i ostirala • 2000ko urriaren 13a

Egunkaria

# Irurita »0176353 Urrozek 12 urte zituenetik jotzen du orgsnos herriko elizan

Aitor Merino *«Ez dut txotxongilo hutsa izan nahi»

3 4 2 1 4 m m m m f Horiexek dira, ez gehiago eta ez gutiago, 1574. urtetik aurten arte Zangozan jaio diren guziak: 34.214. Fedro Belaskoainek

zenbatu ditu. Bera kontularia zen ogibidez, eta erretiroa hartu zenean, duela hamabos tba t urte, bere jaioterriko mota

guzietako datuak bildu, batu eta gordetzeari ekin zion. Hala, makina bat ikerketa egin ditu Zangozaren

inguruan, betiere datu bilketa oinarri harturik.

• MIKEL SAIZ

Irurita

Organo jole ga Orreaga Urrozek 12 urte zitueri lruritako

elizako orgarioa jotzen hasi zerieari

Elizan organoa jotzen beti adineko gizon bat imajinatzen

dugu. llrtez eta urtez jo izan duena. Iruritan, ordea, duela

bost urtetik Orreaga Urroz neskatxa gazteak jotzen du

elizako organoa igandero.

I I E M E R E T Z I U R T E D I T U ,

I I eta ideiak erabat naha -s i a k , i k a s k e t e t a n u r t e g a r r a n t z i t s u a b a i t a u k a . Batxilergoko bigarren u r t ean dago ( lehenagoko UBI), e ta , h o r r e k i n b a t e r a , p i a n o . e t a m u s i k a k o i k a s k e t a k egi ten dabil. Astelehen e ta os tegu-nero I ruñera joa ten da ar ra-tsa lde osorako m u s i k a ikas-t e r a . Lanez g a i n e z k a dago . «Ez dauka t ezertarako denbo-rarik», dio.

Sei u r t e rek in , solfeoa, e ta zazpirekin pianoa jotzen hasi zen. O r r e a g a k h a m a b i u r t e zituela, Iruritako organo jolea hi l eg in z e n e t a m u s i k a r i k gabe egon ziren bi hi labetez herr ian . Garai h a r t a n Ixidro Herguedas zen herr iko apai-za, e ta meza b a t e a n her r iko gazteei ga lde tu zien ea inor prest zegoen organoa jotzeko. O r r e a g a U r r o z e k ez z u e n ino i z h o r r e t a n p e n t s a t u , ba ina Ixidrok e s k a t u zuene-an g u r a s o e k i n hi tz egin e t a b e r e b u r u a e s k a i n i z u e n lanerako, hamabi urterekin.

Sunb i l l ako a p a i z a k h a i n -b a t p a r t i t u r a e m a n zizkion eta denak pres ta tu zi tuenean

hasi zen jotzen, A s t e S a i n d u ba t ez . A r r a r o a e g i n z i t z a i e n herri tarrei ha in n e s k a t x a gaz-t e a o r g a n o a j o t z e n a r i t zea , «baina b e h a r r a b a z e n , e t a ez zen b e s t e i n o r animatu». Segi-t u a n kon tu ra tu zen pianoak eta o r g a n o a k ez du te la e lkarre-kin zerikusirik, e t a , h o r i d e l a eta, organoa jo tzen ikas teko B a i o n a k o u d a k o i k a s t a r o o s p e t s u e t a r a j o a n da b i t an . H a n , a s t e b a t e z , h a m a s e i o r d u z e g u n e r o , O r r e a g a k o r g a n o a r e n i n g u r u k o a f e r a anitz ikasi zuen.

Iruritako apaizari esker

Her r i t i k e re a t e r a t z e n h a s i z e n . J o s u n e M a s k i b a r A r r a i o z k o a b e s l a r i a r e k i n ezkon tze tan jo tzen h a s i zen B a z t a n g o h e r r i a s k o t a n . Behin ba tez B u r l a t a n ere jo

zuen . «Beti oso ongi t r a t a t u naute , ez d u t inolako bazter-ke ta r ik edo beg i rada txarr ik sumatu ; jendearentza t ez zen a r r a r o a o r g a n o j o l ea n e s k a izatea, ha in gaztea izatea bai-zik», e r ran du Orreaga Urro-zek.

Ahal d u e n e a n el izara joa -t e n da e n t s e a t z e r a . G e r o r a begira toki g a r r a n t z i t s u edo k o r u e z a g u n b a t e k i n j o t z e a g u s t a t u k o litzaioke. Ha inba t m a i t e d u e n Ix idro a p a i z a k Iruritako eliza utzi behar izan d u e t a , h o r r e g a t i k , t r i s t e xamar dago Orreaga, Ixidrori

zor bai t io ora in b e r a organo jo lea izatea . «Beti n i a n i m a -tzen ibili da. E s k e r r a k apaiz b e r r i a k e r e o n a d i r u d i e n , b e s t e l a ez d a k i t h o n e t a n j a r r a i t u k o nukeen» dio be t i irribarrez Orreagak.

P i a n o a j o t z e n e r e a z k e n e g u n o t a n k o n t z e r t u g a r r a n -tzitsu ba t izan du Elizondoko Ar izkunenea Kul tu r Etxean, J a v i e r A r i z m e n d i t e n o r r a r i lagunduz. Egun h a r t a n Ariz-k u n e n e k o s a b a i a lepo b e t e zen, eta piano jole ederra ere b a d e l a ikus i a h a l izan z u e n jendeak .

Orreaga Urrozek zazpi urte daramatza Iruritakoelizan organoa jotzen, eta hemeretzi urte besterik ez ditu.

• RAKEL G O Ñ I

M o t a g u z t i e t a k o m u s i k a g u s t a t z e n za io O r r e a g a r i . Klasikoetan Chopin du gus-t u k o e n a , e r r o m a n t i z i s t e n a r t e a n o n e n a , e t a e u s k a l m u s i k a n , «ar raroa b a d i r u d i e r e , S u T a G a r g u s t a t z e n zait», esan du.

O r r e a g a Urrozek n a h i a g o du geroan gehiegi ez pentsa-tu . Badaki bere bizia musika-r e n i n g u r u a n j a r r a i t u k o duela , b a i n a ikaske tak h a u -ta tzeko gara ia ere iritsi zaio eta ez d a u k a batere garbi.

—^ Rakel Goñi

Massilia a Caesare capitur

AITOR TXARTERINA

Ez-informazioaren gizartea

Oraintxe botako dudanak ez dut uste inor harrituko duenik, ez inarrosiko, agertuko eta abar. Informazioaren gizartea deitzen

den honetaz ari natzaizue. XXI. mendearen ata-rian garela, sekula baino egunkari, irrati, telebis-ta, aldizkari, ordenadore konektaturik, boz, aho hots... gehiago ez du ezagutu gure ama lurrak. Alabaina, ez-informazioaren gizarterantz goazela diotsuet. Bagaude, egun.

Ez nabilkizue euskal gatazkarekin loturik den plan ZENari buruz, gerra informazioaren paradig-ma denaz, orokorragoa den korapiloaz baizik.

Anekdotak emanen dit sarbidea; Nafarroako Pi-rinioaldeko herri batean estreinako aldiz etorri zaie peoi multzo bat Afrikatik, patata-biltze lana egite-

ko. Ezagutu nituen gehienak Txadetik zetozen, Al-jeria bidetik. Bertze bat Ertafrikatik eta hondarre-koa Nigerretik. Guziok eleaniztunak: frantsesa, arabiera, eta ingelesa bakan batzuek, sara eta bargimi Txadeko zenbait lagunek, haussa Nigerre-ko lagunak eta sango Ertafrikakoak. Ez dut ezagu-tzen hondar hizkuntzon egoera soziolinguistikoa, baina Unescoren eta enparauen txostenen kariaz oroitzen naiz hizkuntz ttipien patu krudelaz. Hale-re, berriro diotsuet, ez dakit herrialde hauen egoe-ra soziolinguistikoa. Ezta ekonomikoa ere, ez eta politikoa. Ez kulturala, ez deus, kasik ez geografi-koa. Atlasari eta Berlingo biltzarkide-negozianteei esker badugu paraje urruti haien berri. Urruti diot, nahiz eta Yankilandia baino gertuago egon. Zertan

datza distantzia? Irudi kopuruan. Txadez buruan gorderik dudan irudi mehe', ttipi eta kolorebako ba-karra gerrari dagokio, 1975ean hasi eta 1985ean amaitu zena. Telebis^ren bitartez eskuratua, kriti-ka oinarririk gabe, umetan jasoa. Harrezkero ez dutTxaden berririk izan. Afrika gehienaz ez dugun gisan. Ukaitekotan, gainera, erakuts diezazkigu-ten Apokalipsiko lau zaldunen ibilerak edota gure apaiz eta serora onek zenbateraino laguntzen die-ten amildurik bizi diren negritoei. Bidenabar ea zenbat lagun feriatzen ahal duten club-e rako. Izan ere, urak uher jaisten direnean aiseagoa da arran-tzanjardutea.

Segi dezagun zaborra sartzen buruan. Piztu telebista.

Egunkaria ostirala, 2000ko urriaren 1 3a

I I / I •

Mafarkaria

Lizarra 'liburuak eskura Herri Liburutegia zabaldu berri duteXVl. mendeko jauregi bateari

Ireki berria duten Jose Maria Lacarra herri liburutegiak XVI. mendeko Egiatarren jauregian du egoitza. • KRISTINA BERASAIN

Hiiaren 2an zabaldu zuten Lizarrako Herri Liburutegia. lazko otsailean ireki

behar zuten, baina eraikinean zenbait akats zeudela-eta atzeratu egin zu-

ten. Urte eta erdi geroago, lizarratarrek liburuak eskura dituzte berriz ere.

JOSE MARIA LACARRA LIBU-

r u t e g i a XVI. m e n d e k o E g i a t a r r e n j a u r e g i a n d a g o ; R u i z de A l d a k a l e a n , h a i n z u z e n e r e . B e r t a n j a i o z e n , 1 4 9 5 e a n , Miguel Eg ia J a s o , Lizarrako familia ezagun bate-ko s e m e a e t a i n p r i m a t z a i l e f a m a t u a i z a n z e n a . H a m a r e g u n e s k a s d i r a l i b u r u t e g i a e s t r e i n a t u zenet ik , e t a j e n d e a n i t z p a s a t u d a . K a r m e l e B a r r e n a l i bu ruza ina ren erra-n e t a n , j e n d e a oso pozik etor-tzen da: «Jende ani tz etortzen da z e r b i t z u a e rab i l t ze ra , e t a

b e r t z e j e n d e a n i t z , e r a i k i n a ikustera», e s a n du . «Egunero 150-200 lagun inguru etortzen dira».

Orain ar te uda l e txean egon d a l i b u r u t e g i a , b a i n a a z k e n ur te haue t an izan duen eskae-r a h a n d i a dela-e ta tokia txiki gelditu zen. Leku berria bilatu, eta zenbait u r t e t an berriztatze lanak egin ostean, iazko otsai-l e a n i r ek i t zeko a s m o a z u t e n ag in tar iek . Pr incipe de Viana elkartearen eta Lizarrako Uda-laren. a r t e a n d e s a d o s t a s u n a k s o r t u z i ren, e t a k a s i k bi u r t e

eman dituzte konponketa txiki ba tzuk egiteko.

Azkenik, l izarratarrek esku-ragai dituzte l iburuak. Orotara 21 .000 l iburu gutxi go'rabehe-ra , e ta 8 5 a ld izkar i ren b i ldu-m a . L i b u r u t e g i b e r r i a k l a u solairu ditu, e ta 126 eserleku. T a r t e a n z e n b a i t a r t e l a n e r e i kus daitezke; Florencio Alon-soren Dowri izenekoa, esatera-ko. Liburutegia as te lehene t ik o s t i r a l e r a d a z a b a l i k , 09:00etat ik 21:00etara .

— K r i s t i n a Berasain

Magia Liburu ba t esku ar tean izatea eta ber tan dau-den istorioak barnera-tzea gauza magikoa da. Liburuaren azala eta orrialdeak ukitzen di-tugu; ikusmenaren bi-dez, l iburuko hitz bel-tzak lotzen ditugu; u lermenarekin ber tan idatzi diren olerkiak, narrazioak eta elebe-rriak barnera tzen ditu-gu; eta ber tan dauden hitz sakonek sentimen-duen dardara eragiten dute. Istant goxoa da. Idazlearen eta irakurle-aren ar tean ha r r eman berezia sortzen da or-duan , eta horregatik guztiagatik l iburuak eskura izan behar ditu-gu. Irakurtzea berez gauza berezia bada ere, are bereziago da XVI. mendeko jauregi bate-an egitea. Mendeetako harriek ere istorio anitz dituzte kontatzeko. Egiatarren j au r egian egotea ere gauza magi-koa da, gaurko tasunak antz inakotasunarekin b a t egiten bai tu ber tan, a r teak ku l tu ra babes tu egiten bai tu ber tan, Ega ibaiaren zu r rumu-r ruak abesti xa rman-garria e ramaten ba i tu ber tara , l iburuek inoiz ames tu ez du ten txo-koa aurki tu bai tu te ber tan .

r d a i a r e r i

mintzoa

Xabier Larraburu

Homo homini tyrannosaurus Pasa den astean Amnistia Interna-

ionalekoek salatu zuten Euskal

Herrian egiten diren oin-girgiluak

munduan zehar saltzen ari direla.

Girgilu hauek presoak f untsik ga-

beko modu krudel batez lotzeko

baliatzen dira. Eskuetan eta oine-

an jartzen dituzte, eta elkarrekin

otu. Presoak izorratzeko, tortura-

tzeko besterik balio ez duten lana-

besak dira, beraz. Salaketak, eti-

kaz aparte, bere alde legala ere

omen du, eta enpresa euskalduna

legalitate batean harrapatu dutela

esan dute. Izugarria iruditu zitzai-

dan berri hau, hemen egiten diren

armen enpresak izugarriak irudi-

tzen zaizkidan modu berean, baina

bereziki baita ere aspaldian iraku-

rri nuen datu batengatik. Gaur libu-

ruetan miatu eta datua aurkitu dut.

Shakespeare idazlearen (hemen-

dik aurrera S.) aipu bat da eta Ham-

let liburuan honela irakurdaiteke:

«Hamlet: ...mutinatuak bilbaotan

sentitzen diren bainotxarrago

sentitzen nintzen...». Etaazpian,

nik dudan edizio honetan bederen,

itzultzailearen oharra: «The bilbo-

es: Girgilu berezi batzukziren

hauek, ontzietan matxinatzen ziren

mutinatuei zuzenduak. Hitz honek

Bilboko burdinari zor dio jatorria.»

Badira beste batzuk antzekoak

S.ren obretan, The Bilba esate ba-

terako. Ezpata esan nahi du. Itzul-

tzaileak, gainera, hitz hauek «gaz-

teleraren altxorrari» zor dizkiogula

aipatzen du. Nik esanen nuke Eus-

kal Herriko enpresek osatzen du-

ten altxorrari zor dizkiogula, eta

hau bai dela benetako altxorra, di-

ruarena, esportazio gorrotagarrie-

netan ongi baino hobeto oinarritu-

ta dagoena. Horrexegatik amorra-

tzen nau ere S.k -Euskal Herria

aipatzerakoan- «Navarreshallbe

the wonder of the vvorld» esaldi fa-

matua ateratzea. Zer mirari eta zer

harridura. Zer Nafarroako Blanca

eta ze letxe. Huts egin zuen profe-

ziak, erabat, zeharo! Ez da erreali-

tate bihurtu. Enfin, kontua da Ham-

let irakurri nuenean bilboes ikuste-

rakoan «garai ilun haietaz»

pentsatu nuelaetaeskerrakgau-

zak aldatzen direla eta onerako eta

abar. Ez ba. Garai haiek gauregun-

go garaiak dira. Hau bai dela errea-

la. Atzoko diruaren altxorra gaur-

koa segitzen du izaten. Eta dugun

aberastasuna zerrikerietan oinarri-

tuta dagoela nola ukatu?

herri alc iak EdurneJEiizondci

lrati, aspaldiko tren elektrikoa Irati trenbide elektrikoaren inguruko artikulua bildu du Axular aldizkariak bere azken zenbakian, udazkenekoan: «1900. urte hasieran, Irati mendietan gero eta zur gehiago ateratzen ari ziren. Enborrak Agoitzeraino Irati ibaiaren bi-tartez jaisten zituzten, eta Agoitzetik Iruñera ekartzeko trenbide ba t eraiki-tzea pentsa tu zuten. Honela, bada, 1906. urtean, Irati Elkartea sortu zen, eta ideia hori aurrera eraman ahal iza-teko proiektu bat egin zuen. Proiektu horretan Iruñea eta Agoitzen arteko he-

rriak ere zeharkatzen zituzten, zura eta posta eramateaz aparte, herri horietako jendea ere Iruñera ekartzeko asmoz». «Trena argindarraren bidez mugiaraz-ten zenez, Agoitzen zentral hidroelektri-koa ja r r i zen. Proiektu h u r a berehala txiki gelditu zen Zaraitzu eta Aezkoako bailarek Irunberriraino luzatzea propo-satu zutelako, euren zerbitzuak ere ho-betzeko asmoz. Ez zen aldaketa baka-rra izan eta, azkenik, 58 kilometroko ibilbidea hartzen zuen proiektua egin zuten».

«1911. urteko apirilaren 23an t rena inauguratu eta mar txan jarri zen, 8,25 pezetaren t ruke Iruñea eta Zangoza ar-teko ibilbidea bi ordutan eginez. Burla-tari dagokionez, Beloso aldapatik sar tu eta gaur eguneko Kale Nagusia zehar-tzen zuen Atarrabiako bidea hartzeko. 1950. ur tean, oso egoera ekonomiko la-rrian zegoen trena kudeatzen zuen en-presa eta tren zerbitzua ber tan behera uztea erabaki zuten. 1955. urteko abenduaren 31n azkeneko aldiz ibili zen trenbidea».

ostirala, 2000ko urriaren 13a Egunkaria

1 1 m m m m

Pedro Belaskoairi zangozarrak hamabost bat urte daramatza bere herriko datu oro biltzen

Iragan ostiralean, ekitalde xume baina hunkigarri batean, 1574tik aurten arte Zangozan izan diren jaiotza, ezkontza eta

heriotza guzien aktak biltzen dituen CD-ROMa eman zion Pedro Belaskoainek Zangozako herriari. Belaskoaini zenbakiak,

datuak, gustatzen zaizkio eta Zangozarekin zerikusi duten guziak biltzen saiatzen da.

LAN HONEKIN AURELIO ERDOZAIN DEFUNTUA

h a s i z e n 1984an. Parrokietako erregistro l iburuen aurkibideak egin behar zituen bere he-raldika lanen lagungarri gisa. Pedro Belaskoai-nek hori egiten ikusi zuen eta erran zion: «Zerga-tik ez d i tuzu d a t u a k o rdenaga i l uan prozesa-tzen?». Belaskoainek h a r t u zuen a r d u r a hori . Felix Planok e ta Horizonte j u b i l a t u e lkar teko beste zenbaitek Erdozainen lana jarra i tu zuten. Be laskoa inek o r d e n a g a i l u a n s a r t z e n z i tuen . «Behin ordenagailuan sar tuta , botoi ba t sakatu besterik ez duzu da tu ba t aurkitzeko», dio.

«Datuekin lan egitea zer den badakit», azaldu du Belaskoainek. «Ni kontu la r ia izan nintzen. Lan eta a rdura handiko pos tuak izan ditut. Bar-tzelonako ospitale handi bateko kontabilitateko burua izannin tzen» . Baina 1984an jub i l a tuzen eta, entreteni tzeko zerbai t egin beha r zuenez, Zangozaren gaineko d a t u a k bildu eta ordena-tzeari ekin zion. Egun 76 urte ditu, eta Bartzelo-n a n bizi da, b a i n a u r t e a n h i ruzpa l au a ld i t an etortzen da Zangozara ikertzera.

Zangozako parrokie tako 58 l iburuetako da-t u a k prozesa tu ditu Belaskoainek. «Lehenbizi bataioekin hasi ginen, heriotzekin gero, eta ez-kontzekin ondoren», er ran du. «Hasieran disko gogorrik gabeko ordenagailu ba t nuen , gero 16

megako o rdenaga i lu e r a m a n g a r r i b a t , e t a orain j ada behar bezalako ordenagailua dut . Zenbat a ldatu den informatika!».

Datuak zangozar guzieñ eskura daude

Belaskoainek dioenez, hagitz lan gogorra izan da akta guzietako da tuak prozesatzea. «Libu-ru zaha r r e t an oso zaila da zer j a r t zen d u e n ongi ikustea. Parroko mordoa pasa tu da Zan-gozatik eta bakoitzak bere idazkera zuen, tin-ta ezberdinak erabiltzen zituzten. Demagun parroko batek hogei urte ematen dituela herri batean. Hasieran idazkera ona du, ongi uler-tzen zaio. Baina ur teak joan ahala, iristen da m o m e n t u b a t ez dagoela ezberdintzer ik zer den tes tua eta zer izen propioa. Felix Plano ju -bilatua da lan gogor hori bere gain ha r tu due-na. Nik be rak emaniko d a t u a k pasa tzen ni-tuen ordenagailura Bartzelonan».

Orain lan horren guziaren emaitza Zango-zako herriak du CD-ROM ba tean eskuragai . B a i n a B e l a s k o a i n e k b a d i t u i k e r k e t a l a n gehiago, eta horiek guziak modu t x u k u n e a n para tu nahl ditu Zangozari emateko; «dohai-nik», ga inera tu du Belaskoainek. Zangoza-r rek anitz es t imatzen di tuzte Belaskoainen

Pedro Belaskoainek eta

FelixPlanok 1574-2000.

urteen arteko Zangozako

74.658 akta jaso dituzte

(1.300.000 datu): 34.214

jaiotza, 9.374 ezkontza eta

21.696 heriotza.

Horretarako, Santiago,

Santa Maria, San Salvador

eta San Esteban

parrokietako 58 liburu

aztertu dituzte, baita

erregistro zibila ere.

la r iak , h u r b i l e k o k o n t u e n berri ematen baitute.

Konparazio ba terako, Be-laskoainek-Zangozako abize-n a k sai lkatu ditu. Hala. Eli-z a l d e b a t e k 1 7 0 0 . u r t e a n Z a n g o z a n z e n b a t E l iza lde zeuden jakin dezake, eta ea bere abijohiko-en a r t ean ote zegoen. Belaskoainek eiigrazio guzien berri du, h a u r biki eta hirukieirri, izu-r r i teen berri , m o d u bor t i tzean hilikngoza-r renberr i , 2 .200 lekuizenenberr i . . .

Era askotariko lanak Bere lanen ar tean badu bat 1787koitlearen ingurukoa. «Eslabako dokumentu baflio uda e u r i t s u a izan zela, S a n Martinerakaindik jende askok ez zuela eultzitzen bukatisplika-tu du. «Abuztuko u r a elur bilakatu zjailaren hasieran. Baina gero tenpera tura alata izan zen, eta euria etorri zen. Esako dokuitu ba-ten arabera, Aragoitik etorri h i ru ekat elurra u r t u zu ten eta izugarrizko ur-boladisi zen. Zangozan u r a iparretik sa r tu zen, Sa Maria, San Babil eta J a c a atarietatik. San Bflik sar-t u zen u r a k Galeriako bidea ha r t u zueta izu-garrizko ubidea sortu eta hiruzpalaufaultzo

bota zituen. J e n d e asko hil zen: Kale Nagusian 70 ba t lagun hil ziren 60 metrotan. Floridablan-caren erroldari esker, hildako bakoitza non bizi zen banekien, e t a j ak in ahal izan dut nondik no-r a j o a n zen u ra . Denetara 585 hildako izan zi-ren. Ongi zenbaturik ditut. Kontalaria naiz, eta kontuak ongi adostu arte ez dut etsitzen».

Ped ro B e l a s k o a i n e n l a n a k e r a k u s t e n du adindunek gauza anitz egin dezaketela erretira-tu eta gero. «Independentzia ekonomikoa dugu-nez, errazagoa egiten zaigu. Ez dugu diruagatik lan egiten, gustatzen zaigulako baizik. Niri zen-bakiak asko gustatzen zaizkit, eta historialariak normalean ez dira zeribakietan sartzen». Belas-koainek eta bere lagunek Zangozako datuekin egin d u t e n a Nafarroako herr i gehienetan egin daiteke. Denbora eta zerbait egiteko gogoak be-t e r i kezda behar. .

—» Asier Azpilikueta

Belaskoainen ikerketak Datu bilketan oinarriturik, Pedro Belaskoainek 30en bat ikerketa lan eginak ditu Zangozaren in-guruan. Hona hemen horietako batzuk:

1607ko apeamendua «Ikusgarria da. Lizarra, Tutera eta Erriberriko merinaldeak kexatu ziren Iruñekoek eta Zan-gozakoek zutena baino gutiago aitortzen omen zutelako. Zangozar guziek, banan-ba-nan, udaletxeko aretoan, ehun bizilagunen aitzinean aitortu behar izan zuten euren etxaldeen tamaina, kalitatea, balioa... Hor ez zegoen gezurra erraterik. Eta horrekin guzia-rekin oso zerrenda zehatzak egin zituzten da-•tuak atalka ordenatuz».

1611-1628ko udal bandoak «200dik gora dira, edozer gauzari buruzkoak: nekazaritza lanak, prezioak, atzerritarrak... Hau oso bitxia da. Kanpotik etortzen ziren gu-

Egunkaria ostirala, 2000ko urriaren 1 3a

ziek, Zangozan lau egun baino gehiago egoten baziren, Udalean eman behar zuten izena. Auzo bakoitzeko bi bizilagun larunbatero al-katearengana joaten ziren atzerritarren berri ematera. Atzerritarrekiko errezelo hau uler-garria da Zangoza muga herria zelako».

Biografiak «Nik datuak ikusten ditut, baina ez dakit nola bizi izan zen jendea. Orain gustatuko litzaida-ke zenbait jubilaturen testigantza jasotzea ja-kiteko, adibidez, nola garatu diren lanbideak azken 70 urteetan. Edo hezkuntza, edo ko-mertzioa. Euren bizitza entzunez jakinen du-gu nolakoa zen euren ingurua».

Kanoiak «Behin, Zangozako baratze batean, arrautza itxurako harri handi batzuk ikusi nituen. Bartzelonako Unibertsitatera eraman nituen

aztertzera. Biologiakoek haskn pentsatu zuten dinosaurjo arrautzak zirebaina harri soilak zirela ikusi zuten. Geolakoek erran zidaten Zangozaldean ugaria d harri mota batekoak zirela. Azkenik, arkeolakoek mili-tarismoan aditua zen bati pasaiten, eta ho-nek berehala identifikatu zituekanoi balak ziren. Eta balak baldin bazetin, kanoiek nonbaiten egon behar zuten. Koien Ganbe-ran izan nuen 1362an kanoiak n zituztenen soldaten berri».

Floridablanca ministrcren errolda

«1786an egin zen, uholdea bailehen. Per-fektoa da. Hona etsenplua horrtrakusgarri: Casa n° 83. Dos habitaciones i la primera Manuel Soto, maestro cubero dpmbres bue-nos, de 29 años, casado con CahaPerez, de 28. Tienen dos hijas, Josefa de 1 gnacia de 1,

y una criada, Josefa Aguerri, de 16. En la se-gunda, FerminMoreno, maestro botero de hom-bres buenos, viudo de 45 años, tiene dos hijos, Antonio de 11 años y Javiera de 10. Honi esker nik badakit non bizi ziren zangozar guziak. Uholdea izan zenean, parrokoek karriken ara-bera zerrendatu zituzten hildakoak. Nik hilda-ko bakoitza bere etxean sartu nuen. Etxebizi-tza bakoitzean hil zirenak eta bizi iraun zute-nak identifikatu ditut. Lan ederra izan da».

Seme-alaba kopurua «Hau oso interesgarria da eta jendea aztoratu-ko du. Denok uste dugu familiek lehen seme-alaba asko izaten zituztela. Ez ba. Aztertu da-tuen arabera, gurasoen %40k haur bakarra zuten, %20kbi, eta%12khiru. Familia bakoi-tzean normalean lau kide zeuden, gurasoak eta seme-alabak. Eta aitatxi edo amatxia baze-goen, kendu haur bat».

Pedro Belaskoain disko gogorrik gabeko ordenagailu batekin hasi zen datuak biltzen. «Zenbat aldatu den informatika!», dio. Orain behar bezalako ordenagailua du, hamabost bat urtetan bildu duen datu mordoari eusteko modukoa.

MIKEL SAIZ

Zangozako berriak anitz estimatzen ditu Belaskoainen lanak, hurbileko kontuen berri ematen baitute. Belaskoainek bere lan guziak modu txukunean paratu nahi ditu, Zangozari «dohainik» emateko.

MIKELSAIZ

ostirala, 2000ko urriaren 13a Egunkaria

K l a s i k o b i t x i • a r r o r i t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Agustiri Kardaberaz, donetu bidean ote?

Agustin Kardaberaz euskal idazle eta josulagun hernaniarra Italian santurrinean hil zeneko 230. urteurrena egunotan

betetzen da; urte guzti hauetan aunitz izan dira Kardaberazen santutasunean sinismen fermua izan dutenak, donetzearen unerako beharreko neurriak hartuz; guztiarekin

ere, kanonizazioaren ordua ez da iritsi, oraino bederen.

Santuak modan bide dira hartzara, gorantza legoke-

en burtsako balio berria baili-tzan, eta Erromako eliza kato-liko apostolikoaren nagusia jo eta su ari da azken boladan santu berriak izendatzen, orain artekoak gutxi bailituan. Ez gara gu inor Joan Paulo II. ak doneturiko guztiak ongi ala gaizki aukeratuta dauden esateko, horretan ez baikara iaioak, eta gurea ez den beste etxeko kontuak baitira horiek. Alta, eta honakoxea baldin ba-da geroantzean nagusituko den joera, hemendik gutxira santutuen zerrendetan euskal literaturaren izar distirantak diren zenbait izen aisa erants litezke, hil orenean santurrina baitzerien, eta huraxe baliaga-rria baldin bada beren euskal lanak inoiz baino ozenago pla-zara ateratzeko, geure poza ez dugu inolaz ere ezkutatuko. Santugai diren euskal idazle horietako bat, dudarik gabe, Agustin Kardaberaz; hernania-rra dugu.

Euskal literaturan arras ezaguna gertatzen den Agus-tin Kardaberaz Elgorriaga 1770eko urriaren 18an zendu zen Bolonia aldeko Castel San Giovanni herrixkan, orduko agirien arabera obiit cumfama sanctitatis. Italiara 1767ko errege dekretuak eraman zuen. Josulagundiaren kanporaketei hasiera eman ziena Pombal-go markisa izan zen, 1759ko iraile-an Portugalgo josulagun guz-tiak erbestera-tzea agindu zue-nean. Frantzia-ko Luis XlV.ak ere, oso gogo-koa ez zuen neurria izan arren, ber

gauza xedatu zuen 1764an — beste motatako arrazoiak tar-tean bazeudela, hain zuzen ere", erregearen maitalea zen Pompadourko markisa zeharo haserrea baitzegoen erregea-ren aitorlea zen Perusseau josulagunak jaunartzea uka-tzen ziolako—. Espainian lagundia ezabatzen zuen erre-ge dekretua 1767ko otsailaren 27an sinatu zuen Karlos III.ak E1 Pardon. Urte berean ere Napolin eta Parman onartu zen erabaki bera Karlos III. ak bere semeari hala eskatu ostean.

Hil ostean Bolonian bertan lurperatu zuten Kardaberaz aita, San Giovanniko beste apaizen hobian. Alabaina, Jose Kardaberaz ilobak horixe gutxi zela iritzirik, eliz berean zegoen Xabierko San Frantzis-koren omenezko aldarearen ondorondoan berri eraikitako hilobian sartu zituen osaba-ren gorpuzkinak 1794an. Kar-daberaz jaio zeneko 200. men-deurrenean, 1903anberaz, Italian pake ederrean zeutzan josulagunaren hondarrak ekartzeko tramiteak hasi ziren egiten Hernaniko udala eta Loiolako etxea, harik eta 1908an beharreko baimen guziak erdietsirik, santugaia-ren hondakinak Loiolako san-tutegira maiatzaren 2an

eraman zituzten arte; Herna-niko hiriak, halaz guztiz, elor-kizun batean hiriko semea santutuko zutelako segurta-men osoan, eskuineko besoa § beretzat hartu zuen, egun, oraingoz bederen, balio histo-rikoa baizik ez duen besoa I izanik.

Ordenakideak Kardabera-zen santutasunean zeharo sinetsirik, bere biograña aspaldian dute idatzirik, baita j argitaratuta ere. Kardaberaze- | kin berarekin Italiako erbeste- ! an zegoen Julian Fonseca josulagunak idatzi zuen lehenbiziko aldiz, Frantzisko Xabier Idiakez probintzia buruak horrela eskatuta, Compendio de la vida del P. Agustin Cardaberaz, alabaina berandu arte ez zen karrika-ratu, Madrilgo Tejado etxean 1862an inprimatu baitzen. Lan honetatik euskarazko aldaera zertxobait aldatuxea atera zen zenbait urte beran-duxeago, AitaAgustin Carda-berazjaincoaren serbitzari andiaren berri laburrac apaiz batec eusquera2jarriac, Durangoko Florentino Elosua-ren etxean 1908an egina. Ez dakigu, ordea, zein apaizek jarri zuen euskaraz. Bigarren biografla Gaspar Gonzalez Pintado josulagunak tajutu zuen. Ardores de un serafin: el p. Agustin de Cardaberaz

izenburu bereziarenpean ;

dagoen bi liburukitako idazki zabala dugu, Madrilen 1924an agertu zena; honen bigarreri aldaera Vidadelpadre

Agustinde Carda-beraz, apdstol del

CorazdndeJesus izan zen, 650 orriakie-

ko liburutzarra, Donostian

1947an atera zena.

F a t z i k u P e r u r e n a

Integrismo ergelaz (I)

AURREKOTXANDAN,

Orixeren «despre-zioak» entenitzen saiatu gabe eskan-dalotzat hartu di-

tuen herri baten mixeria aipa-tzen nuen. Libertino moderno-on «integrismoa», puska haundiz estuagoa dela, alegia. Konparazio bateko, «despre-ziadore» sano baten karta:

HIPERKORREKZIO PETAR-DOA

«Ene maite bihotzekoak, arras uda ahaztezina izan da pairatu berri dugun hau. Alda-tu, ganbiatu, xanjatu, aireratu eta trasfiguratu zaizkit nire printzipio fundamentalak oro.

Uda aurrean, urrunago joan gabe, us te nuen munduko parte hau, herri hau, ortodo-xoek dioten bezala, hiperko-rrekzio petardo eta pestoso ba-ten menpean zegoela ezinber-tzez.

Uste nuen, eta ez dut seina-latu nahi. Euskitze presenta-lariak, adibidez, aski ongi pa-radigmatzen zuela hiperko-rrekzio txutxen okaztagarriaren mirakulua: Perez izatea ezin onartzetik euskal atso guziek nahiko lu-keten suhia izatera pasa den espezimen eredugarria, dioen guziari soltura faltsu, errepe-lente eta beratza kutsatzen diona.

Ai eta milatan ai. Ene ekibo-kazioa espantagarria zen eta hemendik beretik barkamena eskatzen diet herri honi, Perez deskastatuari, euskal atsoei eta suhi txintxo guziei, umilki, belauniko eta etzanda, pasa, zapaldu eta ttu egin nire gaine-an, arrontik barkagaitza den nire ofuskazio gaizto horren-gatik.

Zertaz, ene maite bihotzeko-ak, egia agertu eta agertu eta argi egin baitzait gure euskal herrietako besta gozagarrie-tan. Dena baita, bota dezadan behingoz, prejuizioz beterik neukan iduri makurraren kon-trario absolutoa. Korrekzio, txintxotasuna eta formalida-dea zeruko benedikazioak dira.

Leitzan ukan nuen Egiaren lehen abisua. Banindoan, ba-da, harat eta honat, neure bu-ruarekin zer egin ez nekiela, oroipen goxo eta ergeletan gal-dua. Eta hara non dakusadan Baleztenaren bandera. Koño, ze polita. Eta hara non dauden bertsolariak ayuntamientoko arkupean, talata eta larala, hagitz gauza graziosoak kan-tari, ze ongi. Orduan, gaijar-tzaileak —arront neska forma-la, moñoña eta txintxoa bera— gonbitea egin zion Iturriagari —arront mutiko korrekto, or-todoxo eta dekoratiboa—... baina, zer diot gonbitea? Agin-du egin zion esan beharrak esateko banderen manamen-duari buruz.

Horixe zen, ene irakurle kuriosoa, fenomenoa inter-pre ta tzeko nire mane ra makurra. Horregatik sekula behar adinako zigorrik izanen ez baitut. Bertan eta nirehala konprenitu nuen, ordea, nere hu t sa . J u s t u k i kontrar ioa baitzen. Zer hiperkorrekzio eta zer kaka idorra! Antola-kuntza falta handia, horixe! Baleztenaren bandera, ikurri-ña bere globoekin, karlista zapelgorridun bat ikurriñari t i roka balkoit ik, I turr iaga bere patillegaz, gaijartzaile txintxoa, talata eta malata guziak programan beharko lirake, horixe. Programa her-tsi eta hiperkorrekto batean, bere ordutegi e ta zeregin zehatz guziekin. Nolatan sortu zen, ene feligres leitzar maiteok, hor nonbait egiten duten hiru behien tributoa-ren besta ponposa? Formal-du, antolatu eta programan paratu! Ez duzue, bada, Lei-tze Madrilen pare ho r t an , hortako baita gehiagoko ere, poetarik eta letraturik aski eta abasto? Ez da pastorala izan behar, aski duzue mas-ka rada . Benga, heldu den urterako, libretoa enkargatu herriko listoren bati, progra-man paratu eta ikusiko ditu-zue benefizio ikaragarriak»... (Honek segituko du. jakina).

• Motxorrosolo • -i

Miarritze

BATEK BAINO GEHIAGOK ESTREINAKOZ ZAPALDUKO DITU

kostaldeko hiriko karr ikak. Mugarik ez izateak ezarri-riko m u g a k ezagutu ondoren, egunekoari lotzean u r r u n t a -s u n a n o z i t u k o du . Bes te r ik ez b a d a , n o r b e r a r e n her r i t ik Miarritzeraino den tar tea ikasiko dute.

Egunkaria ostiraia, 2000ko irailaren 15a

Aiior Alarino AKTOREA

«Ez dut txot%©infllo btitss i i rg

| j^* | | O j -

Iruñean izan da asteon

Aitor Merino aktorea, Ana

Diez zinemagile

tuterarrarekin ari baita

lanean, Algunas chicas

(cruzan las piernas cuando

hablan) pelikula filmatzen.

Duela hamabi urte joan zen

Merino Iruñetik Madrilera,

zineman lan egitera.

Balantzea «ona» dela erran

digu aktoreak.

AZKEN ALDIAN AITOR MERI-no zinemetako pantaile-

tan ikusteko aukera ugari izan dugu, lan eta lan ari baita akto-rea. Zineman ez ezik, antzer-kian ere aritzen da. Bere lanaz mintzatu da gurekin egindako solasaldian. _

• Etxera ekarri zaitu berriro Ana Diezen filmak; pozik? Bai, oso pozik. Joan den ur-

tean Lo mejor de cada casa egin nuen, eta orain berriro Anare-kin hemen egotea oso pozga-rria da. Madrilen eta beste leku batzuetan lan egitera ohituta nago. beti kanpoan, eta, beraz, gustura etorri naiz berriro gu-rasoen etxera.

• Aktore talde gaztea da AI-gunas chicas pelikulakoa; gero e ta aktore gaz te gehiago ikusten da pantai-letan, zer deritzozu? Nik uste dut gauza ona dela;

konpetentzia, kasu horretan, ona da. Espainian egiten den zinemak behar zuen autokriti-ka, eta beti aktore berak ari ba-dira lanean azkenean lelotu egiten dira. Azken ur teo tan jende berri asko abiatu gara, eta uste du-t seriotasun han-diarekin egiten diogula aurre lanari, eta hori ona da. Noski, rol bakar bat egiteko aktore as-ko dago, baina horrelakoa da lan hau.

• Aktore askok telebistatik zinemara salto egin dute. Zu ez zaitugu asko ikusi te-lebistan, ez duzu gustuko?

Hiru urtez Canal Plusen egon nintzen, h a u r r e n t z a k o pro-grama bat egiten, eta oso lan d u i n a izan zela uste dut. Horre-taz gain, telebistan lan egiteko egin diz-kidaten proposame-nak ez ditut onartu. Aurten, Espainiako Telebistak saio bate-an lan egiteko propo-samena egin zidan, baina oso txarra zen, eta ez nuen onartu. Nahiago dut zinema edo an-tzerkia egin. Caracalva izeneko taldea daukat Madrilen

• Telebistak aktorearen iru-dia erretzen duela uste du-zu? Bai, hala da. Nik uste dut ak-

toreak aura magiko moduko bat izan behar duela, eta horri eutsi behar dio sinesgarritasu-n a eduki tzeko . Te leb i s tak ematen duen gehiegizko hur-bi l tasuna ez da ona aktorea-rentzat.

• Hamabi urte daramazu Ma-drilen lanean. Zer-nolako balantzea eginen zenuke? Oso ona. Joan nintzenean

oso gaztea n in tzen, 1 6 u r t e

«Zinemak funtzio asko duela uste dut, eta funtsean

negozio bat dela, baina merkatu horretan beharrezkoa da

ere gertatzen dena kontatzen duen jendea egotea»

bester ik ez n i tuen , e ta Arte Dramatikoa ikasten hasi nin-tzen, gurasoen laguntzarekin. Hasieran gaizki pasatu nuen, ez nuelako dirurik, ez eta lanik ere, baina Historias del Kronen egin nuenetik gauzak konpon-tzen hasi ziren, eta, pixkanaka lan gehiago egiten has i nin-tzen. Film horrek erabat mar-katu du nire ibilbidea. Orain segurtasun handiagoz egiten dut lan, eta aktore naizela si-nesten hasi naiz. Aktore gisa, munduan gertatzen diren gau-zei buruz ikuspuntu bat izaten saiatzen naiz, ez dut txotxongi-lo hutsa izan nahi, eta hori ur-teen poderioz lortzen da.

• Zer iritzi duzu gaur egun-go zinemari buruz?

Espainian egiten den zine-ma, nire ustez, ez da oso ona. Jende berria dago, eta gene-ro berriak lantzen dira, eta hori ona da, baina arrakasta gehien du ten pel ikulak ez datoz bat nik zinema onari buruz dudan ideiarekin. Hiz-pide falta dagoela uste dut. Euskal Herriari dagokionez, jakinmin handia dagoela us-te dut, e t a jende interesga-rria. Baina ez dakit hemengo zinemaz hitz egin daitekeen.

Ez dakit zer egin dezakegun gure istorioak edukitzeko. • Zer da zinema ona, zure us-

tez; zeintzuk dira gustuko dituzun istorioak? Istorio normalak maite di-

tut, jendea eta gertatzen ari di-ren gauzei buruz ari direnak. Espainian, adibidez, ezdapeli-kula politikorik egiten, eta hor ga iak b a d a u d e l a u s t e d u t . Jendeak ez du arriskatu nahi. Ken Loachek egiten duen lana oso in te resga r r i a i rudi tzen zait, eta, hemen, Montxo Ar-mendarizek jarraitzen du an-tzeko bide bat. Frantzian ere egiten dira pelikula kritikoak. Zinemak funtzio asko duela uste dut, eta funtsean negozio bat dela, baina merkatu horre-tan beharrezkoa da gertatzen dena kontatzen duen jendea ere egotea.

—» Edurne Elizondo

A R G A Z K I A K : C R I S T I N A BERIAIN

Ponostian jaioa da Aitor Merino, baina zazpi urterekin Iruñera

iritsi zen, eta bertan bizi izan zen hamasei urte bete zituen arte. Orduan, Nafarroako hiriburua utzi eta Madrilera abiatu zen ' Arte Dramatikoa ikastera. Ordutik, gora egin du bere

karrerak. #

Lan eta lan ari da Aitor Merino azken aldian. laz bost pelikula

egin zituen, eta, haietako batean, A galope tendido

filmean, protagonista izan zen, aurrenekoz. Orain.Ana Diezen

pelikulan ez ezik, Alvaro Garciaren Canicula-n ere ari da j

. lanean.

Le/a i in - L'rhasa Hostal hau alokatu nahi dugu.

y Jantokia, sukaldea, taberna, logelak... / Berehala lanean hasteko behar den guztia du. Interesatuek dei dezatela

r telefono honetara:

6 5 5 7 0 0 1 3 2

ostirala, 2000ko irailaren 1 5a Egunkaria

Egunkaria

• ostirala • 2000ko urriaren 1 3a

Martxelo Sotes

•ip I

Nafar detektagailua

^ J iiriburu honetako bi egunkarik l l ezaugarri komun xelebrea dute. Xe-

lebrea, berezia, gainontzeko argitalpenek ez dutena: nafar superdetektagailua, munduko edozeinlurraidetan nafaraztar-nak bilatu eta aurkitzen dituena, alegia.

Mundua zabala da, sei bat'miia milioi biztanle omen ditu. Hala eta guztiz ere, Non dago Wally? erraldoia balitz bezala, egunkari horietako nafaf detektagailuak berehala topatzen ditu nafarrak edo haiek utzitako aztarnak. planetaren izkinarik ezkutuenean.

Egunkari hauen edozein orrialdetan aurki dezakegu honen guztiaren eredu di-renak: Filipina uharteetan edota Ruandan dagoen misioilari nafarraren argazkia. Edo bestela nafar abizena duen Hoiiywoo-deko aktorearen inguruko erreportaia. Edota berraitona nafarra zuen astronau-tari eginiko elkarrizketa.

Baina tramankuluak badu bere funtsa Nafarroatik bertatik ere. Nafarroaren ga-rrantzi historiko mundiala ikertzen du, hemendik bertatik gainontzekoekin kon-parazioa eginez. Ezetz? Ikusi zelako lerro-burua ikusi ahal izan genuen joan zen as-tean: «Nafarroa pertsona bakoitzeko Syd-neyko domina gehien jaso duen bigarren erkidegoa da». To, hasteko. hau ona edo txarra da? Berez zer esan nahi du honek. kirolari nafar askotxok domina eskuratu zutela, edo biztanle gutxi duela Nafarro-ak? Noski, egunkari horiek ezin dute ho-nelako egia tamalgarria aireratu eta au-rreko partea nabarmentzen dute. Bota di-tzagun beraz suziriak hau ospatzeko. ñnean Estatuko erkidego bakarrak aurrea hartzen baitigu domina bilduman.

Kontua da nafarrok geure txilborrera begiratzeko ohitura itsusi hori suspertu baino ez dugula egiten egunkari nafar de-tektagailudunak irakurtzen. Edozein ger-takariren aurrean zer da garrantzizkoe-na?, gertakaria bera edo haren efektu ko-lateralen artean nafar izpirik aurkitzea?

Egon badaude pisuzko arrazoiak EGUN-

KARIA irakurtzeko. Azken h a u beste ba t

izandaiteke...

MUSIKA

I Uskartze: Niko Etxart kantaria ariko da gaur gaueko hama-bietatik aurrera Atapea taber-nan.

t Epponkari: Erramun Martikore-na eta Iñaki Maritxalar kan-tariek kontzertua eskainiko dutebihar, 19:30ean, kirolde-gian.

t Burlata: Carne Cruda taldeak kontzertua eskainiko du aste-artean Black Rose tabernan, 20:30ean.

ANTZERKIA

I Urzainki: Igandean, Pello Añor-gak 4 eta 9 urte bitartekoen-tzako ipuinak kontatuko ditu udaletxean, 17:30etik aurre-ra.

t Mutiloagoiti: Igandean, Goraka-da taldeak Txano gorritxo haurrentzako lana taularatu-ko du, 18:00etan, Kultur, Etxeko auditoriumean.

t Tafalla: A s t e a z k e n e a n , Txa-

muskina taldeak Kaioa eta katua haurrentzako antzez-lana eskainiko du kultur etxean, 18:00etan.

BERTSOLARITZA

I Bera: Bihar, Bortzirietako Ber-tso Eskolaren 10. urteurre-naren karietara, Bidasoako bertso-paper lehiaketako sariak banatuko dituzte, eta ondoren, 18:00etan, Iraulio Panttalone Banda taldeak (Jose Luis Urdangarin, Eñaut Agirre eta Xabier Legarreta bertsolariak eta sei musikari) Ai Martin ikuskizuna eskaini-ko du kultur etxean.

) Burgi: Bihar, 22:30ean, bertso-afaria eginen dute Petrotx ta-bernan, Andoni Egaña eta Es-titxu Arozenarekin. Txartelak ohiko lekuetan dira salgai.

DANTZA

t Otsagi: Bihar, 22:30ean, Dugu-

na taldeak gaueko dantza ikuskizuna eskainiko du pilotalekuan.

HITZALPIA

t Iruñea: Bertsoaroa 2000 eki-taldiaren baitan, ostegune-an Pablo Jose Aristorenak Nafarroako bertsolaritzaren historia izanen du mintza-gai. Kike Diez de Ultzurru-nek, berriz, Nafarroako ber-tsolaritza: iragana eta geroa izeneko hitzaldia emanen du. Biak 20:00etan izanen dira, Alde Zaharreko Erral-doien Txokoan.

LEHIAKETAK

t Iruñea: Hilaren 31n akitzen da Egile Berrientzako XV. Lite-ratur Lehiaketarako lanak aurkezteko epea. Olerkia, Narrazio Laburra, Bertso-paperak zein Komikia moda-litateetan hiru sari banatuko dira, 200.000, 120.000 eta 60.000 pezetakoak.

ERAKUSKETAK

> Iruñea: Cristina Perezen mar-golanak ikus daitezke Gazte-riaren Etxean; gaur

18:00etatik 20:30era, eta bihar 12:00etatik 14D0eta-ra,.

t Barañain: Europako paperezko antzokien erakusketa asteaz-kena arte izanen da zabalik Kultur Etxean, lanegunetan 18:30etik 20:30era.

) Etxarri-flranatz: Eguzki bidezko asmakariak erakusketa oste-guna arte ikus daiteke Kultur Etxean, bulego eta.zinema emanaldien orduetan.

> Zangoza: Jose Luis Mongeren margolanak daude ikusgai Kultur Etxean, hilaren 25a arte.

i MlKEL SAIZ

Apostua Nahita egin dutela dirudi. Honela erranen zion eraikitzaileak arkitektoari: «Baietz etxea teilatutik ha-

sil». Etaarkitektoak,noski: «Ezetzl». Eta etxeko jabea zur eta iur, zer erran ez zekiela: «Aizue,bai-

na...». Alferrik, beste biek aterata zituzten dagoeneko mila duroko billeteak. Irudiak dio eraikitzaileak

irabazi zuela. Antza, orafn, etxeak teilatutik has daitezke (tira, azpiko zutabeek ere laguntzen dute).

Orkoienerako bidean dagoen etxeko jabeak irabaziko du apustua eraikinak luzaroan irauten badu.

Eta hala ez bada, eskubide osoa du eraikitzaileari eta arkitektoari bi mila duro eskatzeko;

horrelako kontuekin ezin baita horren arin ibifi, gauzak behar bezala egin behar dira,

eta ez etxea teilatutik hasi...