A CÉLULA E OS SEUS

COMPOÑENTES Bioloxía e Xeoloxía

4º ESO

Os compoñentes químicos das células

Bioelementos forman Biomoléculas

Inorgánicas

Auga

Sales minerais

Orgánicas

Glícidos

Lípidos

Proteínas

Ácidos nucleicos

Propiedades da auga

Gran poder disolvente

Alta reactividade

química

Alta calor específica

Elevada calor de

vaporización

A auga

Os sales minerais

Sales minerais disoltos (ións)

-Entrada/saída da agua das células

-Transmisión do impulso nervioso

-Contracción muscular

-Solucións tamponantes

(regulación do pH)

-Equilibrio osmótico

-Cofactores enzimáticos

-Reforzo do sistema inmunitario

Sales minerais precipitados

-Función esquelética ou de sostén

Carbonato cálcico

Fosfato cálcico

• Forman DISOLUCIÓNS cuxo disolvente é a auga e cuxos solutos son as substancias disolvidas.

• As disolucións son importantes nos procesos de DIFUSIÓN e ÓSMOSE.

Os sales minerais

• DIFUSIÓN: tendencia das partículas de soluto a distribuirse uniformemente no seo dunha disolución.

Os sales minerais

• ÓSMOSE: difusión a través dunha membrana semipermeable, que permite o paso de disolvente pero non de soluto.

(A auga pasa da disolución menos concentrada cara a disolución máis

diluida ata que ambas concentracións se igualan)

Os sales minerais

MEDIO HIPOTÓNICO: menor concentración que o interior celular.

MEDIO ISOTÓNICO: igual concentración que o interior celular.

MEDIO HIPERTÓNICO: maior concentración que o interior celular.

Os glícidos Biomoléculas de C, H e O

Función: Enerxética ou estructural.

Os lípidos Biomoléculas de C, H e O (P ocasionalmente)

Función: Reserva enerxética e estructural

Características: Insolubles en auga, solubles en disolventes orgánicos

Clasificación

Saponificables

Graxas

(Glicerina+Ac. Graxos)

Fosfolípidos

Ceras

Non saponificables

Esteroides

Terpenos

As proteínas Biomoléculas de C, H, O e N, S e P

Formadas por AMINOÁCIDOS

Funcións

Estructural

Reserva

Transporte

Contráctil Hormonal

Defensa

Enzimática

As proteínas

Os ácidos nucleicos Biomoléculas de C, H, O e N, e P

Formadas por NUCLEÓTIDOS

Ácido fosfórico

Base nitroxenada

Monosacárido (glícido)

Os ácidos nucleicos

O ADN Funcións:

- Almacenar a información xenética (xen: fragmento de ADN que contén a información necesaria para sintetizar unha proteína)

- Transmitir a información xenética de xeneración en xeneración (replicación do ADN)

Dobre hélice

- Dúas cadeas

- Complementarias

(A=T; C≡G)

- Xiro dextróxiro

- Xiro plectonémico

O ARN • Copia de fragmentos de ADN

• Fórmanse no proceso de TRANSCRICIÓN no núcleo celular

• Copia complementaria dun fragmento de ADN con información para a síntese dunha proteína

• Únese ós ribosomas no citoplasma para dirixir a síntese de proteínas (TRADUCIÓN)

ARN mensaxeiro

(ARNm)

• Forma parte dos ribosomas

ARN ribosómico

(ARNr)

• Transporta os aminoácidos cara ós ribosomas durante o proceso de tradución.

ARN transferente

(ARNt)

Resumo biomoléculas (VÍDEO) CUESTIÓNS

Por que as biomoléculas tamén se denominan CHONSP?

Enumera os tipos de biomoléculas que exiten.

Que son os monosacáridos? Cita algún exemplo.

Que son os disacáridos? Cita exemplos.

Que son o amidón e o glicóxeno? Cal é a súa función? Onde se localizan?

Cales son as principais funcións dos lípidos? Cita exemplos.

Cantos aminoácidos diferentes existen?

Enumera as principais funcións das proteínas e pon exemplos de cada unha delas.

Cal é a función máis importante dos ácidos nucleicos?

Fai unha táboa coas semellanzas e diferencias entre ADN e ARN.

Elabora un mapa conceptual sobre as biomoléculas.

A teoría celular

A célula é:

• Unidade estructural: tódolos seres vivos están formados por células.

• Unidade funcional: a célula é a estructura máis pequena que realiza as tres función vitais.

• Unidade de orixe: toda célula procede de outra célula.

Os virus • Son estructuras fundamentalmente proteicas que conteñen un ácido

nucleico no seu interior e que non poden reproducirse por sí mesmos fóra dunha célula.

Estrutura básica da célula

Membrana plasmática

Citoplasma

Material xenético (ADN)

A célula procariota

A célula eucariota animal

A diversidade de células animais • DIFERENCIACIÓN CELULAR: proceso mediante o cal se

forman células que teñen aspectos diferentes e que están especializadas para distintas funcións, orixinando os tecidos.

A célula eucariota vexetal

A orixe da célula eucariota

A teoría endosimbiótica

Animación

FUNCIÓNS

Transporte bidirecional de substancias

Transmisión de información

A membrana plasmática

NÚCLEO CELULAR

Controla as funcións celulares

Contén ó ADN (información xenética)

Os orgánulos membranosos

MITOCONDRIAS

Respiración celular

Metabolismo de lípidos

Os orgánulos membranosos

CLOROPLASTOS Fotosíntese

Os orgánulos membranosos

LISOSOMAS Dixestión celular

Os orgánulos membranosos

PEROXISOMAS Reacións de oxidación

Os orgánulos membranosos

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO RUGOSO

Síntese e almacenamento de proteínas

Modificación de proteínas

Transporte de proteínas cara o aparato de Golgi

Os orgánulos membranosos

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO

LISO

Síntese de lípidos

Detoxificación

Os orgánulos membranosos

APARATO DE GOLGI

Transporte, maduración, clasificación e distribución de proteínas

Maduración de lípidos

Síntese de substancias da matriz extracelular

Os orgánulos membranosos

RIBOSOMAS Síntese de proteínas

As estruturas non membranosas

CENTROSOMA

Separación de cromosomas durante a división celular

Formación de microtúbulos

As estruturas non membranosas

CITOESQUELETO

Soporte citoplasmático

Movemento celular

As estruturas non membranosas

CILIOS E FLAXELOS

Movemento de células libres (flaxelos)

Movemento do medio (cilios)

As estruturas non membranosas

INCLUSIÓNS Acumulación de substancias

de reserva

As estruturas non membranosas

Vídeo