakume guztiak, herri guztiak dira hartzaileak, honeei Jesukristoren bidez Jainkoarengan sinisteko dei egiten jakelarik. Guzti horregaitik, goratu egiten dogu Jainkoa.

EBANJELIOA Lk 1, 26-38 Jesukristoren sortzea honan izan zan… xumetasunez, apaltasunez

Handik sei hilebetera, Jainkoak Gabriel aingerua bialdu eban Nazaret deitutako Galileako herri batera, birjina batengana; birjinak Maria eban izena, eta Jose izeneko Daviden jatorriko gizon bategaz ezkontzeko hitz emonda egoan. Aingeruak, Mariarenean sartuta, esan eutsan: «Agur, Jainkoaren gogoko hori! Jauna zugaz». Berba honeek entzutean, ikaratu egin zan Maria eta agur horrek zer esan gura eukean galdetzen eutsan bere buruari. Aingeruak esan eutsan: «Ez bildurtu, Maria! Jainkoak gogoko zaitu. Hara, haurdun gertatuko zara, semea izango dozu eta Jesus ipiniko deutsazu izena. Handia izango da, Goi-goikoaren Seme deituko deutse, eta bere aita Daviden tronua emongo deutso Jainko Jaunak. Israel herriko errege izango da betiko, eta beraren erregetzak ez dau azkenik izango». Mariak esan eutsan aingeruari: «Baina zelan gertatu daiteke hori, ez naz-eta gizon bategaz bizi?». Aingeruak erantzun eutsan: «Espiritu Santua etorriko da zuregana eta Goi-goikoaren indarrak hodeiak bezala estaliko zaitu; horregaitik, zuregandik jaioko dana santua izango da eta Jainkoaren Seme deituko deutse. Begiratu, Elisabet zure lehengusina be haurdun gertatu da bere zaharrean eta sei hilabeteko dago agorra ei zana; Jainkoarentzat ez da-eta ezer ezinezkorik». Orduan, esan eban Mariak: «Hona hemen Jaunaren mirabea. Gertatu bekit zuk esan bezala». Eta aingeruak itzi egin eban.

Sasoi jakin batean, Isabel Mariaren lehengusinaren haurdunaldiaren seigarren hilebetean, eta leku jakin batean, Galileako Nazareten, hau da, giza historian, Jainkoa gizon egiten jaku Nazareteko Jesusengan. Gutako bat da. Holan, hobeto ulertuko gaitu. Guztian da gure antzeko pekatuan izan ezik. Emakumearengandik jaio da. Familian bizi da: Jesus, Jose eta Maria, hogeta hamar urte inguru, era anonimoan, apaltasunez. Maria izeneko emakume apal batek Jainkoaren ustekabeko bisita jaso eban. Jainkoaren agurra jaso eban Gabrielen ahotik. Pozteko esaten deutso lehenengo eta behin, Jainkoak emakume apal ha, Maria, gogoko dau-eta, eta gizadiaren onerako bere ama izateko aukeratu dau. Eta ez aparteko meriturik egin daualako, hautaketa doako eta askea da-eta. Horixe da Jainkoaren estiloa. Maira ikaratu egin zan. Normala. Bere eragozpen kritikoak, bere zalantzak aurkeztu ebazan: «Baina zelan gertatu daiteke hori, ez naz-eta gizon bategaz bizi?». Guzti ha Jainkoaren egitasmoaren

barruan egoala erantzun jakon. Eta dan-dana Jainkoarengandik etorrela konturatu zanean, onartu egin eban: «Hona hemen Jaunaren mirabea. Gertatu bekit zuk esan bezala».

OTOITZA

Zu barik, Jauna, egundoko hotza egiten dau gure inguruan. Suspertu gaizuz zeure suaz.

Jesus, bakearen Printzea, eraiki daigula bakea zuzentasun eta maitasunean oinarrituz.

Nahiz eta gu Zuregandik urrundu, Zu, gure Jainkoa, zatoz gure mundura. Jesus Umea, zure etorrerak bigundu daizala gure harrizko bihotzak.

Urratu daitezala zeruak Jesus gure Salbatzailea euri erara gure gainera etorri daiten.

**************

JAUNAREN JAIOTZA

2020-12-25 Jainkoa Gabonetan: Emmanuel (Jainkoa gugaz). Jesus (Salbatzailea)

JARRERAK

Harrera

Salbazinoa Gizakundea

Jainko – Gizon Jainkoa gugaz

EGUNEKO MEZA

LEHENENGO IRAKURGAIA Is 52, 7-10

Mundu-bazter guztiek ikusiko dabe gure Jainkoaren garaipena

Bai ederra mendi gainetan albistaria etorten ikustea! Bakea iragarten dau, zorionaren barri ona emoten, askapena aldarrikatzen. Sioni dinotso: «Errege da zure Jainkoa!». Zure begiraleak deiadarka! Poz-oihu dagte danek, euren begiz ikusten dabe-eta Jauna Sionera itzultzen. Ekin danok poz-oihuka, Jerusalemeko horma eroriok, Jaunak bere herria kontsolatu dau-eta, Jerusalem askatu. Bere jainkozko indar paregabea azaldu dau Jaunak nazino guztien aurrean. Mundu-bazter guztiek ikusiko dabe gure Jainkoaren garaipena.

Hau poza barri onak dakarzan albistariarena! Hauxe da kristauen, Eleizaren, eginkizun bakarra: ebanjelizatu, hau da, Jainkoaren Erreinuaren Barri Ona iragarri, Jesukristo eta bere salbazinozko mezua hots egin. Bai pozgarria Jainkoaren izenean barri onak hots egin ahal izatea! Jainkoa errege ga, hau da, historiaren bilakaera gidatzen dau, geure lankidetzagaz, ‘bakea’ hitzaz laburbiltzen dan amiera zoriontsura zuzentzeko asmoagaz. Gure itxaropen guztien laburpena da. Hori ahalbideratzera hurreratzen da Jauna Gabon honeetan. Jagoleek somatu, oihukatu, abestu egiten dabe. Jauna bere herrira itzultzen ari dala ikusten dabe. Zaintzaileek iragarten daben bakea, gizadiaren alde egiten dauan Jainkoaren eta, bere aldetik, justizian, egian, askatasunean eta maitasunean oinarritutako bake horren zutabeak jarten dituan gizadiaren emaitza da. Jainkoaren eta gizakien partaidetza bikotx hau txikituta dagoan Jerusalemetik askatutako Jerusalemera igarotean islatzen da. Jainkoak bere besoa luzatzen dau aldi berean bakearen alde jarduten daben, bakea ereiten eta hots egiten daben nazino guztien gainera. Jesus, gure bakea, hartu eta iragarri egingo dogu.

SALMOA 97, 1b-6

Ez dau ahaztu bere maitasuna, Israel herriari deutsan leialtasuna

Kanta Jaunari kantu barria, egintza harrigarriak egin ditu-eta: garaile egin dau bere esku indartsu paregabeak. Bere garaipena azaldu dau Jaunak, bere salbamen-ekintza agertu nazinoen aurrean. Ez dau ahaztu bere maitasuna, Israel herriari deutsan leialtasuna. Mundu-bazter guztiek ikusi dabe gure Jainkoaren garaipena. Egin irrintzi Jaunari, lurtar guztiok, egin poz-oihu eta kantu, jo soinua! Ospatu Jauna zitaraz, zitaraz eta kantu ederrez! Turuta eta adar-hotsez, egin irrintzi errege dan Jaunari!

Salmogileak dei egiten deutso herriari Jainkoa goratu daian bere egintza harrigarriengaitik. Orokorrean hitz egiten dau, zehaztu barik. Unibertsoaren sorreragaitik eta historiaren bilakaeragaitik dala emoten dau, baina orain kantu barria eskatzen da, holan, beharbada, indarrean diran gertaerei erantzuteko. Egintza horreek jainkozko laguntzagaz irabazitako oraintsuko borrokei lotutakoak izan daitekez: eskumako eskua, besoa, garaipena. Jainkoa, holan, justizia zabaltzen agertzen da mundu-bazter guztien aurrean eta jarduera horren ostean iristen da salbazinoa, giza osotasuna. Jainkoak bere herriagaz leial eta bihozberatasunez jardun dauala autortzen dau Israelek bere esker oneko otoitzean. Kontuan hartu beharrekoak, Israelen eta gainerako nazinoen arteko aldeak Jainkoarekiko hartu-emonetan. Israelek Jainkoaren eskutik errukia, leialtasuna eta salbazinoa jasotzen dituala emoten dau eta lurreko gainerako nazinoek Yahvek bere herriaren alde egin dituan egintza harrigarriak begietsi eta goratu egiten dabezala. Hori bai, bai Israeli eta bai gainerako nazinoei, dei egiten jake Jainkoari

kantatu deioen era guztietako musika-tresnez baliatuz. Danek autortzen dabe Errege eta Jaun lez.

BIGARREN IRAKURGAIA: Heb 1, 1-6 Aita izango nau harek ni, eta seme izango dot nik ha

Askotan eta era askotara hitz egin eutsen antxina Jainkoak gure arbasoei profeten bidez; azken egun honeetan, barriz, bere Semearen bidez hitz egin deusku. Seme horrexen esku iutzi ditu gauza guztiak, egin be berorren bidez egin eban-eta mundua. Bera da Jainkoaren aintzaren distira eta beronen izatearen irudia, eta berak eusten deutse gauza guztiei bere hitz ahaltsuaz, eta, pekatuen garbikuntza egin ondoren, Jainko handiaren eskumaldean eseri da zeru goienetan . Eta aingeruak baino gehiago izatera iritsi da, ondaretzat jaso dauan izena be hareena baino askoz goragokoa dan ezkero. Izan be, Jainkoak ez deutso sekula inongo aingeruri esan: Nire semea zara zu, gaur zaitut nik sortu; eta beste hau bez: Aita izango nau harek ni, eta seme izango dot nik ha. Jainkoak bere lehen-semea munduan sarraraztean, barriz, honan esaten dau: Adoratu daiela bera Jainkoaren aingeru guztiek. Jainko Aitak, gizadiaren aldeko adeitasunezko pedagogia garatuz, bere burua eta bere Semea agertzera emoten ditu eta, bide batez, salbazinozko egitasmoa. Honan, apurka-apurka, gizadiari hurreratzen jako. Lehenengo hurbilketa. Erabagita eukan, hasieratik, guri “pisua” ipintea, kreazinoa. Aurrerago, Israeli berba egin eutsan profeten hitzaren bidez. Itun Zaharrean, Jainkoak Mesias bialduko dauala agintzen deusku eta honek Jainkoa eta bere salbazinozko egitasmoa agertzera emongo deuskuzala. Gaur, Gabon-egunez, bere behin betiko hurbilketa ospatzen dogu: Nazareteko Jesusen jaiotza, Jainko Umearen jaiotza. Jainkoaren Semea gizon egin da, Jainko izateari itzi barik, Jesukristorengan. Hebrearrei zuzendutako gutunaren liburu hau saiakera teologikoa da eta beharbada bihurtuko juduren batek honako hau adierazteko idatziko eban: Jesus Idazteunean iragarritako Mesias dala, Jesukristo aldi berean Jainko eta gizon dala. Belenen jaio danaren jainkozko alderdia aurkezten ahalegintzen da. Jainkoak guztiaren oinordeko eta Jainko bere Aitaren isla dan eta unibertsoari eusten deutsan eta pekatuatik garbi izten gaituan bere Semearen bidez hitz egiten deusku. Aingeruek be adoratu egiten dabe, aingeruak jainkotzat eukiezan kultura batean.

EBANJELIOA (Jn 1, 1-18) Hitza gizon egin zan eta gure artean jarri bizitzen

Hasieran bazan Hitza. Hitza Jainkoagaz egoan eta Hitza Jainko zan. Hasieran Jainkoagaz egoan Hitza. Gauza guztiak beronen bidez egin ziran, eta egindakotik ezer ez da berau barik egin. Hitzarengan egoan bizia, eta bizia gizakien argia zan; argi horrek ilunpetan egiten dau argi, baina ilunpeek ez eben onartu. Agertu zan gizon bat Jainkoak bialduta; Joan eban izena. Testigu izatera etorri zan, argiaz testigantza egitera, beraren mezuaren bidez sinistu eien. Ez zan ha argia, argiaren testigantza egin behar ebana baino. Hitza zan egiazko argia, mundura etorriz gizaki guztiak argitzen dituana. Munduan egoan eta, mundua haren bidez egina izan arren, mundukoek ez eben onartu. Bere etxera etorri zan, baina beretarrek ez eben onartu. Onartu eben guztiei, ostera, berarengan sinisten dabenei, hain zuzen, Jainkoaren seme-alaba izateko ahalmena emon eutsen. Honeek ez dira giza odolekoak, ezta gizakiaren borondatez sortuak be, Jainkoarengandik jaioak baino. Eta Hitza gizon egin zan eta gure artean jarri bizitzen. Ikusi dogu haren Jainko-aintza, Aitarengandik maitasun eta egiaz betea datorren Seme bakarrari dagokion aintza. Joanek beronetaz egin eban testigantza, oihu eginez: «Honetaz ari nintzan ni, “Nire ondoren datorrena nire gainetik dago, ni baino lehenagokoa zan-eta” esan nebanean». Izan be, guztiok hartu dogu haren betearen betetik, eta maitasuna maitasunaren gain hartu be. Legea Moisesen bidez emon zan; maitasuna eta egia, barriz, Jesus Mesiasen bidez. Jainkoa ez dau inork inoiz ikusi; Aitaren baitan dagoan eta Jainko dan Seme bakarrak emon deusku haren barri. Gabon-eguna da. Gaurko egunez, Nazareteko Jesusen, Jainko umearen jaiotza ospatzen dogu. Bibliako kontaketa honek protagonistaren nortasuna aurkeztu gura deusku. Jesus hitzak salbatzaile esan gura dau; testuinguru honetan, mundu honetan eta historia honetan garatuko dauan egitekoa aitatzen dau: gizadiaren gizatiartze oso eta zorionekoa gauzatu. ‘Jainkoa gugaz’ adierazoten dauan Emmanuel izenagaz be ezagutzen da. Idazki honetan, protagonistaren bereizgarri diran ezaugarri edo alderdiak aztertzen dira. Hasieratik egoan, noiznahi, zehaztu barik, holan, orokorrean. Jainkoaren familiako hiru pertsonetatik (Aita, Semea eta Espiritua), Hirutasuneko bigarren pertsona da gizon egiten dana, protagonista nagusia azalpen honetan. Hasieratik, Semea, Aita Jainkoaren ondoan egoan eta beronen Hitza da, biziz eta argiz betetako Hitza. Semearen bitartez egin zan unibertso osoa. Halanda be, guztientzat bere mundura, bere etxera iritsi zanean, batzuek ez eben onartu, besteek onartu eben eta honeek Jainkoaren seme-alaba egin ebazan, ez euren merituengaitik, grazia hutsez baino. Eta Hitza gizon egin zan eta gure artean jarri bizitzen eta ikusi dogu haren Jainko-aintza. Unibertsoaren eta historiaren azkenean, gizonaren Semea etorriko da, aintzaz betea, errealidade guztia hartu eta azken eta behin betiko ikutua emoteko.

OTOITZA

Ene Jauna, nire bihotzaren ateak zabaltzen deutsudaz, Zeu sartu zaitezan.

Gure arazo guztien erdian, ez gagoz bakarrik; Zeu zaitugu ondoan. Eskerrak emon gura deutsuguz, Jainko gurea, gizon egin eta guregana

hurreratzeagaitik. Behartsuek autortzen zaitue inork baino lehen. Egin gaizuz apal eta

xumeago. Nazareteko Jesus, danontzat etorri zara, baina ez zara ezagun danentzat;

ezagutzera emongo zaitugu.

**************

FAMILIA SANTUAREN DOMEKA 2020-12-27

Umea haziz eta sendotuz joian

JARRERAK

Hartu-emona Baimena Esker ona

Parkamena Maitasuna

LEHENENGO IRAKURGAIA Has 15, 1-6; 21, 1-3

Abrahamek sinistu egin eban Jaunarengan Gertakizun honeen ondoren, Jauna ikuskari batean mintzatu jakon Abrahami, esanez: «Ez izan bildur, Abraham! Zure babesle nozu, eta sari bikaina emongo deutsut». Abrahamek, ostera, erantzun eutsan: «Jauna, ene Jainkoa, zer emon deikedazu, baldin seme barik banoa mundutik, eta nire etxaldearen oinordeko Eliezer damaskoarra izango bada». «Hara –gehitu eban Abrahamek–, semerik ez deustazu emon eta neure etxeko morroia izango dot oinordeko!». Jaunak esan eutsan: «Ez horixe! Morroia ez, baizik eta zeuregandik jaioko dana izango dozu oinordeko». Ondoren, kanpora atararazi eta esan eutsan: «Begira zerura eta zenbatu izarrak, ahal badozu. Horreek bezainbat izango dira zure ondorengoak». Abrahamek sinistu egin eban Jaunarengan eta, honengaitik, Jaunak zuzenetsi egin eban. Agindu bezala, Jauna aldeko agertu jakon Sarari eta esana bete eutsan. Abraham zaharra izan arren, Sara haurdun gertatu zan,

eta semea emon eutsan, Jainkoak iragarritako garaian. Abrahamek, Isaak ezarri eutsan izena Sararengandik izandako semeari. Beste behin be, Jainkoak aurrea hartzen dau eta Abrahamengana joten, hau esanez: « Ez izan bildur, Abraham!». Holakotxea da Jainkoa, erabatekoa. Gero azalpen orokorra emoten dau, ezer zehaztu barik: «Zure babesle nozu, eta sari bikaina emongo deutsut». Abrahamek, Jainkoak eskaintzen deutsanaren –babesa eta sari bikaina- eta berak bizi dauan egoeraren –antzu, seme-alaba barik eta Eliezer morroi damaskoarra etxean- arteko aldea aurkezten deutso. Morroia ez da bere etxekoa, ez da senidea eta dana hartuko dau oinordetzan. Larregizko ironia. Eta, halanda be, Jainkoak hauxe bakarrik erantzuten deutso: «Ez horixe! Morroia ez, baizik eta zeuregandik jaioko dana izango dozu oinordeko». Jainkoak ekin eta ekin jarraitzen dau, arrazoi handirik emon barik. Orain, etxetik atara eta kontatu be ezin daitekezan zeruko izarrei begiratzeko esaten deutso. Kontatu eizuz, ahal badozu. Hitz barik geratzen da. Eta Jainkoak hauxe agintzen deutso: «Horreek bezainbat izango dira zure ondorengoak». Jainkoaren transzendentziaren, handitasunaren erakusle da. Orduan, Abrahamek sinistu egin eban Jaunarengan, Jainkoaz fidatu egin zan eta Jainkoak, holan, agindutakoa bete egin eban. Sarak Isaak (barre eragiten dauana) deitu eban semea izan eban. Abrahamek Jainkoarengan sinistu egin ebalako, azkenean, barre egin eban familia osoagaz batera.

SALMOa: 104, 1-6. 8-9 Emon eskerrak Jaunari

Goratu eizue Jauna, dei egin berari, jakinarazi herrien artean haren egintza bikainak! Kantatu eiozue, jo soinua berarentzat, kontatu haren egintza miragarriak! Harrotu zaiteze haretaz, Jainko santuaz, poztu, Jaunaren bila zabilzenok! Jo eizue Jaunarengana, indartsuagana, bilatu etenbarik haren aurpegia. Izan gogoan harek egindako mirariak, haren egintza harrigarriak eta agindu zuzenak, zuek, haren zerbitzari Abrahamen jatorrikook, Jakoben ondorengook, haren aukeratuok. Gogoan dau etenbarik bere ituna, mila gizalditarako agindutakoa: Abrahamegaz eginiko ituna, Isaaki emondako zin-hitza.

Salmo honen agertokia, testuingurua, herria otoitz egitera batu dan tenplua dala uste da. Kasu honetan, sinistedunen batzarrak Jainkoari zuzentzen deutsan esker oneko ereserkia da. Une lasaia, trankila, baketsua da eta Israelek eskerrak emoten ditu Jainkoaren egintza bikainengaitik. Alde batetik, Jainkoaren herriak jainkozko laguntza eta babesa autortzen ditu, Jainkoa goratu egiten dau eta, bestetik, egintza bikain horrek gainerako herriei ezagutzera emoten deutsez. Jai-giroan emon be, musika, tresna eta

abestiez. Gizon eta emakumeek Jainkoagaz dabezan hartu-emon guztiak doakoak dira. Txantaje eta salerosketek ez dabe lekurik. Orain arte, salmoak iraganean jarri dau arreta. Aurrerantzean, salmogileak geroari begiratuko deutso, aurkeztu dauan Jainko hori poztasunez bilatzeko dei eginez. Gonbitea da: Jaunaren ahalmenera jo, bilatu bere aurpegia, gogoratu bere egintza bikainak. Jainkoak orain arte erakutsi dauan fideltasunak bermea, konfiantza, itxaropena emoten deusku. Berak ituna egin dau, gogoratu egiten dau, ez da ahazten. Zin-hitza emon dau. Bere hitza emon dau eta Jainkoak agindutakoa bete egiten dau.

BIGARREN IRAKURGAIA Heb 11, 8. 11-12. 17-19

Nora joian ez ekiala abiatu zan Fedeari esker, Abraham, Jainkoaren deiari obedituz, Jainkoak ondaretzat emongo eutsan lurraldera abiatu zan, nora joian ez ekiala abiatu be. Fedeari esker hartu eban ondorengoa ekarteko indarra, bere emazte Sara agorra izan eta berak sasoia joana eban arren, hitz emon eutsana fidagarria zala sinistu eban-eta. Eta, holan, gizon bakarrarengandik, eta berau be ia azkenetan egoala, zeruko izarrak bezain ugari eta itsasertzeko hondarrak bezain kontaezin ondorengo sortu zan. Fedeari esker eskaini eban Abrahamek Isaak, Jainkoak probatu ebanean. Bera, agintzaria hartu ebana, prest egoan seme bakarra eskaintzeko, nahiz eta seme berorri buruz esana izan Jainkoak: «Isaaken bidez izango dituzu ondorengoak». Abrahamek uste eban Jainkoa gauza dala hilak bizteko be; holan, semea berreskuratzea Jainkoaren ahalmen horren ezaugarri gertatu jakon.

Jainkoak deitzen dau hamaika bidetatik: ametsak, irudipenak, profetak, gertaerak, pertsonak,… Dei horrek beragaz dakar beti eginkizunen bat. Eginbehar horreek burutzean datza itxaroten dan erantzuna. Jainkoak Abrahami bere bizitzan zehar eskatu eutsana oso gogorra izan zan, oso gatxa. Hona hemen, adibide erara, hainbat datu gatx, nekez: Abraham agorra zan, Sara bere emazteak ez eutsan seme-alabarik emoten, ia azkenetan egoan, abiatu zaitez sorterritik, erakutsiko deutsudan lurraldera, Egiptora jatsi zan, goseak bere herria estutzen ebanean. Jainkoak Isaak bere seme bakarra eskaintzeko eskatzen deutso. Eta, kontuak kontu, Abraham Jainkoaz fidatzen da, Harengan sinisten dau, Jainkoaren deia absolutua dala pentsatzen dau. Holantxe bakarrik izan eban Jainkoaren ahalmen eta laguntzaren froga Abrahamek jasan ebazan zailtasunak gainditzeko. Abraham, Jainkoaz fidatzeagaitik, jainkozko nortasunaren eta bere agerpen eraginkorraren lekuko izan zan, guk ezinezkotzat doguna, ez da holan Jainkoarentzat. Ez eban emoten giza urtenbiderik egoanik Abrahamen familiarentzat. Ondorioa: Merezi dau Jainkoaz fidatzea.

EBANJELIOA Lk 2, 22-40 Jesus, Jose eta Maria: Nazareteko familia, familia-sen sakona

Moisesen legean agindutako garbikuntza egiteko unea iritsi jakenean, gurasoek Jesus Jerusalemera eroan eben Jaunari aurkezteko. Izan be, holan agintzen dau Jaunaren legeak: «Lehen-seme guztiak Jaunari sagaratuko jakoz». Jaunaren legean ezarritako oparia be eskaini eben: «usapal bi edo usakume bi». Bazen Jerusalemen Simeon izeneko bat, gizon zintzo eta jainkozalea, Jainkoak Israel noiz kontsolatuko zain egoana. Espiritu Santua beragaz eban eta aditzera emona eutsan ez zala hilgo Jaunak bialdutako Mesias ikusi barik. Espirituak eraginda, tenplura joan zan eta, Jesusen gurasoak legeak agintzen ebana betetzeko asmoz tenpluan sartzerakoan, haurra besoetan hartu eta Jainkoa goratu eban, esanez: «Orain bai, Jauna, zeuk agindu lez, itzi deikeozu zeure morroi honi bakean hilten! Ikusi dabe nire begiok zure Salbatzailea, herri guztien aurrean zuk aurkeztua: nazinoak argitzeko argi eta zure herri Israelen ospe». Aita-amak harrituta egozan Simeonek haurraz esaten ebanagaitik. Simeonek bedeinkatu egin ebazan eta haurraren ama Mariari esan eutsan: «Begiratu, ume hau israeldar batzuentzat erorbide eta besteentzat altxabide izateko ezarria dago; eztabaida sortuko dauan seinalea izango da, holan guztien asmo ezkutuak agerian gelditu daitezan. Eta zuri be saminezko ezpatak zulatuko deutsu bihotza». Bazen profetesa bat be, Ana, Fanuelen alaba, Aserren leinukoa. Urteetan oso aurreratua zan: gaztetan ezkondu eta zazpi urtez senarragaz bizi ondoren, alargun gelditu zan, eta baebazan larogeta lau urte. Ez zan tenplutik ataraten, eta gau eta egun Jainkoa zerbitzatzen eban bertan, barau eta otoitz. Une haretan aurkeztuta, Jainkoari eskerrak emoten hasi zan, eta haurrari buruz hitz egiten Jerusalemen askapena espero eben guztiei. Jaunaren legeak agintzen eban guztia bete ondoren, Jesusen gurasoak Galileara itzuli ziran, Nazaret euren herrira. Haurra haziz eta sendotuz joian; jakinduriaz beteta egoan eta Jainkoaren onginahia beragaz eban.

Tenpluan jaiobarriak aurkezteko jaiak esangura sakona dau Israelen. Egundoko garrantzi teologikoa eukan. Bizia, gurasoen bitartez Jainkoarengandik datorrela autortzen eta agertzen eban. Argi eta garbi adierazoten eban, jentaurrean aditzera emoten, bizia, gurasoena ez ezik, Inperioarena ez ezik, Jainkoarena zala. Horregaitik, eskaintzaren bidez (kasu honetan, usakume bi familia pobrea izatearren), umea Jaunari sagaratzen jakon. Jesusek eta bere gurasoek legea bete egin eben herritar zintzo lez. Tenplura sartzeaz batera, Nazareteko familiak Simeon gizon zintzo eta jainkozalea aurkitu eban. Bere zahartzaroan, otoitz egiten eta tenplura joiazanei harrera egiten emoten eban denpora. Tenpluan, laguntasun espirituala emonez, boluntario lez jarduten ebala esango geunke

gaur. Gauza bera esan geinke, parean, Ana, profetesa, edadetu eta alargunari buruz. Biek, Simeon eta Anak, Espirituaren goiargia jasoz, ume harengan Idazki Santuek iragarritako Mesias ikusi eben. Legea beteta, Galileara bueltatu ziran. Han, Jesus haziz eta sendotuz joian, jakinduriaz beteta egoan eta Jainkoaren onginahia beragaz eban, edozein mutikok lez.

OTOITZA

Jauna, Jainko gurea, lagundu senar-emazteei alkar ulertzen, alkarregaz leial jokatzen.

Jauna, Jesus, gure etxeak maitasunezko eremu izan daitezala nagusientzat. Bakarrik bizi eta seniderik ez daukienek hurkoen bisitak izan daiezala. Umeek zorioneko izateko maitasunezko ingurua aurkitu daiela euren

familietan. Gure familiek berotasuna eta abegia eskaini deieela kide guztiei.

*******

MARIA JAINKOAREN AMAREN DOMEKA

2021-01-01 Mariak esan eban: Jaunaren handitasuna dot goresten

JARRERAK

Prestasuna

Bedeinkapena Apaltasuna

Zalantza Fedea

LEHENENGO IRAKURGAIA (Zen 6, 22-27)

Jaunak bedeinkatu zaizala Honan berba egin eutsan Jaunak Moisesi: «Esaiezu Aaroni eta beronen semeei formula hau erabili behar dabela israeldarrak bedeinkatzeko: “Jaunak bedeinkatu eta gorde zaizala; Jaunak aurpegi argia erakutsi eta erruki dakizula. Jaunak maitasunez begiratu eta bakea eman deizula”. Honan, nire presentzia israeldarren gain ezarriko da, eta bedeinkatu egingo dodaz». Bibliako idazki hau laburra da, baina garrantzitsua, mamintsua. Kutsu baikorra dau, positiboa. Jainkoa da protagonista nagusia eta bitartekariez baliatzen da: Moises, Aaron, euren semeak. Jainkoak nahiago dau gu

aintzakotzat hartuz jokatzea. Kontuan hartzen gaitu bere egitasmoak garatzean. Kontaketa honetan nonahi agertzen dan gaia hitz bakarrean laburbiltzen da: bedeinkapena. Bedeinkapena hitzak, “ondo esan” adierazten dau, hau da, onena opatu besteentzat. Baina, hori bai, aitatutako bedeinkapen horren adiera argitzen daben beste hitz batzuk be azaltzen dira: salbazinoa, justizia, mesedea, bakea, babesa, argitzapena. Hemen dana da alaia, aldekoa, baikorra. Joan eta etorriko txartelagaz: Jainkoak bere herria bedeinkatu egiten dau eta honek, aldi berean, bere Jauna bedeinkatu egiten dau. «Honan, nire presentzia israeldarren gain ezarriko da, eta bedeinkatu egingo dodaz». Eta ze bermegaz bedeinkatzen da? Jainkozko babesaren bermeakaz, Jainkoaren aurpegiaren (borondate oneko agerpena) bermeakaz, bere mesedearen bermeakaz, bakearen bermeakaz. Holan, zoriontasun betea (salbazinoa), gure osotasun betea (bakea) lortzeko itxaropena dogu. Horra hor gure lankidetza itxaroten dauan Jainkoaren bedeinkazinoa.

SALMOA: 66, 2-3. 5. 6. 8 Goratu zaiezala herriek, oi Jainko, goratu zaiezala herri guztiek!

Erruki gutaz, oi Jainko, bedeinkatu gaizuz, erakutsi guri aurpegi argia, ezagutu daian munduak zure nagusitza, jentil-herriek zure garaipena. Kantatu beie nazinoek pozaren pozez, herriak justiziaz gobernatzen dozuz-eta, nazinoak munduan zuk gidatzen. Goratu zaiezala herriek, oi Jainko, goratu zaiezala herri guztiek! Bedeinkatu gaizala Jainkoak, izan beio begirune mundu osoak!

Salmo honetan esaten jakuna eta lehenengo irakurgaian (Zen 6, 22-27) esaten dana antzekoak dira. Itun Zaharrean, bedeinkazinaren gaia garrantzitsua dala eta hainbat pasartetan agertzen dala esan gura dau. Idazki biotan, hainbat hitz eta esaldi errepikatzen da: errukitu daitela, bedeinkatu gaizala, aurpegi argia erakutsi daiala, zure bideak ezagutu daizala, zure salbamena, kanttatu beie pozaren pozez, herriek goratu zaiezala, mundua justiziaz gobernatzen dozu, herri guztiak justiziaz gobernatu, nazinoak munduan gobernatu. Jainkoaren bedeinkazinoa leku guztietara zabaltzen da, ez dau mugarik. Mundu osokoa da. Herri guztietara, nazino guztietara, mundu osora heltzen da. Jainkoaren herriaren mugetatik harago doa. Nahiz eta Israelek zabaldu jainkozko bedeinkazinoaren eremua erdigunetik: Jerusalemetik, Yahve bere Jainkoarengandik. Jainkozko pedagogiak erakutsiko dau apurka-apurka eta begirunez, Jainkoaren benetako nortasuna. Goratu zaiezala herriek, oi Jainko, goratu zaiezala herri guztiek! Bedeinkatu gaizala Jainkoak, izan beio begirune mundu osoak! Joaneko bedeinkazinoa, Jainkoarena, eta etorrikoa, geurea.

BIGARREN IRAKURGAIA: Gal 4, 4-7 Jainkoak bere Semearen Espiritua bialdu dau,

eta Espirituak «Abba!, Aita!» dino oihuka Baina epea bete zanean, Jainkoak bere Semea bialdu eban, emakumeagandik jaioa, legepeko egina, legepean egozanak askatzera, guk seme-alabatzakoa hartu gengian. Hona hemen seme-alaba zarienaren seinalea: Jainkoak bere Semearen Espiritua bialdu dau gure bihotzetara, eta Espirituak «Abba!», hau da, «Aita!» dino oihuka. Orain, beraz, ez zara esklabo, seme baino eta, seme zaranez, baita oinordeko be, Jainkoaren borondatez.

Jainkoak aurrea hartu eta dei egiten deutso gizadi osoari Beragaz alkarlanean jardun daian bere salbazino-egitasmoan, gu zorioneko egiteko asmoan. Eta guzti hau epea bete danean hasten da, Jainkoak komenigarritzat joten dauanean. Ez dakigu noiz izan zan une hori. Idazkiak ez dau zehazten, airean izten dau, Jainkoaren askatasuna somatuz eta nabarmenduz. Ez da horretarako arrazoirik agertzen, ez doguz ezagutzen, ez dira beharrezkoak be eta ez dabe eraginik salbazinoari begira. Gauza bat da benetan garrantzitsua, axola jakuna: Norbaitek zorioneko egin gura gaituala. Norbait horren izena Jainkoa, Yahve da eta gizadi osoagaz familia handia, salbazino-plana eratzean eta garatzean datza bere egitasmoa. Hori burutzeko, prozesu pedagogikoa jarri eban martxan: Askotan eta era askotara hitz egin eutsen antxina Jainkoak gure arbasoei profeten bidez; azken egun honeetan, barriz, bere Semearen bidez hitz egin deusku. Seme horrexen esku itzi ditu gauza guztiak, egin be berorren bidez egin eban-eta mundua (Hb 1, 1-2). Familia hirukoiztarrean “mobimentu” salbatzailea antzematen da: Aitak bere Semea eta bere Espiritua bialtzen ditu gure bihotzetara. Semearen bitartez dei egiten jaku seme-alaba eta oinordeko lez, eta ez esklabo lez, parte hartuko dogun jainkozko familiako kide izan gaitezan.

EBANJELIOA: Lk 2, 16-21 Jesus izena ezarri eutsen

Joan ziran lasterka eta han aurkitu ebezan Maria, Jose eta jaiobarria askan etzunda. Ikusi ebenean, haurtxo haretaz esan jakena kontatu eben. Artzainek esandakoa entzun eben guztiak harrituta gelditu ziran. Mariak, barriz, gertakari guztiok gogoan hartzen ebazan, bere barruan hausnartuz. Artzainak, entzun eta ikusi ebenagaitik Jainkoari aintzaka eta goraka itzuli ziran, dana aingeruak esan lez gertatu jaken-eta. Jaio eta zortzi egunera haurra erdaindu ebenean, Jesus izena ezarri eutsen, sortu aurretik aingeruak esan lez.

Artzainak lasterka joan ziran Belenera; iragarritako ume harengan, Salbatzailea, hau da, euren pobretasun gordinetik atarako ebazan norbait ikusten eben egiaztatzera. Euren egoerak prest egotea ekartsen. Euren apaltasunari esker, bat egin eben oihaletan batuta eta askan etzunda egoan umetxoagaz. Euren apaltasunari esker, Mesias ikusi eben jaiobarri harengan. Ikuspegi berekoak ziran. Jainkoaren estiloa bat etorren artzainen estiloagaz. Horregaitik, ezagutu egin eben. Bila ziharduelako, aurkitu egin eben; sintonia berean egozan. Han egoan, Familia Santua deitzen dana: Maria, Jose eta umea. Han egozan artzainak euren saltsan. Eskakizuna da gu guztiontzat. Jesusek galdera egiten deusku: Zer dinozue nitaz? Pozik bueltatzen dira. Eta gu, eta ni? Zelan doa gure sinismenaren hozberoa, gure kristau alaitasuna? Orain, Mariari begiratuz, hausnartu daigun Ume Jainkoaren misterioaren inguruan. Gogoratu daigun (bihotzean buelta batzuk emon deioguzan) sufritzen dagoan eta triste bizi dan makina bat gizon eta emakumeren egoera garratza. Azkenean, Nazareteko familia eredu da eta legea beteten dau umea erdainduz. Sortu aurretik iragarrita egoanez, Jesus izena ezarri eutsen umeari eta Jesus izenak, salbatzailea esan gura dau, hau da, bere egitekoa izendatzen dau.

OTOITZA

Jainko gurea, haragizko bihotz bigun bihurtu gure harrizko bihotz gogorra. Bizitzea egokitu jakun inguruabarren erdian, ondoan egon eta lagundu,

Jauna. Jaun gurea, positibo izan gaitezala aurkitzen doguzanakaz.

Egia izan daitela gure bizitzetan, mundura zerbitzatzera etorri garana. Zuk lez, Jesus, besteei on eginez emon daigula gure bizia.

*************

GABON ALDIKO BIGARREN DOMEKA 2021-01-03

Hitza zan benetako argi

JARRERAK

Onarpena Itxaropena Jakinduria

Harrera Bakea

LEHENENGO IRAKURGAIA Eclo 24,1-2.8-12

La sabiduría encuentra su honor en Dios Jakinduriak bere burua goraipatzen dau, bere herriaren erdian aintzaz beterik agertzen. Goi-goikoaren batzarrean zabaltzen dau ahoa, Ahaltsuaren aurrean aintzaz beterik agertzen. Orduan, gauza guztien sortzaileak agindua emon eustan, sortu ninduanak egoitza finkatu, esanez: “Ezarri zeure egoitza Jakoben herrian, hartu Israel zeure ondaretzat”. Denpora hasi aurretik sortu ninduan Jainkoak eta izateari ez deutsat sekula itziko. Haren aurrean jardun izan dot egoitza santuan kultugintzan eta holan finkatu naz Sion mendian. Uri maitean eman deust atseden-leku eta Jerusalemen dot neure aginpidea. Herri ospetsuan bota ditut sustraiak, Jaunaren sailean dago nire ondarea.

Kristauok Jainko bakar eta hirukoitzean autortzen dogu geure fedea. Aitaren eta Semearen eta Espiritu Santuaren izenean. Baina hainbat gizaldiren buruan, prozesu luzearen ostean heldu gara formulazino horretara. Itun Zaharrean bertan, Kreazinoaren kontaketan, Jainkoa (Aita?) agertzen da unibertsoa sortzen bere Hitzaren (Semea?) bidez… eta Jainkoak esan eban: izan bedi argia…, Jainkoaren arnasa (Espiritua?) uren gainean bahetzen zan bitartean. Hirutasunaren zantzuak antzeman daitekez hor. Jainkoa ez da bere bakardadean aspertu egiten dan “mutilzaharra”; Jainkoarengan “zalaparta” dago. Jainkoa alkarregaz bizi diran eta benetan alkar maite daben hiru pertsonen familia da. Antzeko zerbait sortzen da Jakinduriaren gaiagaz be, ezaugarri jainkotiarrak eta pertsonalak erakusten ditu-eta. Bere burua goraipatzen agertzen da, Jainkoarengan aurkitzen dau ohore eta herriaren erdian aintzaz beterik agertzen da. Goi-goikoagaz hitz egiten dau. Sortzaileak agindua emoten dituso: ezarri zeure egoitza Jakoben herrian, hartu Israel zeure ondaretzat. Hasieratik egoan; denpora hasi aurretik sortu ninduan; ez deutsat sekula izateari itziko. Ba, Jakinduria hau Jerusalemen finkatzen da. Jainkoak bere herria zaindu egiten dau eta bere sailean botaten ditu sustraiak.

SALMOA 147, 12-13. 14-15. 19-20 Ha puesto paz en tus fronteras.

Ospatu Jauna, Jerusalem! Goretsi zeure Jainkoa, Sion! Zure ate-morroiloak sendotu ditu-eta eta seme-alabak zure baitan bedeinkatu. Zeure lurraldera bakea ekarri deutsu, garirik onenaz asetzen zaitu. Harek bere hitza lurrera bialdu eta arin lehiatzen da bere helburura. Bere hitza iragarten deutso Jakoben herriari, bere erabaki eta legeak Israeli. Beste

herriei ez deutse holakorik egin, bere erabakirik ez deutse ezagutarazi. Aleluia!

Gorespen-salmoa da eta fededun batek dei egiten deutso Jainkoaren herriari, Israelen aldeko jainkozko opari guztiak autortu, eskertu eta goratu daizan. Gizon eta emakume zintzoak esker oneko dira. Jerusalem uriak, Jakob-Israelgo eta Sion uriko mendixkako uriburuak, esker oneko herri osoaren ordezkari, Jainkoarengana joteko gonbitea jasoten dau salmogilearengandik. Ez da gitxiagorako, uria seguru sentitzen zan kanpotik zein barrutik jainkozko laguntza mesedegarriaren ostean. Kanpotik, ate-morroiloak sendotuta egozalako eta mugetan bakea zalako nagusi. Barrutik, Jainkoak bere seme eta alabak bedeinkatu egin ebazalako eta bizigaiak (garirik onena) ebezalako. Eta gorespenak jarraitu egiten dau, Jainkoak Israel zaintzen jarraitu egiten daualako, bere hitza bialduz lurrera, bere egitasmo salbatzailea agertzera emoteko, aldeko mezua iragarteko. Ekintza edo aukeraketa edo itun onuragarri hau, batez be Jainkoarena bere herriaren alde, ez da zentzun bako pribilegio edo zaletasun lez ulertzen, Jainkoarengandik jaiotako misinoa da, jainkozko salbamen-egitasmoa leku guztietara, nazino guztietara eroateko. Ez da mesede-tratua, erantzukizun-kargua, eginkizun-kargua baino. Jainkoak aintzakotzat hartu gura gaitu bere egitasmorako. Bere aukera askea da.

BIGARREN IRAKURGAIA Ef 1, 3-6. 15-18 Ze itxarotera deitu zaituen jakin daizuen

Goratua izan bedi Jainkoa, Jesu Kristo gure Jaunaren Aita, zeruan, Kristoren bitartez, Espirituaren ondasun oroz bedeinkatu gaituana! Kristorengan aukeratu ginduzan mundua mundu izan baino lehen, haren aurrean santu eta akats bako izan gaitezan maitasunez. Bere onginahiak eraginda, ordutik eban erabagia Jesu Kristoren bitartez gu seme-alabatzat hartzea, bere Seme maitearengan eskuzabal emon deuskun doe zoragarria berarentzat gorespen-kantu bihurtu daiten. Horregatik, Jesus Jaunarengan zelan sinisten dozuen eta fededun guztiak zelan maite dozuezan jakinda, etenbarik ari natxako Jainkoari zuengaitik eskerrak emoten, ene otoitzetan zuetaz oroituz. Jesu Kristo gure Jaunaren Jainkoak, aintza guztia dagokion Aitak, jakinduria eta goi-argia emon deizuezala, bera zelakoa dan sakonki ezagutzeko. Argitu daizala zuen barruko begiak, jakin daizuen ze itxarotera deitu zaituen, ze zoragarria dan fededunentzat ondare lez prestatuta dauan aintza.

Efesoko kristau alkarteari idatzitako gutunaren hasieran, San Paulo Jainkoarengana zuzentzen da otoitzean, gure sinistedun bizitzan lehenengoa, garrantzitsuena dala aditzera emonez. Eta Aita lez aurkezten

dau bere Semearen ondoan, hartu-emonean, bedeinkatu lez. Bedeinkazino hori berori zerutik heltzen jaku, Jesukristoren bitartez. Dana dago lotuta. Jainkoaren “ondo esatea”, “bedeinkatua” hitzean, holan, gure bizitzaren erdi-erdian jarriz, goitik jatorku guztioi bere Seme Jesukristoren bitartez. Honan, maitasunez aukeratu gaitu betidanik eta santu eta akats bako izaten lagundu deusku. Ondo esate horregaz, bedeinkazino horregaz, dei egin deusku doan bere seme-alaba izan gaitezan. Hori, aldi berean, Jainko Aitaren aintzarako dalarik bere Seme Maitearengan. Kristau fededunek on egiten dabe erantzun bikotx honetan, Kristorengan sinistuz eta kristau guztiak (santuak) maitatuz. Sinistedun esperientzia honen eraginez, esker onez otoitz egiten dau san Paulok. Efesoko kristauak bedeinkatzen jarraitu daiala eskatzen deutso Jainkoari bide beretik jarraitu daien. Horri esker, orduko, oraingo eta betiko bateatuek zain dogun santuen herentzia esperimentatu ahal izango dabe.

EBANJELIOA Jn 1, 1-18 Eta Hitza gizon egin zan eta gure artean jarri bizitzen

Hasieran bazan Hitza. Hitza Jainkoagaz egoan eta Hitza Jainko zan. Hasieran Jainkoagaz egoan Hitza. Gauza guztiak beronen bidez egin ziran, eta egindakotik ezer ez da berau barik egin. Hitzarengan egoan bizia, eta bizia gizakien argia zan; argi horrek ilunpetan egiten dau argi, baina ilunpeek ez eben onartu. Agertu zan gizon bat Jainkoak bialduta; Joan eban izena. Lekuko izatera etorri zan, argiaz lekukotasuna egitera, beren mezuaren bidez sinistu eien. Ez zan ha argia, argiaren lekukotasuna egin behar ebana baino. Hitza zan benetako argia, mundura etorriz gizaki guztiak argitzen dituana. Munduan egoan eta, mundua haren bidez egina izan arren, mundukoek ez eben onartu. Bere etxera etorri zan, baina beretarrek ez eben onartu. Onartu ebeen guztiei, ostera, berarengan sinisten dabenei, hain zuen, Jainkoaren seme-alaba izateko ahalmena emon eutsen. Honeek ez dira giza odolekoak, ezta gizakiaren borondatez sortuak be, Jainkoarengandik jaioak baino. Eta Hitza gizon egin zan eta gure artean jarri bizitzen. Ikusi dogu haren Jainko-aintza, Aitarengandik maitasun eta egiaz betea datorren Seme bakarrari dagokion aintza. Joanek beronetaz egin eban testigantza, oihu eginez: «Honetaz ari nintzan ni, “Nire ondoren datorrena nire gainetik dago, ni baino lehenagokoa zan-eta” esan nebanean». Izan be, guztiok hartu dogu haren betearen betetik, eta maitasuna maitasunaren gain hartu be. Legea Moisesen bidez emon zan; maitasuna eta egia, barriz, Jesus Mesiasen bidez. Jainkoa ez dau inork inoiz ikusi; Aitaren baitan dagoan eta Jainko dan Seme bakarrak emon deusku haren barri.

Gure bizitzak kontrastez beteta dagoz, haserrealdiak izaten dira, tentsinoan diran osagai bigaz, batzuetan lehian, alkar baliogabetuz, bananduz, beste batzuetan bizikidetzan, errespetuz, buztartuz. Hona hemen hainbat adibide. Jainko eta gizaki, gizon eta emakume, sorterriko eta atzerritar, sendo eta makal, grazia eta ekintza, gizonezko eta emakumezko, senar eta emazte, Zu eta ni, Jainkoa eta gu, nagusi eta txiki, gazte eta heldu, santu eta pekatari, Eleiza eta mundu. Holan, bata bestearen ondoren, amaibako zerrendan… Gabon aldiak mezu hau emoten deusku: Jesukristo, aldi berean, Jainko eta gizon. ‘Y grekoa’ juntagailuaz baliatu gaitezala dinosku, tentsinoan dagozan murtu biei bereizketa barik lotuta eusteko. Funtsezko aukera lez hartzen dan bizimodua da. Bai, Kristologian dago giltza: Jesus, Kristo (Jesukristo), jainkotiar eta gizatiar, aldi berean. Gabonetako jaiak Biblian eta teologia katolikoaren joeran oinarrizko lez agertzen dana adierazten deusku: Batu egin behar dogu errespetatuz, banandu barik, baliogabetu barik, fusionatu barik. Bata eta bestea, alkarregaz, baina ez “nahasita”. Errespetatuz, buztartuz, osatuz batera bizi behar daben osagai bi tentsinoan. Bat eginda alkarrenganako errespetuan.

*************

JAUNAREN AGERKUNDEA 2021-01-06

Jaunaren agerpena herri guztien aurrean

JARRERAK

Muga barik Artegatasuna

Nazinoak Zabaltzea

Argia

LEHENENGO IRAKURGAIA Is 60, 1-6 Jainkoarentzat ez da mugarik

Jaiki, Jerusalem, egizu distira, badator-eta zure argia: Jaunaren aintza zure gain ageri da! Ikusi, ilunpetan dago lurra, gau baltzean herriak; zure gain, ostera, Jauna ageri da, haren aintza zure gain nabarmen. Zure argirantz joko dabe herriek, zure egunsenti-distirarantz erregeek. Begiratu ingurura eta ikusi: seme-alaba guztiak zuregana datoz, batuta: urrinetik datoz zure semeak, besoetan dakarrez zure alabak. Hareek ikusiz, distiratsu jarriko zara, bihotza pozez lehertzeko zorian; zuregana batuko dabez urrineko herrien altxorrak, zuregana ekarriko nazinoen ondasunak.

Gamelu ugariz beteko zara, Madian eta Efako karabanak etorriko dira, baita Sabako guztiak be, urrea eta intsentsua ekarriz eta Jaunaren egintza goresgarriak hots eginez.

Ilunpetan bizi zan herriak bere gain agertu dan argi handia ikusi dau: Jaunaren aintza. Jainkoa eraginkortasunez agertzen da bere herrian eta horrek etorkizun pozgarria ziurtatzen deutso. Gauaren ordez, eguna hedatzen da, iluntasunaren ordez, argia. Goibeltasunetik poztasunera igarotea da. Egoeraren aldaketa honek poztasuna eta gogobetetasuna sortzen dau eta adorez betetako oihuan zehazten da: Jaiki! Euriaren ondoren beti etorri ohi da aterraldia. Ez dago ehun urte irauten dauan gatxik. Tonu positiboa dau, itxaropenez betetakoa. Eta zeintzuk gozatuko dabe itxaropenez betetako leku honetaz? Argi eta garbi esaten da herri guztietara (hitz hau Bibliako idazki labur honetan hiru bider agertzen da) iritsiko dana. Halanda be, kontaketa hau protagonista desbardin biren maila desbardin bitara zuzentzen dala ikusten da. Lehenengo eta behin, Isaias hainbat bider zuzentzen jako singularrean Israeli. Gero, pluralean, herri guztiak aurkezten ditu, baina erdigunertaz, Jerusalemerantz (uste da) doazala eta hortik ikusten dau Jainkoaren herriak, lurreko nazino guztiak euren opariakaz, Jauna goratuz, hurbiltzen ari dirala. Argi eta garbi ikusten da honek Itun Berriaren kutsua ez ezik, Itun Zaharraren kutsua dauana.

SALMOA: 71, 1-2. 7-8. 10-11. 12-13 (R.: ik. 11) Se postrarán ante ti, Señor, todos los pueblos de la tierra.

Ene Jainko, emoiozu zeure zuzentasuna erregeari, zeure justizia erregearen semeari. Gobernatu bei zure herria justiziaz, zure dohakabeak zuzenbidez. Haren egunetan, loratu bedi justizia, ugaldu bakea eta ongizatea, ilargia itzali arte! Izan bedi nagusi itsasotik itsasora, lurraren bazter batetik bestera. Ekarri beioez opariak Tarsiseko eta urrutiko herrietako erregeek, ordaindu zergak Saba eta Sebako erregeek. Agurtu beie ahuspezturik errege guztiek, jarri bekioz menpean nazio guztiak! Berak libratuko dau laguntza eske oihuka ari dan behartsua, nork defendaturik ez dauan dohakabea. Gupida izango deutse gizagaixo eta pobreei, bizia salbatuko behartsuei.

Israelek erregearen alde erregu egiten deutso Jainkoari tenpluan. Erregeak justiziaz eta zuzentasunez gobernatzeko gaitasuna izan daiala eskatzen jako Jainkoari. Zeharka, Jainkoa Israelgo benetako erregea dala esaten da. Jainkoaren ordezkari lez, bikario lez gobernatzen dauan norbait izendatzen da errege. Samuelek baldintza horregaz bakarrik izendatzen dau errege Saul (1 Sm 8). Hori jakintzat emonda, salmo honetako erreguak justiziaz gobernatzea eta bakea lortzea lehenesten ditu erregearentzat. Funtsezkoa da

agintari ororentzat. David erregeak, gauza guztien gainetik, jakinduria eskatu eutsan Jainkoari gobernatzeko, herri ugariaren gainetik errege izateko; ez eutsan ez bizitza luzerik, ez aberastasunik ez etsaien gaineko garaipenik eskatu (ik. 1 Erg 3, 5-13). Justizia eta bakearen aldeko erregua ez da dalako errege baten agintaldira mugatzen, muga bako aldi eta eremuetara zabaltzen da (Haren egunetan, loratu bedi justizia, ugaldu bakea eta ongizatea, ilargia itzali arte! Izan bedi nagusi itsasotik itsasora, lurraren bazter batetik bestera). Erregutzen danaren garrantzia adierazten daben puzteak dira. Bere gobernu zuzena eta zabaltzen dauan justizia dirala-eta Israelgo erregeari dagokion ospea munduaren azken muturreraino heltzen da eta handik iristen dira herrietako erregeak, behartsuen aldeko justiziak erakarrita.

BIGARREN IRAKURGAIA: Ef 3, 2-3a. 5-6 Jainkoak bere onginahian zuekiko emondako eginkizuna

Jakingo dozue, jakina, Jainkoak bere onginahian zuekiko emon deustan eginkizuna; agerpenez jakinarazi eustan bere asmo ezkutuaz ari natxatzue. Misterio hau ez jaken iragandako gizaldiei jakinarazi; orain, ostera, Espirituaren bidez bere apostolu santuei eta profetei agertu deutse Jainkoak. Eta hauxe da Jainkoaren asmo ezkutua: Kristo Jesusen bitartez eta barri onari esker, jentilok oinordekide izatea, Kristogaz gorputz bat bera osatzea eta agintzari beraren partaide izatea. Inguruabarrak, deiak dira, eta horreen bidez Jainkoak bere borondatea agertzera emoten deusku. Holako zeozer esan gura da esaera honegaz: Jainkoak zuzen idazten dau lerro bihurriez. Errealidadea ezarri egiten jaku. Burugogorra da. Jainkoa hamaika bitarteko horreez baliatzen da guregana jo eta gure erantzuna bilatzeko. San Paulok, Bernabek lagunduta, esperientzia horreetako bat kontatzen deusku: Jainkoak jentilengana bialdutako juduaren zoritxarra da. Hainbat unetan, judu askok ez dauala Jesusengan Mesias autortu gura errepikatzen da eta, era berean, jentil ugarik kristautasunera bihurtzeko interesa erakusten dauala. Antzeko hainbat esperientziaren, errepikatu egiten diran esperientzien, buruan, biraketa pastoral gogorra gertatzen da Paulorengan: Zuei adierazi behar geuntsuen lehenengo Jainkoaren mezua! Baina mezua baztertu eta zeuen buruak betiko bizirako gai ikusten ez dozuezanez, jentilengana joko dogu (Eg 13, 46). Ikusitakoak ikusita, orain jentilengana zuzentzen da. Izan be, jainkozko egitasmo pedagogikoak, hau da, bere burua apurka-apurka agertzera emon, gizakien heldutasuna errespetatuz, zera erakusten deusku: salbatzeko ez dala nahitaezkoa Moisesen legea betetea, Barri Ona biziz Jesukristoren atzetik jarraitzea baino. Kristorengan nabarmentzen dana ez da judu, edo grego, edo gizon, edo emakume edo esklabo edo aske izatea,

azken batean, Jesukristorenganakko fedeagaitik, eta ez bakarrik gure egintzengaitik, salbatuko gara-eta.

EBANJELIOA Mt 2, 1-12

Magoak, izarra ikustean, asko poztu ziran Jesus Judeako Belen herrian jaio zan, Herodes erregearen garaian. Jesus jaio ondoren, sortaldeko jakintsu batzuk azaldu ziran Jerusalemen, galdezka: «Non da juduen errege jaiobarria? Haren izarra ikusi dugu sortaldean eta gurtzera gatoz». Barri honegaz larritu egin zan Herodes erregea, baita Jerusalem uri osoa be. Orduan, herriko abade nagusi eta lege-maisu guztiak batu eta Mesias non jaiotzekoa zan galdetu eutsen. Hareek erantzun eutsen: «Judeako Belenen, honan idatzi eban-eta profetak: “Eta zu, Judako Belen, ez zara, ez, Judako urietan txikiena; zuregandik atarako da-eta buruzagia, Israel nire herria gobernatuko dauana”». Orduan, Herodesek, jakintsuak isilean deituta, izarra noiz agertu jaken jakin eban zehatz. Gero, Belenera bialdu ebazan, esanez: «Zoaze eta jakin zuzen haurraren barri eta, aurkitu ondoren, adierazi niri, neu be gurtzera joan naiten». Erregearen hitz honeek entzunda, abiatu egin ziran. Bidean, sortaldean ikusitako izarra agertu jaken eta asko poztu ziran. Izarra aurretik joan jaken, haurra egoan toki gainean gelditu arte. Etxean sartuta, haurra ikusi eben Maria bere amagaz eta, ahuspezturik, gurtu; ondoren, euren kutxatilak zabalduz, esku-erakutsiak eskaini eutsezan: urrea, intsentsua eta mirra. Gero, Herodesengana ez itzultzeko oharra ametsetan hartuta, beste bide batetik itzuli ziran euren herrialdera. Magoen kontaketan, danok Jainkoaren seme eta alaba garala, Jainkoak pertsona batzuk besteak baino kutunago ez dituala eta danontzat zabalik dagoala islatzen jaku. Muga bako Jainkoa da. Hain zuzen be, Jesusek, Ekialdeko Magoei harrera egitean, Israel herritik kanpokoak be hartu egiten ditu. Jesusek danontzako lekua dau. Jainkoarengan ez dago pertsonen diskriminazinorik, bazterketarik. Ekialdekoak zein Mendebaldekoak hartzen ditu. Jesus giza historia honetan jaioten da aldi (Herodesena) eta leku (Judako Belen) jakin batean. Izar berezi bat erakargarri deigarri bihurtzen da Mago batzuentzat. Artega dagoz; euren bizitzaren zentzunaren bila dabilz. Leku guztietan begiratzen dabe. Argi bitxia dauan izarra aurkitzen dabe. “Eta, hauxe bada bila gabilzana?”. Bidean jarri ziran. Izarra Jerusalemen gelditu zan. Herodesen jauregian sartu ziran. «Non da juduen errege jaiobarria? Haren izarra ikusi dugu sortaldean eta gurtzera gatoz». Bilatzen eben ha ez eben aberastasun eta boterez betetako leku haretan aurkitu. Lekuz aldatu beharra egoan. Izarra barriro agertzen da, baina oraingoan etxe behartsu baten gainean gelditzen da. Hemen, bai, leku apal

horretan, umetxo batengan aurkitzen dabe bilatzen ari ziran guztia. Euren bizitzaren zentzuna.

OTOITZA Jainko gurea, zure argiak argi egin daiala ilunpetan bizi garanon bizitzan. Ene jainkoa gizadiaren sufrimentuak, batez be behartsuenenak, min egin

deigula. Danontzat etorri zaran Jauna, apurtu daiguzala banantzen gaituen muga

guztiak. Negar egin daigula negarrez ari diranakaz, eta barre, barreka

diharduenakaz. Ez gaitezala Herodes egoistak izan, zabalik eta prest gagozan mago baino.

************

JAUNAREN BATEOAREN DOMEKA

2021-01.10 Berak (Jesukristok) Espiritu Santuaz bateatuko zaitue

JARRERAK

Konpromisoa

Jarraipena Kidetasuna

Lekukotasuna Bizia

LEHENENGO IRAKURGAIA: Is 42, 1-4. 6-7

Mirad a mi siervo en quien me complazco Hona hemen nire zerbitzaria, nik eusten deutsadana, nik hautatua, atsegin dodana. Beronen gain ezarri dot neure espiritua: nazinoei justizia ekarriko deutse. Ez dau oihu egingo, ez ahotsa goratuko, ez kaleetan bere mintzoa entzunaraziko. Kanabera printzatua ez dau hautsiko, ahuldutako argi-metxa ez dau itzaliko. Justizia ekarriko dau leialki. Ez dau adorea galduko, ez etsiko, lurrean justizia ezarri arte. Haren legearen zain egongo dira urrineko herriak. Nik, Jaun honek, salbazino-ekintzarako dei egin deutsut eta eskutik heldu; nik eratu zaitut eta egiteko hau ezarri: herriarentzat nire ituna barritu eta nazinoei argi egitea, itsuen begiak zabaldu eta presoak espetxetik ataratea, ilunpetan bizi diranak kartzelatik. Isaiasen hainbat idazkitan agertzen dan “Yahveren Morroi” ospetsua, pertsonaia bitxia da, deigarria, Nazareteko Jesusen aurrerapentzat hartu

daitekezan ezaugarriak dituana. Lehenengo eta behin, morroi hau Jainkoaren onespenagaz, bermeagaz agertzen da: eusten deutsat, nik hautatua, atsegin dodana, beronen gain ezarri dot neure espiritua. Justizia ezarriko dau. Erabateko bermea da. Bere misino unibertsalak mugak gainditu egiten ditu: nazinoak, herrialdea, irlak, herria. Bere egitekoa norabide bitara zuzentzen da: talde agindua: justizia ezarri, eta banan banako egitekoa: itsuei ikusmena emon eta giltzaperatuentzat askatasuna lortu. Dana dala, misino honen bereizgarria, bizitzeko eta jarduteko estiloa da. Nabarmendu barik: estilo xumea, apala, musika-banda, su artifizial eta triunfalismo (oihu, deiadar, ahots, kale) bakoa. Ez dau behean dagoana zapaltzen. Ahula errespetatu egingo dau. Ez dau anker jokatuko kanabera printzatua apurtuz, ahuldutako argi-metxa ez da itzaliko. Eta alderdi positiboan, Jainkoak zuzentasunari begira moldatu dau, maitasunez (eskutik oratu zindudazan), prestatu egin zindudazan, itun egin zindudazann Israelekiko eta argi nazino guztiekiko.

SALMOA: 28, 1b eta 2.3ac-4. 3b eta 9c-10 El Señor bendice a su pueblo con la paz.

Goratu Jauna, zeruko izakiok, goratu Jaunaren ospea eta indarra, goratu Jaunaren izen ospetsua! Ahuspeztu Jaunaren aurrean, bere santutasunez agertzean! Jaunaren ahotsak ur gainean durunda: Jainko aintzatsuak trumoia jo dau. Jauna ur handien gainean garai. Jaunaren ahotsa indartsu, Jaunaren ahotsa arrandiatsu. Haren zeruko tenpluan danek oihu: «Gora!». Jauna eserita dago ur handien gainetik, Jauna tronuan eseria, betiko errege.

Deigarria da Itun Zaharrean, eta salmo baten barruan, aitamen hau agertzea: Zeruko izakiok, hartzaile lez eta, aldi berean, ondorengo otoitzeko protagonista lez. Zelan dei egin jarraian datorren erregua egin daien? Topaketa erlijiosoa ospatzeko “leku” egokia, tenplua da. Alkarte sinistedunak Jainkoarengana joten dau, bere aintza, izen eta ahalmenagaitik goratuz. Hainbat hitz errepikatu egiten da bere garrantziagaitik. Idazkiaren lehenengo lerroan, hiru bider agertzen da “goratu” hitza eta aurrerago, “ahotsa” hitza, funtsezkoa nabarmentzeko; jainkozko ekintzaren izadiaren gaineko indar eta nagusitasuna be nabarmentzen dabe, Jainkoak bere Hitzaren bidez jokatzen dauala azalduz: Jaunaren ahotsa. Dana dala, gehien nabarmentzen diranak, “Jauna” hitza (10 bider) eta “Jainkoa” hitza (bi bider) dira. Jaunaren ahotsa nagusi da unibertsoaren eta gizadiaren gainetik. Horixe da bere aintza. Jainko honengan uste osoa izan daikegu. Ez deutsagu bildurrik izan behar ez ezeri ezta inori be. Ondorio eta jarrera egokia, “ahuspeztu” da.

BIGARREN IRAKURGAIA: Eg 10, 34-38 Jainkoak ez dau bereizkeriarik egiten

Orduan, honan mintzatu zan Pedro: «Orain jabetzen naz benetan Jainkoak ez dauala bereizketarik egiten, baizik eta berari begirune deutsan eta bere nahia beteten dauan edonor dauala gogoko, herri batekoa nahiz bestekoa izan. Harek bere mezua bialdu deutse israeldarrei, guztien Jauna dan Jesu Kristoren bidez bakearen barri ona iragarriz. Badakizue, Galilean hasi eta Judea osoan, Joanek predikatu eta bateatu ondoren, gertatu zana, Nazareteko Jesusena, hain zuzen: Jainkoak Espiritu Santuaz eta indarrez gantzutu eban, eta harek on egiten eta deabruaren menpe egozan guztiak sendatzen igaro eban bere bizitza, Jainkoa beragaz eban-eta.

Juduei zein jentilei bateatzeko, kristau izateko, Jesusen jarraitzaile izateko deiaren zilegitasun teologikoa aurkezten dau Pedrok bere berbaldian. Jainkoak ez dau bereizkeriarik egiten arraza, erlejino, gizarte maila, genero… edo bestelako arrazoiengaitik. Jainkoak kontuan hartzen dauana Bera aintzakotzat hartzea da (hau da, Jainkoaren begirune izatea), Bera kontuan hartzea, autortzea. Garrantzitsuena, nazino batekoa zein bestekoa izan, justizia egitea da, on eginez bizitzea, zerbitzatua izatera ez ezik zerbitzatzera etortea. Errezeloak eukiezan jentilak bateatzeko, paganoek ez ebelako Moisesen legea beteten eta Itun Zaharraren arabera hori nahitaezkoa zalako salbatzeko. Bere jainkozko pedagogia begirunetsuan, Jainkoak, salbazinoaren historian, bere burua apurka-apurka emoten dau agertzera. Jainkoak profeten bidez hitz egin eutsan Israeli, Jesukristo guztion Jaunagaz iristen dan bakearen barri ona prestatuz. Prozesu geldoa da, nekeza: Moisesen legea gainditu, Jainkoarenganako, Espirituak gantzututako Jesukristoren Aitarenganako fedeari bide emoteko, bateatzeko eta kristau egiteko urrats nagusi lez. Itun Zaharretik Barrira igaro. Orain, gure eginkizuna: Jesukristorengan sinistu, on egin eta zapalduak sendatu, Jainkoa Haregaz egoan-eta.

EBANJELIOA Mk 1, 7-11 “Jesusen bateoa: “Zu zaitut neure Semea, neure maitea, zu zaitut

atsegin” Joanek honan hots egiten eban: «Nire ondoren dator ni baino ahaltsuago dana, eta ni ez naz inor makurtu eta haren oinetakoen lokarriak askatzeko be. Nik urez bateatu zaituet; harek, ostera, Espiritu Santuaz bateatuko zaitue». Egun hareetako batean, Jesus etorri zan Galileako Nazaretetik, eta Joanek bateatu egin eban Jordanen. Jesusek, uretatik ataraterakoan, zerua urratzen ikusi eban eta Espiritua, uso-tankeran, beregana jaisten. Eta

mintzo hau etorri zan zerutik: «Zu zaitut neure Semea, neure maitea, zu zaitut atsegin».

Joan Bateatzaileak ikasleen taldea eban. Ospetsua zan bere inguruan. Jente asko joaten zan berarengana bateoaren bidez bihurtzeko, aldatzeko. Aldi berean, agindu zehatza jaso eban: bera baino garrantzitsuagoa zan Mesiasen etorrera prestatu. Estu egoan, tentatuta, erabagia hartu beharrean: edo bere nartzisismoa sustatu eta bere burua hots egin edo beste bat, Nazareteko Jesusengan etorren Mesias nabarmendu eta hots egin. Joanen bateoa bihotz-barritzeari begira egiten zan eta Jesusen bateoak hirutasunaren bizitzan txertatzen gaitu. Espirituak bultzatuta, Kristoz janzten gara Jainko Aitaren bermeagaz. Bateatuok Jainkoaren familiako kide gara, bere seme eta alaba. Guk, esker onez, benetan Jainkoaren seme-alaba eta besteen anai-arreba izateko jainkozko gonbite hori leku txarrean ez izteko konpromisoa hartzen dogu. Bateo-kontaketa honetan, Hirutasuna agertzera emoten da eta honi lotzen gatxakoz bateoaren bidez: Jainko Aitak bere Seme Jesus aurkezten deusku Espirituaren aurrean. Orain geure konpromisoa aurrera eroan behar dogu sinistedun aukeratik.

OTOITZA

Jauna, bateatu guztiok Jesusen atzetik jarraitu eta bere mezua bete daigula. Jauna, inguruabarren bidez hitz egiten deuskun Jainkoaren borondatea bete

daigula. Lagundu, Jauna, txarkeriaren aurka borrokatzen eta ahalik eta on gehien

egiten. Kristau guztiok serio hartu daigula gure fedea, eredu bihurtuz.

Jauna, gure fedea estimatu eta uste osoz, ilusinoz eta ohikeriatik aldenduz bizi daigula.

ABENDU ALDIAREN HISTORIA

JAUNAREN ETORRERA ITXAROTEKO JARRAIBIDEAK SARRERA: Abendu aldiaren zergatia

Abendu aldiak emoten deutso hasiera, urtero, liturgia urteari. ‘Abendu’ hitza, “etorrera” adierazten dauan latineko adventus (ad eta venire, “zerbait edo norbaitenganantz etorri”) hitzetik dator. Horregaitik esan daikegu, Abendu aldia aldi egokia dala etorteko, itxaroteko, bihotz-barritu eta itxaropena bizteko eta Jainkoaren askapen salbatzailea hots egiteko. Zer itxaroten dau kristauak aldi honetan? Kristoren itzulera bere erreinuaren osotasunean. Kristautasunaren hasieran, artikulu honetan azaldu gura dogunez, ‘abendu aldia’ garaien amaieran gertatuko zan Jaunaren azken etorrerari lotuta egoan. Baina Eleizak Gabon-eguna eta Agerkundea ezarri ebazanean, haragiaren apaltasunean agertzen zan Jesusen etorreragaz be lotu zan. Hortik dator ‘Abendu aldiaren’ ikuspuntu bikotx hau: eskatologikoa, garaien azkenean parusian eta historikoa, Jainkoaren Hitzaren gizakundean Mariaren sabelean. Itxarote biak, Jaunaren parusiaren itxarotea eta Gabonen itxarotea, aldi bitan banatzen dan unitate bakartzat hartzen dira. Itxarotearen bi ikuspuntu honeek Abendu aldiaren bereizgarri dira eta alderdi antropologiko hirukotxaz jardutera garoez. Jaunaren etorrerak dei egiten deutse-eta kristauei jagole-jarrera, bihotz-barritzeko bizitasuna eta Jainkoarekiko eta besteekiko bakea sustatzeko prestasuna izan daiezan. Eleizak, aldi berean, dei egiten deusku Aitzindaria aurkezten daben eta Birjinarengan gertatutako gauzatzea iragarten daben profeten iragarpenen bitartez, alderdi horreek bizitzara eroan daiguzan. Hori argi ikusten da Eleizak Abendu aldirako emoten dituan hiru irudi nagusiakaz: Isaias, Joan Bateatzailea eta Maria. Labur-labur esan daiteke, aldi honetarako liturgiak hauxe aurkezten deuskula: Isaias profetaren liburuaren irakurketa; bigarren eta hirugarren

domekaz Joan Bateatzailearengan eta bere egintzan jarten da arreta eta laugarren eta azken domekaz, Mariari eskaintzen jako arreta hori, oso-osorik. Abendu aldiaren ezarpenaren adiera historikoak zehaztasun –eta batzuentzat barritasun- handiagoz ohartzen bagara, garapen historiko korapilatsua eta aitatu barri doguzan Jaunaren etorrera biei –bere etorrera aintzan parusian eta bere agerpena garai batean bere jaiotzagaz- dagokiezan gaiak batzen dituan teologia gatxa dauala ikusiko dogu. HISTORIA: Kristau Abendu aldiaren jatorriak

Hainbat eleizatan, eta batez be Mendebaldean, jasotako liturgia iturrietan esaten zanez, ezinbestekoa zan fedean hazkundea izateko Jaunaren Jaiotza prestatzeko aldia, Pazkoa prestatzeko Garizuma aldia egoan lez. Esate baterako, VI. gizaldiaren inguruan, Leon Handiak, Gabonen inguruko teologorik esanguratsuenetakoak, Jainkoaren herriak, Gabonei begira, prestaketa, itxarote eta bihotz-barritze aldi sendoa ezinbestekoa ebala emon eban aditzera bere sermoietako batean. Europako hainbat leku eta lurraldetan askotariko ekimenak sortu ziren, gaur egun Abendu aldi lez ezagutzen dugun horretan finkatu ziran arte. Espainian, esate baterako, Zaragozako Kontzilioak dei egin eutsen fededunei batzarrera joan eitezan Agerkundearen egunaren aurreko hiru asteetan. Era berean, galiar lurraldean, erdi aroko Bernon de Reicheneau abataren Abendu aldiko sermoian, dei egiten jaken fededunei Jaunaren Abendu aldirako prestatu eitezan hiru astez aszesi eta penitentziazko jarduerak eginez eta, bide batez, abenduaren amaierako jai paganoen aurkako jarrera azaltzen zan. Frantzian, baita be, V. gizaldian, San Martinen Garizuma aldi lez ezagutzen zana ospatzen zan Gabon aldia prestatzeko, baina gizarte bizitzan eragina izan behar eban maitasunaren alderdiaren aitamena eginez.

Ravenna uri inperialean, bere baseliza ederren barruan eta mosaiko politetan, lehen aitatu dogun abendu aldiaren bigarren adiera islatzen da kontrajarreran. Lurralde honetako artean, Gizakundearen misterioaren nagusitasuna agerian geratu zan eta Itun Zahar zein Barriko pertsonaien eta irudien garapen artistikoa gertatu zan Jainkoaren Hitza mundura etortzea irudikatzeko. Erroman, VI. gizaldiaren inguruan ezagutu zen Abendu aldia eta bertan egin ziran lehenengo ohikuneen bateratze eta zehazteak, gero erdi aroan sendotuz joan ziranak. FINKAPENA: Abendu aldia mendebaldeko Eleizan

«Abendu aldiak alderdi bi ditu: Gabon aldiko, non Jainkoaren Semearen lehenengo etorrera gizakiengana ospatzen dan, ospakizun nagusiak prestatzeko aldia da eta, aldi berean, oroitzapen honen bidez, buruak garaien azkenean gertatuko dan Kristoren bigarren etorreraren ikusminera zuzentzen diraneko aldia. Arrazoi bi honeengaitik, Abendu aldia ikusmin errukior eta alaiaren aldi lez agertzen jaku… Abendu aldia, azaroaren 30eko –domeka danean edo egun horretatik gertuen dagoan domekako- lehenengo bezperakaz hasten da, eta Gabon aldiko lehenengo bezperen aurretik amaitzen»1.

Gaur egun, mendebaldeko Eleizak etapa bitan aurkezten dau aldi hau: lehenengoa, Abendu aldiko lehenengo domekatik, Kristo Munduko Erregearen Egunagaz liturgia urtea amaituta,

1 Liturgia urteari eta egutegiari buruzko arau unibertsalak, 1969, 39-40 zenb.

abenduaren 16ra arte, eta bigarrena, abenduaren 17tik, abenduaren 24an ospatzen dan Jaunaren Jaiotzaren Egunera arte. Holan, Abendu aldian, deialdia egiten jako eleiz alkarteari Kristoren azken etorrera eta Gabonak prestatu eta itxaron daizan; horregaitik, dei egiten jako itxaropenean hazi daiten, fedez onartu daian Kristo Jesus bere Jaunaren etenbako etorrera, eguneroko bizitzan. Abendu aldia, Eleizak adierazten dauanez, sakramentu bihurtutako aldia da, edo beste era batera esanda, Jainkoak bere Eleizari helarazten deutsan graziaren eta eleiz alkarteak jainkoaren doe beti barri hau onartzeko dauan fedearen zeinu eraginkor. Azaldu dogunez, Abendu aldiak bat egiten dau mobimentuan Parusia eta Gizakundeagaz. Beraz, aldi hau, batez be grazia da eta etenbako heziketa kristau bizitzan sakontzeko. Horretarako, mendebaldeko Eleizak hainbat irakurgai proposatzen dau. Abendu aldian, lau domeketarako dira irakurgai nagusi eta oinarrizkoenak, profetenak zein ebanjeliokoak. Lau egun honeetan, besteak beste, honakoak agertzen dira: garaien azkeneko jagoletza eskatologikorako deiak, Bateatzailearen aginduak bihotz-barritzeari eta Jaunaren bideak atontzeari buruz eta Gabonen berehalako prestaketa. Abenduaren 16ra arte, iragarpen mesianikoek Kristoren etorrerara zuzentzen dabe gure begirada, baina eskatologiko lez, hau da behin betiko etorrera gizaldeen amaieran, ulertutako etorrerara. Beneneko etorrerak, orain dala bi mila urte, Erreinu mesianikoari hasiera emon eutsan. Heltze-prozesua aurrera doa, historiaren amaieraraino. Abendu aldiaren lehenengo zati honetan, irakurgaien antolaketa oso zehatza da. Lehenengo astean, bigarren asteko eguaztenera arte, Isaias profeta da hari eroalea zehazten dauana. Lehenengo irakurgaiak beti dira Isaiasenak eta Mesiasek dakarren salbazinoa iragarten dau. Salmoak, ondoren, iragarpen horreetan sakontzen

dau eta otoitz bihurtzen ditu, eta Nazareteko Jesusengan agintzari horreek bete egiten dirala erakusten deusku ebanjelioak. Bigarren asteko eguenetik aurrera, eta hilaren 17raino, Joan Bateatzailea nabarmentzen da. Beroni buruz hitz egiten dabe egunotako ebanjelioek eta lehenengo irakurgaiek, era batera edo bestera, ebanjelioko pasarteetan argi egiten dabe antxinako profeten irudiakaz. Abenduaren 17tik 24ra, «bederatziurren» edo «Gabon aldiko aste santu» deitu danean, begirada, Gabon aldiaren berehalako prestaketara zuzentzen da. Hau da, «gaur», gure historiako urte zehatz honetako Gabon aldian eguneratutako Kristoren etorreraren sakramentu-ospakizunaren prestaketara. Egun honeetako irakurgaiak beste era batera antolatuta dagoz. Ebanjelioek markatzen dabe erritmoa, eta Gabon aldirantz garoez Bateatzailearen eta Jesusen deikundeen eta euren jaiotzen pasarteakaz. Orain, Maria Birjina Mesiasen Ama da nabarmentzen dana. Lehenengo irakurgaiek dagokiezan ebanjelioak prestatzen dabez, gehienetan Itun Zaharreko salbazinozko egoerak eta Mesiasen jaiotzaren berehalakotasuna aurrez aurre jarriz. AMAIERA: Abendu aldiko oihua

Amaitzeko, Pauloren berbak gogoratu daikeguz: “Marana-tha” (“zatoz, Jauna”) edo “Maran-atha” (“Jauna dator”)2. Itxaropenez betetako oihu hau hasierako kristau batzarrean durundi egiten eban, eta gaur eukaristia otoitzaren gorespenetako batean errepikatzen dogun otoitz beragaz bizi da Eleizan. Aben du aldi hau ez ahal da betiko modukoa izango, pandemia aldi honetan bizi diranentzatko durundi barri eta itxaropentsua baino. “Maran-athá”.

2 1 Ko 16, 22

BIBLIOGRAFIA

- Jose Aldazabal, Enseñanme tus caminos 1. Adviento y Navidad día tras día, Centro de Pastoral Litúrgica, Bartzelona 1995, 1. berrinprimatzea 2006an, 9-97.

- Rodolfo Puidollers, Año litúrgico, año catequético, Centro de Pastoral Litúrgica, Bartzelona 2015, 47-58.

- Jesus Castellano, El año litúrgico. Memorial de Cristo y mistagógica de la Iglesia, Centro de Pastoral Litúrgica, Bartzelona 1994, 63-106.

- Josep Lligadas, Qué es el año litúrgico, Centro de Pastoral Litúrgica, Bartzelona 2017, 15-29.

- Giorgio Zevini eta Pier Giordano Cabra, Lectio divina para cada día. 1. liburukia Tiempo de Adviento, Edición Verbo Divino, Nafarroa 2005.

- Miguel Romero Taboado, Orar hoy con los salmos de siempre. Adviento – Navidad, Miguel Romero Taboado (Klaretarra), Madril 2006.

ANTIFONA ETA KANTUAK

Abendua Aldia 1.go domeka: 79. Salmoa

R/. Jau- na, zu- re on- gi-nai - a e- ra- ku- tsi ei-gu-

zu, zu- re sal-ba-me-na e- moi- gu - zu.

Abendua Aldia 2. domeka: 84. Salmoa

R/. Jau- na, zu- re mai-ta-su- na e-ra- ku- tsi ei- gu-

zu, zu- re sal-ba-me-na e- moi- gu- zu.

Andra Maria, Sortzez Garbia: 97. Salmoa

R/. Kan-ta Jau-na - ri kan- tu ba - rri,

e-

gin bait di - tu hain- bat ha- rri- ga - rri.

Abendua Aldia 3. domeka: Lk, 1

R/. Go- ra ta go - ra dau-kat bi-ho-tza nik_ kan-ta- ri,

go-

ra ta go - ra Jaun__ o- na - ri.

Abendua Aldia 4. domeka: 88. Salmoa

R/. Jau-na zu-re mai-ta__ su-na, a-bes-tu-ko dot___ be__ -ti- ren be -ti.

Jesusen Jaiotza, gau-erdiko meza: 95. Salmoa

R/. Gaur ja- io ja- ku Sal - ba - tzai- le - a Kris- to,

gu- re

Jaun e - ta Ja- be - a.

Jeusen Jaiotza, eguneko meza: 97. Salmoa

R/. I - ku - si da - be lur mu - ga da - nak

gu- re Jain-ko - a____- gan- di - ko ga- rai- pe - na.

R/. Ar-gi - ak ar-giz be-te gai-tu; Sal-batzaile bat sortu ja- ku.

Famili Santua: 127. Salmoa

R/. Jau-na - ren bil - dur dan gi - zo - na, be-ra

bai da - la do - ha - tsu - a.

Jainkoaren Ama: 66. Salmoa

A-ger-tu zu- re e- rru- ki- a, bedeinka, Jau- na, zure_he-rri- a. Jaunaren Agerkundea: 71. Salmoa

R/. I-ku-si da-be lur muga danak gu-re Jain-ko-a__-gandi- ko garaipe- na Jaunaren Bateoa: 28. Salmoa

R/. Be-re he-rri-a be-dein-ka-tu-ko dau ba-ke_emonez Jau- nak.

* * * Domingo 1º de Adviento: Salmo 79

R/. Se- ñor, Dios nues- tro, res- táu- ra-nos, que bri- lle tu

ros-tro_y nos sal - ve.

Domingo 2º de Adviento: Salmo 84

R/. Muéstranos, Se- ñor, tu mi- se- ri- cor- dia y

da- nos tu sal - va - ción.

Inmaculada Concepción: Salmo 97

R/. Can- tad al Se- ñor un cán-ti- co nue-vo,

por-que_ha he- cho ma-ra - vi_____- llas.

Domingo 3º de Adviento: Lc, 1

R/. Se_a - le- gra mi_es- pí- ri- tu en Dios, mi sal - va - dor.

Domingo 4º de Adviento: Salmo 88

R/. Can-ta- ré e- ter-na- men-te tus mi-se-ri-cor-dias, Se - ñor.

Navidad: misa de medianoche: Salmo 95

R/. Hoy nos ha na- ci-do_un Sal-va- dor: el Me- sí- as, el Se__- ñor. Navidad: misa del día: Salmo 97

R/. Los con- fi-nes de la tierra_han contemplado la vic-to-ria de nuestro Dios Sagrada Familia: Salmo 127

R/. Di- cho-sos los que temen al Se- ñor y si-guen sus ca- mi- nos.

María, Madre de Dios: Salmo 66

R/. El Se - ñor ben- di- ce_a su pue-blo con la paz.

Epifanía: Salmo 71

R/. Se postra-rán ante ti, Se- ñor, todos los pueblos de la tie-rra. Bautismo del Señor: Salmo 28

R/. El Se - ñor ben- di- ce_a su pue-blo con la paz.